Clichy in de Fransche Kamer DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Verhoogde tegenstand der opstandelingen De positie van België Grandi wekt beroering te Londen Buiienlandsch OverzicfU De reactie der Italiaansche pers U DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG. No. 7958 WOENSDAG Pleidooi voor behoud van vrije meeningsuiting SPANJE Duitschland in dc knel Hongersnood in China Geen verkiezingsspeeches voor de radio keldersche courant 24 MAART 1937 In de Fransche Kamer is gister middag het debat begonnen over de relletjes te Clichy en de algemeene staking, die hieruit is voortgevloeid. De Fédération Républicaine heeft een motie ingediend, luidende als yolgt^ „De kamer, die een der meest ele mentaire vormen van de vrije mee ningsuiting beschermd wil zien, noo- digt de regeering uit, allen Fran- schen staatsburgers, die de wet eer biedigen, de uitoefening van de vrij heid van vergadering te waarbor gen. Daar zij bovendien de werkelijke verantwoordelijkheid voor de droe vige gebeurtenissen van 16 Maart niet verplaatst wil zien, besluit zij, aan een parlementaire commissie, bestaande uit 44 door de fracties aan te wijzen leden, de taak op te dragen, een grondig onderzoek in te stellen naar het ontstaan en de ontwikkeling van de gebeurtenis sen op dezen bloedigen avond. Zij wijst iedere toevoeging af en gaat over tot de orde van den dag". Als eerste nam Tixier Vignancourt van de Fédération Republicaine het woord- om de in terpellatie te verdedigen over de maatrege len, die de regeering denkt te nemen tegen het Verbond van Vakvereenigingen van de Seine. Ook Delaunay en Poitou Duplessy, die daarna spraken, critiseerden de regeering. Na de pauze werd. het woord-in de Kamer gevoerd door Meck, die de regeering inter pelleerde over de vrijheid van arbeid tijdens de jongste algemeene staking. Hij verklaarde o.a., dat de arbeiders, die bij christelijke vak vereenigingen vraren aangesloten, met den dood werden boBreigd en uit de fabrieken weggejaagd en dat zij gedwongen werden bij de C.G.T. (het Fransche vakverbond) aan te sluiten. Een fascistisch woord. Vervolgens ïnterpelleert de voorzitter van de fractie der Parti Social Francais, Ybar- negaray, over het gebeurde te Clichy en over de verantwoordelijkheid voor het bloedver gieten. Hij zeide, dat de kogelregen iets be langrijks heeft getroffen: den wederkeer van Frankrijk tot de hoop. Hij herinnerde er aan, dat de Parti Social Francais 400 personen, waaronder 200 vrou wen, uitgenoodigd heeft voor een bijeenkomst in de bioscoop te Clichy en dat de minister van binnenlandsche zaken deze onschuldige bijeenkomst ondanks het drijven der linksche partijen niet kon verbieden, waarop door den burgemeester van Clichy, den communisti- Schen afgevaardigde Honel en het volksfront te Clichy tot geweld werd aangespoord. Zooiets kan, aldus spr., niet voortduren. De communisten staan onder de bevelen van de Komintern, die hen betaalt. Hebben uw minister van oorlog en uw minister van buitenlandsche zaken u niet gezegd, dat de vrede voor Frankrijk afhangt van de orde in het binnenland? Duitschland blijft een mysterie. Wij weten, dat het een geweldig leger heeft gevormd en niet zou dulden, dat zich aan zijn grenzen nog een communisti sche mogendheid nestelt. Terwijl de communisten heftig protestee ren en „verraad" roepen, vervolgde Ybar- negaray met te zeggen, dat hij niet wil, dat op het gebied der buitenlandsche politiek dubbelzinnigheid bestaat. Ministerpresident Blum kwam vervolgens ïusschenbeide. Ik geloof, zeide hij, dat het in ons aller belang is, het ernstige misver stand dat zoojuist tusschen den spreker en een groot gedeelte der Kamer is gerezen, uit den weg te ruimen. Geeft de heer Ybar- negarav toe, dat van buiten af druk op Frankrijk zou kunnen worden uitgeoefend? Ybarnegaray herinnert er daarop aan, dat hij in alle debatten over de buitenlandsche politiek een dusdanige houding heeft aan genomen. Hij verklaarde dat het eenige ge vaar, dat Frankrijk bedreigt, naar zijn meening het Duitsche gevaar is. Niet bij ons, zoo verklaarde spr. tot slot. moet gil de fascisten zoeken, doch daar. (Hier wees spr. op de banken der communisten). Nadat Bonnevav vervolgens verklaard had. dat zoolang den rechter niet gebleken is, dat. de Parti Social Francais een nieuwe vorm is van den ouden strijdhond „Croix du feu", deze partij haar volkomen vrijheid binnen de grenzen van het recht moet be houden, beklom minister-president Blum h-u spreekgestoelte. Redevoering van minister-president Blum. B'um constateert tn de eerste plaats, dat de botsing te Clichv zich heeft voorgedaan-op het oogenblik, dat de leening'was gedekt en de kapitaalstroom gekeerd was, het oogenblik waarop de salaris-aanpassing in kalmte werd voltrokkkcn. „Sinds langen tijd was de algemeene indruk niet zoo go<v ppweest. Men moet het drama van CHrh niet terugbrengen tot een banale vechtparti Het Fransche bloed Is kostbaar. Blum keert zich toch tegen de overdrijving in de buiten landsche pers, welke vaak sprak over een „vernieuwing" der commune". De orde werd niet bedreigd. De spreker bespreekt dan de feiten. In de bijeenkomst der Parti Social Fran cais waren 500 personen, van wie 100 vrou wen. „Indien de P.S.F. legaal is, is de ver gadering legaal, zegt men. De zaak is min der eenvoudig. Blum geeft te kennen, dat de instructie is geopend over de vraag, of hier sprake is van de heropening van een ontbonden strijd bond. Een beslissing is te verwachten en de justitie zal zeggen of de Parti Social Francais al dan niet de partij der Vuur- kruisers is. Tot dat oogenblik verheugt de P.S.F. zich in een schijn van wettigheid. Onze taak is de menigte te disciplinee ren en niet haar op te hitsen. Het beroep op de bevolking van Clichy is naar de mee ning van Blum een vergissing, d.w.z. meer dan een fout. De eerste onderteekenaar is lid van mijn partij. Ik weet. dat het welzijn der republiek te danken is aan de mach tige reactie der volksgroepen. (Applaus links: geroep links: wij zullen de republiek verdedigen). Het kan zijn, dat de macht der reactie van het volk nog eens noo- dig is. (Levendige toejuichingen der communisten en socialisten en op verscheidene banken der linkerzij de). (Tal van interrupties van rechts en van het centrum. Groot rumoer.) Blum verwondert zich over de beroering, welke zijn laatste woorden hebben teweeg gebracht. Ik heb slechts hooren spreken, aldus Blum, van voorstanders van de vrij heid. Hoe kunnen zij dan verontwaardigd zijn wanneer ik spreek van de reactie van het volk, indien deze vrijheden bedreigd worden. (Applaus en tumult.) Uit het eerste onderzoek blijkt, dat overeengekomen was, dat de tegenbetoogers op een afstand van bat bioscooptheater zouden worden gehou den. „De verantwoordelijke communisten te Clichy hebben al het mogelijke gedaan, om te voorkomen, dat de menigte het the ater zou bereiken." Indien straffen moeten worden gegeven, zal dat geschieden. Naar de meening van Blum hebben de agenten geen bevel ont vangen te schieten. De agenten zouden evenwel midden in den strijd individueel hebben gereageerd. Volgens Blum mag voor een onder bevel staande troep niet het recht van wettige zelfverdediging bestaan. Ten aanzien van de staking verklaarde Blum, dat de regeering haar met eenige be zorgdheid wegens de reactie in binnen- en buitenland heeft bezien. Zij duurde echter slechts een halve dag. Blum noemde zekere incidenten betreu renswaardig en zelfs onduldbaar. Hij merk; te op, dat de uitvaartdiensten kalm voorbij waren gegaan en dat de incidenten te Cli chy geen kloof hadden geslagen tusschen de arbeidersklasse en de regeering. Nieuwe spanning tusschen En geland en Italië. Het sub-comité van de commissie voor niet-inmenging in den Spaan- schen burgeroorlog is, zoóals reeds elders in het blad gemeld, gisteren morgen om elf uur bijeengekomen ter verdere bestudeering van de kwestie van het terugtrekken der buitenlandsche vrijwilligers, die in Spanje strijden. Graaf Dino Grandi. Groote beroering wekte, volgens Un. Press, de mededeeling van den Italiaanschen vertegenwoordiger graaf Dino Grandi, dat de Italiaan- sche regeering in geen geval bereid is, over een repatrieering van de buitenlandsche vrijwilligers in cussie te treden, zocZang het goud van de Valencia-reg^ering in het buitenland niet gemobiliseerd is. Als zijn persoonlijke nxeoning voegde Grandi hieraan nog toe, dat niet één Italiaansche vrijwilliger Spanje verlaten zal voordat de burgeroor. log is geëindigd. De voorzitter van de commissie voor niet- inmenging, lord Plymcith, noemde de me- dedeeling van Signor Grandi „uitermate ernstig" en kondigde aan dat hij daarover terstond met de Britsche regeering overleg zou pleg«n. Door „neutrale" leden van het subcomité werd Grandi's verklarin - opgevat als een antwoord op de in de aig'Hoopen dagen door de Engelsche pers versureide valsche be richten over „Italiaansche nederlagen aan het Guadalajara-front". Ernstige politieke toestand. In officieele kringen te Rome volgt men de ontwikkeling der buitenlandsche politiek met groote verslagenheid. De algemeene in druk is, dat een ernstige ommekeer ten kwade is ingetreden. De door d.en Duce van het balcon van het Palazzo Venezia gehouden rede wordt be schouwd als een duide' ke aanwijzing, dat de betrekkingen tusschen Italië en Engeland met den dag meer gespannen worden. Vele diplomaten gaan zelfs zoover, dat zij ver klaren, dat de huidige toestand even ernstig is als in den tijd van de Britsche vloot- concentratie in de Middellandsche Zee. Bombardement van Castellon. Radio Unie verspreidde gisteravond om 10 uur het volgende comnv .niqué van den ver- dedigingsraad: In den sector van Guadalajara was de ac tiviteit zeer groot. Onze roepen hebben den druk voortgezet en de onlangs veroverde stellingen versterkt. Onze luchtmacht heeft gisteren tal van verkennings- ffn bombarde- mentsvluchten uitgevoerd, waarbij den vij and groote verliezen en aan zijn versterkin gen belangrijke schade werden toegebracht. De vijandelijke luchtmacht vloog boven Madrid en verschillende punten van het centrale front. Boven Alcala Henares wer den eenige bommen uitgeworpen, doch zon der resultaat. Na de verschijning van onze jachtvlieg tuigen trok de vijandelijke luchtmacht zich direct terug.. Volgens een Havas bericht wordt de op- marsch der regeeringstroepen in den sector Guadalajara langzaam voortgezet. Tegen stand der opstandelingen wordt vooral merk baar in de omgeving van Padilla de Hita, ten westen van den nationalen weg, waar afdeelingen der burgerlijke garde, die bij het leger van Franco zijn ingelijfd, staan. De luchtmacht der regeering bombardeerde de rechtschen en dwong hen zich te versprei den. Aan beide zijden wordt hier een fel ge schutvuur onderhouden. De opstandelingen hebben gisterenmorgen een nieuwen aanval gedaan in den sector Jarama bij Morata de Tajana. Het gevecht duurde anderhalf uur. Doordat de voorberei ding door het geschut het verzet der regee ringstroepen niet had kunnen breken, moesten de aanvallers zich terugtrekken. Castellon door een oorlogsschip der opstandelingen gebombar deerd. Een oorlogsbodem der opstandelingen Onze Oostelijke buren gaat het momenteel niet naar den vleeze. Het is of ze in diplo matiek opzicht het werk bij de handen wordt afgebroken. De pauselijke encycliek, waarover we gisteren schreven, is al een zeer onaangename verrassing geweest voor de Duitsche regeering. Duitschland, dat zoo dringend behoefte heeft aan wat vriend schap, heeft die gezocht en gevonden bij Italië en het had er zeker op gerekend, dat de invloed van Mussolini bij de Heilige Stoel zoo groot zou zijn, dat haar deze on aangename verrassing bespaard was ge bleven. Duitschland staat op het oogenblik voor een reeks moeilijkheden in zijn internatio nale positie, die op zichzelf reeds de zwaarste eischen aan zijn diplomatie stelt om te trachten deze zonder te groote nadeelen tot een oplossing te brengen, schreef de N.R.Crt. gisterenavond. Het is niet aanne melijk dat de actie van den Paus hiervan los staat, meende het blad. Veeleer moet men aannemen dat de Heilige Stoel van de moeilijke internationale positie van Dutisch- land cn van den stand van zaken met de protestantsche kerk gebruik gemaakt heeft en het moment van de bekendmaking van deze encycliek zeer zorgvuldig is gekozen. Duitschland is tegenover de katho lieke kerk tot een belangrijke mate van machteloosheid gedoemd, wil het de stemming elders nog niet aanmerkelijk verslechten en daar door de groepeeringsbeweging in Europa, die op het oogenblik in zijn nadeel verloopt, niet een be slissende duw geven. In het katholieke Oostenrijk is het ont slag van minister Neustaedter-Stuermer een nieuwe uiting van den vasten wil van Schuschnigg om Oostenrijk los van Duitsch land te houden. Veelbeteekenend is ook, dat de Pauselijke encycliek in zoodanige bewoordingen is vervat, dat de pro- testansche kerken den inhoud kun nen onderschrijven. De Pauselijke actie krijgt daardoor een veel bree- deren grondslag: het gaat niet lan- heeft om negen uur gisteravond de stad Castellon gebombardeerd. Dit bombardement duurde een kwartier. Zeven dooden en meer dan der tig gewonden. Tot nu toe weet men, dat zeven burgers werden gedood en meer dan dertig gewond, van wie vier ernstig. Een bom kwam terecht op een kiosk aan een plein, waar zich ver scheidene kinderen bevonden. Het schip zette koers naar de reede van Benicas. Reeds duizenden menschen van honger omgekomen. Spoedige hulp dringend gewenscht. Volgens berichten uit Tsjengtoe in de provincie Tsjesjoean is de daar heerschen- de hongersnood de ergste welke men ooit heeft meegemaakt. Reeds zijn duizenden menschen van honger omgekomen en wor den nog honderdduizenden door den hon gerdood bedreigd, tenzij onverwijld hulp wordt verschaft. Het weigerde zich mede te laten slepen door gebeurtenissen in Oost-Europa. Op het oogenblik, dat belangrijke internationale onderhandelingen zijn aangeknoopt over den internationa len status van België, kan het stand punt der Belgische regeering als volgt worden samengevat: De regeering is van meening, dat de ontwikkeling van den internati onalen toestand, met name de op zegging van Locarno, de herbezetting van het Rijnland en de verzwakking van het principe der collectieve vei ligheid als gevolg van het falen in het ItaliaanschAbessijnsch conflict, een nieuwen stand van zaken heeft geschapen. Zij vindt de door de overeenkomsten van Londen aangegane verplichtingen te zwaar. Zij aanvaardt in dankbaarheid de verzeke ringen haar door Engeland en Frankrijk ge geven, maar is van meening haar eigen waarborg niet verder te kunnen geven, zoo als bij de overeenkomsten van Locarno •'•erd vastgesteld. Zij zou eveneens het Ita liaansche garantie-aanbod aanvaarden. Ten aanzien van Duitschland is zij van meening, dat zijn laatste nota de strekking heeft haar in een verplichte positie van neutraliteit te brengen, welke zij onaanvaardbaar acht en zij weigert derhalve een gemeenschappelijke garantie daar de weigering van een der vier mogendheden de andere zou verhinderen op te treden. Zij wenscht evenmin de verplich ting aan te gaan zich iedere militaire in menging ten gunste van statenonderteeke- naars te ontzeggen. De nieuwe Belgische politiek is op onaf hankelijkheid gebaseerd. België verstaat het zijn internationale duidelijk omlijnde ver plichtingen in acht te nemen. Het wenscht evenwel te kunnen beoordeelen met name of de omstandigheden de gebruikmaking van het recht van doortocht van, aan de collectieve verdediging tegen een aanvaller deelnemende, legers wettigen. België wenscht niet te worden medege- sleept in een oorlog, welke veroorzaakt zou zijn door een eventueel conflict tusschen Duitschland en de mogendheden in Oost- Europa. De meest delicatie kwesties hebben betrek king op de overeenkomsten van de gene rale staven. Men merkt op, dat het Belgische kabinet nimmer heeft gezegd te weigeren, derge lijke besprekingen te voeren, indien het zulks opportuun zou achten. Het schijnt zeker, dat België het vlie gen boven zijn grondgebied door vijande lijke vliegtuigen zou beschouwen als een schending van zijn grondgebied, welke haar in een oorlog zou kunnen meesleepen. Men wijst er ten slotte op. dat de socia listische partij steeds de strikte principe- van collectieve veiligheid heeft gesteund. ger om de positie van een bepaal de kerk, maar om de geestelijke vrijheid in het algemeen. Wij hebben daar gisteren reeds op ge wezen. Als het bij de geloovige gaat om de keuze te buigen voor God of te buigen voor den maatschappelijken heerscher, dan is er eigenlijk geen sprake meer van een keuze, maar is er slechts de gehoorzaam heid aan den Schepper. De geschiedenis is er vol van, dat door de druk de kracht van tjet geloof eerst openbaar werd en het bekende woord, dat het bloed der marte laren, het zaad der kerk is, is nog altijd waar cn is ook in het Duitschland van heden bewaarheid geworden. Hitier is op den verkeerden weg. Omdat het nu dus gaat om de geestelijke vrijheid in het algemeen kan men ook op de stemming in Scandinavië een zekeren invloed oefenen, meent de N.R. Crt. in het hieronder reeds aangehaalde artikel. De reis van minister Sandler naar Enge land en Frankrijk is juist beëindigd. Zij bracht den Scandinavischen wensch naar voren de vriendschap met deze landen niet te doen verzwakken en werd door velen ook gezien als een bewijs, dat de Scandinavische neutraliteit zich een weinig verschuift. Nu de wederzijdsche indrukken van dit bezoek waarbij zeker niet altijd welwillend over Duitschland zal zijn gesproken, nog versch zijn, komt de Pauselijke encycliek deze als het ware nog eens versterken. Ook in deze landen, waar men door het sociaal democratisch bewind toch al van nature een zekere geestelijke afkeer van Duitsch land heeft, zou een Duitsche actie tegen de kerk deze gevoelens activeeren. Onder andere omstandigheden zouden zonder twijfel de kringen, die hierin „een complot tegen de veiligheid van den staat" zien, de overhand hebben gekregen en zou Hitier de hem toegeworpen strijdbijl heb ben aangegrepen. Een krachtig antwoord zou men dan hebben Runnen verwachten. Niet ten onrechte echter schijnt de lei ding van den Duitschen staat nu te aar zelen. De vrees voor de gevolgen op de bui tenlandsche politiek behoudt voorloopig de overhand en de gematigde elementen vin den hierin een krachtigen steun voor hun betoog. Op het Pauselijk initiatief tegen Duitschland. - Zal Mussolini be middelen? Het Pauselijk orgaan, de „Osservatore Ro- mano" spreekt in een niet-onderteekend artikel op de eerste pagina zijn verwonde ring uit over de wijze, waarop de Italiaan sche pers verslag heeft gegeven van de Ency cliek over den toestand der Kerk in Duitsch land, welke wijze van behandeling het blad vluchtig en onjuist noemt. Na te hebben doen uitkomen, dat het pauselijk document in de heele wereld goed keurend is ontvangen, zelfs door niet-Ka- tholieke elementen, schrijft het blad: „In Italië gaven de Katholieke bladen slechts een groot resumé van het document. De rest van de pers maakt slechts nuch tere toespelingen op het stuk. klaarblijke lijk geinspireerd door een kort onjuist com muniqué van het officieele nieuwsagent schap, hetwelk den pauselijken gedachten- gang bijna schijnt te denatureeren. Deze verwondering wekkende houding is des te meer te betreuren, waar er bladen zijn, die er de voorkeur aan geven, veel meer plaats in te ruimen aan het verbijs- terxd artikel van den „Voelkischen Beo- bachter" over het recht tot schenden van verdragen, welk artikel zij zonder commen taar weergeven en waarop wij te zijner tijd zullen terugkomen". De hardnekkige geruchten, dat de Duit sche vertegenwoordiger bij het Vaticaan in- structié zou hebben ontvangen, een krach tig protest tegen de uitvaardiging der Ency cliek uit te brengen, zijn volgens Un. Press tot nu toe niet bevestigd. Men houdt rekening met de mogelijkheid dat Mussolini een bemiddelingsactie zal ondernemen. Algemeen is van van meening, dat de Duitsche regeering haar standpunt in de kerkelijke kwestie grondig zal dienen te her. zien. Zij zal óf de strijd moeten aanbinden en dan het concordaat moeten opzeggen óf de kerk vrijlaten. Een tusschenweg acht men niet wel mo gelijk. In elk geval zal zij de kerkkwestie niet langer als een zuiver binnenlandsche aangelegenheid kunnen beschouwen, daal de encycliek aan de bisschoppen van heel de wereld is toegezonden. Vooral het trekken van de parallel tus schen het communisme en het nationaal- socialisme is een slag in het gelaat van Hitier c.s., daar men zich steeds als bestrij der van het roode extremisme heeft opge worpen. Men meldt ons nit Den Haag, dat de Minister van Binnenlandsche Za ken, heeft besloten aan de politieke partijen geen gelegenheid te geven tot het uitzenden per radio van ver kiezingsredevoeringen in verband met de a.s. Kamerverkiezingen. j

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1