Stadsnieuws
frits coltof
De officieele opening van het
nieuwe Nutsspaarbankgebouw
kanaalweg
naast casino
Woensdag 17 Maart 1937
Heldersche Courant
Tweede Blad
Het 55-jarige bruiloftspaar
Onderzeebooten worden
reisklaar gemaakt
Over pijnlijke voeten
De plechtigheid verricht door
burgemeester Ritmeester
De genoodigden enthousiast over het nieuwe gebouw
Hedenmiddag opening nieuwe
zaak van den heer J. van Dam
Concert
„Oranje Harmonie Kapel"
de algehele stoffering, alsmede
de levering der stalen kantoor-
meubelen der nieuwgeopende
nutsspaarbank werd opgedragen
aan
wo n i n g in rich ting
Van het plan van de oudjes Meer 0m hun
55-jarige echtvereniging, maar in alle stilte
te vieren en klokke negen onder de wol te
kruipen, is niet veel gekomen.
Voor dag en dauw waren buurtbewoners al
in de weer om het huisje in de Timmersteeg in
feestkleed te steken en toen de zon over de
schuttingen in de steeg kwam gluren, bescheen
ze de vroolijke guirlandes, die voor het kleine
huisje waren opgehangen en die getuigden van
de genegenheid van de buurtbewoners met
deze oudjes, die in stilte hun gang gaan.
En toen kwam de post met brieven en post
wissels, altemaal verrassingen, die het brui
loftspaar niet verwacht hadden en die dezen
dag tot een feestdag maakten. Er kwamen stad-
genooten, die met een gelukwensch ook een
stoffelijk blijk gaven van hun medeleven in dit
zeldzaam gebeuren, 's Middags kwam de bur
gemeester met den waarn. secretaris, den heer
Wessel, de gelukwenschen van het gemeente
bestuur aanbieden. Een prachtige bloemen
mand was hun komst voorafgegaan.
's Avonds bracht „Held. Fanfarekorps" een
serenade, die honderden op de been bracht en
een ongekende drukte in de Timmersteeg ver
oorzaakte. En zoo vloog deze feestdag om
Het is namens het echtpaar Mee-, dat we
aan allen, die hun dezen dag vreugde bezorg
den, hartelijk dank zeggen. Men heeft er twee
menschen, die stil en vergeten leefden, een zon-
nigen, blijden dag mee bezorgd, die hun pad nog
lang zal bestralen.
In verband met de loopende geruchten en
de vragen, die ons van verschillende kanten
bereiken, met het oog op het gereedmaken
van de onderzeebooten Hr. Ms. „O 12, „O 13",
„O 14" en „O 15", kunnen wij mededeelen, dat
van een vertrek van de booten naar Spanje,
op het oogenblik nog geen sprake is.
De vier onderzeebooten zijn reisklaar ge
maakt in geval een uitzending noodig zou
zijn. Dat de booten dus vanavond zouden ver
trekken, zooals ons van verschillende kanten
werd meegedeeld, moet beschouwd worden
als volkomen uit de lucht gegrepen.
i dat met distinctie vertolkt werd.
trvü-« bracht een marsch, gevolgd door een
gift, een marschpotpourri en wij mogen het
bekend veronderstellen, dat in dit genre de
u.w.k. opvallende prestaties weet te berei
ken. Zoo ook gisteravond.
Een woord van waardeering voor 's heeren
Hertsworm's werk in deze willen wij niet ont
houden. Dat de kapel de laatste jaren onder
goede leiding staat, is trouwens reeds eerder
bewezen.
Vermelden wij voorts nog, dat de heer Beije
bij de opening welkom heette de vertegen
woordigers der Chr. Oranjever., der Muziek-
comm., Alg. Oranjever. en de leden van D.I.C.,
die na de pauze een kort klucht opvoerden.
Donderdagavond 8 u. zal, in Musis Sacrum,
een lezing worden gehouden, met lichtbeelden,
over pijnlijke voeten, door een zuster der Supi-
nator-centrale. Het feit, dat een groot percen
tage menschen pijnlijke voeten heeft, doet ons
vermoeden, dat er voor dezen avond groote
belangstelling zal zijn. De toegang is gratis.
Men zie voor bizonderheden de advertentie
m dit nummer.
Gistermiddag heeft onder groote be
langstelling van autoriteiten en genoodig
den, de officieele opening van het nieuwe
gebouw van de Nutsspaarbank aan den
Polderweg no. 1 plaats gehad.
Gravenstraat 87.
Onder verwijzing naar de advertentie van
den heer J. van Dam in ons nummer van
gisteren en het Advertentieblad van heden,
waarin bekend gemaakt wordt, dat een nieuwe
zaak geopend zou worden in Sanitair en
electrische artikelen, vestigen wij er de aan
dacht op, dat deze opening plaats heeft
hedenmiddag 4 uur. De zaak is gevestigd
Gravenstraat 87.
Gisteravond heeft in Casino het tweede,
en tevens laatste, winter-concert plaats
gevonden van de „Oranje Harmonie Ka
pel", onder leiding van den heer J. J. W.
Hertsworm, een concert, dat voor het or
kest, uit goeddeels nieuwe nummers be
stond, zoodat wij met belangstelling de
prestaties van deze, de laatste jaren steeds
beter wordende muziekvereeniging, be
luisterd hebben.
In afwijking met de op het programma aan
gekondigde Psalm 150 werd aangevangen met
de wijdingsvolle Koraal uit de „Matthaus Pas
sion" van Bach, een kort, doch steeds weer
aangrijpend stuk muziek, dat een verdienste
lijke weergave ten deel viel. Volgde een marsch
van Kruse en daarna de even oude als ge
liefde Suppé Ouverture „Dichter und Bauer".
Nu is het nadeel van alle popuiane muziek,
dat de onvolkomenheden zoo helder aan het
daglicht treden en dit was dan ook wellicht
de oorzaak, dat ons na de eerste, uitstekende,
satzen, het geheel wat onzeker, wat wijfelend
voorkwam. Tusschen de saxofonen en clan-
netten vlotte het niet al te best, terwijl het
koper in zijn geheel herhaaldelijk wat achter
op kwam. Gelukkig floreerde het in het
tweede gedeelte belangrijk beter, en kreeg
men tenslotte de echte Suppé muziek te hoo-
ren: sterk, breed van structuur.
Volgde de „Polka de Concert", een piccolo
solo van den heer Hertsworm, een aardig, zij
het eenvoudig nummertje, waarbij als solis
optrad de heer K. A. Klooster. Voor een dilet
tant verrichtte deze voortreffelijk werk, hoe
wel het jammer was, dat het orkest m som
mige details te geforceerd °Ptrad-
Qua compositorisch geheel kon het nimme
ons bekoren en een volgende opvoermg za
het ons zeker op nog gelukikger wijze c
hooren.
Als laatste nummer voor de pauze kreeg
men „Muziek aan 't Hof van LodewijkXIII
van Bernhagen. Charmante muziek die heel
goed uitgevoerd werd. De verschillende or
onderdeelen kregen hier de gelegenhei
kunnen te demonstreeren en de goeddeels cor-
recte vertolking bewees, dat ijverige vo r
die met name aan d i t nummer met vreemd
W Na de pauze volgde wederom een marsch
de wals „An der Schonen Blauwen Donau en
„Luise di Montfort", een clannetsolo van M.
Bergson. De solist was de heer H. Bye J
heeft op alleszins loffelijke wijze zyn par j
geblazen. Een zeer sonore klank en sp
in de laatste satzen een vaart, die uit tecn-
nisch oogpunt zekrr een compliment toekomt.
Ook de begeleiding was hier uitstekend (be
langrijk beter dan bijv. in het eei
noemde solo-nummer) en het applau
hem gebracht werd. was inderdaad de spon
tane dank, die den betrokkene rechtens toe
Van' Messager kreeg men hierna „De Twee
Huifjes" (concoursnummer van Texel),
Aanwezig waren o.m. het dagelijksch be
stuur onzer gemeente, vertegenwoordigd door
burgemeester Ritmeester, de wethouders v. d.
Vaart en Smits en den waarnemend gemeente
secretaris Wessel, het bestuur van den Neder-
landschen Spaarbankbond, vertegenwoordigd
door de heeren F. C. A. Gebhard en den heer
G. H. Kolff, het hoofdbestuur der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen (de heer J. Hovens
Greve, algemeen secretaris), het Departement
tot Nut van 't Algemeen, vertegenwoordigd
door het dagelijksch bestuur, de heeren G. Rit
meester, H. Ph. Kottman en J. Fray, de Rijks
postspaarbank, vertegenwoordigen dfe1 direc
teur, de heer A. Kuiler, de oud-bestuursleden
van de Nutsspaarbank alhier, de heeren H. W.
Bakker, J. C. Duinker en Fr. Dekker en voorts
representanten van het Schoolspaarwezen, be
stuursleden van de Nutsspaarbank alhier en
van de Nutsspaarbank te Alkmaar. Voorts
waren aanwezig de directeur van de Ambachts
school, de heer A. Smit, de directeur van de
Gasfabriek, de heer J. N. E. Teune, de direc
teur van de Rotterdamsche Bank, de heer
J. P. G. Posthuma, notaris J. W. J. Schreuder,
de architecten, de aannemer en de onder-aan
nemers van het gebouw en natuurlijk ook het
personeel van de Bank.
Omstreeks 2 uur vereenigden zich allen in
de hall van het gebouw, welke opgevroolijkt
werd door een groot aantal bloemstukken, dat
binnengekomen was, en sprak de voorzitter
van het bestuur van de Nutsspaarbank, de heer
R. Kasteleijn.
het openingswoord.
Na allen hartelijk welkom geheeten te heb
ben, in het bijzonder de heer G. Ritmeester, in
zijn dubbele functie van burgemeester en voor
zitter van het Departement Den Helder der
Mij. tot Nut van 't Algemeen, beantwoordde
de heer Kasteleijn de vraag wat het bestuur
aanleiding heeft gegeven om in dezen tijd tot
dien bouw te besluiten.
Spr. zou die vraag heel kort en zakelijk kun
nen beantwoorden door te zeggen, dat de
groote uitbreiding van het bedrijf in de latere
jaren dat noodzakelijk maakte, terwijl de be
schikbare ruimte en inrichting in het oude ge
bouw daarvoor ten eenenmale te kort schoten.
Met een dergelijke verklaring wil spr. echter
niet volstaan, omdat het bedrijf een instelling
is waarbij elke spaarder belang heeft te weten
hoe zijn spaarpenningen worden beheerd en
wat het bestuur deed om zijn belangen voor
te staan.
Aan de hand van het bekende gezegde: „wie
het heden wil beoordeelen, ook de geschiede
nis moet kennen", vertelde spr. in groote trek
ken van de geschiedenis van de stichting
de Nutsspaarbank.
De Nutsspaarbank werd 8 Maart 1843 opge
richt en later, in overleg met de betrokken
Rijks-departementen, een afdeeling Voorschot
ten op Pensioenen daaraan verbonden. Gezien
de resultaten in den loop der jaren bereikt,
past een woord van hulde aan hen, die des
tijds het initiatief hebben genomen tot de op
richting en niet minder aan al die mannen die
achtereenvolgens en geheel belangeloos het
beheer op zich hebben genomen.
Langzaam maar zeker doorwerkende, ont
stond er omstreeks 1890 een verschil van op
vatting tusschen het daarvoor aangewezen
Spaarbankbestuur en het bestuur van het
Nuts-departement, dat na een langdungen en
scherpen strijd en na een krachtig hetoog van
den toenmaligen voorzitter van het Spaarbank-
bestuur den heer C. Stammes, eindigde met
het besluit, dat de Spaarbank voortaan zou zijn
een instelling met een zelfstandig bestuur, los
van het Departementsbestuur, alleen, met deze
restrictie, dat de bestuursleden zouden worden
gekozen door het Nuts-departement.
Sedert heeft het Nuts-departement dus
alleen nog het vaderschap en daarop bl«ft
bestuur grooten prijs stellen. In het jaar
besloot het bestuur tot de stichting van een
eenvoudig kantoorgebouw annex conciërge
woning en een gymnastieklokaal op de plaats
waar thans het nieuwe gebouw verrezen is.
Toen spr. in 1904 bestuurslid werd, telde de
Snaarbank pl.m. 500 spaarders, met een totaal
hdeg-kapitaal van pl.m. 150.000, terwijl vele
gepensionneerden gebruik maakten van de ge
legenheid om voorschotten te ontvangen.
Tot directeur werd in 1926 benoemd de heer
A. J. Witsenburg, deze trad spoedig in functie
voerde in overleg met het bestuur allerlei ver
anderingen in, ook in verband met de door het
Spaarbankbureau gestelde eischen, en trachtte
zoodoende het bedrijf omhoog te werken.
Sedert 1926 is het met onze instelling dan
ook steeds crescendo gegaan en met een vlug
tempo, en kunnen wij thans bogen op het feit,
dat 10.300 spaarders daarvan gebruik maken,
met een gezamenlijk tegoed van rond
3.000.000. Hier past zeker een woord van
dank aan het adres van den directeur, den
heer Witsenburg, die de zaken met energie
heeft aangevat en door zijn krachtdadig op
treden en gesteund door zijn personeel zeer
veel heeft bijgedragen om dit resultaat te'be
reiken.
Dat een dergelijke uitbreiding gepaard moest
gaan met uitbreiding van administratie, vol
doend personeel en andere zaken, ligt voor de
hand. De weinige ruimte in ons bestaande kan
toorgebouw kwam de laatste jaren dan ook
zeer in het gedrang en bleek tenslotte een al-
geheele vernieuwing de eenige goede oplossing.
Alvorens daartoe over te gaan, meende het
bestuur daarvoor de noodige gelden afzonder
lijk te moeten reserveeren, wat de laatste jaren
dan ook is geschied en waardoor is voorkomen,
dat opvolgende besturen voor ongewenschte
lasten zouden komen te staan. M.a.w.: „als het
gebouw met inventaris straks geheel gereed is
opgeleverd, is het ook betaald, zonder onze
gewone reserve belangrijk te hebben aange
tast".
Spr. bracht vervolgens dank aan de architec
ten Baanders en Peters, aan den opzichter
Deutekom, aan aannemer Groot, aan alle overi
gen, die bij den bouw en de inrichting betrok
ken geweest zijn, aan de leerlingen (en den
heer Dijkstra) van de Ambachtsschool voor de
aangeboden rustbank.
Met den wensch, dat nu en in de toekomst
velen en bij voorkeur kleinere spaarders den
weg naar dit gebouw zullen vinden en daar
door de Heldersche Nutsspaarbank nog velen
ten zegen zijn, niet alleen in het particulier,
doch zeker ook in het algemeen belang, ein
digde spr. met het uitspreken van het devies
van den Nederlandschen Spaarbankbond:
Sparen is de bron van volkskracht".
De burgemeester opent het gebouw.
Het woord was daarna aan den heer G. Rit
meester, burgemeester van onze gemeente, die
constateerde, dat we behalve in de eeuw van
het Kind, ook in de eeuw van de Te c h-
n i e k leven. Welk een verbazendwekkende
vooruitgang heeft de techniek, vooral sinds
1910, gemaakt! Spreker gaf daarvan enkele
voorbeelden, waarvan die van de Philips-gloei-
lampenfabrieken de meest sprekende was. Hoe
groot deze techniek echter ook is, zij wordt
overtroffen door die van het spaarbank
wezen.
De opening van het nieuwe Nutsspaarbankgebouw
Een foto van het bestuur en genoodigden
Sprekende over de Spaarbank, constateerde
spreker, dat er zeer veel veranderd is in
de laatste tien jaren, met name sinds de lei
ding van de Bank bij den heer Witsenburg,
den huidigen directeur, berust. De Spaarbank
werd in 1843 opgericht en verkreeg .in 1894
een eigen gebouw. Thans bedraagt de omzet
van inleg en terugbetalingen per jaar bijna
5 millioen, het aantal handelingen, dat door
het publiek op de Bank verricht wordt, onge
veer 52000, het aantal spaarbusjes, dat in
omloop is ruim 2000, waarin per jaar een
bedrag van ongeveer 50.000 gulden gespaard
wordt. Het aantal inleggers bedraagt momen
teel meer dan 10.000, terwijl een bedrag ver
schuldigd is van 3 millioen gulden!
De Nutsspaarbank is van groote beteekenis
voor de gemeenschap van Den Helder, aldus
vervolgde de heer Ritmeester. Spaarzaamheid
is een groote deugd! Heel geestig merkte de
magistraat op, dat op de plek, waar thans dit
gebouw staat, in vroegere dagen de gymna
stiek beoefend werd. Hoe nuttig deze sport
overigens voor de cultuur van ons volk ook
is, hoopte hij toch, dat er thans op deze plek
geen gymnastische toeren meer verricht zou
den worden, waarvan hij intusschen volkomen
overtuigd was.
Spr. herinnerde vervolgens aan het oude
gebouw, waarvan de bouw destijds onder lei
ding van den heer Kasteleijn plaats vond.
Bouwde de heer Kasteleijn dus toen aan het
Spaarbank gebouw, sinds 26 Augustus
1904 bouwde hij ook aan het Spaarbank-
wezen, toen 'hij- n.1. lid van het bestuur werd.
Uit inlichtingen is spr. gebleken, welk een
groote beteekenis de heer Kasteleijn steeds
aan zijn nieuwe functie heeft verbonden en
hoe ontzettend veel hij gedaan heeft voor de
spaarbank, voor het spaarbankwezen en dus
voor de spaarders! Het is niet gering wat de
Bank, vooral voor kleine spaarders, doet en
spreker wil daarvoor het bestuur, maar vooral
ook den heer Kasteleijn, recht hartelijk dank
zeggen. De heer Kasteleijn moet datgene, wat
thans bereikt is, maar beschouwen als de
kroon op zijn werk. „Dit jaar," aldus de bur
gemeester, „is u een Koninklijk blijk van ver
trouwen geschonken, maar ware dat niet het
geval geweest, dan hadt U het thans zeer
zeker gekregen."
In aansluiting op deze woorden van dank
aan den heer Kasteleijn en het bestuur, sprak
de heer Ritmeester woorden van respect aan
het adres van de architecten en woorden van
dank aan het personeel onder leiding van den
heer Witsenburg.
Het speet spr. overigens ten zeerste, dat
het gebouw op een plek staat als thans
het geval is. Liever had hij gezien, dat er
inderdaad gesproken kon worden van een
Konings plein. Wy zien niet graag, dat
Den Helder door de Spoorwegen in tweeën
gesplitst wordt en wij achten dat ook niet
in het belang van Den Helder. De Neder-
landsche Spoorwegen hebben helaas hun
eigen visie. Maar in feite beteekent deze
splitsing een nadeel voor de gemeenschap
in onze stad. Laat ons hopen, dat binnen
afzienbaren tijd een verandering in deze
zal komen.
Spr. eindigde met het bestuur en het perso
neel de beste wenschen over te brengen en de
hoop uit te spreken, dat de Spaarbank moge
bloeien en groeien in het belang van de Hel
dersche gemeenschap. Daarna verklaarde hjj
het nieuwe gebouw voor geopend. (Langdurig
applaus).
Bezichtiging van het gebouw.
Op instigatie van den heer Kasteleijn ging
men daarna over tot het bezichtigen van het
gebouw, dat aller bewondering had.
In ons nummer van Zaterdag gaven wij
reeds een vrij gedétailleerde beschouwing van
het gebouw, welke wij thans nog willen aan
vullen met de volgende twee opmerkingen.
Het atelier Winckels heeft o.m. op alleraar
digste en suggestieve wijze werk gemaakt van
de publicatiekasten, terwijl de firma F. Coltof
veel succes heeft met de meubileering en
stoffeering van het gebouw. Vooral het
moderne bureau van den directeur trok veler
aandacht.
Na de bezichtiging vereenigden allen zich
in de fraaie bestuurskamer, waar een ver-
versching werd aangeboden. Het was hier, dat
men nog ruim een uur gepoeglijk bij elkaar
bleef, in welke periode nog enkele afgevaar
digden naar voren traden om het een en ander
te zeggen.
Eerst was het de heer
F. C. A. Gebhard uit Zaandam,
bestuurslid van den Nederlandschen Spaar
bankbond, die zeide, dat vele andere Spaar
banken jaloersch zouden zijn, als zij een in
richting zagen als deze. Een totale inleg van
3 millioen is inderdaad gen formidabel bedrag,
maar spreker wees op Zaandam, waar de
Nutsspaarbank tien jaar geleden eveneens in
een nieuw gebouw trok. Het gevolg was, dat
deze instelling dezer dagen een totale inleg
van 7 millioen bereikte. Met dit beeld voor
oogen, sprak de heer Gebhard den wensch uit,
dat het de Heldersche Nutsspaarbank net zoo
moge gaan, waaraan hij niet twijfelde, gezien
dit gebouw en de keurige bediening door het
personeel.
De algemeen secretaris van de Maatschappij
tot Nut van het Algemeen,
