Mongoolsche aanval
Verbitterde
op Taolin
strijd in Madrid
Brief nagelaten
aan Blum
Gevolgen van Duitschlands
geste
Clandestiene wapenfabriek
in Frankrijk
Britsche nota aan de
Locarno-mogendheden
Donderdag 19 November 1936
SPANJE
Elk huis is
een vesting
Een arbeidsconferentie in het
Verre Oosten
Minister Saleip
pleegtzelfmooril
„IK BEN NOCH EEN DESER
TEUR NOCH EEN VERRADER."
De Fransche Minister van Binnen-
landsche Zaken, Salengro, is gister
morgen overleden.
Minister Salengro had nog Dinsdagmiddag
tegenover een vakvereenigingsdelegatie, die
jiem een bezoek bracht, verklaard, dat hij
door de tegen hem gevoerde perscampagne
•van desertie voor het front van den vijand,
jneer getroffen was dan het wel scheen.
Des avonds zeide hij tegen zijn chauffeur,
Üie hem naar huis bracht, „tot morgen". Wat
er nadien gebeurd is, weet men niet. Officieel
js vastgesteld, dat Salengro het diner, dat
Zijn dienstmeisje voor hem had klaar ge-
piaakt, niet heeft aangeraakt. De minister
werd dood op den grond aangetroffen op de
zelfde plek in de keuken, waar het vorig
jaar plotseling zijn vrouw dood werd gevon
den.
De huishoudster, die het lijk vond, waar
schuwde onmiddellijk het gemeentehuis. Een
tweetal geneesheeren constateerden daarop
Öen dood door verstikking. De dood moet
pm elf uur des avonds zijn ingetreden.
Door Salengro nagelaten brieven.
Blum in het sterfhuis.
Minister-President Blum heeft, in gezel
schap van Verlomme, den chef van het ka
binet van Salengro, een bezoek gebracht aan
het huis van den overleden minister van
Binnenlandsche Zaken. Hij werd daar ont
vangen door den plaatsvervangenden kabi
netschef en Henri Salengro, een broer van
den overledene. Blum begaf zich naar de
kamer, waar zich het stoffelijk overschot
bevond en bleef eenigen tijd met gebogen
hoofd voor het lichaam staan.
Blum heeft den journalisten inzage ge
geven van een brief, hem door Salengro na
gelaten. Deze brief is gedateerd op den 16en
November en luidt als volgt:
„Waarde Blum, Het zal weldra 18 maan
den geleden zijn, dat mijn vrouw is over
leden tengevolge van den laster, dien men
haar niet bespaard heeft en waaronder zij
zoo zeer geleden heeft. Mijn moeder her
stelt niet van de gevolgen harer operatie,
terwijl de laster haar tot in het merg ver
teert. Wat mij betreft, ik heb moedig ge
streden, maar mijn kracht is ten einde. Als
Zij er niet in geslaagd zijn mij te onteeren,
dragen zij in ieder geval de verantwoorde
lijkheid voor mijn dood, want ik ben noch
een deserteur, noch een verrader. Mijn par
tij is mijn vreugde en mijn leven geweest".
Onder het voorlezen van dezen brief barstte
Blum in tranen uit.
Een aan Henri Salengro nagelaten brief
heeft oorspronkelijk als datum gehad: 16
Mei. Deze datum is doorgestreept en ver
vangen door 17 November. Dit schrijven
luidt als volgt: „Beste Henri, De overwerkt
heid en de laster zijn teveel voor mij. Zij en
het verdriet hebben mij overwonnen."
Blum roept zijn aanhangers op
tot kalmte.
Toen Blum de woning van Salengro ver
liet, heeft hij tot de arbeidersbevolking van
Rijssel een oproep gericht, waarin hij o.m.
Zegt: De moed heeft Salengro niet ontbroken,
Re beroemde Enqelsche Kunstrijdster
Megan Taylor, die naast haar niet minder
tekende landgenoote, Cecillia Colledge, als
'ernstige candidate voor het amateurwereld-
kampioenschap beschouwd wordt, nu de
Ijskoningin, Sonja Henie zich heeft terug
getrokken,
zoolang hij tegen den laster moest strijden.
Nadat de laster verslagen was, waren zijn
krachten ten einde. Gij weet wie aan zijn
dood schuldig zijn, maar het is niet aan u
hen te treffen. Zelfs na den dood van Sa
lengro moet gij zijn wil eerbiedigen. Uit zijn
naam bezweer ik u kalm te blijven. Hij zou
u twee dingen hebben verboden: te vergeten
en te wreken. Salengro zou slechts één her
stel hebben gewild: de overwinning van de
zaak, waaraan hij zijn leven gewijd heeft.
De schandelijkste laster van zijn tegenstan
ders werkt daarvoor. Uw heftigheid, zelf ge
wettigd, zou de overwinning belemmeren.
Wie als opvolgers van Salengro
genoemd worden.
Volgens de „Intransigeant" wordt in de
eerste plaats als opvolger van Salengro
Chautemps genoemd, wiens deelneming
aan de regeering volgens het blad zou bij
dragen tot een spoedige kalmeering der ge
moederen. Indien het kabinet echter een so
cialist aan binnenlandsche zaken zou wen-
schen te handhaven, komen Max d' Ormoy,
onderstaatssecretaris van den minister-pre
sident en Louis Monnet, minister van land
bouw, in aanmerking.
Zaterdag begrafenis.
Zaterdagmiddag twee uur a.s. zal het
stoffelijk overschot van wijlen minister Sa
lengro ter aarde besteld worden.
Speciaal Tsjecho Slowakije en
Polen zwaar getroffen.
De „Gazeta Polska" gaat de gevolgen na
van de opzegging door Duitschland van de
bepalingen van het verdrag van Versailles,
betreffende de internationalisatie der rivie
ren, en stelt daarbij vast, dat het eenzijdige
besluit van Duitschland niet gemotiveerd is,
aangezien het verdrag voorziet in een pro
cedure tot herziening der bewuste bepalin
gen.
De gevolgen van dit besluit zullen volgens
het blad van veel verdere strekking zijn dan
een eenvoudige opheffing van bepalingen,
die de Duitsche souvereiniteit beknotten. De
gevolgen zullen het meest merkbaar zijn
voor Tsjecho Slowakije, dat met de zee ver
bonden was door twee door Duitschland
loopende geïnternationaliseerde rivieren. Het
Duitsche besluit kan op het statuut inzake
de vaart op de Niemen slechts indirect van
invloed zijn, ingeval een der oeverstaten
zich op dit besluit zou beroepen om de
daadwerkelijke internationalisatie van den
benedenloop van deze rivier te weigeren.
Het ernstigst zijn de gevolgen van
de opzegging der bepalingen nopens
het Kiel-kanaal, want voortaan zal
het alleen van de Duitsche regee
ring afhangen of de schepen der
Oostzeestaten het kanaal mogen pas-
seeren.
Deze zullen met de buitenwereld slechts
verbinding hebben via de Sont en de Belt,
die gemakkelijk te blokkeeren zijn. Als lid
van den Volkenbond en onderteekenaar van
Versailles is Polen belanghebbende bij alle
gevolgen van de schending dezer clausules.
De Poolsche belangen worden slechts ge
troffen door wijziging van het Oder- en het
Kiel-statuut.
Ten aanzien van den Oder hebben wij,
aldus de „Gazeta Polska", vrij onaangena
me ervaringen opgedaan, aangezien de in
ternationale Oder-commissie haar jurisdic
tie heeft willen uitbreiden tot de zijrivie
ren Notec en Warta en het Haagsche Hof
uitspraak gedaan heeft ten gunste van de
anti-Poolsche these. Deze zaak behoort
thans tot het verleden. Wat Kiel betreft,
dient herinnerd te worden aan het jaar 1920,
toen de Duitsche regeering een Engelsch
schip aanhield, dat geladen was met voor
Polen bestemde munitie, met de bewering,
dat hier sprake was van smokkelwaar. Het
Haagsche Hof heeft Polen toen in het gelijk
gesteld. In de toekomst kan het standpunt,
dat toen door Duitschland werd ingenomen,
regel worden voor zijn gedrag in analoge
gevallen. Dit zijn, zoo besluit het blad, de
juridische gevolgen van het Duitsche be
sluit. De politieke gevolgen ervan zullen
nog veel belangrijker zijn.
Men is te Bordeaux op het spoor gekomen
van een geheime wapenfabriek. Volgens
geloofwaardige inlichtingen zijn 200 vlieg
tuigbommen en 40.000 mortierbommen. ver
vaardigd oor een industrieel uit Bordeaux,
in beslag genomen. Een ingenieur zou in
hechtenis genomen zijn. De consul te Bor
deaux van een buitenlandsche mogendheid
zou den industrieel geld voor de fabricage
van deze wapens ter beschikking hebben
gesteld.
Omtrent de ontdekking van een clan
destiene wapenfabriek te Bordeaux is nog
bekend geworden, dat daar twintig kisten
oorlogstuig zijn gevonden, dat vervaardigd
was volgens lichtelijk gewijzigd model der
Fransche luchtmacht. Vastgesteld is, dat
het materiaal uit Parijs afkomstig is, waar
het vervaardigd is voor rekening van Lu-
cien Bourdal, die zich ingenieur noemt.
Tot dusverre schijnt de goede trouw vast
te staan van dengene, die het materiaal
heeft vervoerd. Op Bourdal zijn echter com-
promitteerende paieren gevonden, waaruit
blijkt, dat hij van den consul van een bui
tenlandsche mogendheid 50.000 francs heeft
ontvangen. Bourdale had ook onderhandeld
met twee industrieele ondernemingen te
Bordeaux over de vervaardiging van onder-
deelen van bommen. Bourdale is in verze
kerde bewaring gesteld onder beschuldiging
yan handel in wapenen.
Japan heeft niets met de opera
ties te maken.
Van Chineesche zijde werd gisterochtend
medegedeeld, dat de Mandsjoekwo-Mongool-
sche troepen een hevigen aanval hebben ge
daan op Taolin. Zij werden hierbij gesteund
door Japansche tanks en bombardements
vliegtuigen.
Japan staat buiten de kwestie.
De woordvoerder van het Kwantoengleger
heeft als zijn meening te kennen gegeven,
dat de operaties, die door Binnen-Mongolie
tegen de Provincie Soei-Joean zijn onderno
men, niets anders dan maatregelen van zelf
verdediging tegen de communistische drei
ging zijn. Hij verklaarde, dat het Kwan-
toeng-leger niets met de militaire operaties
van Binnen-Mongolie te maken heeft.
Tsjang Kai Sjek te Taijoean.
Van Chineesche zijde wordt medegedeeld,
dat maarschalk Tsang Kai Sjek te Tai Joe-
an is aangekomen. Hij wil hier met de au
toriteiten van de provincie Sjansi de midde
len bespreken tot het bieden van weerstand
aan den inval van de Mongolen in Soei
Joean.
China vraagt opschorting der
onderhandelingen.
Volgens een Domei-bericht uit Nanking
heeft de directeur van het Chineesche mi
nisterie van Buitenlandsche zaken, Kao, in
opdracht van Tsjang Kai Sjek den Japan-
schen ambassadeur Kawagoe voor gesteld,
de Chineesch-Japansche onderhandelingen
uit te stellen, daar de Nanking-regeering in
beslag wordt genomen door de gebeurtenis
sen in Soei-Yoean.
RUSSISCHE AANKOOPEN VAN BENZINE
Tengevolge van bedrijfsstoornis-
sen in de eigen installaties.
Volgens berichten in de bladen heeft Sov
jet-Rusland onlangs wederom in Amerika
Benzine aankoopen verricht met als plaats
van levering Wladiwostock.
De totale uitvoer van Amerikaansche pe-
troleum-producten naar SovjetRusland be
droeg over de eerste 9 maanden van dit jaar
46.940 ton ter waarde van 1,29 millioen goud
roebel.
De jongste Sovjet-Russische aankoopen
van benzine zouden voornamelijk te wijten
zijn aan de voortdurende productie-stagnatie
bij de nieuwe „Cracking"-installaties te
Chabarowsk.
Deze installaties werden opgericht voor
het winnen van benzine uit ruwe Sachalin-
olie en hebben ten gevolge van bedrijfssto
ringen gedurende dezen zomer 10 weken
stil gelegen.
DE REIS VAN HORTHY NAAR ITALIë.
Bij zijn reis naar Italië zal de Hongaar-
sche rijksbestuurder Horthy óver Oosten
rijk gaan. Van Weenen tot de Italiaansche
grens zal hij dan door bondskanselier
Schuschnigg worden begeleid.
;- -v v; v
Deregeerinstroepen ontvangen ver
sterkingen.
Den geheelen dag, tot den middag toe, is
hevig geschoten in den sector van den ,brug
der Franschen", waar de opstandelingen
stellingen hebben weten te betrkken. De
taktiek der opstandelingen is niet gewij
zigd: Zij bestaat daarin, dat getracht wordt
om de stellingen der regeeringstroepen heen
te trekken, en Madrid van het Noorden uit
binnen te rukken. Tot nu toe is dit mis
lukt, en vannacht zijn de stellingen der re
geeringstroepen, ondanks den hevigen druk
die door de opstandelingen werd uitgeoe
fend, niet gewijzigd. Het is moeilijk zich een
juisten indruk te vormen van den toestand
in de omgeving van de Universiteitewij k
en het Westerpark. Er wordt hevig gescho
ten, en van alle kanten vuren de mitrail
leurs. De tegenstanders zijn elkaar zoo
dicht genaderd, dat een officier der regee
ringstroepen verklaarde, dat de Marokka
nen in de duisternis elkaar doodschieten.
Herhaaldelijk loopen de Marokkaansche
troepen storm tegen de stellingen welke de
regeeringstroepen in de Montanakazerne en
den Carcel Modelo hebben ingenomen.
Uit vensters en van de daken knettert het
geweer- en mitrailleurvuur van de verdedi
gers, die elke meter grond met groote moed
verdedigen.
In alle sectoren van de hoofdstad wordt
door de artillerie van weerszijden ononder
broken gevuurd. De regeeringstroepen heb
ben nieuwe stukken in stelling gebracht en
laten geen minuut respijt aan hun tegenstan
ders, die dikwijls tot werkeloosheid gedoemd
worden.
General Miaja heeft een bezoek gebracht
De tekst reeds goedgekeurd.
Volgens in parlementaire kringen ontvan
gen inlichtingen zou het Britsch kabinet
gisterenochtend den tekst hebben goedge
keurd van de nota, welke Groot Brittannië
binnenkort zal richten tot de mogendheden
van Locarno.
De nota zou zekere opmerkingen formu
leeren aangaande de antwoorden van Frank
rijk, Duitschland, Italië en België op de Brit
sche voorstellen van 18 September.
Het nieuwe document zou niet den datum
vaststellen voor de conferentie, waarop de
laatste nota doelt.
De nota zou met name de opmerkingen
formuleeren aangaande het verband tus-
schen een pact Voor het Westen en het Vol
kenbondshandvest. Overigens zou zij ophel
dering trachten te verkrijgen omtrent eenige
punten, w.elke vooral vervat zijn in de ant
woorden van Italië en Duitschland.
HET IS THANS RUSTIG IN SYRIË.
Beyroeth, 18 November. In tegenstelling
tot geruchten, die verspreid worden door
zekere radiozenders, kan verklaard worden,
dat het thans rustig is in de stad Beyroeth.
Het is niet juist, dat de staat van beleg is
afgekondigd. Meer dan de helft der winke
liers hebben hun zaken weer geopend.
MIJNONGELUK IN POLEN.
In een steenkolenmijn bij Kattowitz zijn
ten gevolge van een grondverschuiving drie
mijnwerkers op een diepte van 610 meter
bedolven. Een hunner is met verwondingen
naar boven gebracht. Men vreest, dat de
beide andere arbeiders het leven hebben
gelaten.
an de loopgraven hetgeen een uitsteken
den indruk gemaakt heeft op de militieman
nen.
Versterkingen uit Catalonië.
40.000 man versche troepen.
Gisteren zijn 40.000 man te Madrid aan
gekomen om deel te nemen aan de verdedi
ging der hoofdstad. Deze mededeeling werd
kort na middernacht gedaan door den om
roeper van het regeeringsstation te Bilbao,
die daaraan toevoegde, dat verdere verster
kingen worden verwacht.
HET BOMBARDEMENT VAN MADRID.
HONDERDEN DOODEN EN GEWON-
DEN. TIENTALLEN HUIZEN VER
WOEST.
De correspondent van Reuter te Madrid
heeft gisteravond getelefoneerd, dat de ver
woesting welke tijdens de luchtaanvallen
van Dinsdagavond zijn aangericht, bijna
niet te beschrijven is,
Bij de Zonnepoort zijn twee mijntrechters.
De branden, welke veroorzaakt werden
door calcium- en phosphor-houdende
brandbommen, hebben het Carmen-plein
geheel vernield en een groot aantal gebou
wen, o.m. de drukkerij van „la Libertad"
en de „Informaciones" ernstig beschadigd.
Eenige huizenblokken werden geheel door
brandbommen of granaten verwoest. De
buurt van Argueles ziet er uit als het too-
neel van een oorlogsfilm. Dit stadsdeel is
bijna geheel ontruimd. Regeeringsvliegtui-
gen maken patrouillevluchten om herhaling
te voorkomen van den rampzaligen lucht
aanval, waarbij volgens officieele mededee-
lingen 300 personen werden gedood en 500
gewond, terwijl 50 huizen werden ver
woest. De toestand aan het front is onver
anderd gebleven.
Gebruiken de opstandelingen gif
gassen?
Vernomen wordt, dat de Spaansche am
bassade te Londen gisteren tijdens een tele
fonisch gesprek met Madrid er van in ken
nis is gesteld, dat de opstandelingen traan
gassen gebruiken tegen de regeeringstroe
pen aan het front van Madrid.
Opstandelingenkruiser gehavend.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat de opstande
lingenkruiser Velasco, die sinds eenige da
gen laveerde in de Cenabrische golf, ernstig
gehavend is door de kanonnen van twee
Spaansche treilers, die hij ongewapend dacht
en die hij wilde praaien. De kruiser die ern
stig getroffen werd, is ijlings naar de baai
van San Sebastian gevlucht. Het schip helde
daarbij over, -
Men overweegt te Genève een voorstel
om in het Verre Oosten een arbeidsconferen
tie te houden, in denzelfden geest als die
welke in Januari van dit jaar te Santiago
de Chili is gehouden.
De Aziatische vertegenwoordigers in het
bestuur van het Internationale Arbeids
bureau zijn allen sterk voor een dergelijke
bijeenkomst en besloten is om grondig de
mogelijkheid te onderzoeken om het volgend
jaar een conferentie te houden.
De technische organisaties van het Inter
nationaal arbeidsbureau hebben opdracht
gekregen, een rapport op te stellen, dat in
de bestuursvergadering van Februari zal
worden behandeld, omtrent het werk dat
een dergelijke conferentie verwacht kan
worden tot stand te brengen, de wijze van
organisatie en de vermoedelijke kosten.
STORM IN HET KANAAL.
De hevige storm, die gisteren in het zuide
lijk deel van de Noordzee en in het Kanaal
heeft gewoed, heeft verschillende vaartui
gen in ernstige moeilijkheden gebracht. De
uit tien koppen bestaande bemanning van
het stoomschip „Newbank" uit Glasgow is
door de reddingboot van Winterton van
boord gehaald. Ter hoogte van Yarmouth is
een visschersboot met de acht opvarenden
vergaan. De reddingbooten van verscheide
ne havenplaatsen zijn uitgevaren om in ge
vaar verkeerende schepen hulp te verleenen.
HET VTSSCHERIJVERDRA.G TUSSCHEN
JAPAN EN RUSLAND.
De geheime raad, die gistermorgen in een
plenaire zitting, welke werd bijgewoond
door den Keizer, is bijeen gekomen, heeft
het protocol, waarin het visscherijverdrag
met Sovjet-Rusland met ingang van 1 Ja
nuari voor den tijd van 8 jaar wordt ver
lengd, aangenomen.
Het protocol zal op 20 dezer te Moskou won
den onderteekend door den Japanschen
zaakgelastigde Sako en den directeur van de
afdeeling Oostersche zaken van het Russi
sche volkscommissariaat van buitenland-<
sche zaken, Kozlovsky.
ROOSEVELT GAAT OOK NAAR
BRAZILIë.
President Roosevelt heeft aan president
Vargas geseind, dat hij zijn uitnoodiging om
een bezoek te brengen aan Brazilië tijdens
zijn reis naar Zuid-Amerika aanheemt. Roo
sevelt vertrok gisteren van Charlestown aan
boord van den kruiser Indianapolis,
ECUADOR TEGEN HET COMMUNISME.
De Minister van buitenlandsche zaken
heeft alle consuls van Ecuador opdracht
gegeven, geen passen te verleenen aan per
sonen, die het communisme aanhangen en
naar Ecuador willen gaan. Verder besloot
de regeering zoo snel mogelijk de buiten
landsche communisten, die in Ecuador ver
toeven over de grens te zetten.
DE PAUS GEEFT ZIJN MEENING OVER
DE FILM.
De Paus heeft naar de „Daily Telegraph"
uit Vaticaanstad meldt, den president van
de Motion Picture Producers-distributors of
America, Will Hays, ontvangen.
Het onderhoud, dat Hays met Z. H. heeft
gehad, duurde een half uur. Bij het verlaten
van het Vaticaan verklaarde de filmmag
naat: mijn bezoek aan den Paus is 't hoog
tepunt van mijn loopbaan. Ik stond versteld
van zijn kennisvan de film, en ik was aan
genaam verrast, hem zoo frisch van geest en
uiterlijk aan te treffen, vooral na de ge
ruchten, dat zijn gezondheidstoestand te
wenschen overliet. Wij hebben gesproken
over films en hun techniek, hun moreele
voor- en nadeelen. Z.H. verklaarde, dat hij
sterk voor ontwikkeling van de film was,
zoolang deze ten doel had, de algemeene
levensomstandigheden van den mensch te
verbeteren.
TWEE VLIEGTUIGEN IN TSJECHO-
SLOWAKIJE TEGEN ELKAAR GEBOTST.
Vier inzittenden om het leven ge
komen.
Nabij Prostejof in Norade zijn twee mili
taire vliegtuigen tegen elkaar gebotst. De
.vier inzittenden zijn om het leven gekomen.
