De burgeroorlog in Spanje
Abonneert II op dit blad
Radio-programma
De opmarsch naar
San Sebastian.
Dat gaat niet samen
Oost'Indië
HRLDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG 10 SEPTEMBER 1936
Irun na de bezetting.
De toestand te San Sebastian
Huesca in handen der
regeeringstroepen.
In Toledo.
Een incident bij Lissabon?
De muiterij op de beide
Portugeesche oorlogsschepen.
De uitbreiding van de
Indische defensie.
Het ongeluk op de Flores.
Er was geen toezicht.
Treurig ongeluk.
Misdadige roekeloosheid.
Luchtvaart
De postvluchten van en
naar Indië
Het verkeer met vliegtuigen over den
Noordelijken Atlantischen Oceaan.
De watervliegtuigen voor de
Indische marine.
Vijf en twintig vliegtuigen op zoek
naar een ballon.
Vliegongeluk in Frankrijk.
Zes dooden.
Tweedracht onder de verdedigers
De opstandelingen naderen thans van twee
kanten San Sebastian, waarvan zij nog
slechts tusschen de acht en zestien kilometer
verwijderd zijn. Een van hun afdeelingen
komende uit Fontarabie en Fort Guadelupe
hebben posities ingenomen voor Renteria en
Pasajes, welke plaatsjes overigens noch zijn
ingenomen, gelijk gemeld was, noch in brand
gestoken zgn. Twee andere kolonnes ver
sperren den weg in het zuidwesten één b(j
het plaatsje Tatarte, den weg uit Bilbao
afsnijdend, en een andere meer naar rechts
gelegen. De spoorweg tusschen Bilbao en
San Sebastiaan functionneert nog normaal.
Tegen den avond scheen de toestand onver
anderd ondanks voortdurend geweervuur.
Men meent te weten, dat het aantal ver
dedigers van San Sebastiaan op het oogen-
blik 14,000 beloopt, doch het is de vraag, of
de strijdkrachten der eerste linie de 4000
overschrijden. Gistermorgen hebben te San
Sebastian eenige gevechten plaats gehad
tusschen communisten en Baskische nationa
listen. Vier anarchisten zouden gedurende de
laatste dagen gedood zijn, tengevolge van
twisten met de Basken. 200 gewapende Bas-
ken zijn namelijk belast met de handhaving
van de orde in San Sebastiaan en in het
bijzonder met het toezicht op de extremisten,
die belangrijke gebouwen in brand zouden
willen steken. Het heet, dat ook de drinkwa
tervoorziening van San Sebastian door de op
standelingen is afgesneden en dat de stad
wat dat betreft thans afhankelijk is van put
ten. Landbouwproducten worden thans
schaarsch niet alleen in San Sebastian maar
ook te Gijon, Bilboa en langs de heele kust.
De regeeringstroepen melden, dat zij na
een verwoed gevecht voor Huesca thans stel
lingen op 200 meter van de stad bezetten. Er
hadden gevechten van man tegen man plaats
gehad en de regeeringstroepen moesten drie
loopgravenlinies overschrijden om tot de
thans bezette stellingen te komen.
Uit Madrid werd gistermiddag nog gemeld,
dat de artillerie en de luchtmacht van de re
geering voorafgegaan zijn Oviedo en het Alca-
zar te Toledo te bombardeeren. De regeering
zou besloten hebben de vrouwen en kinderen,
die zich in het laatste gebouw bevinden, den tijd
te geven om te vluchten, alvorens de regee
ringstroepen tot de laatste beslissende bestor
ming zullen overgaan. Aan de opstandelingen
zal het leven worden gelaten, indien zij zich
thans overgeven,
Te Irun en omgeving is het verder rustig
gebleven. Duizenden „Carlisten" hebben hun
kamp in de stad opgeslagen, maar er is geen
enkele legioensoldaat meer. Zij bevinden zich
allen ten Westen van Renteria op de heuvels,
die San Sebastiaan beheerschen. De bijzon
dere correspondent van Havas heeft een be
zoek gebracht aan het ziekenhuis, waar nog
slechts tien soldaten der opstandelingen ver
pleegd worden. In de haven van Fontarabie
verkoopen de vrouwen al weer visch. Weg
werkers repareeren de straatwegen, ruimen
de barricaden op, herstellen café's en bruggen
en soldaten ruimen de puinhoopen op. Van
tgd tot tijd verschijnt een regeeringsvliegtuig,
maar omdat zij op een hoogte van meer dan
2000 meter vliegen, blijven hun bombarde
menten meestal zonder uitwerking.
Jaren zulen er moeten voorby gaan, voor
dat Irun, waarvan het centrum totaal ver
woest is, zgn gewone aanzien zal hebben her
nomen. De bewoners leven van het voedsel
der soldaten. De archieven van het gemeen
tehuis en van de rechtbank slingeren over de
straten, alsmede duizenden paspoorten en an
dere papieren.
43.000 pond sterling voor de genera-
li dad van Catalonië.
By decreet van den commissaris van finan
ciën te Barcelona heeft de Bijbank van de
Bank van Spanje te Barcelona aan de Genera-
lidad 43.000 pond sterling in goud ter beschik
king gesteld om de voor den oorlog noodzake
lijke uitgaven te bestrijden.
Een telegram van Lord Churchill.
Italianen en Duitschers voorzien op
standelingen van wapens.
Lord Hastings heeft op het hoofdkwartier
van de commissie voor medische hulp voor
Spanje, het volgende telegram van Lord
Churchill ontvangen. Lord Churchill staat
aan het hoofd van een van de Britsche ambu
lances in Spanje.
„Bij mijn terugkomst van het front zag ik
lgken van vróuwen en kinderen, gedood door
bommen, die geïdentificeerd konden worden
als Duitsche bommen, afkomstig uit een drie-
motorig Duitsch vliegtuig. Er zijn vele be
wijzen voor handen dat Italianen en Duitschers
de opstandelingen van wapens voorzien...,"
Maandagavond verluidde te Hendaye dat alle
magazijnen en winkels te San Sebastian ge
opend waren en dat het zakenleven op normale
wijze functionneerde. Men meent te weten,
dat zich thans 625 aanhangers van de opstan
dige beweging in gijzeling bevinden. Eenige
personen zouden zijn terechtgesteld.
In de omgeving van gouverneur Ortega
is men overtuigd van het falen van de
opstandelingen voor San Sebastian, waar
de regeeringstroepen versterkingen ver
wachten van Majorca.
Het schijnt, dat weer algeheele eenstem
migheid heerscht te San Sebastian en dat de
autoriteiten voorzorgsmaatregelen hebben ge
troffen om te verhinderen, dat anarchisten de
•tad in brand zouden steken.
De stad Huesca is na een hardnekkigen
strijd, in handen der regeeringstroepen geval
len. Deze zijn thans bezig hun posities in deze
stad te consolideeren. Te Madrid heerscht
groote vreugde over dit succes. Kolonel Vil-
lalba, de leider der regeeringstroepen in den
sector van Huesca. is tot belooning voor de
diensten, de regeering bewezen, tot generaal
bevorderd.
Aan het front van Teledo heeft, naar van
de zijde der opstandelingen wordt gemeld, als
gevolg der jongste nederlagen van de regee
ringstroepen een hergroepeering van deze
strijdkrachten plaats gehad. Er is een nieuwe
kolonne gevormd, ter sterkte van 4000 man,
die aan de fronten van Guadarrama en Gua-
dalajara zijn onttrokken. De opstandelingen
stieten op 8 K.M. ten noorden van Toledo op
de regeeringstroepen. Deze werden omsingeld
en verslagen. Zij moesten vluchten met achter
lating van 5 batterijen, 3 tanks, 6 mitrailleurs
en een belankrijke hoeveelheid transport- en
geniematerieel, alsmede munitie, waaronder
gif gasbommen, terwijl zij 400 dooden op het
slagveld achterlieten.
Nabij Cordoba hebben de opstandelingen
Serio Moriano bezet, na een overwinning op
de regeeringsaanhangers, die 150 dooden en
talrijke gewonden verloren.
Volgens te Londen ontvangen berichten, die
Reuter onder voorbehoud doorgeeft, zouden
schoten zijn gewisseld tusschen een oorlogs
schip, welks nationaliteit niet nader is aange
duid en een fort bij Lissabon.
De telefonische verbindingen tusschen Lissa
bon en Londen zijn verbroken.
DE KLEEDINGINDUSTRIE
OORLOGSINDUSTRIE
De te Madrid verschijnende Mundo Obrero
zegt, dat de kleedingindustrie tot oorlogsin
dustrie moet worden verklaard om de ver
vaardiging van warme kleeding voor de sol
daten te bevorderen. Aan het front in de Siërra
begint het reeds koud te worden.
Beschieting door de kustbatteryen:
6 dooden, 9 gewonden.
Uit nadere berichten blijkt dat de beman
ning van twee oorlogsschepen die in de haven
van Lissabon lagen, gemuit heeft en getracht
de haven te verlaten. Voor de schepen in open
vaarwater lagen zijn zij door de kustbatterijen
onder vuur genomen tengevolge waarvan 6
leden der bemanning gedood en 9 gewond
werden. De schepen zijn daarop teruggekeerd.
De staat van voorzorg is door de regeering
afgekondigd en alle troepen zijn naar hun
kazernes verwezen. De politie bewaakt alle
openbare gebouwen. De muitende bemanning
is in arrest gesteld op hun eigen schepen.
Volgens de laatste berichten, die de Portu
geesche ambassade te Londen heeft ontvangen,
is de muiterij, die Dinsdagmorgen op twee
oorlogsschepen heeft plaatsgehad, „volkomen
onderdrukt". De ambassade deelt voorts mede,
dat te Lissabon en in het geheele land kalmte
heerscht, en dat de ongeregelheden, die op
de vloot hebben plaatsgehad, een op zichzelf
staand geval vormen.
De maatregelen van de regeering.
De ministerraad heeft besloten de officieren,
de onder-officieren en matrozen, die zich aan
boord van de beide schepen bevonden, terug te
roepen, afgezien van de verantwoordelijkheid en
schuld, waarover zij zich later hebben te ver
antwoorden. De officieren kunnen weer in de
marine worden opgenomen, wanneer zij er in
slagen te bewijzen, dat zij getracht hebben de
muiterij te onderdrukken. De bevelvoerende
officieren van de beide schepen, die verant
woordelijk zijn voor het gebrek aan discipline
onder hun resp. bemanningen, zullen ontslagen
worden. De gearresteerde muiters zullen on
middellijk naar het huis van bewaring worden
overgebracht en binnenkort worden berecht.
De toedracht.
De muiterij, welke zich gisteren aan boord
van twee Portugeesche oorlogsschepen heeft
voorgedaan, droeg een zuiver communistisch
karakter, aldus meldt Reuter uit Lissabon. De
minister van marine was des nachts gewaar
schuwd. Hij zond zijn adjudant uit om op de
verschillende in de haven gemeerde schepen
een onderzoek in te stellen, doch toen het schip,
waarop de adjudant zich bevond, de Albuquer-
que-naderde, werd het ontvangen door mitrail-
leurvuur. Twee matrozen van de sloep werden
gewond. Een groep matrozen van de Albuquer-
que begaf zich aan boord van de Bartholomei
Dao, waar men probeerde de bemanning van
dit schip in de beweging te betrekken. Slechts
enkele artilleristen sloten zich bij hen aan.
Vier officieren van de Albuquerque werden ge
arresteerd, waarna de Albuquerque zich, ge
volgd door de Dao naar zee begaf. Op dat
oogenblik gingen de forten tot het bombarde
ment over. Verscheiden muiters werden gedood
of gewond. D eAlbuquerque liep hierna op het
strand. Een deel der bemanning trachtte te
vluchten, doch werd weldra gearresteerd.
Geruchten.
Naar Reuter uit Londen meldt, zou volgens
niet bevestigde berichten een gedeelte van de
bemanningen van de Albuquerque en de Dao
besloten hebben deze beide oorlogsschepen naar
alencia en Malaga te brengen om zich daar
bij de Spaansche regeeringstroepen aan te
sluiten. De muiters hadden hun officieren ge
vangen genomen. In de algemeene verwarring
slaagden vier cadetten er in den oever zwem
mend te bereiken. Naar aanleiding van hun
verhalen gaf de minister van marine den forten
Trafaria en Almada bevel op ieder schip, dat
de haven trachtte te verlaten, te schieten.
Twaalf muiters zouden zgn gedood, twintig
zouden door het bombardement van de forten
z#n gewond.
Aanvullende begrootingen inge-
ln gediend.
Batavia. Bij den Volksraad zijn ingediend
drie aanvullende begrootingen voor 1936 en
1937 voor de afdeelingen Indische Schuld,
Oorlog en Marine. Zij houden verband met de
voorzieningen inzake de defensie. (Aneta).
Aneta-Holland verneemt inzake de bij den
Volksraad ingediende aanvullende begrootin
gen in verband met de voorzieningen inzake
de Indische defensie nog het volgende:
Departement van Oorlog.
Aanvullingsbegrooting 1936: De voor dit
dienstjaar geraamde uitgaven zijn verhoogd
met een bedrag van f 5.081.100, o.a. wegens
maatregelen met betrekking tot de oprichting
van 3 afdeelingen bommenwerpers en de daar
mede verband houdende maatregelen, de orga
nisatie van korpsen oud-militairen, de uitbrei
ding van korpsen Barisan en van het Legioen
van Mangoe Negoro.
Aanvullingsbegrooting 1931: Voor voren
genoemde maatregelen is op deze aanvullings
begrooting uitgetrokken een bedrag van
f 7.915.700.
Departement van Marine.
5de aanvullingsbegrooting voor 1936: De
voor dit dienstjaar geraamde uitgaven zijn
verhoogd met een bedrag van f 2.760.820, o.m.
als gevolg van de uitbreiding van het Euro-
peesche personeel, waartoe moest worden
overgegaan wegens het voor het varen gereed
maken en de indienststelling van meer mate-,
riaal dan waarop bij de hoofdbégrooting was
gerekend en van de uitbreiding van de defen
siemiddelen (eerste termijn eerste groep zee
verkenners).
2e aanvullingsbegrooting voor 1937: De ver
hooging van de geraamde uitgaven met een
bedrag van f 9.400.000 betreft den post „Mili
taire Marine" (f 2.000.000 als eerste termijn
van aanbouw van twee torpedobootjagers,
f 2.800.000 als eerste termijn van aanbouw
van vier onderzeebooten, f 2.500.000 als laatste
termijn van een eerste groep zeeverkenners
en f 2.100.000 als eerste termijn van een
tweede groep zeeverkenners).
Het ligt in de bedoeling, dat rente en aflos
sing van de bedragen, noodig voor de aan
schaffing van vorenbedoelde bommenwerpers,
zeeverkenners, torpedobootjagers en onderzee
booten ten laste van de rijksbegrooting komen.
Voor 1936 werd daartoe reeds een ontwerp
van wet tot wijziging en verhooging van het
dertiende hoofdstuk dier begrooting ingediend.
Batavia Het totale bedrag, dat gemoeid is
met de aanvullende begrooting voor 1936 en
1937, verband houdende met de defensie-voor
stellen, is f 24.500.000, welk bedrag dus meer
aan defensie besteed wordt. (Aneta.).
2
Pogingen om een neutraal propaganda-
comité te vormen.
I
Aneta verneemt, dat men doende is een
neutraal comité op breeden grondslag te
vormen om de tot stand koming van een
afdoende defensie op korten termijn te propa-
geeren.
De actie zal zich richten op de defensie in
haar geheel (marine, leger en luchtmacht).
Enkele dagen geleden is in het kort melding
gemaakt van de behandeling van het ongeluk
op de Flores door het Hoog Militair Gerechts
hof te Batavia.
Ter aanvulling is nog het volgende aan het
verhoor van getuigen en beklaagden aan het
Bat. Nbl. ontleend:
De schietoefeningen waren 's morgens om
streeks 10 uur afgeloopen en het schip zou
na het ophalen van de schietschijf ten anker
gaan. Intusschen werden aan boord de gebrui
kelijke werkzaamheden verricht, het geschut
langsscheeps gedraaid en vastgesjord, terwijl
de sergeant-konstabel zich bezighield met het
gereedmaken van de vjiurleiding. Het afvuur-
pistool vertoonde een mankement, dat verhol
pen moest worden. Te dien einde moest ser
geant M. zich eenige malen van dek verwijde
ren naar het seinstation binnen het schip, waar
zich ook het schakelbord bevond; een der
zekeringen, welke doorgebrand was, werd
door den sergeant verwisseld.
De dubieuze order.
Aan dek kon niets gebeuren, omdat het
kanon leeg was. Nu had de schipper in den
loop van den morgen aan den korporaal-kon
stabel v. T. gezegd: ,JMa afloop gaan we mal
len", hetgeen deze als een order had opgevat.
Dit „mallen" is een werkje waarby de pa
troonhulzen passend worden gemaakt, zoodat
bij het inbrengen in het sluitstuk geen moei
lijkheden worden ondervonden. Van T. had in
middels de hulzen samen met een Inlandschen
korporaal opgevoerd en was, onafhankelijk van
den sergeant, aan het werk gegaan. Deze had
weliswaar gezien dat Van T. de hulzen op
voerde maar hij veronderstelde, dat het excer-
citie- of andere ongevaarlijke patronen waren.
Op dat moment werd door M. in het schakel
bord een zekering ingedraaid, waardoor de
stroom ingeschakeld werd.
Aan dek het schip was nog niet ten anker
gekomen stond het sluitstuk van het kanon
open, hetwelk door van T. werd gesloten, daar
hij meende dat het anders mogelijk door het
schommelen van het schip uit zichzelf zou
dichtvallen. Dit geschiedde, toen de sergeant
de af vuurleiding reeds onder stroom had gezet.
Het schot ging af met het bekende noodlottige
gevolg. Schout-bij-Nacht Scalogne vroeg zich
af waarom M. juist dien morgen aan de vuur
leiding, die reeds lang niet functionneerde
moest gaan werken, waarop deze antwoordde
dat er juist een goede gelegenheid voor bestond
en hij overigens het bedrijf zooveel mogelijk in
orde trachtte te houden.
Hierna werd de getuige-deskundige, luite
nant ter zee 2de klasse A. J. Quanjer, die ten
tijde van het ongeluk aan boord van de Flores
was, door het Hof gehoord. Volgens getuige
was de vuurleiding eenige dagen tevoren door
de marinewerf in orde gebracht; getuige was
daar zelf niet bij geweest, maar had later ge
hoord dat het in orde was.
Schout-bij-Nacht Scalogne stelde den ande
ren getuige-deskundige, luitenant ter zee 1ste
klasse J. C. Nauta Lemke, volgens wiens rap
port de vuurleiding mechanisch geheel in orde
was, de vraag of, wanneer een of andere han
deling met het kanon niet voldoende werd uit
gevoerd, het afvuurpistool de oorzaak geweest
had kunnen zijn van het ongeluk. Getuige
meende van niet; de sergeant had weliswaar
fouten gemaakt, maar er konden verzachtende
omstandigheden in aanmerking genomen wor
den. Getuige handhaafde zijn reeds uitgespro
ken meening, dat hij den sergeant gedeeltelijk
schuldig achtte.
President: Als iemand anders bezig is met
een kanon, is dit dan geen reden om dubbel
voorzichtig te zijn?
Sergeant M.: Ik was al bezig, toen kwam
de ander (Van T.).
President: Dan had een van beiden maar
moeten uitscheiden.
VRIJDAG II SEPTEMBER.
Hilversum I, 1875 m.
8.00 VARA, 12.00 AVRO, 4.00 VARA, 8.00
VPRO, 11.00 VARA.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Voordracht en gramofoonplaten.
12.00 Kovacs Lajos' orkest en gramofoonpl.
I.30 Gramofoonplaten.
2.00 Omroeporkest.
3.15 Dansmuziek.
4.00 Gramofoonplaten,
5.00 Voor de kinderen.
5.30 „Melody circle".
6.00 Gramofoonplaten.
6.15 De Flierefluiters, m.m.v. solist.
7.00 "De ontwikkeling van het moderne dag
bladbedrijf."
7.20 Orgelspel.
7.50 Berichten ANP.
7.58 Berichten.
8.00 Cursus: „Wat dunkt u van de mensch".
8.30 Pianorecital.
9.00 Cursus: Gezin, cultuur en volk.
9.30 Gramofoonplaten.
10.00 Causerie over Suriname.
10.30 Gramofoonplaten.
10.40 Avondwijding.
II.00 Berichten ANP.
11.05 Jazzmuziek (Gr.pl.).
11.3512.00 Gramofoonplaten.
Hilversum n, 301 m.
Algemeen Programma, verzorgd door de
NCRV.
8.159.30 Gramofoonplaten.
10.30 Morgendienst.
11.00—12.00 Viool en piano, en gramofoonpl.
12.15 Gramofoonplaten.
12.30 Orgelspel.
1.30 Gramofoonplaten.
1.45 Ensemble v. d. Horst.
2.30 Chr. lectuur.
3.003.45 Vervolg concert.
4.00 Sopraan en piano.
5.00 Declamatie, en gramofoonplaten
6.30 Tuinbouivpraatje.
7.00 Berichten.
7.15 Literaire lezing.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Arnhemsche orkestvereeniging.
9.00 Causerie:,, Het Arabische vraagstuk".
9.30 Vervolg concert. (Om 10.00 Berichten
ANP.
10.3011.30 Gramofoonplaten. Schriftlezing.
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1930.
Hilversum I. 1875 m.
VARA-uitzending.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 VARA-Groot-orkest, VARA-tooneel,
orgel en voordracht.
12.001.45 Gramofoonplaten.
2.00 Socialistische Volksscholen in Mexico,
causerie.
2.20 „Melody Circle".
2.45 Filmpraatje.
3.00 Gramofoonplaten.
3.40 „De stand van het spellingsvraagstuk",
causerie.
4.00 „De Flierefluiters" m.m.v. solist.
4.35 Esperanto-uitzending,
5.00 Gramofoonplaten.
5.40 Literaire causerie.
6.00 Orgelspel.
6.30 VARA-orkest.
7.30 Leidsch studentenleven, causerie.
7.45 „Merijntje Gijzen voor de VARA", inter
view.
8.00 Herh. SOS-berichten.
8.03 Nieuwsberichten ANP, VARA-Varia.
8.15 Gramofoonplaten.
8.45 Toespraak.
9.00 „De Bohemians".
9.30 Vroolijk programma.
9.50 Gramofoonplaten.
10.00 Berichten ANP.
10.05 VARA-Groot-orkest.
11.0012.00 Gramofoonplaten.
Hilversum II. 301 m.
KRO-uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten,
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 Gramofoonplaten.
1.00 KRO-orkest.
1.45 Gramofoonplaten.
2.00 Voor de jeugd.
2.30 Gramofoonplaten.
3.00 Kinderuur.
4.00 Gramofoonplaten.
4.15 KRO-orkest en gramofoonplaten.
6.00 Gramofoonplaten.
6.20 Journ. weekoverzicht.
6.45 Gramofoonplaten.
7.00 Berichten.
7.15 Medische causerie.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Overpeinzing en concert.
8.30 KRO-Melodisten, m.m.v. solisten en de
Jungle Serenaders. (Om 9.30 Fllmpraatje)
10.30 Berichten ANP.
10.3512.00 Gramofoonplaten.
Voorschriften verwaarloosd.
Korporaal Van T. zette uiteen, hoe hy het
sluitstuk van het kanon had opengemaakt en
de met scherp geladen huls ingebracht; hij
wist echter niet dat de sergeant-konstabel in
middels in het seinstation de afvuurleiding
onder stroom had gezet. Toen dan ook korpo
raal Van T. het sluitstuk sloot, ging het schot
onverwachts af. Nu zeggen de voorschriften,
dat er op gelet dient te worden, dat sluitpin
en sluitveer uitgenomen worden en tevens dat
de gereedheidsschakelaar op veilig staat. Dit
was voor getuige-deskundige Nauta Lemke
aanleiding om op te merken:
„Het eenige wat men moet doen, is de voor
schriften opvolgen, anders begeeft men zich
op een hellend vlak. De grootste fout was
echter, dat het kanon niet bij wijze va» voor
zorg buitenboord was afgedraaid".
Den majoor-konstabel F. was ten laste ge
legd, dat hij geèn voldoende toezicht had uit
geoefend bij het „mallen". Voor het hof ver
weerde hij zich in de volgende bewoordingen:
„Ik heb heelemaal geen order gegeven tot
mallen. Ik heb de order van luitenant Quanjer
gehad en deze ter kennis gebracht van korpo
raal Van T.
De advocaat-fiscaal was het niet met be
klaagde eens en was van meening dat de mede-
deeling aan den korporaal: „Na de schiet
oefeningen gaan we mallen" opgevat dient te
worden als een order.
Het requisitoir.
In zijn requisitoir merkte de advocaat-fiscaal
op, dat beklaagde M., zonder eenig onderzoek,
den gereedheidsschakelaar, die niet op gereed
stond, weer op' „gereed" gezet heeft. Opletten
was zijn eerste plicht geweest. Spr. achtte hem
op grond daarvan strafschuldig in den zin der
wet.
De majoor-konstabel heeft echter nergens op
gelet; hij heeft niets gezien van het opvoeren
van het geschut, ook niet dat korporaal Van
T. verzuimd had het kanon buitenboord te
draaien en de slagpen uit het sluitstuk te
nemen. Spr. was van oordeel, dat de drie be
klaagden gezamenlijk, hoewel van eenige be
wuste medewerking geen sprake is geweest,
schuldig zijn aan het ongeluk.
Ten aanzien van de strafmaat, merkte spr. op
dat de Zeekrijgsraad veel zwaardere straffen
opgelegd zou hebben, wanneer niet gebleken
was, dat behoorlijk toezicht op de artillerie
werkzaamheden aan boord van de Flores geheel
ontbrak. Het was er als het ware een chaoti
sche verwarring.
Van de drie beklaagden achtte spr. sergeant
M. den minst schuldige.
Met vernietiging van het vonnis van den
Zeekrijgsraad eischte de advocaat-fiscaal de
volgende hechtenisstraffen:
Sergeant-geschutmaker M. P. M. 2 weken,
korporaal-konstabel J. van T. 1 maand en
majoor-konstabel J. G. F. 2 maanden hechtenis.
Na de pleidooien van luitenant-ter-zee Muller
en den officier van administratie J. J. van
Houten, werd de uitspraak bepaald op Vrijdag
11 September.
Hand en voet afgereden.
De 17-jarige schalier van het St. Vincen-
tius-Gesticht, C. Centenaar, wilde op de
halte Noordwijk te Batavia in den trein stap
pen, waarmee hij iederen dag naar zijn woon
plaats, Buitenzorg, terugkeerde.
De trein had zich echter reeds in bewe
ging gesteld, zoodat de jongen op de tree
plank moest springen, om nog mee te kun
nen. Hij gleed daarbij uit, met het noodlot
tige gevolg, dat hij onder de wielen kwam,
waardoor hem een hand en een voet werden
afgereden.
Nadat de beide ernstig verminkte lede
maten voorloopig waren verbonden, is de on
gelukkige naar het ziekenhuis vervoerd.
Naar de Java-Bode, waaraan dit bericht
ontleend is, vernam, was zijn toestand den
volgenden dag iets verbeterd.
Het jachtongeluk te Jogja, Het
blijkt grove roekeloosheid geweest
te zijn. De daders zijn gevlucht.
Over het jachtongeluk te Jogja, het zoo-
veelste in de droevige rij, geeft het Bat. Nbl.
nog bijzonderheden, waaruit blijkt, dat men
hier met een geval van ernstige misdadige
roekeloosheid te maken heeft.
De vogeljagers waren twee opgeschoten
jongens van 19 a 20 jaar. Zij gebruikten een
6 mm Beaumont-karabijn met getrokken loop,
zoodat het schot groote draagkracht had. Zij
waren op jacht buiten de grens der stad,
nabij de dessa Maritjan.
De misdadige roekeloosheid spreekt hieruit,
dat een hunner schoot op een perkoetoet
(duif) welke zat op een pager (heg), waar
vlak achter een huisje ligt. De pagers langs
de kleine erfjes zijn niet hoog en de simpel
ste waarneming had hun duidelijk moeten
maken, dat zelfs al hadden zij den vogel ge
raakt, er nog vrijwel zekerheid bestond dat de
kogel zou doordringen in het huis. Dat blijkt
ook uit de verwondingen van de baby van
vier maanden. De kogel ging dwars door het
linker beentje van de baby voordat hg het
meisje, dat het kind op de armen droeg, juist
boven de heup trof. Afgescheiden van alle
kans van een misschot, had zelfs een treffer
ongelukken moeten veroorzaken, want een
perkoetoet is zoo teer, dat de kogel er natuur
lijk ook dwars door heen was gegaan.
Bovendien werd het schot op een afstand
van ongeveer 20 m gelost. Al deze omstandig
heden maken deze jongens ernstig schuldig
en dat het niet voor het zwaarste feit is:
dood door schuld, danken ze nog aan een
zeker toeval. De kogel stuitte, na eerst de
baby getroffen te hebben, nog af op het heup
gewricht, voordat hij in het lichaam drong.
De toestand was Woensdagavond gelukkig
zoodanig, dat er geen levensgevaar bestond,
doch de operatie moest toen nog plaats
hebben.
Toen het schot gevallen was, zijn de twee
jongens gevlucht, doch in de buurt vertoefde
een gepensionneerd sergeant, die ook op jacht
was. Hij was bijna het slachtoffer van een
aanval van een groep personen geworden,
omdat dezen hem aanzagen voor dengene die
het schot gelost had.
De menschen uitten reeds bedreigingen in
dien zin, toen de man kon duidelijk maken,
ook door op de vluchtelingen te wijzen, dat
hij er onschuldig aan was.
Het moge worden gehoopt, dat de roeke-
loozen een voorbeeldige straf niet zulllen ont-
100pen. Want een streng voorbeeld is noodig
om een eind te maken aan de terreur door
roekelooze Jagers veroorzaat.
De Kievit is op de heenreis 8 September van
Jodhpoer vertrokken en denzelfden dag te
Rangoon aangekomen.
De Rietvink is op de terugreis 8 September
van Johpoer vertrokken ei- denzelfden dag te
Bagdad aangekomen.
Een proefvlucht van de Deutsche
Luft Hansa.
De Deutsche Luft Hansa onderneemt thans
in het Noordelijk deel van den Atlantischen
Oceaan proefvluchten voor een geregelde
luchtpostverbinding tusschen Europa en Nd.-
Amerika. Te dien einde bevindt zich thans
het motorschip Schwabenland, het drijvende
steunpunt voor vliegtuigen, met twee dornier
18-vliegbooten, voorzien van ruw-oliemotoren,
bij de Azoren, van waaruit verdere proef
vluchten zullen worden ondernomen, meldt
het A.N.P.
Gisterenmiddag heeft de gezagvoerder van
een der vliegbooten een radiobericht gezon
den, dat de vliegboot van de Azoren is ver
trokken met bestemming voor de Bermuda
eilanden vanwaar de tocht zal worden voort
gezet naar New-York. Het is een proef
vlucht, die wordt gedaan met het oog op de
invoering van een geregelden dienst voor het
vervoer van brieven en vrachtgoed ter aan
vulling van den passagiersdienst van de
Duitsche luchtschepen.
3 :j
De vliegboot wegens een manke
ment teruggekeerd.
De Duitsche Dornier-vliegboot, die Dinsdag
avond van de Azoren was vertrokken om te
pogen poststukken enz. over den Noord-
Atlantischen Oceaan te vervoeren, was ge
noodzaakt terug te keeren, toen ze zich reeds
600 zeemijlen van de Azoren bevond. Oorzaak
was een mankement aan de koelinrichting.
Het laatste vliegtuig is gereed.
De T. 18, de lataste Fokker-bommenwerper
der T.-serie, welke voor de Indische marine is
gebouwd, heeft gistermorgen in de nabijheid
van het watervliegkamp Schellingwoude proef
gevlogen.
Ten overstaan van de rijksovernemings-
commissie onder leiding van overste Holdringh
voerde het toestel, bestuurd door den invlieger
van de Fokker-fabrieken, den heer Meinecke,
eenige hoogte- en stratproeven boven en in
het Binnen-IJ uit.
MRS. MARKHAM'S MACHINE PROOI VAN
SOUVENIRJAGERS.
Souvenirjagers hebben bijna alles wat niet
„spijkervast" was aan mrs. Markham's
„Messenger" er afgesloopt. Bereden politie is
naar de plaats van de noodlanding gestuurd om
daaraan een einde te maken. Deze bevond,
dat alle instrumenten, bougies e.d. verdwenen
waren en dat er al heele stukken van de vleu
gels waren afgebroken.
Mevrouw Markham bevangen van de
hitte.
Naar Reuter uit New York meldt, is mevr.
Markham Dinsdag, toen zij te New York win
kelde, bevangen van de hitte. De temperatuur
bedroeg 80 gr. Fahrenheit, wat voor New
York in den zomer niet eens zoo bijzonder
heet is. De dokter heeft mevrouw Markham
geraden het bed te houden.
MAURICE ARNOUX VERBETERT HET
RECORD OVER 1000 K.M.
Maurice Arnoux, die een week geleden een
geslaagde poging deed tot verbetering van het
1000 K.M. record van den Italiaan Zapetta,
heeft Woensdag, profiteerend van het gun
stige weer, zijn poging herhaald en den af
stand gevlogen in 2 uur 29 min. 53.4 sec.,
gemiddelde snelheid 400.294 K.M. per uur.
Ditmaal was zijn vlucht geheel overeenkom
stig het reglement, zoodat zijn record ge
homologeerd zal worden.
Arnoux bezigde een Caudron Rafale, voor
zien van een 6 cyl. Renault-motor van 350 pk
en vloog in gezelschap van mej. Lukas als
passagier.
Vijf en twintig vliegtuigen zijn op het
oogenblik in de afgelegen gebieden van Nd.-
Rusland op zoek naar den Poolschen ballon
Lopp, die 28 Augustus in de Poolsche hoofd
stad opgestegen is, om mede te dingen naar
den Gordon Bennett-beker. De twee ballon-
vaarders, kapitein Janusz en luitenant Breuk,
beschikken over levensmiddelen voor drie
dagen. Men vreest thans, dat zij op een of
andere eenzame plaats door den hongerdood
bedreigd worden.
Boven Commercie in Lotharingen is gister
middag een Fransch bombardeervliegtuig met
een bemanning van zes personen door een
ontploffing volkomen vernield. Alle zes inzit
tenden zgn daarbij gedood.
