Radio-programma
Op en om het Binnenhof.
GtiMENGD NIEUWS
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1036
Twee nieuwe slagschepen
voor de Amerikaansche
marine.
Handen af van Afrika".
China en Japan.
Moordaanslag door een
krankzinnige?
In den kelder gevallen.
De brandstichting te Meghen.
f 80.000 aan gewetensgeld.
Geheime bijeenkomst der
Vuurkruisen uiteengejaagd.
De kinderverlamming
in Zweden.
Meer motorrijtuigen,
minder verkeersongelukken
Een Amerikaan in Mexico bestolen
en vermoord.
De marine-eofeningen.
De minister van marine Claude Swanson,
heeft Woensdag te Washington medegedeeld,
dat plannen zijn uitgewerkt voor den bouw
van twee nieuwe slagschepen, welke bewa
pend zullen worden met kanonnen van 14, 16
of „mogelok" 20 duim, hetgeen zal afhangen
van een Internationale overeenkomst dien
aangaande.
Men wacht slechts op de goedkeuring door
president Roosevelt om tot den bouw te kun
nen overgaan.
Voorts werd medegedeeld, dat de manoeu
vres van de Amerikaansche vloot in 1937 in
Mei en begin Juni zullen worden gehouden in
de wateren van Hawaii en het Noordelijk deel
van den Stillen Oceaan.
Mede verklaarde de minister, dat het voor
stel van Japan om 15,590 ton aan duikbooten
ook na den sloopingsleeftijd in dienst te hou
den een schending was van het vlootverdrag
van Londen. Komt het daartoe, zeide de mi
nister, dan is het mogelijk, dat de Ver. Sta
ten een zeker aantal torpedojagers, die an
ders buiten dienst gesteld zouden zijn, aan
zal houden.
Tenslotte zei de minister nog, dat hg een
tegenstander was van het stationneeren van
een Amerikaansch eskader in de Europeesche
wateren.
VOELDE ZICH ELLENDIG.
Rede van een Zuid-Afrikaanseh
minister.
In een rede te Dar es Salaam heeft de Zuid-
Afrikaansche minister Hofmeyer Donderdag
gezegd dat Afrikaansche mandaten of kolo
niën geen artikelen zijn van ruilhandel noch
pionnen op het Europeesche schaakbord die
door de spelers van een ander werelddeel naar
believen kunnen verzet worden. Zuid-Afrika
heeft een groot belang in het mandaatsgebied
van Tanganyika en als Baldwin in het Lager
huis gezegd heeft dat de grens van Engeland
aan den Rijn lag, dan zeggen wij dat de
grens van Zuid-Afrika aan de grenslijn tus-
schen Abessinië en Kenya ligt. De eenige
toets volgens welke een mandaatsgebied be
oordeeld kan worden is die of dé mandataris
het mandaat volgens de belangen van zijn
bevolking heeft uitgevoerd. Daarom zeggen
wjj tot Europa: „Handen af van Afrika".
Als er iets moet gebeuren of veranderd wor
den zal het Afrikaansche volk dat zelf uit
voeren, want dat volk, of blank of zwart, of
bruin, voelt zich in de levensbelangen die zijn
bestaan raken, volkomen één en eensgezind.
Het dept. van oorlog te Tokio heeft een
venklaring gepubliceerd, welke het uitvloeisel
is van een conferentie, gehouden in het dept.
van buitenlandsche zaken. Deze verklaring
bevat o.m. het volgende:
Er is besloten, dat dj incidenten, die den
laatsten tijd in China zijn voorgevallen tot
uitgangspunt zullen worden gemaakt van een
vriendschappelijke opheldering tusschen de
beide landen China en Japan. China moet dan
echter van zyn kant oprecht besloten zijn,
mede te werken aan de staking der diepge
wortelde ant^-Japansche politiek, die de
eenige hinderpaal vormt voor vriendschap en
verzoening.
In politieke kringen te Tokio wordt aan
deze openhartige doch verzoenende uitlating
een groote beteekenis toegekend, en men ge
looft, dat zij den weg opent voor een ver
betering, Indien China een streep wil halen
door het verleden en de aangeboden hand wil
aannemen.
In sommige politieke kringen en ook in en
kele bladen te Tokio wordt echter gewezen
op de moeilijke positie waarin de regeering
te Nanking zich met het oog op de binnen-
landsche toestanden bevindt, en die haar
ai zou zij zelf ook van goeden wille zijn de
handen bindt.
Binnenland
Woensdagavond reed de 18-jarige mej. B.
de Goey, uit Ammerzoden per rijwiel uit Den
Bosch naar Ammerzoden. Op den Rijksweg
Den BoschUtrecht, onder de gemeente Em-
pel, sprong een onbekende op haar toe en
liep: „Halt, rijkspolitie".
Toen het meisje was afgestapt, viel de on
bekende haar met een mes aan onder de
woorden: „Ik snijd jou den nek afHet meisje
bekwam verschillende messteken onder den
rechterarm. Kort daarna werd het meisje
gevonden door twee jongelieden uit Ammer-
zode, die een wielrijder waren tegengekomen,
die hun toeriep; „opzij, ik ga de politie halen,
want er is een aanslag gebeurd."
De jongelieden hielden een passeerenden
auto aan, die de politie te Orthen ging waar
schuwen. Spoedig was dr. De Ridder uit
Hedel ter plaatse, die het meisje In zijn auto
meenam en thuis verbond, waarna hij het
meisje, dat niet levensgevaarlijk getroffen
bleek, naar haar ouders te Ammerzoden heeft
gebracht.
De marechaussee uit Den Bosch heeft den
geheelen nacht een onderzoek ingesteld, zy
heeft met een politiehond de polders afge
zocht, doch zonder resultaat. Van den dader
heeft men geen signalement. Men vermoedt,
dat h(j niet toerekenbaar is.
De 77-jarige mevrouw Lodewijks, uit Apel
doorn, die sedert eenige dagen onderdak had
gekregen in het tehuis voor meisjes aan de
Landstraat te Bussum, heeft Woensdagnacht
omstreeks 12 uur. toen zy een andere deur
*ocht, bij vergissing de kelderdeur geopend
en is van de trap gevallen. Zij kreeg zware
Inwendige kneuzingen en is naar het Diaco-
nessenhms gebracht, waar zij Donderdag-
Ochtend is overleden.
Nu rheumatisehe pijnen verdwenen en
goede humeur teruggekeerd.
Gekweld te worden door spit, jicht of
rheumatisehe pijnen, daar is zelfs het beste
humeur niet tegen bestand, zonder Kruschen
Salts tenminste! Hier is een bekentenis, die
voor zichzelf spreekt. „Voordat ik Uw
merkwaardig Kruschen Salts nam, voelde ik
mij oud en ellendig. Ik had aanvallen van spit
In mijn rug, rheumatisehe pijn in mijn beenen,
knieën en één arm, en zenuw-rheumatiek
van mijn rechterschouder langs mijn geheele
arm tot aan mijn vingertoppen toe. Een paar
maanden geleden begon ik met 's ochtends in
mijn eerste kop thee Kruschen Salts te
nemen. Spit en rheumatisehe pijn zijn nu aan
banden gelegd, en ik blaak van gezondheid.
Mijn vrouw zegt dat ik geheel verjongd ben,
en onlangs werd nog bjj een oud-leerlingen
diner van mijn school door verscheidene
„veteranen" ln hun toespraken opgemerkt,
hoe goed ik er uitzag. Voor menschen op mijn
leeftijd (60) is Kruschen Salts een zegen."
A. B. te W
Rheumatisehe pijnen ontstaan maar al te
dikwijls door onvoldoende verwijdering van
afvalstoffen uit het lichaam, waardoor scha
delijke stoffen als urinezuur gelegenheid krij
gen zich op te hoopen. De zes minerale zouten
waaruit Kruschen Salts bestaat, sporen de
afvoerorganen, lever, nieren en ingewanden,
op geheel natuurlijke wijze aan tot actievere
werking, zoodat de gevaarlijke afvalstoffen
snel en afdoende worden weggevoerd. Het
bloed wordt hierdoor gezuiverd, Uw rheuma
tisehe pijnen zullen langzaam maar zeker
geheel ophouden, om niet meer terug te
keeren.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en erkende drogisten
0.40, 0.70 en 1.60 per flacon, omzet
belasting inbegrepen. Let op, dat op het eti
ket op de flesch, zoowel als op de buitenver
pakking de naam Rowntree Handels Maat
schappij, Amsterdam, voorkomt. (Adv.)
De ultlokker wederom tot 7 jaar
veroordeeld.
Het gerechtshof te 's Hertogenbosch heeft
Donderdag uitspraak gedaan in de zaak tegen
J. F. B., hotelhouder te Veghel, die door de
rechtbank was veroordeeld tot 7 jaar gevan-
vangenisstraf, terzake dat hij in het voorjaar
1933 te Meghen door een of meer leden der
familie de B. te Oss 100 te geven, heeft uit
gelokt, dat in den nacht van 7 op 8 Juni 1933
te Meghen P. W. de B. en G. de B. opzette
lijk brand hebben gesticht in verd.'s woning
met bakkerij en schuur, waardoor het gebouw
geheel is afgebrand, terwijl daardoor levens
gevaar te duchten was voor de zich in dat
huis bevindende G. v. d. B. en J. M. v. d. R.
en gemeen gevaar voor de in de nabijheid
staande gebouwen en inboedel. Het Hof heeft
verd. opnieuw tot 7 jaar gevangenisstraf met
aftrek van de voorloopige hechtenis, veroor
deeld.
Buitenland
Van geplaagd belastingbetaler.
Een belastingbetaler, geplaagd door zijn ge
weten als gevolg van belastingontduiking,
heeft anoniem aan de belastingadministratie
in Engeland 10.000 pond sterling toegezonden
om de ontduiking, die hem plaagde en hem
de zielsrust ontnam, weer goed te maken.
Het is het hoogste bedrag aan gewetens-
geld, in Engeland ooit ingekomen van één
enkelen belastingfraudeur. Het record stond
op 5000 pond sterling en er was ook een
bedrag geweest van 3000 pond sterling, maar
de ervaring leert, dat gewetensprikken maar
uiterst zelden gevoeld worden voor bedragen
boven 1 pond sterling. Een zonderling had
eenigen tijd geleden wat gewetensgeld ge
delgd door een zending van twee baren goud.
66 deelnemers garresteerd.
Naar het D. N. B. uit Parijs meldt, heeft de
Parijsehe politie Woensdag ee t geheime bij
eenkomst van de Vuurkruisen uiteengejaagd,
waarbjj 66 menschen gevangen zijn genomen.
Op een hunner werd een revolver gevonden.
De epidemie breidt zich uit.
Het aantal gevallen van kinderverlamming
Is dezen nazomer aanmerkelijk grooter dan
vorige jaren. Volgens de nu gepubliceerde ge
gevens van den rijks-geneeskundigen dienst
zijn er in Augustus ruim 750 nieuwe gevallen
geconstateerd, waarvan circa een derde deel
in de eerste helft van de maand, en rapporten
uit verschillende districten wijzen er op, dat
ook in de eerste week van deze maand de
ziekte zich nog verder uitgebreid heeft. Over
het percentage gevallen met doodelijken af
loop zijn nog geen algemeene cijfers bekend,
maar men rekent over het algemeen met circa
tien procent. Het meest verbreid is de ziekte
evenals vorige jaren in Bohuslan, aan de
Westkust benoorden Gothenburg, terwijl men
verder in Midden-Zweden verschillende ern
stige centra heeft. Het eiland Gotland is de
eenige provincie, waar tot nog toe geen ge
vallen geconstateerd zijn. Ten einde besmet
ting zooveel mogelijk tegen te gaan, zijn op
verscheidene plaatsen vergaderingen verboden,
scholen gesloten en dienstplichtigen, die onder
de wapenen moesten komen, voorloopig daar
van vrijgesteld.
Bij de beoordeeling en de bestudeering van
de resultaten der statistieken van verkeers
ongelukken in ons land bestaat veelvuldig be
hoefte aan vergelijkingen met de gelijksoor
tige gegevens in het buitenland.
Weliswaar worden statistische gegevens
over de ongevallen van het verkeer op den
weg in vele landen verzameld, maar deze blij
ken in het algemeen moeilijk vergelijkbaar te
zijn, omdat zij niet op dezelfde grondslagen
berusten en dus bezwaarlijk een basis van
vergelijking kunnen opleveren.
Zeker is, dat het aantal dooden en gewon
den geenszins toeneemt in dezelfde verhou
ding als het motorverkeer. Mede kan uit de
kennisneming van die beschikbare gegevens
worden afgeleid, dat in tal van landen met
toenemend motorverkeer het aantal slachL
offers van ongelukken op den weg vermin
dert. In Engeland bijvoorbeeld van 1934 op
1935 7 pet. meer motorrijtuigen en 10 pet.
minder dooden en 5 pet. minder gewonden;
in Frankrijk 5 pet. meer motorrijtuigen en 7
pet. minder dooden. In Zwitserland 2)4 pet.
meer motorische vervoermiddelen en 3% pet.
minder dooden en 7)4 pet. minder gewonden.
Wel wordt geconstateerd, dat het door de cri
sis verminderde verkeer bedoeld wordt
blijkbaar de verkeersdichtheid, waar omtrent
de meeste landen niet zulke goede gegevens
beschikbaar hebben als thans in Nederland
een rol speelt, maar dat toch de verbetering
van het wegennet en en betere regeling van
het verkeer vooral voor de voetgangers in de
steden, zoomede de voortgezette verkeersvei-
tegheidspropaganda aanzienlijk tot de hoogere
veiligheid hebben bijgedragen.
Uit de in April j.1. uitgegeven voorloopige
bekendmaking van de uitkomsten der ver
keersongelukken op de wegen in Nederland
over 1935 is op te maken, dat het aantal on
gelukken hier te landen van 1934 op 1935
eveneens is afgenomen en wel met rond 4
pet Het aantal motorrijtuigen slonk in dat
jaar ook n.1. met 2 pet
Een Amerikaan uit New York, zekere John
Roger, is in Mexico vermoord, toen hij 1000
dollar overbracht aan de werklieden van een
Amerikaansche houaankoopmaatschappij. De
officier en de soldaat die hem begeleiden, zijn
zoek.
Wcekkroniek
De allesoverweldigende vreugde in verband met Prinses Juliana s
verloving. De senaat bijeen. - Het weercorpservontwerp aan'
genomen. Interpellatie-De la Bella over de wijzigingen in de
steunregeling voor de werkloozen.
Den Haag, 10 Sept. '36.
Wat een week! Wat een emoties! De dave
rende vreugde om de verloving van Prinses
Juliana met den reeds alom beminden Prins
Bernhard heeft alles op zijn kop gezet......
De belangstelling voor politiek, voor de daag-
sche dingen des levens is plotseling wegge
vaagd, althans hier in de Hofstad is men dol
van uitgelatenheid, de straten en pleinen
rondom de historische gebouwen van het Bin
nenhof zien telkens zwart van de met Oranje-
strikken getooide feestelijk gestemde Hage
naars, die trachten een „glimp" op te vangen
van het verloofde paar, en als hun dat ge
lukt, door zich als haringen in een ton te
doen persen tusschen de duizendkoppige me
nigte vóór het Paleis in het Noordeinde, dan
gillen en brullen zij hun enthousiasme, hun
overkropt gemoed uit, weten zij van geen
ophouden, dringen zij, politiecordon's ten
spijt, heftig zwaaiend met zakdoeken, hoeden,
petten en wandelstokken, naar voren!
Het begon op den historischen Dinsdag van
deze week, en dag aan dag, avond aan avond
stroomen de massa's Paleis-waarts.Zater
dag zal een hoogtepunt worden, is er overal
feest in de stad, staat een grootsche huldi
ging van het jonge verloofde paar op het
programma...
En dan... Prinsjesdag! De oude Residentie
wordt met recht „bedreigd" door een ver
pletterende lawine van uit het gansche land
naar hier komende Nederlanders. Want niet
alleen, dat men Koningin en Prinses nog
eens extra wil toejuichen, maar gelijk
bekend werd de a.s. Gemaal van onze
Kroonprinses zal tevens den rit in de gouden
koets naar de Ridderzaal meemaken, om
aan de leden der Staten-Generaal te worden
voorgesteld Wie wil geen getuige zyn van
deze nog enkele dagen geleden ongedachte
gebeurtenis
De Troon, in de laatste jaren zoo eenzaam
geworden met zijn eene fauteuil naast den
zetel der Koningin, zal nu stralen van nieuwe
hoop, van hernieuwd leven rond den alouden
Oranjestam. En in de historische zaal zal de
geestdrift koken en bruischen!
Buiten, op Binnenhof, Vijverberg, Voor
hout, Noordeinde? Men moet bevreesd zyn,
dat de oude muren der hier staande huizen
zullen scheuren van de daverende toejuichin
gen der eindelooze menigte...
De nu nu reeds onder vlaggendoek bedolven
stad zal op Prinsjesdag-1936 een aanblik op
leveren, zooals Nederland maar hoogst-zelden
te aanschouwen geeft, daar kan men zeker
van zijn!
Temidden der woelige feestdrukte in de
city der stad vergaderde deze week de Se
naat. Zelfs moet zij nog één dag vóór de
sluiting bijeenkomen, om de interpellatie-De
la Bella (S.D.) af te doen.
President De Vos zal zeker niet gedacht
hebben, toen hij kort geleden vaststelde, dat
de Senaat nog op Dinsdagavond 8 uur dezer
bijeen diende te komen, dat hij dan juist in
de gelegenheid zou zijn, uiting te geven aan
de vreugde der Kamer vanwege het plotse
ling „uit de lucht gevallen" verlovingsbe-
richt! Natuurlijk maakte hij van de gelegen
heid gebruik. En minister Colijn sloot zich
van harte bij de plechtige woorden des
praeses aan.
De agenda bevatte verschillende belang
rijke zaken. Maar veel animo om met de
Regeering uitvoerig van gedachten te wisse
len was er aanvankelijk niet. Zoo kon de
nieuwe bestuursregeling aangaande Indische
buitengewesten zonder debat worden aan
vaard. En als de heer Van Vessem (N.S.B.)
niet de eerste spreker was geweest by het
ontwerp tegen vorming van particuliere
weercorpsen, waardoor hij de anderen min of
meer „uit hun tent" lokte, dan was mis
schien ook deze zaak zonder veel omhaal be
klonken geworden.
De N.S.B.er zag in het gebodene niet an
ders dan een gelegenheidswetgeving tegen de
nationaal-socialisten, vooral, wijl B.V.L. en
Burgerwachten, z.i. „partijlegers", blijven be
staan.
Minister Van Schaik zette nog eens uit
een, dat B.V.L. en Burgerwachten organen
zijn, die in de hand der Overheid berusten,
en slechts dienen om het wettig gezag te
schragen. Ieder loyaal Staatsburger kan er lid
van zijn. Echter moet worden voorkomen,
dat particulieren politiediensten gaan verrich
ten. Duitschland met zyn S.S. en S.A., oor
spronkelijk „onschuldige" organen, heeft be
wezen, waartoe dat leidt! Daarom moet wet
telijk opgetreden kunnen worden tegen eigen
gereid gedoe. De heer Van Vessem bleek het
daarmee wel eens, doch dan begeerde hjj ook
dat B.V.L. en Burgerwachten verdwynen. Als
dat geschiedt, stemde hy voor het gebodene,
anders tegen.
En vanzelfsprekend hapte de bewindsman
niet in dit voor hem niet bijster aanlokkelijke
aas! Zoodat ten slotte de heer Van Vessem
rijn (eenzame!) tegenstem liet aanteekenen.
Was het maar zoo. dat met het heugelijke
gebeuren ln het Koninklijke Gezin de crisis
nood kon worden uitgebannen! Helaas is dat
niet aldus, blijven de huidige economische en
sociale zorgen nijpend drukken, al wordt de
hóóp steeds levendiger en niet zonder
reden! dat de feestelijke stemming in het
land teverts een doorzetting beteekent van de
reeds hier en daar gebleken opleving.
Intusschen vraagt het diep-ernstige werk-
loozen-vraagstuk nog immer aller aandacht,
en vooral in den laatsten tijd werd veel be
roering gewekt door de nieuwe maatregelen
van minister Slingenberg uitmakende Ka-
binetspolitiek, gelijk Z.Exc. in den Senaat
verzekerde welke het geldelijke steun
bedrag van een groote groep der gesteunden
min of meer doet afnemen ten bate van een
andere groep, die het meest aan steunver-
hooging behoefte heeft (grootste gezinnen).
Naar de bewindsman reeds herhaaldelijk be
toogde, wenscht de Regeering op de wijzigin
gen „niets te verdienen", m.a.w., zij laat het
totale steunbedrag ongemoeid, begeert alleen
rechtvaardiger verdeeling der beschikbare
baten.
Dé heer De la Belle (S.D.) hield een inter
pellatie over deze aangelegenheid en de hoofd
zaak van zijn ruim twee uren durend en met
vele cijfers en feiten gelardeerd betoog kwam
hier op neer, dat hij zeker erkende de waarde
der beoogde verbeteringen, maar dat ten
eerste slechts een kleine groep ervan beter zal
worden en ten tweede de anderen geen cent,
maar dan ook geen enkele cent kunnen
missen, al is het dan voor een goed doel. De
minister wees er in zijn antwoord op, dat de
verlaging, welke hoogstens 1 kan bedragen,
goed zal worden gemaakt door allerlei com
pensaties, als daar zijn huurverlaging, ver
strekking van goedkoop vleesch en goed-
koope groenten, alsook bijzonder laaggeprijsde
vetten.
In zijn repliek deed de interpellant uit
komen, dat het doorwerken van deze maat
regelen veel te lang duurt, en intusschen de
beknibbelde werklooze niet kan rondkomen.
Mr. Drooglever Fortuyn, Rotterdam's bur
gemeester, die zeker ook wel gerechtigd was,
een duit in 't zakje te doen, bleek bezorgd
ten aanzien van dat „overbruggen" van het
tekort. Zoo wees hij op het feit, dat werk
loozen aan huurcontracten kunnen vastzitten
en dus wel gedwongen kunnen worden, nog
een poos de oude, te hooge huur te blijven
betalen.
Er was dus mede buiten Socialistische krin
gen weinig echte ingenomenheid met de
maatregelen. Of dat zal toenemen, zal het
verdere debat wel leeren.
Het is echter de vraag, of die opmerking
aangaande huurcontracten wel hout snijdt,
want de minister had in zijn rede reeds een
wetsontwerp aangekondigd, waardoor ver
hinderd zal worden, dat een eigenaar, die een
redelijke huurdaling weigert, zich rechtsbij
stand kan verleenen als hij door dwang het
onredelijke hooge bedrag wil innen of tot
uitzetting wil overgaan. Wat „redelijk" is
hangt van allerlei (plaatselijke) omstandig
heden af.
Behalve dan de aankondiging van genoemd
wetsontwerp bracht de ministerieele rede
weinig nieuws. Zij strekte slechts tot het
aannemelijk maken der ontworpen regeling.
Natuurlijk stelde Z.Exc. de voordeelen van
een en ander duidelijk in het licht; naast de
hierboven reeds genoemde komen de stan-
daardloonen voor jeugdige werkloozen, uit
breiding van en een minder straffe rouleering
bij de werkverschaffing. Nog eens etaleerde
de bewindsman de vijf richtlijnen, waarlangs
de Regeering haar werkloozen-politiek voert;
De Rijksgelden zijn beperkt, er moet een
ethisch minimum zijn, ook een rechtvaardige
verdeeling der middelen. Voorts behoort er
afslaand te zijn tusschen loon en steun en de
steun mag het normale bedrijfsleven niet be
lemmeren.
De- heer De la Bella had ook scherper cri-
tiek doen hooren over het vaststellen der z.g.
standaardloonen en de minister zei ervan, dat
door den langen duur der werkloosheid vele
werkloozen niet meer terug zullen keeren in
hun positie van voorheen. Z.Exc. betreurde
dat mét den interpellant en betwistte, dat de
Regeering 't zoo inziet, omdat zij twijfelen
zou aan haar economische politiek. Neen,
ook bij de sterkste opleving zal door de
voortgeschreden mechanisatie en de bevol
kingstoename een deel der arbeiders buiten
werk blijven.
Een voorbeeld: In het Amsterdamsche dia
mant-bedrijf zyn circa 2500 werkloozen, ter
wijl een 17 1800 werk hebben. Er komt wel
licht in dat bedrijf spoedig opleving, ver
wachtte Z.Exc. (en terecht), edoch, een groot
deel der werkloozen zal niet genoeg geschikt
heid bezitten voor de intusschen toegepaste
nieuwere werkwijze. De Regeering kan de
zulken niet meer als volkomen vaklui be
schouwen. Z.Exc. erkende, dat de standaard-
loon-kwestie een pijnlijk gedeelte van zjjn
maatregelen beteekent.
Nu wat aangaat de afschaffing van den
huurbijslag: De interpellant had Z.Exc. ver
weten, dat hij indertijd in de Tweede Kamer
beloofde, niet met nadere steunwijzigingen te
komen, vóór het vaste lasten ontwerp was
aangenomen. En nu kwam de minister toch
met een nieuw schema! Ja, zei de bewinds
man, maar het ontwerp werd verworpen_ Dat
is eeen reden, vónd naderhand de heer De la
BeUa^ oni nu maar ineens met zoo'n veran
dering te komen, integendeel.
Z Exc. verzekerde echter, niet verder
hebben kunnen wachten, het vraagstuk achtte
hij voor de geheele arbeidende klasse te be
langrijk. De huurbijslag had ten grondslag, de
groote gezinnen te helpen. In Amsterdam be
taalde men 100 pet. bijslag. Doch de regeling
bracht verstarring van het huurpeil mee da
ling van huur van arbeiderswoningen bleef
uit In Den Haag blijkt eindelijk een geringe
daling, endaar werd dan ook sinds byna
een jaar de huurbijslag afgeschaft!
De bijslag (2/3) remde den lust om voor
huurverlaging te ijveren, niet alleen bij den
werklooze. Vele gemeenten zijn immers huis
eigenaar! Daarbij: practisch hadden de groote
gezinnen aan den bijslag meestal niets, want
zy kwamen reeds gauw aan het maximum,
en dan kan er geen bijslag meer by. Alleen de
allerkleinste gezinnen profiteerden van den
maatregel.
Aangezien 2/3 der gesteunden huurbijslag
geniet, is het vraagstuk óók voor de werken
den van groot belang. Voorts wees de mi
nister erop, dat de huurbijslag het huizen
kapitaal beschermt, terwijl alle bezittingen
dalen.
Ten hoogste zal de korting neer mogen ko
men op 1.—, gelijk reeds gezegd. „Maar
't is niet zeker, dat het levenspeil daardoor
daalt", aldus Z.Exc. De huurverlaging en de
verbeterde distributie vergoeden veel. In Am
sterdam gaat het om 21000 gezinnen, die
minder huur moeten gaan verwonen, iets,
van groot belang voor de woningmarkt al
daar! De Regeering wil de gemeenten opdra
gen in deze leiding te geven. Als de eigenaar
de huur verlaagt, kan hij de huur by de ge
meente komen halen; hij krygt dus „vast
heid". De heer De la Bella vond die regeling
voor den huiseigenaar een te mooi buiten
kansje; voor een paar kwartjes huurverla
ging krijgt hij dan ineens overheidsgerantie
ten aanzien van geregelde huurbetaling!
De minister ging voort en zei, dat de Re
geering wenscht, dat iedere huurverlaging ten
volle den werklooze ten goede komt. Aange
nomen, dat de huurdaling 0.50 beteekent,
houdt de werklooze, die het maximale bedrag
h 1.moest derven, nog een „gat" van
0.50 op zijn begrooting over, aldus rekende
de bewindsman verder.
Welnu, dan komt de goedkoope distributie.
Ter sprake kwam de IJmuidensche gehakt-
kwestie, en Z.Exc. wees erop, dat een fabri
kant aldaar een voorstel had gedaan voor het
inblikken van vleesch. De Regeering ging er_
op in, maar een deel van den gemaakten
voorraad bleek door een manco in de fabri-
kage onbruikbaar. De Regeering behoeft
daarvoor natuurlijk geen cent te betalen. An
dere vleeschfabrikanten kwamen opdagen,
verkregen eveneens vergunning, en nu zijn 15
fabrieken aan den gang. Vier millioen blikjes
liggen reeds gereed.. Een gezin met 3 kinde
ren krijgt meteen 2 ko gehakt (winkelprijs
1.40) voor 65 cent Voordeel 0.75.
Goedkoope margarine en dito bak- en
braadvet zal mede beschikbaar komen. Zoo
zal men 750 gram margarine (winkelprijs 75
cent) voor 33 cent kunnen krijgen. Aldus
heeft de werklooze reeds ruim één gulden
voordeel, tegenover de vijftig cent achteruit
gang door afschaffing van den huurbijslag.
Voorts zullen nog verduurzaamde groenten
beschikbaar worden gesteld, wat ook den
groententelers steun biedt. De minister leg.
de er nadruk op, dat z.i. de Regeering het
levenspeil van den werklooze niet omlaag
brengt door haar maatregelen, wat beteeken-
de, dat de minister geen termen kon vinden,
zijn maatregelen in te trekken. Z.Exc. stond
er borg voor, dat gezorgd zal worden voor
verlaging tot een redelijk peil en voor een
waardevolle distributie, ten bate van de ge
zondheid der werkloozen, iets, waaromtrent
de interpelalnt ook bezorgdheid had geuit.
Zooals te verwachten was, bleek de inter
pellant „zeer onvoldaan" over het ministe
rieele antwoord. Hy betwistte, dat de werk
looze nu niets zou voelen voor huurverlaging.
Enkele dubbeltjes per week spelen op zijn
budget wel degelijk een groote rol! Het
systeem van den minister achtte de heer De
la Bella onmogelijk, wijl „de man die het be
treft, niet betalen kan". De Senator kwam
ten slotte met twee moties. Zij betroffen res
pectievelijk den maatregel omtrent den huur»
bijslag en die aangaande de standaardloonen,
vragend van de Regeering „nadere overwe
ging van een en ander.
Het zal niet vaak gebeurd zyn, dat de Se
naat één dag voor de sluiting der Staten-
Generaal nog vergadert. Ditmaal zal zulks
geschieden.
Parlementariër,
ZONDAG 13 SEPTEMBER.
Hilversum I, 1875 m.
8.55 VARA, 10.00 VPRO, 12.00 AVRO, 5.00
VARA, 8.00 AVRO.
8.55 Gramofoonplaten.
9.00 Postduivenber.
9.05 Tuinbouwpraatje.
9.30 Gramofoonplaten.
9.45 „Van staat en maatschappij".
10.00 Gramofoonplaten.
10.05 „Als straks de kachels weer gaan
branden", causerie.
10.20 Gramofoonplaten,
10.30 Ned. Herv. Kerkdienst.
12.00 Filmpraatje.
12.30 Omroeporkest.
1.10 Schilderijbespreking.
I.30 Omroeporkest.
2.00 Literaire causerie.
2.30 Omroeporkest.
3.00 Residentie-orkest en solist. In de pauze:
Orgelspel.
4.30 Gramofoonplaten (Om 4.45 Sportnieuws
ANP).
5.05 Arb. Zangvereen. „Palvu" en gram.pl.
5.30 Sportpraatje.
5.50 Sportnieuws ANP,
6.00 Viool en orgel.
6.30 Gramofoonplaten.
7.00 De Flierefluiters en solisten.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Residentie-orkest en solist.
9.00 Gramofoonplaten.
9.15 Pianoduetten.
9.30 Radio-journaal.
9.45 Kovacs Lajos' orkest, en solisen.
II.00 Berichten ANP.
11.1012.00 Dansmuziek.
Hilversum H. 301 m.
8.30 NCRV, 9.30 KRO, 5.00 NCRV, 7.45
11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding m.m.v. alt en orgel.
9.30 Gramofoonplaten.
10.00 Hoogmis.
11.45 Gramofoonplaten.
12.15 KRO-Orkest. (Om 1.00 Middenstands
praatje).
2.00 Godsd. onderricht voor ouderen.
2.30 KRO-orkest.
3.15 „De band tusschen koloniën en Moeder
land".
3.35 KRO-Melodisten en zang,
4.15 Ziekenlof.
5.00 Gewyde muziek.
5.50 Geref. Kerk. Hierna gewijde muziek,
7.45 Gramofoonplaten.
7.50 Causerie over de R.K Universiteit,
8.10 Berichten ANP.
8.20 Bonte Avond.
10.30 Berichten ANP.
10.35 Gramofoonplaten.
10.4011.00 Epiloog.
MAANDAG 14 SEPTEMBER.
Hilversum I, 1875 m.
Algemeen Programma,
VARA.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding VPRO,
10.15 Voordracht.
10.35 Gramofoonplaten.
11.00 Vervolg voordracht.
11.20 Orgelspel.
12.00 Gramofoonplaten.
12.301.45 De Flierefluiters en solist,
2.00 Gramofoonplaten.
2.45 Piano-duetten.
3.00 Voordracht.
3.30 De „Flowers Harmony Five",
4.30 Voor de kinderen.
5.05 Gramofoonplaten.
5.30 Ensemble „Melody Circle" en soliste,
6.30 Muzikale causerie.
7.10 Causerie over Paddestoelen.
7.30 Orgelspel.
7.50 Gramofoonplaten.
8.00 SOS-Berlchten. Berichten ANft jj
8.10 Gramofoonplaten.
9.00 De Bohemiana,
verzorgd door de
9.40 Voordracht.
10.00 Berichten ANP,
10.05 VARA-orkest.
11.0012.00 Gramofoonplaten.
Hilversum H, 301 m.
N CR V-uitzending.
8.00 Schriftlezing.
8.159.30 Gramofoonplaten.
10.30 Morgendienst.
11.00 Chr. lectuur.
11.3012.00 en 12.15 Gramofoonplaten.
12.30 Orgelconcert.
2.00 Voor de scholen.
2.35 Causerie over kamerplanten.
3.153.45 Gramofoonplaten.
4.00 Bijbellezing.
5.00 Gramofoonplaten.
5.30 Fluit- en harp-reciial,
6.30 Vragenuur.
7.00 Berichten.
7.15 Vragenuur.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Chr. Zangvereen. „Immanuel".
9.00 Het Parlement vanuit de hoogte.
9.30 Gramofoonplaten.
9.55 Berichten ANP.
10.00 Het Nederlandsch Sextet.
11.0012.00 Gramofoonplaten. Schriftlezing,
DINSDAG 15 SEPTEMBER.
Hilversum I. 1875 m.
AVRO-uitzending.
8.00 Gramofoonplaten.
9.00 Omroeporkest.
10.00 Morgenwijding. Gramofoonplaten.
10.30 Omroeporkest.
11.00 Huish. wenken.
11.30 Kovacs Lajos' orkest,
12.30 Opening Staten-Generaal. Troonrede)
door H. M. de Koningin.
I.45 Gramofoonplaten.
2.00 Accordeon-concert.
2.20 Omroeporkest.
3.00 Ver .olg van 2.00.
3.15 Omroeporkest en solist,
4.00 Zang en piano.
4.30 Kinderkoorzang.
5.00 Voor de kinderen.
5.30 Kovacs Lajos' orkest en gramofoonpl,
6.45 Dansmuziek. m
7.80 Viool en piano.
8.00 Berichten ANP.
8.10 Herhaling Troonrec.©. Hierna Orgelspél,
8.30 Taptoe.
9.10 Gramofoonplaten.
9.15 Radio-tooneel.
9.45 Orgelspel.
10.00 Bespreking van de Millioenennota.
10.30 Gramofoonplaten.
II.00 Berichten ANP.
11.1012.00 Hongaarsch Ensemble bJenö"\ 4
Hilversum II, 301 m.
KRO-uitzending. 4.00—5.10 HIRO.
8 009.15 en 10.00 Gramofoonplaten,
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 KRO-Melodisten.
12.45 Opening der Staten-Generaal, TrooiM
rede door H.M. de Koningin,
2.00 Vrouwenuur.
3.00 Gramofoonplaten,
3.10 KRO-orkest.
4.00 HIRO.
5.10 KRO-orkest.
5.45 Gelukwenschen.
6.00 Gramofoonplaten,
6.20 KRO-Orkest.
7.00 Berichten.
7.15 Religieuse causerie.
7.35 Sporthalfuurtje.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Gevar. programma m.m.v. de KRO-M®«
lodisten, solist en voordracht,
9.20 Sportpraatje.
9.45 KRO-Symphonie-Orkest,
10.30 Berichten ANP.
10.35 Gramofoonplaten.
10.50 Vervolg Symphonie-00ncer^
11.3012.00 Gramofoonplaten
