Het sabotage-
proces in
Rusland
Regenval
Begrafenis
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Spanning
De Mongolen
rukken op
van Salcngro
Alle negen beklaagden ter
dood veroordeeld
tusschen Rusland en Japan
belemmert de
militaire operaties
Belangrijke kabinets-zitting
in Engeland
Builenlandsch
Overzicht
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
MAA N D A G
23 NOVEMBER 1936
64e JAARG. No. 7859
SPANJE
De „Cervantes" getroffen
Ontzettende menigte op
de been
Felle woorden van Fransche oud-
minister Rollin*
Engeland spreekt zich
krachtiger uit
HELDERSCHE COURANT
Stickling erkent naar Rusland
te zijn gekomen om daden van
terreur te organiseeren.
Protest van den Duitschen am
bassadeur.
In het sabotage-proces, in de Sovjet-Unie
hebben alle beklaagden, evenals in het be
kende Rade-proces, een volledige bekentenis
(afgelegd.
Op grond van samenzwering tegen
de veiligheid van den Staat, werden
tenslotte de acht Russen benevens
den Duitschen ingenieur ter dood
veroordeeld.
Dit vonnis moet als definitief wor
den beschouwd.
De eenige mogelijkheid is, dat de
veroordeelden gratie zullen krijgen.
Proteststap van Duitschen am
bassadeur.
Direct na het bekend worden van het von
nis heeft de Duitsche ambassadeur te Mos
kou stappen gedaan bij de Sovjet-regeering.
Hij wees daarbij op de „ongeloofwaardig
heid der tegen Stickling ingebrachte beschul
diging" en eischte als eersten maatregel, dat
tijdig zorg zal worden gedragen dat gratie
kan worden verleend.
Het voorafgaand verhoor.
Tijdens de behandeling van het te Novo-
sibirsk gevoerde proces tegen de Trotzki-
istische contra-revolutionnaire saboteurs van
de Kemerowo-mijn verklaarde de getuige
Chestof dat Piatakof hem o.a. belast had
met de taak, daden van tereur en sabotage
te plegen in 't Koesnetsk-bekken. In het na
jaar 1934 bereidde de groep een aanslag op
Molotof voor, die evenwel mislukte. Chestof
had de leiding over de Trotskiïsten in het
Koesnetskbekken, die in verbinding stonden
met een fascistische organisatie onder lei
ding van Stroilof, welke relaties onderhield
met de Duitsche fascisten. In 1935 bracht
Piatakof aan Drobnis verslag uit over 'n te
Berlijn gehouden bespreking, waaraan werd
deelgenomen door Piatakof, Smirnof en Sel
dof, en waar gesproken werd over daden
van terreur tegen Stalin en andere leidende
persoonlijkheden van partij en regeering en
over de te voeren activiteit. Bij zijn aan
komst te Kemerowo nam Drobnis de leiding
van de sabotage.
De rechtbank ging vervolgens over
tot het verhoor van den beklaagde
Stickling, die volgens de verklaring
van andere beklaagden feitelijk de
leider van hun contra-revolutionnaire
groep was. Stickling bekende, dat hij
naar de Sovjet-Unie gekomen was
voor het plegen van sabotage, en dat
hij zulks deed volgens een vooraf op
gesteld plan, meënende aldus het
fascisme te steunen.
Sovjet-Unie weigert het visscherij-
verdrag met Japan te onderteeke
nen.
Als vergeldingsmaatregel tegen het anti
communistisch verdrag, dat Japan met
Buitschland zou hebben gesloten, heeft de
Sovjet-regeering geweigerd het visschenj-
Verdrag met Japan te onderteekenen.
Het visscherijverdrag, dat reeds gepara
feerd was, had Zaterdag onderteekend zul
len worden.
In diplomatieke kringen houdt men ern
stig rekening met de mogelijkheid van
andere tegenmaatregelen, zooals het afbre
ken der onderhandelingen met Tokio voor
de instelling van een Mandsjoekwosch—Sov
jet-Russische grenscommissie of de intrek
king van de onlangs verleende concessie
y°°r de olie-exploitatie op Sachalin.
DUIKBOOTAANVAL OP OOR.
LOGSSCHEPEN DER REGEE
RING. DE „CERVANTES"
GETROFFEN.
Hevige regenval hebben de militaire ope
raties om en in Madrid stil gelegd. De re-
geeringstroepen hebben in den ochtend aan
het front van Carabanchel getracht een te
genaanval te ondernemen, welke door tanks
werd gesteund. Deze werd echter afgesla
gen. Varela heeft aan journalisten verklaard
dat op het oogenblik gevochten wordt in de
omgeving van de modelgevangenis, die in
de asch werd gelegd. De opstandelingen
bepalen zich tot nu toe tot de bezetting van
verschillende huizen. Sterke zoeklichten
werden in de gevechtszone opgesteld, ten
einde te voorkomen dat de regeeringstanks
over de Manzanares trekken. Tijdens de
operaties van gisteren zijn aan beide zijden
de verliezen zeer aanzienlijk geweest. De
branden te Madrid duren voort.
Naar uit binnenkomende berichten blijkt,
zijn de regeeringstroepen van de verdedi
ging tot den aanval overgegaan.
Op vrijwel alle punten van het Madril-
leensche front tasten zij de stellingen der
opstandelingen aan en het is wel zeker, dat
deze groote moeite hebben om zich staande
te houden.
Wijziging in de bevelvoering?
Luitenant-kolonel Yague van be
vel ontheven?
In de Casa del Campo hebben de regee
ringstroepen een journalist uit Uruguay ge
arresteerd. alsmede twee fotografen, en een
directeur en een redacteur van het te Sara-
gossa verschijnende dagblad „Heraldo de
Aragon". Deze waren tijdens een bezoek
aan de linies der opstandelingen verdwaald
Zij deelden mede dat luitenant-kolonel
Yague die het bevel voerde over een ge
deelte der troepen, die Madrid aanvallen,
drie dagen geleden gevangen is genomen,
en dat luitenant-kolonel Castejon opnieuw
gewond zou zijn.
Duikbootaanval op Spaansche
oorlogsschepen. De „Cervan-
tes" getroffen. De duikbooten
vermoedelijk van vreemde na
tionaliteit.
In een officieel communiqué wordt
medegedeeld, dat duikbooten, naar
men veronderstelt van buitenland-
sche nationaliteit, gisterochtend om
negen uur een aanval hebben ge
daan op Spaansche oorlogsschepen
aan de monding van de haven van
Carthagena.
Een torpedo heeft den kruiser Cer-
vantes getroffen en beschadigd.
Burgerbevolking moet Madrid
verlaten. Alleen strijdenden en
noodzakelijke ambtenaren mogen
achterblijven.
In officieele en vakvereenigingskringen is
men van meening, dat Madrid moet worden
geëvacueerd en dat alleen de strijders en
de onontbeerlijke ambtenaren in dienst van
de oorlogvoering achter mogen blijven. Reeds
sinds lang heeft het comité van defensie al
le faciliteiten verleend aan de evacuatie van
vrouwen, kinderen en ouden van dagen.
Toch zijn er nog duizenden personen te
Madrid, die reeds zouden moeten zijn ver
trokken en die weigeren zich te laten eva-
cueeren. Men zal spoedig gedwongen zijn tot
verplichte evacuatie over te gaan. Het comité
van defensie zou zijn taak ten zeerste verge
makkelijkt zien, wanneer het zich slechts
zou behoeven bezig te houden met strijders,
ambtenaren en gemilitariseerde arbeiders.
V Verdediging van Barcolena
Te Barcelona bereiden Russische technici
zeer levendig de verdediging van Barcelona
voor. Zij laten verschansingen van gewa
pend beton aanleggen, prikkeldraadversper
ringen aanbrengen en luchtafweer-installa-
ties organiseeren. De speciale inlichtingen
dienst te Valladolid heeft reeds 70.000 ver
zoeken om inlichtingen ontvangen omtrent
personen te Madrid woonachtig, welke uit
alle deelen van Spanje, Portugal en Ma
rokko binnenkomen.
Zondag zal de internationale spoorlijn van
Badajoz naar Lissabon worden ingewijd.
De correspondent van de „Nitsji Nitsji
Sjimboen" te Peiping meldt, van betrouw
bare zijde te hebben vernomen, dat binnenl
Mongoolsche troepen, welke eenheden onder
bevel van de generaals Wang Jing en Li
Sjoe-Sin omvatten, op 19 dez8er volkomen
bezit hebben genomen van het ten Noor
den van Taobin gelegen Hoeng.hoertoe, na
een hevig gevecht, waarin zoowel de troe
pen uit Sjansi als die uit Binnen Mongo
lië groote verliezen leden.
De correspondent meldt voorts, dat de
voorhoede der Binnen-Mongoolsche troepen
in Noord-Soeijoean oprukken.
Aanval op Kweihoea voorbereid.
Aangezien steeds meer Mongoolsche troe
pen uit Tsjahar Soeijoean binnenrukken,
hebben de autoriteiten opdracht gegeven tot
onmiddellijke evacuatie van alle vreemde
lingen uit de provincie.
Uit Mandsjoekwo wordt gemeld, dat Mon
goolsche ongeregelde troepen een algemeen
offensief voorbereiden, waarvan het doel
de provinciale hoofdstad Kweihoea is.
Japan bepaalt zijn houding.
De correspondent te Hsinking van de
„Nitsji Nitsje Sjimboen" verklaart van ge
zaghebbende zijde te hebben vernomen dat
de leiders van het Kwantoen-leger na tal
van besprekingen hebben besloten, een
rechtvaardige houding aan te nemen ten
aanzien van den toestand in Soeijoean,
waarin zij niet anders zien dan zelfverde
diging van Binnen-Mongolie tegen de
communistische penetratie en een strijd te
gen onredelijken druk van de Nanking-re-
geering. Ingeval echter tengevolge van een
conflict tusschen Soei Joean en Binnenmon-
golie de grens van Mandsjoekwo bedreigd
mocht worden, zullen de noodige maatrege
len genomen worden.
Visitatie van Britsche schepen
door Franco zal niet worden toe
gestaan.
Reuter verneemt, dat gistermiddag in
Downingstreet een bijeenkomst is gehouden,
welke werd bijgewoond door Baldwin, Ne-
ville Chamberlain, Eden, Sir John Simon,
Sir Samuel Hoare en Inskip.
Maatregelen ten aanzien van de
blokkade van Barcelona.
De ministers hebben tijdens hus bijeen
komst in Downingstreet de methodes bestu
deerd, welke het geschiktst zijn om inciden
ten te voorkomen, welke zich zouden kun
nen voordoen in de Middellandsche zee ten
gevolge van de dreiging van Franco om
Barcelona te blokkeeren en de haven te
bombardeeren.
Eden zal waarschijnlijk heden in het La
gerhuis aankondigen tot welke conclusie de
de Engelsche regeering is gekomen.
Politieke kringen herinneren er aan, dat
er theoretisch twee methoden zijn;
1. Een waarschuwing aan generaal Fran
co, dat Engeland niet zal dulden dat sche
pen, welke de Britsche vlag voeren aan een
onderzoek zullen worden onderworpen;
2 De methode van de erkenning der auto
riteiten te Burgos als strijdende partij, dus
het recht op vicitatie toe te staan.
Volgens goedingelichte kringen zou Eden
heden mededeelen, dat de Britsche regeering
welke op dit punt in voortdurend contact
met de Fransche regeering heeft gestaan,
voor het oogenblik niet tot de tweede oplos
sing zal neigen.
Zonder de hoedanigheid van strijdende
partij aan beide partijen toe te kennen, zal
de Britsche regeering zich er toe bepalen,
eenige practische maatregelen te nemen, om
eventueel te vreezen incidenten onmogelijk
te maken.
BLUM SPEEKT OP HET GRAF.
„DE LASTER MOET UITGE
ROEID WORDEN".
Gistermiddag heeft te Rijssel de be
grafenis plaats gehad van Salengro,
den Franschen minister, die tenge
volge tegen hem gevoerden laster
zelfmoord pleegd.
Reeds in den morgen waren mi
nister-president Blum en de meeste
leden der regeering van Parijs naar
Rijssel vertrokken om de plechtig
heid bij te wonen.
Minister-president Blum heeft een rede
gehouden, die door middel van luidsprekers
i de geheele stad kon worden gevolgd.
Blum herinnerde aan de loopbaan van
Salengro, die op 35-jarigen leeftijd burge
meester van Rijssel was en prees zijn optre
den als minister van binnenlandsche za
ken. Ik kan verklaren, aldus Blum, dat hij
een historische rol op een historisch oogen
blik heeft gespeeld. Roger Salengro was
volkomen tegen zijn bijna bovenmenschelij-
ke taak opgewassen.
Blum laakte vervolgens de tegen Salengro
gevoerde perscampagne. Hierop zinspelen
de verklaarde hij met nadruk: Dit is iets,
dat niet mag voortduren. Het Fransche volk
zal zijn goederen niet langer overleveren
aan een eerlooze pers, het zal niet langer
dulden, dat de bendeleiders zijn eer aan
tasten, het zal tegen hen de republikeinsche
WIJLEN MINISTER SALENGRO.
instellingen versterken. De laster moet uit
geroeid en gestraft worden en dit zal ge
beuren,. De dood van Salengro heeft geheel
Frankrijk de noodzakelijkheid hiervan doen
gevoelen.
De laster moet bij de bron worden uitge
roeid. Er moet een einde komen aan den
geest van lijdzaamheid, die laster bijna ais
iets vergeeflijks beschouwt in 't geval, dat
het juist van den meest misdadigen aard is,
d.w.z. wanneer de laster koelweg systema
tisch gebruikt wordt als een politiek wapen,
als middel voor propaganda, wraak of re-
pressailles.
Ik beschuldig de lieden van de pers, die
tegen hun tegenstanders alle middelen goed
en alle slagen toegelaten achten.
Blum besloot met te herinneren aan de
toewijding van alle vrienden van Rijssel
en elders voor Salengro.
Ontzettende menigte op de been.
Zeer ordelijk verloop.
Rijssel, 22 November (A.N.P.). De
begrafenis van wijlen minister Salengro is
geschied in tegenwoordigheid van een on
telbare menigte. Zij droeg het karakter van
een ware hulde der bevolking.
De baar was onder de kransen en bloem
stukken bedolven, waaronder er waren van
de regeering en van verscheiden ministers
persoonlijk. Voorts was er een bleomenhul-
de van de Belgische werkliedenpartij.
Tienduizenden, samengestroomd uit alle
hoeken van Frankrijk en ook uit het bui
tenland defileerden langs de baar.
Een bataljon infanterie verleent de eer
bewijzen en defileert vervolgens langs de
baar welke dan van het stadhuis naar de
begraafplaats langs een dichte menschen-
haag en begeleid door een onafzienbare
menigte wordt overgebracht. Hoewel niet
te zeggen valt hoeveel personen alleen reeds
te Rijssel den doode de laatste eer hebben
bewezen schat men hun aantal op 500.000.
Om over vijven arriveerde de lijkstoet op
de begraafplaats waar Roger Salengro werd
bijgezet. De vaandels der vertegenwoordi
gende orrganisaties brachten den laatsten
groet. Leon Blum en de officieele personen
condoleerden nog eens de familie Salengro,
waarna men naar de stad terugkeerde. De
geheele plechtigheid geschiedde in vol
maakte orde.
In een te Tourcoing gehouden rede heeft
oud-minister Louis Rollin geprotesteerd te
gen de zwakheid en de onzekerheid van het
gezag. „Waar, zoo vroeg hij, berust thans
het gezag?
In de handen der regeering of bij hen, die
voorgeven, de massa te vertegenwoordigen,
of wel bij de vakvereenigingen, die onder het
voorwendsel deel te willen uitmaken van
de eenheid van den staat, den staat ver
scheuren?
Ik schroom niet te verklaren, dat het
land den ondergang tegemoet gaat, indien
het er, zonder echter de vrijheid, waarvoor
onze vaders hun leven hebben gegeven, prijs
te geven niet in slaagt, het begin van het
gezag te herstellen.
Er is een tijd geweest dat Eden, de En
gelsche minister van buitenlandsche zaken,
zoo voorzichtig was in zijn politiek en zoo
slap in zijn optreden, dat men het woord
van Engeland voor kennisgeving aannam.
Zoo was b.v. de Volkenbondspolitiek van En
geland ten tijde van het optreden van Italië
in Abessinië futloos. Er zou heel wat on
rechtvaardigheid voorkomen zijn, als van het
begin af het optreden van de mogendheden,
met Engeland in de voorste linie, tegenover
Italië krachtiger was geweest, als men spoe
diger en radicaler was geweest met toepas
sen van de santies.
Dat Italië stil zijn gang kon gaan en fei
telijk ongestoord zijn misdaad in Abessinië
kon voltooien, kwam door de slappe hou
ding van den volkenbond. Toen men eenmaal
optrad, toen ging het om het prestige van
Italië, en prestige kwestie is altijd een ge
vaarlijk ding. Italië heeft dan ook doorge
zet, ook toen de sancties begonnen te druk
ken.
Engeland heeft hierdoor geleerd en
het schijnt genezen te zijn van zijn
slappe houding. Zijn veel krachtiger be
wapening zal daaraan natuurlijk ook
wel niet vreemd zijn. Engeland weet dat
het zijn dreigementen nu kracht kan bij
zetten, door een groote vloot en een uit
stekend uitgeruste luchtmacht. Eden
heeft verklaard dat deze wapenen alleen
gebruikt zullen worden in defensieven
vorm. Alleen dus wanneer het land zich
verdedigen moet tegen een aanval of te
gen den aanval van een der landen, Bel
gië en Frankrijk, waarmee het zich ver
bonden heeft.
Frankrijk heeft de jongste rede van Eden,
waarvan we dezer dagen een uitvoerig uit
treksel hebben gegeven, met instemming
ontvangen. Het Fransche blad de Temps
schrijft in zijn bulletin du jour, dat de rede
van Eden van een groote duidelijkheid was.
Indien in 1914- de toenmalige Britsche mi
nister van buitenlandsche zaken, Sir Ed-
ward Grey ook zoo duidelijk over Groot Brit-
tannië's verplichtingen gesproken had, zoo
meent het blad, dan had hij misschien de
wereld de ramp kunnen besparen, waar zij
thans nog de vreeselijke gevolgen van onder
gaat.
Engeland wenscht evenals andere mo
gendheden dat wenschen zeer oprecht,
dat Duitschland terugkeert in den kring
van Westelijke mogendheden en op voet
van gelijkheid met hen deelneemt aan de
organisatie van den vrede.
Maar Engeland heeft Duitschland nu
laten weten, dat de vriendschap en de
steun van Groot-Brittannië afhankelijk
gesteld worden van de deelneming van
Duitschland aan het werk om tot een
nieuwe veiligheid in het Westen te ko
men, dus de deelneming aan de confe
rentie van vijf, welke conferentie het
begin moet bouwen voor een regeling
voor geheel Europa. Door dit tot uit
drukking te brengen, maakte Eden
zijn rede tot een belangrijke politieke
daad.
De Intransigeant zegt, dat de woorden
van Eden op een goed oogenblik komen, nu
de problemen van de Middellandsche Zee
misschien tot gevaarlijke beslissingen kun
nen leiden.
PRINSES MARTHA VAN NOORWEGEN
HEEFT EEN AUTOONGELUK.
Haar chaufeeur licht gewond.
Prinses Martha met haar beide doch
tertjes Ragnhild en Astrid hebben gisteren
tijdens den mist een auto-ongeluk gehad bij
Oslo. De hofauto sloeg over den kop. De
inzittenden bleven ongedeerd. Slechts de
chauffeur liep een onbeteekenende wonde
op.
DE POSITIE VAN DE VROUW IN DE
UNIE.
De vrouwen maken een derde deel der ar
beidende klasse van de Sovjet Unie uit.
Verleden jaar waren er reeds 7.900.000 vrou
wen in de bedrijven werkzaam. In 1913 wa
ren slechts 600.000 vrouwen in het bedrijfs
leven opgenomen.
De invoering van den 7 urendag, de me
chanisatie, de verbetering der arbeidsvoor
waarden e.d. hebben den vrouwen de weg
naar de bedrijven geopend.