Aboineert II op dit blad Bij de proeftochten van den nieuwen kruiser „De Ruyter". HBLDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 28 APRIL 1936 6 „Polly Perkins". Uit het politierapport Visscherij Burgerlijke Stand van Den Helder Voor den Politierechter te Alkmaar. Luchtvaart De postvluchten van en naar Indië A. Viruly neemt ontslag als reserve-officier-vlieger. Belangrijke aanwinst voor de Nederlandsche marine Nederlandsch fabrikaat! Hoe de kruiser er uitziet, hoe hij bemand en bewapend is en welke zijn taak is. HET STAFMUZIEKKORPS VOOR DE RADIO. Beschrijving van „Der Fliwgende Hollander". Bij de uitvoering door de Kon. Marinekapel op Donderdag 30 April voor de microfoon der AVRO, van 8.10—9 u., staat op het pro- g mma deze groote fantasie van Wagner. Je Fantasie van de Opera „Der Fliegende Hollander" schiet in den storm vooruit; het eerste plaats een symphonie van uitbeelding vande zee, dat wil zeggen een schilderij In klank. Toch heeft dit stuk, zooals de componist in ejjn tijd mededeelde, een diepere beteeltenis. Het gevreesde schip van den „Vliegenden Hollander" schiet in den storm vooruit; het nadert de kust en landt dé&r, waar volgens een voorspelling heil en verlossing te vinden is voor z(jn meester. Wy hooren de meedoo- gende klanken van deze heilsbelofte, die ons aandoen als een gebod en als een klacht; somber en hopeloos luistert de verdoemde er naar. Moe en vol doodsverlangen betreedt hy het strand, terwijl de bemanning mat en levenszat geluidloos het schip ankert. Hoe vaak reeds stuurde hy zyn schip naar het strand, waar de menschen wonen, waar het hem na een periode van zeven Jaar vergund was te landen: hoe vaak waande hy het einde van zijn lflden bereikt en ach, hoe vaak moest hij zich vreeselijk teleurgesteld op maken tot een nieuwen, waanzinwekkenden tocht. Om zich tot ondergang te dwingen, voer hy door storm en vloed, stortte hjj zijn schip in de ergste dreaikolken, doch 'verzwolgen werd hij niet; naar de branding van een klip ste vende hij, doch de klip verbrijzelde hem niet. Hoe vaak beleefde de ongelukkige hetzelfde! Al die ontzettende gevaren van de zee, waar om hij eens overmoedig lachte, thans lachen zjj om hem. doch verderven doen zt) hem niet. Hij is vervloekt en gedoemd tot ln eeuwigheid op de wijde zeevlakte naar schat ten te zoeken, die hem niet bevredigen, nooit echter te vindeq wat hem kan verlossen. Stoer en vlot passeert hem een schip: hg hoort het vroolljke zingen van de bemanning, die zich verheugt op het naderen van het vaderland: grimmig wordt hy door dit geluk, woedend jaagt hij hen voorbij, verschrikt hfl de verheugden, zoodat zij angstig verstom men en vluchten. Uit zijn vreeseliJke ellende schreeuwt hfl om verlossing: alleen een vrouw zal hem heil kunnen brengen. Waar, in welk tand. leeft zij, die hem kan redden? Waar klopt een hart, dat medelijden met hem heeft? Waar is zij. die niet vol schrik en afgrijzen voor hem vlucht, gelijk de laffe mannen doen. die bij zijn nadering een kruis slaan Daar schijnt een licht ln den nacht: als een bliksem slaat het in zijn gekwelde ziel. Het verdwijnt het straalt weer; de zee man houdt de ster in het oog en stuurt er rustig door de wilde golven op af. Wat hem zoo sterk aantrekt het is de blik van een vrouw, die vol verheven weemoed en god delijk meevoelen naar hem gericht Is. Een hart ontsloot zijn oneindige diepte voor het onmetelijk Uiden van den verdoemde: het moet zich opofferen, van medelijden breken en met zijn lijden te gronde gaan. Voor deze goddelijke verschijning stort de onglukkige ineen, zooals zijn schip verbrijzeld wordt bekle door de zee verzwolgen. Doch uit de golven stijgt hij op. heilig en verheven, door de zegevierende, verlossende vrouw naar het morgenland van de edelste liefde geleld." De Fantasie begint en eindigt met het thema, dat uitbeeldt het woeden van de zee. L. H. F. LEISTIKOW. Kapelmeester Kon. Marinekapel. HET JORDAAN-CABARET. In Casino. Zaterdag en Zondag wordt Casino geheel tn Jordaanstjjl ingericht Zelfs het personeel van Tilly Kalkhoven komt gedurende deze twee avonden naar Den Helder. De Jordaanmelsjes, de zingende kellnera, haar harmonicaspelers, het duiven- plat met duiven, enz. Tilly brengt met dit al een echt opgewekte stemming en de onvervaLschte Jordaansfeer. De mannelijke ster van het Cabaret te Bart de Zanger. Tilly Kalkhoven gaat in het a.s. zomer seizoen naar Z&ndvoort Voor dien treedt zij alleen in Den Helder en ln Groningen op, ter wijl haar zaak In Amsterdam gedurende dien tijd gesloten is. EEN MODEL VAN HR. MS. JDE RUYTER". In de étalage van G. Joh. van der Lee's Slijterij, Spoorstraat 78, alhier, ls tentoon gesteld een miniatuur model van Hr. Ms. Kruiser „De Ruyter". Dit model, dat door de L Gisteren is voor proeftochten, welke on geveer 7 weken zullen duren, van de werf Wilton-Feyenoord te Schiedam vertrokken de belangrijke aanwinst voor de Koninklijke Nederlandsche Marine, de kruiser, welke eer lang de eervolle naam Hr. Ms. „De Ruyter" hoopt te dragen. Deze proeftochten zullen gedeeltelijk nabij onze stad, maar vooral bjj de kust van Schotland, bjj de Clyde, gehou den worden. Ter gelegenheid van deze semi-officieele Indienststelling (de bemanning bestaat uit marine- en technisch personeel van Wilton- Feyenoord) heeft de Nederlandsche regee ring de vadcriandsohe pers ln de gelegenheid Willen stellen eens kennis met den „De Ruy ter" te maken, waartoe j.L Zaterdagmiddag tn Schiedam de gelegenheid bestond. Onge veer 60 directeuren en redacteuren van cou ranten hadden aan de uitnoodiglng gevolg gegeven en werden des middags om ca. half drie in één der recreatiezalen van het kan toorgebouw Wilton-Feyenoord door overste A. O. v. d. Sande Lacoste, den toekomstigen comm&ncext van den kruiser (hij wordt spoedig kolonel) welkom geheetcn. Aan de bezichtiging van het fraaie, slanke schip, dat daar ln zijn schoone lijnen ligt als een krach tig voorbeeld van de kunde der moderne scheepsbouwers, ging een in November j.1 .gevormde propag&nda-com- oommissie voor het opwekkeu van belangstel ling voor onze marine bekroond werd met den eersten prjjs, is vervaardigd door een aan komend horlogemaker, den heer P. Huihoven te Rijswjjk, welke dit model aan G. Joh. van der Lee's Sljjterjj in bruikleen heeft gegeven, gedurende welken tijd dit fraaie stukje werk in hare étalage te zien is. EEN PRACHTIG RESULTAAT VAN DE EMMABI.OEM-COLLKCTK. Een oproep die niet tevergeefs was. De gaven stroomden binnen. Waar schijnlijk kunnen één of twee patiën ten meer uitgezonden worden. Het was Zaterdagmiddag op de arbeids beurs een gaan en komen van veel jonge meisjes, met glundere gezichten en leege kus sens. Ze werden verwelkomd door Zr. Smits, die met een staf van heeren medewerkers de busjes ledigde, de medewerksters en werkers dankte en ze dan naar de zaal achter zond, voor tompouces en limonade, die door winke liers ter plaatse gratis verstrekt waren. „Ja. zooveel medewerking was er nog nooit geweest", verzekerden allen spontaan. Vorig jaar was men al verheugd geweest met tachtig collectanten. Maar toen Vrijdagavond de stroom begon te vloeien, bleek al spoedig, dat men zelfs bussen te kort kwam om allen aan te nemen en niettegenstaande dat zjjn Zater dag pl.m. 125 collectanten op de stadgenooten losgelaten. Verschillende verpleegsters ln uni form verleenden hun medewerking. De speel tuinver. Tuindorp en Oude Helder hadden hun mondorgelclubs op een auto geplaatst en trokken door de straten van de stad. de moeders naar bulten roepend om hun gave te offeren. De V.CJ.B. was er eveneens met zjjn mondorgelclub op uitgetrokken. En het werk was niet tevergeefs, want toen men 's mid dags door de stad ging, waren slechts weini gen niet gedecoreerd. Er waren zelfs tal van guldens ln de busjes en het aantal kwartjes was legio. Vennelden we ook de medewerking van de Zeevaartschool nog en andere scholen. Het totaal resultaat overtrof verre de ver wachtingen. Bh- was niettegenstaande de crisis en malaise een bedrag van ruim 280 gulden meer dan vorig jaar. 911.28 was de oogst van één dag. Zeer dankbaar is het bestuur van de plaatselijke vereeniglng ter bestrijding van de t-b.c. Dit resultaat zal oorzaak zjjn. dat één of twee patiënten meer uitgezonden kunnen worden. Dat beteeken t de dank van de patiënten en de waarschijnlijke genezing van twee menschen. Hartelijk dank aan allen die meedeeden van hun gebrek ofovervloed. DANSINSTITUUT .„MODERN". De heer H. A. Schaap, die vanaf vorig Jaar Augustus hier ter plaatse een dansinstituut ln stand houdt, heeft ln deze vrjj korte periode een zoodanig succes geboekt, dat hjj genood zaakt was naar een meer geschikte lesruimte om te zien. Het perceel Ankerpark 15 was maar een „proef"-zaaltje, dat vanaf heden ver wisseld wordt voor een beter geschikte ruimte in het royale huls Hoofdgracht 12. Een speciale dansparketvloer te hier gelegd, welke een oppervlakte heeft van 35 m*. Alles ls een voudig, doch smaakvol ingericht Met alle eischen ls rekening gehouden. De gramafoon- installatie werd geleverd door Ideco N.V„ terwjjl de platen afkomstig zjjn van muziek handel Polak, Kanaalweg. Om een oorzaak te noemen van het sucoes van den heer Schaap zouden wQ kunnen wjjzen op het brengen van de nieuwste creaties en nauwlettend toezien op correcten stijl. Behalve moderne dansen, wordt ook ballet- en rhythmisch dansen beoefend. UITVOERING K II11.H. Morgenavond houdt de H.B.S.-vereeniging den traditloneelen feestavond ln Casino, welke ditmaal in den vorm van een Solrée Dansante et Amusants gegoten La. Men kent dergelijke feesten en dus kunnen we veronderstellen, dat de liefhebbers zich op het appèl van de H.B.S.-ers zullen melden. Het gedeelte van de solrée, dat als „dansante" te boek gaat, wordt verzorgd door een vlot orkestje, waarvan de basis Ln „De Band van 7" lauweren oogstte, terwijl de groepeering daaromheen door Jeug dige krachten als Verschoor, rijkelijk gescha keerd is. Het hoofdstuk „amusante" te voor reke ning van de H.BJ3.-ers zelve en naar men ons vertelde, zal op dit gebied dusdanige presta ties geleverd worden, dat het gebruik van het bjjvoegelijk naamwoord amusante alleszins gerechtvaardigd is. Tot de te verwachten „nummers" behooren o.m. eenlge schetsen en het optreden van een amateur-cabarettier. inleiding van den commandant vooraf, waarvan we hier het één en ander weergeven: Iedere Marine heeft haar speciale eischen, welke verband houden met het doel, waar voor de schepen bestemd zjjn. Een schip, dat vermoedelijk veel bjj huis zal moeten ageeren, kan volstaan met min der brandstofvoorraad. Het hierdoor beschik baar gekomen gewicht, kan weer ten goede komen, aan de bewapening of pantsering. Dit is de verklaring, dat schepen van eenzelfde type en waterverplaatsing, bjj de ééne natie veel zwaarder bewapend zjjn, dan bjj een andere natie. Vergelijke men echter alle ge gevens dab zal men spoedig uitvinden ten laste van welk onderdeel, deze zwaardere bewapening is tot stand gekomen. Het spreekt vanzelf dat voor de Koninklijke Marine een groote brandstofvoorraad, dus een groote actie-radius van veel belang zal zijn. De scheepsbouwer zal moeten zorgen, dat het eigenlijke, doode rompgewioht zoo klein mogeljjk ls, zoodat zooveel mogeljjk gewicht ten goede komt aan de militaire eischen. Taak van de kruisers. In de Koninklijke Marine hebben de krui sers tot taak ln de eerste paats het handha ven van de neutraliteit en het tegengaan of voorkomen van neutraliteltsschendingen. Dit Een uitstekende vertolking van liet E.H.R.K. Gemengde Tooneelge- zelsch&p. Mevr. WittelaarWitte brood in een prachtige rol. Als men zoo seizoen na seizoen de tooneel- uitvoeringen van onze vele vereenigingen als verslaggever naloopt, dan leert men één ding zeer zeker: het werken met den mantel der liefde; het zien van het goede en het verdon keremanen van de foutjes en fouten, die des dilettanten zijn Tenslotte moet men altijd de goede bedoeling nog op prijs weten te stel len, niet waar? Gelukkig dat er uitzonderingen zjjn en een ervan is zeker ons Eerste Heldersche Roomsch Katholieke Gemengde Tooneelgezelschap, dat Zondagavond in de Volksbond-zaal een weer gave van het bekende Engelsche tooneelstuk „Polly Perkins" van Dougias Murray gegeven heeft, die wij zouden willen kwallficeeren als „18-karaat" en dat zonder éénig voorbehoud. „Polly Perkins" een spel „van-liefde-en- list", wel, wat heeft die volle zaal genoten, en hoe daverend waren de salvo's van niet in te houden pret bij de ontelbare passages van den meest gezonden humor. Want het ls de humor, die dit stuk zjjn bekendheid gaf, de humor, die meesterlijk, verscholen ligt in de voor treffelijk opgezette dialogen en de humor, welke we hier telkens weer in haar meest typlsch- drogen vorm aanireiïen. Het gegeven is origineel, de spanning houdt stand tot de allerlaatste minuten doch.,,, voor dilettanten biedt Polly Perkins welhaast onoverkomelijke moeilijkheden. Dit alles moet volkomen sluiten, de menschen op het tooueel moeten „menschen" en geen spelers zyn (ln casu in dit stuk treedt deze eisch wel heel sterk naar voren) en voorts moet de opvoe rende vereeniglng beschikken over de „typen". U ziet lezer: problemen ln overvloed, om van Polly Perkins een bespotting te maken. En zie: daar werd me deze opvoering ge geven ln opiima forma, daar werd tooneel- gespeeld, waarvan men zonder een enkele onderbreking met het volste genoegen den heelen avond heeft zitten te genieten en daar werd een Polly Perkins afgeleverd, zooals we haar ons niet beter zouden kunnen wenschen. De spelers. Wat de spelers betreft: allereerstPolly". Mevrouw R. WittelaarWittebrood heeft er een Polly van gemaakt, waarover we enthousi ast zflu. Ze was volkomen doordrongen van het be grip dat er om deze figuur heen geweven moet worden. Z(j was inderdaad geeslig, z(j was zeer vlot in de dialogen, zjj was een aantrekkelijke verschijning voor het voetlicht en beschikte over een rolkennls, zooals men deze slechts zelden aantreft bjj nlet-beroeps. Voor een tooneelvereeniging een onbetaalbare kracht! Na haar direct de heer F. Spaay als Fergua, de man-ult-Canada. Ook hier knap spel, rol- beheerschen en een tngeleefd-zjjn tn de sfeer. Polly had zich geen beteren tegenspeler kun nen wenschen en ook hem zullen wjj gaarne nog vele malen in de rjjen dezer vereeniging zien. De heer Wols (oude bekendespeelde Bob, en hieraan behoeven wij waarlijk niet veel commentaar te verbinden, aangezien zjjn dramatische antecedenten ter plaatse reeds genoegzaam bekend geacht mogen worden. Hjj was volkomen in zjjn rol van den vadslgen Oxford-nletsnut, wien later de Canadeesche werkbevlleging overvalt, en bestendigde daar mee zjjn goede reputatie. Van de overigen allereerst de heer B. Zoon als Oom Priestly, die den ouden knorrigen doch desniettegenstaande goedhartigen brommer aardig vertolkte. En daar waren mej. Pot en Mevr. C. Wols—Wittebrood ais de zuster: van Fergus, die allen eveneens „n&tuurijjk" speel den, Mej. C. Wittebrood tenslotte was een aardige (en gebekte) serveuze. En Dóg zjjn we niet aan het einde van deze opsomming van zooveel goeds: want eea speciaal woord van waardeering willen wjj niet onthouden aan de regie, die zonder meer uit stekend was, aan de tooneelaankleedlng, waar van zelfs de details opvielen door hun accurate behandeling en aan 's-heeren Polman's grime, de fisntehlng touch. „Polly Perkins"wederom een succes van een tooneelvereeniging waar we respect voor kunnen hebben. KOIKfcK VAN PRO PATRIA. Zaterdagavond hebben de Pro-Patrianen hun traditioneel Solrée gehouden die in alle op zichten geslaagd mag heeten. De dansmuziek werd op uitstekende wjjze verzorgd door de „Band van 7", die de stem ming zóó wist op te voeren, dat het „klokje van drie" zich voor allen nog veel te vroeg aan- melde. Hoewel de dans natuurlijk de hoofdschotel vormde was er voor eenlge afwisseling gezorgd waarvan het begin werd gemaakt door den heer Wegman, die de door hem gemaakte „Ode aan PP." voordroeg, waarvan het refrein duchtig werd meegezongen en die met een har telijk applaus werd beloond. Na de opvoering van een geestig schetsje, zagen we den heer Wegman weer voor het voetjicht treden, nu met eigen liedjes, waarbij i Ijy zichzelf aan den vleugel begeleidde. Het is jammer, dat de heer W. geen volume genoeg heeft om de groote „Casino"-zaal te vullen, anders hadden nog meerderen kunnen genie ten van de geestige liedjes die hy zong, waarbij nog een extra compliment gevoegd kan worden voor zijn verdienstelijke begeleiding. Hierna volgde weer een tooneelschets waar in de heer die een hoed zocht en niets kon vinden door de handige verkooper met zijn eigen anderen hoed voor duur geld werd afge scheept. Maar het beste nummer van den avond was toch wel de demonstratie Argentijnsche tango, door mej. de Kort en den heer Schellinger. Beide in keurig toilet en door de belanglooze medewerking van den heer Manshanden ge- op uaSaorp 'uouffouoSav ewoasrai inujumos moeilijke figuren van dezen dans op keurige Wijze voor. De familie Polak, die uit louter liefhebberij deze dans instudeerde, mag dan ook een welgemeend compliment voor dit glorienummer niet onthouden worden. VEREENIGING „HUISDUIN ER BELANG", Groot» plannen. Bovengenoemde vereeniging hield Vrijdag haar half jaarlijksche ledenvergadering, waarbij behalve verslag van penningmeester en secre taris, bestuursverkiezing plaats vond. De af tredende bestuursleden, Terra en Boogaard, werden met groote meerderheid van stemmen weer herkozen. Uit het jaarverslag van den secretaris stip pen wij aan, dat het ledental statlonnalr is gebleven, dat door overlijden en vertrek 5 leden moesten worden afgeschreven, maar dat door vestiging en propaganda weer 5 nieuwe leden konden worden ingeschreven. Over den toestand in hel dorp was men tevreden, maar niet voldaan. Nog altijd wacht men op een behoorlijke rioleering, iets, waar vooral de laatste jaren herhaaldelijk de aan dacht van de autoriteiten op gevestigd werd. De jammerlijke toestand van den Tuintjes- weg heeft ook meermalen ontevredenheid ver oorzaakt, vooral van die inwoners welke dezen weg berijden. Wat hel strandleven aangaat: door men schen met practlsche ervaring werd beweerd, dal het zoozeer gewenschte strand voor be trekkelijk geringe kosten ln orde gemaakt kan worden. Over dit punt is het laatste woord nog niet gesproken en zal „Huisduiner Belang" nog een poging wagen. Om meer leven in de brouwerij te verkrijgen kwamen verschillende voorstellen ter sprake. Pogingen zullen wor den aangewend zwemdemonstratles te or- ganlseeren. Wjj twijfelen niet of de in Den Helder gevestigde zwemvereeuigingen zullen bereid worden gevonden hun mede werking te verleenen. Door deD heer Griek werd medegedeeld, dat belangrijke tennis wedstrijden op de banen van „Panorama" zullen worden gespeeld. Een harddraverij staat eveneens op het programma. Pogingen zullen worden aangewend gedurende het hoogseizoen eenige concerten van onze plaatselijke muziek- vereeniglngen op Hulsduinen te krijgen. De tradltioneele vermakelijkheden welke de oudste inwoners zich nog zoo goed kunnen herinne ren en welke vooral met de Pinksterdagen veel publiek naar ons dorp trokken, dienen zoo mogeljjk weer in eere te worden hersteld. Bovendien staat nog altijd op het programma een zweefvliegtuig-demonstratie, waar wij met verlangen naar uitzien. Men hoopt op aller medewerking te kunnen rekenen, opdat Huisduinen en Den Helder beiden, nog meer dan voorheen, een oord van yerpoozlng zulleil worden voor hen die dit koeken. Verduistering. Door de politie werd tegen een jeugdig persoon proces-verbaal opgemaakt terzake verduistering van gelden, welke hg met den verkoop van steunbonnen had ontvangen. Pas toch op. Door een bewoner van de Spoorgracht werd aangifte gedaan van vermissing van zijn rijwiel, hetwelk hg onbeheerd had laten staan. Qp de bon. Tegen een 7-tal personen werd proces verbaal opgemaakt terzake het berg den van de Keizerstraat met een rgwiel tusschen 7 en 10 uur op Zaterdagavond. Ongewenscht bezoeker. Namens een bewoonster van de Goversstraat werd in den nacht van Zaterdag op Zondag kennisgegeven, dat een onbevoegd persoon in de gang harer woning was geweest. Toen be doeld persoon de vrouw hoorde, nam hg de vlucht. Door deze ontdekking had hij geen gelegenheid gehad om iets te ontvreemden. Regenweer Door een bewoner van de Badhuisstraat werd aangifte gedaan dat hg zgn „Falcon regenjas vermist, welke hg in een vergun- ningslocaliteit had opgehangen. Beleediging. Door een bewoner van den Kanaalweg werd aangifte gedaan, dat hy is beleedigd door een bewoonster van de Schagenstraat. INSCHRIJVINGEN HANDELSREGISTER 21—28 April 1936. Nieuwe zaken i Den Helder, Koegras: Coöperatieve Aankoopvereeniging en Graanmalery „De Haop" G.A., graanmalery. Wijzigingen: Texel: Onderling Begrafenisfonds „P. J. Bouma"; benoeming commissaris. Den Helder: Bioscoopthéater „Rlalto", Spoorstr. 32/34, wordt thans geëxploiteerd door de N.V. Mg. tot exploitatie van Bioscoopthéaters „Lu- mière". Veel haring wordt er nog in de Waddenzee gevangen, maar de prys is vaak zoodanig, dat groote hoeveelheden naar de vischmeelfabrie- ken gaan. We hebben de overtuiging, dat te dezen op zichte de distributie meer zou kunnen berei ken. Men moge dan zeggen, dat het publiek de haring beu is, maar we meenen, dat er heel veel consumenten zouden kunnen worden gevonden, indien er volgens een bepaald systeem, tegen bescheiden prys, mee zou wor den geleurd in de steden en op het platteland, daar waar weinig vtsch wordt aangeboden. De bakbokking neemt Inderdaad weinig bak olie, zoodat het argument van de hooge hef fing op bakolie nauweiyks kan gelden voor deze vischsoort. Zou het voor een volgend seizoen niet moge- igk zgn een stelsel te ontwerpen om het be schikbaar stellen van haring ln het geheele land ruimer te doen plaats hebben? Voor deze seizoenvisschery zou dat van buitengewone be- teekenis zgn. Het Dagblad voor IJmuiden maakt melding van een Deensche vinding om het mogeiyk te maken, dat de visch v(jf weken versch be waard kan worden. Wat dat voor de visschery en den handel zou beteekenen, Iaat zich den ken. De op die wijze behandelde visch zou naar plaatsen op zeer grooten afstand kun nen worden verzonden, waardoor de afzet dus buitengewoon zou kunnen toenemen. Voor de visschende vaartuigen zou dit ook van belang zgn; want ze zouden daardoor des noods langere reizen kunnen maken en niet, zooals nu, goede visch gronden behoeven te ver iaten, omdat anders de eerst gevangen visch te veel aan verschheld en dus aan waarde zou verliezen. De kwestie is, of er in dezen tyd zooveel initiatief zou zgn de schepen met dergeiyke Installaties in te richten. In het Dagblad voor IJmuiden troffen we een advertentie aan, waarin sloopschepen op ryksvoorwaarden te koop werden gevraagd. Het schijnt dus, dat de pas gepubliceerde regeling omtrent de slooppremie de animo om dergelijke schepen op te koopen, heeft ver sterkt. van 25—27 April 1936. ONDERTROUWD: P. E. Hulsman en C. Hartog. BEVALLEN: J. HoogendykBlankman, z.; M. Deymannde Jong, z.; A. E. Amiabel— Castel, d.; A. NeefjesSturk, d.; C. A. Bom- merv. Beusekom, d.; H. VerboefTrumole, z.; L. G. Bakker—Plette, z. OVERLEDEN: W. v. d. Blom—dé Wyn. ?9 j.; F. Bakker 67 J.; J, Deymann, 1 dag; Wed. P. J. Zomer, 66 J. onze lezers en lezeressen ongetwyfeld een goeden indruk kunnen krygen, hoe deze mo derne onder de moderne kruisers er uitziet: Samensteling van den kruiser. Hoe hg zich verdedigt. Op den 16en November 1933 werd ln een dok de kiel gelegd van den nieuwen kruiser „De Ruyter", volgens de plannen van het Ingenieurskantoor voor scheepvaart te Den Haag (Imkavos), waar noodig aangevuld met die van het Departement van Defensie. Wat ook maar eenigszlns door de vaderlandsche industrie geleverd kon worden, stroomde de werf binnen; de naamplaatjes van Wilton, de Schelde, Croon, Hazemeyer en Stork op groote en kleine onderdeden vervangen overal die van bultenlandsche firma's, aan welke in den ouden tyd op Hollandsohe oor logsschepen wel een zeer groote plaats moest worden Ingeruimd, doch die nu zgn terugge bracht tot opvallend weinige. Hoe uit die duizenden tonnen materiaal, die honderdduizenden onderdeelen een schip ln elkaar geknutseld wordt, dat is een won der, dat men haast niet meer „construeeren" noemen kan, maar scheppen heeten moet. Dat kan ook niet de eerste de beste, dat verrichten sleohts onze groote scheepsbouw- maatschappyen, in dit geval de twee-eenheid, sinds 1929, Wilton-Feyenoord, en onze De Ruyter ls dan ook lang niet het eerste oor logsschip, door haar gebouwd. Reeds den llen Mei 1935 kon de nieuwe De Ruyter zgn voorgangers volgen en te water gelaten worden. Daar hg niet op een helling is gebouwd en dus niet in zgn element gleed, maar kalm dryven ging, toen water in het bouwdok binnengelaten werd, ls afgezien van den plechttgen doop op dat tydstip; deze is uitgesteld tot de indiensstelling, tot het oogentolik dus, wanneer de oorlogswimpel wordt geheschen en de kruiser niet meer De Ruyter, maar Harer Majestelts De Ruyter heeten zal. Zitting van Maandag 27 April. Hg moest zich schamen. Op 22 Februari, 's nachts half één, kwam mej. K. te Den Helder, niets kwaads ver moedende, thuis, ontstak in den keuken licht en zag toen tot haar schrik 'n manspersoon loerend naar binnen kyken. Luid moord en brand gillende sloeg zy groot alarm en mocht heden aan de groene tafel haar wederwaardig heden vertellen. Zij was van dat geval steeds schrikkerig gebleven en nam de excuses van verdachte niet aan. Dat deed de politierechter maar voor haar. Verd. J. R., die graag 'n borrel drinkt en dan als hobby stilletjes afloert werd heden f 3of 30 d. opgelegd. Een vreemde snuiter. De 20-jarige Adrianus Wilstra, te Leeu warden wonende, was op 2 Maart z00 geweest f 6.— weg te pikken by z'n hosnit» die hem uit medeiyden onderdak verleend»! Verd. had haar ln 'n brief geschreven d*7 wanneer hy geen werk kreeg, hy Z|Ch leven zou berooven. Na dien tyd had hy ook nog kans gezien by 'n ander geld en kleeren weg te gappen, zoodat z'n kansen nihil waren. Vooral toen bleek, dat verd. de heeren rech ters ook nog in de maliDg wilde nemen d® officier eischte onmiddeliyke gevangenneming en aanhouding der zaak tot 25 Met, om 'n reklasseeringsrapport te laten opmaken door den heer Wlggers. De politierechter beves tigde dat. De „Nachtegaal (heenreis) vertrok 2T April van Bagdad en arriveerde denzelfden dag te Jodhpoer. De „Kwak" (terugreis) vertrok 27 April van Athene en arriveerde denzelfden dag op Schiphol. „Kievit" (terugreis) vertrok 27 April y. Rangoon en ariveerde denzelfden dag te Jodhpoer. In stryd met Christeiyk beginsel. De heer Viruly publiceert in de Groene Am sterdammer den volgenden brief, dien hy aan minister-president Coiyn geschreven heeft: Excellentie! In de Groene Amsterdammer van 19 Octo- ber 1935 schreef ik een artikel „Boven de oorlogsgedachte uit" naar aanleiding waarvan u my door de commandant der luchtvaart- afdeeling de vraag deed stellen of op my met het oog op de my toegedachte oorlogsbestem ming ten volle zou kunnen worden gerekend en my werd opgedragen, mijn zonder com mentaar gevraagd bevestigend standpunt in hetzelfde blad te publlceeren. Ik heb er my toen rekenschap van gegeven, dat uwe Ex cellentie hiermede van my vroeg een open lijke getuigenis van bereidheid in geval van oorlog een Nederlandsch belang te dienen ia stryd met een christeiyk gebod en een per soonlijk eergevoel, maar ik heb deze bereid verklaring om in de huidige oorlogsomstan digheden menschen te gaan dooden, toch ge geven, op grond van een op jongen leeftyd eenmaal gedanen officierseed en ln de over weging dat iemand zich ln dezen tyd niet aan de ordegevende wetten van zyn volksge meenschap moest onttrekken Het is my echter duideiyk geworden, dat ik my aan deze verklaring in feite niet zal kunnen houden en dat het juist ln dezen tyd het zwaarste moet wegen Voor de daad staande, zou lk toch nimmer een nationaal belang willen of kunnen dienen indien dit moest wezen door willekeurige, niet schul dige menschen te gaan door den, met ver loochening van een duldeiyk christelijk be ginsel, myn belangrijkste levenservaring en menscheiyk eergevoel. Daar uw Excellentie my destyds publiek» bekendmaking van myn standpunt heeft op gedragen. stel lk er prys op in hetzelfde blad mede kennis te geven van het feit, dat lk my verplicht gevoel u by deze te verzoeken om ontslag als reserve-officier-vlieger. Ik kan my nameiyk niet meer beschikbaar stellen voor eenlge bestemming tot militaire oorloge- werkzaamheid, doch lk verklaar my bereid, tot de uitvoering van andere staatsdiensten als bedoeld in de desbetreffende wet van 18 Mei 1923. By den aanbouw van een oorlogsschip zyn steeds marinemannen gedetacheerd, niet alleen om grondig op de hoogte te komen van het aan hun zorg toe te vertrouwen sóhlp, maar ook om mee te.bouwen, in letterlijken en overdrachteiyken zin, beide. Aan hun hoofd staat de a.s. commandant van den kruiser, de kapitein-luitenant, binnenkort da kapitein ter zee A C. van der Sande Lacoste, officier sinds 1909, zoon van den ln de marine nog lang niet vergeten kolonel, die toezicht hield op den bouw van het pantserschip De Ruyter, dat in 1900 werd gebouwd. Merk waardige coïncidentie, en een goed voorteekeu voor het nieuwe schip. By den proeftocht zullen diverse leveranciers het schip beman nen. Toen ik in Maart voor het eerst den kruiser op de werf zag liggen tussohen al die bak beesten van tankers en vrachtschepen in aan bouw en reparatie, leek het my, of een Derby" renpaard verdwaald was tusschen Meckelen- burger bierpaarden. „Als het blnnenboeltje in dat slanke beestje in orde ls en de specialisten zyn hart en nieren hebben geproefd," dacht, lik, „dan tippelt het zyn 32 zeemyien per uur glad, en met een paar klontjes suiker extra, ln den vorm van een ton of wat stookolie mee, zal je 'm n°8 veel harder zien schuiven." Zeker wel zestig K.M.! Och, voor een auto is dat een klelnig" held en voor een vliegtuig bestaat zoo'n slak- kegangetje zelfs niet, maar vraag Willy dett Ouden eens, wat een kracht noodig te om een paar K.M. vaart in het water te halen. Ik zal de vetgeiyking met de meisje"* athlet.cn niet verder doortrekken dan ten opzichte harer slanke lynen en die van <lelJ kruiser, want één sterke meisjeskracht ln geen redeiyke verhouding tot de 66.009 paardekraahten van den kruiser, om goh®®1 te zwygen van het verschil tusschen de enke tientallen kilo's eener maagd en de 6580 ,otl waterverplaatsing van het schip (Wordt vervolgd vercischt groote snelheid en, ln verband met de uitgebreidheid van Indlë, groote acUe- radlus. Verder zullen de kruisers als verken ners moeten optreden, waarvoor ook snelheid en groote actie-radlus noodig is. Een derde taak kan zyn, het steunen van onderzeebooten, door het verdryven van vy- andeiyke lichte strydkrachten, die zullen trachten door hunne snelheid en door hunne beweegiykheld, de onderzcebooten onder te drukken, zoodat deze niet tot den aanval kunnen overgaan. Hiervoor is een flinke bat- tery van middelbaar geschut noodig, bene vens een pantsering, bestand tegen vuur dat door deze lichte strydkrachten gegeven kan worden. Aangezien by dit steunen van onder zeebooten, de kans groot ls, dat men spoedig komt te stuiten op een overmacht of op schepen met zwaarder geschut, is ook hier groote snelheid een dringende elsch. Ten slotte zal de centrale bevelvoering vanaf den kruiser moeten plaats vinden. Deze bevel voering vereisoht ruimte, welke noch op een onderzeeboot, noch op een vliegtuig, noch op een jager te vinden ts. Hen vlootvoogd met zyn staf, kan bezwaarlijk, zittend op een krukje, of liggend op zyn knieën, zyn plan nen behooriyk uitwerken. Om de bevelvoering mogelijk te maken moet beschikt worden over krachtige r&dlo- telegrafie, waartyj als elsch geldt, dat met meerdere stations, gelijktijdig, corresponden tie gevoerd kan worden, hetgeen ruimte en vooral gewicht kost. Ook hiervoor deugt de onderzeeboot, het vliegtuig en de jager niet. Kruiser en vliegtuig. De artilleristische kracht is nog steeds superieur aan de vliegtuigbouw, in aanmer king nemende, dat een vliegtuig gedurende den nacht (in Indië het halve etmaal) op zee niets kan beginnen en dat ook luchtafweer geschut bestaat, en om deze reden alleen al z(jn kruisers ln onze defensie onmisbaar. In verband met het voorgaande ls de kruiser „De Ruyter" een zeer gelukkig ontwerp te achten. De proeftochten. De kruiser gaat thans op de proeftoohten, welke gedeeltelijk ln de buurt van Den Hel der, gedeelteiyk op de Westkust van Schot land gehouden zullen worden. Dit laatste ls vooral noodig voor de snelheidsproeven. Be kend is, dat een schip varende op ondiep water zuigt, en wel des te meer naarmate de snelheid grooter wordt. Deze zulglng wordt zelfs zoo groot, dat by het opvoeren van het vermogen, op een zeker moment geen snelheldsvermeerdering meer plaats vindt. Daarom moet men voor de snelheidsproe ven minstens 40 m water onder de kiel heb ben. Bovendien moet dicht onder den wal ge varen worden, om de daar opgerichte bakens, \irelke precies één acemyi uit elkaar staan, te kunnen observeeren. Uit den tyd benoodigd om den afstand tussohen de bakens, de z.g. gemeten myi, af te leggen wordt de snelheid berekend. Daarna keert het schip naar de werf van Wilton-Feyenoord terug om geheel afge werkt en geschilderd te worden, om dan in het najaar ln dienst te worden gesteld. d© Koninkiyke Marine zal dan een zeer modernen kruiser ryker geworden zyn. Op den bouw van dezen kruiser kan de Neder landsche industrie met recht trotsoh zyn. Bezichtiging van den kruiser. Vervolgens ging het gezelschap aan boord en, ln groepen verdeeld, heeft men het schip, waarvan men juist bezig was den toren te schilderen en waar het „leggen van de laat ste hand" uiting vond in een luid gehamer mi geklop van de Wilton-Feyenoorders, die men in het geheele schip doende vond, be zichtigd. Voor de beschryving van den krui ser doen wy ongetwyfeld het beste te grypen naar het vlotte artikel door den oud-luitenant ter zee Mollema geschreven en waaruit wy hier het één en. ander laten volgen, waaruit

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1936 | | pagina 6