dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Dieseltreinen tusschen Alkmaar en Helder Bommen op het Senaatsgebouw Nieuwe oorlog kan worden vermeden De derde dictator van Polen SPANJE Buiienlandsch Overzidü UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 11 NOVEMBER 1936 64e JAARG. No. 7849 Franco's troepen stuiten op heftigen tegenstand xadrid zal geheel worden jngesloten, alvorens tot pen stormloop wordt be- ploten. De bloedige strijd om Madrid* HELDERSCHE COURANT WOENSDAG De bijzondere United Press-correspondent (Vindrich meldt, dat, na een dag van betrek kelijke rust, gisteren het zuidelijk stadsdeel l>n het centrum van Madrid weder het doel Js geweest van de bomaanvallen der „witten". Gisterenmiddag om vier uur verschenen vijf bombardementsvliegtuigen boven deze stads- ideelen en wierpen in een uur duizend kilo gram bommen omlaag. Een der bommen sloeg door het dak van het cortesgebouw heen en richtte in het in wendige van het parlementsgebouw reusach- jtige schade aan. Het bureau der „United Press" te Madrid, Jlat slechts dertig meter van de cortes ver wijderd is, schudde op zijn grondvesten, ten gevolge van de hevige explosie. Wisselende successen. De speciale verilaggever van Havas te Ta- lavera de la Reina meldt, dat in de laatste 48 uur aanvallen en tegenaanvallen elkander ten Noorden en ten Zuiden van Madrid af wisselen met verschillende afloop. De militaire operaties werden tot dicht bij röe hoofdstad door de opstandelingen ten uit voer gelegd. De opstandelingen houden slechts met militaire overwegingen rekening. Gisteren hebben de regeeringstroepen ge probeerd op den rechtervleugel van de op standelingen in de buurt van Villa Verde tot actie over te gaan. Volgens mededeeling uit betrouwbaren bron zouden bij de Flovidabrug 100 man rechtsche troepen na een hevig gevecht ten slotte in de meerderheid zijn gebleven. Overigens is het aan het front bij Madrid betrekkelijk kalm ,in zooverre dat de rechtsche troepen selchts bezig zouden zijn met een „zuivering" van de in de laatste da gen bezette stellingen. In de afgel. 24 uur zouden verscheidene manschappen der re- geeringetroepen zijn gevangen genomen, terwijl een regeringsvliegtuig werd neerge schoten. Queipo de Llano aan het woord Queipo de Llano heeft in zijn radio rede voering medegedeeld, dat hij nooit heeft ge loofd, dat het zoo gemakkelijk zou zijn Ma drid in te nemen. De generaal verklaarde, dat het oorlogs- communiqué nog niet was opgesteld, doch dat de rechtsche troepen aan het front bij Guadalajara vijf dorpen hebben bezet. Ove rigens was de toestand de rechtsche troepen, Volgens Queipo de Llano gunstig. Madrid zal worden omsingeld. Unifed Press meldt uit Avila, dat alle gevechtsacties der nationalen er op wijzen, dat generaal Franco zijn operaties en stra tegische bewegingen in en om Madrid uit voert volgens de klassieke knjgstaktiek, welke daarin bestaat, dat de stad steeds nauwer ingesloten wordt, terwijl een on middellijk oprukken met daaraan gepaard gaande bloedige straatgevechten vermeden wordt. Hoewel de witte troepen de Manza- nares-rivier reeds op verscheidene plaatsen zijn overgetrokken, trachten zij met groote voorzichtigheid te vermijden, zich op on gunstige punten te nestelen. Alleen reeds met het oog op deze taktiek kan men be grijpen, waarom de opmarsch van de zui delijke stadsdeelen uit naar het centrum vertraagd. Een der meest omstreden pun ten is nog steeds het Casa de Campo, da een gunstig terrein vormt voor de verdedi gers, die iedere sloot, iederen boom en ieder hek als stelling benutten. Momenteel duurt de zuivering van Park van rooden nog voort. Meter na m ter wordt door de aanvalcolonnes doorzocht voordat tot bezetting van de ijzeren toe gangspoorten van het park wordt overge gaan, van waaruit een tramlijn naar het universiteitskwartier en het Moncloa-park leidt. Bovendien rijdt van hier de tram naar Dehesa de la Villa, dat het Noorden van Madrid beheersht. In de Oostelijke en Zuid-Oostelijke distric ten der stad zijn de nationalen reeds door gedrongen tot in de nabijheid van de Va- lecas-brug. ENGELAND'S VERDEDIGING. „Een beschermend net van ultra moderne Iuchtafweerbatterijen rondom Londen." Binnen het kader van de debatten in het lagerhuis over het adres van antwoord op de troonrede, heeft Sir Thomas Inskip, naar Havas seint, een verklaring afgelegd over de defensiepolitiek der Britsche regeering. Spreker begon met er aan te herinneren, dat Engeland tegen niemand agressieve be doelingen heeft. SIR THOMAS INSKIP. „De verdediging", aldus vervolgde daarop de minister voor de coördinatie der defensie, „brengt met zich mede, dat wij geroepen kunnen worden, een bijdrage te leveren ter uitvoering van zekere verplichtingen met het doel den oorlog te voorkomen en te „ont moedigen". Op sommige plaatsen verklaart men, dat de verdediging van dit land waarschijnlijk de eenige leuze is, waaronder het land en het rijk zich zullen aaneen sluiten. Voor Engeland, dat een groot deel van de voor- en nadeelen van zijn positie als eiland behouden heeft, is de handhaving van een machtige vloot noodzakelijk. Wanneer evenwel de luchtmacht haar deel moet bijdragen, moet zij even krach tig zijn, teneinde zich van haar verplichtin gen te kunnen kwijten, zooals dit vroeger de vloot heeft gedaan." Voortgaande gaf spreker uiting aan zijn vertrouwen in het vermogen en de doelma tigheid van de nieuwe types militaire vlieg tuigen en wees erop, dat belangrijke maat regelen in de naaste toekomst eveneens genomen zullen worden voor de bescher ming van het grondgebied tegen het lucht- gevaar: „ultramoderne iuchtafweerbatterijen en een beschermend net, opgehouden door kabelballons, rondom Londen." In het jaar 1937 zal men een productie tot ontwikkeling zien komen, welke in ze kere gevallen reeds is aangevangen en die in toenemend tempo zal worden voortgezet tot 1940. Bovendien zullen twee divisies van het landleger getransformeerd worden in luchtafweerdivisies, de een voor de verdedi ging van Zuid-Engeland en de tweede voor de Midlands en de Noordelijke gebieden. Spr. besloot zijn rede: „Ik heb nooit ge loofd en weiger te gelooven, dat een nieu we oorlog onvermijdelijk is, wanneer wij de onontbeerlijk maatregelen nemen." NIEUWE DIESELMOTORRIJTUI- GEN MET MECHANISCHE OVER BRENGING. Het volgend jaar October in dienst De acht, voor den dienst Alkmaar—Den Helder bestemde bij Werkspoor bestelde motorrijtuigen hebben, naar „Spoor- en Tramwegen" meldt, zitplaatsen 2e en 3e klasse, bagageruimte en W.C. De zitplaat sen zijn in de nabijheid van de bestuur dersruimten zóódanig geplaatst, dat men uitzicht naar voren of naar echteren heeft De wand tusschen de reizigersruimte en den bestuurder is dan ook zooveel mogelijk van glas voorzien, de bestuurder zit als in de Dieseltreinen lager, de raampjes wor den hooger gemaakt zoodat men een vrij uitzicht verkrijgt. Natuurlijk zal het des avonds noodzakelijk blijken den bestuurder in het donker te zetten dus de ramen in den tusschenwand door gordijnen af te sluiten. Voor reizigers die deze zitbanken niet prefereeren is ook nog de nomale zit- plaats-indeeling in het rijtuig toegepast De indeeling is zoodanig, dat het mogelijk zal zijn afzonderlijke deuren voor in- en uit stappen te hebben .De eindbalkons hebben ruime portieren, de naar het midden gele gen balkons hebben dubbele schuifdeuren. Ookh ier een ruime opening. Langs de ba gageruimte is een zijgang, zoodat de W.C. van alle kanten bereikbaar is. De binnen inrichting zal overigens veel overeenkomst vertoonen met die van de D.E.-treinen en het nieuwe electrische materieel. Ook hier zal weer van licht metaal worden gebruik gemaakt. De rijtuigen zullen worden voorzien van een automatische koppeling, zoodat 2 mo torrijtuigen gekoppeld kunnen worden en door één bestuurder bediend, die de con trole over beide rijtuigen heeft. Elk motor rijtuig zal voorzien zijn van twee motoren elk van 150 pk. met 1500 omwentelingen. Met twee reservemotoren mede zijn 12 Stork-Dieselmotoren en 6 Thomassen-mo toren besteld De overbrenging naar de wiel assen geschiedt door een versnellingsbak met tandwieloverbrenging systeem Mylius. Zooals bekend is, zijn van dit type reeds jaren lang verschillende in gebruik. De be diening van dezen versnellingsbak zal in hoofdzaak electro-pneumatisch zijn de luch-t kleppen worden dus electrisch bediend, teneinde ook bij rijden met twee rijtuigen van gelijktijdige bediening verzekerd te zijn. Tusschen motoren en versnellingsbak komt een hydraulische koppeling. Men kan dus hier spreken van Diesel-mechani sche motorrijtuigen „D.M." rijtuigen. Teneinde de motoren onder te kunnen brengen zonder te veel ruimte in te nemen, heeft men den vloer van de bagageruimte verhoogd, zoodat het mogelijk werd de twee motoren eronder aan te brengen; elk is zoo danig geplaatst, dat de belangrijkste onder- deelen aan den buitenkant zijn onderge bracht en een as (de binnenste) van elk draaistel door middel van een cardanas kan worden aangedreven. Het ligt in de bedoeling ook hier weer voor de verwarming door middel van verwarmde lucht gebruik te maken van het koelwater van de motoren en bovendien voor den winter dit water warm te houden door middel van een ketel tje met oliebrander, zoodat ook in den winter een verwarmde remise niet noodig zal zijn om bevriezen te voorkomen. Al deze toe stellen, keteltjes, de noodige koelers, venti- lateurs, accubatterijen enz. moeten onder den vloer worden aangebracht. De brand- stoffenreservoirs liggen onder het dak. Het spreekt vanzelf, dat aan de draaistel- len en veering van het rijtuig de meest mo gelijke zorg zal worden besteed, opdat de loop van het voertuig zoogoed mogelijkzit Het ligt in de bedoeling de voertuigen in October 1937 in dienst te stellen. GEZICHT OP DE GRAN VIA VAN MADRID MET GROOTEN LUISTER VOND TE WARSCHAU DE OVERHANDI GING PLAATS VAN DEN MAAR SCHALKSTAF AAN GENERAAL RYDZ-SMIGLY Ter gelegenheid van de plechtige overhan diging van den maarschalkstaf aan generaal Rydz Smigly, die gisterenmiddag met veel vertoon in het Koninklijk slot is geschied, wapperden overal in Warschau de vlaggen en de stad bood een feestelijken aanblik. Talrijke speciale treinen hebben tienduizen den personen uit de provincie naar de hoofd stad vervoerd, alsmede talrijke troepen van de verschillende wapens. De bladen wezen op de symbolische betee- kenis van de verheffing van generaal Rydz Smigly tot maarschalk. Zoo schrijft de Ga zet Polska: Het Poolsche volk heeft op de schouders van Rydz Smigly door diens ver heffing tot maarschalk, een zware last ge legd, waardoor hij voortaan verantwoorde lijk gesteld wordt voor het geluk van Polen. De Express Poranny verklaart het een ge- iuk te achten, dat de door Maarschalk Pil- soedski nagelaten erfenis aanvaard is door Rydz Smigly, die het Poolsche volk heeft weten te leiden langs den weg, dien zijn groote voorganger heeft aangegeven. Vol gens de Kuryer Poranny beteekent de benoe ming tot maarschalk in de eerste plaats een uiting van erkentelijkheid van het Poolsche SMIGLY RYDZ volk voor de door Rydz Smigly behaalde overwinningen en de enorme diensten den lande bewezen. Politieke gevolgen van de be noeming van Rydz-Smigly tot Maarschalk van Polen. De benoeming van generaal Smigly-Rydz (aldus zal voortaan zijn naam luiden) tot maarschalk is in overeenstemming met de aaneensluiting, die thans verwezenlijkt wordt in Polen onder de leuze „Nationale verdediging." Het is nog moeilijk te zeggen of deze aan eensluiting een uitgesproken politieken vorm zal aannemen. In politieke kringen meent men te weten dat zulks niet in het voornemen van den nieuwen maarschalk ligt, die zou verkiezen niet de bruggen tusschen hem en de ele menten der oppositie te verbreken, welke nog mogelijkheid hebben zich rondom het leger aaneen te sluiten. Wel kan gezegd worden, dat Smigly-Rydz geroepen is steeds meer den rol van arbiter in het Poolsche volk te spelen. Met de benoeming van Smigly Rydz tot maarschalk gaat gepaard de bevordering van generaal Casimir Sosnowski tot in specteur van het Poolsche leger. Sosnows ki was de voornaamste uitwerker en onder handelaar van het Fransch-Poolsche bond genootschap. Hooge onderscheiding verleend. De president der Poolsche republiek heeft den nieuwen maarschalk van Polen Smigly Rydz, de hoogste onderscheiding der orde van den Witten Adelaar toegekend. De keizer van Japan heeft den maarschalk het grootkruis van de orde van de Rijzende zon verleend. POLEN ZOEKT HERVERZEKERING TEGEN OORLOG. DREIGENDE GE VAREN IN MAROKKO? Van het oorlogsfront te Madrid is eigenlijk weinig nieuws te vertellen, althans op het oogenblik dat we dit overzicht schrijven (Dinsdagavond). De strijd om de macht is verwoed en vooral van den kant van de re geeringstroepen wordt als bezetenen gevoch ten. „Vrouwen vechten als duivels", zoo werd gisterenavond in een telegram vermeld en een zoo'n zinnetje zegt meer dan een ellen lang verslag. Toch winnen de troepen van Franco en trekken zij langzaam dieper de stad in. Het zal slechts een kwestie van één of twee dagen zijn, misschien van eenige uren, dat zij Madrid in bezit hebben geno men. De regeeringstroepen zijn niet opge wassen tegen de veel beter georganiseerde troepen van de opstandelingen en met élan alleen komt men er in den strijd niet. Polen zoekt herverzekering tegen oorlog, zoo schreven we in den kop van dit overzicht en dat naar aanleiding van het bezoek van Beek, den Poolschen minister van buiten- landsche zaken, aan Londen. Polen deelt, zoo schreef het Hbl. gisteren avond, met alle Oost-Europeesche staten, die leven bij de gratie van het verdrag van Ver- sailles, de bestendige vrees voor een nieuw gewapend conflict tusschen de groote mo gendheden en daarin onder te gaan. Het draagt den vloek van zijn geboorte: het is ontstaan uit de brokstukken van drie staten, Duitschland, Rusland en Oostenrijk, die al len de stille hoop koesteren, hun vroegeren territorialen status te eeniger tijd te her stellen. Het ligt geografisch uiterst slecht; het is het natuurlijke slagveld voor Duitsch land en Rusland, wanneer deze staten met elkaar in oorlog zouden geraken. Het heeft van het begin van zijn herleving gezocht naar waarborgen van zijn ongerept voort bestaan. Polen had de positie van de West-Euro- peesche staten tegenover Duitschland en Italië intrinsiek reeds versterkt door de her nieuwing van het verdrag met Frankrijk. Het bezoek van Beek aan Londen kan als gebaar, dat daarbij aansluit, nauwelijks worden misverstaan. Nu de oorlog in Spanje aan zijn eind be gint te komen wordt het oog van de mogend heden op Marokko gericht. Men heeft het Marokkaansche probleem van het begin af als het zorgelijkste vraagstuk van den bur geroorlog in Spanje beschouwd. Men nam aan, zoo zegt de N.R.Crt., dat, wie ook nadpr- hand het bewind te Madrid in handen zou hebben, moeilijk het Spaansche oppergezag in Marokko zou kunnen handhaven. Men heeft het reeds spoedig als een bewijs be schouwd van Frankrijk's loyale houding inzake de non-interventie, dat er in het rif niets is gebeurd. De gevaren die de Spaansche zone ople vert zijn van verschillenden aard. Een aan wakkering van het Marokkaansch nationa lisme, of van de ontevredenheid in Marokko, die na het vertrek van maarschalw Lyautey zeer zijn toegenomen door de verbureaucra- Hseering van de Fransche administratie in bet land, is het geringste van deze gevaren. Het grootste ervan is het vacuum, dat ten Zuiden van de straat van Gibraltar zou ont staan, als daar de Spaansche macht ver dween. Voor Engelands positie in de Straat van Gibraltar en in de Middellandsche Zee is dit het gebied, uiteraard, van het aller grootste belang. En liefhebbers voor de op volging van de Snanjaarden zouden niet ver te zoeken zijn. Men heeft reeds lang ge sproken van plannen der Italianen en vooral van de Duitschers, om zich daar te vestigen. Wat brengt de toekomst?... FASCISTISCH COMPLOT IN RUSLAND ONTDEKT. Vreemdelingen gearresteerd. Van officieele zijde wordt bevestigd, dat een groot aantal personen, o.m. Duitschers, Oostenrijkers, Zweden en Polen, zijn gear resteerd in verband met een groot complot, dat ten doel had in Sovjet Rusland het fas cisme te organiseeren. JOODSCHE WINKELS IN ROEMENIË GEPLUNDERD. Te Pascani nabij Jassy hebben een aan tal deelnemers aan het congres der Christe lijke nationale partij bij hun terugkomst uit Boekarest verschillende Joodsche winkels ge plunderd en enkele personen lastig gevallen. Er werden verschillende arrestaties verricht. In 'n tweetal andere plaatsjes hadden soort gelijke voorvallen plaats. ENGELSCHE ORDERS VOOR JAPAN. Het blad „Asahi Shimbun" meldt, dat de verlichtingsindustrie o.a. de fabrikanten van lampions, ventilatoren, gloeilampen en de fabrikanten van vlaggen, celluloid- artikelen, porseleinen, zijden textielgoederen tengevolge van de a.s. kroningsfeesten in Engeland een zeer groot aantal orders heb ben ontvangen van Engelsche zakenlieden. Men herinnert eraan, dat voor de kro ningsfeesten van wijlen koning George in 1911 2 millioen lampions naar Engeland werdengestuurd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1936 | | pagina 1