jjex en V.N.V. vinden elkaar
Protest van
Greiser
pAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ontspanning in het
Verre Oosten
Nieuwe successen
van Franco
Graaf Ciano naar Berlijn
Builenlandsch
Overzicht
C,TGAVE. N.v. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
9 OCTOBER 1936
64e JAARG. No. 7821
Nationale groepen
ië fegen
communisme
SPANJE
Worsteling om Oviedo
Nog geen spoor van
Wood gevonden
Mijn-overstrooming in
Brazilië
Gevaarlijke complicaties door den
Spaanschen oorlog?
HELDERSCHE COURANT
De kiezers ontglippen aan de
Roomsch Katholieke Staats
partij.
Brussel Gisterenmiddag verga
derden de kamerleden van Rexisten
en Vlaamsch-Nationalisten. Na de
vergadering werd een communiqué
uitgegeven waarin werd gezegddat
'de besprekingen hebben doen con-
stateeren dat een gemeenschappelijk
programma bestaat, dat voldoende
ruim is om samen te werken, vooral
tegen het communisme.
Er is geen sprake van een fusie
'doch een toenadering tot stand te
brengen, welke van groot belang
kan zijn. In politieke kringen ge
looft men, dat deze coalitie ook
andere rechts-Vlaamsche groepen
en links-liberalen tot zich zal trek
ken. Reeds zijn stappen in deze
richting gedaan.
De Rex. heeft 20 zetels in de ka
mer en de Vlaamsch nationalisten
'18.
Onze oorrespondent weet ons mede
fe deelen dat samenwerking is verkregen
op een zoogenaamd nationaal program,
dat in hoofdzaak ten doel heeft een een
heidsfront te vormen tegen het commu
nisme,
De punten van verschil tusschen de
Seide samenwerkende groepen worden
huiten beschouwing gelaten.
De Vlaamsche Nationalen spreken
voorloopig niet meer van de politieke
vereeniging van Vlaanderen met Neder
land en Rex neemt in zijn program op,
de vorming van een federatieven Belgi
schen Staat.
DEGRELLE
De Katholieke Stqatspartij ver
dwijnt in Wallonië.
De invloed van Degrelle in het Waal-
sche deel van België is met den dag
stijgend. Zóó zelfs, dat hij er vrijwel in
is geslaagd om de groote Katholieke
Staatspartij te ontredderen.
Als het nu gelukt om ook de Vlaamsch
Katholieken tot het verbond te doen
toetreden, dan is in België aan de direc
te invloed van de Kerk op het Staatkun
dig leven een zwaren slag toegebracht.
Het funeste voor de Katholieke Staats
partij is dat zoowel Rex als V.N.V. zui
ver Katholieke organisaties zijn.
Begrijpelijk is dan ook, dat de geeste
lijkheid aarzelt om zich al te sterk te
verzetten. Trouwens ook in kerkelijke
kringen vindt Rex veel aanhang.
De kansen in Vlaanderen.
In Vlaanderen maakt de nieuwe
groep een goede kans. Als Rex z'n iet
wat Waalsch tintje verschuilt achter een
gematigd Belgisch Nationale camouflage
dan zal het Vlaamsche volk zich zeker
in groote getale achter de nieuwe groe
peering plaatsen en is het niet uitge
sloten dat een sterke Vlaamsche groep
straks haar invloed op de Belgische re
geering zal doen gevoelen.
Hij zou berobfd zijn van de mo
gelijkheid om zijn meening te
zeggen over Dantzig.
Geneve. De president van den Dan
ser senaat Greiser, heeft het secretariaat-
gsneraal van den Volkenbond een schrijven
gezonden, waarin
li] hevig protes
teert tegen het
dat hij, zoo
als hij zegt, be
roofd is van de
mogelijkheid om
°P 5 October zijn
meening te ken-
jjeni te geven over
e Danziger kwes
hes en de agenda
den Volken-
bondsraad.
De secretaris
generaal Avenol,
heeft in zijn ant
woord aan de
and van corres
pondentie en vast
staande gegevens
^"getoond, dat
antzig en zijn
jertegenwoordi-
doorloopend
nik hoogte zijn
GREISER.
zijn
jonden van de plannen van den Volken-
Het onderzoek naar wapenen in
Dantzig.
Warschau. De „Vorpostën", het or-
r,„an der Nationaal Socialistische Partij te
meldt, dat groote hoeveelheden
Penen ontdekt zouden zijn in de bureaux
'n. het Socialistische dagblad Volksstimme
„m. die van de Soc. Partij.
k ^ojahstische kringen te Dantzig spre-
dit bericht met klem tegen,
vnn j'W bevelen tot in hechtenis neming
ho socialisten Brill en Brost uitgc-
eitr v'Kd- De politie heeft hen niet te Dant-
1, Kunnen opsporen.
«roet r hebben eenige socialisten terecht
Ion ViJ'f hunner werden vrijgespro-
V6«; Drie tot onbeteekenende geldboeten
eroordgeid Slechts de drukker Fookem
Ver0f>rdeeld tot een boete van 1000
'W-j8- (Fookem is eigenaar van de druk-
1 der Volksstimme).
BEVREDIGEND ONDERHOUD VAN
TSJANG KAI SJEK MET DEN
JAPANSCHEN AMBASSADEUR.
Het onderhoud van den Japanschen am
bassadeur Kawagoe met maarschalk Tsji-
ang Kai-sjek is volgens den correspondent
van de Asahi Sjimboen te Nanking, een
openhartige gedachtenwisseling geweest,
welke anderhalf uur heeft geduurd.
De correspondent meldt, dat Kawagoe
den nadruk heeft gelegd op de herziening
der Chineeseh-Japansche betrekkingen ten
behoeve van den vrede in Oost-Azië en
Tsjiang Kai-sjek heeft verzocht de houding
tegenover de Japansche voorstellen fe ver
duidelijken, o.m. ter zake van de onder
drukking der anti-Japansche agitatie in
het tegen Japan geriohte verzet in China,
alsmede de stabilisatie varf Noord-China
ten einde de betrekkingen tusschen Ghina
Mantsjoekwo en Japan met elkander in
overeenstemming te brengen.
De correspondent verneemt, dat Tsjiang
Kai-sjek de voorstellen van Kawagoe in
ernstige overweging heeft genomen en Ka
wagoe de verzekering heeft gegeven, dat
hij een herziening der Chineesch-Japansche
betrekkingen door middel van diplomatie
ke onderhandelingen wenscht. Hij vroeg
de Japansche regeering de positie van de
regeering van Nanking te waardeeren en
voorzorgen te neipen bij haar houding
de Chineesch-Japansche betrekkingen te
herzien.
Hij sprak voorts over de grootmoedige
houding van Japan bij de oplossing der
hangende problemen jegens China betoond
en hij gaf Kawagoe ten slotte de verzeke
ring, dat de diplomatieke en andere betrok
ken autoriteiten opdracht zullen krijgen hun
uiterste best te doen ter bevordering van de
afwikkeling van in behandeling te nemen
kwesties.
Paniek te Sjanghai.
In strijd met bovenstaand geruststellend
bericht zijn de berichten uit Sjanghai, van
waar de nervositeit onder de Chineesche
bevolking, welke tot een paniek is uit
gegroeid, gister overgeslagen is van Tsjapei
naar de noordelijker gelegen stadsdeelen
Pao Sjan, Kiang Wan en Woesoeng, waar
de bevolking haar bezittingen bij elkaar
pakt en met duizenden in de richting van
Sjanghai vlucht. De straten zijn overdekt
met volgeladen karren en wagens, Ook de
spoorweg Woesoeng-Sjanghai is vol vluch
telingen. De universiteiten en scholen in
Noord-Sjanghai zijn voor drie dagen geslo
ten, De veiligheidsdiensten in Tsjapei, Ki
ang Wan en Pao Sjan zijn versterkt ten
einde plundering te voorkomen. De prijzen
der levensmiddelen stijgen snel.
Bom ontplofte gelukkig niet
Nanking, 8 Oct. Uit Japansche bron
wordt vernomen, dat in een Japansche apo
theek, welke op het Chineesche gebied te
Hankow is gelegen, een bom werd gewor
pen, welke evenwel niet ontplofte.
De daders zijn ontkomen.
Niet overhaast, maar met mathematische
zekerheid, leidt Generaal Franco zijn offen
sief tegen Madrid.
Van stormloopen tegen de stellingen der
regeeringstroepen is geen sprake. Het is
meer het toehalen van een verstikkende lus
van ijzer en staal, welke om de stad is ge
legd.
Hier en daar de bezetting van een belang
rijk strategisch punt, het terugdringen van
den tegenstander, daaruit bestaat de tactiek
van den rebellen-generaal.
Tot een groote belangrijke slag komt het
nergens. Maar toch wordt er op tal van pun
ten een harde en bloedige strijd gestreden.
Gisteren hebben de regeeringstroepen Na-
valperal moeten ontruimen om zich terug te
trekken op Las Navas. Beide plaatsen lig
gen in den sector ten westen van Madrid aan
den spoorweg van daar naar Avilla en op
ongeveer 60 kilometer van de hoofdstad. De
vijand had Navalperal gedurende den ge
heelen nacht van Woensdag op Donderdag
gebombardeerd en evenais het geval was bij
Toledo, is deze nederlaag voor de regeerings
troepen voornamelijk te wijten aan de groote
overmacht hunner tegenstanders, die gebruik
konden maken van moderne drie-motorige
vliegtuigen. Een ander succes voor generaal
Franco is de bezetting van Escaiona in de
streek van Maqueda. De regeeringstroepen
hadden er een versterkte positie ingenomen,
die zij met verliezen aan menschen en ma
teriaal hebben moeten ontruimen.
Schade is gisteren toegebracht aan den
voor Madrid zoo belangrijken spoorweg naar
de Oostkust tengevolge van een bombarde
ment bij Aranjuez. Deze stad, 40 kilometer
ten zuiden van Madrid gelegen, is een der
naaste doelpunten voor de rechtsche troe
pen bij hun opmarsch van Toledo in noord
oostelijke richting. De beschadigde spoor
lijn kon spoedig hersteld worden en het ver
keer is reeds weer normaal.
Tenslotte kwam gisteravond laat nog uit
Burgos het bericht, dat de rechtsche troepen
Siguenza hebben ingenomen, Siguenza is een
gewichtig punt ten Noord-Oosten van Ma
drid; het is langen tijd door de regeerings
troepen hardnekkig verdedigd.
Toestand in Madrid.
Ook de linksche bladen erkennen thans
dat de toestand te Madrid zorg baart.
Eigenaardig doet daarom aan het afvaar
digen van decreten door Largo Caballero
over onderwijs- en landbouwaangelegenhe-
den.
Men vindt deze maatregel vreemd en ver
klaart dat zij genomen zijn om den werke-
lijken toestand te maskeeren.
Te Valencia zijn gistermiddag weder ruim
6000 kinderen uit Madrid aangekomen, van
welke er 1200 verder getransporteerd worden
naar Barcelona.
Vandaag volgt nog een transport van on
geveer 4000 kinderen.
Strijd in het Noorden.
Oviedo is nog niet geheel door de opstan
delingen ontruimd. Toch schijnt hun positie
hier gevaarlijk te worden en moeten zij
voetje voor voetje terugwijken voor de
mijnwerkerstroepen.
Blijkbaar om de regeeringstroepen te
dwingen hun greep op Oviedo te verslap
pen, heeft Generaal Mola een offensief op
Bilbao ingezet.
De rechtsen beweren de stad reeds tot op
8 K.M. afstand te zijn genaderd.
Steeds nog nieuwe troepen uit
Afrika.
Gistermiddag zijn 10 vliegtuigen van Ceu-
ta naar Algericas gevlogen,, waarna vier
stoomschepen met troepen en materiaal uit
Marokko te Algeciras zijn aangekomen, te
gelijk met twee andere schepen afkomstig
uit Melilla met 4.000 regulares aan boord.
Naar men gelooft zijn reeds 15.000 solda
ten uit Marokko naar Cadiz, Algeciras, Se-
vilal en Jerez de la Frontera vervoerd.
Vier gewapende trawlers der opstandelin
gen hebben gistermiddag den gewapenden
trawler der regeering aangehouden, die on
langs drie dagen achtereen la Atunara
heeft gebombardeerd.
De 23 leden der bemannig zijn gevangen
genomen en te Algeciras aan land gezet,
waar zij, naar uit goede bron wordt gemeld,
te middernacht terechtgesteld zullen wor
den. i
Gisteren zijn uit Soerabaja twee Dorniers
vertrokken ter opsporing van den vlieger
Wood.
De aviateur had eergisteren te 07.00 uur on
geveer te Koepang moeten arriveeren. De
laatste teekenen van leven welke men van
Wood heeft gehoord, waren zijn verzoeken
om radio-peiling toen hij zich op een afstand
bevond van 68 mijl van Koepang.
De telegraaf- en telefoonkantoren op Ti-
mor zijn den geheelen nacht opengehouden
in verband met de nasporingen.
De resident is met den gouvernements
stoomer „Merel" naar de kleine eilandjes
vertrokken om daar een onderzoek in te
stellen. Tot dusverre zijn alle nasporingen
vergeefs geweest.
Het wordt steeds meer waarschijnlijk, dat
het vliegtuig met zijn vier inzittenden in de
Timorzee is neergestort.
Met groote kracht wordt het onderzoek
voortgezet. Speurend scheeren de vliegmachi
nes over de tallooze eilandjes in deze veria
ten streek terwijl regeeringsstoomers alle
hoeken en gaten naspeuren naar de vermis
ten.
Tot dusver alles tevergeefs en men wan
hoopt reeds aan de mogelijkheid om de on
fortuinlijke aviateurs nog te vinden.
Vier arbeiders gedoodi tach
tig gewonden.
Rio de Janeiro In de grootste kolen
mijnen van Brazilië te Sao Jeronymo
heeft zich een ernstig overstroomings-
ongeluk voorgedaan, tengevolge, waar
van vier mijnwerkers werden gedood.
Te Porto Alegro twee stads
wijken onder water.
De overstrooming in Porto Alegro heeft
ten laatste het centrum van de stad be
reikt. De woningen van ongeveer 30.000
personen zijn vernield. Er komt gebrek
aan levensmiddelen. Het verkeer in den
staat Rio Grande do Sul is gestaakt we
gens overstrooming van de vliegvelden.
ONTPLOFFING IN EEN BELGISCHE
STUDIO
Brussel In de filmstudio te Etter
beek zijn bij het oplaten van luchtballon
netjes deze ballonnen ontploft, met als
gevolg, dat zeven figuranten aan gelaat
en handen brandwonden opliepen.
Vijf van hen moesten in een zieken
huis worden opgenomen.
Stefani meldt uit Rome:
Op uitnoodiging van de Duitsche rijks
regeering zal de Italiaansche minister
van buitenlandsche zaken, graaf Ci^no,
schoonzoon va-n Mussolini, zich binnen
kort naar Berlijn begeven om den Duit-
schen rijksminister van buitenlandsche
zaken, baron van Neurath, te bezoeken.
Graaf Ciano zal ook door den Fuehrer
ontvangen worden voor een gedachten-
wisseling.
CIANO
Volgens Reuter zou over de conse
quenties der interpretatie van het Oos-
tenrijksch-Duitsoh accoord van 11 Juli
worden gesproken.
Uit dezelfde bron wordt gemeld dat
Ciano's reis tusschen 18 en 24 October
zou vallen.
DE MOGELIJKHEID VAN IN
TERNATIONALE VERWIK
KELINGEN, TENGEVOLGE
VAN DE INMENGING VAN
DUITSCHLAND EN ITALIê IN
DE SPAANSCHE AANGELE
GENHEDEN. RUSLAND
GEEFT ER DE BRUI AAN.
Van het begin van den burgeroorlog
in Spanje aan is men bang geweest
voor internationale vérwikkelingen. Hoe
zouden de landen rondom zich houden
tegenover de strijdende partijen? Dat
was de groote vraag, waarop men het
antwoord vreesde. Immers, Rusland en
Frankrijk zagen liefst bestendiging van
den huidigen toestand, Italië en Duitsch-
land daarentegen zouden liefst den val
van de tegenwoordige regeering wen-
schen en dus de overwinning van de op
standelingen. (Fascisten-,
Het Fransche voorstel tot niet inmen
ging in de binnenlandsche aangelegen
heden van Spanje, was dus logisch. Men
begreep dat de oppositie het zonder hulp
van buiten niet tegen de bestaande re
geering zou bolwerken. En dus was
Frankrijk gebaat bij onthouding. Rus
land,Italië en Duitscbland besloten bet
Fransche voorstel te aanvaarden en dus
den strijd door de partijen onderling te
laten uitvechten.
Edoch, wat is het geval. Over de
Spaansche grenzen kwam het oorlogsma
teriaal; vliegtuigen, bommen en granaten
van Italië en Duitschland, voor de op
standelingen binnen en Frankrijk steun
de de Spaansche regeering. De prac-
tijk bleek dus in flagranten strijd met
de theorie. Natuurlijk ontkende men
hardnekkig iedere inmenging, maar de
bewijzen stapelden zich tegen de drie re
geeringen op en de meest objectieve be-
oordeelaar bevestigde de berichten dien
aangaande.
Rusland protesteerde in Genève. Het
had zich afzijdig gehouden en had daar
om dus alle reden tot protest. Het baatte
niet. De overwinningen van de opstan
delingen (fascisten) gingen geleidelijk
voort en nog gisteren schreven we in
ons overzicht dat binnen afzienbareD
tijd de strijd wel beslecht zou worden
ten gunste van de opstandelingen, om
dat de regeering niet opgewassen bleek
tegen de militair veel beter georgani
seerde en uitgeruste troepen.
En nu komt daar het protest van
Rusland, zie daarvoor de voorpagina
van ons nummer van gisteren. Het
verklaart daarin dat het zich niet
langer gebonden acht door het ver
drag van niet inmenging in Spanje
indien niet onmiddellijk maatregelen
worden genomen, dat dit verdrag niet
verder wordt geschonden.
Rusland motiveert zijn protest met be
wijzen van de schending van het ver
drag door andere mogendheden.
Londen is opgeschrikt door dit gehar
nast protest en het zal er zeker de bil-
ijke reden van voelen. Maar hoe dit
varkentje te wasschen?
Misschien zal men het geval voor Ge
nève brengen en zal men de noodige
commissies en sub.- commissies benoe
men, die de zaak van de niet inmenging
zullen bestudeeren en naar Spanje zul-
en worden gezonden om de „levende
tewijzen" van de overtreding te halen,
im als ze daar dan mee terug komen
dan hebben de opstandelingen allang
lun werk voltooid en zitten ze zadelvast
in Madrid. Tenzij.... Rusland het niet
zoo ver laat komen en voor dien tijd in
grijpt. Maar daaraan zitten zooveel con
sequenties vast, ook voor Rusland
De komende weken kunnen weer inte
ressant worden.
