700 dooden bij
bioscoopbrand
Een trotsch record
gebroken
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De positie van den
Franschen franc
Ontzettend
drama in
een stad in
Mandsjoerije
Onbeschrijfelijke
paniek
Staat van beleg in
Honduras
Duitschland en de
kerk
BuHenlandsch
Overzidü
SPANJE
Valencia vanuit zee
gebombardeerd
^IT RUKKERU EN UrTC*EVERIJ V/H c- DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
65e JAARG. No. 7926
De redevoering van
Dr* Goebbels
De Paus verlaat het bed
Spanje en het Vaticaan
Wordt Duitschland
handzamer?
Slechte dag voor de
Hollandsche zwemsters
heldersche courant
MAANDAG
15 FEBRUARI 1937
VECHTEND OP LEVEN EN
DOOD TRACHTTE DE ME
NIGTE ZICH EEN WEG
NAAR DE UITGANG TE
BANEN.
TOKIO, 14 Febr. (A.N.P.).
Volgens berichten uit de Mandsjoe-
rijsche stad Antoeng heeft daar Za
terdagavond in een bioscooptheater
een brand gewoed, die ontzettende
gevolgen heeft gehad
Vijtienhonderd menschen aan
schouwden een film over het Chi-
neesche nieuwjaar, toen op het too-
neel een brand uitbrak, die zich snel
uitbreidde over het geheele theater.
Er ontstond een onbeschrijfelijke pa
niek.
Gillend en schreeuwend tracht
te de menigte zich een weg naar
den uitgang te banen, waarbij
gevochten werd op leven en dood.
Plotseling bezweek de gallerij,
even later stortte het dak in,
waardoor velen het gebouw niet
meer konden verlaten.
In vijftig minuten was het theater
tot den grond toe afgebrand. De be
strijders van het vuur stonden volko
men machteloos. Japansche troepen,
die te hulp waren geroepen, vormden
een cordon en namen deel aan de red
dingspogingen. Men gelooft, dat drie
honderd menschen, voor het meeren-
deel vrouwen en kinderen, om het
leven zijn gekomen.
MEER DAN 700 DOODEN.
Antoeng, (Mandsjoekwo): Nader
wordt gemeld, dat bij den brand in de
bioscoop meer dan 700 personen om het le
ven zijn gekomen.
Reeds is het stoffelijk overschot van een
650-tal slachtoffers onder de puinhoopen
vandaan gehaald. 28 Personen werden ern
stig gewond naar het ziekenhuis gebracht.
De brand tastte 30 huizen in de omge
ving aan.
Groot aantal terechtstellingen?
Voor geheel Honduras is de staat van be
leg afgekondigd. In het land zou volgens
reizigers, die per vliegtuig uit Tegucigalpa
zijn aangekomen, een revolutionnaire ge
zindheid tot uitdrukking zijn gekomen.
De leider der oppositie, Justo Umano, zou
met een honderdtal goedgewapende mannen
op de oostkust zijn geland om den opstand te
ontketenen.
Een aantal notabeien, onder wie vrouwen,
is, naar men verklaart, in de gevangenis op
gesloten. Verscheidene personen zoudeU te
rechtgesteld zijn.
Ernst van den toestand wordt
ontkend.
Volgens berichten uit Tegucigalpa zijn de
via Nicaragua tot het buitenland doorgedron
gen berichten over den staat van beleg en
opstandige actie in Honduras sterk overdre
ven. Er is geen staat van beleg en
van opstand is niets te bespeuren. Justo
Umano, naar men beweerde de leider van
den opstand, bevindt zich naar men gelooft,
te Belize.
Een slechts half georganiseerde poging om
belangrijke punten in bezit te nemen, zou
de vorige week door de federale rpgeering
onderdrukt zijn. Er zijn talrijke aiVestaties
verricht, doch de verdachten zijn sedertdien
Vveer op vrije voeten gesteld.
Meening van de Osservatore
Romano.
De Osservatore Romano protesteert tegen
de beweringen door den rijksminister van
pers en propaganda, Dr. Goebbels, in zijn
jongste redevoering uitgesproken waarin hij
den Heilige stoel zou hebben verweten niet
vertegenwoordigd te zijn bij de regeering
van Burgos en de Katholieke kerk, dat zij
afzijdig zou staan in den strijd tegen het
communisme. De*Osservatore Romano wijst
er op, dat na de toespraken van den Heili
ge Vader en de herderlijke brieven van de
bisschoppen in Duitschland, Frankrijk, Ne
derland, België en Engeland geen twijfel
kan bestaan over de houding van de kerk
tegenover het Bolsjewisme en dat de aan
val terzake van de vertegenwoordiging te
Burgos, „van allen grond ontbloot is" De
Osservatore Romano" geeft toe, dat tus-
schen den Heiligen Stoel en de regeering
van Burgos betrekkingen werden aange
knoopt, hetgeen overigens ook blijkt uit de
zoojuist verschenen annuario.
Kardinaal Faulhaber steekt de
hand der verzoening toe.
In zijn preek van gisteren heeft Kardinaal
Faulhaber de nationaal-socialisten beschul
digd van talrijke schendingen van het con
cordaat tusschen Duitschland en het Vati-
caan, o.a. sluiting der confessioneele scho
len, verbeurdverklaring der kerkelijke geld
middelen, enz. Het concordaat, dat als een
vrijwillig verdrag onderteekend is, kan, zoo
zeide hij, niet eenvoudig verscheurd worden
zonder ernstig eerverlies.
De kerkvorst wees er op, dat zijn preek
een poging vormde om den nationaal-soci-
alistischen staat de hand der verzoening te
reiken en zeide dat een breuk tusschen Kerk
en Staat, die de opzegging van het concor
daat zou beteekenen, een groote schok zal
teweeg brengen in de andere landen, die
trachten in Duitschland vertrouwen te vin
den.
MANOEUVRES AAN DE POOLSCHE
GRENS.
1800 Russische vliegtuigen zullen
in actie komen.
De „Express Poranny" bericht, dat de voor-
jaars-manoeuvres van het Roode Leger aan
de Poolsche grens 10 dagen zullen duren.
Aan deze manoeuvres zullen o.a. 1S00 vlieg
tuigen deelnemen.
De Paus is gisterenmiddag opgestaan en
heeft in zijn kamer enkele schreden kun
nen doen. Slechts professor Milani, een zie
kenverpleger en de beide secretarissen van
den Paus waren tegenwoordig bij de poging,
welke de geneesheer niet te lang wilde la
ten duren, om niet te veel van de krachten
van den zieke te vergen. De resultaten wer
den zeer bevredigend geacht, aangezien de
Paus er geen hinder van heeft ondervonden.
Betrekkingen tusschen H. Stoel
en Valencia feitelijk verbroken.
Uit het nieuwe Pauselijke Jaarboek blijkt,
dat de diplomatieke betrekkingen tusschen
den H. Stoel en de regeering van Valencia
feitelijk verbroken zijn. Achter de namen
van monseigneur Silvio Pericano, zaakge
lastigde a.i. en van Ignacio Zulueta,
Spaansr'i.i mbassadeur bij het Vaticaan, is
vermeld „afwezig". Daarentegen worden in
het jaarboek de gemelde betrekkingen tus
schen den H. Stoel en de regeering van
Burgos bevestigd. Zoo wordt kardinaal Co-
may Tomas, aartsbisschop van Toledo, ver
meld als voorloopig officieus vertegenwoordi
ger van den H. Stoel te Burgos. Onder de
bij het Vaticaan geaccrediteerde buitenland
sche vertegenwoordigers wordt genoemd
markies Magaz, als officieus zaakgelastigde
der regeering van Burgos.
De strijd tegen de duurte wordt
aangebonden Radioredevoe
ring van Minister President
Blum.
Zaterdagavond heeft ministerpresident
Leon Blum in een radiotoespraak allereerst
herinnerd aan de vriendschappelijke onder
handelingen, welke thans door hem met de
vertegenwoordigers der ambtenaren worden
gevoerd over een nieuwe aanpassing der sa
larissen en traktementen aan de kosten
voor levensonderhoud.
Blum zeide, dat hij door deze aanpassing
niet alleen gehoor zou geven aan den geest
van rechtvaardigheid maar dat hij zijn prin
cipes in toepassing zou brengen. Blum noem
de het een gebiedende plicht van een regee
ring, met spoed orde te vestigen en maatre
gelen vast te stellen naar de mate der moge
lijkheden.
De regeering kan het deficit op
de begrooting niet bovenmatig laten
toenemen zonder het openbare
crediet in gevaar te brengen en zij
heeft aan dit crediet behoefte om te
voldoen aan de buitengewone lasten
waarvan gij den oorsprong en den
aard kent.
De mogelijkheid van een nieuw
Locarno.
Men weet uit beschouwingen, die we vroe
ger hier gehouden hebben, dat de mogelijk
heid van een nieuw Locarno niet groot was.
Duitschland voelde heel weinig voor ge
meenschappelijke actie. Het had zich in de
laatste jaren hoe langer hoe meer onafhan
kelijk gemaakt en wilde dit isolement niet
opgeven, voor het risico van collectief over
leg in verschillende aangelegenheden, die
't iets van eigen zelfstandigheid zou doen ver
liezen. Hitler's streven is er immers op ge
richt Duitschland niet alleen militair, maar
ook economisch een geheel zelfstandige po
sitie in Europa te doen innemen. En alle
pogingen tot nog toe door mogendheden als
Frankrijk en Engeland, de laatste in het
bijzonder, gedaan om Duitschland weer in
de gemeenschap van de andere te betrek
ken, faalden. Duitschland voelde zich sterk
in zijn issolement.
Er is echter in dit opzicht ecnige veran
dering ten goede waar te nemen.. Ten goe
de, schrijven we, omdat we het isolement
van een mogendheid in geen geval kunnen
toejuichen. De mogendheden hebben elkan
der te veel noodig, zoo ooit, dan is dat de
laatste jaren gebleken. We staan niet los
van elkaar en de in de historie getrokken
grenzen, mogen geen muren zijn, die het
eene land van het andere scheiden. Als we
minder „begrensd" waren geweest, hadden
we nooit de ellende van den laatsten tijd
leeren kennen. Dat Duitschland eenig „Euro
peesch-begrip" begint te toonen, is dus ver
heugend. Hoe we aan deze veronderstelling,
ten opzichte van Duitschland, komen?
Met herinnert zich, dat von Ribbentrop,
de Duitsche gezant te Londen, een bezoek
aan lord Halifax, de plaatsvervangend mi
nister van buitenlandsche zaken van Enge
land, heeft gebracht Men weet niet wat de
twee diplomaten precies besproken hebben,
doch de corr, van de Matin weet er over
te melden, dat de Duitsche regeering bereid
zou zijn de Britsche Fransche voorstellen
te bestudeeren voor een algemeene regeling,
welke in de plaats zou treden van het ver
drag van Locarno, mits in de Fransche-Rus-
sische overeenkomst een speciale clausu
le zou worden opgenomen, dat deze niet te
gen Duitschland is gericht.
De N.R.Crt. schreef hierover:
Wanneer deze mededeeling een
zekeren grond van juistheid in zou
houden, zou zij voor de toekomst
van groot belang geacht kunnen
worden.
Tot dusverre toch scheen de Russisch-
Fransche overeenkomst voor Duitschland 't
vrijwel ononverkomelijk bezwaar om aan,
de totstandkoming van een Europeesch ac-
coord mede te werken. Het feit, dat men
hier te doen had met een bilateraal ver
drag. welks veiligheidssysteem een compli
ment is van de collectieve gedachte, die op
het oogenblik door Frankrijk weer op den
voorgrond wordt geplaatst, sloot toch niet
uit dat Duitschland ten deze achterdocht
bleef koesteren.
Zou Duitschland bereid zijn om op
dit punt een regeling te treffen
deels wellicht onder den indruk van
de Engelsche bewapening, deels ook
onder den druk der oeconomische
belangen, die Hitier op 30 Januari
ondanks zijn fel requisitoir tegen het
communisme reeds deden erkennen,
dat ook met Rusland de tusschen
staten noodzakelijke betrekkingen
moesten worden onderhouden,
dan zou daarmede een belangrijke
hinderpaal voor een toenadering zijn
weggenomen. De deur, die naar de
mogelijkheid leidt door een veel om
vattende regeling tot een gedeelte
lijke voldoening van Duitschland's
wenschen te komen, zou daarmede
weer op een kier zijn opengezet.
Het probleem van het openbare crediet
wordt thans nog ingewilligd door het pro
bleem van liet particuliere crediet.
Verschillend van hetgeen in andere landen
is geschied, gaat in Frankrijk het oecono-
misch herstel v. jraf en moet dit logisch
een financieele herstel met zich brengen.
Zeer zeker zou alles zeer snel veranderen,
indien de opgepotte en naar het buitenland
overgebrachte kapitalen in het Fransche
bedrijfsleven zouden worden teruggebracht
Zij bedragen thans ongetwijfeld het drie
voud van het bedrag dat de Fransche staat
in den loop van dit jaar zal moeten leenen.
De oeconomische en financieele stabiliteit
moet ons volk tot springplank dienen om
de nieuwe fase in te treden, welke ook
voor de stabiliteit der prijzen noodig is.
Blum wilde voor het oogenblik niets zeg
gen over den uitvoer van kapitaal.
Blum braht vervolgens in herinnering,
dat de regeering het parlement de volgen
de week wetsontwerpen ter goedkeuring zal
voorleggen om den strijd tegen de prijsver-
hoogingen doeltreffender te doen zijn.
ZWEMMEN.
HET WERELDRECORD 200 METER
RUGSLAG DAT OP NAAM STOND
VAN NIDA SENFF, DOOR HET
DEENSCHE MEISJE RAGNH1LD
HVEGER MET NIET MINDER DAN
3.3 SEC. VERBETERD.
Aarhus, 14 Februari (ANP) Nog geen
twee weken geleden, op 2 Februari j.1. ble
ven drie Nederlandsche zwemsters, Nida
Senff, Ida van Feggelen en Dini Kerkmees
ter tijdens de wedstrijden in het A.M.V.J.-
bad te Amsterdam, beneden het officieels
wereldrecord op de 200 meter rugslag, waar
bij Nida Senff den besten tijd maakte met
2 minuten 44.6 sec., daarmede waren alle
wereldrecords op de rugslag voor dames in
Nederlandsch .bezit gekomen en wat nog
belangrijker was, de supprematie van de
Hollandsche meisjes was nog grooter gewor
den door het feit, dat ons klein landje op
dat moment 14 van de 26 wereldrecords in
zijn bezit had.
Maar lang zou dit niet duren. Tijdens de
tournee, die Nida Senff, Tini Wagner en
Jopie Waalberg momentcel door Scandina
vië maken, wist Ragnhild Hvegcr. het Deen
sche meisje, waarvan men in de toekomst
nog heel veel verwacht, het 400-meter-record,
dat toch vrij scherp op naam stond van
Willy den Ouden, te verbeteren. Van de 14
bleven er nog 13 wereldrecords over.
Vandaag slaagde dit 16-jarige Deen-
sche meisje, tijdens de wedstrijden
te Aarhus er in, het wereldrecord op
de 200 meter rugslag, het trotsche
record van Nida Senff, met niet
minder dan 3.3 sec. te verbeteren en
RAGNHILD HVEGER.
te brengen op 2 minuten 41.3 sec.
En Nida Senff vermocht bij lange-
na niet dezen tijd te benaderen. De
A.D.Z.-zwemster kwam als tweede
,aan in 2 m. 45.2 s. Van de 13 wereld
records op Nederlandschen naam
zijn er nu nog 12 overgebleven. Vijf
staan op naam van Denemarken, 4
zijn in Amerikaansche handen, daar
op volgen Japan met 3 en Duitsch
land met 2 wereldrecords.
Van de drie meisjes, die onder leiding
van mevrouw de DoodKoenen de tournée
door Scandinavië zijn begonnen, zouden,
dat wist men van te voren, Tini Wagner
en Jopie Waalberg de zwaarste concur
rentie hebben, immers Ragnhild Hveger
was de sterke Deensche troef op de borst-
crawlnummers. Christensen en Soerensen
de snelste op de schoolslagafstAiden.
Maar wie zou het tegen Nida Senff kun
nen opnemen? Hoe anders is dat echter
uitgekomen. In Nederland was van Ragn
hild Hveger bekend, dat zij snel was op
de korte astanden borstcrawl, dat zij zeer
sterk was op de middel- en vooral op de
lange afstanden. Maar haar prestaties op
de rugslag waren nimmer opvallend goed
geweest. Tot Nida Senff Vrijdagavond j.1.
te Kopenhagen op de 200 meier royaal ge
slagen werd. En Ragnhild Hveger zette de
kroon op haar werk, door thans te Aarhus
niet alleen Nida Senff voor de tweede maal
te slaan, doch daarbij tevens er in te sla
gen het wereldrecord op phenomenale wijze
te verbeteren.
Ragnhild Hveger heeft thans vijf wereld
records op haar naam staan, n.1. de 400 me
ter borstcrawl met een tijd van 5 minuten
14.4 sec., de 500 meter borstcrawl in 6 mi
nuten 45.7 sec., de 800 meter borstcrawl in
11 min. 11.7 sec., de 1000 meter borstcrawl
in 14 min. 35.6 sec. en de 200 meter rugslag
in 2 minuten 41.3 sec.
Wil men nog een andere vergelijking? Het
Europeesche record 200 meter rugslag hee-
ren staat ten name van den Duitscher
Heinz Schlauch met een tijd van 2 min. 32.7
sec. Nog geen negen seconden is Ragnhild
Hveger daar vanaf.
Aan den anderen kant dient te worden
gezegd, dat Nederland vooral op den rug
slag niet minder dan vier zwemsters heeft,
n.1. Nida Senff, Rie Mastenbroek, Ida van
Feggelen en Dini Kerkmeester, die nog lang
niet over haar hoogtepunt heen zijn. Inte
gendeel, wij zijn er van overtuigd, dat dit
200 meter record op den rugslag binnen
niet al te langen tijd weer in Nederlandsch
bezit is. Al staat het momenteel dan ook
zeer scherp.
Wederom werden de Nederlandsche meis
jes op alle nummers geslagen. Ragnhild
Hveger wort ook de 100 meter borstcrawl
voor Tini Wagner en Jopie Waalberg werd
ditmaal twee achter Valborg Christensen
op de 200 meter schoolslag.
En zelfs de estafette 3 x 50 M. wisselslag
werd door de Deensche meisjes gewonnen.
De resultaten waren:
200 Meter rugslag: 1. Ragnhild Hveger 2
min 41,3 sec,., nieuw wereldrecord; 2. Ni
da Senff, 2 min. 45.2 sec.
200 Meter schoolslag: 1, Valborg Christen
sen 3 min. 7,8 sec.; 2. Jopie Waalberg 3 min.
8.4 sec.
100 meter Borstcrawl: 1. Ragnhild Hveger
1 min. 8,5 sec.; 2. Tini Wagner 1 min. 9 sec.
3. Gunvor Kraft 1 min. 9,5 sec.
3 x 50 meter wisselslag estafette: 1. Deen
sche ploeg 1 min. 45,4 sec.; 2. Nederland 1
min. 46,5 sec.
Strijd om den weg naar het
Oosten.
Valencia is gisteravond om even na
tien uur hevig vanuit zee gebombar
deerd. Ongeveer vijf minuten lang
kwamen granaten op de stad neer.
Tot dusver is niet bekend, hoe groot
de schade is.
Havas meldt nader, dat de gra
naten werden afgeschoten door een
kruiser der opstandelingen, die voor
de haven voor anker lag. De kust-
batterijen beantwoordden onmiddel
lijk het vuur, alsook de kanonneer
boot „Lava" der regeering. In totaal
werd een dertigtal granaten van
groot kaliber op de stad afgeschoten.
Hevige strijd om de proviandee-
ringswegen van Madrid.
Zaterdagmiddag zijn de regeeringstroepen
overgegaan tot een tegenaanval nabij San
Martin de lc Vega, een aan den rechteroever
van de Jarama gelegen dorp. De opstande
lingen waren tijdens een vroegeren op-
marsch in de nabijheid gekomen van dit
dorp, dat om voorzichtigheidsredenen door
de loyale troepen was ontruimd en dat sinds
dien tusschen de strijdenden lag. De aanval
had ten doel de opstandelingen te verdrijven
van de hoogten, die de Jarama en den weg
van Madrid naar Valencia beheerschen.
Na een strijd, die verscheidene
uren duurde, slaagden de regeerings
troepen er onder een hevig vuur der
rechtschen in de .helling te herne
men, die naar de hoogvlakte leidt
en hun doel te bereiken. De weg
naar het Oosten ligt echter nog
steeds onder het bereik van de
rechtsche kanonnen, echter niet meer
onder het rechtsche mitrailleurvuur.,
Aan beide kanten waren de verliezen vrij
gevoelig tengevolge van de felheid van den
strijd en doordat hier van gemotoriseerde
strijdkrachten gebruik werd gemaakt. De
oorlog krijgt trouwens steeds meer een tech- N
nisch karakter daar hij steeds meer met mo
dern gemotoriseerd materiaal gevoerd wordt.
Oneenigheid te Madri^f
Naar een speciale Havas-correspondent
meldt, hoorde men aan het front van
Madrid aan de zijde der opstandelingen
gisterenmorgen nog geweervuur, welk ge
luid afkomstig was uit het hart van de
hoofdstad. Men leidde hieruit af, dat zich
ongeregeldheden hebben voorgedaan onder
de regeeringstroepen, onder wie volgens be
richten afkomstig van overloopers, de mee-
ningsverschillen sedert de inneming van Ma
laga verergerd zijn.
De bezetting van den weg Madrid
Valencia.
De radioclub te Teneriffe deelde gister
avond om half negen mede, dat de weg
van Valencia naar Madrid over een lengte
van 12 K.M. door de opstandelingen is be
zet.