Vragen
van abonné's
HOEKJE
OUDERS
Job nooit hoekje
u.
Wat heeft het organisme
in het voorjaar noodig?
Verband tusschen hart
en maag*
Keuken wenken.
VOOR DE
Eenvoudige voeding.
Veel frissche lucht!
door
O. C. METER—SCHWENCKE.
In de katholieke streken in ons land zijn
de Carnavalsfeesten weer achter den rug.
Menigeen heeft voor korten tjjd de alledaag-
sche zorgen vergeten en is opgegaan in de
algemeen feestvreugde. Het is zoo goed om
tijdelijk eens alle moeilijkheden op zijde te
zetten en de gedachten te dwingen in een an
dere richting te gaan, want zoodra men zich
dan weer geplaatst ziet voor het gewone
sleurleven, dan bekijkt men dit met andere
oogen. Men kan het leven beter aan en tel
kenmale komen nog allerlei aardige herinne
ringen op, die een glimlach op het gelaat too-
veren. Het hart is bevrijd van veel ballast.
De vasten z\jn dan ook door de katholieke
kerk voorgeschreven, een gebruik, dat reeds
uit de grijze oudheid dateert en, zooals ge
zegd, wordt voortgesproken is uit de wen'
schelijkheid om het lichaam tevens een reini
ging te doen ondergaan. Een reiniging van
de slakken of slechte stoffen, die zich door de
wintervoeding opgehoopt hebben. Alles in de
natuur begint langzamerhand te veranderen.
De slapende bloemen en heesters beginnen
te ontwaken en de levenssappen voeden de
knoppen, die zich binnen enkele maanden
weer zullen ontplooien tot blaadjes van het
mooiste en meest frissche groen, dat slechts
denkbaar is.
Tegen dat het voorjaar nadert en de
atmosfeer verandert, milder wordt, heeft er
brj de menschen ook een bepaalde werking
van het bloed en de levenssappen plaats. Het
lichaam wil verbruikte en zieke stoffen uit
scheiden en zich gereed maken, de lente ge
zond en krachtig tegemoet te treden. Dit
werk der natuur moet de mensch zelve
steunen en het is voornamelijk de huisvrouw,
die tot taak heeft, in dezen zin voor haar
gezin te zorgen.
Wat heeft het lichaam in het voorjaar
noodig
Lichtere voeding, eenvoudige spijzen, slechts
licht, of beter nog niet gekruid, doch die het
organisme de noodige voedende en opbouwende
bestanddeelen toevoegen. Men kan met min
der voedsel volstaan en behoeft zich inderdaad
niet ongerust te maken, wanneer deze of
gene van het gezin eens minder trek heeft.
Zoodra er weer groene groenten zijn, moeten
deze gebruikt worden, evenals alle soorten
sla; vooral ook geraspte wortelen zijn buiten
gewoon goed.
Inplaats van thee wordt pepermunt- of
kamillenthee gedronken, die slechte stoffen af
drijven en het bloed zuiveren. Vleesch moet
niet, of althans in zeer geringe hoeveelheid
genuttigd worden, aangezien het niet mede
werkt tot de zuivering van het organisme.
Vruchten kunnen steeds gebruikt worden,
liefst rauw, doch ook als compote of rauwe,
geweekte vruchten (pruimen, abrikozen).
Indien men zich op deze wijze voedt al
te zoete gerechten en snoeperijen uitsluit
dan zal men zich straks, als de lente in het
land is, veel meer geschikt gevoelen om alle
noodzakelijke voorjaarswerkzaamheden uit te
voeren. De bekende voorjaarsvermoeidheid
zal niet verlammend werken, doch opgewekt
kan men aan den slag gaan.
Het lichaam is in dezen tijd van beperking
in de voedselopname spoediger geneigd de
koude aan te voelen dan wanneer stevige
winterpotten met veel vet genuttigd worden.
Zulks kan men evenwel opheffen door te zor
gen, dat men dagelijks in de frisch lucht komt
en de longen voldoende zuurstof inademen en
tevens door de kamers telkens een minuut of
vijf liefst meer, te luchten door het openen
der vensters.
Zuinige huisvrouwen zullen het wellicht
zonde vinden om de kachelwarmte naar
buiten te laten ontsnappen, doch zij vergeten,
hoe weinig waarde de lucht heeft, waarin zij
leven, indien er niet genoeg zuurstof aanwezig
is.
Heeft men vensters, die ook van boven ge
opend kunnen worden, dan worden deze het
eerst neergelaten, opdat de warme lucht, die
verbruikt is, en naar omhoog stijgt, eerst kan
ontsnappen, daarna opent men het venster aan
Waarom ben jij hier, m'n goeie man?
Arrestant: Mijn concurrenten wilden van
me af.
Hoe bedoelt U?
Ik maakte dezelfde bankbiljetten als de
regeering.
de onderzode. In enkele minuten heeft men
het gewenschte doel bereikt en men zal zich
niet behoeven te beklagen, dat de kamer al te
koud is geworden.
Men kan ook op rationeele wijze luchten
door de deur en een venster in een tegenover
liggend vertrek te openen. De verbruikte
warme lucht wordt in enkele minuten door de
instroomende versche lucht verdreven en de
kamer, die slechts een gering warmteverlies
heeft, zal zich gevuld hebben met zuivere
lucht.
Huisvrouwen kunnen niet genoeg doordron
gen zijn van het groote belang voor de gezond
heid, van eenvoudige, doch doelmatige voeding
en frissche lucht; twee factoren, die van het
grootste belang zijn voor volwassenen en
zeker wel voor kinderen.
Het is veel te weinig bekend, dat er zoo'n
innig contact is tusschen hart en maag, ware
dit zóó, dan zou menig patiën aan deze orga
nen meer aandacht besteden. Wat verkeert
werkt op het hart, is evenmin goed voor de
maaag en omgekeerd. Vele menschen hebben
last van hun hart, omdat zij aan de maag
lij den en anderen hebben maagbezwaren, om
dat hun hart niet in orde is. Komt men dan
ook met klachten over een dezer organen bij
den medicus, dan zal hij beide aan een onder
zoek onderwerpen. Beide organen zijn van het
grootste belang en liggen bij elkander, evenals
de raderen van een uurwerk in elkander grij
pen en onberispelijk moeten werken om het
aan den gang te houden, is dit ook zoo met
maag en hart, die op elkander aangewezen
zijn. Bij hartpatiënten is het diëet van het
grootste belang en mogen slechts zeer kleine
porties tegelijk gebruikt worden, aangezien de
uitgezette maag op het middenrif drukt en
tevens nadeelig op het hart werkt. Niet zel
den ondervinden, die hun maag voortdurend
overladen, voortdurend hartbezwaren, aange
zien een te groote druk op dit orgaan wordt
uitgeoefend.
De klachten van menschen, die aan een
Slechte spijsvertering lijden zijn vele en veler
lei en veroorzaken dikwijls een nerveuse hart-
toestand, moeheid, zwakte, neerslachtigheid,
gasvorming met een gevoel van beklemdheid
in de hartstreek, pijn in de linker maagstreek,
die uitstraalt naar het hart, hartzwakte e.d.
Aan te bevelen is echter, dat men zich
steeds tot den medicus wendt, die door het
vaststellen van de juiste diagnose een bepaald
diëet en leefwijze zal voorschrijven.
Over het algemeen komen maag- en hart
ziekten het minst voor bij menschen, die een
rustig en regelmatig leven leiden; zij daaren
tegen, die zich zwaar voeden, hebben veel
meer aanleg deze kwalen te krijgen. In landen,
waar veel bier gedronken wordt, hebben vele
menschen een uitgezette maag, met als uit
vloeisel hiervan allerlei hartbezwaren.
Kenmerkend is, dat in zuidelijke landen,
waar men in verband met het klimaat meer
gedwongen is, matig te leven, maag- en hart
bezwaren veel minder voorkomen.
Matig zijn in alles, doch vooral waar het
eten en drinken betreft, kan dus wel als eer
ste eisch gesteld worden om gezond te blijven
en het hart noch maag overdadig werk te
verschaffen.
Zondag.
Gestoofde kip met rijst
en compóte.
Noorsche vla.
Maandag.
Nierenommelet.
Spinazie (blik).
Eieren en aardappelen.
Fruit.
Dinsdag.
Gevuld rundvleesch.
Spruitjes aardappelen.
Ommelet met jam.
Woensdag.
Koud vleesch.
Gestoofde kool aardappelen.
Rijst met bessensap.
Stamppot Boerenkool.
Donderdag.
Stamppot.
Boerenkool.
(Met havermout en rookworst).
Appelbol.
Vrijdag.
Stokvisch met gebakken
uien, rijst, aardappelen
en mosterdsaus.
Peertjes uit blik.
Zaterdag.
Tomatensoep.
Kool met macaroni.
Noorsche vla.
1 pakje vanille custardpoeder, 5 dL. melk,
50 gram suiker, 100 gram sunmaid rozijnen,
2 dL. bessensap, 2 kopjes water, 1 stukje
kaneel, 20 gram sago of maizena, 50 gram
suiker.
We brengen de 50 gram suiker en water
aan de kook, strooien er de rozijnen in en
laten alles 10 minuten zachtjes doorkoken
met het stukje pijpkaneel, dat verwijderd
wordt, voordat we de bessensap gaan binden
met de sago of maizena. Nadat we dit eenige
minuten hebben laten doorkoken, laten we de
vla afkoelen en gieten deze over in een
glazen vla-schotel.
De custardpoeder maken we aan met een
weinig melk, brengen de rest aan de kook en
roern de suiker erdoor en het papje custard,
waarna wij alles eenige minuten door laten
koken, daarna van het vuur nemen en met de
garde de vla flink opkloppen en daarna over
de rozijnenvla gieten.
We kunnen den bovenkant garneeren met
kleine roze schuimpjes of met geconfijte
kersjes.
Nieren-ommelet.
1 rundernier, 4 eieren, zout, 4 eetlepels
melk, 15 gram bloem, 1 uitje, 25 gram boter,
1 dL. melk, peper, zout, sojaboter om te
bakken.
Van de 4 eieren, een weinig zout en 4 eet
lepels melk maken wij een beslag, door deze
massa eenige minuten flink te kloppen, daarna
laten wij een stukje boter in de koekepan
warm worden en gieten het beslag in de pan,
waarna de koek aan beide zijden lichtbruin
gebakken wordt, en op een bord warm ge
houden moet worden, b.v. boven op de pan
met aardappelen. De nier hebben wij met koud
water opgezet, kookt dit, dan gieten wij het
af en zetten de nier weer op het koud* water
en zout en laten het vleesch gaar koken,
waarna wij het in kleine stukjes snijden. Van
de boter en de bloem wordt een pikant sausje
gemaakt. Daarna wordt de melk, zout, peper
erbij gevoegd en tenslotte de stukjes nier.
Heeft dit alles tezamen nog ongeveer een
minuut of vijf gestoofd, dan liggen wij de
ragout in het midden van de ommelet en
slaan de zijkanten er overheen.
Gevuld rundvleesch.
1 kg vleesch, 2 uien, 150 gram spek,
1 eetlepel gehakte peterselie, 1 sneedje oud
brood, 1 ei, 50 gram boter, 100 gram vet,
zout, peper.
Een stuk vleesch, liefst eenigszins lang,
b.v. contre filet, wordt in tweeën gesneden,
gewasschen, gezouten en gepeperd. De uien
maken we schoon en bakken ze lichtbruin,
daarna worden de dobbelsteentjes spek erbij
gevoegd en alles met elkaar nog even door
gebakken; we moeten echter zorgen, dat de
uien niet te donker worden. We vermengen
nu uien en spek en peterselie met het ge
weekte sneedje brood en het ei en strijken
dit mengsel uit op eene helft van het vleesch;
de andere helft komt er bovenop en beide
stukken worden met dun touw vastgebonden.
Fet vet maken we in de braadpan heet, doen
het vleesch erin en dompelen het even om en
om, waarna we het aan alle kanten laten
bruin braden, daarna komt er een goede halve
liter, of iets meer, water bij, de gewasschen
en fijngesneden selderij en laten we het
vleesch nog drie kwartier stoven.
Het vleesch wordt overgebracht op de
vleeschschaal en de jus nog even opgekookt;
mocht het blijken, dat er te weinig is voor
twee dagen, dan voegen we nog water bij,
zeven de jus en binden deze zoo noodig met
een weinig maizena.
Kool met macaroni.
1 kg .savoyekool, 250 gr. platte macaroni,
1 groote uit, 150 gram spek, tomatensaus,
dL. water, 1 klein blikje tomatenpuree, 35 gr.
bloem, 35 gram boter, peper en zout.
De kool wordt van de buitenste bladeren
ontdaan en zeer fijn gesneden, het spek wordt
aan dobbelsteentjes gesneden en uitgebraden,
niet te bruin, daarna het spek uit het vet
halen en de stukjes later in het sausje ver
warmen. In het spekvet wordt een ui gefruit
en hierbij wordt de kool gevoegd en even
tueel peper. In een goed gesloten pan moet
de kool gaar smoren.
Oppassen voor aanbranden en zoo noodig
nog wat water toevoegen. Macaroni in 1 L.
kokend water en zout gaar koken en afgieten,
waarna de kool als een rand op een groote
schaal komt met de macaroni in het midden.
Opdienen met tomatensaus.
De kassier van het bankiershuis Zilverstein
zou heden zijn feest van zijn vijf en twintig
jarig jubileum vieren.
Maar daar hij een afkeer heeft van alle
openbare huldigingen, heeft de bescheiden
oude heer zich dezen nacht stilletjes met de
kas verwijderd.
Rauwe, geraspte aardappelen, die men b.v.
voor koekjes moet gebruiken, kleuren dikwijls
roodachtig, hetgeen men kan voorkomen door
er onmiddellijk na het raspen bloem over te
strooien.
Zelfs geisoleerde handvaten van aluminium-
pannen worden bij verhitting vaak warm, het
geen men kan voorkomen door tusschen pan
en handvat een kurk te klemmen.
Groente, die in een stoompan gekookt
wordt, behoudt alle waardevolle bestanddeelen
•n wordt, nadat ze gaar is, met een stukje
boter of zoo noodig op andere wijze ge
stoofd.
Aardappelpuree wordt steeds met warme
melk en weekgemaakte boter geklopt, afwis
selend voegt men steeds gedeelten bij en klopt
tenslotte de puree voor het opdoen enkele
minuten met de garde.
Indien men vóór het braden van varkens
karbonade insnijdingen geeft aan den buiten
rand, trekken ze onder het bakken niet op,
hetgeen steeds minder oogelijk is.
Voor het bakken van rolpens wentelt men
de plakken aan beide zijden door bloem.
Vraag: Ik heb wel eens gelezen, dat
men een vacht best zelf kan wasschen. Kunt
U mij misschien zeggen, hoe en waarmede
men een vacht moet wasschen?
Antwoord: Over het algemeen laat een
vacht zich heel goed wasschen. Hieronder
volgt het juiste waschvoorschrift:
Meet de lengte van de vacht (alleen de huid,
dus de achterkant van de vacht). Dit is noo
dig om de vacht, wanneer deze mocht krim
pen bij het drogen, weer op de juiste maat
terug te brengen. Maak een Radionsop als
volgt: Doe de vereischte hoeveelheid Radion
in een kom (1 pakje is voldoende voor ca. 30
liter sop). Voeg dan koud water in kleine
hoeveelheden toe. Goed roeren om klonteren
te voorkomen. Dan koud water bijvoegen om
een melkachtige vloeistof te verkrijgen. De
Radion-oplossing dan bij het gereedstaande
waschwater voegen, hetwelk men gereed ge
zet heeft in een groote teil. Het water mag
iets lauw zijn. Men wascht nu de vacht in de
teil; eerst bewerkt men de achterkant met
een hard borsteltje, dan keert men de vacht
om en wascht met de handen door de haren,
precies alsof men hoofdhaar wascht. Mocht de
vacht heel vuil zijn, geef dan nog een tweede
Radionsop. Na deze bewerking spoelt men de
vacht terdege uit, zoodat geen zeepdeelen
meer aanwezig blijven. Heeft men een wrin
ger, haal de vacht hier dan even door, doch
zorg ervoor, dat de haren niet tusschen de
assen komen.
Beschikt men niet over een wringer, knijp
dan zooveel mogelijk water uit de vacht met
de handen. Hang het stuk in den wind te
drogen, niet in de zon, over een ronde lat.
Tijdens het drogen schudt men de vacht af en
toe wat op, ten einde de haren wat los te
maken. Is de vacht droog, borstel de haren
dan nog eens goed na met een harden, drogen
borstel en U zult verrukt zijn over het resul
taat. Bemerkt men, wanneer de vacht een
maal droog is, dat deze gekrompen is, dan
maakt men de huid met wat sop een beetje
vochtig en rekt deze op. Daar deze weer
tijdens het drogen zou kunnen krimpen, spij
kert men het huidje even vast op een plank
(met koperen spijkertjes om roesten te voor
komen), nadat men hierop de juiste maten
heeft aangegeven.
minderwaardigheidscomplex.
Ontstaat, doordat men zich noo.
deloos iets aantrekt.
Heel dikwijls ontstaat een minderwaardig,
heidscomplex, doordat iemand zich iets aan
trekt, waaraan hij totaal geen schuld heeft en
dat hij zich dus niet behoeft aan te trekken.
Nog onlangs kwamen wij in contact met eer!
jonge vrouw, die altijd opgewekt en onbevan
gen in haar optreden was geweest, maar nu
onmiskenbare symptonen vertoonde van een
sterk minderwaardigheidscomplex. Zij ver-
meed al haar kennissen, vertoonde zich ner-
egns en ging bij voorkeur na zonsonderang
wandelen. Bij haar was het minderwaardig,
heidscomplex zoo sterk, dat het haar niet veel
minder dan menschenschuw maakte. De oor
zaak van dit alles was, dat de naam van haar
getrouwde zuster gemengd was in een minder
verkwikkelijke geschiedenis, en dat zij hierop
zoodanig reageerde, alsof het gebeurde h&4r
schuld was.
„Het is verschrikkelijk. Iedereen spreekt
over mijn zuster, uit te spreken, zei ze:
„Het is verschrikkelijk. Iedereen spreekt
over mijn zuster, en hoe! En het is haar eigen
schuld."
„Hkar schuld misschien, ja. Maar toch niet
Uw schuld?"
„Neen, dat kan wel, maar toch ziet ieder
een m ij er ook op aan. Natuurlijk zegt ieder,
een: „daar gaat de zuster van die Mevrouw
X". Ik schaam mij zoo- voor mijn kennissen^
ik ben altijd bang dat iemand erover spreken
zal. Ik moet eigenlijk noodig naar den tand
arts, maar ik durf gewoon niet te gaan uit
angst dat ik in de wachtkamer kermissen zal
treffen".
„Maar niemand zal U toch minder aanzien
om wat Uw zuster gedaan heeft. Daarvoor
bent u toch niet aansprakelijk. En zeker zal
niemand van Uw kennissen de tactloosheid
begaan om tegen U over het gebeurde te
spreken."
Bovendien overdrijft U in Uw gedachten
sterk de veronderstelling, dat men algemeen
nog zoo vervuld zou zijn van het gebeurde.
Het is alweer eenige weken geleden, erm zijn
alweer zooveel opzienbarende dingen gebeurd
sindsdien. Hoe dan ook, houdt U voor oogen,
dat U er part nog deel aan heeft, tracht U
te gedragen, alsof er niets gebeurd is, U
heeft het recht om dit te doen, want voor zoo-
ver het schuld Uwerzijds betreft, is er niets
gebeurd. Bovendien zou juist Uw ontwijkende
en schuwe houding het voorgevallene weer
doen herleven in de gedachte van menschen,
die er zonder dat al niet meer aan denken.
Niemand behoeft zich te schamen voor iets,
dat een ander gedaan heeft."
Nadat de jonge vrouw de waarheid van het
laatste argument gerealiseerd had, stond zij
anders tegenover de geheele kwestie en her
vond langzamerhand haar zelfvertrouwen.
Maar er zijn duizenden menschen, die hun
leven noodeloos laten bederven door de hou
ding aan te nemen, alsof de schuld van iets
dat een ander gedaan heeft, óók bij hen ligt.
Wij zijn slechts aansprakelijk voor onze
eigen daden, en schaamte over daden van een
ander, is altijd valsche schaamte, die wjj
met behulp van ons gevoel voor logica opzjj
kunnen en moeten zetten.
Dr. JOS DE COCK.
Van een oud, maar toch mooi
boekje over opvoeding.
In mijn bibliotheek staat één werkje, dat
ik telkens en telkens weer eens even opsla.
Het is een dun boekje, en heeft door het veel
vuldig gebruik danig geleden, maar ondanks
het onooglijke uiterlijk bevat het een inner
lijke rijkdom aam gedachten, opmerkingen en
raadgevingen, welke menig opvoedkundig
werk van tegenwoordig mist! Het is eenvou
dig geschreven en kan gelezen worden door de
„eenvoudigen".
Hoe dit mooie werkje dan heet? Het is het
werkje van M. Leopold: „De opvoeding in
Huis en School".
Ik ga enkele citaten voor u overschrijven,
waaruit u u eenigszins een beeld kunt maken
van den inhoud. Ziehier iets over de Moeder.
„Een waar woord, een woord, dat de groot-
sche roeping der moeder op eenvoudige, on
gekunstelde wijze uitdrukt zegt Hippel: „De
daglooner spreekt zijne vrouw, zoodra ze hem
een kind geschonken heeft met moeder aan.
Deze titel staat bij hem hooger dan die van
vrouw en inderdaad, de eenvoudige man heeft
gelijk."
Ergens anders over Vaders, die al zéér de
opvoeding van het kind verwaarloozen:
„Er is menig onderwijzer, die niet verdient,
onderwijzer te zijn, maar het getal vaders,
dat niet verdient, vader te zijn, is nog groo-
ter. Dat is een treurige waarheid, maa^ een
waarheid is het."
Dan weer iets over overdreven Ouderliefde:
„Men vertelt van de apen, dat ze soms uit
teederheid hunne kleinen dooddrukken. Vele
ouders doen 't zelfde, zoo niet erger; ze druk
ken hun kinderen zedelijk dood. Dergelijke
apenliefde is een der treurigste verschijnselen
in de huiselijke opvoeding, het zuiver dierlijke
ervan hoort men niet zelden uitden mond van
moeders: „Ik zou je wel van liefde willen op
eten!"
Maar Leopold gaat nog scherper te keer:
„Afgoderij is het, die de ouden op die wijze
met de kinderen plegen: ze aanbidden zich
zeiven in hun kroost. Door niets zorgen ze
slechter voor de toekomst hunner kinderen,
dan door ze te vertroetelen. Want het leven
zal nimmer handelen, gelijk zij: het zal den
weekeling met ijzeren hand aangrijpen en hem
niets geven zonder worsteling en strijd. En de
zwakke troeteling zal zijn zwakke ouders
vloeken."
Weer ergens anders lezen we:
„Over de school klagen allermeest die
ouders, over wier kinderen de school het
meest te klagen heeft."
Een mooi citaat lijkt mij tenslotte dit:
Reeds lang heeft de taal der dichters gezegd:
„In 't kinderoog ligt de hemel."
Ja, waar vader en moeder tot een edel
samenleven zijn verbonden, daar zien ze in 't
oog van hun lieveling den hemel!
't Is de hemel der liefde; ze gevoelen zich
door zijn gloed met wonderbaar vaste banden
verknocht.
't Is de hemel der onschuld; wanneer ze in
dien hemel geblikt hebben, dan zien ze elkan
der aan, en hun blik spreekt de belofte uit
dat ze de onschul dvan hun kind beschermen
en bewaren willen. Angstvalliger dan het
duurste kleinood.
t Is de hemel der vreugde; de vader, moe
der, kind, dat zijn immers de drie wezens,
die samen één hemel van geluk op aarde
kunnen hebben, als ze dien hemel niet door
eigen schuld verwoesten.
Gaarne zou ik nog verschillende citaten
hier voor u neerschrijven, doch bovenstaande
zullen u stellig reeds overtuigd hebben, dat
ik niet te veel beweerde, door te zeggen, dat
li kleine boekske een schat aan wijsheid, ver-
s andige opmerkingen en raadgevingen bevat!
k gaf deze citaten ter vergoeding van het
gemis aan ons wekelijksch citaat onder de
artikeltjes en zal trachten telkens bij ieder
oekje een gedachte weer te geven v&n
groote opvoeders (sters).
Mochten er lezers(essen) zijn, die op dit
ge ïed iets hebben te geven, te zeggen,
weten te vinden, dan houd ik my daar zeer
voor aanbevolen.
