dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier De ramp in Texas Legerorder van Mussolini Blum zoekt naar een compromis Rouwdienst voor de Pers-oorlog omgekomen Abessijnen Italiaansche desertie? Buitenlandsch Overzidü Opmarsch der regeerings troepen Oostenrijk-Duitschland De Rex tegen een kademuur gedreven UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG. No. 7955 ZATERDAG Het geschil tusschen Polen en Lithauen De Paus en hef communisme SPANJE Staat van beleg afgekondigd Vele ouders yerkeeren nog steeds in he HE LDERSCHE COURANT 20 MAART 1937 Geen verbod van politieke verga deringen. Wel beperking ge vraagd. Leon Blum heeft in een bijeenkomst met de „Delegation des Gauches" gesproken over de gebeurtenissen te Clichy en over de bot singen tusschen de politie en de betoogers. Hij zeide met name dat hij Dinsdag in de Kamer 'n dringend beroep zou doen op alle partijen, met inbegrip van de twee meerder heidspartijen om te komen tot een vermin dering van het aantal politieke vergaderin gen tijdens den duur der tentoonstelling, om rustige atmosfeer te scheppen, welke onont beerlijk is voor succes en om van de orga nisaties der rechterzijde te verkrijgen, dat zij zullen afzien van iedere betooging. Deze meening was door Hymans gesteund !n een antwoord aan Jaubert, die voor den duur van zes maanden alle politieke verga deringen wilde verbieden. Leon Blum merkte op, dat een dergelijk verbod in strijd was met de wett enop de [vrijheid van vergaderen. Ten aanzien van de Fransche Sociale partij hernieuwde Blum zijn verklaring, dat het onderzoek naar de heroprichting van de ontbonden strijdhon den zoo goed als gesloten was, doch dat evenwel als gevolg van de jongste gebeur tenissen eenigen tijd moest worden gewacht aleer conclusies mochten worden getrok ken. Dellier vestigde de aandacht der regee ring op de begrafenissen der slachtoffers en op het gevaar, dat de handhaving der orde onder honderdduizenden betoogers mede bracht. Het debat over de gebeurtenissen te Cli chy zal pas na de begrafenissen der slacht offers worden gehouden. Dinsdag zal de Delegation des Gauches opnieuw bijeenkomen. Radicalen verdedigen recht van vergadering voor allen. Op een vergadering van de radicaal-so cialistische kamerfractie, ter bespreking van de houding die tijdens het Dinsdag te hou den kamerdebat zal wordien aangenomen, bleken vrijwel alle sprekers voor handha ving van het recht van vergadering te zijn. Van het oogenblik af, waarop toestemming is verleend voor een pastijvergadering, is er, naar de meening der sprekers, geen aan leiding tot het verbieden van bijeenkomsten van andere partijen, indien hun bestaan wettig en erkend is. Ten aanzien van de door de communisten, geëischte sancties, bleek de meerderheid der fractie van oordeel te zijn, dat alleen de regeering tot het ne men hiervan bevoegd is, en dat het niet mogelijk is, een meening uit te spreken voordat kennis genomen is van de volledige resultaten van het onderzoek. De fractie is in haar geheel bereid, het kabinet-Blum haar vertrouwen te schenken, Indien de verklaringen der regeering, zooals Zij verwacht, aan haar wenschen beantwoor den. De fascisten en de republikein- sche vrijheden. De Kamerfractie van de Parti Social Francais, waarin Ybarnegaray de voorzitter is, heeft een communiqué gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat de fractie de ge beurtenissen te Clichy besproken heeft, en met algemeene stemmen besloten, Onmiddellijk een wetsontwerp in te dienen, „dat beoogt de uitoefening der republikein- sche vrijheden en de handhaving van de Openbare orde te verzekeren." Dit wetsont werp voorziet in nieuwe of zwaardere Straffen voor ieder, die direct of indirect een samenscholing uitgelokt of deelgenomen heeft aan een betooging tegen een wettige of op regelmatige wijze toegestane bijeenkomst. Ybarenegarav is voorts voornemens, tij- clens het Dinsdag te houden debat 't woord te voeren. Naweeën van de botsingen te Clichy. De minister van binnenlandsclie zaken, d'Ormoy, had tijdens de botsingen in Clichy een verwonding aan zijn voet gekregen. De „Populaire" meldt thans, dat deze verwon ding, die zich eerst licht liet aanzien, zoo dat de minister zijn werkzaamheden daar voor niet had willen onderbreken, thans ontstoken is, zoodat ernstige verzorging noodig is geworden. De „Flambeau" zal deze week niet verschijnen. De „Populaire" meldt, dat het „comité intersyindical du livre" ter beantwoording van de misdadige provocaties der fascisten in Clichy en bij wijze van waarschuwing „de arbeiders, die betrokken zijn bi] het drukken en verspreiden van het blad „Le Flambeau", het orgaan van de parti social francais, uitgenoodigd heeft te belenen, da. de krant deze week verschijnt'„Dienten gevolge", aldus het blad, is het opmaken van de „Flambeau" door de arbeidersploe- gen belet en zal de krant deze week met verschijnen. De machtige Jouhaux het zwij gen opgelegd. De burgemeester van Cannes heeft zoo Juist de beslissing genomen, waarbij een tegen 2-4 Maart vastgestelde bijeenkomst, waar Leon .Touhaux het woord zou voeren, wordt verboden. Per WACO toeringcar met de Paaschdagen naar BELGIë of DUITSCHLAND. Vertrek Vrijdagmorgen of Zaterdagmiddag, teiug Maandag- en Dinsdagmiddag. Retour Antwerpen f 4.Brussel f5. Dus- seldorp f5.Keulen f6. Inlichtingen Reisbureau WACO, Kanaalweg 157, Tel. 773. Den Helder. Wederzijdsche verwijten. Naar aanleiding van het door het Lithau- sche gezantschap te Londen in de Manches ter Guardian gepubliceerde communiqué, waarin aan Polen de schuld werd gegeven van het ontbreken van normale betrekkin gen tusschen Polen en Lithauen, wordt van officieel Poolsche zijde medegedeeld, dat de officieele propaganda van Lithauen voortdurend tracht voor de internationale openbare meening het feit te verbergen, dat van de zijde van Polen reeds verscheidene laren pogingen zijn ondernomen om de Poolsch-Lithausche nabuurschapsbetrekkin gen te normaliseeren op den grondslag van eerbiediging van de souvereiniteit van Lit- thauen en van wederzijdsche non-agressie verbintenissen. Deze propaganda verheelde eveneens, dat alle door Polen ondernomen pogingen om tot een dergelijke regeling te geraken, en die ingegeven waren door den wensch, de handhaving van den vrede en het evenwicht in dit deel van Europa te handhaven, door de schuld van Lithauen tot dusver onbeantwoord zijn gebleven. De Lithausche propaganda beoogt bovendien de politiek van normaliseering der Poolsch- Lithausche betrekkingen ingewikkeld te ma ken en het aspect van deze zoo eenvoudige kwestie te verduisteren, door den schijn te wekken, dat Polen verband legt tusschen deze en andere vraagstukken met betrek king tot de Poolsch-Lithausche kwestie, en die dikwijls niet eens bestaan. Van Lithau sche zijde tracht men voorts op Polen de schuld te werpen, van het ontbreken van betrekkingen tusschen Lithauen en Polen, in weerwil van de algemeen bekende po gingen van Polen, deze betrekkingen nor maal te doen zijn, in weerwil eveneens van de geduldige en loyale houding, die Polen ten aanzien van deze kwestie sedert vijf tien jaren aan den dag heeft gelegd, ter wijl Lithauen zelfs niet eens de grondbe ginselen van natuurschap-loyaliteit in acht heeft genomen. Felle predicatie van Britsch geestelijke. In St. George's te Bloomsbury is gisteren onder zeer groote belangstelling een mis op gedragen voor alle mannen, vrouwen en kinderen, die in den Abessijnschen oorlog om het leven zijn gekomen. Buitengewoon veel Britsche geestelijken waren aanwezig, terwijl Haile Selassie de mis bijwoonde in gezelschap van Ras Kassa en minister He- rouy. De deken van Winchester, die de predica tie hield, zeide o.m.: „Ik geloof, dat er geen Engelschman is, die niet van schaamte bloost, wanneer hij te rugdenkt aan de gebeurtenissen van het vo rige jaar, want niet alleen de vijanden van Abessinië, maar ook zijn vrienden, niet al leen de brutale indringer, maar ook dege nen, die beloofd hadden het land te verde digen, hebben deel gehad aan den onder gang van Abessinië. Slechts weinigen zullen niet besef fen, dat wij óf niet hadden moeten beloven of hadden moeten volbren gen hetgeen wij beloofd hadden. Ons land heeft deel gehad in de verant woordelijkheid voor wat er geschied is en wij kunnen slechts tot God na deren met een gebed om vergeving op de lippen. De wet der menschclijkheid zoo ontzettend door Italië geschonden, geldt nog steeds. De heerscher over Italië gelooft, dat hij een Caesar is, maar hij is het volledige even beeld van den Assyrischen keizer Antichus, dien men „de schitterende" noemde, doch wiens bijnaam „de dwaas" was. Ieder, die de Italianen kent, zal toegeven, dat zij van nature een vriendelijk en vreed zaam volk zijn en hun onbeschaafd en wild optreden in Abessinië, Libyë en Spanje, dat doet herinneren aan de wreedheden, waar van de Armeniërs het slachtoffer zijn ge weest, kan slechts zóó verklaard worden, dat zij bevangen zijn van een geest van bo- venmenschelijke slechtheid". De Negus zat gedurende den dienst met gebogen hoofd. Toen hij de kerk verliet, ver zamelde zich een groote menigte om zijn auto. Spaansche loyale troepen vin den telegram van den Duce aan de „vrijwilligers". De Spaansche autoriteiten hebben aan de pers den tekst doen toekomen van een tus schen andere officieele stukken, welke bij de inmenging van Brihuega werden gevon den, aangetroffen document. Het is een te legram van Mussolini, de dato 13 Maart en geadresseerd aan de Italiaansche troe pen, die in dezen sector opereeren. Het telegram luidt als volgt: „Aan boord van de „Pola" op weg naar Lybië, ontvang ik een communiqué waarin wordt medegedeeld, dat nabij Guadalajara een groote slag woedt. Ik volg de gebeurte nissen van den strijd, zeker van de ovei-- winning, daar ik er zeker van ben, dat de stuwkracht en taaie volharding van onze legionaires den weerstand van den vijand zullen overwinnen. Het verpletteren van de internationale strijdkrachten zal een succes zijn van groote militaire en politieke waar de. Laat den legionaires weten, dat ik van uur tot uur hun actie, welke door de over winning zal worden geki-oond, volg", (w.g.) Mussolini. Het telegram draagt het volgende op schrift: „Commando der vrijwilligerstroe- pen. Hoofdbureau van den generalen staf Arcos. 131937 15e jaar van het fascisme No. 2759. Het document, waarin dit telegram voor komt, is een dagorder van den divisie-ge neraal Majoor Mangigi, geadresseerd aan de 16e vlaggroep Pittau, en gedateerd Bri- huega'Tö Maart 1937. De Volksfronters beweren dat in enkele dagen reeds duizend Italianen zijn overgeloopen. Gisterenavond zijn te Madrid twee vracht auto's aangekomen met 40 krijgsgevangenen allen Italianen, die zich 's nachts aan het front van Brihuega hebben overgegeven. Zij verklaarden, dat het moeilijk is om overdag naar de regeeringstroepen over te loopen, omdat de officieren hier scherp opletten. In den nacht gaat dit gemakkelijker. Zij zeiden voorts, dat nog meer overloopers zul len volgen. Volgens verklaringen, die op het oogen blik niet gecontroleerd kunnen worden, en die de generale staf der regeeringstroepen ook niet zonder meer aanvaardt, zou het aantal overloopers van gisteren en vandaag omstreeks duizend bedragen. Alle samenwerking met de com munisten verboden. Het communisme heeft zijn greep gehad op alle groepen van de samenleving, het heeft z'n invloed gehad bij alle ontevrede nen met den huidigen gang van zaken. En die zijn er wat! Menschen die teleur ge steld zijn in idealen die ze aanhingen en het nu eens op een andei-e wijze willen probeeren, jonge menschen, die van de te genwoordige maatschappij niets meer ver wachtten en het communistisch ideaal za gen als de oplossing. Onder maatschappelijk teleurgestelden en religieuze „vorm" men schen heeft het communisme zijn aanhan gers gevonden. Het is dus geen wonder dat de Paus als hoofd van de machtige R.K. Kerk, zich nog eens met nadrnk heeft uit gesproken tegen alle samenwerking met de communisten. De Paus voelt het gevaar dat het communisme is voor duizenden van zijn geestelijke onderdanen, voor wie de godsdienst is verflauwd tot een vorm, bij wie het „levend geloof" ontbreekt. In zijn jongste encycliek, die gisteren ge publiceerd is, heeft de Heilige Vader op nieuw de houding aangegeven, welke de katholieke geloovigen, tegenover het com munisme moeten aannemen. In deze tijden van politieke spanning kan men zich indenken in de behoefte, die de Heilige Stoel voelt, om de geloovigen te onderrichten in de zeer brandende kwes tie van de samenwerking met de commu nisten, zegt de N.R.Ct. in een beschouwing aan deze encycliek gewijd. Een kwestie die van steeds grootere beteekenis wordt, nu door de wensch het fascisme te bestrijden, de tendens om in een z.g. volksfront de sa menwerking met de communisten niet af te wijzen, groeiende is, nu in Spanje en Frankinjk, beiden bij uitstek katholieke landen, inderdaad volksfrontregeeringen tot stand zijn gekomen. De veroordeeling van de communistische en atheïstische leer, tegen welke leerstellin gen de encycliek zich met scherpte keert en waarvan de verbreiding betreurd wordt en toegeschreven aan een valsch ideaal van rechtvaardigheid en gelijkheid, dat door het communisme zou zijn gepredikt, heeft onder deze omstandigheden een groote be teekenis. Want daarbij aansluitend beveelt de Paus een actie aan om het communisme te bestrijden. Indien men de christelijke beschaving wil réden, aldus de encycliek, kan op geen enkel terrein samenwei-king met het communisme worden toegestaan. De Heilige Stoel keert zich dan te gen de samenwerking met commu nisten, op welk terrein ook en daar mede tevens tegen de vorming van Volksfronten. Het blad betwijfelt of de herderlijke raad door de katholieken unaniem aanvaard zal worden. Het geeft dan een commentaar uit het bij uitstek Katholieke Frankrijk, waarin op de encycliek een meer dan felle critiek is geleverd. En het blad wijst in verband hiermee op het gevaar dat bestaat van het afschuiven naar uitersten (fascis me of communisme), waaraan de gematig den en daarmede ook de kernen onzer sa menleving bloot staan. Het is niet juist, dat het een erger of minder erg is dan het andei\ Niet in een der beide uitersten, maar in het behoud van de middengroep, moet de waarborg voor het voortbestaan onzer maatschappij- instellingen worden gezocht. Want noch het fascisme, noch het communisme al zijn er dan de belangrijke verschillen ver dragen zich uiteindelijk met de grondsla- gen, volgens welke onze maatschappij is opgebouwd. Juist de keuze in twee groepen moet ver meden worden en tot het instand houden van een dergelijke positie kan de kerk veel bijdragen. ZIJ HEBBEN BRITUEGA REEDS ACHTER ZICH GELATEN. ERNSTIGE VERLIEZEN DER ITALIANEN. Het is thans aan geen twijfel on derhevig, dat de opstandelingen in den sector van Guadalajara een ernstige nederlaag hebben geleden en niet alleen Brihuega hebben moeten prijsgeven, maar zelfs nog verder moeten wijken voor de op rukkende loyale troepen. In het officieele communiqué van den verdedigingsraad wordt o.a. meegedeeld dat de operaties, welke aan het centrale front in den sector van Guadalajara zijn ingezet, geëindigd zijn met de inneming van Brihu ega. Gisteren werd de opmarsch der regee ringstroepen voortgezet. Er werden belang rijke documenten buitgemaakt, betrekking hebbende op de Italiaansche troepen, terwijl een ontzaglijke hoeveelheid oorlogsmateriaal werd veroverd. De regeeringstroejxen maak ten talrijke krijgsgevangenen, allen Italia nen. Verdere successen. Na Brihuega genomen en de Italiaansche troepen in verwarring gebracht te hebben, konden de regeeringstroepen een groot aan- Meer dan 500 afschuwelijk ver minkte lijken geborgen. De nasporingen naar de slacht offers van de ontploffingsramp in een school te Tyler, worden met koortsachtigen spoed voortgezet. Een triestige regen, welke zonder ophouden valt, verleent het tooneel van de ramp een nog tragischer aanblik. Tot nog toe is men er in geslaagd 500 afschuwelijk verminkte lijken uit de puinen te bergen. On der deze 500 lijken bevinden er zich l zeventien van het onderwijzend personeel. Blijkens een officieele mededee- ling van de autoriteiten bevonden er zich* op het oogenblik der explosie meer dan zevenhonderd kinderen en veertig onderwijzers in de school gebouwen. vige ongerustheid omtrent het lot, dat hun kinderen heeft getroffen. Voortdurend spe len zich hartverscheurende tooneelen af, als weder een deerlijk gehavend lijkje kan wor den geidentificeerd. Tal van ouders, wier kinderen nog immer zoek zijn, bevinden zich sedert Donderdag zonder onderbreking en haast zonder eten of drinken op de plaats van de ramp en wei geren hardnekkig eenige rust te nemen. De ziekenhuizen, scholen en kerken in de omgeving zijn vol gewonden en dooden, van wie er een groot aantal nog steeds niet is geïdentificeerd. De ontploffing zou, naar uit een inmiddels ingesteld onderzoek gebleken is, een gevolg zijn van een opeenhooping van natuurgas, af komstig van de petroleumvelden, welke New- London omringen, doch nadere bijzonderhe den omtrent de juiste oorzaak van de ca tastrofe ontbreken nog steeds. Het huis van afgevaardigden van den staat Texas, dat te Austin in buitengewone zitting is bijeengekomen, heeft inmiddels reeds besloten, dat een officieel onderzoek zal worden ingesteld naar de oorzaak van de ramp. De autoriteiten te New-London venvach ten, dat men vanavond nog met de bergings- wei'kzaamheden zal gereed komen. De gouverneur van Texas heeft over New-London den staat van beleg afgekondigd en de plaatselijke po litie doen vervangen door de natio nale garde, om de orde in de stad te bewaren. Op speciaal bevel van president Boosevelt zelf heeft het Amerikaansche Roode Kruis terstond een hulpactie georganiseerd. Op de petroleumvelden zijn onmiddellijk na het bekend worden van de catastrofe alle werkzaamheden gestaakt. De directeur van de verwoeste school, William C. Shaw, die direct verantwoorde lijk was voor zijn 1250 leerlingen, heeft zijn eigen zeventienjarigen zoon bij de catastrofe verloren. Hij is plotseling jaren ouder gewor den. zijn handen beven en zijn gelaat is met bloed overdekt tengevolge van de glas splinters, waardoor hij bij de ontplofing werd gewond. Nog steeds zijn ongeveer 50 lijken, groo- tendeels vreeselijk verminkt, niet geidentifi ceerd kixnnen worden. Talrijke bloedverwanten van de school gaande kinderen, die bij auto's voor het ge bouw op het uitgaan van dc school stonden te wachten, zijn gedood of gewond. Gebleken is, dat drie kinderen aan een bijna zekeren dood zijn ontsnapt, doordat zij op den dag van de catastrofe hebben ge spijbeld. Het nader onderzoek. Men gelooft thans, dat dc ontploffing is ontstaan doordat een mengsel van gas en stoom, dat ontsnapte uit een buis welke pe troleum toeterde en welke onder de school doorliep, door onbekende oorzaak vlam heeft gevat. Wreede ironie. De wreede ironie van het lot heeft ge wild, dat men uit de puinen een school bord vandaan heeft gehaald, waarop met krijt geschreven stond: „De petroleum en het natuurlijke gas van Texas zijn de grootste natuurlijke zegeningen. Zonder deze beide was deze school hier niet en geen van ons zou hier zijn om onze lessen te leeren." tal dorpen veroveren, onder meer Gargoles, de Arriba, Huetos, Villaviciosia. de Tajuna, Copernal, Val de Arenas en Val de Andretas. Zes kanonnen, dertig machinegeweren, een honderdtal geweren vielen den regee ringstroepen in handen. De lijken van een Italiaansch overste en zes Italiaansche of ficieren zijn gevonden. Een hoofdofficier der opstandelingen, die gistermiddag van het front van Guadalajara terugkeerde, heeft ei-kend, dat de Italiaan sche colonnes aan dat front ernstige verlie zen hebben geleden en dat verscheidene di visies genoodzaakt waren in wanorde terug te trekken. Wederzijdsche beschuldigingen. De Engelsche bladen melden, dat de Duit- sche pers de Oostenrijksche regeering ver wijt, een perscampagne tegen Duitschland toe te laten en zelfs aan te moedigen, in strijd met de overeenkomst van Juli. Vooral de „Wiener Telegraf", die als een joodsch agitatieblad beschreven wordt, moet het ontgelden, Het blad heeft gemeld, dat dr. Dietrich, de nat. soc. perschef gearres teerd is, omdat hij onder den invloed van alcohol onbehoorlijke opmerkingen over Hitier en de partij koü hebben gemaakt. De Duitsche persverklaart, dat dit be richt volkomen onwaar is. Verder zou de Oostenrijksche pers be richt hebben dat dagelijks duizenden Dyit- sche arbeiders gearresteerd worden en dat enorme bedragen in de fabrieken worden in gezameld voor het Spaansche volksfront. De „Angriff" schrijft, dat „de Oostenrijk sche regeering, in dien zij niet ingrijpt, een zeer gevaarlijk spel speelt want men zou 't publiek gemakkelijk kunnen inlichten over de corruptiezaken in Oostenrijk waarmede groote bedragen, behoorende aan 'de open bare kas, gemoeid zijn". Verantwoording in Oostenrijk. De campagne der Duitsche bladen tegen de Oostenrijksche pers.wprdt ip heftige ter men door de „Politische Korrespondenz" veroordeeld. „De pogingen, die Oostenrijk in het werk stelt, om den persvrede te bewa ren", aldus het orgaan, „worden belemmerd door de Duitsche houding. Terwijl de Duit sche klachten betrekking hebben op Oosten rijksche bladen die niet in yerbinding met de regcering staan, doet de groote officieuze Duitsche pers dagelijks aanvallen op Oos tenrijk zonder voor leugen en laster terug te deinzen. Het is onmógèlijk, de campagne tegen enkele Weenséhe bladen tot de gehee- te Oostenrijksche pers uit te breiden. De Oostenrijksche pers streeft naar het behoud van den vrede maar zij kan de on welwillende houding der Duitsche bladen niet tolereeren en geen eenzijdige concessies doen." Het Italiaansche mailschip „Rex" is gis termiddag, toen het op het punt stond te vertrekken, uit New York, door den ster ken wind en den vloed tegen den kademuur gedreven. De voorsteven en het promenadedek van het schip werden beschadigd, doch het schip koos zee, zoodra de sieepbooten het losgetrokken hadden. De schade aan den kademuur wordt op vijfduizend dollar geraamd. I _L

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1