telling te Schagen
Productiecijfers van
onze zwart bonten
In de beervelden
van Berlijn
Donderdag 18 Maart 1937.
Vierde blad
Hoe druk tiet te Schagen was!
D. PLUIMGEDIERTE.
De openingsplechtigheid van de tentoon
stelling had nog een staartje in dezen zS"
dat de voorzitter als zoodanig jubileerde.
De Voorzitter Jubileert en wordt
gehuldigd.
Na het openingswoord van den voorzit-
Ier, stond de vice-voorzitter de heer Jm
Blaauboer Kz. op, en deed mededeeling van
het feit dat de Voorzitter der vereenigine
als zoodanig zijn 25sten jaardag viert Snr
weet uit naam van het Bestuur, Commissie
van Bijstand, Juryleden en Inzenders te
spreken, wanneer hij den heer Wilken van
harte complimenteert, met dit feit. Snr
wijst er op hoe de heer Wilken door zijn
persoonlijkheid, door zijn eigenschappen
veel voor de tentoonstelling heeft gedaan
en haar heeft doen slagen. Zijn periode van
voorzitterschap viel juist in een tijd van
■groote moeilijkheden en het was het groote
optimisme van den voorzitter, waardoor h°t
bestuur weer met vollen moed de organisa
tie der tentoonstelling ter hand nam Na
mens Bestuur, Jury en allen, die bij onze
tentoonstelling betrokken zijn, dankt spr
den heer Wilken zeer hartelijk voor alles
wat hij voor de tentoonstelling heeft ge
daan en biedt hem, ter herinnering aan dit
25-jarig jubileum de gouden insigne der
vereeniging aan, daarbij den wensch uitende
dat hij nog menig jaar ter gelegenheid van
de tentoonstelling, met plezier dit onder-
scheidingsteeken moge dragen.
Daverend applaus.
De heer Wilken is zeer verrast door dit
gebeuren en deelt mede, hoe de secretaris
dit feit voor hem heeft verzwegen. Hij is
zeer erkentelijk voor de insigne en hoewel
hij wel eens den wensch te kennen heeft
gegeven, wegens zijn leeftijd als voorzitter
te bedanken, een dag als vandaag geeft
weer moed. Spr. hoopt dat het de tentoon-
jstelling nog lang goed moge gaan.
Applaus!
BEKRONINGEN:
A. VETVEE.
No. 't Voor den besten en fijnsten ge
lnesten os, met hoogstens 6 breede tanden.
Ie prijs f25.—, S. v. Klaarbergen, Dokkum;
2e prijs f10.A. Pruissen, Haarlemmer
meer (2 X); Kwaliteitsdiploma S. v. Klaar
bergen, Dokkum; Bestuursprijs: D. v. Leeu
wen, Hoofddorp.
No. 2. Voor den besten, fijnsten 2-jarigen
bs. met. hoogstens 2 breede tanden: 2e prijs
f 10.J. H. J. v. Hulsen Amsterdam (W.).
No. 3. Voor de beste en fijnste gemeste
koe, met 8 breede tanden: le prijs f25.
j. H. J. v. Hulsen, Amsterdam (W.); 2e prijs
f20.C. Butter Jr., Oudkarspel; 3e prijs
f 15.K. Braak, Hoogwoud; 4e prijs f 10.
K. v. d. Meer, Westwoud; Kwaliteitsdiploma
J. H. J. v. Hulsen, Amsterdam (W.).
r No. 4. Voor de beste en zwaarst gemeste
koe met 8 breede tanden: le prijs f25.H.
Poel, Dorkwerd (Gr.); 2e prijs f 15.J. H.
p. v. d. Zijden, Heemstede; 3e prijs f 10.
Gebr. Sloten, Haarlemmermeer; Kwaliteits-
idiploma H. Poel, Dorkwerd.
No. 5. Voor de beste en fijnste gemeste
koe met 6 breede tanden: le prijs f25.—, O.
de Kok, Nw.-Vennep; 2e prijs f20.J. J.
Meijer Dz., Hoofddorp; 3e prijs f 10.C.
Bulk, Nw.-Vennep; Kwaliteitsdiploma A.
Pruissen, Haarlemmermeer; Bestuursprijs: J.
Druif, Twisk.
No. 6. Voor de beste en fijnste gemeste
koe met 4 breede tanden: le prijs f25.D.
Haremaker, Beemster; 2e prijs f20.O. de
Kok, Nw.-Vennep; 3e prijs f 10.—, J. J. Meijer
Dz., Hoofddorp; Kwaliteitsdiploma: D. Hare
maker, Beemster; Bestuursprijzen S. Kooi-
stra, Witmarsum en J, Druif, Twisk,
V
..Y001! de beste en fijnste gemeste
p dikbil, niet afgewisseld: le prijs 20.—,
r' nnSSen' Haarlemmermeer; 2e prijs 10.
L. Bulk, Nw.-Vennep; Kwaliteitsdiploma D.
ir£eixr er' Beemster; Bestuursprijzen: O. de
kurri w"~^enneP en S. v. Klaarbergen, Dok-
Ko. 8. Voor de beste en fijnste gemeste
vaars, met hoogstens twee breede tanden:
16 Prijs f 25, A. Pruissen, Haarlemmermeer,
e prijs 15.Gebr. Sloten, Haarlemmer
meer; 3e prijs f 10.—, J. H. P. v. d. Zijden,
Heemstede; 4e prijs f5.—, W. Govers, Lutje
winkel; Kwaliteitsdiploma W. Govers, Lut-
jewinkelBestuursprijzen: Jm. Blaauboer
Gz., Kolhorn en Joh. C. Bruin, Burgerbrug.
No. 9. Voor de beste vette koe (melkge
vend): le prijs f25—, P. Donker Pz., Twisk;
-e prijs f 15.P. Donker Cz. Jr., Twisk; 3e
prijs f10.C. Donker Pz., Twisk; 4e prijs
f5. H. J. E. v. Hoorn, Wieringerwaard;
Kwaliteitsdiploma C. Donker Pz., Twisk.
Verg!. Zilv. Kampioensmedaille voor het
beste beest van de Tentoonstelling, gekozen
uit de eerste prijswinners der rubrieken 1
9, A. Pruissen, Haarlemmermeer.
No. 10. Voor het beste vette kalf: le prijs
flO.K. Gootjes, Dirkshorn; 2e prijs f5.
J. Morsch, Oudorp; 3e prijs f2.50, W. Govers,
Lutjewinkel; Kwaliteitsdiploma: K. Gootjes,
Dirkshorn.
B. WOLVEE.
No. 1. Voor de beste oonschapen van
Texelsch ras, met of zonder lammeren, inge
zonden 3 stuks: le prijs f 10.—, N. D. Kaan,
Wieringerwaard; 2e prijs f7.50, J. Broers,
Benningbroek; 3e prijs f5.—, P. Marrees,
Beemster; Bestuursprijs: M. Kant, Winkel.
No. 2. Voor de beste overhouders, ingezon
den 10 stuks: le prijs f 10.—J. Stammes,
Nieuwe Niedorp; 2e prijs f7.50, Joh. de Veer,
Schagen; 3e prijs f5.—, Joh. de Veer, Scha
gen; 4e prijs f2.50, C. Limpers, Wieringer
waard.
No. 3. Voor den besten ram, van Texelsch
ras, geboren in 1935 of vroeger: le prijs f7.50,
C. Donker, Schel-linkhout; 2e pr. f'5.P.
Marrees, Beemster; Bestuursprijs: Wed. H.
Langedijk, Abbekerk.
No. 4. Voor den besten jarigen ram, van
Texelsch ras: le prijs f7.50, P. Marrees, Beem
ster; 2e prijs f 5.C. Donker, Schellinkhout;
3e prijs f2.50, H. Mulder, Groet, Schoorl; Be
stuursprijzen: Wed. H. Langedijk, Abbekerk
en S. Borst, Heerhugowaard (N.).
C. VARKENS.
No. 1. Voor de beste vette varkens, inge
zonden 2 stuks: le prijs f 10.—Joh. C. Bruin,
Burgerbrug; 2e prijs f7.50, C. Breebaart,
Schagen; 3e prijs f5.S. de Jong, Wierin
gerwaard; 4e prijs f2.50, Joh. C. Bruin, Bur
gerbrug.
No. 2. Voor de beste fokzeug met biggen,
ingeschreven in het Noórdhollandsch Groot
Yorkshire-Varkensstamboek: le prijs f 15.
P. Gootjes, St. Maarten; 2e prijs f 10.M.
Kant, Winkel; 3e prijs f5.C. Wagemaker,
Sijbekarspel.
No. 3. Voor de beste dragende fokzeug, in
geschreven in het Noordhollandsch Groot
Yorkshire-Varkensstamboek: le prijs f 15.
S. Borst, Heerhugowaard (N.)2e prijs f 10.
S. v. d. Wal, Winkel; 3e prijs f5.C. Wa
gemaker, Sijbekarspel; Bestuursprijs Jb.
Pleyter Nieuwe Niedorp.
No. 4. Voor den besten dekbeer, inge
schreven in het Noordhollandsch Groot
Yorkshire-Varkensstamboek: le prijs f 15.
P. Laan, Opmeer; 2e prijs f 10.K. Braak,
Hoogwoud; 3e prijs f5.J. M. Klaver, Span
broek; Bestuursprijs: N.-H. Varkensstamboek
(No. 900, geïmporteerd uit Zweden), buiten
mededinging,
No. 2. Hollandsche Hoenders (Hambur
gers): le prijs f2.50, S. Vasbinder, Alkmaar;
2e prijs f 1.50, dezelfde.
No.3. Wyandottes: le prijs f2.50, Jb. de
Groot, Alkmaar.
No. 4. Leghorns (wit): le prijs f2.50, W.
C. v. Geelen, Schagen.
No. 5. Leghorns (patrijs): le prijs f2.50,
Jb. de Groot, Alkmaar.
No. 6. Leghorns (andere kleuren): le prijs
f2.50, J. F. Hannema, Winkel.
No. 9. Minorca's: le prijs f2.50: Jasper
Smit, Spanbroek; 2e prijs f 1.50, Jb. de Groot,
Alkmaar.
No. 10. Rhode Island Reds. le prijs f2.50,
J. Blaauboer, Alkmaar.
No. 11. Barnevelders: le prijs f2.50, Mevr.
G. LeguitBrak. Schagen.
No. 14. Andere rassen: le prijs f2.50, Fr.
Molenaar, Schagen2e prijs f 1.50, D. Wit
Cz., Nieuwe Niedorp.
Krielen:
No. 15. Hollandsche Krielen: le prijs
f2.50, H. Bood Az., Hoogwoud; 2e prijs
f 1.50, C. Hoep, Winkel.
No. 16. Java Krielen: le prijs f2.50, J.
Kamp, Oudorp; 2e prijs f 1.50. K. Groen,
Lutjewinkel.
No. 17. Wyandotte Krielen: le prijs f2.50,
Jasper Smit, Spanbroek, 2e prijs fl.50, de
zelfde.
No. 18. Cochin Krielen: le prijs f2.50, G.
Vriend, Wognum.
No. 19. Goud- en Zilver Sebricht: le prijs
f2.50, A. A. Vlietman. Alkmaar; 2e prijs
f 1.50, dezelfde. Bestuursprijs: H. Bood Az.,
Hoogwoud.
No. 20. Engelsche Vecht-Kriel: le prijs
f2.50, H. Machielsen, Alkmaar; 2e prijs
fl.50, dezelfde.
No. 21. Andere Rassen Krielen: le prijs
f2.50, H. Machielsen, Alkmaar; 2e prijs
f 1.50, dezelfde.
Eenden:
No. 22. Noordhollandsc'he Spreeuwkoppen:
le prijs f2.50, Jasper Smit, Spanbroek; 2e
prijs f 1.50. dezelfde.
No. 23. Loopeenden: le prijs f2.50, Jasper
Smit, Spanbroek; 2e prijs f 1.50, dezelfde.
No. 24. Khaki Campbell Eenden: le prijs
f 2.50, C. Borst Pz., Heerhugowaard-N.
No. 25. Andere soorten: le prijs f2.50, Jas
per Smit. Spanbroek; 2e prijs f 1.50, dezelfde
Diversen:
No. 27. Toornen 14, 16: le prijs f2.50,
Jb. v. Zon, Alkmaar; 2e prijs f 1.50, Jas
per Smit, Spanbroek,
E. KONIJNEN.
No. 1. Vlaamsche Reus, wit, Ram: le prij's
f2.50, Gebr. Visser, St. Pancras; 2e prijs
fl.50, H. IJtsma. Hoorn.
No. 2. Vlaamsche Reus, wit Voedster: le
prijs f2.50, Gebr. Visser, Alkmaar. 2e prijs
f 1.50, N. Stuitbergen, Alkmaar.
No. 3. Vlaamsche Reus, andere kleur,
Ram: le prijs f2-50, N. Koorn, Wieringen;
2e prijs f 1.50, A. Ki^rver, Alkmaar. Bestuurs
prijs: P. Wit, Zijdewind.
No. 4. Vlaamsche Reus, a.idere kleur,
Voedster: le prijs f2.50, G. Vriend, Wog
num; 2e prijs fl.50, P. Wit, Zijdewind.
No. 5, Lotharingers, Ram: le prijs f2.50,
N. Pool, Alkmaar; 2e prijs f 1.50, W. De-
lisse. Opmeer. Bestuursprijzen: Jb. Oost-
wouder, 't Zand en J. Brauneck, Alkmaar.
No. 6. Lotharingers, Voedster: le prijs
f 2.50, N. Pool, Alkmaar.
No. 7. Weener, Ram: le prijs f2.50, K.
Vader, Winkel; 2e prijs fl.50, U. Altena,
Hoorn; Bestuursprijs: U. Altena, Hoorn.
No. 8. Weener, Voedster: 2e prijs f 1.50,
K. Vader, Winkel.
No. 10. Angora, Voedster: 1e prijs f 2.50,
W. Poelstra, Alkmaar; 2e prijs f 1.50 de
zelfde.
No. 11 Hollanders, Zwart en Blauw,
Ram: le prijs f2.50, Jasper Smit, Span-
Melk en melkvetopbrengsten nog
steeds in stijgende lijn. Voor
groote productie is een goed ex
terieur noodig.
Het Nederlandsch rundvee stam
boek (N.R.S.) publiceert ook dit
voorjaar weer een lijst van de
koeien die in het afgeloopen jaar
zeer hooge opbrengsten aan melk
en melkvet hebben geproduceerd
in een lactatie-periode van ten
hoogste 365 dagen. Opmerkelijk is
het dat bij de dieren van alle drie
veeslagen: het zwartbont Holland
sche; het roodbont Maas-Rijn-IJsel
(M.R.IJ.) en het zwartblaar Gronin
ger een toenemend aantal voorkomt
dat in de hooge productie-klasse
kan worden ingedeeld.
Ook thans is weer voor de dieren van
het zwartbont Hollandsch veeslag de mini
mum melkopbrengst voor vermelding ge
steld op 7000 kg. voor de beide andere ver
slagen op 6000 kg. Het minimum vet
gehalte is, in tegenstelling met het vorige
jaar, toen het 3.45 pet. moest zijn thans
gesteld op 3.40 pet. Hierdoor wordt het
aantal der dieren vanzelfsprekend iets
hooger dan wanneer het vetgehalte van
3.45 pet. zou zijn gehandhaafd. Maar ook
zou het aantal dieren van ieder veeslag bij
handhaving van de grens van 3.45, aanzien
lijk grooter zijn geweest. De stijgende lijn
die verleden jaar reeds werd aangetoond
handhaaft zich dus niet alleen, maar stijgt
nog harder dan vroeger.
Er is den fokkers, leden van het
N.R.S. wel eens aangewreven dat
ze te formalistisch te werk gingen.
Uit de cijfers van de laatste jaren
blijkt echter wel dat naast het ex
terieur de productie volstrekt niet
wordt vergeten.
Van de dieren van het Zwartbont-Hol-
landsch veeslag zijn er ditmaal 78 (verle-
broek; 2e prijs' f 1.50, dezelfde.
No. 12. Hollanders, Zwart en Blauw, Voed
ster: le prijs f2.50, Jasper Smit, Spanbroek;
2e prijs f 1.50, dezelfde.
No. 13. Hollanders, andere kleur, Ram:
le prijs f 2.50, Jb. v. Zon, Alkmaar; 2e prijs
f 1.50, Jasper Smit, Spanbroek. Bestuursprijs
dezelfde.
No. 14. Hollanders, andere kleur, Voedster:
lste prijs f 2.50, Jasper Smit, Spanbroek; 2e
prijs f 1.50, dezelfde.
No. 15. Chinchilla, Ram: le prijs f 2.50, G.
Meerveld, Wognum; 2e prijs f 1.50, dezelfde.
Bestuursprijzen: P. Wit, Zijdewind en A.
Balk, Alkmaar.
No. 16. Chinchilla, Voedster: le prijs f 2.50
A. Balk, Alkmaar; 2e prijs f 1.50 F. Hoenson,
Barsingerhorn.
No. 17. Tan konijn, Ram: le prijs f 2.50,
Mevr. Driessen, Alkmaar.
No. 19. Brandneuzen: le prijs f 2.50, Mevr.
Driessen, Alkmaar; 2e prijs f 1.50, G. Meer
veld, Wognum.
No. 20. Brandneuzen, Voedster: le prijs
f 2.50, G. Meerveld, Wognum.
No. 21. Zilverkonijnen, Ram: le prijs f 2.50
S. G. Groot, Alkmaar; 2e prijs f 1.50 dezelfde.
No. 22. Zilverkonijnen, Voedster: le prijs
f 2.50, S. G. Groot, Alkmaar; 2e prijs f 1.50,
dezelfde.
No. 23. Andere Rassen, Ram: le prijs f 2.50,
S. Uithoff, Barsingerhorn; 2e prijs f 1.50,
J. v. d. Aakster, Alkmaar. Bestuursprijs: A.
Goos, Hoorn.
No. 24. Andere Rassen, Voedster: le prijs
f 2.50, S. Uithoff, Barsingerhorn.
No. 25. Voedster met jongen, groote ras
sen (VI. Reuzen, Lotharingers en Fr. Hang-
ooren): le prijs f 2.50, P. Vos, St. Pancras;
2e prijs f 1.50, P. Wit, Zijdewind.
No. 26. Nesten jongen, groote rassen (VI.
Reuzen, Lotharingers en Fr. Hangooren):
le prijs f 2.50, W. Delisse, Opmeer; 2e prijs
f 1.50, J. Brauneck, Alkmaar. Bestuursprij
zen: A. Korver, Alkmaar en Gebr. Visser,
St. Pancras.
No. 27. Voedster met jongen, andere ras
sen: le prijs f 2.50, Jb. Blaauboer Pz., Kol
horn.
No. 28. Nesten jongen, andere rassen: le
prijs f 2.50, W. Delisse, Opmeer.
BUITENGEWONE PRIJZEN.
No. 1. De belangrijkste collectieve inzen
ding van voorwerpen, welke tot den land
bouw in betrekking staan. Bekroning plus
f 7.50: J. Tysma, Schagen, M. Wissekerke,
Schagen.
No. 2. Afzonderlijke voorwerpen, welke
tot den landbouw in betrekking staan. Be
kroning plus f 7.50, Fa. Kruit, Schagen.
W. C. van Geelen, Schagen: uurwerken,
kunsthandel, enz.
No. 3. Andere Inzendingen, ter beoordee
ling aan de Jury: Bekroningen plus 7.50: F.
Poorter, Schagen; Fa. Ch. H. Th. Schmalz,
Schagen, J. H. Schene, Schagen.
Geslaagd, volkomen Is deze pracht-recla-
medag voor Schagen. Uitstekend weer en
drommen bezoekers vulden het tentoonstel
lingsterrein. Schagen heeft als centrum
plaats opnieuw zijn naam gevestigd.
En wat van niet geringe beteekenls ge
acht mag worden is dat ook de handel in
het vette vee zeer goed genoemd mag
worden. Onze mesters hebben de laatste
jaren aan hun vee verloren, nu is er winst.
Een spoorslag voor de toekomst, ook een
lichtpunt voor de Paaschtentoonstelling.
den jaar 58) die 7000 a 8000 kg. melk heb
ben gegeven, 11 (vorig jaar 6) die 8000 a
9000 kg. en 2 (v.j. geen) die meer dan 9000
kg. melk hebben gegeven.
Van de 78 hebben 5 (v.j. 2) en van de
overige 13 hebben 9 (v.j. 3) dieren, waaron
der de beide van 9000 300 of meer kg.
botervet geproduceerd. Totaal dus 14 (v.
j. 5). De hoogste opbrengst was verleden
jaar 339 kg. vete, ditmaal zijn er 3 die meer
hebben gegeven.
Deze veertien dieren zijn: 72636 KS van
R. Stapel L:Azn. te De Wijk (7 j. 2 m. 8671
kg. melk, 4.17 pet vet, 362 kg. in 337 da
gen) welke koe verleden jaar op de tweede
plaats kwam; 72751 KS van A. Tuinier
Hofman, Garrelsweer (7 j. 1 m. 9095 X 3.95
359 kg. in 340 d.); 8U69 KS van E. Dz.
Govers te Alkmaar, (9 j. 5 m. 8707 X 4.03
351 kg. in 330 d.); 73339 KS van R. L. Wai-
boer, Anna Paulowna. (6 j. 3 m. 7672 X
4,42 339 kg. in 345 d.) 80538 KS van R.
v. de Wetering. De Wijk (8 j. 10 m. 7760
X 4,21 338 kg. in 327 d.); 79810 KS van
Wed. J. Stehouwer, Hendrik-Ido-Ambacht
(4 j. 9 m. 8062 X 3,97 320 kg. in 330 d.)
van F. H. E. Modde, Oostburg, (5 j. 10
m. 9102 X 3,47 kg. in 331 kg. in d.); 73331
KS van F. A. F. Groneman, Wieringerwaard
(6 j. 8155 X 3,84 313 kg. in 326 d.); 72635
KS van R. Stapel L.Az., De Wijk (7 j. 2 m.
8697 X 3,55 309 kg. in 315 d.); 71156 S
van P. Oosterveld, Wapserveen met 305 kg.
vet; 75204 KS van de Rijks-Werkinrichtin
gen te Veenhuizen met 305 vet; 74086 K
S van A. Bax Gz., te Zevenbergschenhoek
met 302 kg. vet; 85499 KS van A. J. Leeu-
wenburgh Gz., Heinenoord met 301 kg. vet
en 73090 KS van Willem Koelemav, Midden
Beemster met 300 kg. vet (dit is niet de re
serve kampioene van 1935.)
Aansluitend aan de beschouwingen die
de hoofd inspecteur van het N.R.S. in zijn
laatste jaarverslag heeft gehouden over het
verband tusschen hoog vetgehalte en hoo
ge boteropbrengst kunnen we ook nu consta-
teeren dat tot de dieren met de hoogste
vetproductie voornamelijk die dieren behoo-
ren die een hoog vetgehalte in de melk
hebben. De dieren van 8000 meer dan
4 pet. vet staan 1 en 3, op de tweede plaats
staat de koe van 9000 met een vetge
halte van 3.95 terwijl 4 en 5 staan twee
dieren van 7000 a 80Ó0 doch weer met meer
dan 4 pet vet. Eén der dieren met meer dan
9000 kg. melk doch 3,47 pet. vet staat pas
op de zevende plaats.
Opmerkelijk is in deze staat het groote
aantal Keur-Stamboek-(KS) koeien, n.1. 12
van de 14, waaruit gevoeglijk geconcludeerd
kan worden dat voor 'n groote productie het
noodig is, dat de dieren een goede exterieur
hebben.
EEN VERRASSEND VRUCHT
BARE BODEIM.
Vrijdag j.1. had het Duitsche Rijksland-
bouwministerie de vertegenwoordigers der
buitenlandsche pers uitgenoodigd tot een
bezoek aan de hofsteden Hobrechtsfelde en
Nieuw-Holland, beiden in het bezit der stad
Berlijn. Om 10 uur reden dus, zegt onze
Berlijnsche correspondent, ongeveer een
zestigtal buitenlandsche persvertegenwoordi
gers in twee prachtige bussen noordwaarts
in de richting van Oraniënburg. Wij zou
den door deskundigen worden ingelicht om
trent de ervaringen, door de uitgestrekte
zandvlakten, ruim 30 K.M. buiten de stad
gelegen, die met het afvoer-water van Ber
lijn overspoeld worden.
Hobrechtsfelde is een der 59 landbouw
bedrijven der stad Berlijn, die met een
oppervlakte van ruim 25.000 H.A. een der
de van het Berlijnsche grondgebied om
vatten. Daarvan zijn rond 12.500 H.A. spoel-
veld. Ongeveer 13.000 H.A. bewerkt de stad
zelf; verpacht worden rond 12.000 H.A. en.
wel aan 2000 melkboeren en „spoelgras"-
pachters en rond 1600 groenteboeren, zoodat
daar 40.000 menscben hun levensonderhoud
verdienen als pachters, knechts, arbeiders
en hun gezinnen.
De beteekenis dezer stadslanderijen ligt
vooral in het gebruik maken van de ont
zaglijke hoeveelheden afvoer- en spoelwater,
die uit de stadsriolen op die spoelakkers'
gepompt worden, als mest. Vóór de be-
spoeling was een vlakte, zooals Hobrechts
felde, niets dan zandig heideland, waar
weinig of niets op groeide. Door de bespoe-
ling wordt het vruchtbaar en de opbrengst
vervijf-, ja vertienvoudigd. Men verstomt
bij het hooren, dat de stad Berlijn jaarlijks
240 milliard liter water afgeeft._ Niet min
der verrassend werkt de verklaring, dat op
dit soort bodem twee- tot driemaal per jaar
groenten gewonnen worden en dat in plaats
van twee snees gras, zooals op goeden
kleibodem, op zulk ©en spoelveld tot zes
maal wordt gemaaid en een hooi verkregen
wordt van beste hoedanigheid.
Met het oog op de voedingswaarde voor
het vee is volgende vergelijking welspre
kend: één H.A. natuurweide levert gras
voor één koe, éen H.A. spoelgrond daaren
tegen voor vier koeien, dus 300 me«rl
Benige getallen betreffende de opbrengst
dezer landerijen voor Berlijn zijn hier ge
noemd. Deze leveren aan de stad jaarlijks
94 millioen liter melk, 60 millioen K.G.
groente, 5 millioen K.G. broodkoren, 15 mil
lioen K.G. aardappelen. 16.000 slachtkoeien,
2000 slachtkalveren, 7000 varkens van ge
middeld 200 K.G. en 3000 schapen. Gemid
deld bracht in 1934 in Duitschland de koe
2400 liter melk per jaar op. Het gemiddel
de voor de stadlanderijen was 3500 liter. Op
dit gebied spant Hobrechtsfelde wel de
kroon, daar het gemiddelde hier per koe
4557 liter en zijn recordkoe zelfs 9329 liter
geeft.
Tenslotte bezochten wij de Fridericiaan-
sche volksplanting Neu-Holland, door Ko
ning Frederik Willem I aangelegd, op het
einde der 17de eeuw, wat ons eigenaardig
aandeed, daar afstammelingen te ontmoeten
van vroegere landgenooten, wier namen
nog veelvuldig sporen hunner Nederland-
sche afkomst dragen; zoo ontmoeten wij
b.v. den naam Beerman, die in deze gebie
den wel toepasselijk is. In één woord: een
uiterst leerrijke kennismaking.
