Defensieuitgaven voor
Nederlandsch-Indië
Radio-programma
Abonneert op dit blad
BINNENLAND
HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1936
Om Madrid.
10 officieren gefusilleerd
Het programma van de
opstandelingen.
De Duitsche woelingen.
Organisatie der auto-industrie
in Duitschland?
Had de Kamerun toch wapens
aan boord?
Onze ministers
in Helsingfors.
Levering van vliegtuigen aan
Spanje.
Nederlandsche Vakcentrale.
De wijziging in den steun.
Zeven groote gemeenten gekant
tegen iedere vermindering.
Een nieuw schip voor de stoom
vaart-Mij. Nederland?
Vier Nederlanders te Berlijn
uitgewezen.
Het vliegongeluk
bij Hilversum.
Het weer.
De doopnaam van de R D.M. 200.
Uitbreiding op Schiphol.
zich
Casa
drie
ia
De minister van oorlog heeft medegedeeld,
dat de regeeringstroepen, krachtig gesteund
door vliegtuigen de opstandelingen bij Naval
Moral (ten Westen van Madrid) hebben te
ruggedreven.
Een colonne, die uit Valencia naar Teruel
was vertrokken, ia op voorposten der op
standelingen gestooten, die overal werden
teruggedrongen.
De regeering meldt nog, dat de militie
meester gemaakt heeft van Val de la
Deltajo, in de buurt van Navalmoral. waar
zij 42 gevangenen gemaakt hebben, o.w. d
gewapende priesters. Ook het dorp Villar
door hen bezet.
Aan het front van Cordoba ia een vliegtuig
van de opstandelingen neergeschoten.
De opstandelingen beweren weer, dat
het Guadarrama-gebergte 2000 man regee
ringst roe pen naar hen zijn overgeloopen.
Verdacht personeel ontslagen
Al het personeel van de medische universi
teit en het centrale ziekenhuis te Madrid is
ontslagen.
In de gevangenis van Malaga zijn tien zee
officieren van den torpedojager Churuga en
de torpedoboot Sanchez Barcaiztegi gefusi-
leerd, die door den krggsraad ter dood ver
oordeeld waren wegens deelneming aan de
opstandige beweging.
Een gedeserteerd vliegtuig.
Van het vliegveld Ge taf e, bjj Madrid, is een
regeeringsvliegtuig met twee vliegers gede
serteerd en b(j Alpalhao, in Portugal, geland,
Geen Fransche vliegtuigen te Madrid.
Reuter meldt uit Parijs:
Het bericht volgens hetwelk op 20 dezer
26 Fransche gewapende vliegtuigen te Madrid
zouden zijn geland, wordt volkomen onjuist
genoemd, evenals een reeks valsche berichten
van hetzelfde soort, die in omloop zijn ge
bracht.
Een militaire dictatuur.
Volgens een bericht, dat uit Lissabon te
Parijs ontvangen is, hebben de leiders van de
opstandelingen in Spanje een programma op
gesteld, waarvan de voornaamste punten op
het volgende neerkomen.
1. Instelling van een militaire dictatuur en
afschaffing van alle syndicalistische en com
munistische organisaties, De militaire dicta
tuur zal in beginsel tijdelijk zijn, maar er zal
geen normaal parlement gevormd worden en
de heerschappij van het leger zal van onbe-
paalden duur zijn.
2. Berechting van alle politieke leiders van
de linkerzijde en ontslag van alle lands- en
gemeente-ambtenaren, die sympathie hebben
getoond met de linkerzijde.
3. Verbod van alle stakingen en uitsluiting
en intrekking van alle wetten, die „ongerecht
vaardigde rechten" aan de massa toekennen.
4. Ontbinding van het parlement en opschor
ting van de grondwet.
5. Vorming van een politleken raad van
advies voor de dictatuur.
6. Teruggaaf van alle onlangs in beslag
genomen eigendommen van de vroegere
eigenaars.
7. Intrekking van het programma voor de
landbouwhervorming.
8. Onderdrukking van de socialistische en
de communistische bladen en hervorming of
afschaffing van alle vakvereenigingen.
9. Een mogelijk plebisciet over den terug
keer tot de monarchie.
10. Herstel van enkele voorrechten, die de
geestelijkheid onder de monarchie genoot.
11. Nauwe samenwerking met landen, die
eympathie getoond hebben tegenover de op
standelingen en het sluiten van handelsver
dragen met hen. Vlugge opzegging van de
handelsverdragen met landen van de linker
zijde.
Nieuwe onthullingen van de
chester Guardian.
Man-
De diplomatieke medewerker van de Man
chester Guardian doet nieuwe onhullingen
over de Duitsche propaganda in Spanje. Hij
meldt, dat de politie te Barcelona nieuwe
stukken heeft gevonden, waarin sprake is van
de uitbreiding en bevestiging van de natio-
naal-socialistische partij in Marokko en van
de Duitsche vooruitzichten in Noord-Afrika,
Er zijn nationaal-socialistische centra en
filialen gesticht te Ceuta, Tetoean, Larrasj
en andere steden. Evenals in Spanje zelf is
hier een dienst geschapen voor den invoer van
contrabande in bepaalde havens en voor een
politieke, militaire en oeconomische spionnage.
Alle rapporten en brieven van de nationaal-
socialistische agenten waren geadresseerd
aan het bureau van Von Ribbentrop te Ber
lijn.
Voor geval van oorlog.
De Parijsche Excelsior beweert uit betrouw
bare bron te weten, dat rijksminister von
Blomberg dezer dagen na een samenkomst
met 3 generaals der rijksweer, den comman
dant der gemotoriseerde troepenafdeelingen
en eenige ingenieurs uit de automobielindus
trie, besloten heeft een commissie te vormen
die de onderscheidene modellen auto's moet
classificeeren op hun onmiddellijke bruikbaar
heid in geval van oorlog. Op de daartoe ge
schikt bevonden auto's zullen inrichtingen
aangebracht worden voor plaatsing van ma
chinegeweren.
Gisterenmorgen is de aanval van de opstan
delingen op Irun en San Sebastian losgekomen.
De eerste stormloop schijnt te zijn afgeslagen.
Een bericht van de Times wil, dat de
Kamerun, het Duitsche vrachtschip, waarvan
de aanhouding door een oorlogsschip van de
Spaansche regeering een ernstig incident
heeft uitgelokt, thans te Lissabon inderdaad
wapenen voor de opstandelingen gelost heeft.
Thans is een wetsontwerp tot wijziging en
verhooging van het dertiende hoofdstuk van
de rijksbegrooting voor 1936 ingediend.
Hierbjj wordt de post Tegemoetkoming
aan Nederlandsch-Indië in de bestrijding
van de uitgaven voor de marine, ver
hoogd met 1 millioen gulden, terwijl als
nieuwe post wordt opgenomen:
Vergoeding aan Nederlandsch-Indië van
rente en aflossing van kapitaal, opgenomen
voor bekostiging van materieel voor de weer
macht, waarvan 35.000 voor rente en een
memoriepost voor aflossing.
Bij deze gelegenheid geeft minister Colijn
tevens gevolg aan zijn toezegging om nog
voor het einde van dit zittingsjaar mededee-
ling te doen van de voornemens van de regee
ring met betrekking tot de Indische defensie.
Na de conclusies van de twee stroomingen
in de commissie-Kan te hebben gememoreerd,
zegt de minister, dat de vraag, of de eene of
de andere van deze meeningen zal moeten
moeten worden gevolgd, er mede een is van
financieelen aard. Het zal zelfs vooral van de
ontwikkeling van den financieelen toestand
in de naaste toekomst afhangen, in hoeverre
op den duur in de exploitatie van een vloot
en luchtmacht van een bepaalde samenstelling
zal kunnen worden voorzien.
Uiteraard zal daarbij mede van invloed zijn,
in hoeverre men er in zal kunnen slagen de
exploitatiekosten door het treffen van maat
regelen op het stuk van de personeelsvoor
ziening in gunstigen zin te influenceeren. Het
nemen van een beslissing dienaangaande is
thans nog niet noodig, omdat, hoe die beslis
sing ook uitvalt, in de naaste toekomst op
het stuk der kruisers toch geen bijzondere
maatregelen behoeven te worden genomen,
daar de „Java" en „Sumatra" eerst in
1925/'26 in dienst zijn gesteld en de „De Ruy-
ter" pas in dezen nazomer aan de vloot zal
worden toegevoegd.
Op stapel zetten van een nieuwen krui
ser behoeft op dit oogenblik derhalve niet
overwogen te worden.
De regeering acht het daarom doelmatig de
in het licht van de tegenwoordige internatio
nale toestanden urgente versterking van de
Indische maritieme defensie allereerst te doen
plaats hebben door voort te gaan met den
aanbouw van het kleine materieel, dat, on
verschillig of men de meerderheid of de min
derheid van de commissie-Kan volgt, er in
ieder geval zal moeten zijn. Dit kleine mate
rieel, waarvan de sterkte volgens beide plan
nen dezelfde is, betreft 12 jagers en 18 duik-
booten.
Indien, men dit kleine materieel eind
1940 op sterkte wil hebben moeten er
vóór dien tijd 4 nieuwe jagers en 9 duik-
booten waarvan de K 19 en 20 reeds
op stapel staan voltooid zijn.
Intusachen verdient het, vooral met het oog
op de personeelsvoorziening, geen aanbeveling
om het totaal der ontbrekende vaartuigen
dadelijk en dus met eenige overhaasting op
stapel te zetten. Voorzichigheid hierbij is
mede geboden, wijl zoo weinig zekerheid be
staat met betrekking tot de financieele pers
pectieven.
Het is in verband met deze overwegingen,
dat de regeering voor het oogenblik niet ver
der wenscht te gaan dan te besluiten tot aan
bouw van 2 jagers en 4 duikbooten (boven de
reeds in aanbouw zijnde K 19 en 20) waar
voor de noodige gelden echter eerst in 1937
beschikbaar behoeven te zijn.
De luchtmacht.
De toestand van de luchtmacht is in menig
opzicht ongunstiger dan die van de scheeps
macht. In den loop van de eerstkomende 4
jaren is nagenoeg aigeheele vernieuwing van
het luchtmaterieel van de zeemacht noodzake
lijk, terwijl dat van de landmacht uitbreiding
behoeft.
In de uitwerking van de defensiegrondsla
gen was op 72 groote zeeverkenners (tevens
bombardementsvliegtuigen) gerekend, de min
derheid van de commissie-Kan oordeelde 96
van deze vliegtuigen noodig, terwijl de meer
derheid van de commissie een getal van 54
voldoende achtte in verband met de voorge
stelde aanschaffing van 108 luchtkruisers
voor de landmacht.
Afgezien van de vraag, aan welke zyde
men de grootste waarde voor de weermacht
zal hebben te zoeken kruisers of groote
gevechtsvliegtuigen (bommenwerpers),
zoolang er groot bovenmaterieel in dienst ge
houden wordt, en dat is momenteel het geval,
kan aan de aanschaffing van een zoo om
vangrijke luchtvloot niet gedacht worden,
terwijl ook de opleiding daarvoor in korten tijd
te hooge eischen zou stellen. Echter kunnen
de bommenwerpers voor de landmacht in Ne
derlandsch-Indië ook niet ten eenenmale ach
terwege worden gelaten wijl ze ook voor de
maritieme defensie vooral in de min of
meer blootgestelde gebieden aan den buiten
omtrek van Nederlandsch-Indië en meer in
het bijzonder voor de verdediging van belang
rijke, afgelegen objecten onmisbaar zijn te
achten. In verband hiermede is gedacht aan
de geleidelijke aanschaffing van groote ge
vechtsvliegtuigen (bommenwerpers) voor de
Indische landmacht, voorloopig tot een aantal
van 3 X 13 is 39.
Terwijl in 1930 nog aan 72 groote- zeever
kenners gedacht werd en er, uitgaande van
dit aantal, voor het einde van 1940 niet min
der dan 54 vernieuwd moeten worden, meent
de regeering, in verband met de aanschaffing
van bovenbedoelde gevechtsvliegtuigen voor
de landmacht, met een kleiner aantal ver
moedelijk ongeveer 60 groote zeeverkenners
te kunnen volstaan. Daarvoor is onlangs, ge
bruik makende van een principepost van
10.000 op de Indische begrooting, een be
stelling van 6 Dornier-vliegtuigen geplaatst.
Het ligt in het voornemen om boven dat aan
tal dit jaar nog 12 zeeverkenners te bestellen
en de voorbereidingen te treffen voor de be
stelling in 1937 van een verdere groep van 18
dergelijke verkenners, waarvan een deel hier
te lande gebouwd zal kunnen worden.
Ter voorziening in de behoefte aan groote
gevechtsvliegtuigen voor de landmacht laat
de Indische begrooting voor 1936 slechts
ruimte voor de aanschaffing van 7 Glenn
Martin-bommenwerpers. Toen de Indische
regeering evenwel, in verband met de ontwik
keling van de internationale omstandigheden,
verzocht om een bestelling van 13 dezer vlieg
tuigen te plaatsen, heeft de minister daar
aan gevolg gegeven, ook wijl daardoor de
prijs per vliegtuig niet onbelangrijk daalde.
Voor 6 dezer vliegtuigen zullen derhalve nog
de noodige gelden bij suppletoire begrooting
zijn aan te vragen, evenals voor de bovenge
noemde 6 Dorniers.
Boven hetgeen de begrootingswetgever
reeds ter beschikking heeft gesteld voor den
aanbouw van de K 19 en 20 en voor de aan
schaffing van 7 Glenn Martin-vliegtuigen,
zullen de gelden voor de uitvoering van het
boven uiteengezette bouwplan, behoudens een
bedrag van 4,000,000 voor vliegtuigbouw,
dat suppletoir zal worden aangevraagd op
den dienst 1936, achtereenvolgens worden ge
bracht ten laste van de dienstjaren 1937 tot
en met 1940.
De financiering.
Voor de financiering van deze uitgaven
meent de regeering dat het aanbeveling ver
dient, gezien den budgetairen toestand zoowel
van Nederlandsch-Indië als van Nederland,
die uitgaven te brengen ten laste van den
buitengewonen dienst van de Indische begroo
ting met vergoeding van rente en aflossing
althans zoolang de financieele toestand
van Nederlandsch-Indië dit noodig maakt
ten laste van de rijksbegrooting.
G.-.G. NAAR INDIK VERTROKKEN.
Gistermiddag heeft de nieuwe gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië, jhr mr. A. W.
L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, de
reis naar zijn nieuwe bestemming aangevan
gen.
OPENING VAN DE HAVEN VAN
ENSCHEDE.
Het is gisteren een groote dag voor En
schede geweest. Na de opening van de ten
toonstelling 't Volle Profijt, is 's middags de
haven het eindpunt van den hoofdtak van het
Twente-Rij nkanaal in gebruik genomen.
De burgemeester wees op de beteekenis van
dezen dag voor de stad Enschede. Vandaag
toch, aldus spr., wordt officieel onze haven
geopend en daarmee de waterverbinding,
welke onze stad verkrijgt met de groote
rivieren en met de groote havensteden van
ons land.
De minister van waterstaat, jhr. ir. O. C.
A. van Lidth de Jeude heeft daarna de ope
ningsplechtigheid verricht
Bezoek aan president der Finsche
republiek.
Reuter seinde Maandagavond uit Helsingfors,
dat de Nederlandsche ministers in Helsing
fors zijn gearriveerd.
Zij brachten een officieel bezoek aan den
president van de republiek, waarna een noen
maal volgde bij den Finschen minister van
Buitenlandsche Zaken Hackzell. Des middags
werd een excursie gemaakt naar verschillende
industrieele en landbouwbedrijven. Later op
den middag hebben onze ministers de journa
listen ontvangen. Het diner werd met eenige
Finsche ministers gebruikt
De heer Schalker, lid van de Tweede Kamer
heeft aan den minister van koloniën, voorzitter
van den raad van ministers, de volgende schrif
telijke vragen gesteld:
1. Is de minister, gezien het besluit van de
regeering om, voorzoover haar bevoegdheid
strekt te verhinderen, dat burgerlijke vliegtui
gen naar Spanje worden geleverd, bij nadere
overweging niet van oordeel, dat het niet juist
was, op 8 Augustus j.1. aan de K.L.M. toestem
ming te verleenen tot het verkoopen van twee
Fokkertoestellen aan de Crilly Airways Ltd.,
niettegenstaande de minister tevoren door stel
ler dezer vragen persoonlijk was gewaarschuwd
dat de vliegtuigen bestemd waren om via En
geland aan de tegen de wettige regeering van
Spanje rebelleerende fascisten te worden ge
leverd
2. Heeft de regeering maatregelen getrof
fen teneinde te verzekeren, dat in den vervolge
in geen enkelen vorm van Nederland uit hulp
wordt verleend aan de Spaansche fascistische
opstandelingen en dat agenten van deze laat-
sten onmiddellijk uit het land zullen worden
gewezen
Op de vragen van den heer Schalker:
heeft de heer Colijn, voorzitter van den
raad van ministers geantwoord:
1. Het antwoord luidt ontkennend.
2. Het antwoord op deze vraag is reeds af
doende gegeven in het antwoord op vraag 4
van den heer Schalker, ingezonden 18 Aug.
1936.
Zaterdag is de Nederlandsche Vakcentrale in
buitengewoon congres te Utrecht bijeengeko
men, ter bespreking van de door den minister
van sociale zaken aangekondigde wijzigingen
in de steunregeling.
Na de openingsrede van den voorzitter, den
heer H. M. Roos, heeft de heer Jos. Eering een
uitvoerige uiteenzetting gegeven van de wijzi
gingen in de steunregeling.
Aan het slot van de vergadering werden de
verschillende tot uitdrukking gebrachte grieven
vervat in een resolutie, waarin de regeering
wordt verzocht de wijzigingen terug te nemen.
Onder voorzitterschap van den wet
houder voor den Maatschappelijken Steun,
den heer F. van Meurs, vergaderden gis
termiddag ten Stadhuize te Amsterdam
de wethouders voor Sociale Aangelegen
heden van Den Haag, Rotterdam, Am
sterdam, Utrecht, Groningen, Haarlem
en Eindhoven.
Het doel dezer bijeenkomst was een vóór
bespreking te houden in verband met de con
ferentie tegen a.s. Vrijdag op initiatief van
minister Slingenberg te Zwolle belegd over
de voorgestelde wijzigingen in de steunrege
ling.
Bij de beraadslagingen is gebleken, dat de
aanwezigen van oordeel waren, dat de steun
bedragen niet konden worden verminderd, zij
koesterden echter de vrees, dat het intrekken
der huurbijslagen de inkomsten der werkloo-
zen in belangrijke mate zou doen dalen zon
der dat in dezelfde mate met de huren der
arbeiderswoningen het geval zal zijn, al ligt
dit laatste blijkbaar ook in de bedoeling van
de voorgenomen regeeringsmaatregelen.
Van verlaging der huren van de arbeiders
woningen toonden zich de wethouders warme
voorstanders, zij meenden echter, naar wij
vernamen, dat die op andere wijze moest wor
den bevorderd, o.m. door rente-verlaging voor
de hypotheeklasten en door het op groote
schaal, met overheidssteun, doen bouwen van
goedkoope werkmanswoningen.
Ook de herclassificatie van de loonbasis op
grond van langdurige werkloosheid der onder
steunden werd algemeen bestreden.
Er zal nu a.s. Vrijdag bij den minister op
worden aangedrongen, van eiken maatregel
af te zien, die tot verslechting van het be
staande steunpeil zal leiden.
Nog geen beslissing genomen.
Het A.I.D. meldt van den heer Aronstein,
vertegenwoordiger van de Stoomvaartmij.
„Nederland" in Ned.-Indië, vernomen te heb
ben, dat in ieder geval nog dit jaar zal wor
den overgegaan tot de bestelling van een
nieuw schip, ter vervanging van de destijds
uitgebrande P. C. Hooft. Het schip zou zijn
van de grootte van de Marnix van St. Alde-
gonde, met een behouden snelheid van 22
zeemijlen per uur, maar zou minder passa
giers kunnen vervoeren dan de Marnix, om
dat bij gelijken tonneninhoud de machine
kamer zooveel meer inhoud zou vereischen als
gevolg van de grootere snelheid. Het komen
de schip zou omstreeks 10 millioen kosten.
Het op stapel zetten van een passagiers
schip voor den Rotterdamschen Lloyd zou,
naar men aanneemt eerst twee jaar later ge
schieden.
De directie van de stoomvaartmij „Neder
land" heeft, naar aanleiding van dit bericht
het volgende medegedeeld aan de N. R. Crt.:
De bouw van een nieuw passagiersschip ter
vervanging van de P. C. Hooft maakt reeds
lang een punt van ernstige studie uit bij het
bestuur van de stoomvaartmij. „Nederland
Hierbij moet echter met zooveel factoren re
kening worden gehouden, dat nog geen be
slissing genomen is of voorloopig genomen
kan worden.
Een represaille maatregel.
Van bevoegde zijde wordt gemeld:
In den loop der laatste jaren hebben de Ne
derlandsche autoriteiten zich meermalen ge
noopt gezien, hier te lande gevestigde Duit-
schers uit te wijzen, wijl dezen bleken te heb
ben gehandeld in strijd met de regelen, die de
regeering had gesteld ten aanzien van de orga
nisatie van vreemdelingen hier te lande in ver
band met het te hunnen aanzien geldende ver
bod van politieke actie. Kortelings zijn op
dezen grond wederom vier Duitschers, werk
zaam bij de steenkolenmijnen in Limburg, uit
het land verwijderd moeten worden.
Voordat aan het besluit tot uitwijzing ge
volg was gegeven, werden door het Duitsche
gezantschap bij het ministerie van buitenland
sche zaken stappen ondernomen, strekkende
om de uitzetting te doen opschorten en een
nader onderzoek terzake te doen instellen. Er
zouden wellicht termen zijn geweest, aan dit
verzoek tot een nader onderzoek te voldoen,
ware het niet, dat van Duitsche zijde de bedrei
ging werd. geuit, dat, werd niet aan het ver
zoek voldaan, vier willekeurige Nederlanders
uit Duitschland zouden worden uitgewezen. De
ambtenaar van het ministerie van buitenland
sche zaken, bij wien de démarche werd gedaan,
had nog alvorens de regeering met den Duit-
schen stap in kennis te stellen, er met nadruk
op gewezen, dat de bedreiging wel haast on
mogelijk zou maken, het Duitsche verzoek in
overweging te nemen, doch men bleek te Berlijn
niet bereid, die bedreiging terug te nemen.
De Nederlandsche regeering harerzijds was
niet bereid, onder bedreiging verdere bespre
kingen te voeren, en de uitzetting van de Duit
schers uit Nederland heeft hierna conform het
besluit plaats gevonden.
Thans hebben vier Nederlanders te Berlijn
aanzegging gekregen Duitschland binnen tien
dagen te verlaten. Dit is dus als een repre
saille op te vatten, als hoedanig zij ook door
de Duitsche regeering ter kennis van de betrok
ken Nederlanders is gebracht.
Aan Hr. Ms. gezant is opgedragen, te Berlijn
tegen de voorgenomen uitzetting, als zijnde in
strijd met de bestaande verdragen, te protestee
ren en op intrekking ervan aan te dringen.
De vier bedoelde Nederlanders zijn: A. Hes,
tandarts, W. de Heer, accountant, P. E. Peters,
kunsthandelaar, en E. F. L. van Lith Harrebo-
mee, redacteur-vertaler van het Nederl. pers
bureau te Berlijn.
Nader© bijzonderheden.
Naar aanleiding van de uitwijzing van vier
Nederlanders te Berlijn meldt men:
Zaterdag hebben de heeren P. E. Peters,
W. A. H. de Heer, Eric van Lith Harrebo-
mée en A. Hes te Berlijn den volgenden brief
van den Polizeiprasident ontvangen:
„Op grond van par. 51 cijfer 2c der politie-
bepalingen voor buitenlanders van 27 April
1932 wordt gij hiermee uit het Duitsche
Rijksgebied uitgewezen. Deze uitwijzing geldt
als tegenmaatregel tegen de uitwijzing van
vier personen van Duitsch staatsburgerschap
uit de Nederlandsche provincie Limburg.
Derhalve verzoek ik u, het Rijksgebied bin
nen 10 dagen na ontvangst van deze be
schikking te verlaten. Zou u aan dit verzoek
VRIJDAG 28 AUGUSTUS.
Hilversum I, 1875 m.
8.00 VARA. 72.00 AVRO. 4.00 VARA. 8.00
VPRO. 11.00 VARA.
8.00 Gram.pl.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Voordracht.
10.35 Gram.pl.
11.00 Vervolg voordracht.
11.20 Gram.pl.
12.00 Gram.pl.
12.30 Kovacs Lajos' orkest.
2.15 Voordracht.
2.45 Piano en viool.
3.154.00 Dansmuziek. (In den loop van den
middag berichten over het schaaktournooi
Nottingham).
4.00 Gram.pl.
5.00 Kinderuurtje.
6.00 Gram.pl.
6.15 „Orvitropia".
7.03 Causerie over de Intern. Vredescampagne.
7.25 „De Flierefuiters" m.m.v. solist.
7.50 Nieuwsber. A.N.P,
7.57 Herh. SOS-ber.
8.00 Nieuwsber. V.G.P.
8.05 „Godsdienst en sport", causerie.
8.30 Cello en piano.
9.00 „Gezin, cultuur en volk", causerie.
9.30 Gram.pl.
10.00 Het geestelijk leven in Zuid-Afrika,
causerie.
10.30 Gram.pl.
10.40 Avondwijding.
11.00 Nieuwsber. A.N.P.
11.05 Jazzmuziek (gr.pl.).
11.35—12.00 Gram.pl.
Hilversum H, 301 m.
Algemeen programma, verzorgd door de
NCRV.
8.00 Schriftlezing.
8.15—9.30 Gram.pl.
10.30 Morgendienst.
11.00—12.00 Cello-recital.
12.15 Gram.pl.
12.30 Ensemble v. d. Horst en gr.pl.
2.00 Gram.pl.
2.30 Chr. lectuur.
3.00 Kinderkoor „Wie zingt er mee".
4.00 Orgelspel.
5.00 Declamatie en gr.pl.
6.30 Tuinbouwpraatje.
7.15 Literaire causerie.
7.45 Reportage.
8.00 Nieuwsber. A.N.P.
8.15 De Koninkl. Mil. Kapel.
9.10 Een speciaal woord tot ouders en leer
lingen.
9.30 Vervolg Kon. Mil. Kapel.
10.25 Nieuwsber. A.N.P.
10.3011.30 Gram.pl. Hierna Schriftlezing.
ZATERDAG 29 AUGUSTUS.
Hilversum I. 1875 m.
VARA-uitzending. 10.00 v.m. VPRO.
8.00 Grampl.
10.00 Morgenwijding.
10.15 E. Walis' orkest, VARA-tooneel, voor
dracht en gram.pl.
12.001.15 Gram.pl.
I.30 Sportreportage.
2.30 Gram.pl.
2.45 Filmpraatje.
3.00 Viool en piano.
3.30 Causerie.
3.45 Gram.pl.
4.10 Esperanto-uitzending.
4.30 Concert door „De Bohemians",
5.00 Toespraak.
5.10 Vervolg concert.
5.40 Literaire causerie.
6.00 Orgelspel.
6.30 Dansmuziek.
7.30 Gram.pl.
8.00 Herh. SOS-berichten.
8.03 Nieuwsberichten A.N.P., VARA-Varia.
8.16 Concert door „Fantasia" en zang.
9.15 VARA-tooneel.
9.35 Orgel en zang.
9.50 Gram.pl.
10.00 Nieuwsberichten A.N.P.
10.05 VARA-Orkest.
II.00—12.00 Gram.pl.
Hilversum H. 301 m.
KRO-uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gram.pl.
11.3012.00 Godsd. halfuurtje.
12.15 KRO-Orkest.
1.00 Gram.pl. en duivensportberichten.
I.20 De KRO-Melodisten.
2.00 Voor de jeugd.
2.30 Vervolg concert KRO-Melodisten.
3.00 Kinderuurtje.
4.00 KRO-Orkest en Gram.pi.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Gram.pl.
7.15 Causerie.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Nieuwsberichten A.N.P. en berichten.
8.10 Overpeinzingen en concert.
8.30 Mondaccordeon-Ensemble en gram.pi.
9.15 Gram.pi.
9.30 Filmpraatje.
9.45 De KRO-Melodisten.
10.15 Gram.pi.
10.30 Nieuwsberichten A.N.P.
10.35 Concert door de KRO-Boys.
II.0012.00 Gram.pi.
geen gevolg geven, dan zie ik mij op grond
van par. 55/56 van de politiebestuurswetten
van 1 Juni 1931 genoodzaakt, dwangmiddelen
toe te passen. In dit geval zult gij over de
Rijksgrens worden gezet
Om dringende redenen van openbaar be
lang is het mij onmogelijk, bij het dienen van
een eventueel bezwaarschrift, uw uitwijzing
op te schorten.
Wie na uitwijzing zonder verlof terugkeert,
wordt gestraft met gevangenisstraf van ten
hoogste één jaar en met een boete of met
een van deze straffen.
Voor den Polizeiprasident,
get. Koek."
De uitwijzing niet onherroepelijk
Dit bevel van uitwijzing heeft groote zenuw
achtigheid in de Nederlandsche kolonie te
Berlijn veroorzaakt. Het dagelijksche bestuur
van Hollandia, van welke vereeniging alle
vier uitgewezenen lid zijn, heeft onmiddellijk
stappen gedaan om den Polizeiprasident te
vermurwen. In een onderhoud, dat Maandag
tusschen het bestuur van Hollandia en den
heer Koek voornoemd, den chef van de
vreemdelingenpolitie plaats vond, deelde de
heer Koek mede op hooger bevel te hebben
gehandeld. Het dagelijksche bestuur van Hol
landia kreeg intusschen den indruk, dat het
besluit van den politiepresident niet als on
herroepelijk moet worden beschouwd.
H.Ms. gezant graaf van Limburg Stirum en
de consul-generaal der Nederlanden de heer
Wolff, vertoeven op het oogenblik met va-
cantie buiten Berlijn. De waarnemende con
sul-generaal, de heer Van Houten, heeft in
tusschen den uitgewezenen eveneens zijn
medewerking toegezegd.
De positie van de uitgewezenen.
Men vraagt zich af, waarom juist deze vier
Nederlanders voor uitwijzing in aanmerking
kwamen. Drie van hen zijn „Arisch"; alleen
de heer Hes is Israëliet. De vier uitgeweze
nen beschikken allen over een zekere finan
cieele onafhankelijkheid.
De sergeant-vlieger Lemstra ter
aarde besteld.
Onder zeer groote belangstelling is Dinsdag
middag op de begraafplaats Nieuw Eik en
Duinen te 's-Gravenhage het stoffelijk over
schot van den reserve sergeant-vlieger J. P.
J. Lemstra, die Vrijdagmiddag bij het vlieg
tuigongeval in de omgeving van Hilversum
om het leven kwam, ter aarde besteld.
Aan de groeve heeft de moeder van den
overledene enkele woorden van dank gericht,
in het bijzonder tot de militaire autoriteiten,
voor de deelneming na het overlijden van haar
zoon, getoond.
Ds. Poot ging ten slotte voor in het „Onze
Vader", waarna de talrijke aanwezigen bloe
men op de kist strooiden.
Begrafenis sergeant-vlieger Koeze.
Dinsdagmiddag twee uur is ook het stoffe
lijk overschot ter aarde besteld van sergeant
vlieger Koeze, die eveneens bij Hilversum om
het leven is gekomen. De baar, bedekt met
kransen en bloemen, werd grafwaarts gedra
gen door kameraden van Soesterberg. Jeug
dige familieleden, klasgenooten van de H.B.S.
en sportvrienden droegen bloemstukken voor
de baar uit. Door een haag van menschen
begaf de rouwstoet zich grafwaarts.
Op het kerkhof te Middelharnis waren ruim
duizend menschen aanwezig om den vlieger
een laatsten groet te brengen.
Nadat de kist met het stoffelijk overschot
aan den schoot der aarde was toevertrouwd,
sprak kolonel Best een kort woord van af
scheid.
Daarna sprak nog wethouder Vroegindewei
namens het gemeentebestuur een woord van
troost tot de naaste familie.
Opklarend droog weer met hoogera
temperatuur overdag.
Het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut in
De Bilt meldt:
De hooge drukking verplaatst zich in de
richting van Scandinavië. Op IJsland ver
schijnt een deel van de Oceaandepressie. Ook
in Frankrijk is de barometer gedaald, zoodat
voorloopig oostelijke winden te wachten zijn.
De Britsche eilanden hebben fraai weer be
houdens eenige bewolking in het Zuidoosten,
met hooge temperatuur in Ierland en Zuid-
Engeland. Frankrijk en Zwitserland hebben
fraai weer met hooge temperatuur, vooral in
Zuid-Frankrijk. In Duitschland waait krachtig
de koele noord-westelijke wind. In Polen valt
daarbij nog een weinig regen. Scandinavië
heeft opklarend en vr(j koel weer met krach
tige noordwestelijke winden.
In onze streken is opklarend droog weer
met hoogere temperatuur overdag te wachten.
HET GEHAKT IN BLIK.
Ofschoon aangekondigd was, dat de fabri
cage van het gehakt in blik door de fabriek
te IJmuiden op 17 dezer zou worden hervat,
is zulks nog niet geschied.
Naar men meedeelt, zijn de monsters van
het nieuwe product gereed gekomen, maar
wordt gewacht op den terugkeer van den
minister van sociale zaken, die het product
eerst moet goedkeuren.
„Nieuw-Amsterdam".
De R.D.M. 200 de weinig prozaïsche naam
voor het zusterschip van de Statendam, dat
voor de HollandAmerikalijn te Rotterdam bij
de Droogdokmaatschappij op stapel staat,
heeft een naam.
De „Nieuw-Amsterdam" zal het schip heeten.
Naar de Nw. Rott. Crt. verneemt zullen
binnenkort aan den Amsterdamschen raad
voorstellen worden voorgelegd om een nieuwe
groote vliegtuigloods op Schiphol te bouwen.
Dit wordt dan de vierde loods. Deze nieuwe
loods krijgt een afmeting van 96 bij 40 m.
DE DISTRIBUTIE VAN VOLKSVET.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Hollands Noorderkwartier richtte zich tot
den Minister van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart met verzoek te bevorderen, dat de dis
tributie van de 6000 tons volksvet en van de
goedkoope busgroenten waarvan in de dag
bladen sprake is eventueel zal geschieden
via den gevestigden middenstand,
