Blum en de communisten
„Move" zal Daranyi steunen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Opnieuw stakingen
in Detroit
Van Zeeland tegen
Degrelle
De „Mar Cantabrico"
niet vergaan
Defensie-leening door de
Kamer geaccepteerd
De Zwitsersche
onschendbaarhe id
Wordt Baldwin
Lord?
Buitenlandsch
Overzicht
WOENSDAG
10 MAART 1937
65e JAARG. No. 7946
Harde woorden van rechts
Bevolkingsvraagstuk en grond-
stoffenprobleem
Katapult- cn lesvliegtuigen voor
de marine
Het vraagstuk van de grond-
stoffenverdeeling
heldeksche courant
Gisterenmiddag is de vergadering
van de Fransche Kamer hervat. De
regeering had onmiddellijke behan
deling gevraagd van het wetsont
werp, strekkende tot het uitgeven
van een leening en het opheffen van
een aantal maatregelen van de mo
netaire wet van 1 October 1936.
Het viel op dat de linkerhelft van
het volksfront, met name de commu
nisten gedurende het grootste deel
van den middag in de zittingszaal
ontbraken, hetgeen algemeen be
schouwd wordt als een protest tegen
de gewijzigde „kapitalistische" koers
der regeering.
De corr, van het Hsbl. trekt de conclusie
dat de uiterst linksche groepen zich slechts
met de grootste moeite in een koersveran
dering, die de regeering noodzaakt zoete
broodjes te bakken tegen het gehate kapita
lisme schikken. De socialisten hielden zich
uiterst rustig en waren waarschijnlijk ook
liever elders geweest. Daarentegen klonk
in de talrijke redevoeringen van rechts een
zelfvoldaan: „Hebben wij het jullie niet al
tijd gezegd, dat het zoo niet kon doorgaan"
en de complimenten, die men den heer
Blum van deze zijde bracht, nu hij „einde
lijk verstandig geworden was", moeten hem
niet veel minder onaangenaam geweest zijn
dan de telkens herhaalde vraag: „mogen
wij er nu op rekenen dat het voorgoed uit is
met jullie revolutionnaire plannen?"
Onder deze omstandigheden had de re
geering ongetwijfeld gelijk zoo kort moge
lijk te zijn. Vineent Auriol, minister van
financiën,, wien de heele zaal een doorn in
het vleesch is, liet. zegt de corr., de verde
diging van het ontwerp geheel aan zijn mi
nister-president over en Blum weigerde in
zijn korte interventie op eenig politiek de
bat in te gaan. Met enkele handige zinnen
trachtte hij aan te toonen, dat de regeering
heelemaal niet van houding veranderd is
en dat het gemeenschappelijk programma
van het Volksfront, dat geen revolutionnai
re maatregelen inhoudt, onveranderd van
kracht blijft, maar hij slaagde slecht in het
handhaven van deze onverdedigbare stel
ling. Wanneer men genoodzaakt is zijn
toevlucht te nemen tot beweringen als: „een
politicus heeft nu eenmaal slechts de keus
tusschen. zich tegenspreken of zich herha
len", dan is men er toch- maar slecht aan
toe!
De moeilijkheid voor Blum zal
thans zijn zijn uitersten linkervleu
gel in bedwang te houden en te
verhinderen, dat die hem op een
gegeven oogenblik in den steek laat
als hij al te sterk de hand houdt
aan de remedie van rechts: een be
grooting in evenwicht en een on
verbiddelijk uitsluiten van nieuwe
ongedekte uitgaven.
De opnieuw uitbrekende stakingen onder
de bootwerkers en het scheepspersoneel die
zoowaar op dit oogenblik met de tentoon
stelling in het zicht, wellicht het vertrek
van de Normandië heden zullen verhinde
ren van diezelfde Normandiër die den pre
sident van den Parijschen gemeenteraad
moet medenemen naar Amerika, waar hij
propaganda voor de tentoonstelling gaat
Maken, lijkt onder deze omstandigheden
wel een zeer omineus verschijnsel.
Flandin waarschuwt.
Als eerste spreker besteeg Flandin het
spreekgestoelte, Hij zegt dat de minister-pre-
Vraagt het land een bevestiging
van Hitler's verklaring?
.Gemeld wordt, dat de Zwitsersche regee
ring gaarne een schriftelijke bevestiging
zou ontvangen van de verklaring, die Hitier
tegenover oud-bondsraad Schulthess heeft
afgelegd en waarin hij gezegd heeft, dat
Duitschland te allen tijde de onzijdigheid
cn onschendbaarheid van Zwitserland zal
Eerbiedigen. Naar verluidt heeft de gezant
te Berlijn in de Wilhelmstrasse stappen
gedaan in de hoop. een dergelijke verkla
ring, die voor langen tijd geldig zou moe
ten zijn te verkrijgen.
Het schijnt echter dat de zaak niet zoo
eenvoudig is als zij mocht lijken, daar de
Duitsche regeering eenige tegenbeloften
vraagt. Zij zou een verklaring verlangen,
dat Zwitserland niet zal toelaten, dat zijn
houding van strikte neutraliteit geweld zou
Worden aangedaan door verlichtingen, voort
vloeiende uit het Volkenbondshandvest, en
dat de Zwitsersche regeering den strijd
van Duitschland tegen het communisme
zooveel mogelijk zal steunen.
sident geweigerd heeft over zijn politiek te
spreken, doch indien de nieuwe politiek van
de regeering anders is dan die van vroeger,
dan is dit een kwestie, welke alleen de ver
tegenwoordigers van het volksfront en de
kiezers aangaat.
Vervolgens zette Flandin uiteen waarom
hij en zijn vrienden voor het ontwerp zul
len stemmen. De regeering wil haar finan-
cieele politiek niet scheiden van de econo
mische. Flandin is van meening, dat een
nieuw programma van het volksfront den
doorslag zal geven bij de spaarders en hij
acht het noodzakelijk voor het succes der
leening, dat een strenge controle wordt uit
geoefend. Iemand die op de leening intee-
kent, kan alleen veiligheid vinden als de
sociale vrede wordt gehandhaafd.
Het publiek is verontrust, doordat
het ziet dat niet alleen oude wetten,
doch ook wetten, welke deze regee
ring heeft doen aannemen, niet wor
den uitgevoerd. Flandin doelt hier
op de wet op de verplichte arbitrage.
Tenslotte verklaarde Flandin dat indien
de regeering niet bij machte is de binnen-
landsche rust te handhaven, zij niet de mis
lukking, welke zij zelf heeft teweeg ge
bracht, in de schoenen van anderen moet
schuiven.
Het ontwerp aangenomen.
Na re- en dupliek, waarbij het zoo nu en
dan tot hatelijkheden kwam, nam de Ka
mer het ontwerp aan met 470 stemmen te
gen 46.
In de wandelgangen van de kamer verluidt
dat tegen hebben gestemd de leden van de
onafhankelijke volksactie, de Elzassers, een
dertigtal leden van de republikeinsche fede
ratie en onafhankelijk republikeinen.
In de groepen van het Centrum waren een
honderdtal leden afwezig.
ZIJN AFTREDEN TEGEN EIND
MEI VERWACHT.
In parlementaire kringen verwacht men,
dat minister-president Stanley Baldwin ein
de Mei of begin Juni zijn functie zal neer
leggen. Vermoedelijk wordt hij dan tot
graaf verheven en krijgt zitting in het
Hoogerhuis.
BALDWIN.
Tevens verwacht men, dat Ramsay Mac-
Donald zijn functie van lord-president van
den Raad zal neerleggen. Vermoedelijk zal
hii geen titel krijgen en dus de Schotsche
Universiteiten blijven vertegenwoordigen in
het Lagerhuis.
Er bestaat ook geen twijfel aan of Neville
Chamberlain zal Baldwin opvolgen, en hij
zal dan wel besloten hebben welke wijzi
gingen hij in zijn regeering wil aanbren
gen. De traditie wil, dat Neville Chamber-
ïain zijn ontslag indient om geheel vrij te
komen te staan in de keuze van zijn me
dewerkers, maar omdat zijn ontslag een
formaliteit is, bestaat er weinig twijfel
aan of de nieuwe regeering zal reeds in de
week die 31 Mei begint, voor het parlement
verschijnen.
Het Poolsche standpunt.
Gistermorgen heeft de Poolsche onderstaats
secretaris van het ministerie van Handel
en Nijverheid, Rose, er op de Grondstoffen-
conferentie op aangedrongen, dat verband
wordt gelegd tusschen het bevolkingsvraag
stuk en het grondstoffenprcbleem. Met een
jaarlijkschen bevolkingsaanwas van 430.000
zielen staat Poten in de eerste rij der Eu
ropeesche volken voor wat betreft de ont
wikkeling der bevolking Daarom heeft het
zooveel belangstelling voor de grondstoffen:
het bezit daarvan is voor Polen een zaak
van leven of dood.
Het probleem van de beschikking over de
grondstoffen moet op een nieuwen grond
slag van billijkheid geplaatst worden.
Opdracht aan Fokker.
Het departement van defensie heeft aan
de N.V. Nederlandsche vliegtuigenfabriek
Fokker te Amsterdam den bouw opgedragen
van 12 lesvliegtuigen, type Fokker S [X.
De vliegtuigen zullen elk van 'n Amerikaan
schen Menascomotor van 160 P.K. worden
voorzien.
De vliegtuigen zijn bestemd voor den ma
rineluchtvaartdienst op het vliegveld De
Kooy bij Den Helder. Zij zullen het school-
vliegtuig type Fokker S III vervangen, dat
nu ongeveer 15 jaar dienst heeft gedaan.
Ook is, naar wij vernemen, aan de Fok
kerfabriek opdracht gegeven tot den bouw
van een tweede serie verkenners op drij
vers, van het type C XI W. Dit type wordt
ook wel het katapultvliegtuig genoemd. Hr.
Ms. kruiser De Ruyter voert zulk een vlieg
tuig mede.
OPGEBRACHT NAAR SAN SEBASTIAN.
De eenige overlevende van de „Mar
Cantabrico", de Spaansche matroos
Pablo Bojuan, die niet door de be
manning van den kruiser „Canarias"
gevangen werd genomen, is gisteren
door een Fransch kustvaartuig te
Arcachon aan land gezet. Hij be
weert, volgens Un, Press, dat de
„Mar Cantabrico" niet gezonken is
doch dat het schip met zijn omvang
rijke lading oorlogsmateriaal, nadat
de brand aan boord gebluscht was,
door de „Canarias" naar San Sebas-
tian is gebracht.
Bojuan doet over het zeegevecht het vol
gende verhaal:
„Het schip, aan boord waarvan ik mij
bevond, was het 6.000 ton groote motorschip
„Mar Cantabrico", thuis behoorende te Bil-
bao. Aan boord bevonden zich een uit 150
personen bestaande bemanning en 17 passa
giers.
Het schip verliet de Vereenigde Staten met
een lading van acht vliegtuigen, juist toen
het congres het embargo op den uitvoer van
wapentuig naar Spanje afkondigde. De ,„Mar
Cantabrico" deed daarop Vera Cruz aan om
daar nog meer oorlogsmateriaal te laden,
en toen het schip eenmaal naar Spanje in
zee gegaan was, verwisselde het zijn naam
voor die van de „Adda" uit Newcastle, waar
van de tonnage vrijwel overeenkwam met
die van de „Mar Cantabrico. Helaas liet de
kruiser „Canarias" zich niet beet nemen en
begon het oorlogsschip ons te bombardeeren.
Een bom deed branrl ontstaan in ruim 2 Wij
zonden daarop S.O.S.seinen uit met gebruik
making van de roepletters van het schip,
waarvan wij ons den naam hadden toege
ëigend. Tenslotte werd onze bemanning door
de „Canarias" aan boord genomen. Wat mij
betreft, ik viel in zee en werd door uw schip
opgepikt. Overigens ben ik daar blij om.
want ik vrees dat mijn kameraden aan boord
van de „Canarias" gefusilleerd zijn."
Een conferentie met een weinig
hoopvol begin.
Er zijn weinig internationale con
ferenties in de laatste jaren geweest
die een gunstig resultaat mochten
boeken. De conferentie, die sinds
Maandag te Geneve gehouden wordt
waar een commissie van deskun
digen het vraagstuk van de grond
stoffen voorziening behandelt, lijkt
op den tweeden dag .al gedoemd tot
mislukking. Nu is het vraagstuk
van de grondstoffenvoorziening in
derdaad een der moeilijkste van
onzen tijd. Wij hebben daar eerder
op gewezen, bij den uitgesproken
wensch van Duitschland om zijn
koloniën terug te krijgen. Een wensch
welker vervulling verre schijnt te
zijn en die toch vervuld zal moe
ten worden voor een blijvende rust
in Europa.
De wijze, waarop het grondstoffenpro-
bleem thans gesteld wordt, hangt ten
nauwste met de politieke ontwikkeling der
laatste jaren samen-schreef de Nw Rott.
Crt. gisteren in een hoofdartikel, aan dit
onderwerp gewijd. Het beroep op de grond-
stoffenschaarschte is in bepaalde gevallen
de vlag, die een andere lading moet dek
ken. Vooral in Engeland heeft men niet na
gelaten daarop te wijzen en streeft men er
naar schijn en werkelijkheid te splitsen.
Het blad schijft dan:
Het grondstoffenprobleem heeft ten slotte
een veel dieperen ondergrond dan dn lou
tere voorziening met bepaalde artikelen.
Het gaat er niet om of land A een bepaald
percentage boven zijn behoefte produceert
en de productie in land B onder de binnen-
landsche behoefte blijft, het is dus geen
probleem van percentages en statistieken
De grondstoffenvoorziening is veeleer een
probleem der dynamiek, een probleem van
handelsbeweging en goederenruil. Want de
grootste tegenstellingen van overvloed cn
schaarschte van alle artikelen, dus niet
alleen van grondstoffen, kunnen niet wor
den genivelleerd, indien de verplaatsingen
niet betaald kunnen worden, indien om
den vorm te kiezen, waarin die betaling
in het internationale verkeer moet plaats
vinden daar geen goederenstroom in omge
keerde richting tegenover geplaatst kan
worden.
Het blad wijst er dan op hoe de
19e eeuw dit probleem in dezen
omvang niet gekend heeft, omdat
er toen tusschen Europa en de rest
van de wereld een ruil van eind
producten met grondstoffen en voe
dingsmiddelen was, waarop de ge-
heele internationale handel en de
welvaart van Europa gebaseerd was.
Na don obrlog is men er door de
ontwikkeling in de jongere ge
bieden en de autarkie in Euroi>a
niet meer in geslaagd een dergelijk
ruilevenwicht te herstellen, met alle
moeilijkheden die daarvan het ge
volg geweest zijn.
Het was hierop ook waar Dr. Dijt
de vorige week in een lezing over het plan
Deterding op wees. Het gezonde ruilver
keer ontbrak en daardoor was de toestand
in de wereld zoo hopeloos in de war ge
raakt. En daarvoor nu de oplossing te vin
den! Het is het probleem waarop de groot
ste economen en staatslieden zich het
hoofd breken.
De Engelsche mentaliteit van het oogen
blik is allerminst geschikt voor het vin
den van een constructieve oplossing, geluk
voor eenige maanden nog mogelijk scheen.
Sir Frederik Leith Ross is Maandag nog op
zeer scherpe wijze de vertolker geweest
van het Engelsche standpunt.
Door a priori iedere overdracht van
grondgebied als ondoeltreffend te verwer
pen, door het Engelsche aandeel in de op
lossing te beperken tot een mogelijke aan
moediging in de koloniën van de produc
tie van een grondstof, waaraan behoefte be
staat, door de afwijzing van de koloniale
potitiek van de open deur, beperkte hij het
terrein van onderzoek zoodanig, dat het
geheele werk nutteloos zal zijn. Zijn toe
voeging, dat men voor de moeilijkheden,
die zekere landen ondervinden, bovendien
zal moeten nagaan of die niet het gevolg
zijn van een eigen oeconomische of verkeerd
toegepaste financieele poltitiek, waardoor
zij zich zelf in een minderwaardige po
sitie plaatsen, was al was zij op zich
zelf ook juist zoo duidelijk tegen Duitsch
land gericht, dat men zich afvraagt of het
oogmerk der commissie een collectieve re
clame tegen enkele landen is, dan wel het
zoeken naar een oplossing van een pro
bleem, dat tot een werkelijken wereldoor
log kan leiden.
PASTOOR TE DUSSELDORP
GEARRESTEERD
De Geestelijke Roehring, pastoor van de
parochie St. Suitbertus te Dusseldorp,, is
door de politieke politie gearresteerd en in
preventieve hechtenis gesteld.
74000 arbeiders zonder werk.
De huidige toestand in de Ameri-
kaansche auto-industrie doet, zegt
Un. Press, denken aan de ergste da
gen van de groote staking bij de Ge
neral Motors. Door de stakingen
in de Cteysler- en Hudsontabrieken
worden op het oogenblik bijna vier
en zeventig duizend arbeiders ge
troffen.
Men vreest, dat. het tot soortgelijke ge
welddadigheden komen zal als onlangs in
Waukegan zijn voorgekomen, nu stakings-
posten gisteren twee directeuren van de
Chryslerfabriéken den toegang tot hun kan
toren geweigerd hebben, waarop een van
deze beide heeren verklaarde dat de sta
kers thans met het gerecht te doen zouden
krijgen.
De staking met gekruiste armen in de
Chevrolet- en Fisherfabrieken, waardoor
De premier doet een goede te
genzet.
Bij den aanvang van de vergadering van
de Belgische Kamer heeft de voorzitter van
de Kamer gisteren aangekondigd, dat de af
gevaardigden zich in den namiddag zouden
moeten uitspreken over een wetsontwerp,
waarbij in de toekomst aanvullende ver
kiezingen tijdens de zittingsperiode van de
Kamer zullen verboden zijn ingeval de va
cature niet „toevallig" is.
De socialistische fractie heeft verklaard
vóór dit voorstel te zullen stemmen.
Niettemin zal het wetsontwerp nog niet
van toepassing kunnen zijn op de door het
aftreden van afgevaardigde Olivier te Brus
sel noodig geworden verkiezing, welke
binnen veertien dagen zal moeten worden
gehouden.
Zooals men weet is deze afgevaardigde
met opzet afgetreden, om den Rex-leider
egrelle de gelegenheid te geven als lijst
aanvoerder, dank zij zijn populariteit een
serie overwinningen te forceeren en zoo
doende algemeene verkiezingen noodzake
lijk te maken.
De tegenzet van Van Zeeland.
Minister-president Van Zeeland heeft in
de Kamer verklaard, dat hij door zich can-
didaat te laten stellen tegenover Degrelle er
slechts naar streeft een nationale oplos
sing te zoeken, een oplossing tot nationaal
herstel.
Op deze wijze zal hij den kiezers vragen
zich achter hem te scharen. Hij zal niemand
aanvallen en is niet van plan aan dé ver
kiezing het constructieve karakter der na
tionale eenheid te ontnemen.
Van Zeeland vroeg de Kamer voort te
gaan met de werkzaamheden zonder zich te
laten medesleepen door oproerige agitatie
Hij besloot: ik ben er zeker van, dat gij
Ti aldus het vertrouwen zult verzekeren van
9/10 der Belgen (Aanhoudend applaus).
Het wetsvoorstel aangenomen.
De Kamer heeft met 110 tegen 26 stemmen
en een onthouding het wetsontwerji aange
nomen, waarbij voortaan gedeeltelijke ver
kiezingen in geval van een niet „toevalli
ge" vacature worden afgeschaft.
Het wetsontwerp heeft niet betrekking op
de verkiezing noodig geworden door de af
treding van van Zeeland.
De regeering heeft dus, zegt de corr. van
de Msb. den handschoen opgeraapt. Tijdens
den kamerzitting van hedennamiddag heeft
minister-president van Zeeland o.m. ver
klaard, dat het land rust en kalmte noodig
heeft en dat een verkiezing er niet gewen^cht
is, doch dat de regeering deze toch aan
vaardt, om tot het ophelderen van de situ
atie te helpen bijdragen.
Onder gejuich van de regeeringspartijen
verklaarde de heer Van Zeeland verder, dat
hij had aanvaard, als candidaat op te tre
den, huiten alle partijen om, doch in werke
lijkheid als candidaat van de regeeringspar
tijen.
Van rexistische zijde werd geroepen: „Rex
zal zegevieren."
veertien duizend arbeiders getroffen wer
den, is daarentegen bijgelegd, nadat de
maatschappijen zich bereid hadden ver
klaard, de leden van den vakbond, die on
der beschuldiging van het voeren van pro
paganda voor de vakorganisatie waren ont
slagen, weer in dienst te nemen.
De toestand in Detroit is zoo gespannen,
dat de gouverneur van Michigan, Frank
Murphy, die reeds bij de laatste stakingen
met succes de rol van bemiddelaar heeft ge
speeld, zijn vacantie in Florida heeft afge
broken en per vliegtuig naar Detroit is ver
trokken, om daar toezicht uit te oefenen
op de arbitrage-onderhandelingen.
De uit de laatste stakingsbeweging beken
de vrouwenbrigade, die de stakers van le
vensmiddelen voorzag, heeft haar werk
zaamheden hervat.
Vrees voor een staatsgreep in
Hongarije niet geweken.
De Maandagavond te Boedapest gepubli
ceerde officieele mededeeling heeft de open
bare meening in het land niet tevredenge
steld. Alleen de Duitschgezinde pers aan
vaardt het standpunt der regeering volko
men. De „Pester Lloyd", die onder invloed
van het departement van buitenlandsche
zaken staat, verlangt ,dat de geheele aan
gelegenheid bekend zal worden gemaakt Het
blad schrijft: „Hoewel de autoriteiten een
geruststellende verklaring hebben afgelegd,
weet men nog niet, welk gevaar de regeering
heeft bezworen: Daranyi moet het land
daarvan in kennis stellen. Alle partijen zul
len hem steunen, maar hij moet de geheele
waarheid zeggen. De bescherming van het
land tegen een door het buitenland geor-
ganiseerden staatsgreep is een zaak, die niet
alleen Hongarije, maar geheel Europa aan
gaat. Daranyi kan zeker zijn van den steun
van het geheele volk en van alle beschaaf
de Europeesche volken".
Bela Marton, ondervoorzitter van de par
tij der nationale eenheid en voorzitter van de
,Move" heeft verklaard, dat hij een volkomen
vertrouwen in Daranyi heeft. Zoo lang
Daranyi aan het bewind blijft, zal Marton
hem niet bestrijden. Marton" ontkende verder
deel te hebben aan een onwettige beweging
en zeide er van overtuigd te zijn, dat in Hon
garije geen enkele organisatie van dien aard
bestaat.
Daranyi heeft Marton, die hem een me
morandum betreffende verschillende sociale
aangelegenheden kwam aanbidden, ontvan
gen. De minister-president verklaarde het
met de opstellers van het memorandum eens
te zijn ten aanzien van de waarborging der
vrijheid van arbeid. De regeering zal zich
bezig houden met de gedachte van betaalde
vacantie en gezinsloonen voor de arbeiders.
