Irun en Behobiain handen
van de opstandelingen.
De omstandigheden
bedrijfsleven.
voor ons
BINNENLAND
Irun in brand gestoken.
De koloniale eischen van
Duitschland.
De dreigende staking in
Wales.
De stad staat in brand.
Een nieuwe regeering
te Madrid.
Nadeelige invloed van den
val van Irun.
Het strijdtooneel verplaatst zich naar
Fantarabie en San Sebastian.
Groote ontstemming te Rome over
den den dood van een Italiaansch
onderdaan te Barcelona.
De belegering van Alcazar
De opstandelingen in een
wanhopige positie.
Italiaansche vliegtuigen
te Vigo.
Er is niets nieuws onder de zon.
Een artikel van generaal von Epp
Het Internationale congres voor
den Vrede te Brussel.
De onrust in Palestina.
Het besluit tot algemeene staking
genomen.
Het geval Trotski,
Duitschland en de Fransche
wapenleveranties.
Slooping of niet-slooping van
oorlogsschepen door Japan.
De algemeene verkeerstelling van
het vorige jaar in Engeland.
Handhaving van oude torpedo-
bootjagers.
De Zweedsche ambulance weer thuis
Terugkeer van Amerikaansshe
toeristen te New York.
Een aanslag op Roosevelt beraamd?
De Arabische opstand.
Algemeene ledenvergadering van
Nederlandsche Werkgevers
te Amsterdam.
De binnentrekkende troepen richten
een bloedbad aan.
Naar de speciale correspondent van het
Duitsche Nieuwsbureau op het front voor
Irun meldt, zyn de troepen van generaal Mola
er gisterenochtend om 7 uur in geslaagd Irun
te veroveren.
Gebruik makend van het nevelachtige weer
konden de opstandelingen door een verras
sende manoeuvre tot de verdedigingswerken
op ongeveer 800 meter voor de stad doordrin
gen. Na een kort geweer- en mitrailleurvuur
gelukte het den opstandelingen de regeerings-
aanhangers terug te dringen, die zich daarop
jn wilde vlucht over de internationale brug
bi) Hendaye op Fransch gebied in veiligheid
trachtten te brengen.
Reuter meldde, dat de opstandelingen een
gedeelte van irun bezet hadden. De bevolking
ontvluchtte de stad en slechts enkele Volks
frontaanhangers handhaafden zich in hun
stellingen.
Verschrikkelijke tooneelen.
Over de inneming van Irun meldt Havas
nog, dat de opstandelingen om Behobia heen
getrokken waren langs den weg van San
Marcial. Toen de stad in hun handen viel,
deden zich verschrikkelijke tooneelen voor. De
verdedigers waren reeds met de ontruiming
begonnen. De volksfront-troepen staken de
gebouwen in brand en vrouwen en kinderen
maakten zich gereed om naar Frankrijk te
gaan. Verrast door twee colonnes van de op
standelingen, werden de troepen van het
volksfront in de pan gehakt. Een ontzettend
bloedbad ontstond, toen de opstandelingen het
vuur openden op de vrouwen, kinderen en
militieleden, die de internationale brug over
trokken. Terwijl dooden en gewonden vielen,
verdrongen de beangste vluchtelingen elkaar
om zoo gauw mogelijk het Fransche grond
gebied te bereiken. Iedere verdediger van de
stad, die gevangen gemaakt werd, werd op
staanden voet doodgeschoten. Het bloedbad
moet het te Badajoz gebeurde nog nog in de
schaduw hebben gesteld.
De opstandelingen vallen thans San Sebas-
tian aan, waarvan de positie na den val van
Irun wanhopig is, ook al door het gebrek aan
munitie.
Te Hendaye ziet men in de straten in de
buurt van het station de bewoners van Irun
en Behobia, die gedurende den nacht naar
Frankrijk verhuisd zjjn. Sinds gisterenmorgen
zes uur was het een sauve qui peut, waarbij
vrouwen en kinderen weldra gevolgd werden
door de mannen, die den strijd opgaven. Het
aantal vluchtelingen loopt in de duizenden.
Men ziet er ook de uniformen van geregelde
soldaten. Hendaye is overstroomd met huis
raad. Overal hoort men snikken. Velen heb
ben liever alles, wat zij bezaten, ter plaatse
vernietigd, dan dat zij, hetgeen zij niet mee
konden nemen, in handen van de opstandelin
gen wilden laten vallen.
De prefect van de beneden-Pyreneeën, die
zich vanwege de gebeurtenissen te Hendaye
gevestigd heeft, zorgt voor de onderbrenging
van de vluchtelingen in verschillende depar
tementen van Frankrijk.
Gisterenmiddag meldde Reuter uit Hendaye
dat Irun voor meer dan helft van de stad in
brand staat.
De regeeringsgezinden, die nog een gedeelte
van de stad bezet houden, bieden een gewel
digen tegenstand. De opstandelingen moeten
huis voor huis veroveren op de volksmilitie,
die uit de ramen op hen vuurt.
Tot gisterenmiddag 12 uur zijn 5000 vluch
telingen over de Fransche grens gekomen,
wat het totale aantal vluchtelingen sedert het
begin van deze week op meer dan 10.000
brengt.
Een speciale correspondent van Havas
meldde gisteren in den namiddag van het
front van Irun:
De toestand verandert ieder oogenblik.
Eenige honderden mannen houden nog stand
tegen de opstandelingen, maar hun tegen
stand kon niet meer baten, hoewel zij nog
steun ontvingen door de aankomst uit Bar-
celona van twee wagons oorlogsmateriaal.
Irun staat in brand, op wel tien plaatsen.
Ieder oogenblik hoort men ontploffingen. Ook
de kerktoren staat in brand. Plotseling wordt
het bureau van de Fransche douane, waarin
de journalisten hun bivak hebben opgeslagen,
door eenige kogels getroffen.
Spaansche auto's met vlaggen met een
sikkel en hamer er op, naderen de brug, ge
ëscorteerd door volksmilitie. Ook over de
spoorbrug vluchtten mannen en vrouwen naar
Frankrijk.
Dan plotseling een hevige ontploffing, de
rebellen zijn nog maar honderd meter van de
brug af, zij hebben nu vier vijfde gedeelte van
de stad in hun macht.
Wat zal met de gijzelaars gebeurd zijn?
Vierhonderd zitten er in Irun gevangen.
De uittocht van vrouwen en kinderen uit
Irun biedt een tragischen aanblik.
De laatste verdedigers wijken nu voet voor
Voet terug. Voor de brug verdedigen zy zich
Wanhopig.
Reuter meldt uit Irun:
Om tien minuten voor drie hebben de op
standelingen het stadhuis van Irun bezet.
De val van Beliobia.
Een speciale correspondent van Havas
toieldt, dat de volksmilitie te Behobia giste
renmorgen om vier uur den tegenstand heeft
opgegeven. Het stortregende toen de laatste
regeeringsgezinden hun wapenen neerlegden
over de Fransche grens. Eerst hadden zy de
machinegeweren onklaar gemaakt.
Om zes uur kwamen de opstandelingen de
Stad binnen. Voor de internationale brug
Zwaaiden zij met hun geweren, leve Frankrijk,
feve Spanje roepend.
Largo Caballero minister-president.
Gisteren is een nieuwe Spaansche regeering
samengesteld:
Premier en minister van oorlog Largo Gabal-
lero (socialist);
minister van buitenlandsche zaken Julio AI-
varez Delvayo (socialist)
minister van marine en luchtvaart Indalecio
Prieto (socialist);
Giral, de afgetreden premier, is in het
nieuwe kabinet opgenomen als minister zonder
portefeuille.
Algemeene mobilisatie ln Cataloulë.
De radiozender te Burgos heeft gistermiddag
medegedeeld, dat de Catalaansche regeering
alle dienstplichtige mannen in den leeftijd van
18 tot 45 jaar heeft gemobiliseerd, ter verde
diging van Catalonië tegen eventueele aanval
len der opstandelingen. Tot opperbevelhebber
der Catalaansche strijdkrachten is Garrido Diaz
benoemd.
Met den val van Irun en de groote kans
nieuwe successen van de opstandelingen ln
het Noorden vermindert de hoop om met succes
een internationale commissie tot coördinatie
van de niet-inmenging te vormen, aldus meldt
Reuter.
Andere redenen, die het welslagen der diplo
matieke besprekingen in twijfel stellen, zijn
het bericht, dat zich te Madrid een socialis-
tisch-communistische regeering heeft ge
vormd en dat Italië zich zijn vrijheid van
handelen heeft voorbehouden na den laatsten
moord op een van zijn onderdanen. Ook ge
looft men, dat de houding van Duitschland en
Portugal ten aanzien van de niet-inmenging
in de Spaansche gebeurtenissen aanmerkelijk
geïnfluenceerd zal worden door de gebeurte
nissen van het laatste etmaal. In de kringen,
die gehoopt hadden, dat de coördinatie-com
missie onmiddellijk zou worden bijeengeroe
pen, toont men zich zeer pessimistisch.
De brandende gebouwen te Irun hebben aan
de opstandelingen tot nog toe belet de stad
geheel in bezit te nemen. Men meent, dat zij
tot vanmorgen zouden moeten wachten. Het
vuur wordt van oogenblik tot oogenblik hevi
ger. Van de uiterste noordwestelijke punt van
het strand van Hendaye uit, vanwaar men de
geheele plaats kan overzien, vertoont zich een
dramatisch gezicht aan het oog. Het schijnt,
dat er zich nog steeds eenige honderden volks
frontsoldaten in de stad bevinden. Afdeelin-
gen van de opstandelingen rukken thans op
in de richting van San Sebastian, waarbij zij
door de heuvels achter Irun trekken. Zij heb
ben een voldoende strijdmacht achter zich ge
laten om de bezetting van de stad te voltooien
en vooral om het begin van de brug te be
zetten en aldus de verbinding tusschen de re
geering en Frankrijk af te snijden. Ook een
gedeelte van de verdedigers van Irun heeft
zich nu teruggetrokken op San Sebastian en
heeft aan eenige achterblijvenden de taak
overgelaten zooveel mogelijk alles in brand te
steken. De regeeringstroepen beschikken nog
over een of twee kanonnen, welke zijn opge
steld in de heuvels nabij het fort Guadelupe.
Uit deze kanonnen wordt nog voortdurend ge
schoten. Een Spaansche torpedoboot, in han
den der regeering, die tot nog toe in de golf
van Hendaye lag, heeft zich na de laatste
ontwikkeling der gebeurtenissen eveneens
naar San Sebastian begeven. De plaats Fon-
tarabie is in den loop van gistermiddag door
de burgerlijke bevolking ontruimd.
De Spaansche ambassade te Londen heeft
nog meegedeeld, dat de val van Irun in gee-
nen deele moet worden beschouwd als een be
slissend moment Het beteekent slechts een
incident in den strijd en niets meer.
Een nieuwe Italiaansche kruiser
daarheen vertrokken. Italiaansche
vliegtuigen te Vigo.
Donderdag is weer een Italiaansch onder
daan, een ketellapper, te Barcelona gedood. Dit
is het zesde Italiaansche slachtoffer sedert het
begin van den burgeroorlog, en naar de be
richten uit Rome melden, heeft dit voorval
groote ontstemming gewekt. De Italiaansche
consul te Barcelona heeft reeds een krachtig
protest ingediend „maar in den huldigen toe
stand schijnen deze protesten van weinig
waarde te zijn", zegt het officieele communi
qué. De Italiaansche vlootmacht in de haven
van Barcelona moet daarom versterkt worden.
Op het oogenblik bevindt zich daar de lichte
kruiser Attendolo en thans is de kruiser Pola
vertrokken eveneens met bestemming voor
Barcelona; het is een groot schip van 10.000
ton.
Het laatste incident heeft er toe bijgedragen
het wantrouwen van Italië ten opzichte van
de regelmatige Spaansche regeering te doen
toenemen; weliswaar acht men haar niet direct
verantwoordelijk voor den dood van bovenge-
noemden Italiaan, maar in ieder geval is haar
autoriteit geheel onvoldoende. Het is nog on
bekend of schadevergoeding zal worden ge
vraagd, maar dit is ook een punt van onder
geschikt belang. De verplaatsing van de Ita
liaansche ambassade te Alicante moet be
schouwd worden als een nieuw bewys, dat de
bescherming welke de Spaansche regeering kan
verleenen ontoereikend is. Bij dit wantrouwen
ten opzichte van het Volksfront voegt zich een
zeker scepticisme omtrent de eerbiediging van
de internationale overeenkomst van niet-in
menging. Toen de Italiaansche regeering zijn
aanvaarding van het Fransche voorstel heeft
doen weten, heeft zij zich eveneens voorstand
ster verklaard van een instelling van een coör
dinatie-commissie te Londen. Deze houding
heeft zij niet gewijzigd, maar niets wijst er op,
dat voorzieningen zijn getroffen voor een Ita
liaansche vertegenwoordiging in deze commis
sie. Het schijnt, dat Italië vóór het nemen van
de noodige maatregelen er zeker van wil zijn,
dat andere staten het even ernstig meenen met
het beginsel van de niet-inmenging.
Een vluchteling uit het Alcazar te Toledo
heeft een Fransch journalist te Barcelona het
volgende verhaal gedaan over den wanhopigen
toestand van de opstandelingen, die sedert 41
dagen in het Alcazar van Toledo worden bele
gerd door de regeeringstroepen. Tot nu toe heb
ben de vier meter dikke muren van de oude
Moorsche vesting de aanvallen van de volks
frontsoldaten doorstaan. De bezetting bestaat
uit 400 cadetten, 700 gendarmen, 200 burgers
en 100 soldaten en verder de vrouwen en kin
deren van de gendarmen, die op het laatste
moment nog gered konden worden; in totaal
ongeveer 1500 menschen. Ondanks de bronnen
in het fort is er weinig water en het water is
streng gerantsoeneerd; slechts twee keer per
dag wordt een hoeveelheid uitgereikt. Ook
levensmiddelen zijn schaarsch. De paarden van
het garnizoen zijn nu bijna alle geslacht. Het
hooi vervangt de koffie.
De non-combattanten verlaten de kelders van
het fort slechts twee keer per dag, wanneer
het schieten iets vermindert. De cadetten heb
ben gezworen het Alcazar in de lucht te laten
vliegen, liever dan het over te geven. Behalve
de mitrailleurs beschikken de belegerden over
geweren, revolvers en handgranaten.
De Fransche regeering heeft van de Spaan
sche regeering te Madrid bericht ontvangen,
dat 24 vliegtuigen van Italiaansche herkomst
te Vigo zouden zijn aangekomen. Aan alle
mogendheden is deze zelfde mededeeling ge
zonden.
De vluchtelingen.
De naar Frankrijk gevluchte bevolking uit
Irun, Behobia en Fontarabie wordt verdeeld
over de zuid-westelijke streek. Donderdag is
te Bordeaux de eerste groep van 164 vluch
telingen aangekomen, welke onmiddellijk on
dergebracht werden in de stad. Donderdag
avond werd nog een groot contingent vluchte
lingen verwacht, waardoor het totaal aantal
uitgewekenen op omstreeks 1000 zal komen.
Het gemeentebestuur van Bordeaux neemt
hulpmaatregelen, bijgestaan door de militaire
autoriteiten, die voor bedden zorgen. Geleide
lijk zullen de uitgewekenen naar het centrum
van Frankrijk worden gebracht.
OM MADRID.
De opstandelingen melden een nieuw succes
bij Talavera de la Reina. Volgens het offi
cieele communiqué van generaal Franco is de
stad thans geheel in handen der opstandelin
gen, waarbij den opstandelingen tien kanon
nen, een aantal machinegeweren en geweren
in handen gevallen zijn.
De weg naar Madrid, dat echter nog 100
km van hen verwijderd is, zou volkomen vry
zijn. Slechts de vliegtuigen der regeering kun
nen nog den opmarsch der colonne-Yague be
moeilijken.
De regeeringstroepen zouden in den strrjd
meer dan 400 man hebben verloren.
EEN NEEF VAN AZANA DOOD
GESCHOTEN?
Volgens een bericht uit Barcelona zou een
neef van den president der republiek, Gre-
gorio Azana, door de opstandelingen op
staanden voet doodgeschoten zijn.
Franschman te Tetoean gefusilleerd.
Naar uit Rabat gemeld wordt, is een
Franschman, die voor het uitbreken van den
militairen opstand in de Spaansche zóne ge
vestigd was, te Tetoean gefusilleerd.
De diplomatieke autoriteiten hebben een
onderzoek ingesteld.
Nieuwe doodvonnissen.
Een nieuw proces tegen officieren, die ge-
meene zaak met de opstandelingen gemaakt
hebben, is voor den krijgsraad aan boord van
de Uruguay geëindigd met de terdoodveroor-
deeling van kolonel Joseph Llamas Hintilla en
de kapiteins Torres Chacon en Ferdinand
Basa. Verzachtende omstandigheden zijn aan
genomen ten aanzien van majoor Lopez la
Parros.
Een Italiaansch journalist aan ver
wondingen overleden.
Reuter meldt, dat een speciale correspon
dent van een Engelsch blad, die van Italiaan-
schen oorsprong was, te Barcelona overleden
is aan de verwondingen, welke hij aan het
front in Arragon heeft opgeloopen.
Dostojewski over Spanje.
De Prager Presse schrijft:
Er is niets nieuws onder de zon. 63 jaar
geleden, in het dagboek van een schrijver
voor 1873 schreef Dostojewski:
„Er komen kwade berichten uit Spanje.
De regeering voert een verbitterden strijd
met de vijanden van de republiek, maar
voorloopig mag men aan de berichten van
ginds niet veel geloof schenken. Men maakt
melding van belangrijke gevechten, maar dat
zijn voorloopig berichten uit Madrid. Intus-
schen worden in het Zuiden vreeselijke gru
weldaden bedreven; het eskader van de stad
Carthagena, die door de regeeringstroepen
wordt belegerd, heeft Alicante gebombar
deerd; de gruwelen spelen zich af voor de
oogen van het Fransche en het Engelsche
eskader. De Duitsche schepen wilden tegen
de afschuwelijke roovers optreden, doch
moesten daarvan afzien wegens de werk
loosheid van de Fransche en Engelsche es
kaders, die neutraal wilden blijven. In het
Zuiden van Spanje woeden de communisten,
in het Noorden de clericalenDat het
communisme een geweldige rol speelt in den
huidigen Spaanschen opstand, is volkomen
duidelijk."
Tot de verdeeling van de rollen tusschen
Noord en Zuid klopt Dostojewski's beschrij
ving van 1873 aardig met den toestand van
1936.
Generaal von Epp, rijksstadhouder van
Beieren, leider van het bureau voor koloniale
poliUek van de nat.-soc. partij en president
van de Duitsche koloniale liga, schrijft in een
artikel in de Europeesche Revue:
Duitschland vraagt alleen zjjn oude
kolonies, die hem zijn afgenomen door het
verdrag van Versailles, terug. Duitsch
land heeft, om zijn oeconomisch leven te
herstellen, behoefte aan koloniën, om de
noodige grondstoffen te verkrijgen.
Hiervoor brengt generaal von Epp de vol
gende punten naar voren:
1. Het Duitsche volk heeft een te eng ge
bied voor de geheele bevolking.
2. Duitschland is niet in staat de essen-
tieele grondstoffen voort te brengen.
3. Duitschland is zonder koloniën een
staat van de tweede orde.
4. De conferentie tot herziening van de
verdeeling van de grondstoffen, zooals die
door sir Samuel Hoare is voorgesteld, houdt
geen rekening met de vraag van Duitschland
naar koloniaal gebied, onderworpen aan zijn
monetaire souvereiniteit.
Met betrekking tot berichten in buitenland
sche bladen als zou Duitschland koloniaal
gebied begeeren van andere landen als Frank
rijk, België en Portugal, merkt von Epp op:
Indien Duitschland het over koloniën heeft,
dan bedoelt het hiermede zijn eigen koloniën,
die bij het verdrag van Versailles onder man
daat van den Volkenbond zijn geplaatst. De
beweging voor koloniën in Duitschland heeft
dan ook alleen teruggave van de oude kolo
niën ten doel.
Van dit wettig verlangen van Duitschland
heeft dus geen enkele andere staat schade.
Men beging een groote onrechtvaardigheid,
toen men Duitschland zijn koloniën afnam,
want volgens artikel twee van het Congo-
verdrag mogen de mogendheden een Euro-
peeschen oorlog niet uitbreiden tot de kolo
niën.
Het was een Britsche kruiser, die op 5 Aug.
1914 dit verdrag schond door de vijandelijk
heden te openen in Duitsch Oost-Afrika.
Het vijfde van de 14 punten van president
Wilson, waarin voorzien wordt in arbitrage
bij koloniale kwesties, werd door artikel 119
van het Verdrag van Versailles geschonden.
De waarde van de Duitsche koloniën werd
niet berekend in het bedrag der herstelbeta
lingen en derhalve beschouwt Duitschland
zich absoluut gerechtigd zijn vroegere kolo
niën terug te eischen.
Von Epp besluit zijn artikel, dat indien
Duitschland weer koloniën krijgt, dit in eigen
land de werkloosheid geheel kan doen ver
dwijnen, de bevroren credieten weer mobiel
kan maken en in het algemeen bij kan dragen
tot de ontspanning in Europa. Het zal in
Europa de positie van het blanke ras ver
sterken.
De aankomst van de -deelnemers.
Donderdagmiddag kwamen te Brussel de
500 Fransche en 400 Britsche deelnemers aan
van het algemeen congres voor den vrede. De
overige deelnemers, onder wie ook vele Ne
derlanders, waren reeds aanwezig.
De opening.
In de feestzaal van het Eeuwfeestpaleis te
Brussel had Donderdagavond half negen de
openingsplechtigheid plaats.
De zaal, die ruim 3500 man kan bevatten,
was geheel bezet. De groote allee, die naar het
Eeuwfeestpaleis leidt, was prachtig verlicht.
In de zaal was een groot spandoek aange
bracht met in het Engelsch en in het Fransch
de woorden „Organiseert uwe krachten, blijft
eendrachtig en ge zult den wereldvrede ver
zekeren".
Minister Vandervelde opende de zitting en
verwelkomde de congressisten. Hij wees erop,
dat de overweldigende meerderheid van het
Belgische volk, evenals hij zelf met het con
gres sympathiseert.
Lord'Cecil is dan de eerste spreker. Hij be
toogt, dat de krachten, die op een oorlog aan
sturen, goed georganiseerd zijn, terwijl het
met de organisatie van de vredesgezinde men
schen slecht gesteld is. Het doel van het con
gres is om dit te verhelpen. De algemeene
unie voor den vrede wilde openbare meening
mobiliseeren voor de organisatie van den
vrede, door den Volkenbond. Te Genève moet
een congres belegd worden, waar dezen wil
tot uiting komt.
De heer Pierre Cot verklaarde, dat 9/10 van
de menschheid naar vrede snakt, maar al die
menschen zijn verspreid en werken niet vol
doende methodisch. De oorlogszuchtige
elementen kan men alleen in toom houden
door de zekerheid, dat de eventueele aanval
lers de samenwerking van alle of nagenoeg
alle andere volken tegenover zich zal vinden.
Alle internationale conflicten moeten door een
vreedzame procedure opgelost worden.
Daarna spraken de afgevaardigden van de
verschillende landen eenige woorden. De afge
vaardigde van Spanje drukte zich in het
Spaansch uit. Hij werd stormachtig toege
juicht en velen brachten hem den vuistgroet.
Een rede van Herriot.
Vervolgens hield Herriot een toespraak,
wien een ovatie te beurt viel. Hij verklaarde,
dat dit congres niets geheimzinnigs of troe
bels heeft. Wij zijn hier gekomen om uiting
te geven aan onzen afkeer voor alle oorlogen,
voor buitenlandsche oorlogen, voor burger
oorlogen en voor religieuze oorlogen. Onze
taak is alles te vermijden, wat haat kan
zaaien. Ons doel is de menschheid naar hoo-
gere vormen van beschaving op te voeren.
Voorts herinnerde spreker aan rijn pogingen
van twaalf jaar geleden om namens Frank
rijk aan Europa een vrede te schenken. Die
pogingen mislukten, maar dit is geen reden
tot ontmoediging.
Na Herriot volgden nog eenige sprekers.
Een van de organisatoren deelde nog mede,
dat zich Donderdagavond te Brussel meer dan
2500 Fransche deelnemers aan het congres
bevonden.
Drie Britsche slachtoffers.
Donderdag zijn ln den strijd tegen Ara
bische rebellen een Britsch officier, een kor
poraal en een soldaat gedood en twee Brit
sche officieren gewond in een gevecht in de
buurt van Toelkarem.
Naar de „Daily Herald" meldt, heeft het
dagelijksch bestuur van het mijnwerkersver-
bond ln Zuid-Wales Donderdagavond, na af
loop van de bespreking met den minister van
mijnwezen, besloten Maandag de algemeene
staking, waarbij 120.000 mijnwerkers betrok
ken zijn, te laten ingaan. Het voegde aan dit
besluit toe, dat het nog steeds bereid is de
onderhandelingen voor een minnelijke schik
king voort te zetten.
Gisteren zou de minister afgevaardigden
van de Industrieele Unie van Bedwas ontvan
gen, de organisaUe, waarvan de directie van
deze mijn haar arbeiders dwingt lid te zyn.
Nog meer stakingen in mynen.
Gisterenochtend hebben de arbeiders in nog
twee schachten in het Rhondadal besloten in
de mijn te blijven en het werk te staken, zulks
uit solidariteit met de stakers in de Bedwas-
mijn te Fernhill.
De directeur daalde af in de mijn om de
arbeiders te bewegen boven te komen, maar
is daarin niet geslaagd.
Het Noorsche antwoord op de
Russische nota.
In den vorm van een aide memoire heeft
de Noorsche minister van buitenlandsche za
ken den Sowjet-Russischen gezant het Noor
sche antwoord overhandigd op de Sowjet-
Russische nota van 29 Augustus inzake het
verblijf van Trotski in Noorwegen. De Noor
sche regeering verklaart hierin den vorm te
betreuren van den Russischen stap, dien zij
niet in overeenstemming acht met de vriend
schappelijke betrekkingen, die tusschen de
beide landen bestaan. Noorwegen kan onmo
gelijk erkennen, dat het zijn plicht verzaakt
heeft met betrekking tot het verblijf van
Trotski en wijst de Russische beschuldigingen
van de hand.
In verband met de onderhandelingen over
de niet-inmengingsovereenkomst houden de
Duitsche bladen zich druk bezig met berich
ten over Fransche leveranties van wapenen.
Zoo schrijft de Angriff, dat de Fransche re
geering steeds moeilijker een alibi zal kunnen
leveren voor haar eerlijke neutraliteit. Het is
nauwelijks te verwachten, dat de andere Euro
peesche mogendheden daarbij lijdelijk zullen
blijven toezien.
Ook de Dresdener Neue Nachrichten
meent, dat het zoo niet langer kan en dat
de Fransche regeering zich niet bewust is van
de hooge verantwoordelijkheid, welke rij op
zich nam, toen zy van de mogendheden ver
langde, dat zij zich tot neutraliteit in den
Spaanschen burgeroorlog zouden verplichten
en een uitvoerverbod op wapens instellen.
Japan komt zyn verplichtingen
niet na.
De Daily Telegraph schrijft In het uit Tokio
afkomstige bericht, dat Japan de slooping van
11.059 ton aan torpedojagers en 15.598 ton
aan duikbooten, waartoe het volgens de ver
dragen voor het einde van dit jaar gehouden
was, niet zal uitvoeren.
Het blad meent, dat de Russische regeering
zeer waarschijnlijk zal protesteeren tegen dit
voornemen van Japan.
De Morning Post gelooft, dat ook de Ver.
Staten te Tokio zullen protesteeren.
Interessante cyfers.
Woensdag is het uitgebreide rapport ver
schenen van de verkeerstelling, die verleden
jaar van 1218 Augustus op de z.g. klasse
A-wegen in geheel Engeland is gehouden.
Vergeleken bij de telling van 1931 waren som
mige cijfers verbijsterend. Het verkeer per
rijwiel was toegenomen met 95 procent, dat
van particuliere auto's met 33. Omgekeerd
was het vervoer van met paarden bespannen
wagens met ruim 27 procent verminderd.
Maar ook deze algemeene cijfers liepen sterk
uiteen. Op de Orkney eilanden werden 8 pro
cent meer fietsen geconstateerd tegen 160
procent in Monmoutshire. Van de steden bo
ven 100.000 inwoners was het rijwielverkeer
te Preston met ruim 300 procent toegenomen.
Het sterkste verkeer ten plattelande vertoon
de de Magdalen-brug te Oxford met een ge
middelde van 20 passeerende fietsen per mi
nuut gedurende de 16 uur van 's morgens 7
tot 's avonds 11 uur. Het drukste verkeer voor
vrachtauto's is niet meer Londen Bridge,
maar de brug van de Great Western bij
Brentford met 22.000 stuks in de 14 normale
werkuren van 68. In sommige plattelands
districten was een speciale telling gehouden
van voetgangers, omdat minister Hora Belisha
wilde weten of er langs de hoofdwegen be
hoefte bestond aan meer voetpaden. De uit
komst was dat voor iederen voetgangers, die
van een bestaand voetpad gebruik maakte,
30 anderen op den hoofdweg, den autoweg
of het gras, kortom overal elders behalve op
het voetpad plachten te loopen.
De Ver. Staten volgen het Brit-:
sche voorbeeld.
De Amerikaansche staatssecretaris voor
buitenlandsche zaken, Cordell Huil, heeft Don
derdag officieel medegedeeld, dat de Ame
rikaansche regeering het Britsche voorbeeld
zal volgen en een aantal torpedojagers, teza
men 40.000 ton, die de leeftijdsgrens, zooals
die in de Londensche vlootovereenkomst van
1930 is geregeld, overschreden hebben, nog in
dienst te houden.
Alle leden van de Zweedsche ambulance in
Abessinië, op een na, die om het leven kwam
bij een Italiaanschen luchtaanval, zijn Woens
dag in Zweden teruggekeerd. Zij werden be
groet door Prins Karei, den broer van den
Koning en voorzitter van het Zweedsche
Roode Kruis.
Omtrent de toeneming van het reizigers
verkeer tusschen de Ver. Staten en Europa
geven de volgende feiten eenig begrip:
Donderdag en Vrijdag zouden in New-York
niet minder dan 11.000 Amerikanen aankomen
van een reis naar Europa. Zij komen met de
volgende schepen: „Rex" 1694 toeristen;
„Manhattan" 1143; „Saturnia" 853; „Grips-
holm" 520; „Batery" 319; „Bremen" 2085;
„Berengaria" 1631; „Paris" 927; „Deutsch-
land" 1021. De douanebeambten te New-York
zijn zoo door de drukte overvallen, dat er bij
zondere maatregelen noodig zullen zijn om
door het werk heen te komen.
De New York Daily News meldt, dat de
anarchist Joseph Kuehnel b(j een verhoor door
de bondspolitie bekend heeft, een complot te
hebben gesmeed om Roosevelt te vermoorden.
Hy had het plan gevormd den president te
naderen, en dan een bom te laten ontploffen,
die hjj onder zijn kleeren had verborgen.
18.000 man naar Palestina.
Te Londen gaat het gerucht, dat de Brit
sche regeering zou overwegen 18.000 man,
behoorende tot de eerste legerdivisie, met
acht convooischepen naar Palestina over te
brengen.
De heer H. P. Gelderman CMzn. heeft gis
teren de algemeene ledenvergadering van het
Verbond van Nederlandsche Werkgevers ta
Amsterdam geopend met een rede, waaraan
het volgende is ontleend.
Hoewel in ons land enkele bedrijfstakken
misschien eenige teekenen van verbetering ver-
toonen, kan van een algemeene opleving zeker
niet gesproken worden.
In Indië, waar men den lijdensweg der aan
passing reeds goeddeels heeft afgelegd, is dq
toestand over het geheel genomen veel beter.
Ongunstiger dan in het buitenland.
Bij ons is de verbetering zeer ten achter ge
bleven bij de wereld-conjunctuur. Dit behoeft
geen verwondering te wekken, als men ziet
onder welke moeilijke voorwaarden het bedrijfs
leven in ons land nog steeds te werken heeft.
Deze voorwaarden zijn in menig opzicht be
langrijk ongunstiger dan in het ons omringen
de concurreerende buitenland.
In het particuliere bedrijfsleven zijn in vele
gevallen niet zonder succes krachtige pogingen
aangewend om het kostenpeil aan te passen aan
het gezonken prijspeil. Doch een behoorlijk ea
redelijk evenwicht tusschen hetgeen de over
heid voor haar diensten meent te mogen vra
gen en de opbrengst van de particuliere pro
ductie is nog steeds niet verkregen.
Het dualisme in de regeermgspolitieh.
De regeeringspolitiek is dualistisch, eener-
zyds aanpassing, anderzijds steun. Ik erken,
dat dit in sommige opzichten onvermijdelijk is.
Zoo hebben wij in principe nooit bezwaar ge
maakt tegen steun aan den landbouw. Toch
zal men niet eeuwig kunnen doorgaan ons volk
met een paar honderd millioen te belasten ter-
wille van de boeren, die op den duur zelf de
wrange vruchten moeten plukken van een
steeds armer wordende gemeenschap, die per
slot van rekening de landbouwproducten moet
consumeeren. Men kan dezen steun zeker nog
niet geheel opheffen, maar inkrimping en af
bouw binnen afzienbaren tijd is thans een ge
biedende eisch.
Het werkloosheidsvraagstuk.
Het werkloosheidsvraagstuk in ons land
wordt steeds nijpender. Het aantal werkzoeken
den was in de week van 611 Juli j.I. tot
378.157 gestegen. Het werkloozenpercentaga
van geheel werkloozen bedroeg midden Juli
28.9 pet. tegen 26.9 pet. het jaar tevoren. Nu
moet men hierbij in aanmerking nemen, dat
de bevolking van ons land jaarlijks met 100.600
Inwoners vermeerdert tegen b.v. de bevolking
in België, dat een even groot aantal inwoners
heeft met slechts 27.000. Dit neemt echter niet
weg, dat dit probleem voor ons land steeds
ernstiger wordt en de meest mogelijke aandacht
van de regeering vraagt.
De beste werkloosheidsbestrijding is activee
ring van het bedrijfsleven. Vandaar, dat het
in onzen kring verwondering heeft gewekt, dat
de regeering in het afgeloopen jaar vrijheid
heeft gevonden steeds nieuwe onderwerpen van
socialen aard aan te snijden, waardoor de be
wegingsvrijheid van het bedrijfsleven wordt be
lemmerd en ln verschillende opzichten de soci
ale lasten worden verzwaard.
De 40-urlge werkweek.
Met waardeering kan verder melding ge
maakt worden van het feit, dat onze regee
ring zich niet op sleeptouw heeft laten nemen
door de soms fantastische denkbeelden, die ta
Genève opgang plegen te maken. Ik doel kj
het bijzonder op de 40-urige werkweek en het
probleem van de betaalde vacantles.
Wetteiyke regeling van sociale voor-
zienhigingen schrikt de onder
nemers vaak terug.
Er is in ons land op het gebied van sociale
voorzieningen en op het gebied van het over
leg met de arbeiders heel wat gegroeid zonder
dat de wetgever daartoe verplichtte. Maar in
dien de wetgever op deze en andere gebieden
al wat er groeit onmiddeliyk in uniforme rege
lingen wil gaan samenvatten en vastnagelen,
zal de geneigdheid by de ondernemers om hun
socialen impuls te volgen er niet sterker op
worden. De sympathie voor het ln het leven
roepen van overlegorganen met de arbeiders in
eigen onderneming is er niet op vooruit ge
gaan sedert men van de zyde van politiekd
