ftlaximum snelheid van
vliegtuigen
Het nieuwe Douglas-
vliegfuig der K.L.M.
Naar snelheden van 1000
mijlen per uur?
Uitvoer van onze landbouw
producten naar België
Agent aangereden
Kwaliteitscontrole op den
uitvoer van groenten
en fruit
ZATERDAG 17 OCTOBER,
VOLGENS AMERIKAANSCHE
PROEFNEMINGEN IN DE
LUCHTTUNNEL BIJ DEN TE-
GENWOORDIGEN BOUW VAN
HET VLIEGTUIG 900 K.M. PER
UUR. INVLOED VAN DE STRA
TOSFEER. BIJKOMSTIGE OM
STANDIGHEDEN.
Welke maximum snelheid vliegtui
gen kunnen bereiken is een vraag,
■welke vooral de deskundigen bezig
houdt. Menigeen ziet de oplossing
van het opvoeren der snelheid in 't
vliegen in de stratosfeer, omdat daar
de luchtweerstand geringer is. Fan
tastische getallen zijn in dit ver
band genoemd Anderen daarentegen
zijn van meening, dat de verdunde
lucht op groote hoogten oorzaak zal
zijn, dat aan de schroef niet zulk
een krachtig ronddraaiende bewe
ging kan worden meegedeeld, als
voor het verkrijgen van enorme
snelheden noodig is.
Wanneer men zich houdt aan de uit
komsten, welke met practische proefnemin
gen in de luchttunnel zijn verkregen, dan
zou men van de maximum snelheid niet
meer zoó ver verwijderd zijn. Uit proeven
in zulk een tunnel te Langley Field in
Amerika bleek namelijk, dat bij een wind
snelheid van 1200 K.M. per uur het vlieg
tuig van 900 K.M. al niet meer vliegt. Het
wereldrecord voor de vliegtuigsnelheid be
draagt, zooals men weet 709 K.M. per uur,
Mocht 900 K.M. per uur inderdaad de snel
heidslimiet van het tegenwoordige vliegtuig
zijn, dan zou men natuurlijk kunnen pro-
beeren, aan het vliegtuig een zoodanigen
vorm te geven, dat nog hooger snelheden
kunnen worden verkregen.
Verder willen wij hier wijzen op het feit,
dat, aldus de luchtvaartmedewerker van de
N.R.Ct., dat bij snelheden, welke ver boven
de snelheid van het geluid liggen, typische
verschijnselen zullen optreden, welke wel
eens onder de aandacht mogen worden ge
bracht. Reeds bij het met groote snelheid
verschoten geschutprojectiel was opgemerkt
dat een korte, scherpe knal ontstaat, de
zoogenaamde kopknal, een gevolg van de
hotsing van het projectiel tegen de lucht
deeltjes bijhet doorloopen van zijn baan.
Aan zulke verschijnselen zal ook het zeer
snel vliegende vliegtuig zijn blootgesteld.
Het is de vraag of het menschelijk lichaam
tegen de hevige trillingen en tegen de ge
luidsgolven, welke zullen optreden, bij een
eenigszins langdurigen tocht bestand zal
zijn.
Bovendien moet het volgende worden op
gemerkt. Reeds bij een snelheid van ruim
500 K.M. per uur van het vliegtuig is ge
bleken, dat de lucht, welke met het vlieg
tuig in aanraking komt, tengevolge van de
wrijving meer warmte oproept dan met de
gewone verkoelende middelen kan worden
geneutraliseerd, zoodat speciale chemische
middelen noodig waren om voldoende af
koeling teweeg te brengen. Het is de vraag
of men bij nog grootere vliegtuigsnelheden
m staat zal zijn tegen dit verschijnsel de
aoodige maatregelen te nemen.
De voordeelen van stratosfeer-
vluchten.
Naar aanleiding van de hoogtevlucht van
den Engolschen eskaderleider Swain, schrijft
de Engelsche corr. van de „Msb." nog het
volgende:
Van de groote voordeelen welke de stra
tosfeer de aviatiek biedt, is het publiek zich
hog zeer onvoldoende bewust.
Daar zij hoog boven de hoogste wolken
ligt, is zij vrij van stormen. De lucht is ijl;
op 50.000 voet is de dichtheid van den damp
kring nog slechts één achtste van die aan do
oppervlakte der aarde. Bijgevolge is naar
Weerstand gering, en sommige deskundigen
gelooven dat 't mogelijk zal zijn met stra-
tosfeer-vliegmachines snelheden van 1000
mijlen (1600 kilometers) per uur te bereiken,
t geen wil, zeggen dat men, afgezien van
don tijd, noodig voor opstijgen en dalen,
van Amsterdam uil de volgende plaatsen
zou kunnen bereiken in 55 tot 65 minuten:
uPorto, Toledo, Alicante, Algiers, Capri, Bel
grado, Minsk, Helsingfors, benevens midden-
Bkandinavië en IJsland.
Een statosfeervlucht van Nova Zembla
naar Tunis zou niet meer dan drie uren
m beslag nemen.
Minder optimistische deskundigen meenen
I9dn dat binnen weinige jaren snelheden van
WO mijlen (480 K.M.) per uur bereikt zullen
ijVnnen worden op hoogten van 40.000 tot
f-0ö0 voet, 't geen wil zeggen dat men onge
veer drie uren zou noodig hebben om van
Amsterdam naar Madrid te komen. Deze
snelheden hebben betrekking op reis-machi-
nes met passagiers.
^ulke snelheden zijn van groot belang,
zoowel voor de militaire als voor de burger-
njke luchtvaart. Op 't oogenblik maken tal
van technische belemmeringen de hoogere
regionen der stratosfeer nog ontoegankelijk
voor het passagiers- en het bommenwerpend
vhegtuig. Al de luchtvarende volken span
den zich in, deze moeilijkheden uit den weg
nuimen; Engeland schijnt hierbij de lei-
dlng te hebben.
Noch de windsnelheden, noch de windrich
tingen in de stratosfeer zijn constant. Of
schoon men op de hoogere niveaux de snel
heden nog niet nauwkeurig heeft kunnen
vaststellen, heeft men toch uit het drijven
her hoogste waarneembare wolken (op onge
veer 30.000 voet) geconcludeerd dat zich snel
heden van 0 tot ver boven 100 mijlen per
uur voordoen. Op de hoogere niveaux nemen
de snelheden waarschijnlijk geleidelijk af.
Door de Britsche proefvluchten zullen voor 't
eerst nauwkeurige inlichtingen betreffende
windsnelheden en -richtingen op 50.000 voet
en hooger beschikbaar worden. Heeft men
voldoende kennis op dit punt verworven, dan
zal ook op grond hiervan de snelheid van
luchtreizen opgevoeid kunnen worden.
Een ander voordeel dat de stratosfeer waar
schijnlijk biedt, is gelegen in de effenheid
van den luchtstroom. Meteorologen gelooven,
dat verticale stroomen bijna geheel ontbre
ken; bijgevolg zou de vlucht uiterst gelijk
matig zijn. De nadeelen, die thans bij t vlie
gen in atmosferische storingen ondervonden
worden, zouden dan geheel verdwijnen.
De. D.C.-3 „Ibis", het nieuwe vlag-
geschip der K.L.M.
Sedert eenige dagen bevindt zich thans
de nieuwste aanwinst der K.L.M. op Schip
hol, het nieuwste Douglas-vliegtuig van
het type D.C.-3, ingeschreven onder de re-
gistratieletters P.H.-A.L.I., genaamd de
„Ibis"
Hoewel we reeds eerderhet machtige
vliegtuig op een afstand hadden bekeken en
al tal van bijzonderheden er van hadden
gehoord, meende de Directie der K.L.M.
gister de pers in de gelegenheid te moe
ten stellen met de „Ibis" kennis te maken,
al bleef het een kennismaking op den be-
ganen grond omdat er nog eenige formali
teiten te vervullen zijn alvorens het toestel
met passagiers de lucht in mag gaan.
Reeds het uiterlijk van de D.C.-3 toont
de vooruitgang, die de Douglasfabrieken
hebben bereikt, zelfs in vergelijking met
de zoo voortreffelijke D.C.-2. Het merk
waardige is, dat het eerstgenoemde vlieg
tuig 21, het laatste 14 passagiers kan ver
voeren en dat niettemin de afmetingen
van beide vliegtuigen weinig uitloopen.
De meerdere ruimte is voornamelijk gevon
den in het bouwen van een breederen
romp. die geheel ovaal is gehouden, zoodat
aërodynamisch een beter effect nog is ver
kregen dan bij de D.C.-2. Reeds uiterlijk
kan men dat zien als men recht voor de
beide toestellen gaat staan De D. C. 3
is volmaakt gestroomlijnd, toont soepel in
elkaar overgaande bolle lijnen, terwijl men,
voor de D.C.-2 staande een indruk krijgt
van een kop „met ingevallen wangen",
zooals de onderdirecteur der K.L.M. de heer
Guillonard, die de pers namens de maat
schappij ontving, het zoo karakteristiek uit
drukte. Ook de overgang bij de roeren ver
loopt soepeler door een extra rib, die in
den romp is aangebracht, waardoor te
vens het toestel een grootere stabiliteit
heeft verkregen.
De vleugels van de D.C.-3 hebben dezelf
de afmetingen als die van de D.C.-2, tot
aan de vleugeltippen, die zooveel langer
zijn dan die van het vorige Douglasmo-
del, dat de totale spanwijdte er drie meter
groter door wordt.
De D.C.-3 heeft dezelfde motoren als de
D.C.-2, met dit verschil dat van laatstge
noemd toestel de startcapaciteit 8500 pk.
van de D.C.-3 1.000 pk. is, waardoor het
laadvermogen dat door de motoren om
hoog kan worden gebracht 11.000 kg. be
draagt, bij de D.C.-2 slechts 8500.
En verder bevat de D. C.-3 de nieuwste
technische vindingen, die evenzoovele 'ver
beteringen zijn. Daar zijn b.v. de schroeven
bij de D.C.-3 zgn. Constant Speed propel
lers. Deze maken het mogelijk dat de be
stuurder tijdens de vlucht of reeds bij den
start de schroeven een bepaald aantal toe
ren geeft. Wordt de gastoevoer verminderd
of grooter gemaakt, dan stellen de schroe
ven zich automatisch anders in en wel
zoodanig, dat zij het door den piloot be
paalde toerental blijven maken. Ook het
landingsgestel is verbeterd Terwijl de wie
len bij de D.C.2 met de hand moesten
worden uitgepompt, waarmede 18 a 20 sec
gemoeid waren, is bij de D.C.-3 een druk
op een knop voldoende om den hydrauli-
schen oliepomp in werking te stellen.
Door het toepassen der Constant Speed
schroeven kunnen de béide motoren ook
niet meer „uit den pas" raken, wat in an
dere machines nog wel eens mogelijk is.
waardoor een zwaar onaangenaam brom
mend geluid ontstaat. Wat de geluiddicht
heid van cabine, en cockpit betreft blijkt
de D.C.-3. trouwens ook belangrijk te zijn
vooruitgegaan, want terwijl in de D.C.-2,
waarin normale conversatie tusschen de
passagiers zeer wel mogelijk is, geluids-
meetingen een geluidsterkte van 84 deci
bel hebben uitgewezen, blijkt de sterkte
van het geluid in de D. C.-3 slechts 80
decibel te bedragen.
De cabine zelf is uiterst comfortabel
ingericht met 21 prettige fauteuils, die
door een druk op een knop door den pas
sagier zelf naar voren of naar achteren
gesteld kunnen worden.
Tusschen cabine en cockpit is een groote
radioruimte en de cockpit zelf heeft twee
naast elkaar gelegen stuurstoelen, waar-
tusschen de gashendels zijn aangebracht
terwijl het instrumentenbord voor beide
piloten even gunstig gelegen is. Alle D.
C.-3 toestellen zijn uitgerust met een zgn.
automatischen piloot en met de nieuwste
navigatie-instrumenten.
De „Ibis" is uit Amerika geleverd zon
der radio-installatie omdat de K.L.M. den
voorkeur geeft aan de Nederl&ndsche in
stallatie van de N.S.M., die een week de
tijd krijgt voor het inbouwen van de noo-
dige toestellen. Is men daarmede gereed
dan zal de „Ibis" nog eenige proefvluchten
maken en vervolgens dienst doen op de
Europeesche lijnen. Na 150 a 200 vlieguren
in Europa zal dan hetn ieuwe vliegtuig op
de Indiëlijn worden gebracht.
Reeds kort na het uitbrengen van de
D.C.-3 kregen de Douglasfabrieken tal van
opdrachten en op het oogenblik zijn reeds
meer dan 80 van deze toestellen besteld.
Dat de K.L.M. reeds thans een geleverd
kon krijgen bewijst wel, welke prijs men
aan dezen afnemer hecht, die door haar
voortreffelijke prestaties de mooiste pro
paganda voor het nieuwe product dezer fa
brieken maakt. Nog 7 D.C.-3's heeft de K.
L.M. besteld. De eerste van deze serie zal
per 1 Maart uit Santa Monica worden af
geleverd en dus omstreeks 1 April hier zijn
Met een tempo van een week tusschen-
ruimte zullen de overige toestellen hier
aankomen, zoodat in den komenden Zomer
de K.L.M. 8 van deze nieuwste machines,
waarover het internationale luchtverkeer
beschikt, in dienst zal kunnen nemen.
Dank zij de voortvarendheid der K.L.-
M.-directie zal Nederland daarmee de mees
te andere landen weer zeer ver vooruit
zijn.
Het is merkwaardig dat na de D.C.-2, die
toch reeds beschouwd moest worden als een
zeer groote stap vooruit en een perfection
neering van de bestaande verkeersvliegtui
gen, reeds zoo spoedig een nieuwe machine
kan worden uitgebracht, die op vele gebie
den een zoo groote verbetering is. Hieruit
blijkt wel, dat men op het gebied van den
vliegtuigbouw nog lang niet is uitgepraat
en wie weet hoe spoedig reeds weer een
nieuwe machine op de markt verschijnt, die
wederom een groote verbetering blijkt te
zijn. Maar als dit het geval mocht zijn kan
het Nederlandsche publiek er zeker van
wezen, dat ook dan de K.L.M. op baar
post zal staan om den voorsprong die zij
in het internationale luchtverkeer heeft, te
behouden.
PRINSES JULTANA ONVERWACHT
TE ROTTERDAM.
Prinses Juliana heeft gistermorgen een
niet officieel bezoek gebracht aan Rotter
dam. zulks in verband met het huwelijk
van Mr. A. de .Tong met Mei. Mia de
Monchy, een studievriendin van de Prinses.
Ruim twaalf uur, tegen het einde van den
dienst in de kerk van de doopsgezinde
gemeente aan de St. Laurensstraat, kwam
de auto van H.K.H., wier komst geheim
gehouden was. hii het gebouw aan, alwaar
de Prinses het laatste deel van den dienst
bijwoonde.
Na den dienst begaf H.K.H zich met het
bruidspaar en de naaste familieleden naar
de consistoriekamer. Na een half uur onge
veer verliet de Prinses wederom de kerk.
Inmiddels was haar aanwezigheid echter
hekend geworden en een groote juichende
menigte deed haar uitgeleide.
NOODLANDING MILITAIR VLIEGTUIG.
Een schaap gedood.
Gisterochtend omstreeks tien uur, is een
militair vliegtuig bestuurd door den ser
geant-vlieger C. Sipkes, die van Schiphol
voor een oefenvlucht was ogestegen, door
het afslaan van den motor, tot een nood
landing gedwongen op een weiland in den
Bovenkerkerpolder te Nieuwer Amstel.
De manoeuvre verliep vlot en het toestel
kwam goed neer. Een schaap werd evenwel
doodgereden. Na korten tijd is het vlieg
tuig weer opgestegen en naar Schiphol te
ruggekeerd.
KRASSE OUDE.
's-Gravenhage. De 90-jarige Heinrich
Werner, uit Bonn, oud-wagenbestuurder van
den Duitschen ex-keizer, heeft zich van
Bonn per fiets naar Den Haag begeven om
de Prinses te kunnen zien. Onderweg heeft
hij een bezoek gebracht aan den ex-keizer
te Doorn.
Gister was hij in Den Haag en kon om
streeks half twaalf bij het paleis aan het
Noordeinde getuige zijn van het uitrijden
van de prinses.
Hiernaast een
windtnnnel, waar
In modellen van
toestellen onder
allerlei omstan
digheden beproefd
kunnen worden.
Op den voorgrond
achter het draad-
net het model
van een vliegtuig,
opgehangen in
de windtunnel en
daarboven op den
achtergrond de
geweldige lucht-
schroef, die bij 'n
groot aantal om
wentelingen lucht
snelheden van de
kracht van een
orkaan te voor
schijn kan roe
pen.
Ten aanzien van druiven en en
kele koolsoorten, treedt ze reeds
Maandag in werking.
Het ligt in het voornemen van de regee
ring op Zaterdag 17 October e.k. in het
Staatsblad no. 722 af te kondigen een Ko
ninklijk besluit, genaamd: „Tuinbouwuit-
voerbesluit". Dit besluit, hetwelk berust op
de artikelen 8 en 11 van de landbouwuit-
voerwet 1929, stelt eischen aan de hoeda
nigheid en de verpakking van voor uit
voer te bestemmen groenten en fruit. Het
treedt ten aanzien van druiven en roode
witte, savoye, bloem- en spruitkool in wer
king met ingang van Maandag 19 Octo
ber. Ten aanzien van andere soorten van
groenten en fruit treedt het in werking op
nader door de Kroon te bepalen tijdstip
pen.
Voorbereid wordt de aanwijzing als con
trole-instelling van het Uitvoer-controle-bu-
reau voor groenten, fruit en aardappelen,
gevestigd te 's-Gravenhage.
Na de aanwijzing, die met ingang van
Maandag 19 October e.k. mag verwacht
worden, zullen druiven en bovengenoemde
koolsoorten slechts mogen worden uitge
voerd op een door voormeld bureau ver
strekt certificaat. Dit wordt alleen gege
ven, indien de voor uitvoer bestemde pro
ducten gezond, gaaf, zuiver, rijp en versch
zijn. Worden zij verpakt verzonden, dan
moeten zij bovendien naar kwaliteit ge
sorteerd zijn en dient op de verpakking
het gewicht of het aantal stuks van de
zich daarin bevindende producten te zijn
vermeld.
Nog geen bevestiging ontvangen
In verband met een bericht, dat het Bel
gische Ministerie van Landbouw een tijde
lijke schorsing zou overwegen van den in
voer van landbouw- en zuivelproducten,
wordt van de meest bevoegde zijde aan het
A.N.P. medegedeeld, dat bij de Nederland
sche regeering omtrent dit voornemen
nog niets bekend is. Het departement van
landbouw- en visscherij heeft zich gister
ochtend in verbinding gesteld met onzen
landbouw consulent in Brussel, doch ook
daar was geenerlei bevestiging van een
zoodanig plan der Belgische regeering te
verkrijgen.
GELD GESTOLEN UIT EEN WOON
WAGEN.
Gisternacht is ingebroken in een woon
wagen van een amusementsbedrijf, dat zijn
tenten te Ginneken heeft opgeslagen. Een
bedrag van ongeveer vijf "honderd gulden
werd buitgemaakt. Het geld was geborgen
in wit-zeildoeken zaken. De politie heeft 'n
onderzoek ingesteld.
Officier eischt vier maanden
wegens opzettelijke mishande
ling.
Voor de rechtbank te Amsterdam diende
gister de zaak tegen J. M. welke zich aan
aanrijding van een politie-agent te Hilver
sum had schuldig gemaakt. De verdachte
had in een café te Laren een en ander ge
dronken en daarna ondanks de waarschu
wingen van eenige agenten in beschonken
toestand, zijn weg per auto vervolgd. Hier
na vond de aanrijding plaats en slaagde
men er in den verdachte na een achter
volging te arresteeren.
De Officier van Justitie heeft zich niet te
vreden gesteld met de tenlaste legging van
letsel door schuld, maar opzettelijke mis
handeling in zijn dagvaarding opgenomen.
De Officier beriep zich op de meening van
oud-minister Modderman en hij voerde het
bekende voorbeeld aan van den woesten
ruiter, die klakkeloos op een troep kinde
ren inreed. Dit is geen schuld, maar voor
waardelijke opzet. Deze verd. heeft naar het
oordeel van het O. M. hetzelfde gedaan. Ook
in dit geval is voorwaardelijke opzet in het
spel en kan niet met schuld worden vol
staan. De Officier beroept zich op een ar
rest van den Hoogen Raad van 8 Jan. 1934.
Dit zal een les zijn voor alle automobi
listen, die, onder invloed van drank, zich
aan een dergelijk misdrijf schuldig maken.
De Officier requireerde vier maanden ge
vangenisstraf en intrekking van het rijbe
wijs voor den tijd van een jaar.
Mr. Fr. Pauwels verdediger van verd.
kon zijn verweer niet voeren, daar verd.
wegens verduistering van een microscoop
te Utrecht is gedetineerd en niet was ver
schenen.
De uitspraak werd vastgesteld op 29 Oct
Voeten vegen, s.v.p.
Een werkelijke, zindelijke hond.
NOODLOTTIGE ACHTERVOLGING
IN AMERIKA.
Gisteren zijn de 26-jarige sheriff Hosing-
ton en de 47-jarige leerling-piloot Foster,
die met een kleinen tweedekker opgestegen
waren om twee jonge mannen te achter
volgen, waarvan men meende, dat zij met
een gestolen auto op de vlucht waren, neer
gestort en omgekomen.
HILVERSUM II
Orkest Concerten
Rott. Philharm.
Rott. Philharm.
VARA-Orkest
VARA-Orkest
Ochtend j
N ieuwsberichten
Gramofoonmuziek
8.00
12.00
Lichte Muze
Willy Derby met
Ramblers
Orgelbespelingen
Cor Steyn
Godsdienstige Uitz.
Morgenwij ding
10.00
Dansmuziek
De Ramblers
Lezingen
Letterkundig Overz.
Sport
Schaken v. beginners
Oiversen
Uitz. voor arbeiders
in continubedrijven
Esperanto-uitzending
De Wielewaal
Van film en Music
Hall
10.15
tm
aS
■o
■o
■o
a
o
HILVERSUM I
"O
V
2
■o
■o-
TJ
a
O
Orkest Concerten
O
O
3.35
KRO-Orkest
12.30
4.50
9.00
10.05
8.03
10.00
KRO-Orkest
KRO-Orkest
KRO-Orkest
N ieuwsberichten
1.10
1.40
4.30
8.00
10.30
2.30
7.30
11.05
8.15
Gramofoonmuziek
Godsdienstige Uitz.
Godsd. halfuurtje
Lezingen
8.15
10.30
11.30
2.30
4.05
10.3f
6.00
Kath. Radio Volks-
Univ.
Voor de jeugd
Voor de rjjpere jeugd
Kinderuur
2.00
3.00
7.ir
2.00
KRO-Nachtegaaltjes
Diversen
5.45
5.40
Esperanto-nieuws
5.30
Journalistiek week
overzicht
6.20
3.15
Onze Zaterdagavond
8 30
4.30
6.30
7.00
