Toestand in China dreigender
Groningen
Groote aanval op
Madrid verwacht
Dood langs den
weg gevonden
in donker
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ongeluk of misdrijf?
Als een brandende
fakkel door de zaal
De toenemende nood
in Duitschland
Kerstvliegtuig te Rangoon
Het Verre Oosten
Groentenstaking in
SPANJE
Baiienlandsch
Overzicfü
Aardbeving in
San Salvador
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
21 DECEMBER 1936
64e JAARG. No. 7882
Tsjang Kai-sjek
nog niet in vrijheid
rusland treft miltaire
voorbereidingen.
Frankrijk geëindigd
Voor een Britsch
Volksfront
EiELDERSCHE COURANT
MAANDAG
Volgens een radiotelegram uit Sianfoe be
tond maarschalk Tsjang Kai Sjek zich Za
terdagavond nog steeds in gevangenschap.
Volgens een United Press bericht uit
Shanghai is de toestand in Sjensi en ook in
andere Chineesche provincies waar zich om
vangrijke troepen-afdeelingen voor maar
schalk Tsjang Hsoe Liang verklaard heb
ben, weder aanmerkelijk dreigender is ge
worden.
Klaarblijkelijk is Tsjang Hsoe Liang, in
tegenstelling tot hetgeen aanvankelijk ge
meld werd, nog geenszins geneigd, zijn spel
reeds als verloren te beschouwen, Ook de
centrale regeering echter, zoo werd van
toonaangevende zijde verklaard, is vastbe
sloten, het door de gevangenneming van
maarschalk Tsjang Kai Sjek geschapen pro
bleem zonder eenig compromis op te lossen.
Indien Tsjang Hsoe Liang zich niet on-
voorawardelijk onderwe.pt, zal zij haar goed
bewapenden en gemotoriseerden strijd
krachten bevel geven, het offensief tegen
Sian Foe te openen.
De vijandelijkheden hervat.
De vijandelijkheden tegen de muiters in
Sjensi zijn hervat. De regeeringstroepen dee-
len mede, dat zij Hwasien, 50 mijl ten oosten
van Sianfoe na een hevig gevecht genomen
hebben.
Ook de Mongolen roeren zich weer.
De leiders der opstandelingen in Sianfoe
oefenen 'n strenge censuur uit, zoodat geen
berichten uit de stad naar het overige China
doordringen. Men weet nog niets over de
verdere ontwikkeling van de crisis.
Volgens de berichten van Chineesche zijde
maakt Prins Teh Wang zich gereed weder
om Soei Jouan aan te vallen, niettegenstaan
de zijn betuigingen van trouw aan de Nan-
king-regeering. Teh. zou beweren, dat zijn
campagne gericht is tegen den gouverneur
van Soei Joean en niet tegen de centrale re
geering.
Japansche invloed.
In Nanking 5s men er van overtuigd, dat
de nieuwe dreiging uit Mongolië te wijten
is aanp ressie van Japan op den Mongooi-
schen vorst. Men ziet hierin een poging om
In troebel water te visschen.
Wantrouwen jegens Tokio.
In welingelichte kringen in Sjanghai ver
klaart men, dat de huidige crisis in China
een groote beproeving beteekent voor de
macht van Tsjang Kai sjek. Zij voegen hier
aan toe, dat geheel China, hoewel het eerst
kort geleden vereenigd werd, Tsjang Kai
sjek zal steunen en dat de opstand van
Tsjang Soe liang op zichzelf zal blijven
staan. Het schijnt, dat zelfs de tegenstan
ders van Nanking begrijpen, dat Tsjang
Kai sjek de eenige is die in staat is het land
weerstand te laten bieden tegen Japan.
De centrale regeering is verder verheugd
over de verklaring van de Sovjet ambassa
deur, dat de Sovjet regeering niets te ma
ken heeft met den opstand van Tsjang Soe
liang en diens actie veroordeelt.
Daarentegen heeft de verklaring van den
Japanschen mirjister van buitenlandsche za
ken, Arita, dat zijn land de houding van
welwillend afwachten" niet kan volhouden
indien Nanking een overeenkomst zou slui
ten met de communisten, onrust gewekt.
In officieuse kringen wordt verklaard, dat
Nanking geenszins wil wijken voor de op
standelingen, doch de houding van Japan
heeft onrust gewekt. Men schenkt meer aan
dacht aan de activiteit van Japan in Noord-
China en vooral aan de pressie, welke wordt
Uitgeoefend op Soeng Tsje joean, den pre
sident van den politieleen raad van Hopei
en Tsjahar. Deze schijnt een strikte neutra
liteit te willen bewaren. Sommigen wijzen
Regeering heeft goeden wil getoond
De algemeene Bond van Warmoezeniers
heeft alle Fransche organisaties van groen
teboeren en alle boerenverdedigingscomite s
uitgenoodigd, morgen de leveringen aan de
hallen te hervatten. (Des Maandags zijn de
hallen altijd gesloten.)
In een communiqué van den Bond wordt
gezegd, dat men door de staking slechts de
aandacht der autoriteiten heeft willen ves
tigen op de slechte omstandigheden, waarin
de groenteboeren verkeeren. Erkend wordt,
dat de regeering niet onmiddellijk alle ei-
schen kan inwilligen, omdat sommige daar
van door het parlement onderzocht moeten
worden of afhankelijk zijn van de handels
betrekkingen met het buitenland. Het mim-
malc programma der groenboeren is thans
of aanvaard of verwezenlijkt of in studie ge
nomen door de regeering, die zich moei
geeft om ook aan de andere eischen teg.
tnoet te komen.
op het alarmeerend karakter van de Ja
pansche berichten over de gebeurtenissen in
China.
Militaire maatregelen van Sov
jet-Rusland.
Volgens berichten uit Rusland zouden de
Sovjets aanzienlijke militaire voorbereidin
gen treffen in het Verre Oosten. Het nor
male spoorwegverkeer zou vrijwel geheel
lamgelegd zijn aangezien het troepen- en
materieeltransport den voorrang zou heb
ben.
Fransch vliegtuig beschoten.
De afgeloopen week werd gekenmerkt
door talrijke gevechten. Men vermoedt, dat
deze aanduiden dat binnenkort de beslissen
de aanval moet komen. Ten noordwesten en
ten westen van Madrid trachtten de opstan
delingen vergeefs den weg naar la Coruna
af te snijden. Naar schatting verloren de aan
vallers hierbij 1500 dooden, terwijl de regee
ringstroepen 500 man verloren.
De opstandelingen opereerden verder
krachtig in den sector Boadilla del Monte.
Zij stieten hier evenwel ook op krachtigen
tegenstand. Aan beide zijden werd gebruik
gemaakt van tanks en het gehucht Boadilla
is vrijwel geheel verwoest.
De aanvallen van de opstandelingen in het
Casa del Campo en in de Universiteitswijk
werden eveneens afgeslagen.
Deze tactiek van de opstandelingen
do'et veronderstellen, dat voor het ein
de van het jaar de beslissende aanval
op Madrid zal worden gedaan. De
opstandelingen concentreeren rond
om Madrid aanzienlijke versterkin
gen. De herhaalde aanvallen op
Boadilla doen veronderstellen, dat
Franco dit punt heeft uitgekozen om
den aanval op Madrid te ontketenen.
De speciale correspondent van Havas
meldt, dat de frontlijn in het zuiden bij
Madrid de stad raakt bij Lemoncloa, om de
stad heenbuigt tot de universiteitswijk en
van hier in westelijke richting loopt tot
Pozuelo de Alarcon, 5 km. hemelsbreed van
Puerta del Sol verwijderd.
Te Pozuelo wordt nog hevig gestreden. De
stad heeft ernstig geleden van het lucht
bombardement van de laatste dagen. Geen
enkel huis is meer ongeschonden en het bom
bardement gaat nog steeds voort. Sedert een
tiental dagen wisselde het dorp steeds van
eigenaar.
Ook in Baskenland is het front
vastgeloopen.
Uit Bilbao wordt vernomen dat de opstan
delingen tot twee keer toe de stellingen der
Basken hebben aangevallen aan het front
van Nafarrate. Zij werden evenwel met
zware verliezen afgeslagen en de Basken
gaan voort hun posities te versterken.
De artillerie der regeering heeft 150 bom
men gewoi-pen op de stellingen der opstan
delingen tusschen Mondragon en Santa
Barbara.
Fransch vliegtuig beschoten.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat het
vliegtuig van de Air France, dat den dienst
Marseille-Barcelona onderhoudt, nabij Port-
bou is beschoten door een torpedojager, wel
ke geen vlag voerde.
Het vliegtuig was met zes passagiers,
waarvan twee Spanjaarden, te zeven uur,
in den ochtend uit Marseille vertrokken. Een
uur later passeerde het toestel Portbou.
1500 Meter uit de kust lag een torpedojager
welke geen vlag voerde. Deze bombardeerde
op het oogenblik dat de piloot van het vlieg
tuig het schip opmerkte, het viaduct en de
tunnel van Portbou De r.-telegrafist seinde
dit onmiddellijk uit. Zijn mededeeling werd
door verscheidene stations opgevangen.
Het vliegtuig vloog op 100 meter hoogte.
De torpedojager loste 6 schoten op het toe-
ste zonder het evenwel te raken. De piloot
liet het toestel onmiddellijk stijgen.
Te Barcelona deden de passagiers het ver
haal van de bewogen reis en de piloot zal
hiervan rapport maken bij zijn maatschappij.
DE HEILIGE THERESIA VEROORDEELD.
De rechtbank te Siegen (Duitschland) heeft
Theresia Albe, die zich „De heilige There-
sia" liet noemen, wegens oplichting tot drie
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De veroordeelde, die beweerde een godde
lijke zending te vervullen te hebben, liet
zich door vele goedgeloovigen belangrijke
sommen betalen, waartegenover zij hun
haar voorspraak bij Maria beloofde.
SCHUBACH GAAT LANGZAAM VOORUIT
Walter Schubach de passagier die bij de
ranmp van het K.L.M. vliegtuig „De Lijster"
bij Croydon werd gewond en die in 't zie
kenhuis van Purley wordt verpleegd, gaat
langzaam doch zeker vooruit.
EEN VREESELIJKE ONTDEKKING
IN DE NACHT. EEN MAN MET
VERPLETTERDEN SCHEDEL
OP DEN WEG GEVONDEN.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft men te De Krim in de buurtschap
de Scheere een vreeselijke ontdekking ge
daan. Het betrof hier een geval, dat men
dienzelfden nacht niet heeft kunnen op
helderen, hoewel de rijksveldwachter Schu
ring, geassisteerd door marechaussees,
oogenblikkelijk een diepgaand onderzoek
instelde"
De 60-jarige arbeider Jan Booi
had zich des avonds te voet naar
Coevorden begeven, vermoedelijk
om getuige te zijn van de feeste
lijkheden in die plaats ter gelegen
heid van de vorstelijke ondertrouw.
Vrij laat in den avond keerde de
man weer huiswaarts. Te bijna
middernacht vond men den man
nabij de woning van den arbeider
Meierink levenloos midden op den
weg met een geheel verpletterde
schedel. Voorbijgangers uit Slag
haren hebben direct de noodige
stappen gedaan, opdat een onder
zoek ingesteld zou kunnen worden.
Een zoon van het slachtoffer, die
ook van de feestelijkheden terugkeer
de, zag kort na de ontdekking zijn
vader op den weg liggen. Een ont
boden geneesheer, dr. Jager, kon
niet anders dan den dood consta-
teeren, die volgens hem was inge
treden door geweld.
Er was echter geen enkel vaststaand spoor
waar te nemen, waarmede dit geweld
was aangedaan, hoewel men onmiddellijk
heeft gedacht aan een auto. Geen enkel
autospoor kon men evenwel in de nabijheid
van het slachtoffer aantreffen, dat eenige
opheldering gaf.
Het eigenaardige van het geval is boven
dien, dat de man, die van de richting Coe
vorden kwam, voorover met zijn hoofd
naar Coevorden lag. Zulk een zwaai ten
gevolge van een auto-aanrijding is moeilijk
verklaarbaar, hoewel niet uitgesloten.
Hiernaast treft nog weer het vreemde,
dat het lijk even op de rechterhelft van den
weg lag, gerekend in de richting van Slag
haren naar Coevorden.
De politie heeft zich onmiddellijk met
verschillende plaatsen in verbinding ge
steld om op het autoverkeer te letten. Het
lijk werd later in het lijkenh.uisje te De
Krim opgebaard.
Ongeveer 20 minuten na het ongeluk was
de politie aanwezig, zoodat eventueele auto
rijders nog niet ver verwijderd konden zijn.
Daar het slachtoffer bekend stond als
iemand, die nogal eens een borrel gebruikte
heeft men direct een nauwkeurig onder
zoek in die richting ingesteld, doch bij don
man kon men geen enkel spoor van alco
holgebruik waarnemen, terwijl van betrouw
bare zijde werd medegedeeld, dat de man
zich den laatsten tijd van alcoholgebruik
onthield. Des nachts kreeg de politie nog
een mededeeling, die haar aanleiding gaf
het onderzoek voort te zetten.
De overledene laat een vrouw en twee
volwassen kinderen achter.
Ontijdig einde balmasque.
Kerstman in brand geraakt
ernstig gewond.
en
In den nacht van Zaterdag op Zondag
omstreeks half een heeft op een balmasque
te Apeldoorn een ernstig ongeval plaats ge
had.
In de groote bovenzaal van hotel „De Poort
van Kleef" aan het Marktplein werd een
balmasque gehouden van de Apeldoornsche
mixed-hockeyclub. Een der deelnemers, de
17-jarige J. T., verkleed als kerstman was
gestoken in een costuum vrijwel geheel be
staande uit watten.
Niéttegenstaande dit uiterst brandbare
costuum stak hij op een gegeven moment
een sigaret aan. Op hetzelfde oogenblik vat
te zijn balmasquépak vlam en als een
brandende fakkel bewoog hij zich eenige
oogenblikken door de feestzaal.
Luid gillend van angst drongen de deelne
mers aan het feest naar de uitgang.
Twee' ijlings toegeschoten brandwachts
wierpen het slachtoffer op den grond en
trachtten de brandende kleedij te dooven.
Hierbij raakten echter de serpentines op
den dansvloer eveneens in brand. Met behulp
van Minimaxen slaagde de brandweer erin't
vuur te blusschen. Een inmiddels ontboden
geneesheer achtte overbrenging van het
slachtofer naar het ziekenhuis noodzakelijk
In ernstigen toestand is T. in het .Tuliana
ziekenhuis te Apeldoorn ter verpleging opge
nomen.
STEEDS MEER BEPERKINGEN
VOOR HET VOLK, OM DUITSCH-
LAND ZELFSTANDIG TE MAKEN
IN EEN KOMENDEN OORLOG.
Onze Oosterburen schijnen er nog niet
aan te denken, ondanks het feit, dat de toe
stand in het binnenland steeds nijpender
wordt, om hun uitgaven voor de waanzin
nige bewapening te beperken. Eden heeft
er de vorige week op gewezen dat Enge
land geneigd is Duitschland te helpen,
mits het er van overtuigd is dat Duitsch
land deze financieele hulp niet opnieuw
besteedt voor zijn bewapening. Frankrijk
heeft, zooals we de vorige week in ons over
zicht gezegd hebben, een ongeveer gelijk
luidende verklaring als de Engelsche mi
nister van buitenlandsche zaken afgelegd.
Duitschland gaat echter door. Zoo meldde
Havas Zaterdag uit Berlijn dat een reeks
onlangs genomen maatregelen getuigt van
de haast, waarmede het Duitsche rijk het
tempo der bewapening wil versnellen. Het
Duitsche leger zou op het oogenblik bijna
800.000 man sterk zijn.
De ontzaglijke ofers die dit van
het Duitsche Volk vraagt worden
steeds zwaarder en het is niet onmo
gelijk dat dit vandaag of morgen
tot een catastrofe wordt voor Duitsch
land. Dat de ontevredenheid in het
binnenland zoo groot zal worden dat
Hitier naar een middel zoekt om
die ontevredenheid af te leiden, zoo
als hij dat vroeger gedaan heeft.
Maar welk middel zal dat zijn?
De Nw. Rott. Crt. schreef dezer dagen in
een beschouwing over de economische poli
tiek van Duitschland o.m.:
Duitschland bevindt zich op oeconomisch
gebied inderdaad voor groote moeilijkheden.
Het is voor ongeveer 15 a 20 pet. van zijn
behoefte aan levensmiddelen nog steeds van
het buitenland afhankelijk. Daarvoor moet
het zich jaarlijks ongeveer anderhalf mil-
liard R.M. aan deviezen verschaffen; onge
veer hetzelfde bedrag is noodig voor de be
taling van de grondstoffen uit het buiten
land, die het onmogelijk missen kan, terwijl
er voorts ook nog betaalmiddelen moeten
zijn voor den aankoop van half of geheel
afgewerkte fabrieksproducten. Tot dusver
is men met de beschikbare middelen toege
komen, omdat men nog teren kon op oude
Toestand van het slachtoffer valt
erg mee.
Omtrent het incident, vernemen wij nader,
dat de toestand van het slachtoffer, in tegen
stelling met het aanvankelijk gemelde, erg
meevalt. De jongeman had brandwonden aan
handen en gelaat bekomen en is, na in het
ziekenhuis te zijn verbonden, naar zijn wo
ning gebracht.
Tengevolge van een ernstige
stoornis bij het electriciteitsbe-
drijf. Een groot gedeelte van
de stad drie kwartier in donker.
Een ernstige stoornis aan het elec-
triciteitsbedrjjf is oorzaak geweest,
dat een groot gedeelte van de stad
Groningen gisteravond gedurende 3
kwartier in het duister is gezet.
Om tien minuten voor zeven ont
stond een plaatselijke stoornis op het
gelijkstroom-net, waardoor vooral de
buitenstad het meest werd getroffen.
De binnenstad, welke evenals de pro
vincie Groningen nagenoeg op wis
selstroom is aangewezen, bleef vol
doende vrij van stoornis. Hier had
men dus licht, doch in de buiten
wijken heerschte in bijna alle wo
ningen een Egyptische duisternis. Ook
het hoofdstation en omgeving was
geheel van licht verstoken. Om tien
minuten over half acht was de stoor
nis opgeheven en brandde weer
overal icht.
Belangstelling van den maha-
radja van Jodhpoer.
Gister vloog de D.C. 3 „Ibis", geheel vol
gens het normale schema van Jodhpoer naar
Rangoon. Tusschenlandingen werden uitge
voerd te Allahabad en Calcutta. De maha-
radja van Jodhpoer. die, zooals bekend, een
groot luchtvaart-enthousiast is, was gisteren
na aankomst aldaar langdurig met de be
manning in het vliegtuig en liet zich alles
uitleggen. De vorst drukte zijn bewondering
uit voor de doelmatige inrichting en de ver
fijnde techniek van de nieuwe aanwinst
der K.L.M.-vloot.
De bemanning meldt, dat alles wel aan
boord iat
voorraden, maar wat de voedselvoorziening
betreft, zijn deze langzamerhand opgeraakt
en bovendien blijft de huidige graanoogst
eenige millioenen tonnen achter bij die van
het vorig jaar, zoodat men thans, terwijl
men nagenoeg geen reserves meer heeft,
nog meer ter aanvulling behoeft.
Ten aanzien van de voorziening van de
grondstoffen zijn zoo schrijft de corr. van
de Neue Zurcher Zeitung, de toestanden al
niet veel beter.
Tot dusver heeft men prijsstijgingen in
het binnenland weten tegen te houden, doch
als men de verminderde koopkracht van de
Mark in aanmerking neemt, is er toch wel
een stijging, tenvijl bovendien de kwalitei
ten, vooral van de levensmiddelen, den laat
sten tijd verminderd moeten zijn.
Het blad schrijft voorts:
Daar men de wapening niet wil staken
en hiervoor zoowel groote financieele be
dragen noodig zijn als invoer van bepaalde
grondstoffen, zal men al het mogelijke doen
om te bezuinigen op den invoer van levens
middelen en andere artikelen, die niet recht
streeks of middellijk voor de wapening noo
dig zijn. Vandaar een z.g. rationalisatie van
het gebruik van levensmiddelen die sterk
aan een land in oorlogstijd doet denken.
Het Duitsche volk zal zich groote beper
kingen op moeten leggen niet alleen wat zijn
levensstandaard betreft, maar ook ten aan
zien van zijn productie, het zal zich geheel
moeten voegen naar het plan voor vier ja
ren, dat ten einddoel heeft Duitschland in
een komenden oorlog, geheel zelfstandig te
maken.
We herhalen de vraag: Hoe lang zal het
Duitsche volk deze last nog kunnen en wil
len dragen?
Volgens een radio-mededeeling zou
San Salvador de hoofdstad van de
gelijknamige republiek in Midden-
Amerika door een aardbeving ver
woest zijn.
Dit bericht bleek echter niet juist te zijn,
want niet de stad San Salvador, doch de
stad San Vincente, 24 mijl ten oosten van
San Salvador, is getroffen. Deze stad telt
27.000 inwoners. Het aantal slachtoffers is
nog niet bekend, doch de stad en de omge
ving hebben aanzienlijk geleden.
220 menschen om het leven ge
komen.
De stations van de Radio Corporation of
America deelden gisteravond mede, dat bij
de verwoesting van San Vincente in San
Salvador gisteravond minstens 220 menschen
om het leven zijn gekomen, terwijl het aan
tal gewonden enkele honderden bedraagt.
MEDISCH DRAMA IN DUITSCHLAND,
In het dorpje Wiensdorf bij Siegen heeft
een geneesheer zijn medewerker met een re
volverschot gedood. Vervolgens doodde hij
zijn eigen drie kinderen, een meisje van 11
en twee jongetjes van 5 en 8 jaar, terwijl
zij sliepen om zich tenslotte zeif een kogel
door het hoofd te jagen.
ZAL CUBA'S PRESIDENT AFTREDEN?
Actie van Batista.
Partijgenooten van Batista, eden van het
congres, hebben een motie ingediend, waar
in bijeenroeping van het congres wordt ver
langd voor het indienen van een beschuldi
ging tegen president Gomez. De motie is
slechts van 82 handteekeningen voorzien,
doch gewoonlijk goed ingelichte personen
verklaren, dat Batista de. twee derden-meer
derheid zal verkrijgen, die noodig is om Go
mez tot aftreden te nopen.
Concentratie der arbeidersklasse
gepropageerd.
In een rede te Bristol heeft sir Stafford
Cripps zonder den naam uit te spreken, het
denkbeeld van een „volksfront" gepropa
geerd. Hij zeide o.a.:
„Persoonlijk ben ik sedert langen tijd van
oordeel, dat tegenover de concentratie van
kapitalisten in de nationale regeering nood
zakelijk een concentratie van de arbeiders
klasse moet worden geschapen, indien men
wil, dat de arbeiders ook politieke macht
hebben in dit land. Deze concentratie moet
omvatten de labour-beweging, de labour
party en de trade-unions".
Spr. liet verder doorschemeren, dat vol
gens hem de beste oplossing zou zijn als
deze concentratie zich baseerde op de labour-
party.
NEVILLE CHAMBERLAIN GEOPEREERD.
Neville Chamberlain is in een ziekenhuis
opgenomen om een kleine kaak-operatie te
ondergaan. De operatie is goed geslaagd,
doch de patiënt zal zijn bezoek aan het vas
teland van Europa eenige dagen moeten
uitstellen.
