Maria van Roemenië
De autoweg door
de woestijn
Proefvlucht G 1
ponderdag 18 Maart 1937
Derde blad
Over 10 maanden een
nieuwe Kantoeng
DRIE MUSKETIERS
61.
DE EERSTE HINDERNIS.
Het invallen der duisternis maakte onze
vier vrienden zwijgzaam, pas toen de mor
gen aanbrak vonden ze, de een na de ander
de spraak terug. Tegen acht uur bereikten
ze zonder avonturen en in de beste stem
ming het plaatsje Chautilly waar ze wilden
ontbijten. De bedienden moesten echter alles
voor een plotseling vertrek in gereedheid
houden. Aan den disch kreeg Porthos ruzie
met een edelman, die blijkbaar flink aange
schoten was en weigerde op de gezondheid
van den koning te drinken. En dat nog wel,
terwijl even tevoren allen eenstemmig op
het welzijn van den kardinaal hadden ge
dronken. Beiden trokken den degen. Athos
had nog gelegenheid Porthos in het oor te
fluisteren: „Je hebt een domme streek uit
gehaald, hoe het zij, dood den kerel en voeg
je in Beauvais weer bij ons. We zullen daar
op je wachten."
62. VERDACHTE WEGARBEIDERS.
„Het is toch merkwaardig", merkte Ara
mis op, toen ze al een heel eind verderop
waren, „dat die man zich juist tot Porthos
moest richten".
„Ach kom", antwoordde d' Artagnan,
„Porthos spreekt immers meer en luider
dan wij drieën samen. Daarom heeft die
man hem natuurlijk voor onzen aanvoerder
gehouden".
In Beauvais wachtten ze een uur, maar
wie er kwam Porthos niet. De reis moest
zonder hem worden voortgezet. Ruim een
kilometer verder vernauwde het pad zich
tot een hollen weg. Hier was een groep ar
beiders, althans zoo te zien, bezig den weg
te verbeteren. Geen van hen scheen er iets
voor te voelen den ruiters gelegenheid te ge
ven te passeeren. Integendeel, ze maakten
allerlei stekelige opmerkingen. Athos vergat
in zijn woede de voorzichtigheid en reed,
zijn paard de sporen gevend, op hen in.
EEN BEWONDERAAR VERTELT
Door de berichten, die thans over de ziekte
van Koningin Maria van Roemenië ver
spreid worden, staat deze vrouw plotseling
in de belangstelling der geheele wereld.
Een bewonderaar schrijft over de vorstin:
„De vorstin heeft een klein, doch trotsch
hoofd, dat op een slanke hals staat, die ge
makkelijk het gewicht van het groot e snoer
parels draagt waarmede zij versierd is. Haar
mooie blauwe oogen verraden haar Engel-
sche afkomst. Als jong meisje heeft zij haar
opvoeding in Engeland genoten. Zij 'bewoog
zich met hetzelfde gemak in de bungalow als
in de paleizen. Deze traditie heeft zij als
koningin voortgezet. Nu eens houdt zij ver
blijf in een paleis, dan weer in een „cotta
ge". Heel Boekarest heeft zich gekleed en
heeft gelachen als de vorstin. De etiquet
te, door haar vader ingesteld, heeft zij aan
den kant gezet. Inplaats daarvan heeft zij
de dictatuur van de planten en dieren inge
steld. De oude dennen der Hobenzollern
heeft zij laten weghalen en vervangen door
welriekende Engelsche siparren. Vaak kan
zij zoo spontaan zijn, dat iemand uit haar
omgeving haar moet toefluisteren: „Don 't
be too funny"!
Vorstelijkheid en vrouwelijkheid
in één persoon vereenigd.
Met vreugde herinner ik mij de weinige
dagen, die ik bij de koningin heb doorge
bracht te Baltic aan de Zwarte Zee. In dit
Roemeensche dorpje, vlak bij de Bulgaar-
sche grens, bezit de koningin een buiten
verblijf met een grooten Engelschen tuin,
die tot aan de zee afdaalt. De bloemen, die
daar groeien, bloeien vijf of zes maal per
jaar. Een beschrijving van deze kleuren te
Reven, behoort tot de onmogelijkheden.
Beneden mijn kamer strekte zich het park
hit. Tusschen de hoornen ruischte het water
en even verder klonk het geklater van een
kleine waterval. Bij een perk begonia's zag
ik de koningin staan. Geen enkele Euro-
peesche vorstin heeft die houding, gelijk zij.
Geen koningin verstaat de kunst de hand
te reiken, gelijk zij. Geen vorstin vermag
een adjudant een order te geven, op de
wijze, waarop zij dit doet. Met een glim
lach weet zij van iemand afscheid te nemen
Duizenden vrouwen hebben getracht haar
te imiteeren. Tevergeefs!
De Koningin is zeer sportief.
Onnoodig te zeggen, dat zij een uitstekend
paardrijdster is. Men verhaalt van haar, dat
zi.i eens een geheelen dag te paard zat, s
avonds naar de schouwburg ging, 's nachts
een bal bijwoonde, en op den gewonen tijd
's morgens weer aan het ontbijt verscheen.
Zij kent geen vrees.
Maria van Roemenië kent geen vrees of
Valsche schaamte. Zij is trotsch, koningin te
zijn. Zij leeft., zooals men haar op de poi-
tretten ziet, met een kroon op het hoofd.
Haar diadeems zijn in één woord prachtig.
Zij heeft de grootste safier van de wereld.
Zij heeft de kostbaarste parels, die er be
staan en weet ze met 't grootste gemak te
dragen. Aan de andere kant verschilt zij niet
veel van de vrouwen van haar volk. Haar
taal is ongekunsteld, en zij is zeer edelmoe
dig. Zij houdt er niet van, dat men haar
aan den oorlog herinnert, toen zij verpleeg
ster bij de Regina- Maria-ambulance was.
Zij heeft daar te vreeselijke dingen beleefd!
Tot zoover deze bewonderaar van Koning
in Maria van Roemenië, in zijn wat overdre
ven betoog.
Ondanks het feit, dat Koning Peter van
Joego-Slavie met influenza te bed ligt, werd
de dochter van koningin Maria, koningin
weduwe van Joego-Slavië, dringend naar
Boekarest ontboden; zij en koning Carol
vertoeven voortdurend aan het ziekbed. Van
de aankomst van Marie van Joego-Slavië
werd slechts melding gemaakt, als zijnde
een zuivere familie-aangelegenheid. De
koningin lijdt aan vrij ernstige vergiftigings
verschijnselen. Nog afgezien daarvan, lijdt
zij aan een hartkwaal, maar deze, hoe ern
stig ook, zou natuurlijk niet aanleiding ge
geven hebben tot de strenge censuur. Of
deze vergiftiging toevallig is geweest, dus
een gevolg van het nuttigen van ongeschikt
voedsel, kan bij de groote geheimzinnigheid
welke betracht wordt, niet worden vastge
steld, maar in de politieke kringen, waar
men ondanks alle voorzorgsmaatregelen van
het hof, iets van den toestand is te we
ten gekomen, vat men de situatie zeer ern-
Stig op.
We hopen echter, dat de ziekte slechts
van voorbij gaanden aard zal zijn, zoodat
de geliefde koningin-moeder Marie yan
Roemenië over eenige dagen weer het ziek
bed zal mogen verlaten.
GEEN GRATIE VOOR TOM MOONEY.
De bommenwerper op San Fran-
cisco.
Er worden nog steeds pogingen gedaan
om Tom Mooney, die volgens de overtui
ging van velen ten onrechte veroordeeld
is wegens het werpen van een bom vele
jaren geleden in San Francisco, in vrijheid
gesteld te krijgen. Eén der den laatsten tijd
ondernomen pogingen is mislukt. De attor-
nev General Webb heeft n.1. an den Senaat
van Californië medegedeeld, dat de wetge
vende vergadering van den staat niet de
bevoegdheid heeft Mooney gratie te verlee-
nen.
STRATEGISCHE OPBOUW VAN
HET IMPERIUM ROMANUM.
MUSSOLINI'S BEZOEK AAN
LYBIë.
Mussolini heeft in een triomftocht over
den grooten nieuwen weg door de woestijn
gereden. Naast hem zat de gouverneur van
Tripolis, maarschalk Balbo, de bouwer van
dezen weg, welke zoowel in verkeerstech
nisch als ook in economisch en strategisch
opzicht van de grootste beteekenis is. Het
Imperium Romanum, negen maanden gele
den, na de verovering van Abessinië gepro
clameerd, houdt op, een begrip te zijn en
wordt tot een feit, waarmede niet slechts
Italië, maar geheel Europa te rekenen heeft.
En wij zullen meteen zien waarom en in
welken vorm.
Hoe de woestijnweg er uit ziet.
De nieuwe verkeersweg, welke meer dan
1800 K.M. lang is en van de Egyptische
grens dwars door Cirenaica, de Lybische
Woestijn en Tripolitanië naar de grens van
Fransch-Tunis loopt, zulks ongeveer even
wijdig met de kust, beteekent op zichzelf
een uiterst kundige technische prestatie.
Een deel van den weg, die 7 M. breed is,
werd reeds jaren geleden aangelegd, maar
het moeilijkste deel, dat door de Lybische
Woestijn leidt, werd in nauwelijks ander
half jaar in gereedheid gebracht. Sinds
eind 1935 werkten, hier 13000 Italiaansche
arbeiders onder leiding van 20 hoofdin
genieurs en eenige honderden assistenten.
Tot Bengasi is het landschap
schoon en vruchtbaar, maar dan
begint de troostelooze Lybische
woestijn
Thans is de weg gereed. Hij begint bij het
plaatsje Tobrouk, dat onmiddellijk aan de
Egyptische grens ligt en op het oogenblik
een belangrijk militair vliegveld bezit en
loopt vandaar eerst naar Derna. In de ha
ven van Derna ziet men op het oogenblik
nog de resten van een versterking, welke
de Amerikanen hier in 1801 bouwden. Hun
vloot beoorloogde toen de daar gevestigde
zeeschuimers. Vandaar gaat het verder naar
Cyrene, de in de oudheid zoo beroemde stad.
Tot Bengasi is het landschap schoon en
vruchtbaar, maar dan begint de troostelooze
Lybische woestijn en hier was ook het aan
leggen van den weg bijwmder moeilijk. Ook
in de toekomst zal het niet gemakkelijk zijn,
dit traject in goede conditie te houden, daar
het woestijnzand hier steeds weer den weg
overdekken zal.
De beteekenis van den weg voor
het verkeer.
De verkeerstechnische voordeelen van de
zen 1800 K.M. langen autoweg midden door
de woestijn liggen voor de hand. In de
eerste plaats voor Lybië zelf. Zooals be
kend bezat men tot roor kort een gouver
neur van Cirenaica en een gouverneur van
Tripolitanië. Men was n.1. genoodzaakt aan
beide deelen van Lybië wegens de verkeers
moeilijkheden een geheel op zichzelf staand
bestuur te geven. Tusschen de beide kolo
niën lag de woestijn, onoverwonnen.
Bestuurstechnisch was de eenheid welis
waar reeds tot stand gebracht, voordat de
weg gereed was, maar zij bleef toch min
of meer op papier staan. Thans echter is
zij een feit geworden, want terwijl men
vroeger van Trijoolis naar Bengasi of Derna
steeds een lange scheepsreis moest maken,
kan men thans den afstand met een auto in
eenige uren afleggen.
Marokko, Algerië, Tunis, Lybië
en Egypte met elkaar verbon
den.
Maar dit is niet alles: de weg grenst, zoo
wel in het westen als in het oosten aan
andere verkeerswegen, zoodat men op het
oogenblik inderdaad met de auto van Fez
en Algiers uit over Tunis en Tripolis naar
Alexandrië en Cairo kan rijden, Daarmede
zijn de landen Marokko, Algerië, Tunis, Ly
bië en Egypte, kortom geheel Noord-Afrika
met elkaar verbonden. De zeeweg van den
Atlantischen Oceaan door de Middelland-
sche Zee naar het Suezkanaal en de Roode
Zee wordt door dezen parallelloopenden au
toweg aangevuld en verkort. Dit brengt
groote economische gemakken met zich;
Noord-Afrika vereuropeescht zich.
De stad Tripolis.
Dat ziet men reeds aan het feit, dat Tri-
pyolis, de hoofdstad van Lybië, waar Musso
lini op 18 Maart de groote Afrikaansche
jaarbeurs zal openen, in de laatste jaren
een dergelijke ontwikkeling ondergaan heeft
als Tunis en Algiers. De stad telt op het
oogenblik ongeveer 100.000 inwoners en be
zit een aantal schitterende Europeesche
woonwijken. Bovendien is de haven aan
zienlijk uitgebreid. De nieuwe autoweg zal
overigens aan het handelsverkeer van Tri
polis zeer ten goede komen.
Het strategisch programma van
het Imperium Romanum.
Men moet weten, dat de autoweg door de
woestijn slechts een deel van het strategi
sche programma vormt, dat het nieuwe
Imperium Romanum in korten tijd ten uit
voer wil brengen. Dezer dagen beginnen de
groote vloot en luchtvloot manoeuvres bij
Tripolis. Nu, tuschen Sicilië en Fransch-
Tunis ligt het kleine Italiaansche eilandje
Pantelleria. Tot nog toe diende het slechts
als concentratiekamp voor politieke gevan
genen. Dit behoort thans tot het verleden
en het eiland wordt in een soort tweede
Malta veranderd intusschen niet voor de
Engelschen, in tegendeel. Malta beheerscht
het centrum van de Middellandsche zee, 't
Kosten grootendeels uit de as-
surantiesom gedekt.
Naar wij vernemen, zal men vrij
spoedig met den bouw van den nieu
wen tinbaggermolen gereed zijn.
Een termijn van tien maanden
ten hoogste is er mede gemoeid.
Een voordeel bij het bouwen van de nieu
we „Kantoeng" is, dat de schema's van de
oude Kantoeng nog aanwezig zijn.
Een gelukkige omstandigheid is voorts, dat
de verzekeringsgelden van den verongeluk
te molen de nieuwe bouwkosten grootendeels
bestrijden zullen. De eerste aanbouw kostte
een en een kwart millioen.
De schuldvraag.
Er zijn natuurlijk weer booze stemmen ge
weest, die gezegd hebben, dat het ongeluk
voorkomen had kunnen worden, als de mo
len verscheept inplaats gesleept had gewor
den en dat dit ook de officieele voorwaarde
was. Wij kunnen echter mededeelen, dat het
contract spreekt van de noodzakelijkheid
den molen te sleepen.
ligt in het bekken, dat in het zuiden door
de kust van Tripolis begrensd wordt, dus in
het hart van het nieuwe Imperium Roma
num. Maar tusschen Sicilië en Tunis is de
doorvaart slechts 50 zeemijlen breed. En in
het midden van deze zeestraat ligt het
eilandje Panteileria. Indien dit wordt, zoo
als het worden moet, n.1. een vloot- en
luchtvlootbasis, van den eersten rang, be
heerscht Italië van hieruit de z.g. Straat
van Sicilië en beschermt daarmede Tripolis
en Lybië.
Eerst in samenhang met Pantelleria
waarover men op het oogenblik niet meer
mag vliegen, want wat hier gebouwd wordt
is streng geheim krijgt de autoweg door
de Lybische Woestijn zijn volle strategische
beteekenis. Deze weg is niet slechts voor
Afrika van belang, maar hij zal ook een
groote rol spelen in het geval, dat Italië op
een of ander oogenblik zal worden verwik
keld in een conflict, dat de Middellandsche
Zee als tooneel heeft.
De eerste vlucht van het nieuwe
Fokkervliegtuig.
Gistermiddag heeft het nieuwe
Fokkervliegtuig Gl, waarmede Zon
dagmiddag reeds als proef getaxied
was, proef gevlogen boven het vlieg
veld Welschap bij Eindhoven.
Het toestel steeg na een korten
start op, bleef gedurende dertien
minuten in de lucht en landde ver
volgens vlot. De piloot toonde zich
uiterst tevreden over de machine.
Het weder was zooals men het voor een
eerste proefvlucht van een nieuwe type
vliegtuig maar wenschen kan. Bovendien
stond de wind prachtig over de langste af
metingen van het groote vliegveld.
In den morgen arriveerden uit Amster
dam de heer van Tyen, onder-directeur
der N.V. Ned. Vliegtuigenfabriek de heer
Schatzky en ir. Vos, eveneens van Fokker,
en kapitein van Weerden Poelman, com
mandant van de jachtvliegtuigenafdeeling.
Aan het stuur van het vliegtuig zat de
Tsjechische piloot Manes.
Nadat het vliegtuig in volle snelheid
eenige malen het vliegveld over gerend had
en terugkeerde naar den meest noordelijken
hoek van het terrein en daar juist omkee-
ren wilde om den eersten werkelijken start
te maken, zakte een der wielen een eindje
in den bodem. Om niets te riskeeren wer
den de motoren tijdelijk stopgezet om met
behulp van een paar auto's de zware ma
chine weder op vasten grond te brengen,
hetgeen in zeer korten tijd gebeurd was.
Het groote oogenblik.
En toen kwam het groote moment. In een
daverenden ren stormde de G 1 vooruit en
precies om 4 uur 35 verliet de machine den
grond, om geleidelijk te stijgen en de eerste
linker bocht in te gaan. Op een paar hon
derd meter hoogte werd een volledige cirkel
met groote straal om Welschap beschreven,
terwijl alle aanwezigen met groote belang
stelling de vlucht volgden. De vlieger Manes
scheen den smaak beet te hebben, want in
plaats van spoedig weer te landen, zette hij
de vlucht op steeds grooter wordende hoogte
voort, nu eens naar links, dan weder naar
rechts zwenkend.
Zoo zette de G I met volledige zekerheid
haar eersten tocht voort totdat na ongeveer
12 minuten de piloot aanstalten ging maken
om te landen. Langzaam daalde hij, op vrij
grooten afstand ten noorden van Welschap
ilet hij de landingskleppen omlaag, en alsof
het de honderste landing was, die hij met
deze splinternieuwe machine uitvoerde, zoo
rustig en glad bracht Manes den luchtkrui-
ser weder aan den grond.
Juist 13 minuten had deze eerste vlucht
geduurd.
Een groot succes mag het heeten voor de
Fokkerfabriek en de heer van Tyen had
van alle kanten gelukwenschen in ont
vangst te nemen.
De serie proeven zal in de volgende weken
op Welschap voltooid worden.
VRIJDAG 19 MAART 1937.
Hilversum I.
8.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 AVRO. 4.00
VARA. 7.30 VPRO. 9.00 VARA. 10.40 VPRO
11.00 VARA.
8.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Declamatie.
10.40 Gramofoonplaten.
11.15 Vervolg declamatie.
11.30 Gramofoonplaten.
12.00 Het Cantabilé-orkest en Gramofoonpl.
1.55 Orgelspel.
2.15 Muzikale dialoog.
3.15 Het AVRO-Dansorkest.
4.00 Gramofoonplaten.
4.30 Voor kinderen.
5.00 Orgelspel.
5.30 De Ramblers en gramofoonplaten.
6.30 Politiek radiojournaal.
6.50 Gramofoonplaten.
7.00 Causerie over de Nederl. Arbeiders!: ;w
7.20 Gramofoonplaten.
7.30 Berichten V. G. P.
7.35 Lezen in de Bijbel.
8.00 Viool en plano.
8.30 Letterkundige causerie.
9.00 Gramofoonplaten.
9.30 Intern, concert uit Cairo (Gram.opn.).
10.35 Berichten ANP.
10.40 Avondwijding.
11.00 Jazmuziek (Gr.pl.)'.
11.3012.00 Gramofoonplaten.
Hilversum H.
Algemeen Programma, verzorgd doo '~n
KRO.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten.
11.30 Bijbelsche causerie.
12.00 Berichten.
12.15 De KRO-Melodisten, solist en grampl.
2.00 Gramofoonplaten.
2.20 KRO-Kamerorkest en gramofoonplaten.
4.00 Gramofoonplaten,
4.15 Zang en piano.
4.25 Gramofoonplaten.
4.40 Vervolg zang en piano.
4.50 Gramofoonplaten.
5.20 Orgelspel. (Om 6.00 Land- en Tuinbouw-
halfuur.)
6.50 Gramofoonplaten.
7.00 Berichten.
7.10 Luchtvaartkroniek.
7.30 Egyptisch Omroeporkest (Uit Cairo).
8.05 Berichten ANP.
8.15 KRO-Kamerorkest.
8.45 Bela Kiss en zijn orkest.
9.15 KRO-Orkest.
9.45 P. Godwin's orkest.
10.30 Berichten ANP.
10.40 De KRO-Melodisten en solist.
11.3012.00 Gramofoonplaten.
