F
MC. Pi B©1P
GEMENGD NIEUWS
HELDERSCHB COURANT VAN )X)NDERDAQ 4 JUNI
REEDS MEER DAN
20 JAAR DE BEKENDE
NAAM VOOR HET
BESTE FOTOWERK
KEIZERSTRAAT 113 TEL. 450
Binnenland
Een groot aantal jeugdige
rijwieldieven en inbrekers
gearesteerd.
Mr. A. van Hengelf
Omgekomen bij een vliegtuigongeluk
in de buurt van Schiphol.
De brug over de Rotte te
Terbregge ingestort.
De rupsenplaag in Brabant.
Tienjarig knaapje doodgereden»
Luchtdrukpomp uiteen gesprongen.
Overval op winkeljuffrouw.
pog In veel sterkere mate. De voornaamste
Zorg ls allerwegen thans niet hoe een zooge
naamde deflatie moet worden bezworen, maar
boe voorkomen moet worden, dat deze latente
Inflatie werkelijkheid wordt. Door den gouden
Standaard te handhaven, heeft althans onze
fegeering nog een duchtig wapen in de hand
Om dit euvel hier te bezweren.
Men is er over gevallen, dat de president
jran De Nederlandsche Bank de devaluatie ge
lijk heeft gesteld aan muntvervalsching. Maar
indien de gouden munten, zooals vroeger, nog
yverkelijk als geld circuleerden, zou een deva-
Juatie niet anders zijn door te voeren dan door
besnoeiing van de maat. Men heeft in 1925,
Sok in ons land feitelijk ingevoerd de Gold Bul-
on Standard, waardoor het technisch inder
daad mogelijk is geworden een maatbesnoeiïng
door te voeren zonder dat deze als zoodanig
door het publiek wordt onderkend. Maar in
Vezen ls er geen verschil.
Dat de devaluïsten over het algemeen de
Inflatie afwijzen, stemt tot voldoening. Inder
daad is een devaluatie in eerste instantie niet
meer dan een verlaging van den koers van den
gulden in de buitenlandsche wisselmarkt. Om
effect te sorteeren is deze weg over het buiten
land zelfs noodzakelijk. Indien wij een volkomen
gesloten volkshuishouding hadden, zou, bij ons
tegenwoordige monetaire stelsel, een devaluatie
Zelfs in het geheel geen gevolgen behoeven te
Üebben, behalve dan een herwaardeering van
den goudvoorraad van De Nederlandsche Bank.
Gevolgen heeft de devaluatie eerst via de wis
selkoersen. Het is een wisselkoerstherapie.
Welke de gevolgen zijn van een stijging der
wisselkoersen kan men bij het bestaan van
stabiele verhoudingen op het gebied der han
delspolitiek nog wel beredeneeren, met deze be
langrijke restrictie, dat de leer der koop
krachtspariteiten, die een nauwe correllatie
aanwezig acht tusschen de koopkracht der
geldeenheden in de verschillende landen en de
Wisselkoers, in hooge mate aanvechtbaar is.
Men zal toch niet kunnen beweren, dat de
koopkracht b.v. van den Franschen franc, van
den dollar en den yen, onder meer „normale"
omstandigheden zich verhielden als de wissel
koersen op Parijs, New-York en Tokio?
Theorieën die de koers van den gulden zouden
Willen zien bepaald op grond van de verhou
ding van zekere indexcijfers hier en in het
buitenland, hebben dan ook slechts geringe
Waarde.
Onder de huidige handelspolitieke verhou
dingen is er al heel weinig reden van een mani
pulatie der wisselkoersen, waarop de devaluatie
lieer komt, heil te verwachten. Verwijzing naar
de ervaring in andere landen heeft minder zin
dan ooit. Hoe wil men de positie van een kwets
baar klein land als het onze vergelijken met
het economisch zooveel minder kwetsbare
Britsche imperium, of met de Vereenigde Sta
ten waar de devaluatie trouwens slechts mid
del was om een politiek van inflatie te voeren T
In Zweden is de economische toestand ongetwij
feld beter dan bij ons. Maar als wij aan onzen
Voornaamsten afnemer, Duitschland, nu eens
geen tuinbouwproducten hadden aan te bieden,
maar, evenals Zweden, ertsen en metalen, zou
pnze export naar Duitschland ook wel een gun
stiger beeld vertoonen. Evenmin als het zin
heeft ons te Inspireeren op een, zooals alle lan
den met een agrarisch grootgrondbezit, achter
lijk land als Polen, zooals onze ministers van
Handel en van Landbouw dezen winter meen
en te moeten doen, heeft het zin ons te rich
ten naar België, welks financieele politiek,
speciaal der banken, alleen heeft kunnen dienen
als afschrikwekkend voorbeeld. Het verloop
tan de verkiezingen in België geeft allerminst
den indruk van een overbrugging der tegen
stellingen zooals de devaluïsten meenen te
jnogen veronderstellen.
Het is psychologisch volkomen verklaarbaar,
dat men zich, na op allerlei wijzen getracht te
hebben de economische depressie te bezweren
6ok nog de eenige maatregel wil nemen, waar
mede men het nog niet heeft geprobeerd, dat ls
de devaluatie. De ervaring met de Duitsche
clearing strekke ons tot leering. Voor Augustus
te.34 wist men zwart op wit uit te rekenen, dat
'deze clearing, gezien onze zeer actieve beta
lingsbalans met Duitschland, het aangewezen
middel was om al onze vorderingen met gemak
getransfereerd te krijgen. Na korten ttjd was
pe toestand echter al deze geworden, dat tot
een rigoreuze beperking van onze export naar
Duitschland moest worden overgegaan om
Onze clearingvorderingen niet nog sterker te
doen oploopen.
De devoiutatie heet het aangewezen middel
pm de werkloosheid te bezweren. Maar van de
landen die gedevalueerd hebben, heeft Amerika
piet 127,5 millioen inwoners nog altijd bijna
m millioen werkloozen, Groot Brittannië met
47,4 millioen inwoners bijna 1,9 millioen werk
loozen. Hiernaast slaan wg met ruim 400.000
Werkloozen lang geen slecht figuur. Het eenige
land waar de werkloosheid veel kleiner ls dan
bij ons, is het goudland Frankrijk.
Het ls merkwaardig, dat zjj die de devaluatie
^oorstaan op grond van de z.g. mislukking der
deflatiepolitiek, ook ten behoeve van Indië, een
devaluatie bepleiten. In Indië heeft weliswaar
geen deflatie, maar een vrijwel volkomen aan
passing aan de gewijzigde economische om
standigheden plaats gevonden. Daar zou dus,
pok volgens de theorieën der devaluïsten, een
devaluatie niet meer noodig zijn.
Men maakt er zich thans over bezorgd of
Frankrijk misschien den gouden standaard zal
Ipslaten. Spr. kan, evenmin als iemand anders
de toekomst voorspellen. Maar deze onzeker
heid is geen reden tot defaitisme. Het loslaten
van den gouden standaard is slechts onder
f" ee omstandigheden gerechtvaardigd: in ge-
yal van oorlog en Indien men door slinking van
den goudvoorraad tot stopzetting van den af
gifte gedwongen is, zooals in Engeland in Sep
tember 1931 het geval was. De meening los
lating van den gouden standaard dient te ge
schieden met een maximale goudvoorraad is
een uitvloeisel van een mercantilistisch atavis
me. Het bewjjs, dat de gouden standaard niet
te handhaven is, kan slechts geleverd worden
door vrijelijk goud af te geven zoolang De Ne
derlandsche Bank hiertoe bjj machte zal ztjn,
zooals het heet in de verklaring van 1903 van
De Nederlandsche Bank tegenover de regee
ring, welke verklaring op 29 April 1925 werd
hernieuwd. Eerst bjj daling van den goudvoor
raad beneden een zeker minimum kan de stop
zetting van de goudafgifte hetgeen trou
wens nog Iets anders is dan devaluatie wor
den overwogen. Dan kan men overmacht
pleiten.
Spr. heeft eens een invloedrijk voorstander
ijjan de devaluatie de opmerking hooren maken,
dat niet alleen Coiyn den gulden houdt, maar
dat ook omgekeerd de gulden Col ijn houdt,
jpeze opmerking heeft een dieperen zin dan er
mede werd bedoeld. Door zich tegen de deva
luatie te verzetten, verzet de regeering zich
tegen een daad van willekeur. Maar het is ook
^üist, dat een regeering die aldus normatieve
Rechtsregelen handhaaft, anderzijds zich ook
tfoor het recht gesteund kan weten. Hij die de
willekeur binnenhaalt, zal ook door willekeur
weggevaagd worden. Dit is de les der historie.
Debat.
Nadat de heer Van Sandick zijn betoog be
ëindigd had, werd een korte pauze gehouden,
na verloop waarvan de gelegenheid openstond
om vragen te stellen.
De heer J. B. F. M e ij e r was de eerste, die
het woord voerde. Hij had gaarne willen hoo
ren, welke voordeelen er verbonden zijn aan
het handhaven van den gouden standaard.
Hoe krijgt Nederland zijn export terug en hoe
komen we van den steun af? Spr. vertelt uit
de praktijk, dat fabrikanten blij zijn met
orders, waarop ze een halven cent verdienen,
en het komt heden ten dage ook voor, dat
men naar Indië exporteert... met een klein
verlies. Spr. is in zijn hart een devaluïst en
met name voor ons Indië acht hij devaluatie
van belang, omdat alle producten van dat
land in Engelsche ponden genoteerd worden.
De inleider heeft gesproken over muntverval-
schers, maar als men op het oogenblik den
gulden op 1.75 brengt, is dat dan geen
muntvervalsching? Voorts vraagt de heer
Meijer: Hebben we hier nou eigenlijk den
Gouden Standaard of niet? Hoe ziet de in
leider btj handhaving van den Gouden Stan
daard een verbetering in den landbouw? Spr.
concludeert, dat de toestand in dit bedrijf er
veel beroerder op geworden is. Dat de inleider
de staking in Antwerpen kon toejuichen, wijst
misschien op eenige communistische overtui
ging zijnerzijds? (Vroolijkheid).
De heer Klerk (Twentsche Bank) vraagt,
wanneer het antwoord komt op de vraag, die
op de convocatie genoemd is, n.1.: „Waarom
devaluatie verwerpelijk is". Hjj miste een con
creet antwoord in het betoog. Gaarne hoorde
hg feiten, die tot de massa spraken, omdat
de psychologische factor in deze een rol van
groote beteekenis speelt. Voorts vraagt de
heer De Klerk of de inleider hem kan vertel
len hoe lang men in Nederland nog moet aan
passen en, in procenten uitgedrukt, om een
sluitend geheel te krijgen. Welk ls het niveau,
dat we bereikt moeten hebben alvorens de
aanpassing ten einde is?
Dat inleider en Prof. Polak het inzake de
devaluatie in een autharkisch bestuurd Ne
derland met elkaar eens zijn, verwondert
dezen spreker niet, want het beteekent niet
anders dan het intrappen van een open deur:
men heeft dan geen belang bij devaluatie.
Devaluatie is ingesteld op internationale ver
houdingen.
Bij het noemen van de latente inflatie had
de inleider het ook over Duitschland. Volgens
den heer De Klerk is in dat land sprake van
positieve inflatie.
Vervolgens was het woord aan
Burgemeester Ritmeester,
die begon met uit naam van alle genoodigden
dank te zeggen voor de bekomen uitnoodi-
ging, er aan toevoegend, „dat deze maaltijden
naar meer smaken".
Het betoog van den heer Sandick heeft den
heer Ritmeester niet geheel bevredigd in het
kader van dezen avond. Dat is niet de schuld
van den inleider, maar van de omstandig
heden, dat prof. Polak en deze inleider langs
elkaar heen moesten praten en hun betoogen
niet precies tegenover elkaar gesteld waren.
Het gevolg is aldus spr., dat men zich na
hedenavond nog niet definitief kan uitspre
ken. Prof. Polak was destijds ook niet dade
lijk bereid om het voorbeeld België bij de
horens te vatten. Spr. heeft dat toen wel ge
daan, met het gevolg, dat ook prof. Polak het
zijne van België ten beste gaf.
Ook thans wil de heer Ritmeester iets over
België zeggen en wel omdat blijkens de hier-
volgende cijfers de devaluatie daar niet zoo
gunstige uitwerking heeft als de vorige in
leider wel heeft willen doen voorkomen:
Het laatst verschenen no. van „Handelsbe
richten" geeft voor België de volgende cijfers:
Invoer:
In mlllioenen franken
April 1935/ April 1934/
Mrt. 1936 Mrt. 1935
17.539 12.444
Uitvoer:
In millioenen franken
April 1935/ April 1934/
Mrt. 1936 Mrt. 1935
15.886 12.273
In 1000 tonnen
April 1935/ April 1934/
Mrt 1936 Mrt. 1935
27.525 28.813
In 1000 tonnen
April 1935/ April 1934/
Mrt. 1936 Mrt. 1935
19.352 17.884
België voerde dus in 1935/36 (het eerste
Jaar van de jongste devaluatie) 1300 duizend
minder goederen in, maar moest voor dien
verminderden invoer niettemin 5100 millioen
franken meer betalen.
België voerde dus in 1935/36 1500 duizend
ton goederen meer uit maar ontving voor
dien verhoogden export slechts 3600 millioen
franken meer.
Over de twaalf maanden, voorafgaande aan
de devaluatie, was er nagenoeg evenwicht in
de handelsbalans, over de twaalf maanden,
volgende op de devaluatie, wijst de Belgische
handelsbalans een tekort aan van 1700 mil
lioen franken, terwijl België 1300 duizend ton
minder goederen invoerde en 1500 duizend ton
meer goederen uitvoerde.
Het zijn sprekende cijfers.
De vraag is nu gerechtvaardigd: is deva
luatie nu wel zoo aanbevelenswaardig? Vol
gens spr. ls er te veel risico aan verbonden,
is het te veel een sprong in het duister.
Ten aanzien van de stakingen, zegt spr.,
dat een vergelijking met ons land niet goed
opgaat, omdat in Nederland arbeidsbemidde
laars zijn, dié de stakingen voorkomen. Maar
stel dat de bemiddelaars er eens niet waren,
net als b.v. in België? Hoeveel stakingen
zouden we hier dan wel meemaken?
De heer Ritmeester zou voorts gaarne ver
nemen of de latente inflatie nog verder moet
werken. Het is duidelijk, dat we er met den
huldigen gang van zaken niet komen, omdat
we aan het buitenland zijn gebonden. Autarkie
zou gelijk staan met het doen afsterven van
een groot gedeelte van ons volk. Als devaluatie
nu niet aan te raden is en latente inflatie
deugt evenmin, wat helpt er dan wel, zoo
vraagt onze burgemeester. Desnoods moet er
maar een derde inleider komen, die ons in
deze een overtuiging bijbrengt.
Inzake het werkloozenvraagstuk merkt spr.
op, dat voor een vergelijking met andere
landen een zelfde indeeling gemaakt moet
worden als bij ons. Een feit is het, dat het aan
tal werkloozen hier te lande ontstellend toe
neemt. waarvan met name de werkloosheid
onder de jeugd funest is. Spr. uit als zijn
meening, dat hij direct tot devaluatie van den
gulden zou adviseeren als hij de zekerheid
had, dat werk geschapen zou worden voor de
werklooze jeugd. Dagelijks leest spr., dat
nieuwe kopstukken tot het Comité voor De
valuatie toetreden, maar als hij het voorbeeld
België ziet, dat voor ons zeer slecht is, dan
is h(j niet overtuigd van he nut van de deva
luatie en blijft bij hem de vraag voorzitten:
maar wat dan
Repliek van den inleider.
Vervolgens heeft de heer van Sandick de
vragenstellers van repliek gediend. Op som
mige vragen bleef hij het antwoord schuldig,
terwijl op enkele andere een o.i. onbevredi
gend antwoord kwam. Van de repliek clteeren
wij hier:
In antwoord op de vraag, welke de voor
deelen zijn van den Gouden Standaard, ant
woordt dhr. van Sandick, dat de bewijslast bij
den vragensteller berust. Volgens spr. heeft
de Gouden Standaard steeds voortreffelijk
gewerkt, „goede wijn behoeft geen krans".
Tentijde van den gouden standaard heeft
Engeland in 24 jaar 40% stijging van het
indexcijfer van goederen gekend, dat ls 1%
per jaar. In het eerste jaar van de devalua
tie viel een stijging van 7 te constateeren,
hetgeen in 24 jaar zou beteekenen een stijging
van 175 Volgens deze cijfers is de politiek
in Engeland dus in volstrekte tegenspraak
met de theorie zooals die door Prof. Polak
c.s. verkondigd wordt.
Van den steun kunnen we afkomen door
deze eenvoudig af te schaffen. In theorie
zouden we, economisch gesproken, zulks
moeten doen. Maar men heeft hier met men-
schcn te maken en afschaffing van den steun
zonder meer, zou zonder twijfel een revolutie
teweeg brengen.
Er ls in Nederland inderdaad een gouden
standaard, waaruit blijkt, dat we die niet
zouden hebben, zoo vraagt spreker terug?
Hetgeen hij zeide over de staking in Ant
werpen is een soort „Schadenfreude" ge
weest.
Uit hetgeen de heer Klerk hem vroeg is spr.
gebleken, dat hij zich gelukkig niet het ver
wijt hoeft te maken, dat hij tè scherp tegen de
devaluïsten van leer is getrokken. Als spr. in
het kort het antwoord op de vraag „Waarom
devaluatie verwerpelijk is" wil geven, dan wil
hij dit als volgt doen:
le. omdat het principieel onjuist is om een
regeling toe te passen, hetzij strikt noodzake
lijk, waarop devaluatie zou moeten volgen, en
2e. omdat spr. niet gelooft, dat de devalua
tie baat zal brengen.
Er dient net zoo lang aangepast te worden
totdat de Nederlandsche bedrijven weer aan
zich zelf overgelaten kunnen worden.
Volgens spr. is hetgeen de regeering doet,
zoo slecht nog niet. Zij houdt zich niet aan een
vast plan en is dus in het voordeel tegenover
die landen, die wel volgens een past plan te
werk gingen (gaan). Spr. wijst op de gevol
gen, waarbij de burgemeester hem bij wijze
van interruptie op Amerika wijst.
De heer van Sandick moet den heer Klerk
toegeven, dat in Duitschland de zuiverste
inflatie plaats vindt.
Op hetgeen de burgemeester zeide, ant
woordde spr. o.m., dat het niet zijn bedoeling
geweest was om tegen prof. Polak te polemi-
seeren. Had hjj dat gewild, dan had hij zijn
opponent persoonlijk tegenover zich willen
zien. Nu heeft men langs elkaar heen ge
sproken, omdat het uitgangspunt van belden
al verschillend was.
België is door spr. met opzet niet als voor
beeld genoemd omdat hij ter staving van zijn
betoog niet den nadruk wilde leggen op het
geen zich na de invoering van de devaluatie
in België heeft afgespeeld.
Het antwoord op de vraag: Wat moet er
gebeuren?" moet spr. schuldig blijven, om
dat dit te beoordeelen zijn taak niet is. Hjj
heeft zijn taak zoo opgevat, dat hij zou betoo
gen of de noodzaak bestond te devalueeren.
Mocht het in tijden van vrijen internationa
len ruil voorkomen, dat we geen prijzen kun
nen aanbieden, waarmede we met het buiten
land kunnen concurreeren, zoodat er een
slechte handelsbalans zou ontstaan, eerst dan
zouden we den gouden standaard moeten prijs
geven. Echter zoolang dat niet geschiedt,
moet spreker zich tegen devaluatie verklaren.
Hiermede was deze vergadering ten einde,
waaraan door den heer Schreuder de laatste
hand werd gelegd.
VERGADERING VAN DE KAMER VAN
KOOPHANDEL VOOR HOLLANDS
NOORDERKWARTIER
op 3 Juni 1936 te Alkmaar.
Door den heer M. A. Kolster, lid van den
Spoorwegraad werd het ingekomen verslag
van de 18e vergadering van dien Spoorweg-
raad toegelicht.
Voor Trein No. 939 werd verzocht de trein,
die loopt van Den Helder nk Zon- en Feest
dagen, te H. Hugowaard te doen stoppen,
maar de Directie der N. S. kan daarop niet
gunstig beslissen.
Verschillende andere verzoeken om aanslui
ting van treinen met het Oosten en Zuiden
met het Noorden gaven ook weinig succes.
Ook een verzoek van den Oever om enkele
treinen te A.-Paulowna te doen stoppen kon
niet worden ingewilligd. Een te gering aantal
reizigers zou hiervan gebruik maken. Er was
voldoende gelegenheid per autobus te reizen.
Een verzoek om goedkoope tarieven voor
kinderen in den vacantietgd kon mede niet
worden ingewilligd. Wel is vastgesteld vacantie-
kaarten uit te geven op bepaalde dagen der
week in den vacantietjjd, waarop de retour-
kosten gereduceerd worden tot den halven
prjjs. Men toont dan aan het station van de
retourrels de retourkaart en krijgt daarop
voor de helft reductie.
Aan den Kamer ls door den Min. v. H. N.
en Sch. bericht dat subsidie is verleend aan
het Borgstellingsfonds voor Hollands Noorder
kwartier te Alkmaar.
B(j schrijven van 3 Febr. 1936 hadden B. en W.
van Den Helder aan een 8-tal belanghebbenden
bericht, dat het In de bedoeling lag de draai
brug bjj de Keizerstraat te veranderen ineen
vaste brug.
Verschillende instanties te Den Helder zich
formeerende in het „Comité tot behoud van
de scheepvaart tot de Postbrug" wendde zich
tot het College van B. en W. om dit voorne
men niet tot uitvoering te brengen.
De heer M. A. Grunwald licht dit schrijven
toe. De scheepvaart tot aan de Postbrug wordt
daardoor lam gelegd. Het vervoer moet dus
geschieden per as door de gemeente naar die
bedrijven welke aan dit vaarwater zijn gelegen.
Deze bedrijven zouden daarvan veel nadeel
ondervinden en verschillende gebouwen zouden
waardeloos komen te staan.
Weliswaar zijn de kosten van een draaibrug
grooter dan die van een vaste brug, maar het
belang van vele neringdoenden komt er zeer
door in het gedrang.
De heeren Kolster en Grunwald hadden hier
over een conferentie met den nieuwen burge
meester en men had den Indruk gekregen,
dat Z.E.A. gevoelde voor de argumenten tot
behoud van de draaibrug.
De heer Grunwald verzoekt de Kamer
adhaesie te willen betuigen met het door ge
noemd Comité ingezonden adres aan B. en W.
van Den Helder.
De Kamer was ook van oordeel, dat het
voor de aan dit gedeelte liggende bedrijven
nuttig was de draaibrug b(j de Keizerstraat
te behouden. Besloten werd dan ook een adres
tot B. en W. te Den Helder te richten om
niet over te willen gaan tot het maken van
een vaste brug.
Wat de groente-distributie betreft aan
werkloozen, etc., acht men het ook wel ge-
wenscht, dat de kleinhandel hierbij blijft in
geschakeld, hoewel aan verschillende klein
handelaren tegemoetkoming wordt verleend.
In Utrecht is het in handen van den klein
handel en deze regeling werkt goed.
De K. v. K. te Arnhem wil steun voor haar
actie voor een eenvoudiger systeem van ge
rechtelijk incasseeren van kleine vorderingen.
De heer Schmalz: Het thans geldende systeem
is te omslachtig. De handel zou met een een
voudiger systeem gebaat zijn.
Ook andere heeren spraken in dien geest.
Het adres van Arnhem zal worden gesteund.
De kosten, verbonden aan de uitvoering van
de Warenwet voor de neringdoenden, die nu
voor hun rekening komen, acht men niet billijk
en te drukkend.
Voor Hollands Noorderkwatier wordt de
uitvoering van den Keuringsdienst voor de
belanghebbenden soepel toegepast.
Het adres van de K. v. K. te Dordrecht
hierin verlichting te brengen voor belang
hebbenden vindt wel sympathie, maar men
wenscht de finesses van uitvoering nog nader
te onderzoeken. B.v. hoe de regeling is voor
kleine en groote zaken met veel filialen.
Na dit onderzoek zal het adhaesie-adres
worden verzonden.
Over benoeming in het Borgstellingsfonds
Hollands Noorderkwartier van voorzitter en
2 bestuursleden, zal eerst in besloten ver
gadering ruggespraak worden gehouden.
Het spijt den heer Grunwald bijzonder, dat
Den Helder en Schagen niet deelnemen aan
het borgstellingsfonds, maar is dan een aan
duiding van Borgstellingsfonds Hollands
Noorderkwartier wel goed Spr. voelt meer
voor het goed werkende fonds voor bijzondere
nooden.
De heer de Raadt vindt, dat als alleen de
rente van het kapitaal van het borgstellings
fonds mag worden gebruikt, dat dan het
fonds geen raison heeft. Mag echter ook het
grondbedrag zelf eventueel worden gebruikt,
dan krjjgt het een ander karakter. Eigenlijk
toch heeft dit fonds ook een zekeren liefda-
digen inslag.
De Voorz. zegt, dat er in Leiden een soort
ophaaldienst is voor rente en aflossing, zoo
dat het risico minder wordt. De regeering
dekt 40 °/o van het eventueele risico, d.w.z.
van de niet binnenkomende bedragen, ver
strekt uit de rente.
Aan de uitvoering op de juiste wijze van
een dergelijk fonds zit ontzettend veel werk.
Men moet daarvoor de juiste krachten weten
te vinden. Dan zal zoo'n fonds buitengewoon
veel goeds tot stand kunnen brengen.
De heer de Raadt twijfelt niet of Den Hel
der en Schagen zullen ook wel toetreden.
Men meent dat dit fonds gaat ook tegen
den woeker.
De heer Kolster zegt dat crisis-comité en
het fonds voor bijzondere nooden van een
ander karakter is dan het borgstellingsfonds.
Dit laatste fonds toch is uitsluitend voor de
middenstands zaken.
Na rondvraag sluiting.
Een goede vangst van de Rotter-
damsche politie.
De politie van het bureau Sandelingplein te
Rotterdam, heeft een groot aantal jongens aan
gehouden, die verdacht worden zich gedurende
het laatste half jaar herhaaldelijk aan diefstal
en Inbraak te hebben schuldig gemaakt.
Bij de politie waren tal van aangiften bin
nengekomen van diefstal van rijwielen, rijwlel-
belastingmerken en lantaarns, zonder dat zij
de daders op het spoor kon komen. Dezer dagen
evenwel heeft een uitgebreid onderzoek geleid
tot de aanhouding van den 18-jarigen schoen
maker G. v. d. L., den 17-jarlgen slager W. M.
en den 20-jarigen kappersbediende C. D. Het
drietal ontkende ook maar iets met de diefstal
len uitstaande te hebben, maar toen In de wo
ningen der jongelui verschillende rijwielonder-
deelen, een fiets en andere goederen, welke ken
nelijk van misdrijf afkomstig waren, werden
aangetroffen, begrepen zij niet langer een hou
ding te kunnen aannemen, alsof zij van niets
wisten. Zij vertelden daarna, dat ze een en
ander op de weekmarkt van een onbekende ge
kocht hadden. De politie meende evenwel reden
te hebben aan dit verhaal geen geloof te hech
ten en daarom voelde zij den jongens ernstig
aan den tand. Toen duurde het niet lang, of
het drietal legde een volledige bekentenis af.
Daardoor kwam de politie drie andere jongens
op het spoor, die ook in het complot betrokken
waren, n.1. de 16-jarige kantoorbediende H. J.
B., de 16-jarige timmermansknecht T. B. en
zijn 19-jarlge collega W. V.
Aanvankelijk ontkenden ze zich ook maar
één keer aan diefstal te hebben schuldig ge
maakt, doch de politie legde hun het vuur zoo
na aan de schenen, dat ook deze boefjes door
de mand vielen. Daarna werden gearresteerd
de 17-jarige beitser K. P., de 19-jarige timmer
man J. R. en diens 17-jarige broer Z. R„ los-
werkman van beroep.
Verder werden nog aangehouden de 16-jarige
fabrieksarbeider A. A. G. en de 19-jarige rij
wielhersteller C. P., welke laatste een broer is
van den bovengenoemden beitser. De jongens,
die in drie groepen van drie zijn aangehouden,
zijn alle naar het Huis van Bewaring overge
bracht. Ondertusschen zijn nog wegens heling
aangehouden de 16-jarige fletsjongen H. P., de
44-jarige mej. C. J. de V„ een familielid van
een der diefjes, de 31-jarige mej. S. B. en de
17-jarige fietsjongen J. M.
C. P. was de hoofdman van de bende, want
hij deed de rijwielen een volkomen gedaante
verwisseling ondergaan en hij was ook de man
die de gestolen rijwielbelastingmerken van de
hand deed.
De jongelui hadden elkaar leeren kennen op
een verzamelplaats aan den Linker Maasoever.
Tegenover de politie hebben zij een hoogst on
verschillige houding aangenomen.
Gisteravond om zeven uur is een Oos-
tenrijksch sporttoestel in de onmiddellijke
nabijheid van het vliegveld Schiphol af
gegleden en verpletterd. De beide Inzit
tenden zijn om het leven gekomen.
Bij onderzoek bleek, dat in het vlieg
tuig zaten onze landgenoot mr. A. J. van
Hengel, dir.-generaal van de Oesterreichi-
sche Credit Anstalt—Wiener Bankverein
te Weenen en de Oostenrijksche sport
vlieger Brunowski.
A. H. van Hengelf
Met mr. A. J. van Hengel is een bankier van
Internationale reputatie heengegaan. Hij ver
wierf zich groote verdienste, eerst in de lei
ding van de Amsterdamsche Bank, later bij
de reorganisatie van de Rotterdamsche Bank-
vereeniging. In 1932 werd hij belast met de
leiding en reorganisatie der Oesterreichische
Creditanstalt.
De toedracht van het ongeluk.
Men meldt nader uit Amsterdam:
De heer Van Hengel was in zijn sport vlieg
tuig, dat hij zelf bestuurde, terwijl zijn inr
structeur, Brunowski, naast hem zat, uit
Bazel komen vliegen. Tot boven Schiphol
ging alles goed, totdat zjj boven het nieuwe,
niet in gebruik genomen gedeelte van het
vergroote landingsterrein bij het nemen van
den laatsten bocht op ongeveer 50 M. hoogte
in een vlakke vrille geraakten. Eenige per
sonen, die voor de hangars stonden, zagen
het toestel afglijden en omlaag storten. Het
sloeg op den grond met een geweldigen slag
te pletter.
Toen zij bij het toestel kwamen, bleek dit
geheel vernield. De schroef en de motor had
den zich in den bodem gewerkt. De vleugels
waren afgeknapt en de romp was in elkaar
gedrukt en in tweeën gebroken. De beide in
zittenden moeten vrijwel onmiddellijk dood
zijn geweest, wat met zekerheid af te leiden
valt uit den toestand, waarin de doktoren, die
hen geschouwd hebben, de overblijfselen ge
vonden hebben. Voorzichtig zijn de slachtoffers
uit het wrak getild en voorlooplg neergelegd
in den zleken-auto van den gemeentelijken
geneeskundigen dienst, die steeds op Schiphol
gestationneerd ls.
Dr. van Hengel beoefende het sportvliegen
sinds ongeveer een jaar, maar hij had een
volledig brevet.
Dr. van Hengel was 50 jaar oud, de heer
Brunowski 47 jaar.
Het thans verongelukte toestel was een Milep
falcon, met Gipsy major-motor van 180 P.K,
Geen personoljjke ongelukken.
De ijzeren brug over de Rotte, te Terbregge,
is gistermiddag om één uur, onder daverend
geraas, ingestort. Eén van de pilasters van de
brug, waarop de balans rust, heeft het begeven
en is op drie plaatsen gebroken, met het go-
volg, dat het bovenstuk naar beneden kwam en
schuin boven de brug bleef hangen. Juist was
een T.O.D.-bus gepasseerd, toen het ongeval
gebeurde. Gelukkig hield de tweede pilaster
het uit, doch men vreesde, dat ook dit ge
deelte naar beneden zou komen.
Juist gisterenochtend was men weer aan het
repareeren van de brug begonnen. In den
schafttijd van de werklieden ls het ongeluk
gebeurd, waardoor wonder boven wonder nie
mand getroffen werd.
Slechts kreeg een 4-jarig meisje een stuk
ijzer tegen het hoofd, waardoor z(j een bloeden
de wonde aan het gezicht opliep en haar eenige
tanden werden uitgeslagen.
Een medewerker schrijft aan de Nw. Rott.
Courant:
De rupsenplaag die een groot gedeelte van
de beplantingen langs den Rijksstraatweg Den
BoschGrave heeft vernield, neemt nog steeds
niet af. Men zou eerder meenen, dat de rupsen
in erger mate zijn opgetreden en hun vraat
zucht strekt zich thans zoover uit, dat de frult-
boomen en verdere gewassen van de bewoners
langs dien weg totaal van hun bladerentool zija
beroofd. Het is thans reeds te zien, dat de fruit
oogst volkomen zal mislukken.
Eenige dagen geleden zijn er nog pogingen
aangewend om het rupsengevaar met bespui
ting van Derris-poeder te bezweren, doch de
proefnemingen zijn te laat gekomen; het kwaad
was reeds te ver ingeworteld. De boomen langs
den Rijksweg onder de gemeenten Geffen,
Heesch, Oss, Berghem en Schayk bieden een
wlnterschen aanblik.
De overlast, welken de bewoners van den
Rijksweg van het gedierte ondervinden, wordt
steeds grooter. De rupsen kruipen in grooten
getale de huizen binnen en verontreinigen de
etenswaren. De drinkwaterputten zijn aan de
oppervlakte voorzien van een dikke laag van
deze insecten, zoodat de Rijkswegbewoners op
geregelde tijden hun drinkwaterputten moeten
reinigen.
Het komt meermalen voor, dat de rupsen
zich in de bedden nestelen. Doordat de haartjes
dezer rupsen vergiftige bcstanddeelen bevat
ten, ontstaan er op de huid van degenen, die er
mee in aanraking komt, roode plekken, welke
geweldig jeuken. De nachtrust der gekwelde
EEN BAROMETER VOOR DR
VROUWELIJKE GEZONDHEID
PracUsche en vernuftige toepassing
ontdekkingen van dr. Ogino en dr. Kna»»«
De „Périodique".
Elke vrouw weet, dat het voor haar
het grootste belang is, het verloop en de rZJZ
matige terugkeer harer perioden nauvvkeur
te kunnen nagaan. Sommige vrouwen houcfe8
nauwgezet aanteekening van de verschillend11
data. Desondanks ontsnappen er toch n
verschillende belangrijke feiten, die zij mo°J
maar zonder de hulp van den arts niet kan'
weten, aan haar aandacht. De meeste vroq!
wen echter maken, hetz(j uit sleur, hetzij uit
nonchalance, heelemaal geen notities. De pro.
fessoren in de Gynaecologie, OGINO en
KNAUSS, maakten een langjarige studie van
deze, de vrouw opgelegde natuurwet en slaag
den er tenslotte in met vaststaande zekerheid
de telkens tusschen twee perioden liggende
„vruchtbaarheids-periode" te bepalen. Zij ont
dekten tevens, dat b(j nauwkeurige opvolging
van hun aanwijzingen en Indien de conceptie
in het midden van deze vruchtbaarheids
periode viel, alle kansen op een gezond verloop
aan haar zijde had en VOORAL, dat dan
de omstandigheden voor de verwachting van
een gezond en sterk kind het gunstigst waren.
Ontelbare kinderlooze echtparen over de ge-
heele wereld hebben, dank z(j deze „methode-
OGINO", hun dierbaarste verlangen vervuld
gezien, terwijl en dit was niet het geringste
resultaat de bewuste vorming van een
gezond en sterk ras een belangrijke schrede
verder was. Daarentegen stelde Dr. Ogino
vast, dat de conceptie-mogelijkheid buiten
deze periode nihil was. Zij konden er zich op
beroemen, den strijd te hebben aangebonden
tegen een gevaarlijke en immoreele kwakzal
verij en de echtgenooten den juisten, natuur-
lijken weg te hebben aangewezen. Hun me
thoden werd door talrijke vrouwenartsen (ln
Holland o.a, Dr. van de Velde, Dr. van Her
werden, enz.) aanbevolen. Dr. Smulders sprak
van de groote zekerheid die de methode geeft,
Indien de voorschriften nauwkeurig opgevolgd
worden. De methode-OGINO is een eenvoudig
toepassen van natuurwetten, zonder schade
lijke of gevaarlijke geneesmiddelen. De pe
riodieke onthouding wordt ook doör kerke
lijke autoriteiten niet verworpen (Encycliek
Castl Connubil); Prof. A. Schmitt schreef
daarover: „Indien God de vrouw op zekere
tflden steriel gemaakt heeft, heeft Hij daar
mede ook Zijne Heilige bedoeling gehad."
Maar de methode-OGINO moest natuurlijk
rekening houden met elk individueel geval
Elke vrouw zou elke maand weer een inge
wikkelde berekening moeten maken aan de
hand van op haar toepasselijke data, feiten
en gegevens. De „Laboratolres Grenier" heb-
hen in samenwerking met Dr. Trochu, van de
Medische faculteit te Parijs thans de „Pério
dique" samengesteld, een op de methode-
OGINO gebaseerde kalender, die uit enkele
verstelbare schijven bestaat en verbluffend
eenvoudig werkt De „Périodique" signaleert
direct ernstige onregelmatigheden, hij wijst
iedere maand de periode van vruchtbaarheid
aan. In geval van conceptie wijst hij de datum
van bevalling. De „Périodique" is onontbeerlijk
voor elke vrouw en behoeft maar eenmaal
aangeschaft te worden; in elke goede zaak ver
krijgbaar tegen den vastgestelden prijs van
1.95. Waar niet verkrijgbaar, schrijve men
aan het Generaal-Agentschap voor Nederland
Koloniën. BOOD'S HANDELSAGENT
SCHAPPEN, 124a, Gevers Deynootweg,
Scheveningen. De „Périodique" wordt dan
franco, verhoogd met rembourskosten, in ge
heel neutrale verpakking toegezonden.
(Adv.)
bewoners wordt dientengevolge meermalen op
allesbehalve aangename wijze verstoord.
De weertoestand der laatste dagen heeft
weinig invloed gehad op de rupsenplaag en
men verwacht dus ook, dat b(J temperatuur»
stijging de last nog grooter zal worden.
Dinsdagmiddag te ongeveer drie uur zag
een reiziger op den straatweg MeppelDé
Wijk een Jongetje liggen, dat bij nader on
derzoek overleden bleek te zijn. Het was het
tienjarig zoontje van den te Meppel wonen»
den sigarenwinkelier L. Touwela. Onmiddel»
lijk werd de gemeentepolitie van De Wijk ge
waarschuwd, terwijl ook de burgemeester tel
plaatse verscheen, waarna eenige foto's wer
den genomen. Men vermoedt, dat de jongen
door een auto ls aangereden. De burgemees
ter heeft per radio-polltlebericht opsporing
en aanhouding verzocht van een auto, welké
sporen van een aanrijding vertoont.
Jongen gedood-
Dinsdagavond omstreeks half negen was
de werktuigkundige H. Ottevanger in zt)n
werkplaats te Leerdam bezig met het be
proeven van een luchtdrukpomp. Eenige per
sonen sloegen deze werkzaamheden gade.
De 16-jarige jongen Tonje Peek, bekeek
van dichtbij den oploopenden meter van de
pomp. Eensklaps, terwijl de meter n°8
slechts 4 Va atmosfeer aanwees (de pomp wai
Ingesteld op 6 atmosfeer) sprong de PoinP
met een hevlgen knal uiteen, waarbij de j°n_
gen aan het hoofd werd getroffen en ep
slag gedood.
Een jongeman had eenige maanden
den geld weggenomen uit de kas van
communistische arbeidersorganisatie, w
van hjj penningmeester was. Zijn
om het bedrag weer bijeen te krijgen,
lukten. In zeer opgewonden toestand P
de hij toen een overval op een winke J
frouw in een der Oostefparkstraten.
kwam de zaak binnen en vroeg om een
zeep. Toen het meisje zich omdraaide
haar met een steen, die hij in een boodse
pcntasch by zich droeg, een klap °P o[t)
hoofd. Hij kreeg echter geen gelegenhe
zijn slag te slaan. Toen zijn slachtoff01^^
hulp riep, sloeg de jongeman geschro
van zyn eigen misdaad op de vluc'l, ^,iv
Hg' werd gegrepen en de rechtbank ge-
sterdam veroordeelde hem tot een SeV
nisstraf van anderhalf jaar. urri»1"
In hooger beroep requireerde de Proc^
generaal een gevangenisstraf van Lvv'Lj')Opig0
met aftrek van zes maanden vooi
hechtenis.