Ezn ouderwetsch Kiesstelsel
Dc gemeenten en de
radiodistributie.
Devaluatie en
De ramp van de
„Van der Wijck"
pensioenkorting.
Benzineprijs een halve cenf
hooger*
Amerika in het teeken
der Presidentsverkiezing
En wat de gevolgen
er van kunnen zijn
*r° Urnen i"e"scV\en'
antgttai om menschetüevensJ
DINSDAG27 OCTOBER.
Hevige botsing onder
Oegstgeest*
Dc inschrijving voor dc nieuwe
baconregcling,
ROOSEVELT OF LAN'DON KUN
NEN GEKOZEN WORDEN,, OOK
ZONDER EEN MEERDERHEID
VAN STEMMEN TE BEHALEN
DE BELANGRIJKE POSITIE VAN
NEW YORK
Washington 23 October 1936
Het is bij de over eenige weken plaats
vindende presidentsverkiezingen zeer goed
.mogelijk, dat president Roosevelt of gou
verneur Landon de overwinning uit het
vuur sleept, zonder de meerderheid der
kiezers achter zich te hebben. Iets derge
lijks is sinds den Amerikaanschen bur
gereoorlog reeds twee malen gebeurd in het
jaar 1876 werd Rutherford B. Hayes tot
president gekozen hoewel hij 240.000 stem
men minder op zich wist te verzamelen
dan zijn tegenstander Samuel Tilden en in
het jaar 1888 had Grover Cleveland 100.000
stemmen meer dan Harrison en deson
danks werd de laatste president.
Een ouderwetsch kiesstelsel.
Dat dit kon gebeuren, ligt aan het Ame-
rikaansche Messtelsel, dat eigenlijk een
overblijfsel uit lang vervlogen tijd is en
waarvan de bepalingen op geen enkele
wijze mear in overeenstemming kunnen
worden gebracht met de huidige toestan
den. D/ft systeem is nog door dezelfde
manmen uitgewerkt, die de Amerilcaansche
grondwet hebben opgesteld en voorziet in
de verkiezing van President en vice-pre-
sident niet door middel van een volksre
ferendum, maar langs den indirecten weg
,door volksvertegenwoordigers kiesman
nen die in de verschillende staten, ge
woonlijk gedurende de partijdagen, be
noemd worden. Hun namen staan op de
stembiljetten, zoodat men bij een presi
dentsverkiezing eigenlijk technisch met een
verkiezing van kiesmannen te doen heeft.
Inderdaad wordt de president eerste na de
verkiezingen door de „electrorale colleges"
gekozen, die in het capitool van iederen
federalen staat samenkomen en een schrif
telijke bevestiging hunner keuze aan het
congres zenden. Op 6 Januari van het ko
mende jaar worden al deze bevestingen in
een gemeenschappelijke congreszitting ge
opend en geratificeerd. Iedere federale
staat heeft evenwel kiesmannen, als hij
senatoren en afgevaardigden bezit.
De oorzaken van het kiesstelsel.
De grondslagen, waarop dit stelsel in
dertijd gebaseerd werd, waren vele on
der anderen bijzondere rechten van ver
schillende federale staten en ook de moei
lijkheden, die in die jaren aan het rei
zen verbanden was.
Op het oogenblik heeft dit kiesstelsel
slechts tengevolge, dat bij voorbeeld de
staat Connecticut, waarvan de bevolking
even groot is als die van de staten Delawa-
re, Nevada, Vermont en Wyoming teza
men, slechts acht kiesmannen tegenover
de twaalf van deze kleine staten bezit.
Daar komt nog bij, dat alle kiesmannen
van een federalen staat op denzelfden can-
didaat moeten stemmen, om het even, of
de meerderheid der stemmen 10.000 of
500.000 bedraagt. Indien bijvoorbeeld in den
staat New York, die niet minder dan 47
kiesmannen bezit, een candidaat een meer
derheid van slechts 10.000 stemmen behaalt
dan moeten alle 47 kiesmannenvoor dezen
candidaat stemmen, en deze zou nu ge
makkelijk verschillende kleine federale sta
ten kunnen verliezen en desondanks toch
Sterk in het voordeel blijven, ook indien
in deze kleine staten zijn tegenstander
een millioen meer op zich zou verzamelen.
Over het algemeen liggen de candidaten
in dezen strijd niet nek aan nek, zoodat
de verouderde bepalingen de verkiezing
niet beslissend beinvloeden kunnen. Toch
w'as dit bij de verkiezingen in het jaar
1916 het geval, toen Charles E. Hughes
reeds als overwinnaar geproclameerd werd
7- tot een enkel klein landelijk kiesdistrict
in Californië den geheelen staat aan de
rijde der democraten bracht en de herkie
zing van Woodrow Wilson mogelijk maakte
En men gelooft, dat ook ditmaal de strijd
heftig zal zijn, hoewel Roosevelt de beste
kansen heeft.
■DE beteekenis van de stad New York.
Een beslissende invloed op de verkiezing
fan dit jaar zal mede tengevolge van het
kiesstelsel de houding van de stad
New York uitoefenen. De metropool aan
den Hudson is steeds democratisch geweest
ditmaal zal zij voor Roosevelt echter een
meerderheid van eenige honderdduizenden
moeten opleveren anders leidt de nor
male republikeinsche meerderheid in het
Noorden van den staat New York er toe,
dat alle 47 kiesmannen voor Landon zouden
m°eten stemmen. Nu zoowel de democra
tische als de republikeinsche partijleiders
het er over eens zijn, dan geen van de
heide candidaten de overwinning zonder
New York kan behalen, wordt de gelijk-
hamige stad het eigenlijke slagveld van de
zen verkiezingsstrijd. Gelukt het den repu
blikeinen. de normale democratische meer
derheid in New York-City tot op ongeveer
*09.000 stemmen te verminderen, dan kun-
nen zij dank zij hun tusschen de 400.000
500.000 stemmen liggende meerderheid
huiten de stad den staat veroveren en
daarmede de beste kansen op een uiteinde
lijke overwinning. In hun voordeel is
merbij, dat Tammany Hall. anders steeds
nauw met de democraten gelieerd, op het
u°genblik niet op bepaald goeden voet met
öe regeering-Roosevel t staat. Deze span-
hing dateert van bet jaar 1932. toen de Tam
many-Tiger" op het democratische con
gres voor Al Smith op de bres stond, maai
desondanks Roosevelt als candidaat tegen
Hernert Hoover gekozen werd.
sindsdien hebben de vertegenwoordigers
an tammany in het congres vele van de
belangrijkste maatregelen van Roosevelt
bestreden en thans weet men te vertellen,
«at tammany den president een dolkstoot
m den rug wil geven, door zijn kiezers de
aanwijzing te geven van de stembus weg
te blijven of op een anderen candidaat
te stemmen. Dat zou natuurlijk water op
ae republikeinsche molen zijn, maar zoo
goed als alle Tammany leiders hebben deze
berichten gedementeerd. Zij hebben ver
klaard, dat zij voor alles democraten zijn
en onder alle omstandigheden voor Roose-
zullen stemmen. En ook de desertie
van Al Smith zal geen al te grooten invloed
op de kiezers van New York-City uitoefe-
nen en tics te minder, daar de vroe
gere burgemeester van de Amerikaansche
metropool Jimmy Walker, Al voor deze han
delwijze openlijk ter verantwoording riep
en hem voorhield, dat hij niets minder in
de steek gelaten had dan de partij, die
hem viermaal tot gouverneur- van New
York gekozen had en hem eenmaal benoem
de tot candidaat voor het presidentschap.
In ieder geval bestormen de republiekei-
nen thans met groote heftighid de demo
cratische stellingen in New York-City,
daar deze thans belangrijker dan ooit ge
worden zijn. Maar ook zit Roosevelt naar
allen schijn vast in het zadel en het ziet
er wel naar uit, dat de grootste stad van
Amerika en daarmede 47 electorale
stemmen aan hem zal toevallen.
Of
v
uw auto... e- groot
die ^ChverraderUike
neemt..» din redde"
Een schrijven van den minister
aan de gemeentebesturen in
zake de gevorderde bedragen van
radiodistribuantem
's-Gravenhage. De minister van bin-
nenlandsche zaken heeft hetvolgende schrij
ven gericht tot de gemeentebesturen:
Van meer dan een zijde heeft men zich
tot mij gewend met bezwaren tegen de ge
dragslijn, welke veelal door gemeentebestu
ren wordt gevolgd ter zake van de vergoe
dingen, door de radiodistribuanten aan de
meenten te voldoen. De gevorderde bedra
gen zijn dikwerf van dien aard, dat een
voorspoedige ontwikkeling van de radio-
distributie zou kunnen worden belemmerd.
Nu is het mij bekend, dat tal van ge
meenten in de vergunningen aan de radio
distribuanten verleend, tot het hebben van
geleidingen of palen op, onder of boven
den voor den openbaren dienst bestemden
gemeentegrond ten behoeve van de radio
distributie onder meer de bepaling hebben
opgenomen, dat de vergunninghouder ver
plicht is jaarlijks aan de gemeente een
vergoeding te betalen. Naar mijne meening
is het niet in overeenstemming met het
bepaalde in artikel 275 derde lid, juncto
artikel 269 der gemeentewet dat bedoelde
vergoeding in de vergunning wordt gere
geld.
Immers, op grond van artikel 275, derde
lid, voornoemd worden voor plaatselijke be
lastingen gehouden de door de gemeente
gevorderde gelden wegens het hebben van
voorwerpen onder, op of boven voor den
openbaren dienst bestemden gemeentegrond,
of voor den openbaren dienst bestemd ge
meentewater.
Indien dus een gemeente een vergoeding
van radiodistribuanten, als bovenbedoeld,
wenscht te vorderen, dan zal deze vergoe
ding als plaatselijke belasting, op grond
van het in artikel 269 der gemeentewet
vervat voorschrift slechts geheven kun
nen worden krachtens een gemeentelijke
belastingverordening.
In verband met het vorenstaande ligt het
in mijn voornemen geen nieuwe machtigin
gen voor radiodistributie te verleenen,
noch de bestaande machtigingen na het
experimenteeren van den termijn waarvoor
de machtigingen worden verleend, te con-
tinueeren, wanneer de gemeentelijke ver
gunning tot het hebben van radiodistribu-
tiegeleidingen en van andere voorwerpen
onder, op of boven den voor den openbaren
dienst bestemden gemeentegrond een bepa
ling bevat, volgens welke de radiodistribu
ant verplicht is een jaarlijksche vergoeding
aan de gemeente te betalen. Andere betalin
gen dan die, welke een uitvloeisel zijn van
een gemeentelijke belastingverordening, als
bovenbedoeld, mogen in dit verband van
den radiodistribuant niet worden gevorderd
Dezerzijds zal er streng op worden toege
zien dat hieraan de hand wordt gehouden.
Uiteraard ontmoet het geen bezwaar,
fïA V.-ï SY.o
HILVERSUM n.
Orkest Concerten
Omroeporkest AVRO
Nieuwsberichten
ANP
ANP
Gramofoonmuziek
Lichte Muze
Jetty Cantor AVRO
AVRO Aeolan-orkest
Orgelbespelingen
Orgelspel AVRO
Godsdienstige Uitz.
Morgenwijding VPRO
Dansmuziek
Dansmuziek AVRO
Lezingen
Onvatbaarmaking
tegen diphterie
AVRO
Voor de jeugd
Kinderzang AVRO
Kinderuurtje AVRO
Kinderkoor-concert
AVRO
Solistenconcerten.
Omroeporkest met
solist AVRO
Zang en piano AVRO
Diversen
RVU
Kniples AVRO
RVU
Engelsche les AVRO
Bonte Dinsdagavond
trein AVRO
■o
o
O)
8.00
10.30
11.30
8.00
10.00
11.00
ho
si
■o
12.15
1.40
5.30
4.30
5.00
2.00
4.00
3.00
n
O
4
8.00
11.00
8.10
11.10
10.00
6.20
7.05
6.30
7.30
8.30
HILVERSUM I.
Orkest Concerten
KRO-Orkest
KRO-Symphonie-
orkest
Nieuwsberichten
ANP.
ANP.
Gramofoonmuziek
Lichte Muze
KRO-Melodisten
Godsdienstige Uitz.
Godsdienstig halfuur
KRO
Dansmuziek
Paul Godwin KRO
Lezingen
Wat deze tjjd leert
KRO
Sport
Sportpraatje KRO
Solisten-concerten
Viool en piano KRO
KRO-Symphonie-
concert met tenor
Tenor en piano KRO
Diversen
Vrouwenuur KRO
Modecursus KRO
Esperanto cursus
KRO
■o
p
<D
+J
ja
O
O
8.00
10.00
11.30
bo
a
■o
■O
4.05
5.15
12.15
2.00
3.00
p
O
<1
10.00
8.00
10.30
8.10
11.30
10.45
7.15
7.35
6.15
8.45
9.40
6.40
Uw bijzondere aandacht vraagt:
Hilversum I.
10.00 u. n.m. KRO Symphonie-orkest: Sibelius
Programma.
Internationale specialiteiten.
Brussel (Fransch).
8.20 u. n.m. Orphée et Eurydice, opera van
Gluck.
WAAROM DE „PLANCIUS VOOR
BIJ VOER EN DE DRENKELIN
GEN NIET OPMERKTE. ON
DERZOEK NAAR DE OORZAAK
VAN DE RAMP.
Aneta meldt uit Batavia:
De gegevens, welke thans reeds zijn ver
zameld om de oorzaak van de ramp van de
„Van der Wijck" geheel tot klaarheid te
brengen, zijn nu al zeer uitgebreid. Zij zul
len worden verwerkt in een rapport, dat de
volgende week aan het hoofdkantoor van
den dienst voor de scheepvaart zal worden
toegezonden. De verdere stabiliteitsbereke-
ningen, die moeten worden gemaakt, zijn in
genieurswerk, zoodat in verband met het
uitvoerig voor-onderzoek de eerste openbare
zitting van den raad van de scheepvaart
niet verwacht kan worden voor midden De
cember.
Het niet-opmerken
„Plancius".
door de
De ook in Nederland tot uiting gekomen
bevreemding, dat het passeerende s.s. „Plan
cius" de drenkelingen van de „Van der
Wijck" niet heeft bemerkt, wordt ook door
de Indische bladen gedeeld.
Zeer vermoedelijk passeerde de „Plancius
de plek van den ramp voor zonsopgang,
doch over dit punt bestaat door de tegen
strijdige verklaringen, tot nu toe geen ze
kerheid.
Het hoofdbestuur van de P.T.T. stelde een
onderzoek in naar de werking van de auto
matische radio-alarmsignaal-inrichting aan
boord van de schepen „Plancius" en „Prome-
theus", die beide in de nabijheid waren, en
niet hebben gereageerd op de S.O.S.-seinen
van de „Van der Wijck". Bij dit onderzoek
is gebleken, dat de automatische ontvanger
op de „Plancius" 0,2 sec. ontregeld was, ter
wijl die op de „Prometheus" evenmin in
orde was.
Zeer vermoedelijk heeft marconist Uyter-
merk echter tijd gehad strepen uit te sei
nen, die de automatische ontvangers in wer
king moeten brengen.
Ten aanzien van het passeeren door de
„Plancius" op 100 meter afstand van de dren
kelingen, zooals de eerste berichten luid
den, wordt door bevoegden opgemerkt, dat
hierbij de moeilijkheid van het schatten van
afstanden op zee, zelfs bij daglicht, waar
schijnlijk een groote rol heeft gespeeld.
De „Plancius" passeerde vermoedelijk op
vrij grooten afstand mogelijk zelfs wel op
eenige zeemijlen.
Aneta-Holland teekent hierbij aan dat een
automatische radio-alarm-installatie als bo
venbedoeld, afgestemd is op seinen ter lengte
van 4 seconden. Het schip, dat S.O.S.-seinen
wil geven, moet beginnen een aantal stroom-
stooten (strepen) van 4 seconden te geven,
waardoor, soms reeds bij den derden stoot,
de alarm-installatie aanslaat aan boord van
schepen die geen permanente bezetting van
het radio-station hebben. Op dat moment
gaat op verschillende plaatsen, zooals op de
brug, in de radio-hut, in de machinekamer,
enz., een alarmschei luiden, ten teeken dat
S.O.S.-seinen in de lucht zijn. Het komt veel
voor dat door technische oorzaken de alarm
installaties niet precies op seinen van 4 se
conden lengte zijn afgestemd, in welk geval
de signaal-inrichting niet aanslaat).
Inschrijving voor de redders ge
opend.
Batavia: (Aneta)Door verschillende
Indische bladen werden inschrijvingen ge
opend ten behoeve van de inlandsche vis-
schers te Brondong, die met hunne prauwen
zoovele drenkelingen van de „Van der
Wijck' hebben gered.
Wordt de „Van der Wijck" gelicht?
Ba t av i a: (Aneta)Bij een informatie
aangaande het eventueele lichten van het
verongelukte s.s. „Van der Wijck", vernam
Aneta dat hieromtrent tot nu toe nog geen
beslissing is genomen.
al is dit mijns inziens overbodig, in de
vergunning, zonder veremlding van een
bedrag, vast te leggen, dat de radiodistribu
ant een vergoeding verschuldigd zal zijn,
krachtens de desbetreffende verordening.
Ten aanzien van de regeling van de ver
goeding in een belastingverordening zij aan
geteekend, dat het karakter van de belas
tingen bedoeld in artikel 275, derde lid
der gemeentewet medebrengt, dat voor de
heffing niet als maatstaf kan gelden het
aantal aangeslotenen op het radiodistribu
tienet, maar Uitsluitend de lengte of het
aantal overkruisingen, alsmede het aantal
steunpunten gehecht aan gemeente-eigen
dommen. Wellicht ten overvloede zij hier
nog vermeld, dat het tweede lid van art.
287 der gemeentewet op de onderwerpelijke
heffing van toepassing verklaart de eerste
zinsnede van het eerste lid van genoemd
artikel, in verband waarmede door de be
lasting slechts een matige winst mag
worden verkregen. Ik moge Uw college
verzoeken in voorkomende gevallen met het
vorenstaande te willen rekening houden.
Gepensionneerde Indische lands
dienaren verlangen intrekking van
de kortingswet.
Zaterdagmiddag is in Diligentia te 's-Gra
venhage, een algemeene openbare vergade
ring gehouden van den bond van gepen
sionneerde burgerlijke landsdienaren en lo
cale ambtenaren in Nederl. Indië.
In zijn openingswoord herinnerde de
voorzitter, de heer de Korte, er aan, dat
de Volksraad met 30 tegen 10 stemmen de
voorstellen van de regeering inzake de her
berekening der pensioenen heeft afgewe
zen. Hiervoor past, aldus spr. een woord
van hartelijken dank aan dit college, dat
getoond heeft terug te willen keeren naar
den weg van het recht (applaus) en het
is aluds de h. de Korte te hopen dat de re
geering in dat besluit aanleiding zal vin
den om het voorstel niet bij de staten-gene-
raal in te dienen.
Vervolgens sprak de heer D. van der Zee
over het onderwerp „Devaluatie en de
pensioenkorting", Na een uitvoerig over
zicht te hebben gegeven van het loslaten
van den gouden standaard door Engeland
en andere landen en uiteindelijk thans ook
door de landen van het zg. goudblok, kwam
spr. tot de conclusie dat er voor het minis-
terie-Colijn twee mogelijkheden waren, of
devaluatie of aanpassingspolitiek met in-
tactlating van de koopkracht van den gul
den. Het laatste is door de regeering ge
kozen.
In plaats echter dat deze aanpassing over
het geheele volk plaats had, volgde de
regeering een eenzijdige deflatiepolit.iek,
waarbij zij o.m. een sterken druk oefende
op de salarissen en loonen, en voorts een
verdere korting op de Indische pensioenen
noodig achtte.
Wanneer tijdig devaluatie had plaats
gehad, dan zouden deze pensioenen niet
zijn aangepast en zouden zij niet losge
maakt zijn van hun rechtsbasis Thans even
wel zijn zij een wandelbaar bezit gewor
den.
De eenzijdige deflatiepolitiek van de re-
geering is plotseling doorkruist geworden
door de noodzaak van devaluatie waardoor
de Indische pensioenen in vergelijking met
andere waarden er weer slechter op zijn
geworden, zoodat zij thans nog slechts be
dragen, 64 procent van hun normale waar
de. Volgens spr. dienteen algeheele deva
luatie dan ook logisch op te heffen de bij
zondere devaluatie der Indische pensioenen
De regeering denkt daar evenwel anders
over in tegenstelling met de beslissing van
den Volksraad.
Thans is elk motief voor verdere korting
op de pensioenen vervallen en wij verlan
gen, aldus spr. herstel van de rechtsbasis,
waarop die pensioenen zijn gegrondvest.
Wij vragen daarom intrekking van de kor
tingswet, wij wenschen eiken nieuwen
aanslag op de pensioenen te verijdelen en
wij wenschen integrale uitkeering van de
verdiende pensioenen (applaus).
In de plaats van twee aftredende com
missarissen, de heeren Sleeboom en de
Groot, die zich niet meer herkiesbaar stel
den werden gekozen de heeren Mooij en
van Bemmel.
In zijn sluitingswoord constateerde de
voorzitter, dat uit deze vergadering wel ge
bleken is, dat de wil der leden tot onver
minderde voortzetting van de actie tegen
rechtskrenking nog ongebroken is.
Motorrijder en wielrenner op elkaar
gevlogen.
Motorrijder zwaar gewond.
Gistermorgen omstreeks 10 uur heeft op
den Abspoèlweg, gemeente Oegstgeest, een
ernstige aanrijding plaats gehad tusschen
een twee-wielig motorrijtuig bestuurd door
den heer L. van Loon uit Den Haag en de
wielrenner Riethoven uit Leiden. De botsing
was zoo hevig, dat de motorrijder, de wiel
rijder, zoomede het 13-jarig zoontje van
den heer van Loon, dat op de duo zat, over
den weg werden geslingerd en ernstig ge
wond bleven liggen.
Den motorrijder, die er het ergste aan
toe was, is ter plaatse geestelijke bijstand
verleend. De wielrijder brak zijn rechter
arm, terwijl de 13-jarige A. van Loon een
lichte hersenschudding kreeg.
De gewonden zijn met twee ziekenauto's
naar het academisch ziekenhuis te Leiden
vervoerd.
Volgens getuigen moet het ongeval te
wijten zijn doordat de wielrenner een
flauwe bocht geheel links nam en op deze
wijze met het motorrijtuig in botsing kwam.
Prijs der benzine stijgt.
Naar ons wordt medegedeeld, wordt, met
ingang van heden, Maandag 26 October, de
prijs van de autobenzines Shell, Standard en
Texas x/i cent per liter hooger.
Benzine is een import-product, zoodat het
te voorzien was, dat een prijsverhooging on
vermijdelijk zou zijn.
Men deelt ons tevens mede, dat deze
cent verhooging slechts een gedeelte dekt
van de stijging van den kostprijs, ontstaan
door de depreciatie van den gulden.
Over de verhooging is van te voren over
leg gepleegd met de overheid, opdat de
wederverkoopers van benzine, die natuur
lijk op hun beurt genoodzaakt zijn den prijs
voor hun afnemers met hetzelfde bedrag te
verhoogen, daarmede geen enkele moeilijk
heid zullen ondervinden.
_s Gravenhage. Naar wij vernemen is
er geen aanleiding om te verwachten dat
bij de toewijzing naar aanleiding van de ge
houden inschrijving voor de met 1 November
a.s. ingaande nieuwe baconregeling zal wor
den afgeweken van deze inschrijving, zoo
dat kan worden aangenomen, dat de toe
wijzing aan de laagste inschrijvers, aanvan
gende met f 0.85 per 100 kg bacon en oploo-
pende to ongeveer 99 cent zal geschieden
Deze toewijzing betreft ongeveer 8300 var
kens per week.
Prijzen varkens voor baconbe-
reiding verhoogd.
Naar wij vernemen, heeft de Nederland-
gche veehouderijcentrale de prijzen voor de
na 25 October a.s. aan haar te leveren var
kens, bestemd voor baconbereiding, ver
hoogd met 3 cent per kg. slachtgcwicht.
