Oosulndië
::zxVoTaimea- d° aangerichte
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG i SEPTEMBER 1936.
Voor en in het Raadhuis.
De burgemeester 2X eerelid.
Op het bordes.
De spelen op het Sportterrein.
^500 duiven de lucht in.
O.K.K, for ever!
Ballonnen
De motorbehendigheidswedstrijd.
Versiering van de De Ruyterstraat
Concert Stedelijk Muziekkorps
De muziekuitvoering van
de Stafmuziek.
De viering in het land.
Belgische belangstelling.
VUURWERK.
Hevige kampongbrand.
Visscherij
Köpenickade.
tfld. ™»ar toch vrij goed °P Mjd kon er afge
marcheerd worden. Dat was een vroolijke
troep, die door Bierstraat. Spoorstraat, Koning
straat over het Koningsplein en Kerkgracht
naar het Raadhuis trok. Voorop ging de
„Oranje Harmoniekapel" met haar directeur,
den heer J. H. Hertsworm. Met haar vroolijke
tnpen fungeerde zij als een zooveel-koppige en
moderne Rattevanger van Hameien achter wien
eenige honderden kinderen gaarne medeliepen.
Het jonge goedje, dat zich opperbest amuseer
de, zwaaide lustig met ontelbare vlaggetjes en
vaantjes, terwijl de meesten een oranjesjerp
droegen en de meisjes ook nog een oranjestrik
in het haar. Achter die kinderschare volgde
eerst weer een muziekcorps: „Winnubst", on
der leiding van den heer H. B. Schenkels en
rfan weer een nieuwe schare kinderen. Deze
liepen echter getraind, in de pas enge
üniformeerd. Allen waren namelijk in een zeer
stemmig, wit pakje gestoken, waaronder de
bloote beenen en de witte sokjes en gym-
nastiekschoentjes parmantig stonden. Men
begrijpt wel, dat dit de O.K.K. meisjes en jon
gens waren en behoeven we U nog te vertellen,
dat mevrouw van Loo, de echtgenoote van den
ijverigen directeur, op wiens schouders de al-
geheele leiding berustte, als een moeder over
al die kleinen waakte? Ook grootere meisjes,
dames en heeren O.K.K.-ers liepen in den stoet
mede, ook zij waren allen in het stemmige wit
gestoken. De gymnasten werden gevolgd door
de kranig marcheerende „Oranjegarde", waar
van het Vendel, dat des morgens de réveille
verzorgd had, zich ook thans deed gelden. De
dames en heeren droegen den prinsenkiel en
de geuzenbaret met zwier; zij voerden dezelfde
attributen als des morgens mede. „Leve de
Koningin!" lazen we nog op een der linnen
linten. Achter deze massale stoet sloot zich een
gr00te menschenmenigte aan en zoo trok als
het ware één groote zegetocht voorbij.
Om ongeveer kwart over tweeën kwam deze
Vroolijke troep voor het Raadhuis aan, waar
men zich meteen opstelde voor de aan den
burgemeester te brengen zanghulde. Allen
maakten front naar het .Raadhuis. Een even
groote menschenzee als des morgens was ook
thans aanwezig: de menschen wilden dezen
Koninginnedag wel uit! Intusschen werd het
geduld van die velen wel even op den proef
gesteld, want „binnen", in de Raadszaal nJ.,
werd druk gespeecht. Daar heeft n.1. eerst de
heer Joh. Bakker, voorzitter van de algemeene
Oranjevereeniging enkele woorden tot den
eersten magistraat der gemeente en diens
echtgenoote gesproken. Woorden waarmede
geconstateerd werd, dat dit de eerste Helder-
sche Koninginnedag van den burgemeester
was. De heer Bakker besloot zijn korte rede
met den burgemeester het eerelidmaatschap
van zijn vereeniging aan te bieden. Ook de
heer J. de Jong, voorzitter van de Christelijke
Oranjevereeniging sprak enkele woorden en
ook hij verraste den heer Ritmeester met het
aanbieden van het eerelidmaatschap.
Verheugd over deze hem gebrachte hulde
antwoordde de burgemeester beide sprekers
met enkele vriendelijke woorden. Hij herinner
de bovendien aan de wijze, waarop men vroe
ger, toen de Koningin nog heel jong was,
spontaan Koninginnefeest pleegde te vieren,
ïn die dagen was het Koninklijk Huis al zeer
populair; bijna geen huis of men vond er een
portret van de Koningin aan den wand. Er is
'n periode van neergang geweest in de gevoelens
voor Oranje, maar thans, constateerde spr., is
er weer van een opgang sprake en we ver
heugen ons daarover. Ons volk en zijn Konink
lijk Huis zijn onafscheidelijk met elkaar ver
bonden en zullen dat altijd blijven. Hij die het
Koninklijk Huis los wil maken van ons volk,
treft ons midden in het hart! De Koningin is
de persoon, die wij Hollanders voor alles lief
hebben, zij is de persoon die ons een gevoel
van Vrijheid geeft. Maar bovenal zien we in
Haar de beschermster van het Huis van Oranje
dat nog hopenlrjk lang zal blijven voortbe
staan.
„Het is me nog nooit gebeurd, dat mij twee
eerelidmaatschappen tegelijk werden aange
boden", aldus vervolgde de heer Ritmeester,
„en het spreekt vanzelf, dat ik er thans bui
tengewoon gevoelig en dankbaar voor ben. U
kunt er op rekenen, dat ik in die functies alles
zal doen, wat ik in het belang van de gemeente
kén doen. En ik hoop dat de samenwerking
tusschen vereenigingen en mij dermate goed
zal zq"n, dat de Koninginnedag in geen enkele
gemeente zoo goed gevierd zal worden als bij
ons in Den Helder. Ik hoop U hier volgend jaar
in het Gemeentehuis weer te zien".
Het gezelschap begaf zich nu naar beneden.
De heer en mevrouw Ritmeester versche
nen op het bordes, van welke gelegenheid een
klein meisje van O.K.K. gebruik maakte om
mevrouw Ritmeester een fraai bouquet Peg-
hold-rozen aan te bieden. Hetgeen natuurlijk
met luid gejuich van de andere kinderen ge
paard ging. Op het bordes zagen wij voorts
eenige bestuursleden van de beide Oranjever
enigingen met hunne dames, de wethouders
de Boer en Smits en den waarnemend ge
meente-secretaris, den heer Wessel.
We zagen toen den heer Joh. F. Asma via een
stoei een houten verhooging beklimmen en ver
volgens hoorden we hem eenige maten tellen
en daar klonk, plechtig en rein, het Wilhelmus.
Blootshoofds hoorde men den kinderzang,
welke begeleid werd door de beide muziek
korpsen, aan.
Welk een ontroering was daar toen de jeugd
zong:
Mijn schild en de betrouwen,
Sijt Ghij, o Godt, mijn HeerI
enz.
Het waren treffende momenten, waarvan de
diepere beteekenis wel niemand der aanwezi
gen zal zijn ontgaan
De zanghulde bestond niet alleen uit „zang"
Want er was „geklepper" ook. En hoe! De
kleinen waren zoo rap met de beide houtjes,
dat zjj de muziek soms eenige maten vóór
waren. Maar daar werd natuurlijk niet opge
let; dat was spontaneïteit! Men zong nog het
bekende Marschlied van Brandts Buijs ,,'t Is
plicht dat iedere jongen" en het niet minder
bekende „Wjj willen Holland houen. Ons Hol
land fier maar klein!"
Dankbaar gestemd drukte de burgemeester
den heer Asma na afloop van de zanghulde de
hand, waarna hjj diens plaats op het verhoo-
ginkje innam en zich tot de kinderen richtte.
Woorden van vriendelijken dank sprak de ont
roerde heer Ritmeester. „Doet maar goed
jullie best op school en ik hoop, dat ik jullie
hier volgend jaar weer zal zien. Maar neemt
dan andere vriendjes en vriendinnetjes van
schooi allemaal mee." Voorts dankte spreker
en die deze hulde geënsceneerd hadden,
waarna hij spontaan een „Leve de Koningin"
inzette. Duizenden kelen namen het over en
daverend klonk het over het Zeeheldenplein:
„Leve de Koningin", hiep, hiep, hoera!!!
Waarop de heer de Jong een „Leve de bur
gemeester" inzette, dat al even spontaan over
genomen werd. Dat was het sprekende slot van
een welgeslaagde en hartelijke zanghulde.
Met de muziek voorop ging het nu naar het
Sportveld van H.R.C.
Velen, die de zanghulde bijgewoond hadden,
sloten zich achter den troep aan en gingen
mede naar de Sportlaan. Daar aangekomen
wachtte men tot de vice-admiraal gearriveerd
was en toen betrad men het veld. Duizenden
toeschouwers omzoomden de fraai-groene
grasmat en de tribune was reeds spoedig uit
verkocht. De stoet betrad het speelveld onder
de tonen van pittige marschen. Er werd een
défilé uitgevoerd: alle deelnemers trokken
langs de tribune, waarin ook de autoriteiten
plaats hadden genomen. Wij zagen o. m. den
vice-admiraal en mevrouw Kruys, burgemees
ter en mevrouw Ritmeester, schout-bij-nacht
Dikkers, overste J. H. C. Bentz van den Berg,
en de adjudanten luit ter zee 1ste klasse
Reynierse en kapitein Kalkman. In bonte ver
scheidenheid trokken grooten en kleinen voor
bij, de O.K.K.-ers brachten onder het passee-
ren den gymnastengroet uit. Daarna stelde
men zich en haye en met het front naar de
tribune op. Weer beklom de heer Asma een
verhooging, ditmaal was het een tafeltje, dat
er nogal wankelig uitzag, zijn arm ging om
hoog en opnieuw zouden we een plechtig
moment medemaken, het zingen van het Wil
helmus.
Dadelijk nadat dit gespeeld en gezongen
was, trad de heer Joh. Bakker naar voren
om den vice-admiraal welkom te heeten en
Zijne Excellentie geluk te wenschen met zijn
promotie. De heer Bakker hoopte, dat de ad
miraal zoolang hij in dienst mocht blijven,
medewerking aan het streven der Oranjever
eeniging zou verleenen. Een meisje van de
Oranjegarde bood mevr. Kruys bloemen aan.
Vice-admiraal Kruys dankte vervolgens den
heer Bakker voor diens hartelijke woorden,
Hij hoopte inderdaad mede te kunnen werken
aan het bijbrengen van liefde voor het Oranje
huis. „Ik hoop, dat Uw streven zich ook zal
uitstrekken tot de volwassenen, want dat is
helaas wel noodig".
De kinderen hebben daarna den klepper-
marsch nog eens gespeeld, die ook nu veel
bijval vond.
Een fraai schouwspel leverde het loslaten
van 1500 duiven van leden van de Heldersche
vereenigingen „Hollands Noordpunt", „Vic
toria", „Het Noorden" en „V.O.P." op. De
parade begon met het loslaten van 10 duiven,
10 seconden later werden er 25 vrijgelaten,
weer 10 seconden 50. en zoo steeds elke 10
seconden het dubbele van het vorige aantal
tot de 1500 dieren alle het luchtruim gekozen
hadden. Luid klapwiekend koersten de fraaie
dieren eenmaal over het veld en onder het
applaus van de opgetogen menigte kozen zij
den kortsten weg naar huis.
De beurt was vervolgens aan onze grootste
gymnastiekvereeniging „O.K.K.". We hebben
weer kunnen genieten van het mooie werk,
dat door de jongelui, onder leiding van hun
directeur, gedemonstreerd werd. Het waren
vooral de meisjes en dames, die de handen op
elkaar brachten. Vooral de Bondsoefeningen
van het K.N.G.V., die op zichzelf 1 uitblonken
door een frischheid en originaliteit van samen
stelling, ondervonden een vlotte vertolking en
het krachtige applaus was dan ook in beide
gevallen wel verdiend.
Door de Oranje vereenigingen was ook een
ballonnenwedstrijd voor kinderen gearran
geerd. Tijdens de gymnastiekoefeningen wer
den deze ballonnen al aan de kinderen ver
strekt en het bleek, dat men met echte kin
deren te doen had, want ver voor het daar
voor bepaalde tijdstip hadden al tientallen
ballonnen het luchtruim gekozen. De kinderen
vochten om ballonnen! De mijnheer, die met
een heele bos op het veld verscheen, werd zoo
duchtig geattakeerd, dat hij op een gegeven
moment alle touwtjes tegelijk losliet en
weg waren de ballonnen. Toch niet allemaal,
want zij strandden in de boomen van het
Tuindorp, waar een voortvarend jongmensch
ze spoedig te pakken had.
Tenslotte viel het aantal ballonnen, dat op
het vastgestelde tijdstip de lucht inging, nog
mee en nu is het maar afwachten, welke het
verste komt. Aan eiken ballon zit een kaartje
bevestigd, waarop de naam en het adres van
den afzender. Tot 1 October a.s. kunnen de
kaartjes ingezonden worden bij den heer J.
W. Biersteker, Prins Hendriklaan 19. Prijzen
zijn beschikbaar gesteld voor hen, wier ballon
het verste kwam. We wachten dus den uitslag
in spanning af
Nadat de ballonnen aan den horizon waren
verdwenen, daverden plotseling een 15-tal
motorfietsen de arena binnen. Voorop lag...
de heer Maas, de bekende Directeur van de
Reiniging, op een Eysink van, welgeteld, 18
jaren oud! Het dient gezegd, dat het voor
historische voertuig er best uitzag en velen
zullen het zijn bijna twintig jaren niet aan
gezien hebben. De eereronde was spoedig ge
maakt en toen moesten we eerst een heele
poos wachten voor alles in en voor elkaar
was. Maar daar startte eindelijk de eerste
deelnemer. Het parcours was niet eenvudig,
maar men was er in geslaagd het zóó samen
te stellen, dat de toeschouwers geboeid waren
door de verschillende manipulaties, die de rij
der uit moest voeren. Daar was de smalle lat,
de barricade, het glas water, dat van het eene
naar het andere tafeltje gebracht moest wor
den, de bal, die in een gaper moest worden
gemikt, het ringsteken, den hoogen hoed met
den bal, op zijn hoofd waarmede de rijder van
het eene tafeltje naar een ander moest tuffen
en tenslotte was er de dame. Die dame. op
zichzelf al een voorwerp dat op de lachlust
werkte vanwege de slapheid harer constructie,
werd door de verschillende rijders in alle mo
gelijke en onmogelijke houdingen op den mo
tor meegevoerd tot niet geringe hilariteit van
het publiek. De een behandelde haar met tact
en veel égards, de ander slingerde haar on
vervaard over de schouders, weer een ander
legde haar over zijn schoot, zoodat hoofd en
beenen van het arme schepsel meed oogenloos
over het gras sleepten, enz. De variaties op
dit thema waren ohne Ende en deze dame was
ongetwijfeld een succès fou. Maar zij had dan
ook haar beau jour
Tusschen de 15 reders is hartstochtelijk om
de 5 prjjzen gereden en gestreden. Tenslotte
kwam de volgende uitslag uit de bus:
1. Van Driel.
2. L. Paul.
3. L. v. d. Wal.
4. D. Smits.
5. R. Edelenbosch.
Deze behendigheidswedstrijd, die één van
de best geslaagde nummers van dit middag
programma was vormde tevens het slot van
de spelen. Een ieder ging tevreden huiswaarts.
De laatste phrase van het feest kon nu be
ginnen.
In vroeger jaren was het gewoonte, dat op
den verjaardag van een lid van het Koninklijk
Huis tal van straten een versiering kregen
met Oranjevlaggen en oranjeballonnen, die
's avonds aangestoken werden. Dat is de laat
ste jaren van de baan, 't zij door de bezuini
gingen of door andere oorzaken. Eén straat
in onze stad is er die echter met die oude
traditie niet gebroken heeft en dat is de De
Ruyterstraat. Het zijn hier een aantal jongens,
die reeds eenige weken voor den verjaardag
van de Koningin een groot deel van hun vrijen
tijd geven om de vlaggetjes te plakken en aan
lange draden te rijgen en in den vroegen
morgen van den 31sten Augustus zijn ze in de
weer om deze vlaggetjes over de straat te
spannen. Het is een eenvoudige maar aardige
versiering en het doet zeker sympathiek aan,
dat de jongens ieder jaar weer trouw hun
werk verrichten, natuurlijk financieel gesteund
door hun mede-De Ruyterstraatbewoners.
Voor een groot aantal toehoorders heeft het
„Stedelijk Muziekkorps" van half acht tot bij
negenen geconcerteerd in de Muziektent in
het Julianapark. De verschillende nummers
van het programma hadden veel bijval. Het
volgende programma werd onder de vaardige
leiding van den heer Joh. F. Pala ten gehoore
gebracht:
1. Wilhelmus van Nassouwe
C. L. Walther Boer.
2. Feestmarsch L. van Beethoven.
(arr. Jac. ter Hall).
3. Jubel Ouverture Chr. Bach.
4a. Het beleg van Bergen op Zoom.
4b. Strijdzang der Geuzen (1570).
5. Ebrezza d'Amore, wals E. Wesly.
(arr. G. Arlier).
6. Nederland bovenal, potpourri J. ter Hall.
7. Frissche Morgen Joh. F. Pala.
8. Piet Hein, marsch A. L. Hazebroek.
9. Wien Neerlandsch Bloed J. W. Wilms.
De apothéose van dezen Koninginnedag
werd niet gevormd door het traditioneele
vuurwerk, doch door een muziekuitvoering
van het Stafmuziekkorps der Koninklijke
Marine, onder leiding van den kapelmeester
L. H. F. Leistikow. We weten niet hoe anderen
er over denken, maar ons is deze verandering
best bevallen! Dat de verwachtingen hoog ge
steld waren, bleek uit den enormen toeloop.
Reeds om 8 uur was deze begonnen en in
eindelooze rijen stroomden de menschen naar
het Helden der Zeeplein, dat dezen dag voor
de derde maal in sucessie het tooneel van het
feest was. Beiaardier Dito strooide de klanken
van het carillon weer naar alle kanten uit en
het was alsof op zijn gebeier alle burgers af
kwamen. De avond viel snel en een donkere
lucht, waaraan geen sterretje te onderscheiden
was, omspande den lichtenden cirkel die rond
het Reddingmonument gepaald was. Steeds
meer menschen stroomden samen, de muzi
kanten van het corps zaten intusschen gereed
voor het concert dat zij zouden geven. Dartel
speelde men aan boord van de „Gelderland"
met een zoeklicht, dat nu eens zijn stralen
gebroken zag door de laaghangende wolken,
dan weer door den Westerkerktoren. In het
laatste geval hadden de toeschouwers een
fantastische kijk op het typische torentje. Het
geroezemoes van duizenden stemmen drong
tot de gazons, in de onmiddellijke nabijheid
waarvan de officieele personen zaten, door.
Af en toe werd het overstemd door het gesis
van een stukje vuurwerk, dat door den een
of anderen belhamel weggeslingerd werd.
Er waren weer vele autoriteiten. De heer
en mevrouw Ritmeester zagen we en even
voor negenen arriveerden admiraal en mevr-
Kruys, vergezeld door den luit, ter zee Rey
nierse.
Op dit moment waren ettelijke duizenden
rond het Monument geschaard en de tijdens
het concert ontstoken Bengaalsche verlichting
stelde ons in staat de schier onafzienbare
menschenzee, gehuld in een fantastischen
schijn ,te bezien. Welk een mooie omlijsting
is dit plein overigens voor een gebeurtenis als
deze. Majestueus verheft zich het massieve
Monument, aan den voet waarvan als kleine
nietige menschen gewaardeerde kunstenaars
zaten. De typische geveltjes, het kerkje, de
dijk, dat alles vormt een pittoresk geheel, dat
er zich zoo toe eigent om den kunstenaar tot
topprestaties te brengen.
Die topprestaties zijn door het corps, dat
stipt op tijd zijn concert aanving, geleverd.
Op vlotte wijze en met veel brio werd de
marsch „Heil Oranje" van M. Kley vertolkt;
het orkest had er niet de minste moeite mee.
Numero 2 was de dankbare „Preciosa" de
melodieuse compositie van Carl Maria von
Weber. Met welk een ingetogenheid en een
volmaakte muzikaliteit leefde het orkest zich
in deze „Preciosa", die haar naam met waar
digheid draagt, uit. L. Canne's wals „La
Hausarde", al even bekend als zijn voor
ganger, leende zich er weer voor om de
virtuositeit van het ensemble te demonstree-
ren en nadat deze kleinere nummers gespeeld
waren begon het orkest aan de beide grootere,
populaire werken. Aan de muziekstukken
waarvoor de groote massa hier gekomen was:
de Taptoe en „De Slag bij Waterloo". Wij be
hoeven niet te zeggen, dat de taptoe er in
ging als koek. De taptoe is bij ons zoo popu
lair als de marine zelf en de Staf evenals de
tamboers en pijpers vertolken hem op een
wijze zooals geen ander ensemble hen dat
verbeteren kan.
„De Slag bij Waterloo" van Coenen is qua
kunstuiting nu niet bepaald een stuk van
eerste orde. Het is een combinatie, die echter
tot de toehoorders vermag te spreken, wijl zij
suggestief en demonstratief is.
Suggestief in de verschillende beelden, welke
middels de muziek tot expressie gebracht zijn,
demonstratief door het afschieten van het
kanon en het geratel van het geweervuur. Dat
werkt op de verbeelding der menschen, die er
door ontroerd worden. Zooals het ook nu was,
door de suggestiviteit van het geheel ont
roerde men. Daarmede was aangetoond, dat
de Staf een succesvolle vertolking gegeven
had. Deze was dan ook gaaf, zonder eenige
vlakheid of passiviteit. Het warme applaus,
dat de duizenden toehoorders dirigent en
corps brachten, was een natuurlijke belooning
voor een muzikaal genot, dat geboden was.
Aldus was de apothéose van dezen Konin
ginnedag. Het was het waardig slot van een
mooien dag. Onze stad heeft op de juiste
wijze, met uitbundig maar ingetogen, den
56sten verjaardag van onze Landsvrouwe ge
vierd. Allen die daaraan meegewerkt hebben,
ons eeresaluut!
Afschrift telegram aan H. M.
de Koningin.
Door het bestuur der Chr. Oranjevereeni
ging is het volgende telegram aan H. M. de
Koningin gezonden:
Het bestuur der Chr. Oranjevereeniging te
Den Helder, uiting gevende aan den gevoelens
van diepe verknochtheid en onwankelbare
trouw aan het Huis van Oranje, wenscht
Uwe Majesteit van harte geluk op dezen
dag en bidt U Gods besten zegen toe.
Te Amsterdam.
Een Zondagsche stad, vol vlaggen vol mu
ziek en vol menschen. Dat was het beeld, dat
de hoofdstad gisteren bood. De dag werd
ingewijd met koraalmuziek op het dak van
de Nieuwe Kerk en op de peristyle van den
Stadsschouwburg. Daarna was er in de op
Den Dam opgerichte muziektent een feest-
concert. De Dam zelf zag er met zijn vele
tentjes van kleine eetwaren en feestartikelen,
met zijn menschen met mutsen, neuzen, toe
ters, serpentines enz. als een feestmarkt uit.
Daaromheen, gelijk overal in de stad, ston
den de versierde draaiorgels, die voor dezen
eenen dag weer eens in grooten getale tot
de binnenstad waren toegelaten. En overal
in de stad ontmoette men harmonica-spelers,
straatzangers, enz. Het muziekcorps van de
burgerwacht maakte een marsch door de
stad, maar dat was niet de eenige loopende
muziek. In alle richtingen doorkruisten mu
ziekcorpsen, zoo 's morgens als 's middags, de
stad, o.a. in twee groote auto's. Behalve op
Den Dam werden in het Vondelpark en in
het Oosterpark concerten gegeven.
Op het Loo te Apeldoorn.
Als inleiding tot de feestelijkheden, welke
gisteren ter gelegenheid van den verjaar
dag van de Koningin, die thans op Het Loo
vertoeft, te Apeldoorn worden gehouden,
luidden vanochtend vroeg gedurende een
half uur de klokken van alle kerkgebouwen.
Om 10 uur hebben 5000 schoolkinderen het
paleis Het Loo, onder leiding van den heer
A. van de Werken, een aubade gebracht.
Staande op de treden van het bordes luis
terden de Koningin en Prinses Juliana toe.
In het middaguur is een groot bloemen
corso gehouden, dat door de Koningin en
Prinses Juliana werd gadegeslagen.
In den loop van den middag hebben H.M.
en H.K.H. een bezoek gebracht aan de feest
terreinen op het buitengoed Marialust, waar
kinder- en volksspelen werden gehouden.
Om half vijf is de Koningin en de Prinses
per rijtuig uitgereden voor een rondrit door
Apeldoorn.
De dag is besloten met een vuurwerk, dat
de Koningin en de Prinses eveneens hebben
bijgewoond.
Ook in tal van andere steden van ons land
werd de verjaardag van H. M. de Koningin
met groote opgewektheid gevierd en het was
over het geheele land het zonnige, niet te
warme weer, dat de feestvreugde verhoogde.
Het Belgische blad „Het Laatste Nieuws"
schrijft:
„Op Maandag 31 Augustus viert Nederland
den 56er verjaardag van Koningin Wilhei-
mina. Het kalme, verstandige Nederlandsche
volk ziet in haar een landsvrouw, die, verhe
ven boven de partijen, streeft om alle moeilijk
heden te boven te komen in eendracht, ver
draagzaamheid en vrede. Zij wordt geëerd als
een koningin vol takt en bezonnenheid, die
aldus de stabiliseerende functie van het he-
dendaagsche koningschap ten volle begrijpt.
Nederland voelt zich ook diep historisch
verbonden met het koninklijke stamhuis, zoo
dat het koningschap van Wilhelmina een
symbool van eenheid is ook gesteund op het
verleden. Ook in België leeft de bevolking mede
met het Nederlandsche Oranjehuis. Zij heeft
herhaaldelijk, zoo bij het overlijden van Konin
gin Astrid, vanwege het Oranjehuis blijken
van genegen deelneming mogen ontvangen,
wat zij niet zal vergeten. Ook de belangstel
ling door de Koningin en door haar dochter
Juliana bij het verblijf van onze kleine prinsen
te Noordwijk heeft in België een dankbaren
weerklank gevonden.
De 56ste verjaardag van Koningin Wilhel
mina, die op 31 Augustus 1880 te 's-Graven-
hage geboren is, zal ook in ons land warm
begroet worden. Dien dag zal er gelegenheid
zijn om, in het gezantschapsgebouw te Brus
sel, waar de Nederlandsche vlag zal uitsteken,
een huldeboek te teekenen."
Zacht en bescheiden werd er gebeld. Bjj het
opendoen der deur werd er door een tweetal,
voor mij toen nog onbekende jongens, de vraag
gesteld: „Toe, meneer, geeft u ook een dub
beltje voor het vuurwerk, dan hebben we
precies 7". Even was ik verrast door die
vraag. Gaf onthutst een dubbeltje, en weg
spoedden de jongens zich, onder het uiten van
de woorden: „Dank u wel, meneer."
Dit ging mij wel wat al te vlug, ik riep
hen terug en vroeg, waar en wanneer dan dit
vuurwerk wel zou worden gehouden. „Ja,
meneer", was het antwoord, „dat is nog niet
met zekerheid bekend, want wij moeten nog
naar de politie om toestemming. Maar u
krijgt wel bericht van ons." En weer draaiden
zij zich om. Het scheen mjj toe, dat ik bij
hen niet verder moest aandringen, maar pro
beeren langs een anderen weg iets aan de
weet te komen. Vrij spoedig had ik een lek
in deze jongens-organisatie gevonden. Ik ver
nam het volgende: Sinds eenige jaren wordt
er voor den verjaardag van Hare Majesteit
de Koningin, op bescheiden wijze door de jon
gens van Tuindorp geld ingezameld, hetwelk
wordt besteed voor het koopen van vuur-
kregen van eenige oudere menschen. che de
kinderen is
SS», helpen. Zoo hoopt een
werker het vuurwerk, en vervaardigt, g
belangeloos in zijn vrijen tijd vuurpijlen enzt
Een ander, een timmerman, zorgt voor het
benoodigde hout, en draad, voor de afzetting
van het terrein.
Met deze inlichtingen moest ik mq voor-
ïooDig tevreden stellen.
Eenige dagen nadien werd ik echter we»
bezocht met het verzoek om nu een lootje te
vriUen koopen. Prijs 3 ct. Hoofdprijs een ont
bijtkoek. Deze gelegenheid greep ik aan, om
eens kennis te maken met de jongens. Ik ver
nam dat er een bestuur bestond bestaande
uit Herman, Willem, Cor en Manus. De
overige leden hadden zich bereid verklaard
om de financiën bijeen te brengen. En het
moet gezegd worden het ging best .Overal
kwamen zij precies tien cent te kort aan
zeven gulden.
Nog enkele dagen en toen kwam de uit-
noodiging, om op Zaterdagavond half tien
aanwezig te willen zijn op een terrein ge
legen aan de Sportlaan, waar met volledige
toestemming der politie-autoriteiten het vuur
werk zou worden afgestoken.
Reeds tegen 8 uur was het een gehol en
gevlieg door Tuindorp. Orders en tegenorders
gaf het bestuur.
Half negen ging de timmerman met een
handkar opgeladen met palen, schoppen,
houten hamers, draad enz. omstuwd door een
schare van trouwe helpers naar het terrein,
om dit rondom af te hekken.
Negen uur ging de ernst-vuurwerker met
een groote kist met vuurwerk naar het ter
rein. Ook hij had niet te klagen over belang
stelling.
Nu werd het ook mijn tijd. Gewapend met
mijn uitnoodiging begaf ik mij op weg. En
het viel reeds direct op, dat er iets ging ge
beuren. Overal staan clubjes menschen aan de
deur. Kleine kinderen, die anders reeds lang
in bed liggen, speelden nu nog buiten. Het
terrein was schitterend afgehekt, de hand
wagen in het midden, waarbij de kist met
vuurwerk stond. Alles was in afwachting. Er
werd gezegd dat het niet donker genoeg was.
Dat was wel te maken, meende Manus. En
weg snelde hij, om even nadien terug te
komen voorzien van eenige groote kolenzak-
ken. In een lantaarn klimmen was het werk
van een oogenblik, maar een zak er over
heen gooien was moeilijker. Na vele vergeef-
sche pogingen gaf Manus den moed op.
Spijtige uitroepen, waren oorzaak dat hij
fluks zijn hand in de lantaarn stak en deze
pardoes uitdraaide. Na deze volgden er nog
eenige. En toen bleef enkel de maan schijnen,
volgens sommigen met een grijnslach.
De belangstelling was langzamerhand ook
grooter geworden, en naarmate het donkerder
werd, kwamen ook de oudere menschen eens
kijken. Zoo stonden om half tien circa 300
menschen te wachten op de dingen, die
komen zouden. Alles was voorelkaar, alleen
begreep ik niet waar ik mqn „betaalde uit
noodiging" voor had meegenomen, want een
elk had het vrije gezicht op het terrein. Maar
ja, zoo waren er meer.
Klokslag half tien begon het vuurwerk met
het afschieten van een grooten vuurpijl, die
snorrend het luchtruim inging, gevolgd door
enkele knallen van donderbussen, zoodat de
thuisgebleven bewoners van Tuindorp er aan
herinnerd werden, dat er vuurwerk was.
Hierna volgden in bonte afwisseling; zonnen,
watervallen, bengaalsch vuur, gillende
keukenmeiden, zevenklappers, kleine en
groote vuurpijlen enz., enz.
Na iedere serie klapte de enthousiaste
schare menschen dat eht daverde. De toch ai
schare menschen dat het daverde. De toch al
werkte bij den handwagen volgens program,
want telkens flitste het schijnsel van een zak
lantaarn over een groot papier, daarna een
duik in de kist; eenige oogenblikken stilte, en
een bevoorrechte van de club, mocht een stuk
vuurwerk aansteken.
Tijdens de pauze werden er bedrukte vellen
papier uitgedeeld, waarvan de goede gevers
den inhoud niet bekend maakten. Lezen was
onmogelijk in deze duisternis. Dus bewaarden
we het maar voor later op den avond, waar
bij bleek dat het een in gloedvolle bewoordin
gen gekozen reclame was voor de a.s. af-
standmarschen van de Zilvermeeuw. Heel
handig bedacht. Succes jongens!
Na de pauze een getrouwe herhaling van
het eerste gedeelte. Met veel lawaai, en tot
groote vreugde van de jongens, ging het eene
stuk vuurwerk na het andere er aan. Zonder
stoornis kwam het slotnummer. Het ijverige
bestuur, ieder gewapend met een gekleurde
bengaalsche fakkel stelde zich rond het ter
rein op. En te midden van deze bonte licht-
mengeling, stond op een circa 3 meter langen
paal een raket opgesteld. Het af schieten hier
van was het glanspunt van den avond. Alles
hield zich stil, zelfs de maan was zoo vriende
lijk even achter een mistbank te verdwijnen.
Met vasten pas trad de ernst-vuurwerker
nader, in zijn rechterhand een brandende fak
kel die de lont zou ontsteken. Nog even ge
wacht... en daar was het gebeurd. Met een
geweldig lawaai maakte de raket zich los van
den paal, schoot hoog op en vervolgde al
knallend zijn weg in het luchtruim, nage
staard door de honderden belangstellenden.
Voorwaar een knap stukje werk. Hulde aan
den maker. Nog was men niet geheel be
komen van den schrik of Herman, de voor
zitter, van deze jongensclub was op de hand
kar geklommen, vroeg eenige oogenblikken
aandacht, en bedankte met heldere stem de
aanwezigen voor hun bjj dragen en aandacht
en de oudere menschen (ernstvuurmaker en
timmerman) voor hun belanglooze hulp. Dit
was dan ook zeer terecht, waarin de aan
wezigen, op verzoek van den voorzitter, met
een driewerf hoera hun voldoening daarover
uitspraken.
Zoo had Tuindorp weer zqn vuurwerk gehad.
H. L.
Te Bandoeng.
Een hevige brand heeft buiten de grens van
de gemeente Bandoeng gewoed, nabjj het Mijn-
bouwmuseum. Ruim honderd huizen zijn afge-
™rvan de meeste van bilik zijn ver-
w?rengh h enkele EuroPeesche huizen
waren hierbq, daar de kampong o.a. bewoond
(Aneta.)
In Duitschland heeft men geconstateerd, dat
de wolhandkrab, terwql hij nog in een zekeren
larventoestand verkeert, in staat is ze^
stroomopwaarts zich te begeven. Met den
vloed trekt hij dan zoo ver mogelqk de rivier
op. terwijl hij zich bij de ebintreding vastklemt
aan den bodem, om bij wederintreden van den
vloed zich weer te laten meevoeren.
Het is dus een wezen, dat zich wel op aller,
lei wijzen weet te handhaven, zoodat er no~
groote uitbreiding verwacht kan worden.
Overal in ons land vertoont de wolhand,
krab zich; in het Noordhollandsch kanaal
wordt hij in groote hoeveelheden reeds aan
getroffen. Ook in het Noordzeekanaal is htj
een veel geziene kwant.
Helaas heeft men tot dusverre nog geen
krachtig bestrijdingsmiddel weten te vinden en
moet men het dus gelaten aanzien, dat hij zich
vermeerdert, zeer tot schade van den visscher.
Hoe sterk de schommelingen in de prjjzen
der levende garnalen zijn, moge blijken uit
hetgeen aan den Amsterdamschen afslag in
den" laatsten tqd werd besteed. Er is een
variatie van 1.75 tot 3. zoodat deze be-
somming deze speciale visscherij wel zeer
sterk beïnvloedt.
Toch is er altijd nog een vlootje, dat er een
stuk brood mee verdient Eigenlijk begrjjpt
men niet, dat er nog niet meer vaartuigen een
bestaan in kunnen vinden, als men weet hoe,
veel vaartuigen op Zuiderzee er eertijds een,
zij het misschien zuinig, loonend bedrijf aan
hadden.
Vermoedelijk is er een te lange periode ge,
weest, dat men te Amsterdam, nh de afslui,
ting van de Zuiderzee, niet zorgde voor leven,
de garnalen, zoodat vele huisvrouwen het ge,
bruik ervan ontwenden.
Zou dit niet weer zijn op te voeren door een
propaganda ervoor te houden?
De aalvangsten waren de laatste dagen in
het IJselmeer zeer bevredigend en de prijzen
lieten ook niet veel te wenschen over.
Aanvoeren van ruim honderd pond per
nacht komen geregeld voor en omdat het op
den dag nogal een flinke koelte geeft, profi,
teeren ook de zeilvaartuigen van deze ruimere
vangsten.
De actie ter verkrijging van mindere heffing
op bakolie zal vermoedelijk op grooter schaal
weer worden begonnen.
De verschillende groepen in het vischbedrijf
hebben de bedoeling gezamenlijk op te treden.
Besprekingen hebben reeds plaats gehad en
men wil trachten groot- en kleinhandel en de
reederijen voor dit plan te winnen. Men meent
op deze wijze het meeste effect te zullen be«
reiken.
Het „Handelsblad" heeft het over den ver
minderden tonguitvoer naar Frankrijk. Vol,
gens dit bericht zou soms zelfs het beschik,
baar gestelde contingent niet gebruikt wor,
den, omdat men daar tegen lagere prijzen de
tong uit andere landen zou kunnen betrekken
en omdat de heffing van invoer te hoog is.
Bovendien voeren de Fransche reeders een
actie om den invoer nog meer te beperken tot
bijna de helft van het contingent van thans.
Ook de invoerheffing wil men met 100%'
verhoogd zien te krijgen.
Mocht dit alles worden doorgevoerd, dan
ziet het er voor zee- en binnenvisscherij weer
minder goed uit.
Het streven in het buitenland om zelf in
eigen consumptiebehoefte te voorzien, heeft al
vele bedrijven hier den das om gedaan.
Noodgedwongen zullen we dus ook dien weg
zooveel mogelijk moeten betreden, hetgeen in
het „Haagsch Maandblad" van Augustus door
Minister Gelissen trouwens in bepleit om dé
werkloosheid hier te lande te verminderen.
En nu denken we in de eerste plaats aan
vischconserveering en fileering. Daartegen
was het grootste bezwaar, dat met het ge-
importeerde product niet viel te concurreeren,
terwql men tevens vreesde voor de repressail,
les.
Dit was inderdaad een zeer zwaarwegend
argument, maar nu men van alle kanten
poogt onzen export den hals om te draaien,
wordt het een kwestie van zelfbehoud eigen
producten op eigen markt te brengen en be*
lemmeringen in den weg te leggen voor het-
geen wordt geïmporteerd. Men dwingt ons er
eenvoudig toe.
Blijft men in het buitenalnd maatregelen
nemen om onzen vischexport te knevelen, dan
schiet er niets anders over dan tegenmaab-
regelen te nemen. Zonder dergelijke maat*
regelen gaat ons vischbedrijf nog ernstiger
tijd tegemoet, tenzij we er in mogen slagen
ander gebied voor onze visch te ontsluiten*
zooals dit nu is geschied met de haring.
Misschien is er voor onze versche visch ook
een weg te vinden naar landen op grooten
afstand. Daarvoor zou een lichaam van des-
kundigen kunnen worden ingeschakeld met
een semi-officieele bevoegdheid.
Bovendien kunnen ministerieele bezoeken,
zooals onlangs naar Finland, van beteekenia
zijn om den grondslag te leggen, terwql dan
door speciaal bevoegden de uitwerking ter
hand kan worden genomen.
Wederom is gebleken, dat de prjjs van da
snurrevaadvisch aanmerkelijk hooger was dan
die van een treil gevangen visch.
Daarop kan niet te veel de aandacht gé-
vestigd worden, omdat hierin waarschijnlijk
mede een mogelijkheid ligt om de visscherij
meer rendabel te maken. Zooals men weet, ia
dit lang niet de eerste gelegenheid dat wé
hierop de aandacht vestigen, maar dat mag
niet de reden zqn, dat er niet nogmaals aan
wordt herinnerd, want elke mogelijkheid om
het vischbedrijf vooruit te helpen, mag niet
onbesproken worden gelaten. Eindelijk zal
men er toch wel toe komen dit vraagstuk
grondig onder de oogen te zien.
fm Pa van der Steur door pscudo*
sergeant bestolen.
Op het kantoor van Pa van der Steur té
Magelang kwam een in de uniform van ser*
geant gestoken Europeaan een praatje maken,
voorgevende dat hjj een oud-pupil was. P»
bleek den man niet te kennen, doch ontving
hem niettemin vriendelijk. De „sergeant"
legde zijn hoofddeksel op tafel, juist bovenop
Pa's beurs. Toen de man verdwenen was,
bleek ook de beurs, inhoudende o.m. plm
en de sleutel van de brandkast, verdwenen.
De listige dief is inmiddels te Jogja gevat»
