De „Palos" vrijgegeven DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Dc wapenzendingen van Amerika De gevaarlijke komintern vao Parijs in staking De kwestie der vrijwilligers Dc interventie in den Spaanschen strijd De Duitsche Dc Hertog van Windsor Het stadspersoneel Buitenlandsch Overzicht marine UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOERT JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 WOENSDAG Ontstemming in Engeland. Het drama van de Petrakis Nomikos" heldersche courant 30 DECEMBER 1936 64e JAARG. No. 7888 JVTJZIGING DER NEUTRALI- TEITSWET IN HET VOORNE men. tonden, 29,Dec. (A.N.P.):— De door de regeering der Vereenigde Staten verleende machtiging aan een vliegtuigenfirma tot uit- yoer van toestellen, bestemd voor de regee ring van Valencia, heeft in diplomatieke Britsche kringen een zekere verrassing ge wekt. Men doet opmerken, dat een derge lijke maatregel bijzonder slecht van pas komt onder de huidige omstandigheden. Men is dan ook geneigd er voor het oogenblik slechts een anomalie in te zien. Uiteraard een zeer vervelende, welke voortvloeit uit de peutraliteitswet. Het is echter mogelijk, dat de Britsche re geering uit naam van de niet-inmengings- eommissie de aandacht van het staatsdepar- tement te Washington vestigt op het belang, dat, met het oog op den algemeenen vrede, gehecht moet worden aan het op generlei Wijze belemmeren van de op dit oogenblik door Frankrijk en Groot-Brittanië in het werk gestelde pogingen om een eerbiediging yan het neutraliteitsaccoord te verkrijgen. Amerikaansche regeering treurt den uitvoer. be- In officieele Amerikaansche kringen be treurt men de aanvraag tot uitvoer van yliegtuigonderdeelen naar Valencia. Men wijst er echter op, dat de neutraliteitswet- ten de regeering geen recht geven de uit- yoer te weigeren. Intusschen zullen de formaliteiten van Eeuring en uitvoer zeker nog een achttal maanden in beslag nemen. Groote opwinding in de pers. De vergunning voor den uitvoer van vliegtuigen naar Bilbao heeit, naar D.N.B. seint, in de Amerikaan sche pers en in parlementaire krin gen groote opschudding verwekt. Senator Pittman, voorzitter van de commissie voor buitenlandsche aan gelegenheden, verklaarde, dat hij terstond na de opening van de con greszitting den 6en Januari a.s. een wetsontwerp zal indienen, waardoor de bestaande neutraliteitswet in dien zin wordt uitgebreid, dat de uitvoer van oorlogsmateriaal ook dan verboden zal zijn, wanneer het een militair gevoerden burgeroorlog betreft. Op het staatsdepartement, dat de uitvoer vergunning, naar openlijk verklaard werd, slechts met grooten tegenzin verleende, werd medegedeeld, dat de vergunning zou worden ingetrokken, zoodra het wetsont werp is aangenomen. borah. Senator Borah zal bovendien een wetsontwerp indienen, waar door Amerikanen, die als vrijwilligers onder buitenlandsche vlag strijden, de Amerikaansche nationaliteit zal worden ontnomen. Havas meldt voorts, dat de voorzitter van de kamercommissie, Mac Reynolds, een e zoek gebracht heeft aan den adjuin t secretaris Moore en met hem de moge ij '- heid heeft besproken van het nemen Wetgevende maatregelen, om d< n van wapenen naar Spanje te 1><-Iet en, Uitbreiding van de thans vigeerende wet (gevallen van burgeroorlog. Hirota waarschuwt voor het roode gevaar. In zijn nieuwjaarsboodschap waarschuw de minister-president Hirota voor de actie van de Komintern, welke tegen den Japan- schen regeeringsvorm en tegen de cultuur van de menschheid is gericht. In het bij- HIROTA. zonder valt de Komintern Duitschland en Japan, die zich tot een afweerfront aaneen hebben gesloten, aan. De minister-president verklaarde verder te hopen, dat de overige cultuurstaten der wereld Japan en Duitsch land zullen leeren begrijpen en zich met hun zullen vereenigen in den strijd tegen het bolsjewisme. De minister van Marine verklaarde, dat Japan sterk genoeg moet zijn om den vre de in het Verre Oosten te garandeeren en daarom mag men niet verslappen in het versterken van de Ja- pansche vloot, vooral nu het afloopen van het vlootverdrag van Washington nieuwe verhoudingen in den Stillen Oceaan schept. Het incident nog niet gesloten. De „Palos", het Duitsche schip, dat door een gewapende kotter der Basken buiten de 3-mijls zóne in beslag was genomen, is op sommatie van een Duitsche kruiser vrijge laten. In Duitsche politieke kringen is men, naar Havas meent te weten, van meening, dat, of schoon het vrachtschip „Palos" thans door de Baskische autoriteiten is vrijgegeven, het incident hiermede toch nog niet definitief gesloten is. Verscheidene punten, zoo verklaart men, moeten nog worden opgehelderd. Zoo werd door de havenautoriteiten van Bilbao een passagier van de „Palos" in hechtenis ge houden. Deze passagier is weliswaar van Spaansche nationaliteit, doch zijn arrestatie aan boord van een schip, dat in volle zee werd gepraaid, is daarom, zoo verklaart men te Berlijn met nadruk, niet minder een over treding van de internationale wetten. Bovendien zou volgens alhier binnengeko men berichten een gedeelte van de lading van het stoomschip in beslag zijn genomen. Men verklaart, dat indien deze feiten be vestigd worden, het rijk zich voorbehoudt, die maatregelen te nemen, die het passend zal achten. ARBEIDERS IN DE LEVENSMID- DELENBEDRIJVEN BEZETTEN DE WERKPLAATSEN. Arbeid intusschen weer hervat Met de overwinning van het Volksfront, is het wapen der staking in Frankrijk uit gegroeid tot een intimidatie-middel jegens de overheid, die zich van het begin van haar bewindsperiode af geplaatst ziet tus- schen de noodzaak om haar kiezers de stakers! tot vriend te houden en de niet minderd ringende eisch om de economische en monetaire zekerheid van het Fransche volk in zijn geheel te verzekeren. Ook het Parijsche stadspersoneel heeft gisteren naar het middel der steking ge grepen, trots dat nog slechts enkele dagen geleden de eigen regeering zeer vérstrekken de arbitrage-wetten in heit leven had ge roepen. Eén uur staking. Het personeel van verschillende open bare diensten heeft gistermorgen gedurende een uur het werk gestaakt. Zoo staakte het gemeentelijk vuilnispersoneel van zes tot zeven uur, dat der gasfabrieken eveneens van zes tot zeven uur, terwijl de arbeiders van de gemeente-slachtplaatsen van La Vil- lette het werk van zeven tot acht uur neer legden. In den loop van den dag hebben de arbeiders van verschillende andere openba re diensten ook nog een uur lang het werk neergelegd In geen enkel geval echter trad er storing in de functionneering der noodza kelijke bedrijven in. Betoogingen voor het stadhuis. 's Avonds begonnen na half zeven de vakvereenigingsafgevaardigden van het per soneel in openbare diensten samen te ko men in de omgeving van het stadhuis, ten einde hun eischen omtrent verbetering van loonen bij de autoriteiten kenbaar te ma ken. Er werd een beetje geschreeuwd en de „Internationale" werd gezongen. Politie handhaafde de orde. Eeniige klei ne relletjes werden onderdrukt. Tegen kwart over zes drongen de betoogers door tot vlak bij het stadhuis, waarvan de hekken echter gesloten waren. De politie verspreidde de betoogers. Er ontstond eeni- ge onrust, maar korten tijd later werd een delegatie tot het stadhuis toegelaten, het geen met gejuich ontvangen werd en met het zingen van de „Internationale". De rust keerde toen weer. De gemeenteraad weigert onder bedreiging van de straat te be raadslagen. Terwijl de betoogingen van het personeel in openbare diensten op het plein voor het stadhuis zich afspeelden, beraadslaagde de gemeenteraad over de begrooting. De voorzitter, Raymond Laurant, protes teerde heftig tegen het optreden der betoo gers en zeide, dat de gemeenteraad weigerde onder bedreiging van de straat te beraadsla gen. Hij verzocht de zitting op te heffen en eerst de besprekingen te hervatten, wanneer de rust zou zijn weergekeerd. De raad besloot toen de zitting te schorsen. Ook staking in de levensmiddelen- bedrijven. Ook de werknemers in de levensmiddelen- bedrijven kwamen in staking over een Joon- Overleg tusschen Italië, Duitsch land en Portugal. Ciano, de Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, heeft den Duitschen ambassadeur en den Portugeeschen gezant ontvangen. De besprekingen hadden klaarblijkelijk betrekking op het antwoord, dat ge geven zal moeten worden op de Fransche en Britsche nota's van Za terdag en Zondag betreffende de schorsing van uitzending van vrij willigers. De eenige officieuze aanwijzing die gege ven wordt, is dat het Fransch—Britsche ver zoek juist betrekking heeft op punten, die Italië in Augustus jJ. naar voren heeft ge bracht ter gelegenheid van het Fransche niet- inmengingsvoorstel. In politieke Italiaansche kringen wordt hieraan toegevoegd, dat de toestanden sindsdien veranderd zijn en dat een aanvaarding van het Fransch—Britsche verzoek zou beteekenen in de kaart te spe len van het communisme. Tegemoetkomende houding van Duitschland verwacht. Men venvacht algemeen, dat Hitier, hoewel natuurlijk sterk geporteerd voor een Franco overwinning, toch niet een breuk met Lon den zal riskeeren. Daarvoor is Duitschland thans te veel afhankelijk van finantieele en economische hulp van Engeland. De corr. van de N. R. Crt. meldt hierover uit Berlijnt Al betreft de nota zelf uitsluitend de kwestie van vrijwilligers in Spanje, toch is de mogelijkheid op financieele en kolonia le tegemoetkoming op Duitschland's positie ten opzichte van de Spaansche aangelegen heid van invloed. Het resultaat van von Rib bentrop's bemoeiingen in Londen, wel niet in overeenstemming met de verwachtingen, de gesprekken tusschen den Duitschen am bassadeur te Parijs, Welczek, en Delbos heb ben hoop gegeven. Dit is van belang, om dat de kleine gewezen Duitsche koloniën in Afrika, Kameroen en Togo, die het eerst voor teruggaaf in aanmerking zouden ko men, niet in Engelsche, maar in Fransche handen zijn en het is een van de factoren, welke een gunstige prognose omtrent het antwoord van Duitschland schijnt te wetti gen. Natuurlijk zal Duitschland zeggen dat het reeds maanden geleden op het gewicht van de vrijwilligerskwestie heeft gewezen en in overeenstemming met hetgeen het reeds te Londen heeft verklaard, zal het accoord gaan met een verbod van het doorlaten van vrijwilligers, wederom echter daaraan de voorwaarde verbindend, dat ook alle andere mogendheden zulk een verbod uit vaardigen en zich er ook aan houden. Dat de Duitsche vrijwilligers, die reeds in Spanje zijn, zouden worden teruggenomen, wordt onwaarschijnlijk geacht, want ook als dit niet geschiedt, is dc Spaansche pi! voor Duitschland reeds bitter. Het geldt hier een kwestie van prestige en van „Weltan- schauung" Ongetwijfeld loopt deze prognose vooruit op de beslissing des leiders, waar naar men a priori slechts kan raden, maar zeker is, dat de meening van het minis terie van buitenlandsche zaken, van de mi litaire autoriteiten, alsook van handel en nijverheid, dat de betrekking tot het Wes ten meer waard is dan die tot de regee ring-Franco, steun heeft gekregen door het voorbeeld van Italië en door de houding van Engeland en vooral van Frankrijk. VERSTANDIGE DIPLOMATIE. Al raakt de Spaansche strijd door verschil lende aandacht vragende gebeurtenissen, soms wat op den achtergrond, de oorlog blijft onze belangstelling nog steeds eischen. Helaas! Nog immer is men niet tot die be middeling kunnen komen welke een eind aan den strijd maakte en nog steeds heeft men het niet zoo ver kunnen brengen, dat mogendheden als Duitschland, Italië en Rus land, zich afzijdig houden. Het schijnt voor deze dictatoriaal geregeerde landen nu een maal een levensbehoefte te zijn hun ideeën te verwezelijken; op welke wijze dan ook. En waar het hier gaat om een land Com munistisch of Fascistisch te maken, daar kunnen ze blijkbaar onmogelijk lijdelijk toe zien. Engeland en Frankrijk daarentegen doen alle mogelijke moeite om de non-interventie niet alleen theoretisch, maar ook practisch te verwezenlijken. Zij doen dat op tactische wijze en hun streven is er opgericht Rome en Berlijn den terugtocht zoo gemakkelijk mogelijk te maken. De Nw. Rott. Crt. wijdde gisteren een hoofdartikel aan dit onderwerp en schreef daarin o.m. dat de lof van voorzichtig beleid in de over-netelige Spaansche aangelegen heid, niet enkel den Britten en Franschen toekomt. De drie mogendheden, die de over eenkomst van non-interventie het ergst tot aanfluiting hebben gemaakt (we noemden ze hierboven) worden al even behoedzaam, zoodra de Spaansche burgeroorlog buiten zijn Spaansche oevers dreigt te treden. Nu loochenen de Duitschers weer het be richt, dat zij een eskader hebben uitge stuurd ter versterking van hun vloot in de Spaansche wateren, waartoe de aanhouding van de Palos aanleiding zou hebben gese ven. Dit is ook al een betoon van wijze voorzichtigheid. Want Engeland zou niet al te veel recht hebben gehad, zich over een dergelijke demonstratie van Duitsch land te beklagen. Het heeft immers zelf gedreigd, oorlogsvaartuigen van Franco, die in de vrije zee Engelsche koopvaardijsche pen zouden aanhouden, door zijn vloot als piraten te laten behandelen. Italië, de oorspronkelijk ijverigste inter- ventionist in het geschil, is ook al tot te rughouding bekeerd. Dat het groote doeli einden in Spanje heeft gehad, doeleinden, die Engeland tot verzet van iederen aard. hadden kunnen nopen, valt niet meer te betwijfelen. Italië heeft zich wijselijk te ruggetrokken voor een druk. waarvan men naar buiten heel weinig heeft gemerkt. Die terugtocht lijkt ons het voornaamste onder werp van het gentlemen's agreement, dat langzaam, maar tot nog toe zonder ernstige complicaties, het levenslicht aanschouwt. Ook de moderne diplomatie verstaat het soms nog, kwesties van oorlog en vrede vrijwel geluidloos af te doen. Engeland heeft een oorlog voor de beveiliging van Gibraltar gewonnen, zonder dat een schot om de Balearen tusschen Britten en Ita lianen is gelost, en zonder dat achteraf eenige wonde van nationale trots behan deling behoeft of kan blijven naaweren. Het is keurig werk geweest. kwestie en begonnen werkplaatsen en win kels te bezetten. Het zag er naar uit of de arbeidsonrust van enkele maanden geleden zich weer zou gaan herhalen. De regeering greep echter onmiddellijk in en men is er ingeslaagd door overreding de partijen tot elkaar te brengen. Ook de staking in het levensmiddelenbe- drijf behoort dan ook weer tot het verleden. In een communiqué van het minister-pre sidium wordt het einde bekend gemaakt van de staking in de levensmiddelenbedrij- ven, waarbij er nadruk wordt op gelegd, dat de werkgeversdelegatie zich verbindt, geen verlaging aan te brengen in de loonen, zoo als die op het oogenblik door dè employé's in de ordei-nemingen verdiend worden. De delegaties van werknemers en werkge vers zijn overeengekomen, een paritaire com missie te benoemen, belast met het waken over de eerbiediging en toepassing van de collectie overeenkomst door beide partijen. Daartegenover verbindt de arbeidersdelega tie zich, zonder verwijl het werk te doen her vatten in alle winkels, opslagplaatsen, maga zijnen en anderë werkplaatsen. Aantal officieren sterk gestegen. De groote snelheid, waarmee Duitschland zijn vloot weer opbouwt, blijkt uit de nieu we „Rangliste", welke zoo juist na een on derbreking van drie jaar te Berlijn is ge publiceerd, aldus meldt de correspondent van de „Daily Telegraph". Het feit, dat de „Rangliste", welke vroe ger ieder jaar verschpen, niet in 1934 werd gepubliceerd, werd toen uitgelegd als een bewijs, dat Duitschland begonnen was zich ter zee opnieuw te bewapenen. De nieuwe lijst toont in hoever deze uitlegging juist is geweest. Uit de nieuwe „Rangliste", welke uit 211 pagina's bestaat tegen 93 pagina's van de uitgave 1933, blijkt in de allereerste plaats de geweldige uitbreiding van het aantal of ficieren, in het bijzonder in de lage rangen. Sinds 1933 is het aantal vlagofficieren met 13 tot 25 vermeerderd. Het aantal adelbor sten nam toe van 187 tot 1160. Dit laatste cijfer maakt het waar schijnlijk, dat de uitbreiding der Duitsche vloot nog in een beginsta dium verkeert, want het aantal jonge officieren is de betrouw baarste aanwijzing voor de toekom stige sterkte van iedere marine. Volgens een nict-officieele, doch betrouw bare inlichting zal het lagere personeel, dat in 1933 uit 12.000 man bestond, en het afge- loopen jaar tot 31.000 man steeg, tijdens het volgende jaar tot 40.000 man stijgen. Vrijwilligers met langen diensttijd vormen een groot deel van het totaal. (Hsbl.) ZOON VAN DIPLOMAAT ONTVOERD. De knaap werd gedwongen mor- iine-sigaretten te rooken. De gezant van Ecuador, Alfaro, heeft het Amerikaansche ministerie van Buitenland sche Zaken medegedeeld, dat op Kerstavond drie gewapende bandieten zijn 15-jarige zoon hebben ontvoerd, hem van zijn geld en kost baarheden hebben beroofd en hem pas na verloop van vijf uren hebben vrijgelaten. De bandieten hadden den ontvoerden jon gen gedwongen morfine-sigaretten te rooken en hem over zijn familie uitgehoord. De politie te Washington is er tot nu toe niet in geslaagd de daders op te sporen. DE HERTOG VAN WINDSOR VERTOEFT NOG OP SLOT ENZESFELD. W e e n e n, 29 Dec. (A.N.P.) De Hertog van Windsor vertoeft nog steeds op slot En- zesfeld bij Baron Rothschild. Tot nu toe heeft hij nog geen van de aangekondigde bezoeken gemaakt, noch naar Slot Sonn- berg om een bezoek te brengen aan Aarts hertog Anton, noch naar het jachtgebied van zijn gastheer, Waidhofen Alleen brengt hij af en toe een bezoek aan Weenen. In verband met de feestdagen en de jaar wisseling is de post voor den ex-koning zoo toegenomen, dat het personeel van het post kantoor van Enzesfeld vermeerderd moest worden. n Lijk aan boord gevonden. Iden titeit onbekend. Aan boord van het Grieksche tankschip „Petrakis Nomikos" op welk schip indertijd op de werf van Wilton te Schiedam de nood lottige ontploffing, welke zoovele slachtoffers eischte, voorviel, is gisteren in den loop van den dag, tijdens herstellingswerkzaamheden, welke bij de Rotterdamsche werf v. P. Smit worden verricht, andermaal een verkoold lichaam gevonden. Arbeiders, die in de machinekamer werk zaam waren, troffen de stoffelijke resten aan onder een hoop vuil en stof. Aan het lichaam ontbraken een arm en twee voeten. Een politieboot heeft het lichaam naar het bureau van de rivierpolitie vervoerd. Vandaar is het naar het lijken- huisje van de begraafplaats Crooswijk ge bracht. Men is er vooralsnog niet in geslaagd het lichaam te identificeeren. Een uitgebreid onderzoek wordt ingesteld, aangezien officieel niemand meer wordt ver mist.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1936 | | pagina 1