dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Van de laatste banden bevrijd Troonrede van Koning Carol Herhaalde luchtaan vallen op Madrid Opnieuw een deel van het Versailles* verdrag opgezegd Waarschijnlijk geen nadeel voor Rotterdam Buiienlandsch Overzicht De laatste Duitsche stap 16 NOVEMBER 1936 64e JAARG. No. 7853 SPANJE Regeeringsoffensief vastgeloopen Baldwin heeft auto-ongeluk HELDERSCHE COURANT UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 MAANDAG DUITSCHLAND ZEGT DE SCHEEPVAARTCLAUSULES VAN VERSAILLES OP. Duitschland heeft Zaterdag aan de betrokken regeeringen mededee- ling gedaan van zijn besluit, de be paling van het Verdrag van Versail- les, betreffende de internationale ri vieren, op te zeggen. Door deze een zijdige daad heeft Duitschland zich thans bevrijd van de laatste ban den, die door het verdrag yan Ver- gailles waren opgelegd. De onderhandelingen vlotten niet. In Eet officieele schrijven, dat door de Duitsche regeering aan de betrokken regee ringen gezonden is betreffende de clausules van het Verdrag van Versailles over de in ternationalisatie van rivieren, wordt aller eerst gezegd, dat het niet gelukt is door on derhandelingen een toestand in het leven te roepen, die in overeenstemming zou zijn met het Duitsche standpunt, „Bovendien, aldus gaat dit docu ment verder, is de aan den Rijn, naast Duitschland, belangrijkste oe- verstaat, het Koninkrijk der Neder landen, niet toegetreden tot de in Mei j.1. tot stand gebrachte overeen komsten. Juist echter aan deze ri vier zijn duidelijke toestanden nood zakelijk." Voor Elbe, Oder en Donau aldus het schrij ven verder, bestaan nog regelingen, die in strijd zijn met de Duitsche souvereiniteit, ter wijl ook souvereiniteitsbeperkingen ten aan zien van het Keizer-Wilhelmkanaal worden gehandhaafd. De Duitsche regeering kan dit niet langer dulden. De nieuwe regeling. Zij ziet zicli derhalve gedwongen tot de ver klaring dat zij de in het Verdrag van Ver sailles vervatte bepalingen omtrent de zich op Duitsch gebied bevindende waterwegen en de op deze bepalingen berustende inter nationale stroom-documenten niet meer voor zich als bindend erkent. Zij heeft dienover eenkomstig besloten de voor den Rijn op 4 Mei aangegane voorloopige overeenkomst (modus vivendi) volgens artikel 3 paragraaph 2 met onmiddellijk van kracht worden op te zeggen en af te zien van de onderdteekening der voor de Elbe ontworpen overeenkomst van gelijk karakter. Het schrijven gaat dan verder» „Tegelijkertijd deelt de Duitsche regeering mede, dat de volgende regeling door haar ge troffen is» De scheepvaart op de op Duitsch gebied liggende waterwegen staat open voor alle met het Duitsche rijk in vrede levende sta ten* Er wordt geen onderscheid gemaakt tus- schen Duitsche en buitenlandsche schepen. Dat geldt ook voor de kwestie van de scheep- vaartgelden. Daarbij vooronderstelt de Duit sche regeering, dat op de waterwegen van de andere betrokken staten wederkeerigheid verleend wordt. Bovendien zal de Duitsche regeering den Duitschen autoriteiten over de waterwegen instructie geven met de bevoegde autoritei ten van de andere aan de waterwegen lig gende staten gemeenschappelijke problemen te bespreken en daarover eventueel over eenkomsten af te sluiten." De indrukken in het buitenland. In Genève geen verwondering over de Duitsche stap. In Volkenbondskringen is men niet ver wonderd over de opzegging van de bepalin gen van Versailles inzake de rivieren door Duitschland, aangezien men hier reeds lang voelde, dat de bepalingen van Versailles be treffende Duitschland moesten verdwijnen. met groote reserve. Londen ontvangt de mededeeling In Britsche kringen is de eenzijdige op zegging door Duitschland van de clausules betreffende de navigatie op de rivieren met groote reserve ontvangen. Men legt er den hadruk op, dat wanneer Duitschland van meening was, dat deze clausules van het Verdrag van Versailles niet in overeenstem ming waren met zijn souvereiniteit, het de herziening daarvan had moeten nastreven langs onderhandelingsweg, gelijk de Turk- sche regeering dit heeft gedaan ten aanzien van de Dardanellen. Men is van rneening, dat deze abrupte opzegging niet gerechtvaardigd is. Frankrijk zoekt contact met an dere regeeringen. De Fransche regeering heeft haar diplo- matieken vertegenwoordigingen in de be trokken hoofdsteden instructies gegeven con tact te zoeken met de regeeringen waarbij zij geaccrediteerd zijn en met haar over te gaan tot een bestudeering van den toestand die geschapen is door het opzeggen door Duitschland van de revierenclausies van 't verdrag van Versailles. De Fransche regee ring is van meening, dat een collectief pro test aan Berlijn moet worden gezonden. Ter beantwoording van Duitschland's ges te heeft de Fransche regeering voorts be sloten gebruik te maken van de 24 uur, die haar nog resteeren, teneinde op haar beurt de tot stand gekomen regeling van 4 Mei betreffende den Rijn op te zeggen. Een nieuwe bron van wrijving. België gedupeerd. Heden zullen de betrokken Belgische auto riteiten beginnen met de studie van de ge volgen voor België van het opzeggen door Duitschland van de bepalingen inzake de in ternationalisatie van de rivieren. Voor België is deze stap een groot pro bleem, aangezien de vloot van Belgische Rijnschepen ongeveer 1000 vaartuigen telt. De „Nation Beige" schrijft, dat onder de opgezegde bepalingen er één is, welke bij zonder België betreft, Dit is het artikel, dat bepaalt dat indien België een bevaarbare verbinding zou aanleggen van den Rijn naar de Maas, ter hoogte van Ruhrort, Duitschland het stuk zou moeten maken, dat over zijn gebied loopt. Het blad voegt hieraan toe, dat de scheepvaart van de betrokken mo gendheden in het vervolg kan plaats hebben bij de gratie van Duitsch land, d.w.z. van zijn politieke inzich ten. Dit is een nieuwe bron van wrijving en conflicten aan alle Duitsche grenzen. Europa heeft nu juist een derge lijk risico niet noodig. Een onbegrijpelijk besluit. De herziening van de Rijnvaartregeling werd reeds twee jaar geleden ter hand ge nomen. Hoofdzakelijk struikelde men over moei lijkheden ten aanzien van de Antwerpsche haven. Op verzoek van Duitschland is enkele maanden geleden overgegaan tot directe on derhandelingen. Hierbij had Duitschland in afwijking van het verdrag van Versailles volledi ge gelijkberechtigdheid verkregen. De besprekingen hadden een gunstig ver loop. De bereikte resultaten zijn nu echter volkomen ondersteboven geworpen. Hoe de toestand zich thans verder zal ontwikkelen dient te worden afgewacht. Frankrijk, zoowel als België hebben een belangrijke Rijnvloot, welke wel eens in het gedrang kon komen. Rotterdam verwacht geen moei lijkheden. Op onze informatie bij terzake bevoegde Kringen in Rotterdam deelde men ons mede van de nieuwe regeling zeker geen nadeelen te verwachten. Echter onderstreepte men uitdrukkelijk de opmerking, dat nog te weinig gegevens' be kend zijn om een definitief oordeel te vor men. Voor eenige ongerustheid achtte men ech ter geen enkele grond aanwezig. Grenzen voor eenwig vastgelegd. Koning Carol heeft gisteren met het uit spreken van de troonrede de gewone zitting van het parlement geopend. De koning deel de mede, dat wetsontwerpen zullen worden ingediend betreffende den status van de pers en de rijksambtenaren. Gestreefd zal worden naar snelle versterking van het le ger. Ten aanzien van de buitenlandsche politiek zeide de Koning: „Temidden van de verwarring in het internatio nale leven zal de Roemeensche re geering onverzwakt blijven arbeiden aan de verwezenlijking van haar hoogste doel: de handhaving van den internationalen vrede en van de integriteit der Roemeensche gren zen die voor alle tijden zijn vastge steld. Mijn regeering is er van overtuigd, dat dit doel bereikt kan worden door de vriend- KONING CAROL DE WEG NAAR GEZONDERE IN TERNATIONALE VERHOUDINGEN. Duitschland heeft door zijn jongste daad, het opzeggen van de bepalingen inzake de internationalisatie der rivieren, opnieuw een knoop losgemaakt, die het bond aan het Verdrag van Versailles. Door deze stap, waar van men elders op deze pagina de officieele tekst vindt, heeft Duitschland de laatste be perkingen van het Verdrag van Versailles, welke op het Duitsche binnenland betrekking hadden, uit den weg geruimd. Het Duitsche rijk heeft door deze daad opnieuw eigen recht gezocht, zooals het dat gedaan heeft met zijn bewapening, met het bezetten van de Rijnzone en met het verbreken van andere bepalingen, die het bond aan Versailles. Wij kunnen de wijze van handelen van Duitschland niet goedkeuren, omdat het de herziening van het ver drag had moeten bereiken langs den weg der onderhandelingen, zooals de Turksche regeering dat gedaan heeft ten opzichte van de Dardanellen. *t Is hierop waarop door Engeland ge wezen wordt. Frankrijk is er begrijpelijker wijs het minst door gesticht en de Fransche regeering overweegt een collectief protest, van alle belanghebbende staten, bij de Duit sche regeering. Natuurlijk, Frankrijk vreest Duitschland het allermeest en het is Frankrijk dat steeds angstvallig Duitschland heefi willen binden aan de bestaande verdragen, omdat het daar in een soort veiligstelling vond. Toch waren ze het niet en de bepalingen van Versailles waren allang verouderd. Men kan een land van bijna 70 millioen inwoners niet gebonden houden. Reeds ja ren was er bij het Duitsche volk het inner- schappelijke samenwerking van alle vol ken in het kader van den Volkenbond en door de versterking onzer bondgenootschap pen. Mijn regeering blijft dan ook vastbe sloten, iedere actie te steunen, die het gezag en de macht van het Geneefsche instituut kan doen toenemen. Tegelijkertijd zal zij haar aandacht wijden aan de ontwikkeling der bestaande bond genootschappen en daartoe voortdurend in contact blijven met de leidende staatslie den der verbonden staten. Van dit contact aldus de Koning zijn de herhaalde bijeenkomsten van Kleine Entente en Balkan-entente een duidelijke manifestatie: zij bieden een prachtige gele genheid om uiting 1 s geven aan de solidari teit en de eenheid van inzicht, die beide statengroepen bezielen". Drie opstandelingencolonnes trekken over de Manzanares. Gisteren is Madrid herhaaldelijk vanuit de lucht gebombardeerd, waardoor verschei dene slachtoffers vielen. In den morgen vlogen een tiental bombar dementsvliegtuigen, geescorteerd door twaalf jagers, boven den stad en wierpen bommen, waardoor slachtoffers werden gemaakt. Ook het Noorderstation werd door verschillende bommen getroffen. De volkrijke wijk Cuatro Caminos werd eveneens gebombardeerd. Hier zijn de meeste slachtoffers gevallen. Toen de jachtvliegtuigen der regeering opstegen om de aanvallers te bestrijden, verwijderden zich de toestellen der opstandelingen. Volgens een onbevestigd bericht zouden twee driemoto- rige vliegtuigen der rechtschen neergescho ten zijn. Kort na drie uur gistermiddag hebben vliegtuigen der ODStandelingen opnieuw bo ven Madrid gevlogen. Een escadrille jacht vliegtuigen beschermde twee groepen bom menwerpers. De bommen kwamen vooral te recht in volkrijke buurten. Het aantal slacht offers zóu aanzienlijk zijn. Later trad ook de artillerie der opstande lingen in werking. Ondanks het bombardement van artillerie en luchtmacht was het in de straten van Madrid gistermiddag zeer druk. Uit Madrid meldt men nog nader dat gis teren een drietal luchtaanvallen op Madrid plaatsegvonden, waarbij 17 personen gedood en meer dan 100 gewond werden. Wordt Madrid vernield? Na de hevige gevechten van de afgeloopen vijf dagen vragen de opstandelingen zich af, of het noodig zal zijn, dat Madrid verwoest wordt. Tot nu toe bombardeerden artillerie en luchtmacht nog slechts militaire objec ten. Verder hebben vliegtuigen proclamaties van Franco omlaag geworpen, waarin wordt me degedeeld, dat in het Noord-Oosten van de stad een neutrale zone was geschapen, waar vrouwen, kinderen en anderen non-combat tanten een toevlucht konden zoeken. Nu evenwel de regeeringstroepen zoo hardnekkig weerstand bieden met de meest moderne middelen vraagt men in opstandelingenkringen zich af, of het niet noodzakelijk zal zijn om groote bressen te schieten teneinde te kunnen stormen. Een beslissing is nog niet genomen en het is ook mogelijk, dat de stad belegerd zal worden. Regeeringsoffensief vastgeloopen. Radio Sevilla heeft medegedeeld, dat de re geeringstroepen bij Madrid, tegenover de rechtervleugel der zevende divisie, een of fensief hebben ingezet, dat tot staan ge bracht is. Bij Getafe aldus de mededee ling van Sevilla is een aanval gedaan door een colonne bestaande uit Catalanen en Russen en beschikkende over zeer mcfdern Russisch oorlogstuig. De colonne werd met ernstige verliezen teruggeslagen en vluchtte in de richting van Madrid, achtervolgd door de rechtsche luchtmacht Een nieuwe aanval der linkschen op Cara- banchel Alto is afgeslagen. Tijdens den aanval der rechtschen bij de Toledobrug, de Princesabrug en de Segovia- brug hebben de tanks groote verwoestingen aangericht in de rijen der verdedigers. Ge neraal Mieja leidt hier nieuwe aanvallen der rechtschen, die een demoraliseerenden in vloed op de militietroepen zouden hebben. Tegenoffensief ingezet. De opstandelingen hebben vanaf half tien FRANCO. gisteravond het centrum der stad met ka- nongevuur gebombardeerd. Achtereenvol gens ontploften een drietal sranaten in de nabijheid van het Cortes-groouw. Het ge knetter van het geweervuur is in het cen trum der stad duidelijk te hooren. De op standelingen hebben op twee plaatsen ge tracht een aanval te doen een in den sector van den weg naar Estramadure en de an dere in de omgeving van de Fransche brug. Deze aanvallen werden op energieke wijze afgeslagen. In het officieele communiqué wordt medegedeeld, dat de regeeringstroe pen de Fransche brug hebben opgeblazen. Toch de Manzanares-linie forceerd? ge- Naar een officieel communiqué der op standelingen meldt, zijn drie colonnes van het leger van generaal Varela over de Man zanares getrokken en hebben 1000 rnan de te voren door de regeeringstroepen bezette stellingen bezet. Hierdoor is de directe bedreiging van het centrum der hoogstad een feit geworden. lijk verzet en het is Hitier geweest, die naar het hart van het volk gesproken heeft, toen hij, bruutweg, een eind gemaakt heeft aan verouderde bepalingen. Toen hij het Duitsche volk zijn rechten heeft teruggeschonken. Wij huldigen geenszins de wijze waarop de dictator dit heeft meenen te moeten doen, al kunnen we be grijpen, dat hij het gedaan heeft. Het was een spelen met vuur bij het kruitvat van Europa en wij danken God dat het niet tot een ontbranding gekomen is, waardoor ons werelddeel in de ontzettendste tragedie gestort is, die denkbaar is. De mogendheden hebben zich bij vorige ge legenheden neergelegd bij de besluiten van Duitschland, ze zullen het ook nu doen. Het protest zal zwakker zijn dan de vorige kee- ren, want men voelde, dat talrijke bepalin- gen van Versailles betreffende Duitschland, moesten vervallen en zoo was men b.v. te Genève heelemaal niet onder den indruk van het besluit van Zaterdag. De oorlogsbepalingen moeten ver dwijnen. Genève zelf had daartoe alang het initiatief moeten nemen, Men moet weer vrije landen tegen over elkaar krijgen en uitgewischt moet worden de herinnering en de vijandschap van 19141918. Het initiatief van Duitschland, zoo zeiden we in den kop van dit overzicht, kan de weg zijn naar gezondere internationale verhou dingen. Duitschland heeft door zijn daad de Duitsche waterwegen niet voor het buiten land gesloten, maar het deelt in zijn beslis sing mede, dat de scheepvaart op de op Duitsch gebied liggende waterwegen open staat voor alle met het Duitsche rijk in vrede levende staten. Er wordt geen onderscheid gemaakt tusschen Duitsche en buitenland sche schepen. Zoo kan dus dit Duitsche initiatief, hoe ook de wijze waarop het geschied is, Is te veroordeelen, tot zegen zijn voor Europa, om dat het een Duitschland schept dat vrij is van de bittere gedachten dat het onrecht wordt gedaan door verouderde bepalingen. De troonrede herinnert vervolgens aan het bezoek, dat Benesj en prins regent Paul van Zuid-Slavië aan Boekarest hebben gebracht en zegt, dat de warme ontvangst, welke den buitenlandsche staats lieden ten deel is ge vallen, een bewijs is van de onverwoest bare kracht der Kleine Entente en van de volmaakte broederschap dezer volken. De ontvangst,die men Koning Carol te Praag heeft bereid, zal altijd in het geheugen van den Koning gegirft blijven. Terwijl men zooveel zorg besteedt aan de bestaande bondgenootschappen vervolgt de rede moet men tegelijkertijd vriendschap pelijke betrekkingen onderhouden met de nabuurstaten die er van overtuigd zijn, dat Roemenië op deze wijze hun belangen en den vrede dient. De troonrede besluit met een oproep tot eenheid van alle deelen van het volk. De Koning werd bij zijn aankomst en zijn vertrek hartelijk toegejuicht. De deelen in zijn rede, die betrekking hadden op de ver sterking van het leger oen op de buitenland sche politiek, oogstten veel bijval. Ministerpresident Stanley Baldwin heeft gisterenavond bij Hillingdon Hill (Midd- lesex) een auto ongeluk gehad, waarbij hij ongedeerd bleef. DE ZOON VAN ROOSEVELT VERLOOFD. Teneriffe De zoon van president Roose- velt, Franklin Roosevelt, heeft zich ver loofd met Ethel Dupont, een nicht van den president van den raad van beheer van het concern Dupont de Nemours. De familie Dupont heeft de candidatuur van Landon bij de presidents-verkiezingen krachtig gesteund en verzet zich steeds krachtig tegen de maatregelen der „New- Deal". Franco ontkent gedreigd te heb. ben met verwoesting van Madrid. Franco heeft ontkend, tegenover een jour nalist verklaard te hebben zooals in vele buitenlandsche kranten gemeld was dat het bombardement van Madrid zou worden voortgezet en dat wijk voor wijk verwoest zou worden, omdat dat de eenige oplossing zou zijn. „Noch deze bewering noch een dergelijke uitlating is van mij afkomstig," aldus Franco.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1936 | | pagina 1