dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Besprekingen tusschen
Parijs en Brussel
De race om
de wereld
Ras Nasiboc overleden
Minister Spaak verklaart Rex den oorlog
Verklaring van Degrelle
Buitenlandsch
Overzicht
Fransche boeren
REIST PER WACO-
Japansche voorbereidingen
voor 1940
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
ZATERDAG
17 OCT OBER 1936
64e JAARG. No. 7828
Reactie in
Frankrijk op de
rede van
Koning Leopold
Autobus in ravijn gestort
bedreigen stakers
Is de Fransch-Belgische
militaire overeenkomst
te handhaven
AUTOBUSOIENSTEN
naar HOORN, EDAM, AMSTERDAM
en GEHEEL WEST-FRIESLAND
Onlusten te Bombay
HELDERSCHE COURANT
Uit Parijs wordt gemeld, dat de Fransche
regeering niet voornemens is een nota tot de
Belgische te richten om opheldering te vra
gen over de verklaringen van Koning Leo
pold.
Men verklaart aan den Quai d'Orsay niet
voornemens te zijn zich op deze wijze tot
België te wenden.
Er zijn r.eeds besprekingen tusschen beide
regeeringen geopend, welke van Fransche zij
de worden gevoerd door den Franschen am
bassadeur Laroche.
Minister-president Blum, die reeds met de
radicaal-socialistische ministers Delbos, Da-
ladier en Camille Chautemps den door de
verklaring des koning geschapen toestand
had onderzocht, heeft dit Vrijdagavond ge
daan met de leden van het kabinet, die tot
de socialistische partij (S.F.I.O.) behooren.
Reactie in Frankrijk.
Blijkbaar komt voor Frankrijk de verande
ring in de Belgische politiek zeer onver
wacht.
Wat elke eenigszins onbevooroordeelde en
opmerkzame toeschouwer van het wereld
gebeuren zag aankomen, bleef schijnbaar
voor Fransche oogen verborgen.
Men heeft daar blijkbaar niet willen in
zien dat de groote politieke fout van het
verbond met Rusland België dwong om zich
los te maken van Frankrijk.
Deed Brussel dat niet, dan bestond de
kans, dat bij een gewapend conflict tus
schen Duitschland en Rusland, waarbij
Frankrijk 'verplicht is om de Sovjets te hel
pen, ook België zou worden meegesleept.
Dat Brussel daarvoor niets gevoelt kan of
wil men blijkbaar in Parijs niet begrijpen.
De Petit Parisien is verstoord, dat Brus
sel geen onderscheid maakt tusschen de
vredelievende en de klaarblijkelijk oorlogs
zuchtige paties, maar de gemakkelijkste po
sitie kiest. Het blad begrijpt dit met eenige
moeite, gezien hun binnenlandschen toe
stand, maar op deze manier kan België al
leen komen te staan.
Persstemmen uit België.
De Brusselschie „Soir", die vaak de op
vattingen der regeering vertolkt, schrijft in
verband met de rede van den Koning, dat,
terwijl de Belgische veiligheid moet worden
verzekerd door een gereorganiseerd en vol
maakt uitgerust leger, de koning het land
buiten ieder vconflict wil houden, waarbij
de Belgische grenzen niet zouden worden
geschonden. „Dit is het diplomatieke aspect
van de Belgische kwestie".
Het blad voegt hieraan toe, dat België
fcich zoo het recht schept gerespecteerd te
worden en eventueel te worden geholpen
door alle staten, welke den vrede willen.
Het verklaart, dat de woorden des konings
betrekking hebben op de toekomst der Bel
gische buitenlandsche politiek en dat er uit
blijkt, dat België zijn onderteekening ge
stand zal doen. „De verbintenissen, welke
België met Frankrijk en Engeland heeft
aangegaan na de conferentie te Londen met
de Locarnostaten behouden haar volledige
waarde, evenals de zin en de strekking van
de aanstaande internationale onderhandelin
gen ongewijzigd blijven. De formuleering
van den koning is niet die van de bij ver
drag bepaalde neutraliteit van voor 1914.
België blijft vrij in zijn houding op het
gebied der internationale politiek, maar wil
zich niet meer binden aan eenige groote mo
Rondheid of eenige groep van groote mo
gendheden om te vermijden, dat het land
?P het gebied der buitenlandsche politiek
m een strijdpositie komt. Dit wil niet zeg
gen dat het Belgische volk afziet van zijn
traditioneele vriendschappen."
Minister Spaak tegen Rex.
De Minister van buitenlandsche Zaken,
hpaak, heeft op een politieke vergadering
®en rede gehouden, waarin hij de nieuwe
Belgische politiek als volgt omschreef:
>.De zekerheid, dat het Belgische grond
gebied niet kan dienen voor een doortocht,
noch als operatiebasis voor eenige mogend
heid, is een geruststellend element. Wanneer
JOODSCHE FAMILIE UITGEMOORD.
Door bandieten, die het Pool-
sche platteland brandschatten.
Onbekend gebleven bandieten hebben in
net Poolsche dorp Stawy bij Kielce de fa
milie van den Joodschen winkelier Szmulo-
bestaande uit vijf personen, vermoord
Be bandieten hebben des nachts den winkel
vervallen, waar zij een rijken buit hebben
gemaakt.
veronderstelt te doen te hebben met
ehde van Zahzychi, die sedert eenige
schat ^et Poolsche platteland brand-
wij, om de deugdelijkheid van deze politiek
te verzekeren, van het land een belangrijke
militaire krachtsinspanning eischen, die
ons evenwel in staat moet stellen, onder ver
vulling van al onze plichten, onze verdedi
ging en onze veiligheid te verzekeren, voe
ren wij niet slechts en uitsluitend en in
tegraal Belgische politiek, doch dragen wij
op de meest doeltreffende wijze tot den we
reldvrede bij."
In deze faijeenkoThst, die vooral gericht
was tegen 't extremisme, zeide Spaak ver
der, dat de regeering „den handschoen op
nam, indien het noodig was de mouwen
zou opstroopen, en tegenover den golf van
het Rexisme een golf zou stellen, zoo krach
tig, dat men over 6 maanden niet meer van
een dictatuur zou spreken". Spaak wees
tenslotte op de immoraliteit van het bond
genootschap der Rexisten met de Vlaamsch
Nationalisten.
Verdedigde de Belgische koning
het programma van de „Rex"?
Brussel. De leider van de Rexisten, De
grelle verklaarde aan den correspondent
van het Italiaansche agentschap Stefani,
dat koning Leopold in zijn rede in den mi
nisterraad de grondstellingen verdedigde,
welke het rexisme sedert den eersten dag
van zijn politieke actie heeft voorgestaan,
nl. de noodzakelijkheid, dat België zich be
vrijdt van de voogdij van Frankrijk, voor
al op het oogenblik, want men ziet de re
geering te Parijs steeds meer wijken voor
de door Moskou geleide revolutionaire
krachten.
LEON DEGRELLE.
Deze voogdij" zou België wel eens weer
mee kunnen trekken in een conflict, dat
door het bolsjewisme wordt gewenscht en
alleen in het belang van het bolsjewisme.
Als het rexisme aan de macht komt, zal
al zijn streven gericht zijn op samenwer
king met de anti-bolsjewistische landen,
zooals Italië, Duitschland en het toekom
stige Spanje.
De Rex zal met alle materieele en moreele
kracht met hen samen strijden om de Eu-
ropeesche beschaving te verdedigen en het
bosjewisme uit Europa te verjagen..
EKINS ONDERWEG NAAR
HONOLOELOE.
De United Press-vertegenwoordiger
H. Ekins seinde gister uit Midway
Island, dat hij 's morgens om half zes
met de „Hawaiian Clipper" naar Ho-
noloeloe was vertrokken.
Tevoren had Ekins het volgende geseind:
„Ik verzend dit telegram kort voordat de
„Hawaiian Clipper" weder de lagune van
Midway Island verlaat, om met dreunende
motoren de vlucht naar Honoloeloe te begin
nen.
De geweldige vliegboot bracht me in negen
uren en 35 minuten naar Midway Island.
De vlucht verliep zonder eenige moeilijkheid,
hetgeen aan de buitengewoon goede naviga
tie van den bestuurder is te danken.
Als we ons weer in de lucht bevinden,
zullen we waarschijnlijk een van de Philip-
pijnen komende „Clipper" ontmoeten, welke
op reis is van Hawaii naar Midway Island.
Ik zou graag gehad hebben, dat beide vlieg-
booten op dezelfde plaats voor anker waren
gegaan, omdat mijn uitgever, Roy Howard
aan boord van het andere toestel is.
Midway Island is een heel klein eilandje
met een bevolking van 23 employé's der ka
bel-maatschappij en 34 employé's van de Pa-
namarican Airways.' Liefhebbers van „hen
gelen", die graag met hun vangst geuren,
moeten hierheen komen/ Visschen van hon
derd pond beteekenen hier niets. Echte sport
lui gooien alle visschen van minder dan
150 pond weer in zee.
Al is het me nog zoo aangenaam, de race
rond de wereld met een voorsprong van tien
duizend mijlen te winnen, toch zou ik willen
dat mijn rivalen meer geluk hadden gehad.
Als het weer goed blijft, hoop ik Zondag
morgen in Californië te zijn."
Acht dooden.
Casablanca: Nabij den Tizi-pas tus
schen Marakesj en Taroedant, is een auto
bus in een ravijn gestort. Van de inzittenden
allen inboorlingen, zijn er acht om het leven
gekomen, drie zwaar gewond en vijftien
licht gewond.
Suikerfabriek moest worden
ontruimd.
Een tweehonderd-tal stakende arbeiders
had de suikerfabriek te Taury bezet, waar
op een 2000-tal suikerbieten-kweekers naar
het stadhuis trokken en van den prefect
de ontruiming eischten.
Bij het verlaten van de prefectuur wer
den de boeren door de stakende arbeiders
aangevallen. Deze bestaan voor het mee-
rendeel uit Algerijnen en buitenlanders en
waren gewapend met knuppels en mes
sen.
Er ontstond een verwoed gevecht, en de
gendarmes konden de vechtenden slechts
met moeite scheiden. Het aantal gewonden
wordt geschat op vijftig, waarvan drie
boeren ernstig. De zwaarstgewonde is nog
niet overleden, doch wel is zijn toestand
hopeloos.
De arbeiders zijn uit de fabriek verwij
derd.
Reeds sedert eenige dagen staakt de Fran
sche binnenschipperij, wat tot ernstige
moeilijkheden heeft geleid. De stakende
schippers hebben n.l. door middel van hun
schepen waarop de roode vanen en de
Fransche driekleur wapperen, de water-
toevoerwegen naar Parijs versperd. Hierbo
ven ziet men een dergelijke versperring
in de Seine bij Parijs.
Volgens de laatste berichten zou echter
het onderstaatssecretariaat van het mijn
wezen bericht hebben ontvangen, dat het
centraal stakingscomite in de binnenvaart
het accoord, dat in den afgeloopen nacht
in het gebouw van het ministerpresidium
is onderteekend en dat beoogt, een einde te
maken aan de staking zou hebben aanvaard
De rede van koning Leopold, waar
over we in het overzicht van gisteren
schreven, heeft heel wat stof doen
opwaaien Men weet evenwel nog niet
tot welke consequenties de redevoe
ring leiden zal, omdat de koning
zich niet al te positief heeft uitge
sproken Hij heeft de wereld niet
voor voldongen feiten geplaatst, zoo
als dictators dat gewend zijn. Het
verdrag van Locarno is b.v. nog niet
officieel opgezegd, de verplichting die
België op zich genomen heeft ten op
zichte van Frankrijk, bestaat nog en
dus is België militair nog gebonden
aan zijn zuidelijken buurman. Wil
het een politiek van zelfstandigheid
voeren, zooals dat door den koning is
duidelijk gemaakt, dan zal het zich
van deze verplichtingen moeten los
maken.
Het is daarop dat de N.R. Crt. in een
artikel wijst. Hoe het met de Fransch-Bel
gische militaire overeenkomst zal gaan
blijft voor velen nog twijfelachtig. Dit
zal velen in ons land hebben verbaasd, zegt
het blad. Bij ons heeft men altijd veel meer
aanstoot genomen aan deze overeenkomst,
dan aan het deelnemen van België aan het
verdrag van Locarno. Weinigen In ons
land hebben aan de gevaren van dit ver
drag aandacht geschonken; het hoofdschud
den over genoemde overeenkomst echter is
van den beginne af algemeen geweest in
Nederland. Immers, dat was een eenzijdige
militaire band, welke tegen Duitschland
gericht was en die haast vanzelf België
moest meesleepen in een Fransch-Duitsch
conflict. Daarom zijn ook steeds vele Bel
gische politici vijanden geweest van dit
verdrag. In Nederland werd zij in over
weging genomen bij ieder politieke aanra
king met België.
Men heeft te Brussel steeds vastgehou
den aan het onschuldige karakter van de
regeling. Men zeide dat België zelf te be
slissen had, of reden tot toepassing ervan
bestond. Eerst alsdat 't geval was zou zij
in werking treden. Zou België, uit hoofde
van Locarno, volgens zijn Volkenbondsver-
plichtingeri, eenvoudig uit verweer alsmede
aangevallene, tot samenwerking besluiten
dan had de overeenkomst het nut dat men
tenminste onmiddellijk zou weten, hoe die
samenwerking moest worden verwezenlijkt
Dit was het Belgische betoog. En dat heeft
op den duur menig tegenstander in België
gerustgesteld. Het gevaar van de geheime
overeenkomst was daarmede echter niet
verminderd, daar een met Frankrijk in
conflict geraakt Duitschland er niet door
zou zijn gerustgesteld, en zich allicht ge
noopt zou zien, het zekere voor het onzeke
re nemen.
Met het nieuwe beleid in Frankrijk is,
zooals we boven echter reeds zeiden deze
overeenkomst met Frankrijk moeilijk ver-
eenigbaar en bovendien ook voor België te
gevaarlijk. We mogen dus een herzie
ning, óf een opzegging tegemoet zien, dat
is de consequentie van het huidige stand
punt van België.
Inlichtingen WACO
Kanaalweg 137, Den Helder - Tel. 773
j>
BEKEND FIGUUR UIT DEN
ABESSIJNSCHEN OORLOG.
Naar een D.N.B.-telegram uit Da-
vos meldt, is daar Ras Nasiboe, de
voormalige Abessijnsche legeraan-
voeder en stam-vorst aan longtuber-
culose overleden.
RAS NAIS1BOE
De ex-commandant hield reeds een tijd
lang in het vermaarde Kurort verblijf.
De kuur, aldaar ondergaan, heeft echter
niet meer mogen baten en gisteren kwam
het einde van de slepende ziekte, die het
ieven van den om zijn taai volhouden op
het oorlogsfront in Abessinië geroemden
generaal voorgoed sloopte.
Met Ras Nasiboe is een van de bekende
figuren uit den nog zoo kort achter ons lie
genden ItaliaanschAbessinischen oorlog
heengegaan. Ras Desta, Ras koeksa, Ras
Seyoem, Ras Nasiboe zij werden telkens
weer genoemd in de berichten over den
bloedigen strijd in het overrompelde Ethi
opië.
Minder dan de overige Rassen is Ras Na
siboe als veldheer op den voorgrond getre
den. Hij voerde een commando in het zui
den ,aan het front van Ogaden, waar ook
Ras Desta en de Turk Wehib Pasja streden.
In tegenstelling met verscheidene andere
Abessinische legeraanvoerders, die óf naar
de Italianen overliepen, of aanstands na de
nederlaag hun onderwerping aanboden, is
Ras Nasiboe den Negus trouw gebleven. Hij
volgde hem in ballingschap, voegde zich den
3en Mei van dit jaar bij zijn keizer te Dzji-
boeti en behoorde tot zijn gevolg bij aan
komst in Palestina.
In de zitting van den Volkenbondsraad
van Jnni j.l vertegenwoordigde Ras Nasiboe
Abessinië. Hij was echter niet in de gele
genheid toen zijn stem te laten hooren,
daar Eden mededeelde dat reeds besloten
was de Abessinische kwestie voor de As-
semblée te brengen. Den 30en Juni hield
toen de Negus zijn vermaarde rede.
OLYMPISCHE SPELEN.
Een stadion voor 120.000 personen.
Tokio: De ervaring heeft ge
leerd, dat de Olympische Spelen op
steeds grootscher wijze worden ge
organiseerd dan in een land dat vier
jaar eerder deze spelen mocht voorbe
reiden het geval is geweest. Japan
schijnt hierop geen uitzondering te
willen maken, gezien de geweldige
plannen, welke er bestaan voor de in
1940 in Tokio te houden eerste
Olympische Spelen in het Verre
Oosten.
Men heeft geen tijd verloren laten gaan
en reeds thans zijn de voorbereidingen in vol
len gang.
Een uitgave van ongeveer 10 millioen yen,
welke moet gedaan worden voor de werk
zaamheden aan stadia en terreincomplexen,
is reeds door het Japansche Olympische co
mité, dat onder voorzitterschap staat van
prins Iyesato Tokogawa, goedgekeurd. Een
aantal plannen ligt reeds in teekening ge
reed en zal spoedig worden uitgevoerd. Men
hoopt binnen twee jaren met de werkzaam
heden klaar te zijn.
Overeenkomstig de plannen zullen de ter
reinen worden aangelegd op de buitenste
tuinen van het Meiji-heiligdom, een der
grootste Japansche sport-centra.
De terreinen voor de Olympische hippische
sport e.d. zullen ergens anders worden aan
gelegd, maar toch in Tokio.
Het Olympische dorp. dat onderdak zal
verschaffen aan 2000 personen, zal in de
voorsteden van Tokio worden gebouwd.
Voor de wedstrijden, welke op velden of
banen worden gehouden, zal het bestaande
Meiji-tempel-stadion worden vergroot tot een
reusachtig bouwwerk, plaatsbiedend aan
120.000 toeschouwers, het grootste aantal, dat
ooit in de geschiedenis van de Olympische
Spelen in een stadion kon worden onderge
bracht. Voor de zwemwedstrijden zal het
prachtige Meiji-tempel-zwembad worden
uitgebreid tot een capaciteit van 30.000 toe
schouwers, terwijl een hockey- en voetbal
terrein, benevens een wielerbaan zal worden
aangelegd op de schietbanen van Aoyama
(Tokio) waar 50.000 personen de wedstrij
den zullen kunnen bijwonen. De zeilwed
strijden zullen worden gehouden in de To-
kiobaai nabij Jokohama.
Toestand ernstig. De ongere
geldheden nemen in hevigheid
toe.
De ongeregeldheden nemen een ernstigen
keer. De politie heeft herhaalde malen van
de vuurwapenen moeten gebruik maken.
Gistermiddag zijn eenige winkels geplun
derd.
De autoriteiten slaan den toestand met
aandacht gade.
Het aantal slachtoffers bedroeg gisteren
16 dooden en 160 gewonden.
Achttien dooden te Bombay.
Gisteren zijn bij de ongeregeldheden te
Bombay 18 personen gedood en ongeveer
170 gewond.
Op het oogenblik is de toestand kalm door
het bevel binnenshuis te blijven.
SPAANSCH MAILSCHIP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Londen, 17 Oct. Lloyds verneemt uit
Santa Isabel (W. Afrika) dat het Spaan-
sche motor-mailschip „Fernando Poo" (6914
ton) ter hoogte van Bata door kanonvuur
tot zinken is gebracht.
