Abonneert Dop bit blad
Radio-programma
Is er een nieuwe
Staatsleening
op komst?
Oost-Indiê
Vlootplannen voor
Indië.
Op en om het Binnenhof.
BINNENLAND
HELDHRSCHE COURANT VAN ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1936
Staking bij de Hero-fabrieken.
De autobusdiensten over
den Afsluitdijk.
Haringvloot vaart uit.
Hoe groot? Tegen welken
datum? Welk rente-type? Welke
koers van uitgifte?
KONINGIN EN PRINSES TE ADELBODEN.
Donderdagnamiddag hebben H. M. de Ko
ningin en Prinses Juliana met gevolg in drie
dichte auto's een bezoek gebracht aan Adel-
boden, waar zij in den tuin van het Grand
Hotel de thee gebruikten. Slechts weinig
gasten waren in het hotel. Maar spoedig ont
dekte men, welk gezelschap er was. De Ko
ningin en de Prinses zagen er opgewekt uit.
NEVENBEDRIJVEN LANGS DE
ZUIDERZEE.
Aangedrongen op benoeming van
een cootactcommisie.
Op initiatief van de vereeniging levenbe-
drijven langs de Zuiderzee, is dezer dagen te
Amsterdam een algemeene vergadering ge
houden, waarin van gedachten is gewisseld
over de huidige situatie.
De voorzitter ,de heer W. Nieuwboer uit
Spakenburg, leidde de discussie met een alge
meen overzicht in. Speciale aanleiding tot deze
samenkomst, was naar spr. zeide be
halve een bespreking van de vele klachten,
welke er steeds meer uit de nevenbdrijven op
gaan, het feit, dat er onder den huidigen
minister van waterstaat een anderen, en bete
ren vorm van hulp in toepassing is gebracht
Door zooveel mogelijk art. 13 van de steun-
wet uit te schakelen en daarvoor een bijslag
op het bedrijf, aan de hand van art. 6, in te
voeren, wordt een veel billijker steun verleend.
De visschers ,die al van deze gunstige wijzi
ging profiteeren, zijn er zeer voldaan over,
Het is daarmee nu niet meer, zooals voor
heen, dat diegene die vroeger alles opmaakte,
thans den meesten steun ontving. Nu worden
allen gelijk behandeld.
Men zal moeten trachten voor de nevenbe-
drijven een gelijken steun te verkrijgen, als de
visschers reeds hebben. Er werd een motie in
dezen zin aangenomen.
Er werd op aangedrongen, dat de minister
van waterstaat, het daarheen leide, dat er een
contact-commissie wordt benoemd uit de ver
schillende houders van nevenbedrijven.
Ir. MUSSERT EN DE REDACTEUREN VAN
VOLK EN VADERLAND VAN SMAAD
BESCHULDIGD,
De heer A. M. Brouwer, hulpprediker te
Heerenveen, die in de Groene Amsterdammer
van 18 Juli een verslag deed van zijn bevin
dingen bij een gesprek, dat hij eenige maan
den geleden in zijn qualiteit van secretaris van
de referendum-commissie van De Groene met
den heer Musserst leider van de N.S.B., had
gehad, heeft bij den officier van justitie te
Utrecht zoowel tegen den heer Mussert als
tegen de redacteuren van Volk en Vaderland
een klacht ingediend wegens smaad, resp,
smaadschrift, zulks naar aanleiding van een
door den heer Mussert aan een redacteur van
het Utrechtsch Dagblad toegestaan interview,
waarin deze, blijkens de desbetreffende publi
catie in dat dagblad, de door den heer Brou
wer in De Groene gedane mededeelingen „vol
maakt verzonnen" e.d. heeft genoemd, resp.
naar aanleiding van een artikeltje, waarin
soortgelijke qualificaties voorkwamen, waar
door de heer Brouwer, die herhaaldelijk ver
klaard heeft, voor de juistheid van zijn mede
deelingen onvoorwaardelijk in te staan, zich
in zijn eer en goeden naam aangetast acht.
Stakende tomatenschoonmakers
moesten met geweld uit de fabriek
verwijderd worden.
Donderdagmorgen vroeg is bij de N.V. Hero
Conserven te Teteringen bij Breda een wilde
Staking uitgebroken onder de tomatenschoon
makers, meest jongens van 1620 jaar, die
In het seizoen tijdelijk worden aangenomen,
meenden te werk te zijn gesteld op hetzelfde
loon van vorige jaren, n.1. 30 ets. per 100 K.G.
De directie van de Hero wenschte echter dit
jaar slecht 20 ets. te betalen, op welk loon
aan het werk werd gegaan. Dinsdagmorgen
echter legde de jongens plotseling het werk
neer en eischten betaling van 30 ets. per 100
K.G. De directie weigerde dezen eisch in te
willigen en sommeerde de stakers de fabrieks
gebouwen te verlaten.
Toen aan deze sommatie geen gevolg werd
gegeven, werd politiehulp ingeroepen, doch ook
het bevel van den veldwachter, waaraan
kracht werd bijgezet door den gummistok,
Eerst nadat marechaussee-versterking was
komen opdagen, gelukte het de fabriekster
reinen te ontruimen.
De stakende jongens, zestig in getal, zijn
daarop op staanden voet ontslagen. Naar van
stakerszijde werd medegedeeld kan bij een be
taling van 20 ets. per 100 kg (vooral omdat
het werk afhankelijk is van den aanvooer)
een dagloon van ten hoogste een gulden wor
den behaald, hetgeen men te laag acht. Ge
tracht wordt ook de boonenafhalers en -haal-
Sters bij de staking te betrekken.
De directie van de Hero, die van oordeel is,
dat door het ontslag het conflict is opgelost
weigerde inlichtingen te verstrekken.
Eisch tegen den Staat in kort ge
ding afgewezen.
De president van de Haagsche rechtbank,
heeft in kort geding uitspraak gedaan in dé
procedure tusschen de Friesch-Hollandsche
Reisvereeniging Samenwerking, gevestigd te
Leeuwarden, en den Staat der Nederlanden,
naar aanleiding van het beletten door ambte
naren van het rijkstoezicht op de spoorwegen
van door genoemde vereeniging uitgeschre
ven reizen tusschen Leeuwarden en Rotterdam
via den afsluitdijk.
De reisvereeniging had gevorderd deze han
delingen onrechtmatig te verklaren op grond
dat deze tochten niet zouden zijn autobus
diensten In den zin van de wet op de openbare
middelen van vervoer.
De president overwoog onder meer, dat de
autobussen der vereeniging volgens het door
haar uitgegeven programma blijkbaar bestemd
zijn voor geregeld vervoer van haar leden tus
schen de in dat programma vermelde vaste
verzamelplaatsen; dat de vereeniging wel aan
voert. dat de leden een Jaarlijksche contribu
tie betalen, en dat uitsluitend leden worden
j vervoerd, maar dat dit niet ter zake doet, nu
de vereeniging heeft erkend, dat tot dusver
nog nimmer iemand als lid is geweigerd, zoo-
dat practisch het vervoer voor een ieder open
staat.
Op grond van deze overwegingen moeten de
door de vereeniging georganiseerde tochten
naaar het aanvankelijk oordeel van den presi
dent worden beschouwd als autobusdiensten,
waarvoor volgens de wet op de openbare mid
delen van vervoer vergunning is vereischt,
zoodat, nu de vereeninging niet in het bezit is
van zoodanige vergunning, de ambtenaren van
het rijkstoezicht bevoegd waren het doorgaan
der tochten te beletten.
De eisch der vereeniging werd derhalve af
gewezen.
Naar het Alg. Handelsblad verneemt, is in
een vergadering van de Reedersvereeniging
voor de Nederlandsche Haringvisscherij beslo
ten op een nog nader definitief vast te stellen
datum met een vierde gedeelte van de vloot
aan de versch-haringvisscherrj deel te nemen.
In totaal zullen er tot dat doel dus ongeveer
zestig schepen uitvaren. Deze schepen zullen
overigens ook nog een beperkt aantal kantjes
gezouten haring mogen aanvoeren.
Met de Nederlandsche Visscherij Centrale
zullen ten deze nog onderhandelingen worden
gevoerd. Voorloopig is als uitvaar-datum 15
October a.s. vastgesteld.
DE BLOEMEN
EN PLANTENTENTOONSTELLING
TE BERGEN AAN ZEE.
In zijn Woensdag gehouden vergadering stelde
het comité van de bloemen- en plantententoon-
stelling te Bergen aan Zee 1 September als
datum voor het sluiten van de tentoonstelling
vast.
Door het ongunstige weer, werd het doel
van de tentoonstelling: „In den voortijd het
bezoek aan de badplaats te vergrooten en het
publiek in contact te brengen met de kwee
kers", slechts gedeeltelijk bereikt. Het bezoek
bleef beneden de verwachtingen.
Tot nog toe werd de tentoonstelling door
ruim 9000 betalende bezoekers bezocht, waar
van een drieduizend doorloopende kaarten
kochten, zoodat dezen de tentoonstelling dus
meermalen bezochten.
BOTERNOTEERING 63 CENTEN.
De Leeuwarder Commissie-noteering voor
boter is vastgesteld op 63 centen per kilo
(vorige week 62 centen).
Kopenhagen noteerde 2.27 kroon of circa
75 centen per kilo.
DE DISTRIBUTIE VAN 6000 TON VET.
Waarschijnlijk buiten den midden
stand.
Het Nederlandsch Weekblad voor Kruide
nierswaren meldt, dat de distributie van 6000
ton vet, door de regeering toegezegd bij de
verhooging van den olie- en vetaccijns, zeer
waarschijnlijk buiten den middenstand om zal
geschieden.
Zal de regeering een deel der vlottende
Staatsschulden consolideeren 7
(Van onze V.P.B.-correspondent).
Amsterdam, 20 Augustus.
De gemeente Arnhem heeft de rij der
nieuwe emissies van eerste klasse standing
geopend door gegadigden te laten inschrijven
op een 4 rentende obligatieleening van
2.500.000, tegen een koers van uitgifte van
98 Pal daarachter volgde de gemeente
's-Hertogenbosch, die eveneens twee-en-één-
half millioen gulden vroeg, maar die aan een
obligatieleening van het 4% type de
voorkeur gaf, omdat daardoor de uitgifte
boven pari kon geschieden, n.1. tegen een
koers van 100 '4
Beide uitgiften zijn een succes geworden,
want deze twee leeningen zijn zwaar over-
teekend, zoodat aan inschrijvers slechts een
gedeelte hunner inschrijvingen kon worden
toegewezen.
In den loop van 1936 moeten nog een vier
tal obligatieleeningen van verschillende ge
meenten worden aflosbaar gesteld. Deze vier
leeningen zijn allen van het 5 %-type en
staan ten laste der gemeente Delft, Dor
drecht, Leiden en Utrecht. De eerstgenoemde
drie gemeenten moeten ieder twee millioen
gulden aflossen. Utrecht slechts iets meer,
n.1. twee-en-één-kwart millioen gulden.
Reeds nu kan men het zekerheid zeggen,
dat deze vier gemeentelijke emissies zullen
worden afgelost door converteering in nieuwe
leeningen van het 4 %-type.
Daarmede is de gemeentelijke leeningskoek
in 1936 opgesoupeerd, waarna nog in 1937
voor iets minder dan vijf-en-twintig millioen
gulden aan 5 %-, of 5% %-leeningen, ten-
laste van zeventien verschillende, grootere en
kleinere Nederlandsche gemeenten, moeten
worden afgelost; natuurlijk vermoedelijk
eveneens door conversie in 4 %-, of 4>& %-
leeningen.
In het jaar 1938 komen slechts drie ge
meente-leeningen, eveneens van het 5 %- en
5% %-type voor aflossing in aanmerking,
samen echter slechts voor een bedrag van
zes-en-drie-kwart millioen gulden, wat dus
nieuwe converteeringen beteekent.
Resumeerend zijn, met in begrijp der reeds
uitgegeven leeningen van Arnhem en 's-Her
togenbosch, dus in 1936, 1937 en 1938, voor
een totaal van vijf-en-veertig millioen gulden
aan gemeentelijke emissies aflosbaar. Dit is,
voor de Amsterdamsche geldmarkt, die ruim
schoots van middelen is voorzien, geen be
zwaar van eenigerlei beteekenis te noemen.
Wel verwacht men binnen afzienbaren tijd,
dat de Staat der Nederlanden een deel van
zijn vlottende schulden zal gaan consolideeren,
waartoe ook alle aanleiding bestaat.
V erschillende motieven, deels van zuiver
internen, deels ook van zeer algemeenen
aard, zijn gezamenlijk oorzaak, dat men op
den Haagschen Kneuterdijk nog aarzelt tot
de uitgifte eener nieuwe Staatsleening over
tegaan. Aan beiderlei soort motieven willen
wij een oogenblik aandacht wijden.
Op Donderdag, 22 Augustus 1935, is een
emissie van Schatkistpapier, die maar 45 mil
lioen gulden groot was, waarvan 37 millioen
gulden uit „oud" papier bestond, dus in wezen
slechts 8 millioen gulden aan „nieuw" geld
van de markt werd gevraagd, hopeloos mis
lukt, daar er maar voor 27 mililoen gulden
op werd ingeschreven, waarvan 25 millioen is
toegewezen.
Dit bedroevende échec voor 's Rijks Schat
kist heeft de minister van Financiën natuur
lijk voorzichtig gemaakt; dit te eerder, daar
's ministers rechterhand, de nieuwe thesau
rier-generaal, die pas luttele maanden in
functie was, thans niet meer aan het departe
ment van Financiën werkzaam is. Met de
tijdelijke vervanging van diens ambt is een
vroegere directeur van financiën uit Neder-
landsch-Oost-Indië belast, van wien men niet
kan vergen, dat hij ingewijde is in het zuiver
Nederlandsche financie-wezen en tevens nog
deskundige op de Amsterdamsche geldmarkt.
(Een directeur van financiën in Indië is bijna
gelijk te stellen met een minister van finan
ciën in Nederland).
Begrijpelijkerwijze aarzelt dus de tegen
woordige minister van Financiën met de con
solideering van een deel der vlottende Neder
landsche Staatsschulden.
Naast dit motief van uitsluitend internen
aard, is er een ander van volkomen alge
meenen aard, dat thans besproken dient te
worden.
Blijkens de laatste wekelijksche opgaven in
de Staatscourant van den stand van 's Rijks
Kas staat er uit aan Schatkistbiljetten voor
rond 430 millioen gulden, aan Schatkist-
promessen voor rond 100 mililoen gulden
samen dus een vlottende schuld van den
Staat der Nederlanden, groot rond 530 mil
lioen gulden. (Biljetten hebben een looptijd
van één, drie of Vijf jaar, promessen daaren
tegen slechts van drie of zes maanden).
De 4 -staatsobligaties noteeren thans ter
beurze te Amsterdam tusschen 99 en
99 y2 gemiddeld den laatsten tijd onge
veer 99B/ie De nieuwe Staatsleening kan
dus, zonder het minste of geringste bezwaar,
tegen een koers van 99 zelfs van een
fractie méér, worden uitgegeven. De oudere
leeningen van den Staat der Nederlanden zul
len daarvan geen nadeeligen invloed onder
vinden.
Niemand eischt natuurlijk een emissie van
530 millioen gulden, maar minder dan tus
schen de 100 en 150 millioen gulden ware
voor de nieuwe Staatsleening toch kwalijk te
verantwoorden.
Daar tegen 1 November aanzienlijke be
dragen aan renten en aflossingen van hypo
theken en scheepsverbanden vrijkomen
mogen wij dus wel verwachten, dat de minister
zal besluiten tot het aangaan van een
Staatsleening, groot 100 tot 150 millioen
gulden, rentende 4 tegen een koers van
uitgifte van 99 of fractie hooger, waarop
de inschrijving moet geschieden ongeveer 1
November 1936, de storting ongeveer 15
November van dit jaar.
Zoodra de minister van Financiën zijn
moeilijkheden van internen en van alge
meenen aard zal te boven gekomen, kan een
als boven omschreven nieuwe Staatsleening
op de markt worden verwacht!
(Auteursrecht V.P.B.)
Onthullingen van de „Java-Bode".
De „Java-Bode" meldt:
De tegenspraak van Aneta-Holland op de ge
ruchten, vermeld in de „Indische Courant" en
het „Soerabayse Handelsblad", als zou de mi
nister van Defensie afgezien hebben van de uit-
breiding der vloot in Ned. Indië, is naar de
letter juist, doch doet niet af aan het feit, dat
Indië voor de vloot belangrijk minder krijgt
dan oorspronkelijk was aangenomen.
Volgens het plan van minister Deckers zou
den boven het bestaande minimum van een
kruiser, vier jagers en zes onderzeebooten, nog
gebouwd worden twee kruisers, acht jagers en
twaalf onderzeebooten, terwijl twee flottielje
leiders en een aantal onderzeebooten, te bouwen
voor de verdediging in Nederland, ook voor
Indië zouden worden bestemd. Bovendien zou
de zeemacht 72 groote vliegtuigen krijgen.
Met het oog op de moeilijkheden inzake per
soneelsvoorziening voor den nieuwbouw, krijgt
Indië echter twee jagers, zes onderzeebooten en
twaalf groote vliegtuigen minder, terwijl ook
afgezien is van den bouw van een tweede flot
tielje-vaartuig. De vermindering met twaalf
vliegtuigen houdt verband met het feit, dat de
luchtvaart voor het leger een aantal bommen
werpers meer krijgt.
De bouw van een nieuwen kruiser, ter ver
vanging van een der oudere, waarvoor de „Su-
matra" zou worden aangewezen (terwijl de
Java" gemoderniseerd zou worden) gaat niet
door.
Weekkroniek
Een zucht van verlichting.... Toegenomen zwaarte der
regeertaak. Economische perikelen. - „Duur" Nederland
Schrille cijfers uit het boerenland. - Spanje. - Gebrek aan nieuws?
Den Haag, 21 Augustus 1936
Als deze regelen in druk verschijnen, zul
len Koningin en Prinses den Vaderlandschen
bodem wederom hebben betreden, zal het land
zijn Hoofd van Staat weer in zijn midden
weten, en onwillekeurig ontsnapt aan dezen
of gene een zucht van verlichting. Het is zoo
woelig in Europa, overal flitsen spanningen,
er dreigen gevaren ook daar, waar men ze
niet zou verwachten. Nu is Helvetië nog een
der weinige oasen van rust en orde op dit
ondermaansche, wisten wij onze Vorstinnen
daar wel veilig, onbedreigd, maar toch...
Moge H. M. nieuwe kracht hebben gevonden
voor de komende werkperiode, welke stellig
tot de minst-„gemakkelijke" gerekend zal
kunnen worden! In 1938 zal het moment aan
breken, waarop onze geliefde Koningin veer
tig lange jaren den scepter over de Neder
landen heeft gevoerd. H. M. zal, terug denkend
aan de welhaast voorbije periode, wel moeten
erkennen, dat de regeertaak er met de jaren
niet eenvoudiger op geworden is. Toen Zij in
'98 practisch tot regeeren geroepen werd,
waren de toestanden op elk gebied zoo heel
anders dan die van thans... Niet, dat de tij
den van Haar Koningschap ooit als „normaal"
zijn aan te duiden. Reeds toen leefde men
hier al-sterker in den steeds feller wordenden
schaduw van den naderenden wereldoorlog.
Omtrent de verre toekomst viel destijds even
weinig concreets te verwachten dan nu, doch
politiek en economisch leefden wij hier toch
heel wat „solieder" om het aldus eens te
zeggen en had men een duidelijk denkbeeld
omtrent hetgeen tot „de vooruitgang" gere
kend moest worden. Het groote nieuwe, dat
de volkeren van alle landen thans bezig houdt
maakt uit de strijdvraag, of onder „vooruit
gang" ook gerekend kan worden het... terug
grijpen naar reeds lang als „uitgediend" be-
schouwe verhoudingen en ideologieën. De
groote oorlog werd van de eene zijde gevoerd
onder de leuze: Voor de democratie! Toen de
krijg door de strijders voor democratie ge
wonnen werd, leek de toekomst duidelijker
dan ooit, doch men zou ervaren, wat verwach
tingen waard zijn. En thans zijn de perspec
tieven buitengewoon mistig. Wat ons land be
treft, er zal in de naaste toekomst uiterst-fel
gestreden worden maar gelukkig nog met
geestelijke wapenen.
Reeds in de komende maand zal de groote
verkiezingsactie worden ingeluid. Vanwege
de R.K. Staatspartij verluidde, dat men on
middellijk na vacantiemaand de koe bij de
horens wenscht te grijpen. Deze actie wekt
natuurlijk onmiddellijk breedere actie, en zoo
kunnen we aannemen, dat reeds het najaar
vervuld zal zijn van politieken strijd.
Intusschen is onze Regeering steeds onver
moeid aan den arbeid om te trachten, onze
economische wereldpositie ietwat te verbe
teren. De ministerieele reis naar Finland mag
daarvan een van de vele uitvloeiselen worden
genoemd. Zeker, er zijn voor onze producten
nog afzetgebieden genoeg in de wereld,
edoch... de onzalige wederkeerigheidsprinci-
pes staan te vaak tastbare voordeelen in den
weg. AJs wij met Finland tot een accoord zou
den kunnen geraken, dan staat bij voorbaat
vast, dat wij ons verbonden hebben, produc
ten uit genoemd land te betrekken en liefst
tot een gelijk bedrag als wij hopen te ver
dienen. Die vergroote invoer benadeelt weer
invoer uit andere landen of nationale bedrij
ven, waar nieuwe moeilijkheden uit voort
spruiten. Men draait aldus in den beruchten
vicieusen cirkel rond... Het komt ten slotte
neer op een warnet van vóór- en nadeelen, en
Salomo-wijsheid is noodig om bij benadering
te kunnen vaststellen, wat... het minst na-
deelig kan heeten!
Dat wij concurrentie met tal van andere
landen zeer goed aan kunnen bljjk herhaalde
lijk, en dat ondanks onzen „duren gulden".
De liefde voor devaluatie is dan ook ziender-
oogen aan het slinken en er zijn eertijds
warme voorstanders van „muntcorrectie", die
thans erkennen, dat ingrijpen geen nut meer
kan opleveren, eerder het tegendeel. Veel in
het buitenland vacantie genietende Nederlan
ders zullen bij hun terugkomst kunnen ver
klaren, dat het met „de duurte" in Nederland
nog wel losloopt. Vooral in den laatsten tijd
zijn allerlei prijzen belangrijk gedaald, en zijn
de berichten over goedkoope buitenlandsche
uitstapjes vaak met de realiteit alles behalve
in overeenstemming. Zoo schreef „Tourist"
een teekenend stukje in de „N. Rott. Crt.", dat
zeker aan de levende werkelijkheid is ontleend;
„Waar kan men b.v. in Frankrijk tegen be
taling van 20 fr., zijnde 2 in een behoorlijk
restaurant een diner verkrijgen, dat zich zoo
wel in hoeveelheid als in kwaliteit kan meten
met de maaltijden in Nederland?
Ik heb in verband met de reismarkenkwes
tie Duitschland buiten beschouwing gelaten,
doch vraag me af, wat er van de goedkoopte
aldaar zou overblijven, wanneer we voor de
R.M. 58 60 cent zouden moeten betalen?
Hebben de geachte inzenders wel eens gelo
geerd in één der hotels in de zeer bekende
badplaatsen in Frankrijk? Zoo neen, dan raad
ik hun sterk aan dit eens te oen. Ik betaalde
in 1934 voor een eenvoudige kamer in een
eenvoudig, doch net hotel in Le Touquet Paris
Plage (te vergelijken met Scheveningen,
Noordwijk) 30 fr. Dit natuurlijk zonder ont
bijt, terwijl het diner de lunch gebruikte
ik in verband met uitstapjes elders zonder
wjjn 28 fr. kostte. In kan u de verzekering
geven, dat ik in een der hotels op 't Gevers
Deijnootplein heel wat meer waar voor mijn
geld zou hebben gekregen. Ik moet hier dui
delijkheidshalve aan toevoegen, dat mijn hotel
niet aan zee gelegen was. Het diner, waar
voor ik zooals gezegd 2.80 Hollandsch geld
betaalde, kan ik hier in Rotterdam voor 1.25
1.50 krijgen.
Wat de maaltijden in Parijs betreft, moet
men zeker 20 fr. neertellen, als men zoo goed
wil eten, zooals men het hier gewoon is.
Ik gaf zooeven toe, dat de kleine consump
ties duur zijn, doch ik wil vragen of de in
zenders van de ingezonden stukjes wel eens
een kop koffie hebben gedronken in de be
kende café's op de groote boulevards te Parijs.
Welnu, dan weten ze, dat men in Café de la
Faix op de Place e 1'Opéra 3 fr. en bij Napoli-
tain, even verder op den Boulevard, 2.25 fr.
betaalt voor iets, wat men dan koffie wenscht
te noemen.
Men zou heusch nog diverse vergelijkingen
kunnen maken, maar wat valt er te redenee
ren tegen de vele Hollanders, die in het bui
tenland kleinere hotels en café's bezoeken
dan ze hier zouden verkiezen en dan de prij
zen met de kosten van de betere hotels en
restaurants hier willen vergelijken."
Dergelijke dingen wijzen er toch op, dat de
dingen in ons lan niet allemaal slecht verloo-
pen, zooals sommige felle critici dat willen
doen gelooven. Ontzettende moeilijkheden blij
ven echter nog te overwinnen, in 't bijzonder
wat den landbouw betreft, het groote zorgen
kind der Regeering. De crisissteunregelingen
werken nu reeds sinds het optreden van mi
nister Verschuur en het ziet er nog niet naar
uit dat deze bemoeiingen spoedig geliquideerd
zullen kunnen worden. De desbetreffende com
missie is nog steeds aan den arbeid, het wordt
tijd, dat men eindelijk eens met resultaten
voor den dag komt! Wat mede gezegd kan
worden van de Staatscommissie, welke in ver
band met de concentratie vaa bijzondere scho
len aan een oplossing werkt. Het Eerste Ka
merlid Droogleever Fortuyn stelde aan mi
nister Colijn de vraag, wanneer publicatie van
het rapport te wachten ia. Z.Exc. liet een ont-
wijkend antwoord hooren. De werkzaamheden
zijn nog niet ten einde...
De c.h. „Nederl." wijdde dezer dagen aan
het landbouwvraagstuk een hoofdartikel
waarin betoogd werd, dat de steun, het prijs-
regelend optreden van de Overheid, nog in
't geheel niet gemist kan worden. Het blad
herinnert aan de eenige weken geleden ver
schenen publicatie van de Directie van den
Landbouw, waarin uiteengezet werd, dat, on
danks alle crisismaatregelen, de netto op
brengst van de gecontroleerde landbouwbe
drijven over '34'35 niet meer dan 11 per
ha bedroeg, en wel zonder toekenning van
loon aan den boer-ondernemer!
Dat is andere koek dan die, welke wordt
voorgesneden door degenen, die beweren, dat
de 200 millioen landbouwsteun de boeren
„vet" maken...
In een ander deel van genoemd artikel wordt
een en ander geciteerd uit het rapport der
Commissie-Ebels, in '33 verschenen, en dan
blijkt nog duidelijker, hoe benauwend de
situatie op het platteland wel was (en nog is!)
Over 1929/'30, het eerste crisisjaar, wordt
de verdienste van den boer-ondernemer be
cijferd op 1.93 per dag, tegen 2.67 als loon
voor den landarbeider. De Commissie spreekt
hier van een ondernemersverlies van 29.
per hectare.
Over 1930/'31 waren deze cijfers voor
den boer per dag 0.87, voor den arbeider
2.60, met een ondernemersverlies van
67.per ha.
Nog verder ging het naar de diepte. Het
ondernemersverlies beliep over 1930/'31
69.per ha. Het loon van den boer bedroeg
0.87 per dag, en dat van zijn arbeider 2.60.
Een droeve climax werd bereikt in de periode
1931/'32, waarin het ondernemersverlies steeg
tot 85.per ha. Voor den boer-ondernemer
werd nog een dagloon becijferd van 0.26,
en voor den arbeider 2.38.
De gemiddelde pachtsom, die over 1924/29
nog 119.per ha beliep, was over 1931/'32
gedaald tot 80.Bijzonder typeerend is de
opmerking, dat de beschikbare pachtsom be
droeg min 5.per ha. Hiermee wordt be
doeld, dat waar de commissie uitging van de
stelling dat al grond verpacht was, de ver
pachter aan zijn pachters 5.— per ha moest
toebetalen, als dezen een inkomen zouden ge.
nieten in overeenstemming met dat van clê
veldarbeiders.
Over het jaar 1931/'32 daalde het index
cijfer voor de bodemvoortbrengselen tot het
cijfer 73, (basis 1910/1913). Het is ook vanaf
dat jaar, dat vooral onder de energieke lei.
ding van den toenmaligen minister van Econ.
Zaken en Landbouw, mr. Verschuur, tal vaii
crisismaatregelen getroffen werden om den
noodlottigen gang van zaken te stuiten.
De sindsdien heeft de landbouw „steun"
genoten.
Dat het saneeren van den toestand geen
werkje van enkele maanden is, zal ook den
volkomen leek kunnen begrijpen. Het zal zeer
de vraag zijn, of minister Deckers in het na
jaar in de Kamer over deze dingen reeds
concrete dingen aankondigt!
Over den momenteelen politieken toestand
heb ik nog verschillende punten aangeteekend
om hier te verwerken, doch in 't kort moge
slechts even iets worden aangestipt over de
houding van onze Regeering tegenover de
bloedige woelingen in Spanje. Zooals te ver
wachten was maakte dr. Colijn tegenover ver
ontrustende vragen van het Communistische
Tweede Kamerlid Schalker duidelijk, dat onze
Regeering alles zal doen, althans zoover haar
bemoeiing strekt, om begunstiging der Spaan-
sche opstandelingen (b.v. door verkoop van
vliegtuigen) te voorkomen. Dr. Polak, het
Eerste Kamerlid, had bezwaren gemaakt tegen
den verkoop van een tweetal K.L.M.-vliegtui
gen naar Engeland, doch de minister zag
daarin niets „verdachts", daar het hier een
veelvuldig voorkomende transactie met een
bona-fide Engelsche verkeersmaatschappij be
trof.
Ten slotte nog een bericht uit de Indische
pers. Beweerd werd, dat dr. Colijn zou hebben
afgezien van versterking der Indische Marine,
Die mededeeling leek al bijzonder weinig
reëel en, gelijk wel verwacht kon worden, de
premier heeft doen blijken, dat niets minder
waar is, en dat spoedig na de terugkomst van
H. M. in ons land de indiening, bij de Staten-
Generaal, van de desbetreffende voorstellen
verwacht mag worden.
Alsof de kranten tegenwoordig om „nieuws"
verlegen zitten!..»
Parlementariër.
Marifonc en overspannen, onrustig
IIGIVgUo en slapeloos. Men gebruike
hiertegen de zenuwstillende en zenuwsterkende
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct. B(j Apoth. en Drogisten
ZONDAG 23 AUGUSTUS.
Hilversum I. 1875 m.
8.55 VARA. 12.00 AVRO. 5.00 VARA.
6.00 VPRO. 8.00 AVRO.
8.55 Gram.pl.
9.00 Postduivenber., tuinbouwpraatje.
9.30 Postduivenber. Viool en piano. Post
duivenber.
10.00 Voordracht.
10.15 Gram.pl.
10.30 VARA-Strijkorkest.
11.15 Vervolg voordracht.
11.30 Vervolg concert.
12.00 Omroeporkest.
1.15 Report, schaaktournooi Nottingham.
I.30 „Chalk Farm Band".
2.00 Boekbespreking.
2.30 Luistervinkenkoor A'dam.
3.00 Residentieorkest m.m.v. soliste.
4.30 Gram.pl. en sportnieuws A.N.P.
5.00 „Fantasia" o.l.v. E. Walis.
5.30 Sportuitzending.
5.50 Sportnieuws A.N.P. Hierna gram.pl.
6.00 „De vensters open", causerie.
6.30 Gram.pl.
6.45 Ned. Herv. Kerkdienst.
8.00 Berichten A.N.P.
8.15 Gevar. programma m.m.v. Kovacs Lajos'
orkest, de AVRO-girls en solisten.
9.00 Gram.pl.
9.15 Residentieorkest m.m.v. solist.
10.00 Radiojournaal.
10.15 Aeolian-orkest.
II.00 Berichten A.N.P.
11.1012.00 Dansmuziek.
Hilversum H, 301 m.
8.30 KRO. 9.30 NCRV. 12.15 KRO. 5.00
NCRV. 7.45 KRO.
8.30 Morgenwijding.
9.30 Gram.pl.
9.50 Geref. Kerkdienst. Hierna gewijde mu
ziek (gr.pl.).
12.15 KRO-orkest.
1.00 Boekbespreking.
I.20 KRO Melodisten.
2.00 Gram.pl.
2.30 KRO-Symphonieorkest.
3.15 Gram.pl.
3.20 Vervolg concert.
4.15 Gram.pl.
4.30 Voor de zieken.
5.00 Gewijde muziek (gr.pl.)
5.50 Ned. Herv. Kerkdienst. Hierna tot 7.45
gewijde muziek (gr.pl.).
7.45 Gram.pl.
7.50 Causerie over de werklooze Intellectueelen
8.10 Nieuwsberichten A.N.P. en berichten.
8.20 Gram.pl.
8.30 Voordracht.
8.45 KRO Melodisten.
9.10 Vervolg voordracht.
9.25 Gram.pl.
9.45 KRO-Orkest.
10.30 Nieuwsber. A.N.P.
10.35 Gram.pl.
10.40 Epiloog.
II.0011.30 Esperanto-uitzending.
MAANDAG 24 AUGUSTUS.
Hilversum I. 1875 m.
Algemeen programma verzorgd door de AVRO
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding. Gramofoonpl.
10.30 Octophonikers en voordracht
12.00 Kovacs Lajos's orkest.
1.30 Gramofoonpl.
2.00 Gooisch-symphonieorkest en gramofoonpl
4.00 Zigeunermuziek.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.30 De Violiers.
7.30 Vioolrecital.
8.00 Berichten A.N.P.
8.10 Opera-concert
9.00 Voordracht.
9.30 Vervolg Opera-concert
10.15 Dansmuziek.
10.45 Schaakreportage uit Nottingham.
11.00 Berichten A.N.P.
11.10 Dansmuziek.
11.45—12.00 Orgelspel.
Hilversum H, 301 m.
NCRV-uitzending.
8.00 Schriftlezing.
8.159.30 Gramofoonpl.
10.30 Morgendienst
11.00 Chr. Lectuur.
11.3012.00 Gramofoonpl.
12.15 Gramofoonpl.
12.30 Het A'damsch Kamermuziekkwartet, i
I.45 Gramofoonpl.
2.15 Chr. Fanfare „Excelsior",
2.45 Voor de Keuken. i
3.153.45 Vervolg concert en gramofoonpl,
4.00 Bijbellezing.
5.00 Viool, piano en gramofoonpl.
6.00 Gramofoonpl.
6.30 Orgelconcert.
7.00 Ned. Chr. Persbureau.
7.15 Vervolg concert.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten A.N.P.
8.15 Gramofoonpl.
9.00 Historische causerie.
9.30 Koorconcert en gramofoonpl.
10.3011.30 Gramofoonpl. Schriftlezing.
DINSDAG 25 AUGUSTUS.
Hilversum I. 1875 m.
AVRO-uitzending.
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding. Gramofoonpl.
10.30 Pianorecital.
II.00 Voordracht.
11.30 Lyra-trio.
12.15 Kovacs Lajos en zijn orkest.
1.15 Gramofoonpl.
I.45 AVRO-Aeolian-orkest
2.30 Orgel en alt.
3.15 Gramofoonpl.
3.30 Pianorecital.
4.00 Voordracht.
4.30 Radio-kinderkoorzang.
5.00 Kinderuurtje.
5.30 Gramofoonpl.
5.45 Omroeporkest.
7.00 Dansmuziek.
8.00 Berichten A.N.P.
8.10 Gevarieerd programma m.m.v. Renovs
Kwintet, Kovacs' orkest en solisten. I. d,
pauze: Radiotooneel.
10.45 Reportage schaaktournooi Nottingham,
II.00 Berichten A.N.P.
11.0012.00 Ensemble Pali.
Hilversum H, 301 m.
KRO-uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonpl.
11.3012.00 Godsd. halfuurtje.
12.15 KRO-orkest.
1.00 Gramofoonpl.
I.20 KRO-Melodisten.
2.00 Voor de vrouw.
3.00 Vervolg concert.
3.45 Gramofoonpl.
4.00 KRO-orkest.
4.45 Gramofoonpl.
5.00 Vervolg KRO-orkest.
5.45 Felicitaties.
6.00 Gramofoonpl.
6.15 KRO-Melodisten.
7.15 Causerie: De orde der Kruisheeren,
7.35 Gramofoonpl.
8.00 Berichten A.N.P,
8.10 Russisch orkest
8.30 Gramofoonpl.
8.50 Vervolg concert.
9.10 Gramofoonpl.
9.30 KRO-orkest.
10.15 Gramofoonpl.
10.30 Nieuwsberichten A.N.P,
10.35 KRO-Troubadours.
II.3012.00 Gramofoonpl,
en mededeelingen,
„Slawa".
