De burgeroorlog in Spanje
Radio-programma
Abonneert U op dit blad
HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1
Een balans van de regeering
De strijd van Dinsdag.
Het beeld van den strijd.
Leveren Italië en
Duitschland vliegtuigen?
De V.S. blijven buiten
schot.
Duitschland en het neutraliteit^-
accoord.
Bruin en niet verbrand.
Streng verbod van uitvoer van
vliegtuigen.
1.00 Gramofoonplaten,.
De laatste gevechts-
berichten.
Duitsch schip in volle zee
aangehouden.
De positie van Malaga.
Scherp optreden tegen de
pers in Polen.
Cultuurstrijd Japan—China
936
De Almirante Cervera beschadigd.
Het i8 ditmaal de regeering, welke mel
ding maakt van successen, welke haar
troepen behaald hebben in het Guadarra-
magebergte ten Noorden van Madrid en in
Aragon.
Verder schijnt de kruiser Almirante Cervera,
die in handen van de opstandelingen is en de
laatste dagen een levendig aandeel genomen
heeft aan de beschieting van de Noordkust van
Spanje, zwaar beschadigd te zijn door een salvo
van de vesting San Marcos.
De opstandelingen zijn gistermorgen den
aanval op Irun begonnen.
Er zgn geruchten, dat er ontevredenheid
heerscht onder de Moorsche huursoldaten, die
in de gelederen van de opstandelingen strijden,
daar hun soldij niet op tijd wordt uitbetaald.
Het bestuur van het Algemeene Mohamme
daanse he congres, dat te Oran vergadert, heeft
een oproep tot de Riff-bewoners gericht, om
zich niet door generaal Franco te laten aan
voeren.
Hoe de partyen er voorstaan.
In de vijfde week van den oorlog is de
situatie aldus, dat de opstandelingen zich
stevig in het Westen genesteld hebben en dat
zqj het voordeel van geoefende troepen hebben
en misschien van een overmacht in de lucht.
De regeering heeft nog het geheele Oosten,
de meeste havens, het grootste gedeelte van
de vloot en met uitzondering van Saragossa
in het Noord-Oosten, alle industrieele centra.
De str\jd kan zich mogelijk in de naaste toe
komst tot een gevecht van het Westen tegen
het Oosten ontwikkelen, hoewel hij, als in het
begin van den oorlog, thans nog in gelocali-
seerde zones woedt.
Op het oogenblik zijn er zes gevechtszones.
Van het Zuiden af te beginnen heeft men in
Andalusië een aantal Moorsche afdeelingen,
die een aanval op Malaga, de haven die tot-
dusverre door het volkomen van de buiten
wereld afgesneden Volksfront zoo goed ver
dedigd is, voorbereiden. Verder in het Noorden
heeft de regeering troepen gezonden tegen
Granada en Cordoba, welke steden in een
hopeloozen toestand schijnen te verkeeren.
Het tweede gevechtsterrein is Badajoz, waar
de rebellen dan pas een overwinning behaald
hebben. Het derde ligt om Madrid. In de ber
gen ten Noorden van Madrid is een stilstand
en van Toledo naar het Zuiden is er voor de
rebellen nog geen doorkomen aan. De vierde
gevechtszone is bij de Balearen, waar het
overwicht van de regeering zeker is en de
vijfde ligt rondom Saragossa en Huesca in
Arragon, waar de Cataloniërs en de Arrago-
xieezen hun traditioneelen strijd voeren. De
eersten voor de regeering en de laatstgenoem
den voor de rebellen.
Tenslotte vechten verder naar het Westen
de Basken, ondanks hun katholicisme en hun
conservatisme met hartstocht voor het Volks
front tegen het volledige leger van generaal
Mola.
Het zou voor het prestige van de regeering
zeer gunstig zijn, als zij er in slaagde Granada
in te nemen, Malaga in het Zuiden te ontzet
ten en Saragossa in het Noorden weer onder
haar invloed te krijgen. Op die manier zou de
regeering de rebellen in het Westen, die bezig
zijn een blokkade tegen Madrid aan te leggen,
zoowel uit het Noorden als uit het Zuiden
kunnen aantasten. Zeer gunstig ziet het er
wat dit betreft echter voor de regeering, die
voornamelijk in de verdediging is, nog niet
Uit.
DE SLAG BIJ MEDELLIN.
Het blad Politica meldt, dat de nederlaag, die
den rebellen te Medellin is toegebracht, het
meest op den voorgrond tredende feit ls sedert
het begin van den strijd. Het blad geeft verder
de volgende bijzonderheden:
Men wist reeds verscheidene dagen, dat een
colonne, samengesteld uit elementen van de
tercios en regulares naar het Noorden op weg
Was dwars door Extremadure.
Dinsdagmorgen verrasten twee groote
bombardementstoestellen der regeering,
geladen met bommen, de colonne, toen zij
uit Medellin vertrok, begeleid door 300
wagens. Het bombardement begon, ver
scheidene vrachtwagens vlogen in stukken,
de paniek was onbeschrijfelijk. Toen de
vliegtuigen hun voorraad bommen hadden
uitgeput, verschenen nieuwe regeerings-
vliegtuigen terwijl de eersten terugkeer
den naar hun bases om nieuwe bommen te
gaan halen.
Deze operatie werd vijf maal herhaald, de
Colonne opstandelingen werd volledig vernie
tigd.
De Politica voegt hieraan toe, dat de colonne
de beste was, die de rebellen in Andalusië be
zaten.
SPAANSCH TAFEREEL.
De correspondent van de Echo de Paris zegt
herhaaldelijk getuige geweest te zijn van het
Volgende of een soortgelijk tooneel. Een
schoenwinkel ontvangt bezoek van een meisje
Van ongeveer 16 jaar in over-all, pet van aan-
Valssoldaat op het hoofd, in de hand een ver
vaarlijk revolver. Ze laat zich op een stoel
Vallen en vraagt op hoogen toon laarzen. Als
er haar getoond worden trekt ze een gering-
Schattenden grijns:
U hebt niet beter?
De verkoopster slooft zich uit met een
Steelschen angstblik naar het pistool.
Dit gaat. Eens kijken, of ze me pasen...
Laat me ook van die zachtleeren schoenen
Zien als in de uitstalling staan, nummer 101.
En nu u er toch bent, sandalen-
Na een kwartier is ze de jeugdige milicienne
met vier pakken beladen. Ze kan de vuist
niet heffen en laat dit de revolver doen:
U. H. P. (spreek uit: oe-atsj-pee), de
jproletariërsbond.
„Juffrouw..."
Wat...?
„U hebt niet betaald..."
Zeg dat nog eens en je krijgt vier
kogels in je huid.
Het Spaansche ministerie van binnenland-
sche zaken heeft het volgens communiqué
uitgegeven:
Het leven te Madrid gaat zijn gewonen
gang.
De voorzitter van den ministerraad en de
minister van oorlog hebben een langdurig
onderhoud gehad met verschillende persoon
lijkheden van het Volksfront en indrukken
uitgewisseld over het verloop der operaties.
Dat de overwinningen der regeeringstroepen
talrijder zgn dan die der opstandelingen blijkt
eiken dag duidelijker.
In Estramadura doet de vijand wanhopige
pogingen tot oprukken, doch hij wordt overal
teruggeslagen. De strijd is zeer heftig en in
sommige gevallen een van man tegen man.
De luchtmacht der opstandelingen wordt
door de onze in bedwang gehouden.
In Andalusië maken wij langzaam vorde
ringen.
De naar Tereul opmarcheerende colonnes
werden door de republikeinsche strijdkrachten
op de vlucht gedreven.
In Guipuzco waar wij onze stellingen hand
haven, hebben de pogingen der rebellen geen
succes.
De Straat van Gibraltar wordt geregeld
door de trouw gebleven vloot bewaakt.
Verplaatsing van de regeering?
Naar Reuter uit Hendaye meldt, zouden
reeds verscheidene leden van het kabinet
Madrid hebben verlaten en naar Valencia zijn
gegaan. De verbindingen tusschen Madrid en
Valencia kunnen elk oogenblik verbroken
worden.
De Spaansche opstandelingen onte
vreden over Engeland.
Sprekende voor den radiozender Sevilla,
heeft generaal Queipo de Llano verklaard, dat
de bommen, die te Ronta geworpen zijn, van
Britsch maaksel zijn.
Hij beklaagde er zich over, dat de Cana-
rische eilanden op het oogenblik van het con
tinent zijn afgesneden, daar de Engelsche
telegraaf maatschappij de verbindingen heeft
verbroken, „omdat wij als oproermakers wor
den beschouwd".
De correspondent van de Diario de Lisbon,
die zoo juist uit Sevilla teruggekeerd is, be
weert, dat te Sevilla onophoudelijk kisten aan
komen met gedemonteerde vliegtuigen uit
Duitschland en Italië. Duitsche officieren, al
dus verklaart de correspondent, leiden piloten
op, terwijl de vliegtuigen door deskundigen
der fabrieken worden gemonteerd. Hij ver
klaart voorts, dat luchtafweerkanonnen van
Duitsch fabrikaat naar het front worden ge
zonden.
In een telegram uit Barcelona aan de News
Chronicle wordt bevestigd, dat 18 Fransche
vliegtuigen ter ondersteuning van de regee-
ringsstrijdkrachten te Barcelona zijn aange
komen.
Twaalf daarvan zijn bommenwerpers en de
zes andere jachtvliegtuigen.
De vliegtuigen waren oorspronkelijk voor
Roemenië bestemd en vervolgens zijn zij aan
de Spaansche regeering verkocht voor een
som van 132.000 pond, die ook reeds betaald
zijn.
Zij worden bestuurd door Fransche en Itall-
aansche anti-fascisten. Bij de landing is een
van de toestellen vernield, een ander bescha
digde het landingsgestel.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
van de Vereenigde Staten heeft het voorstel
van Uruguay tot een Pan-Amerikaansche be
middeling in den Spaansche burgeroorlog met
weinig geestdrift begroet. Volgens officieuze
inlichtingen zijn de Vereenigde Staten niet
van plan zich in de zaken van Spanje te
mengen. Interventie zou rechtstreeks in
tegenspraak zijn met de onlangs door Roose-
velt gehouden redevoering, waarin hij het
besluit van de regeering, om zich geheel
buiten de zaken van Europa te houden, ver
dedigde. Inmenging zou ook een gevaarlijk
initiatief zijn in verband met de verkiezingen
van November a.s.
Beroep der Spaansche regeering op
den Volkenbond?
Volgens de Figaro zouden Spaansche juris
ten zich gereed maken om naar Genève te
vertrekken.
Het doel van hun reis zou zijn, het terrein
te verkennen, in de eerste plaats met het oog
op een eventueel beroep op den Volkenbond
tegen de Witten, op grond van een der arti
kelen van het pact, welk is niet bekend. Ver
volgens om een voor Madrid gunstige stem
ming te kweeken, waardoor op de September-
zitting van den Volkenbond steun zou kunnen
worden verkregen.
Naar het D.N.B. van bevoegde zijde te Ber
lijn verneemt, heeft de Fransche regeering de
Duitsche regeering in kennis gesteld van een
Fransch-Engelsche overeenkomst betreffende
de houding ten opzichte van de gebeurtenissen
in Spanje.
Volgens dezen overeenkomst zullen de
beide regeeringen den uitvoer van wa
pens, munitie en oorlogsmaterieel, als
mede van vliegtuigen en oorlogsschepen
naar Spanje, de Spaansche bezittingen
en de Spaansche zone in Marokko ver
bieden, zoodra ook de Italiaansche, de
Russische, de Portugeesche en de Duit
sche regeering zich bij dit accoord heb
ben aangesloten.
De Duitsche regeering heeft de Fransche
regeering geantwoord, dat zij ook harerzijds
bereid is, een dergelijk verbod af te kondigen
onder voorwaarde dat:
1. Het door de Spaansche regeering nog
te Madrid vastgehouden Duitsche verkeers
vliegtuig vrijgegeven wordt, en
2. alle staten, die industrieën ter vervaar
diging van oorlogsmaterieel en vliegtuigen in
noemenswaardigen omvang bezitten, zich op
dezelfde wijze binden, en dat in het bijzonder
ook de levering door particuliere firma's of
personen onder het embargo valt. Boven
dien heeft de Duitsche regeering te kennen
gegeven, dat het dringend gewenscht is, dat
de betrokken regeeringen hun maatregelen
ook uitstrekken tot het verhinderen van het
vertrek van vrijwillige deelnemers aan de ge
vechten in de betrokken gebieden.
Commentaar.
De verklaring van de Duitsche regee
ring over de neutraliteit ten opzichte van
den strijd in Spanje moest nu volstrekt
afkomen. Vooral van Engelsche zijde had
het aandringen op een defintieve en on
dubbelzinnige verklaring (ter vervanging
van de tot dusver niet in het openbaar
gedane principieele verzekeringen) zoo
nadrukkelijk en zoo lang aangehouden,
dat Duitschland door een verder dralen
gevaar begon te loopen het odium op zich
te laden van een mogendheid, welke door
talmen opzettelijk de toepassing van het
met den mond beleden beginsel onmoge
lijk maken. Daarom is na afsluitend over
leg tusschen slechts zeer weinig persoon
lijkheden (men spreekt van Hitier, van
Neurath en von Ribbentrop) tot de nota
besloten, welke te Berlij n eerst in de
avondbladen is bekend gemaakt.
Het interessante aan deze verklaring is, dat
de Duitsche regeering zich nu niet meer tot
principieele uitlatingen beperkt, maar zich
bereid verklaart, inderdaad een verbod tot
uitvoer van oorlogsmateriaal uit te vaardigen.
Evenwel wordt dan dit verbod weer afhan
kelijk gesteld van twee voorwaarden, waarvan
de eerste een kwestie van weinig belang be
treft, in zoover de teruggaaf van het in Madrid
vastgehouden Duitsche Junk er-vliegtuig zeer
spoedig kan worden verwacht, maar waar
van de tweede, die men daar vrjj droogweg op
laat volgen, als gold het slechts een betrek
kelijk onbeteekenend amendement, van zoo
groote beteekenis is, dat het „ja", hetwelk
het eerste gedeelte van de nota schijnt in te
houden, eigenlijk in een „neen" verkeert.
Immers, zonder aan den zin iets te verande
ren, zou men de verklaring ook de volgende
formuleering kunnen geven: „De Duitsche
regeering wenscht in het voorstel, om tezamen
met Frankrijk, Engeland, Rusland, Portugal
en Italië, een uitvoerverbod van oorlogsmate
riaal uit te vaardigen, niet te treden, omdat
z(j daaroe alleen bereid is, indien zich daarbij
bovendien nog alle mogendheden aansluiten
die oorlogsindustrieën van noemenswaardigen
omvang hebben."
Dat zijn: Tsjechoclowakije (Skoda), België,
Roemenië en Zweden en misschien nog wel
andere staten. Zij worden niet genoemd en de
aanduiding „van noemenswaardigen omvang"
Bij zonnebaden, zwemmen, sport, fiets-,
wandel- en watertochten wordt zonnebrand
voorkomen met AMILDA-zonnebruincrême.
Bronst en bruint tevens Uw huid prachtig.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
zal het om te beginnen noodig maken er eerst
over te onderhandelen wie nu eigenlijk een
oorlogsindustrie van noemenswaarden omvang
hebben. Daarna zou weer met al die staten
moeten worden onderhandeld en wie weet of
die niet met weer nieuwe voorwaarden zouden
aankomen en dat terwijl de stand van de
onderhandelingen met het beperkte aantal
mogendheden, hetwelk tot dusver in aanmer
king kwam, zoodanig is, dat het heele plan
nog voor het Duitsche antwoord afkwam,
reeds tot een farce was geworden. Aangezien
dit reeds voor dien t(jd het geval was, is het
niet de Duitsche nota, welke het plan prac-
tisch onuitvoerbaar maakt. Het bevestigt
slechts deze onuitvoerbaarheid.
Reeds voordien was het plan tot een aan
fluiting geworden en daarom zal het Duitsche
antwoord, hetwelk op zichzelf handig is ge
formuleerd en het streven verraadt om eener-
zijds zelf het verwijt van niet duidelijk te wil
len antwoorden, te ontgaan, anderzijds echter
ook om de zaak zoolang uit te stellen tot deze
geen beteekenis meer heeft, wel geen teleur
stelling, althans geen nieuwe teleurstelling te
weegbrengen. Immers redelijke verwachtingen,
die nog teleurgesteld konden worden, beston
den toch nauwelijks meer.
Engelsche doortastendheid.
Het verbod van uitvoer van vliegtuigen naar
Spanje heeft zoowel betrekking op burgerlijke
toestellen als op militaire. Op geen enkele wijze
mogen toestellen naar Spanje worden uitge
voerd. Dit is een eenzijdige actie van de Brit-
sche regeering, welke niet wilde afwachten wat
de andere mogendheden zouden doen, toen zij
dit besluit nam. Indien Britsche piloten toch
vliegtuigen zouden uitvoeren, zouden zij bij
terugkeer op Britsch gebied strafbaar zijn met
een boete tot een maximum van f 300.
De „Board of trade" heeft met ingang van
gisteren alle vergunningen tot uitvoer van wa
penen, munitie, vliegtuigen e.d. naar Spanje
en de Spaansche bezittingen ingetrokken.
7- r
De gerechtelijke vervolging van de
opstandelingen.
De speciale rechter, die belast is geworden
met het onderzoek naar den militairen opstand,
zet zijn taak nog steeds voort. De acte van be
schuldiging omvat 21 dossiers. De civiele ver
antwoordelijkheden van de beschuldigden is tot
nu toe vastgesteld op 300 millioen pesetas.
Er bevinden zich op het oogenblik in hech
tenis drie generaals, zeven kolonels, zes lui
tenant-kolonels, 20 majoors, 66 kapiteins, 108
luitenants, 42 onderofficieren en 14 burgers.
Er is een instructie geopend tegen eenige
beambten der model-gevangenis, daar op het
lijk van generaal Panjul, die kort geleden te
recht gesteld werd, een brief van generaal Mola
is gevonden.
Naar van het eiland Ibiza, een der Balearen,
wordt gemeld, is de leider van den opstand op
dat eiland, Mestres, na door den krijgsraad ter
dood te zijn veroordeeld, gefusilleerd.
Het gebruik van gas.
Te Madrid is door de radio mededeeling ge
daan van het plan der regeeringstroepen om bij
de komende bombardementen van strijdgassen
gebruik te maken. De regeeringsstrijdkrachten
zoo werd medegedeeld, zullen tegen de Marok-
kaansche inboorlingentroepen en legioensol
daten gifgas gebruiken en tegen de opstandige
soldaten en fascistische vrijwilligers traangas.
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1936.
Hilversum I, 1875 m.
8.00 VARA, 12.00 AVRO, 4.00 VARA,
8.00 VPRO, 11.00 VARA.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Voordracht.
10.35 Gramofoonplaten.
11.00 Vervolg voordracht.
11.20 Gramofoonplaten.
12.00 Gramofoonplaten.
12.30 „The Palladians".
1.30 Kovacs Lajos' orkest en gramofoonplaten
3.00 Gramofoonplaten.
3.20 Dansmuziek.
4.00 Gramofoonplaten.
4.30 Voor de kinderen.
5.00 Kamermuziek.
5.30 „Orvitropia" en gramofoonplaten.
7.03 Causerie over Spanje.
7.25 Gramofoonplaten.
7.55 Nieuwsberichten ANP.
7.59 Herh. SOS-Berichten.
8.00 Nieuwsberichten Vrijz. Godsd. Pers
bureau.
8.05 Causerie: Als groote menschen bellen
blazen.
8.30 Zang en piano.
9.00 Causerie: De mensch en zjjn persoonlijk
leven.
9.30 Gramofoonplaten.
10.00 Causerie over het Vredesvraagstuk,
10.30 Gramofoonplaten.
10.40 Avondwijding.
11.00 Nieuwsberichten ANP.
11.05 Jazzmuziek (Gramofoonplaten).
11.3512.00 Gramofoonplaten,
Hilversum H. 301 m.
Algemeen Programma, verzorgd door
de KRO.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten.
11.3012.00 Voor zieken,
12.15 KRO-Orkest.
1.30 KRO-Melodisten.
2.15 Gramofoonplaten.
3.00 Orgelconcert.
4.15 Zang en piano en gramofoonplaten.
5.10 KRO-Orkest.
6.00 Land- en tuinbouwpraatje.
6.207.00 KRO-Melodisten.
7.15 „De Phohi-typiste vertelt",
7.35 Gramofoonplaten.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Gramofoonplaten.
9.10 KRO-Orkest.
10.00 Gramofoonplaten.
10.10 KRO-Boys.
10.30 Berichten ANP.
10.35 Dansmuziek.
11.1512.00 Gramofoonplaten.
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1936.
Hilversum I, 1875 m.
VARA.-Uitzending. 10.00 VPRO.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.15 De Notenkrakers en zang.
12.00 Orgelspel.
12.30 Gramofoonplaten.
2 00 E. Waiis en zijn orkest.
2.40 Causerie over China.
3.00 Vervolg concert.
3.30 Gramofoonplaten.
4.50 Causerie: Over Amsterdam.
5.05 Viool en piano.
5.40 Letterkundige causerie.
6.00 Orgelspel.
6.30 Gramofoonplaten.
7.00 Arb. muziekvereen. „Voorwaarts",
7.25 Causerie: Het Nationaal Werkcomité.
7.35 Vervolg concert.
8.00 SOS-berichten. Berichten ANP. Vara-
varia.
8.15 Het VARA-orkest.
9.00 Voordracht.
9.15 Vervolgconcert.
9.30 Gramofoonplaten.
10.05 Vervolg concert.
11.0012.00 Gramofoonplaten.
Hilversum H, 301 m.
KRO.-Uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten.
11.3012.00 Godsd. halfuurtje.
12.15 KRO-Melodisten.
1.00 Gramofoonplaten.
1.15 KRO-orkest.
2.00 Voor de jeugd.
2.30 Vervolg concert.
3.00 Kinderuurtje.
4.00 R.K. Meisjesaccordeonclub „Utile Dulci"
en gramofoonplaten.
5.30 Esperanto voor de jeugd.
6.05 Gramofoonplaten.
6.20 Journ. weekoverzicht.
6.457.00 Gramofoonplaten.
7.15 Causerie over Friesche volksdansen.
7.35 Radiojournaal.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Meditatie.
8.30 Gramofoonplaten.
9.00 Voordracht.
9.20 KRO-orkest.
9.50 Sportpraatje.
10.05 „The Hawaiian Friends".
10.15 Gramofoonplaten.
10.30 Berichten ANP.
10.35 „The Hawaiian Friends".
10.45 KRO-Boys.
11.1512.00 Gramofoonplaten.
Een oproep van het Algemeen
Mohamniedaansche Congres tot de
Riff-bewoners.
In Oran vergadert thans het uitvoerend
comité van het Algemeene Mohammedaansche
Congres, dat een beroep heeft gedaan op de
Riff-Arabieren zich niet te laten aanmonste
ren door generaal Franco. De Arabier, zoo
zegt de proclamatie, is nooit een huurling ge
weest. Alle oorlogen, waaraan hij heeft deelge
nomen, waren Arabische oorlogen. De Arabie
ren moeten hun bloed niet geven in een strijd
die hun onderdrukkers moet doen triomfeeren.
Imperialisme, zoo besluit de boodschap, is de
doodsvijand van het Arabische ras.
De opstandelingen maken melding van
een offensief op San Sebastian. Van drie
verschillende kanten zouden z\j de stad
hebben aangevallen, htgeen tot straatge
vechten in de voorsteden zou hebben ge
leid. De regeeringstroepen zouden in de
voornaamste straten barricades hebben
opworpen. De opstandelingen zouden ver
sterkingen van het vreemdelingenlegioen
hebben ontvangen.
In de omstreken van Malaga zouden de
opstandelingen verder den regeeringstroe
pen een nederlaag hebben toegebracht,
zoodat Malaga nog meer geïsoleerd is.
Van regeeringszijde wordt voorts mel
ding gemaakt van belangrijke overwinnin
gen in het Guadarrama-gebergte, waarbij
vele gevangenen zijn gemaakt en vele
stukken zware artillerie zijn buitgemaakt.
Ernstig Incident.
Het Duitsche s.s. Kamerun dat op weg
naar Genua Cadix wilde binnenloopen om
vluchtelingen aan boord te nemen, is op
13 mijl van de kust door den Spaansche
onderzeeër B-6 en den Spaansche kruiser
Libertad door drie schoten gedwongen bij
te draaien.
Het schip werd doorzocht en vervolgens
weer vrijgelaten, maar gedwongen zijn
koers te wijzigen en weg te stoomen in de
richting van de Middellandsche Zee.
Het aanhouden van het Duitsche ss. Kame
run en de doorzoeking van dit schip door een
Spaanschen onderzeeër en een Spaanschen
kruiser hebben in poliitieke kringen te Berlijn
een levendige reactie gewekt. Men acht het in
cident hier zeer ernstig. Officieuze kringen
leggen er den nadruk op, dat het incident zich
voorgedaan heeft buiten de territoriale wate
ren, zoodat deze daad in strijd is met het prin
cipe van de vrije zee en slechts gerechtvaar
digd zou kunnen zijn in geval van een oorlog
Men toont zich overigens zeer gereserveerd
ten aanzien van de gevolgen, die de Duitsche
regeering aan dit incident zal geven. Hitier
bevindt zich op het oogenblik te Berchtes-
gaden. Hij zal van het gebeurde op de hoogte
worden gebracht. Het minste, dat men ver
wachten kan, is, dat de Duitsche regeering
formeele excuses en schadevergoeding zal
eischen.
Beslissingen van de regeering.
Barrio, voorzitter van de Cortes, Funez,
minister van landbouw en generaal Mongi zijn
belast met de organisatie van een vrijwilligers
leger van aanhangers van de regeering, welke
in het geheele land zal worden doorgevoerd.
Na een zitting van den ministerraad werd
medegedeeld, dat een aantal diplomatieke ver
tegenwoordigers van Spanje van hun functie
vervallen is verklaard. Ook een vijftiental
leden van de rechterlijke macht is ontslagen.
Verder zijn de territoriale wateren voor San
tander, welke tot nu toe onder het marine
commando El Ferrol ressorteerden, onder on
middellijk commando van het ministerie van
marine gesteld. Dit, aangezien El Ferrol zich
in handen van de opstandelingen bevindt.
De speciale correspondent van Havas meldt,
dat de stad Malaga het centrum van den weer
stand der regeeringstroepen en hun aanvals-
basis, een soort enclave vormt, die ten Westen
begrensd wordt door de provincie Cadix, in het
Noorden door de provnicie Cordoba en in het
Oosten door de provincie Granada, terwijl in
het Zuiden de zee de grens vormt. Malaga is
op het oogenblik de eenige haven aan diepe
wateren van belang, die goed geoutilleerd is
en ter beschikking staat van de regeering in
het Zuiden van de Middellandsche Zee.
De regeeringsgetrouwe vloot heeft er haar
basis geïnstalleerd en haar eenheden zijn ge
reed om van hier te vertrekken voor een even
tueel bombardement van de Marokkaansche
havens en de havens aan den Atlantischen
Oceaan, welke in handen van de opstandelin
gen zijn gevallen. De oorlogsschepen kunnen
van hier ook patrouilletochten in de straat
van Gibraltar ondernemen.
De opstandelingen, die de belangrijkheid van
Malaga wel inzien hebben de stad bijna dage
lijks gebombardeerd vanuit vliegtuigen. De
stad biedt een treurig beeld. Ruim 100 huizen
zijn in brand geraakt. De politiedienst wordt
waargenomen door geregelde troepen en
militiemanschappen. Verdachte personen wor
den na een summier rechtsgeding gefusilleerd,
lederen nacht worden een vijftigtal arrestaties
verricht. Het schijnt, dat de anarcho-syndica-
listische elementen een overwegenden plaats
innemen in het bestuur van de stad.
In den afgeloopen nacht is een commu
niqué verschenen dat algemeene opschudding
heeft verwekt. Minister-president Sklad-
kowski kondigt de scherpste strafmaatrege
len aan tegen die bladen, welke zich bij het
critiseeren van het werk en de gesties der
regeering zijns inziens schuldig maken aan
leugen, laster en verzinsels.
De regeering heeft besloten de pers ook
verder het recht toe te kennen het regeerlngs-
beleid en het poliüeke leven de becritiseereen.
Zij is echter niet van plan leugens en laster
als wapens in den politieken strijd verder te
dulden. Het zal dan ook voortaan niet by
in beslagneming van de bladen blijven, maar
de schrijvers van de lasterlijke artikelen en
berichten zullen, zooals hun informatoren,
naar het concentratiekamp Bereza Kartuszka
worden opgezonden.
HET ULTIMATUM VAN TSJANG KAI SJER
AFGEWEZEN.
Het Japansche agentschap Domei verneemt
uit Kanton, dat de generaals Li Tsoeng jen en
Pai Tsjoeng het het ultimatum van Tsjang
Kai sjek verworpen hebben. Tsjang Kai sjek
had in dit ultimatum den eisch gesteld, binnen
drie dagen uit Kwangsi te vertrekken. De mili
taire voorbereidselen worden intensiever aan
de grenzen van Kwangsi en Wwantoeng.
EEN EDUARD VIII BAAI.
Koning Eduard is met de Nahlin te Du-
brovnik (Ragusa) aangekomen en daar aan
land gegaan, waar hij met groote geestdrift
is ontvangen.
Bij z(jn bezoek is den Koning meegedeeld,
dat de overheid de baai van Tilasjnitza, waar
de Nahlin den eersten nacht van 's konings
reis haar anker heeft uitgeworpen, heeft her
doopt in Eduard VIII baai.
IS DE STRIJD DER CHINEEZEN
HOPELOOS?
Een spel van kat en muls.
(Van onzen United Press-V.P.B.-corresp.)
Tientsin, 18 Augustus.
Hand in hand met de Japansche expansie
bedoelingen in China op politiek gebied gaan
de Japansche pogingen, China ook cultureel
met Japansche ideeën te doordringen. Dit
artikel behandelt de Chineesche tegenmaat
regelen van dit niet te onderschatten gevaar,
dat het rijk van den Grooten Muur bedreigt.
Naast de militaire voorbereidingen en bewe
gingen van Japan in China wordt tegenwoordig
een buitengewoon felle Chineesch-Japansche
cultuurstrijd op zeer breede schaal gevoerd,
waarvan de beteekenis in de ontwikkeling van
het Verre Oosten niet te onderschatten is. De
groote massa bemerkt niets van dezen grooten
cultuurstrijd. Slechts de ontwikkelde Chinee-
zen zien het gevaar, dat het rijk bedreigt, en
z(j hebben inmiddels vele vereenigingen ge
sticht, om in Cina deze Japansche pogingen
voor de „hegemonie in het Verre Oosten" tegen
te gaan. De belangrijkste van deze vereeni
gingen is de Liga ter verdediging van de Chi
neesche Cultuur. Onlangs kondigde zij den
volgenden oproep af: „De militaire verdedi
gingsvoorbereidingen ter verdediging van ons
staatsgebied zjjn thans niet meer voldoende.
Wij moeten daarnaast even fel voor de cultu-
reele verdediging van ons land vechten
Wij moeten een sterk cultuurfront in het
leven roepen, om den vreemden aanval tegen
onzen eigen cultuur af te slaan."
De Japansche invasie.
Overal in China zijn er bewijzen te over, met
welk een succes de Japansche cultuurstrijd in
het Chineesche Rijk gevoerd wordt. Zoo maakte
b.v. de politieke Raad van Tsjahmar en Hopei
eenigen tijd geleden bekend, dat alle leer
boeken, die in Chineesche onderwijskringen,
van de lagere school tot de universiteit toe,
gebruikt worden, moeten worden „herzien",
Studenten, die hiermede geen genoegen namen,
verklaren, dat de nieuwe leerboeken een Japan
sche geest ademen. Verder worden Chineesche
couranten, de een na de ander, door Japansche
ondernemers gekocht, of financieel onder
steund. Chineesche radio-stations zenden Ja
pansche muziek uit, Japansche tooneelstukken
en Japansche lezingen. Er worden studenten-
vereenigingen gevormd, welke op kosten van
de Japansche regeering een reis naar Japan
mogen maken. Japansche firma's doorkruisen
het land in alle richtingen om de Chineezen met
nieuwe Japansche producten vertrouwd te
maken. In kringen van Chineesche nationalis
ten en intellectueelen vat men de Japansche
pogingen als volgt samen: „Japan doet al het
mogelijke om het Chineesche denken in zijn
invloedssfeer te trekken."
Chineesche nationalisten meenen, dat de
leiders van het Japansche eilandenrijk slechts
aan den dag denken, dat de droom, Japan eens
als de heerscher van het Verre Oosten te zien,
verwezenlijkt zal zijn. De Japanners zouden
uit de geschiedenis van China geleerd hebben,
dat de Chineesche cultuurstaat niet alleen door
wapens te overwinnen is en dat tot nog toe
nog steeds de Chineesche cultuur over de ver
overaars overwon.
Japan denkt te winnen.
De Japanners willen het lot, dat de „Chins",
de gouden horden, de tartaren, de Mongolen
van Dsjingis Khan en de Mandsjoes getroffen
heeft, vermijden. Zij willen hun militaire macht
over Oost-Azië door de overwinning van de
cultuur van Dai Nippon over de Chineezen
consolideeren en tot een duurzame maken.
Japan onderneemt steeds nieuwe, steeds
grootere pogingen, om dit de doel te bereiken.
Zoo stelde den 68 en zittingen van den Japan-
schen Rijksdag 1 millioen yen „voor de ver
breiding van de Japansche cultuur in de buur
landen" ter beschikking, „opdat de machts
invloed van Japan niet slechts op het geweld,
maar ook op den geest gebaseerd wordt".
De Chineezen schrijven het mislukken van
de pogingen der vroegere veroveraars van
China om hun machtspositie in stand te hou
den toe, aan het bewonderenswaardige ver
mogen van het volk van Cathay om vreemde
stammen in zich op te nemen. De Japanners
meenen echter uitgevonden te hebben, dat de
veroveraars van China door iets anders te
gronde zijn gegaan. Zij gelooven, dat de in
dringers, menschen van niet zeer hooge cul
tuur, zijn ten onder gegaan, omdat de Chinee
sche cultuur op een veel hooger peil stond.
De Mandsjoes, aldus verklaren Japansche
geleerden, zijn zich van het gevaar „opgeslokt
te worden" bewust geweest. Daarom zouden
zij ook het huwelijk tusschen Chineezen en
Mandsjoes verboden hebben. De Mandsjoes zijn
gevallen, omdat zij langzamerhand te zwak en
corrupt geworden zijn, om nog weerstand aan
den Chineeschen invloed te kunnen bieden.
Omdat de Japanners dit gelooven, verzuimen
ze geen gelegenheid om hun „cultuurbereider",
waarin zij de voorhoede, het escorte en de
achterhoede van hun leger zien, in het veld te
sturen, om de Chineezen in de scholen, in de
couranten en bibliotheken, de radiostations en
thaters, de Academie voor Kunsten en
universiteiten van de superioriteit van de Ja
pansche over de Chineesche cultuur te over
tuigen. Veel hebben de Japanners reeds be
reikt, ofschoon ze nog aan het begin staan.
