De Brabantsche Brief
van Dré
De Nijenrode-zaak
ZONDAG 8 NOVEMBER.
9
9
MAANDAG 9 NOVEMBER.
m SIBE -
Amieo, Ulvenhout, 3 Nov. 1936.
Mee den Aller
zielen ben 'k ef-
kens van m'n
apperpo geraakt.
Van m'n veur-
nemen om oe iets
van onzen kermis
te vertellen. Dat
verhaal blijft dus
in" m'n potlood
deus najaar. Maar
'n andere gebeur
tenis, die 'k gèren
zou boekstaven in
deuz' Annalen van Ulvenhout, is den plech-
tigen rentree van den Fielp in de Hooge Ver
gadering van Schout en Schepenen, in den
Raad der Vroeden, in den Gemeenteraad van
Ulvenhout! Welk historisch feit ik eerst
efkens officieel wil vastleggen, mee deuze
woorden:
„(28 October) 1936 na Chr.: Fielp Beeckers'
plechtige terugkeer in den EdelAchtbaren
Raad, stemt tot algemeene Vreugde van den
Volke van Ulvenhout".
Ge weet, veur veertien dagen gelejen
schreef ik 't oe al, hoe 't eigenlijk d'n
Blaauwe was, die 't balleke aan 't rollen
brocht. Hoe ie den Fielp wijsmaakte, dat ie
weer best in staat was om 'nen briljanten
spiets af te steken veur 't geval ze hum
welkom zouwen roepen, als ie na z'n herstel
de eerste Raadszitting zou bijwonen.
D'n Blaauwe stookte 'm op, dat ie min
stens 'nen aanspraak van 'n uur zou houwen,
„eenen" zee-t-ie: „waar de vonken afspatten!"
D'n Blaauwe was dus zooveul als „d'n man
achter de schermen"!
En die figuur hóór ter in de poliiek bij!
Waar of nie? Politiek zonder „man-achter-
de-schermen" is zooveul als mijnen groenten-
wagen zonder Blek er onder! 't Is de trek
kracht in den duister. En zonder die geheim
zinnige trekkrachten, geloof maar gerust,
't zag er in de weareld heel anders uit...!
Maar genoeg.
D'n bakker, mee z'n „lekkage" in z'n
spraak, lijkt d'n Blaauwe al geconstateerd
had, ('t is casueel zoo sterk d'n Fielp z'n Ul-
venhoutsch op Engelsch is gaan lijken!) d'n
bakker dan, had al lang en seerjeus over zoo'n
toespraak gedocht, zee-t-ie!
Wa'k gèren aanneem. Hoewel, da's ook
'n politiek verschijnsel: 't licht mot van boven
schijnen! Dus d'n Fielp bekans vijf-en-
dertig jaren is ie raadslid, d'n Fielp is
politiek voldoende deurgewinterd, om 'n goei
gedocht op tijd tot 't zijne te maken! En óf
't nou zoo'n bijzonder goei gedacht was, doet
er minder toe: d'n Fielp vónd 't 'n kolossaal
idee!
Als d'n Blaauwe dus mee 't veurstel kwam
afgezet, dan zee d'n Fielp, dat ie 't „ss-ss-ss-
sjema, sjema zeg ik van den sp."
Ja, ik zet daar 'n puntje achter, amico,
want sinds d'n Fielp z'n atakske, schei-t-ie er
onder 't spreken nou en dan uit! Als iedereen
dan denkt da iet gereed is, komt d'n Fielp na
vijf minuten z'n rede kalm vortzetten! Wat
veul conflicten oplevert, want d'n bakker
wordt evenmin gèren in de rede gevallen, als
gij en ik en iedereen!
Hij had dan 't „ss-ss-sjema' ik zeg sjema
van den sp. Sputter. Ik zeg sepiets al in mal
kaar!"
Hij ging dus mee de „eer" van den Blaauwe
z'n idee strijken op zoo'n gehaaide manier,
dat zelfs den Blaauwe da idee iets reusachtigs
vond vanden Fielp...! En nie den Blaauwe
maar den Fielp er in trapte!
Alleen: 'n uur vond d'n Fielep wel iets te
lang. „Navel, ik zeg nalf uur. Nalf uur k
zdrie kertier is vol. Ik zeg voddoende zeg
ik," beweerde d'n bakker.
Water wij ons bij neerlegden!
Janus Rops, na den Fielp 't oudste Raads
lid, wierd deur ons opgezocht. We wilden
gèren zekerheid! Stel oe veur, dat den Burge
meester vergeten zou den Fielp te verwelko
men
Den Jaan, 'nen grooten heereboer onder
Notsel, beloofde ons, dat ie onzen kameraad,
den nestor van den Raad, mee 'n paar indruk
wekkende woorden zou verwelkomen. „Witte-
Wa?" zee Rops en hij kneep één oog
dicht: „wittewa, 't loopt dan ok naar Alder-
zielen en zoo, ik sléép er efkens dieën Alder-
zielen ok bij!"
„Ferm," zee d'n Blaauwe: „doet da! Veur
myn part slept g'er 't heele kerkhof bij, Rops,
as 't maar ontroerend-schoon is! Ge verstaat
(d'n Blaauwe begon al) ge verstaat" en
hij slikte 'n traan wegzoo groot als 'nen
borrel „ge verstaat, wij zijn schrikkelijk
blij dat d'n Fielp weer heelegaar d'n ouwe is!
Veur gin geld hadden wij 'm willen missen;
ee? Dré?"
„Neeë, da's veul waar!"
i,Ja", huichelde Rops 'n bietje mee: ,,'t is
'hen goeien kluut, den Fielp! Maar ik eh
ik eh hij trok 'ns aan z'n lange schrale
neus: „ik eh had wel ik had ge
docht, in den Raad zal ik 'm niemeer zien.
Tot m'n spijt. Tot m'n spijt, ee!"
Wij knikten Rops z'nen „spijt" tot louter
hoofdletters, versierd mee schoonen tranen-
ornament. Want Rops wacht al tien jaren op
't eerebaantje van „oudste Raadslid", „pl.v.v.
Burgemeester".
„Had ik eh geheurd, mannen, dat d'n
Fielep eh z'n spraak eh hoe za'k
2eggen? Erg aan den haperenden kant is...?"
„Kwaadsprekerij!" loog den Blaauwe
kloek. „Finijnigheid! Niewaar Dré?
„Eh jja. Jaja."
„Dus we meugen op oe rekenen, Rops?
..Vast as 'n huis!"
Woensdag, 28 October, zat de propclub, op
2 h Zondags, op de publieke tribune. De man
hen van de krant zaten vlak veur ons. Die
hadden er nog 'n tafeltje bij, veur huilie ge
rief. 't Waren nog jonge gastjes en ik kreeg
den indruk, dat ze deur den hoofdredacteur
gestuurd waren, om hier, in Ulvenhout, 't vak
te leeren op onzen Raad, lijk 'nen barbiers
leerling leert scheren op 'nen ouwen bolhoed.
Nou, de stemming was goed! Daar wierden
om de groene tafel veul handen gegeven aan
den Fielp, ze vonden allemaal dat ie er weer
bestig uitzag!
Dat gaat ook genoeg. Veural dieën dag,
want ge kost zóó, aan alles zien, dat d'n
Fielp „rijp" was, om zoonoodig de schoonste
hulde in ontvangst te nemen! Z'n wangen
blonken na van 't botte scheermes, z'n nek
haren lagen nog nat, op z'nen zwaren jas
kraag, in 't kort: hij zag eruit os ie sjuust
„Zaterdagavond" gehouwen had!
Daar kwam den Burgemeester binnen, mee
d'n secretaris, belajen mee pampieren, vlak
achter 'm aan.
Dalijk had den Burgemeester, die zoo 'ns
heimelijk rondspeurde of z'n edelachtbare
mannen present waren, efkend „niks liet mer
ken" van de drukte op de publieke tribune,
tersluiks loenschte naar „de" pers, dalijk
had ie den Fielp in de gaten en..., dat mot
gezeed, 't dee 'm plazier den bakker verom
te zien!
Vrindelrjk, rap spoeide-n-ie z'n eigen naar
den Fielp, schudde 'm de hand en den Bur
gemeester, die maar klein van stuk is, stond
gewoonweg in den Fielp z'nen schaduw.
„Kek 'm weer 'ns vrindelijk doen...!!" zee
den Jaan, den gepensionneerden veldwachter,
die mee den „ouwe" nooit op kost schieten.
„Ochèrm, hoe lievekes!"
De „pers" keek om.
„Hou-d-oew bakkes, gehaktbal", zee d'n
Blaauwe.
D'n Fielp keek op!
„Neeë, gij nie, Fielp, ditte hier." zee d'n
Tiest, die hier dalijk heelgaar thuis was.
„Wij meugen als publiek hier niks zeggen,
waarschouwde Janus.
„Da zeg ik toch", den Tiest weer: „hou-d-
oewen kop, of ik zet er 'n kachelhoutje in,
recht-overènd!"
D'n Fielp, die nog al tij mee den Burge
meester stond te praten, beduidde ons, mee
z'n hand op z'nen rug, dat we zwijgen moes
ten! Waarop d'n Blaauwe zee, hardop: „Kek,
kek d'n Fielp daar staan te kwispelstèèrten!"
D'n Burgemeester ging in den grootsten
stoel zitten, tusschen wethouder en secretaris
en opende de vergadering mee 'nen klop op
de tafel. En friemelend mee allebei z'n han
den aan de medaille van z'n ambtsketting,
riep ie „ons geacht medelid, den Heer
Beeckers, 'n hartelijk welkom toe, nu hij, met
Gods zegen, weer gezond en wel ter vergade
ring aanwezig was. Hij hoopte..." enz.
Den Fielp wilde opstaan. Maar Rops, die
naas 'm zat, trok aan z'nen jas en Rops
sprak: „Meneer d'n veurzitter, as ouwste lid,
na dep Heer Beeckers dan, sluit ik rite gèren
aan....;." enz.
De krantenmannen luisterden maar half,
schreven één woord op en luisterden toen nie
meer! Ik heurde d'n eene teugen den andere
zeggen: „Noorwegen..."
D'n Blaauwe stootte ze aan en zee: „schrijf
toch, nondekees! Heurt toch 'ns hoe schoon
Rops 't allemaal kwijtrokt".
Maar de krantenmannen keken malkaar
'ns aan, verklaarden meteen, zonder woorden,
den Blaauwe veur krankzinnig en lustig gin
gen ze weer „voetballen".
Rops sprak verder! Van alles slepte-n-ïe
erbij, tot de keersen veur Allerzieltjes toe!
D'n Fielp wierd er werendig 'n bietje witter
van. Keek naar ons en z'n oogen zeeën: ,,'t is
toch schoon, weer beter te zijn".
Als Rops klaar was, dan klopte d'n burge
meester weer mee den hamer en zee, naar
zijnen agenda kijkend: .jnijneheeren, punt een
van
Maar d'n Fielp stond al recht en sprak:
„Meneer d'n Vv. Vveurzjitter, oe-wetouwer en
mumme. Medelejen van den Raad! Diep boe
bennik get... get... ik zeg trof ven deur de
oewoor. Den tut tut tot me 'richt."
Rechter ging ie staan, ,,'k Ben vveul zziek
wiest. Zekes. Zo'n ha-ha-hat ik zeg hattak-
sche valt."
„Neeë, zee den Burgemeester: „en daarom
nogma
„Nie mee," zee den Fielp. „Mu. Ma, Muma."
Weer docht d'n veurzitter dat den Fielp
klaar was en hij fezelde mee den secretaris
over den agenda.
„Maar aan doodgaan eb ik niet ge-ge-
gedd. Gedocht, zeg ik."
Bedenkelijk keek de burgemeester naar den
Fielp. De lejen van den Raad begosten zwaar
te rooken. 't Heele zaaltje wierd 'n vischkom,
waarboven uit d'n Fielp zijnen bleeken kop
stak.
„Oe-oe wel oewas ik heven honger. Hon
gerig.!"
Het dagelijksch bestuur knikte.
„Hongerust zeg ik, da'k mm'n sp. Sputter.
Ik zeg spraak nie verom zzou krijg. Gen.
M.mm. maar hook datte nis trechter. Ik zeg
trechtgekomen
Hij keek rond. 't Was doodstil. Dus d'n
Blaauwe begost bescheien maar hardnekkig
te applaudisseeren.
„Silte op de publiek tribune", riep den
burgemeester.
„Zzoo ggcht. Gaauw zeg ik as mmjjn
kennissen zee-jen Fliep, Fielep, ggoed as
vanouds, toeter. Toen zeg ik, eb ik mme
ververpischt verplicht ggevoeld de tutter
taak van 't Rraadslisjap oeweer hop te
menen. Nemen zeg ik."
Toen keek den Fielp efkens naar ons, als
ie 't over z'n kennissen had, die 'm gezeed
had, dat ie weer zoo best sprak. En den
Jaan zee toen teugen me: „Dré, ik denk 'm
te smeren, biorre!"
Maar den Tiest hield den Jaan, onder de
bank, aan den bojem van z'n broek vast.
Op 't lest 'n uur is niks als den Fielp
spreekt, dan ging ie mee de kist sigaren
rond. Hij tracteerde de pers natuurlijk ook
en omdat ie nouw toch in de buurt was, ook
de propclub op de publieke tribune.
Ik wees efkens naar de bordjes: „niet
rooken". Maar den Fielp zee: „die angen
daar maar, omdat de sigaar dan lekkerder
smaakt!'
Na z'n rede, ging er 'n kolossaal applaus.
Zoetjesaan zat den Fielp in één groot kom-
plot, zonder dat ie 't zelf in de gaten had!
D'n agenda kwam nie gereed. Dus
's avonds zou er nog 'ns vergaderd worden.
En als we naar huis gingen, dan noemde den
Blaauwe nog 'n heele rist van punten op,
die den Fielp vergeten had! Tot Spanje toe!
Da's ook begonnen in jouw ziekte, Fielp. En
ge mot laten merken, dat ge alles zijt blij
ven volgen. Dat dwingt respect af. En as ge
weer mee de sigareA rondgaat, komt dan
eerst bij ons en op 't end nog 'ns. Daar
merkt niemand iets van. En 't is 'n best
merk!"
„Jjawel," zee d'n bakker: ,,'k zal oe pron-
tjes bedienen. M-m-maar ddie pp-poe-punten
die ge ddaar opnoemt... jja, ddaar kan nik
nog wel 's op tr-trut-trug zeg ik komen!"
Ik ben 's-avonds maar thuis gebleven,
amico. Maar den Blaauwe is weer gegaan...!
„Of ik nou daar zit, of thuis", zee-t-ie:
„da's eender en daar presenteeren ze oe nog
'ns 'n goeie flambouw!"
Ook is den Blaauwe 's vonds mee pam-
pierkens gaan werken. Hij schreef daarop
„belangrijke punten", die den Fielp nie ver
geten mocht!
Dus is de vergadering verdaagd tot de
Koning maakt zich kwaad.
Het gerechtshof zette gisteren de behande
ling voort van de strafzaak tegen M. Onnes
van Nijenrode.
De president leest naar aanleiding van het
verhoor van den kunsthandelaar L. Groene-
veldit Jr., de correspondentie voor tusschen
Koning en Onnes over koop of beleening van
deze schilderijen. Een epistel dateert van 1
Maart '32 (den dag na de inbraak), waarin
Koning schrijft: „Ik las vanmorgen in de
couranten, wat op het kasteel is gebeurd.
Ik kan me uw gezicht voorstellen. U zult
nu wel geen tijd hebben over mijn voorstel
na te denken.
Koning wordt voorgeroepen:
Pres.: Koning, 't blijkt nu toch duidelijk,
dat er wel degelijk over schilderijen gecor
respondeerd werd. Dat het dus geen camou
flage was.
Koning wordt woedend: Die getuige liegt,
allemaal meineeden. Ik heb dat voor de
Rechtbank ook al gezegd. Het zeldzame bru
tale van dien vent
Pres.: Kalm een beetje
Koning: 't Is een meineed, en nu begrijp
ik, waarom Onnes zooveel onkosten heeft ge
had.
Verdedigers: Insinuaties. Meneer de presi
dent, wij roepen uw bescherming in tegen
dezen getuige.
Koning zet zijn verhaal voort: Er was vol
gens hem wel degelijk sprake van camou
flage.
Getuige laat geen gelegenheid voorbijgaan
om tegen den verd. Onnes en de verdedigers
te insinueeren, wat den president doet op
merken: „U moet Uw verklaringen niet met
verdachtmakingen en insinuaties doorspek
ken, dan kunnen we uw verklaringen niet
gebruiken.
Zegt U nu eens rond uit: U geeft toe, dat
u de schilderijen, waarover in de brieven
geschreven wordt, in handen hebt gehad.
Is er nu met Onnes over de schilderijen on
derhandeld of niet.
Koning aarzelt even en zegt dan:
„Neen, 't was allemaal camouflage".
Onnes geeft dan weer een uiteenzetting
over de „schilderijen-onderhandelingen" met
Koning. Deze was bij hem gekomen met de
vraag of hij schilderijen wilde koopen of
beleenen.
Verdachter Als er aan te verdienen was
volgende week...!
Ook was er nog 'n lid, 'nen advocaat, die
op 'n oogenblik opstond, om den Fielp onder-
stenboven te gaan praten. Maar dieën advo
caat kreeg ook 'n stiekum briefke van den
Blaauwe.
Toen ging dieën mensch rap zitten. Mee
'nen vuurroojen kop.
Later, als den Blaauwe gevraagd wierd,
wat er toch op dat pampierke gestaan had,
dan zee-t-ie: „ik had er opgeschreven:
meneer, oew broek zakt af."
Ge ziet, amico, de-man-achter-de-schermea
is 'n veurnaam persoon in de politiek.
En navenant dat den Blaauwe amateur
is, brocht ie 't er nie slecht af.
Maar nou is 't wellekes!
Veul groeten van Trui en als altij geen
haarke minder van oewen t.a.v.
Dré.
zeker Dan deed ik zoo'n zaak in sa
menwerking met Goudstikker. Dat stond
ook in het contract.
Pres.: Dus aanvankelijk zag u wat in de
zaak?
Onnes: Juist. Ik zag er een zaak in en ik
wilde Koning heipen.
Pres. (tot Koning): Hebt u een foto ge
stuurd bij die z.g.n. gefingeerde correspon
dentie.
Koning: Ja
Juist, dus dat geeft u tenminste toe.
Waar was die foto voor noodig. Die cor
respondentie. was immers alleen maar om
afspraken te maken.
Koning: ft't Maakte de comedie com
pleet".
Pres.: Dus u blijft er bij, dat die heele
correspondentie camouflage was, Koning.
Getuige K.: Absoluut...
Proc.-generaal: In die brief staat, dat u
een foto bijvoegt. Herinnert u zich, dat u
die foto verzond.
Getuige: Als 't in die brief staat...
Proc.-gen.: Ja, maar 't is toch camou
flage.
Incident.
Mr. Muller-Massis vraagt even het woord.
Hij protesteert namens de verdediging ern
stig tegen de insinuaties van Koning.
Koning wordt woedend: „Ik zou hier m'n
mond moeten houden, ik zou niets mogen
zeggen.
Pres.: „U bent hier iederen dag en u
praat steeds (Gelach).
Koning: Ik protesteer.
Pres.: Dus u protesteert tegen het pro
test...
Mr. Leuwe van Nijenstein tot Koning: Ik
begrijp het motief voor uw bekentenis in
dertijd niet. U bekende pas toen u van chan
tage werd beschuldigd. U zegt, dat er geen
sprake van chantage is. Bovendien h,ad u
de gecamoufleerde correspondentie,. U had
dus kunnen blijven ontkennen. Is er geen
sprake van een wraak tegenover Onnes?
Koning: Ik had hem willen helpen en
toen beschuldigde hij mij van chantage. In
overleg met m'n verdediger, mr. Levenbah,
heb ik toen bekend.
Het getuigenverhoor in de zaak tegen
Onnes is hiermede ten einde.
President: U handhaaft uw verklaringen
voor de rechtbank afgelegd?
Verd. (met klem): Volkomen. Ik ben ab
sol nut onschuldig. De zaak wordt dan ge
schorst.
Dinsdag te 10 uur zal de procureur-gene
raai reguireeren.
HILVERSUM H.
Nieuwsberichten A.NJP.
e
Gramofoonmuziek
Lichte Muze
Ensemble Jetty Cantor
AVRO
Ensemble Jetty Cantor
AVRO
Hawaiien muziek
AVRO
Godsdienstige Uitz.
Zondagsschool VPRO
Nederl. Herv. Kerk
dienst VPRO.
Dansmuziek
Dansorkest AVRO
Orgelbespelingen
Orgelconcert AVRO
Solisten-concert
Omroeporkest met
solist AVRO
Omroeporkest met
solist AVRO
Sport
Sportnieuws VARA
Sportreportage AVRO
Sportnieuws AVRO
Reportage 6-daagsche
VARA
Sportnieuws ANP
Sportreportage AVRO
Lezingen
Tuinbouwpraatje
VARA
Causerie VARA
Filmpraatje AVRO
Het schilderij van de
maand AVRO
Boekbespreking AVRO
Hoe leert men den
ken? VARA
Diversen
Gem. Koor Concordia
AVRO
Gevarieerd programma
VARA
Radio-Tooneel met
muziek AVRO
Radio Journaal AVRO
■o
a
v
■*->
Si
O
O
9.30
10.00
10.30
12.00
9.00
9.05
9.45
s?
■o
T3
6.00
12.35
1.30
2.30
4.25
4.50
5.30
5.55
12.10
1.10
2.00
5.00
4.00
■d
d
o
<1
8.00
11.00
10.15
11.10
9.15
10.35
7.00
8.15
10.00
HILVERSUM I.
Orkest Concerten
KRO-Orkest
Stafmuziek 6de R. I.
KRO
Stafmuziek /6de R. I.
KRO
Nieuwsberichten A.N.P.
Gramofoonmuziek
Godsdienstige Uitz.
Morgenwijding NCRV
Hoogmis KRO
Godsdienst onderricht
voor ouderen KRO
Ziekenlof KRO
Geref. Kerkdienst
VPRO
Epiloog KRO
Solisten-concerten
Cello en piano KRO
KRO-Orkest en solist
Sport
Sportnieuws KRO
Sportnieuws KRO
Lezingen
Boekbespreking KRO
Meditatie Causerie
KRO
Diversen
Mozart programma
(tooneel, orkest en
solist) KRO
■o
d
-4-J
si
o
O
9.30
12.00
8.30
10.15
-o
-d
12.15
2.45
3.30
2.30
5.00
2.00
4.15
5.50
4.55
1.00
•d
d
o
8.10
10.30
9.30
10.40
9.20
9.45
7.45
7.50
8.20
HILVERSUM II
•0
d
4>
■+->
bo
3
■o
d
HILVERSUM I
d
d
o>
bi)
3
"O
•d
d
si
"O
o
sl
■o
o
O
O
O
9
Orkest Concerten
Orkest-concerten
VARA-Orkest
5.00
De Gooilanders
Nieuwsberichten A.N.P.
8.03
9.55
NCRV
5.00
Gramofoonmuziek
8.00
10.35
3.30
8.10
Nieuwsberichten A.N.P.
8.00
10.00
Lichte Muze
12.00
Gramofoonmuziek
8.15
12.15
10.30
Melody Circle VARA
1.00
11.30
2.35
Godsdienstige Uitz.
Morgenwijding VPRO
10.00
Godsdienstige Uitz.
Dansmuziek
Schriftlezing NCRV
8.00
De Flierefluiters
Morgendienst NCRV
10.30
VARA
12.15
Chr. lectuur NCRV
11.00
De Ramblers VARA
10.20
Bijbellezing NCRV
4.00
Orgelbespelingen
Vragenuur NCRV
6.30
Vragenuur NCRV
7.15
Orgelspel
11.20
Voor de jeugd
Orgelbespelingen
Kinderuur VARA
4.30
Orgelconcert NCRV
12.30
De Roodborstjes
VARA
7.30
Voor de jeugd
Solisten-concerten
Voor de scholen
Zang en piano VARA
2.30
NCRV
2.00
VARA-Groot-Orkest
Solisten-cc ncert
met zangsoliste
9.00
NCRV-orkest m.m.v.
Sport
soliste
8.15
Reportage 6-daagsche
NCRV-orkest m.m.v.
VARA
10.00
soliste
9.30
Reportage 6-daagsche
VARA
11.00
Lezingen
Lezingen
Voor turnlief hebbers
Voordracht VARA
10.15
NCRV
3.00
Voordracht VARA
11.00
De Reizen van Mozes
Paedogogische
NCRV
9.00
Causerie VARA
2.00
Causerie
„Doe 't veilig" VARA
7.10
Voordracht
8.35
Diversen
Gramofoonplaten en
causerie VARA
3.05
Muzikale causerie
VARA
6.30
