Eden over den Spaanschen toestand Be blokkade van Biliiao Perscommentaren over de Belgische verkiezingen DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Nog hevige strijd bij Madrid Engeland zal zich van sabel- gekletter onthouden De onderhandelingen der Oslo-staten REIST PER WACO Buüenlandsch Overzicht Een Duitsch volksfront te Parijs De epidemie der „sit-down" stakingen UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 dinsdag Leven en laten leven in de internationale politiek SPANJE AUTOBUSDIENSTEN naarHOORN, EDAM, AMSTERDAM en GEHEEL WEST-FRIESLAND Inlichtingen WACO, Kanaalw. 137, Den Helder, tel. 773 Het gezond verstand in België zegeviert HELDERSCHE COURANT 13 A P R I L 1937 65e JAARG. No. 7974 De minister van buitenlandsche za ken, Eden, heeft gisteravond te Li- verpool een groote redevoering uit gesproken, waarin hij* wederom de nietinmengingspolitiek in Spanje verdedigde en waarin hij voorts den inhoud goedkeurde van het korte lings uitgegeven communiqué der Kleine Entente te Belgrado en een geest van verdraagzaamheid tus- schen de volkeren in Europa be pleitte, welke geest spoedig een gun stige sfeer zou oproepen voor inter nationale samenwerking. De niet-inmenging. Eden herinnerde er aan, dat de niet-inmen- gingspolitiek door de Britsche regeering van den aanvang af is aanvaard. Deze politiek be perkte en verminderde geleidelijk den stroom van buitenlandsche inmenging. Het bestaan van deze politiek, gesteund door talrijke re geeringen, verminderde grootelijks de oor logsgevaren. Deze waren belangrijk in het begin van den afgeloopen herfst en zij zou den het weer kunnen worden, maar behoor den het niet te worden volgens het niet-in- mengingsaccoord en de plannen tot controle en bewaking. Wat zou het alternatief geweest zijn, zoo Vroeg Eden? Hij antwoordde: Een uitgespro ken, onbeperkte concurrentie in de levering van wapenen en munitie en zelfs manschap pen, een concurrentie die aangewakkerd zou worden door den als het ware krankzinni gen steun der rivaliseerenden ideologieën. Waarheen zou dit Europa geleid hebben? Tenzij wij zelf bereid zouden zijn geweest" in Spanje te intervenieerenen manschappen te zenden en niemand in Groot-Brittannië staat deze politiek voor konden wij slechts voortgaan geduldig en volhardend te werken ten behoeve van een beperking en uiteinde lijk een staken van iedere inmenging, voor het welzijn van het ongelukkige Spaansche volk en voor het welzijn van Europa. De Britsche regeering is van meening, dat het nieuwe accoord tot controle te land en ter zee op Spanje, dat weldra van kracht zal worden, doeltreffend een rem kan vor men voor het zenden van buitenlandsche onderdanen, wapens, munitie en oorlogs materiaal. Wanneer echter rapporten zouden worden ontvangen van bevoegde waarnemers, mel dende, dat schendingen van het accoord zich blijven voordoen en dat buitenlandsche vrijwilligers in Spanje blijven aankomen om deel te nemen aan den burgeroorlog, zou de Britsche regeering den aldus geschapen toestand ernstig onder oogen zien. Eden herhaalde vervolgens hetgeen hij reeds in zijn vorige verklaringen had ge zegd, n.1., dat de buitenlandsche protago nisten van het fascisme, evenmin als die van het communisme de Spaansche politiek na den burgeroorlog zullen beheerschen. De les van het Spaansche conflict, even als die van de voorafgaande oorlogen, is dat een conflict niet kort'meer duurt. Brengt dit feit geen voor de handhaving van den vrede in de toekomst gunstigen invloed me de ieder weet nu, dat een langdurige oor log het verderf beteekent van overwinnaar en overwonnene en wanneer de recente les inhoudt, dat er geen oorlog van liorten duur in Europa of tusschen Europeesche landen kan bestaan, zal dan dit inzicht den vrede niet versterken? De bijeenkomst van Entente. de Kleine Vervolgens ging Eden over tot de bijeen komst van de Kleine Entente te Belgrado, waar de Europeesche toestand met inbegrip van het niet inmengingsvraagstuk bespro ken is. Eden zeide, dat de Britsche regee ring en het Britsche volk den inhoud van het na deze bijeenkomst uitgegeven com muniqué hartelijk kunnen goedkeuren. De mogendheden der Kleine Entente hebben opnieuw hun toewijding jegens den Volken bond en zijn beginselen bevestigd. Vervolgens de critiek beantwoordende, die op hem is uitgeoefend, gaf Eden een para frase van een gezegde van maarschalk Kit- chener: „Men kan de buitenlandsche za ken niet leiden, zooals men wil, maar al leen, zooals men kan". Het is gebiedend, dat wij, terwijl wij her bewapenen op een schaal, die in Groot Brit- tannië voor tijden van vrede zonder weerga la, ons gezond verstand en ons evenwicht in ons standpunt handhaven, dat wij ons onthouden van sabelgekletter en van pro- Vocatie, De beginselen der Britsche politiek. Eden bepleit het beginsel van „leven en laten leven" in de internationale betrek kingen. Er zal zoo zeide hij, geen enkel vertrouwen in den vrede komen voordat deze leer van „leven en laten leven", de niet-inmenging in de zaken van anderen tegelijkertijd gepredikt en in de practijk gebracht wordt. Wat een terugkeer tot het vertrouwen vertraagt, is niet alleen de wer kelijke inmenging over de grenzen van an dere landen heen, maar ook de vrees, dat een zoodanige inmenging zich kan voor doen. In dit opzicht. lijken ie uitgesproken en de verkapte inmengingen veel op elkaar. Laten de volken de gedachten van zich af werpen, dat zij er naar moeten streven ren Pax Germania. een Pax Gallica, een Pax Italica of zelfs een Pax Brittanica te ver werven. De eenige veilige vrede is niet de nationale vrede, waaraan iedere natie haar bijdrage levert, De internationale vrede is gegrondvest op de internationale orde, waarin de naties verbonden zijn om den vrede te handhaven, Wanneer dit ideeaal even ver af lijkt als het duizendjarig vrede rijk laten wij dan in ieder geval allen over eenkomen den eersten stap in die richting te doen en de eerste en belangrijkste stap is voor de Europeesche naties ieder ander volk zijn eigen nationale problemen op zijn eigen wijze te laten oplossen. Een zoodanige politiek, aldus besloot Eden, zou weldra een internationale sfeer scheppen, waarin een werkelijke samen werking zou kunnen groeien. België wenscht nauwere politie ke en economische banden met Nederland. De onderhandelingen, gisteren te Brussel geopend door de vertegenwoordigers der Sta ten, die de overeenkomst van Oslo hebben geteekend, zijn van technischen en bestu- deerenden aard. Men wil nagaan in welke omstandigheden deze landen de wederzijd- sche handelsbetrekkingen zouden kunnen uitbreiden. Daar een nauw contact tusschen de Brusselsche en Scandinaafsche hoofdste den moeilijk te verwezenlijken schijnt, hoopt men in Belgische kringen, dat de onderhan delingen in ieder geval nauwere economi sche en politieke banden met Nederland tot resultaat zullen hebben. Dr. Hirschfeld voorzitter. De besprekingen van de vertegenwoordi gers der Oslo-staten, welke gisteren te Brus sel zijn aangevangen, worden gehouden on der voorzitterschap van Dr. H. M. Hirsch feld, directeur-generaal van handel en nij verheid te 's-Gravenhage. DE „ALMIRANTE CERVERA" DREIGT. BRITSCH SCHIP OPGEBRACHT. DE „HOOD" VOOR JUAN DE LUZ. Hoewel minder hevig dan Zondag is gistermorgen de strijd aan het Madrileen- sche front toch voortgezet. Men verzekert, dat de opstandelingen zich teruggetrokken hebben, op Gero del Aguila en dat de loya- len in feilen strijd belangrijke stellingen veroverd hebben, die den toekomstigen op- marscb ten goede zullen komen. In den sector van de brug der Franschen zijn de regeeringstroepen opgerukt naar de spoor lijn en den weg naar la Coruna. In het Oosten van den sector van den Patrijzen- heuvel hebben de loyalen verscheidene huizen veroverd, die aan den rand staan van een belangrijk dorp vermoedelijk Aravaca. te Carabanchel heeft, het corps der genie twee huizen met dynamiet in de lucht doen springen. Hier waren mitrailleurnes ten opgesteld. Er wordt geen melding ge maakt van een belangrijke offensieve be weging. Na een hevigen veldslag heeft men den indruk, dat de tegenover elkaar staan de troepen weer beginnen te observeeren. De door de verdedigers van Madrid toegebrach te slag is echter van belang. De omsinge ling van de hoofdstad is eens te meer los ser gemaakt. De blokkade van Bilbao. De kwestie, die gerezen is door de blok kade van de haven van Bilbao, de verga dering van het Britsche kabinet van gis teren en het vertrek van Britsche eenant serde schepen naar de Golf van Biskaje, heeft de belangstelling van Italiaansche politici, die opmerken, dat de Engelsche re- geering zich in verlegenheid bevindt. Volgens hun meening zou men van in menging t>en gunste van Valencia kunnen spreken, indien Britsche oorlogsschepen zich in de Spaansche territoriale wateren zouden wagen ter bescherming van Engel sche '--oonvaarders. Tndiep daarentegen de Britsche autoriteiten zich van deze inmen ging zouden onthouden, zou dat een erken ning van Franco als oorlogvoerende hetee- kenen. De „Trihuna" meent hieruit te moe ten opmaken, dat de bestaande toestand die erkenn:*"» t-an verheetten. De kruiser „Almirante Cervera" dreigt. Men deelt mede, dat de kruiser „Almiran te Cervera". welke in het bezit is der Spaan sche opstandelingen, draadloos de volgende waarschuwing heeft verspreid: Teder Spaansch of buitenlandsch schip, dat de wa teren van Biscave binnenkomt, zal worden in beslag genomen of tot zinken gebracht. Engelsch schip opgebracht? De marinegedelegeerde der Baskische re geering te Bayonne heeft gisterenavond me degedeeld, dat een Engelsch vrachtschip, wel ker naam niet bekend is, door den kruiser „Almirante Cervera" in de Spaansche wate ren zou zijn aangehouden. Men wist ook niet, of het schip was opgebracht naar Le Fer- rol of wel naar Pasajes. De „Hood" voor St. Jean de Luz. Het Britsche slagschip „Hood" is gisteren voor St. Jean de Luz aangekomen en voor anker gegaan. Veiligheid voor Bilbao door Bas kische regeering gewaarborgd. In een gisteren door de Spaansche Am bassade te Londen gepubliceerde verklaring Moeilijke toestand. - Beschermt Engeland zijn koopvaardijvloot niet? In het Engelsche Lagerhuis heeft Baldwin in antwoord op een vraag van Sinclair over de maatregelen welke de Britsche regeering dacht t nemen, om molestatie van vreedza me Britsche schepen, die de haven van Bil bao trachten binnen te loopen, te voorko men, geantwoord, dat de Britsche regeering tijdens het weekend den tegenwoordigen toestand voor de scheepvaart in de buurt van Bilbao heeft bestudeerd. De regeering is tot het besluit gekomen, dat zij geen rech ten van belligerenten kan erkennen en geen interventie kan dulden in de Britsche scheep vaart ter zee. Zij waarschuwt echter de Britsche scheepvaart, dat zij om practische redenen en gezien de gevaren, waartegen het voor het oogenblik onmogelijk is haar te beschermen, niet naar deze zone zou behoo- ren te gaan, zoolang het mijnengevaar en het gevaar van bombardementen dreigen. De vice-admiraal. die het bevel voert over den „Hood" is naar de kust van Noord-Spanje vertrokken. Het is de wensch der Britsche regeering, gezien den moeilijken toestand, die in deze wateren is ontstaan, dat een te gen den toestand opgewassen vlootmacht onder het rechtstreeksche bevel van een es kader-commandant ter beschikking zal staan. Nadat Baldwin deze verklaring over den toestand ten aanzien van Bilbao had afge legd, vroeg Archibald Sinclair of de door de Engelsche oorlogsvloot aan de Britsche koopvaardijschepen geboden bescherming zich uitstrekte tot de terrioriale wateren. Hierop antwoordde de premier: „De toe stand is betrekkelijk nieuw. Het is tegen woordig mogelijk mijnen te leggen in de havens en haar omgeving. Wat ik in mijn antwoord over de mijnen gezegd heb is waar". De Labourafgevaardigde Shinell stelde hierop de vraag: „Hoe is de toestand van deze koopvaardijschepen ingeval zij gedwon gen zouden zijn de onderhavige gevaren te loopen? Baldwin antwoordde: „Ik ben niet voor nemens te antwoorden op vragen van veron- derstellenden aard. Zij zijn gewaarschuwd voor het gevaar, dat zij zouden loopen en ik kan mij niet voorstellen, dat er een reeder is in dit land, die zijn schepen naar deze zone zou willen zenden." Dit antwoord van den eersten minister, dat door de linkerzijde uitgelegd wordt als een weigering tot bescherming van de En gelsche koopvaardijschepen in de territori ale Spaansche wateren, werd door de oppo sitie met protesten ontvangen en Attlee. de leider van de Lahourfractie, stond op om te verklaren: „Gezien den onvoldoenden aard van de antwoorden, die gegeven worden, stel ik de regeering ervan in kennis, dat ik' zal verzoeken een dag beschikbaar te stel len voor debatten, waarbij haar weigering om de Britsche koopvaardij te schermen, be sproken zal worden." Motie van afkeuring van La- bourafgevaardigden. Zal Dins dag aan de orde komen. Het bestuur der Labour-fractie heeft beslo ten na de gisteren door Baldwin in het La gerhuis afgelegde verklaring over de houding der regeering in de kwestie der Britsche schepen, welke met een lading op weg zijn naar Bilbao, besloten de volgende motie van afkeuring in te dienen, welke Dinsdag in het Huis aan de orde zou moeten komen. „Het Huis, nota nemende van de verkla ring van den minister-president over den toestand te Bilbao. betreurt dat de Britsche regeering in gebreke is gebleven met de be scherming der Britsche koopvaardijschepen, die zich in hun recht bevinden." Niet zonder spanning is de uitslag van de verkiezing, Zondag in de Belgische hoofd stad gehouden, tegemoet gezien. De Rexis- ten leider, Dcgrelle had Olivier, een der ver- tegenwoordigei-s van zijn partij in het par lement voor Brussel, gelast, zijn mandaat ter beschikking te stellen, teneinde zichzelf in staat te stellen het strijdperk te betreden met de verwachting natuurlijk dat hij een daverend succes zou behalen. De Belgische minister-president van Zeeland, kwam als nationaal tegencandidaat van liberalen, ka tholieken en socialisten. Deze drie partijen zijn in v. Zeelands coalitie-kabinet verte genwoordigd. En nu heeft de verkiezing van Zondag bewezen dat men den Rexist (fascist) niet wenschte en v. Zeeland is, zooals men uit ons nummer van gisteren heeft kunnen lezen, met een geweldige meerderheid uit de stembus gekomen. De- grelle heeft zelfs ettelijke duizenden stem men aan zijn tegenstander, die hij bij de vorige verkiezing nog op zijn partij ver- eenigd had, moeten offeren. Het gezond ver stand, zoo schreven we in den kop, heeft in België gezegevierd. En zou deze verkie zing voor de verkiezingen die in ons land voor de deur staan, geen afschaduwing kunnen zijn? Het experiment van de Rexisten is dus een algeheele mislukking geworden. Beschouwt men den uit slag van de verkiezing, dan zou men geneigd zijn te besluiten, dat de premier, begiftigd met een scherpe intuitie voor de situatie, handig een niet slechts ongezochte, maar ook uitgezochte gelegenheid heeft aangegrepen om de Rexistische beweging een slag toe te brengen, zoo schreef het Hbl. gisterenavond in een beschouwing. Dcgrelle heeft geen enkel demagogisch middel on gebruikt gelaten, ook niet het mid del van politieke insinuatie en laster geschuwd, om Van Zeeland in de oogen van het kiezersvolk te compromitteeren. Degrelle echter heeft het gezond verstand van het kiezersvolk onderschat; hij heeft de grens, die ligt tusschen de normale do sis politieke demagogie, welke de woord voerders van revolutionnaire minderheids partijen den kiezers trachten toe te dienen en de tastbare onwaarheid te ver overschre den, om haar werfkracht van beteekenis tc doen zijn voor de menigte. Brussel is zeker nog niet heel België, maar de overtuigende nederlaag, die De grelle heeft geleden, kan nauwelijks nala ten de moreele positie van het Rexisme in geheel België ongunstig te beinvloeden. „De Telegraaf" die men zeker niet van anti-pathie tegenover de fascisten mag be schuldigen, schreef gisterenavond in een hoofdartikel op de voorpagina o.m.: In België heeft het gezonde verstand gezegevierd. Het land bevindt zich te mid den van een periode van wederopbouw en iedere Belg, die het goed met zijn vaderland meent, moest hopen, dat de heer Van Zee land met een overweldigend succes uit de stembus te voorschijn zou komen. Dat is gebeurd en het herstel, dat zich in België zoo krachtig baan breekt, kan verder voort gang hebben. In dat opzicht is een vergelij king tusschen onze Zuidelijke buren en ons land ter plaatse. Ook wij komen te voor schijn uit een lange en zware crisis en ook bij ons is het herstel nog verre van voltooid Ook wij zullen slechts dan de toekomst mpt minder zorg tegemoet kunnen zien, ind; fi onze algemeenc verkiezingen dr. Colijn in staat stellen het werk, dat hij begonnen is, tot het einde toe af te maken. acht de autonomische Baskische regeering het noodig, in verband met de in de buiten landsche bladen verschenen berichten te verklaren, dat de veiligheid der koopvaardij schepen, van Spaansche of andere nationa liteit, in de territoriale wateren voor Bilbao wordt gewaarborgd door de oorlogsschepen der regeering en de kustbatterijen te Bilbao Dit, aldus de verklaring, blijkt wel duidelijk hieruit, dat tot dusver geen enkel oorlogs schip der opstandelingen binnen de drie- mijlszone is verschenen. Geen enkel oor logsschip der opstandelingen is tot op min der dan elf mijl van de kust genaderd. Britsche stap te Burgos. Naar te Hendave officieus wordt verno men, zal de handelsattache bij den Brit- srhen ambassadeur voor Spanje, die thans te Hendaye vertoeft, zich heden naar Bur gos begeven, teneinde met de opstandelin gen te onderhandelen over de Britsche sche pen met levensmiddelen, die in Frankrijk worden opgehouden. De strijd in het Baskenland Uit Bilbao wordt gemeld, dat het Zondag rustig was aan het front. In den sector Elor- rio nam het geschut der rechtschen de stel lingen der regeeringstroepen onder vuur. Aan het front van Alava bezetten de regee ringstroepen nog steeds de heuvels. Bij Eibar hebben vliegtuigen een rechtsch toe stel, dat een verkenningstocht maakte, op de vlucht gedreven. Duidelijke teleurstelling in de fascistische landen. De Duit- sche visie. Van de weinige Maandagochtendbladen, die commentaar leveren op de verkiezingen in ^Belgie, schrijft de „Völkische Beobach- ter" o.a.: De verkiezingsstrijd in Brussel is met een overwinning voor den kardinaal aartsbisschop van Mechelen geëindigd. De leider der Rexisten heeft het tot dusver in zijn politieke actie steeds vermeden front te maken tegen de kerk. De moreele en ook de politieke macht van den kardinaal heeft hij nooit aangetast. Integendeel, hij heeft zich steeds gehoorzame zoon der ka tholieke kerk getoond. Degrelles strijd tegen het communisme, aldus genoemd blad, vond juist bij de ka tholieken krachtige instemming. Toen greep echter de aartsbisschop van Mechelen in. Ondanks de uitgesproken kerkelijke hou ding der Rexisten trad hij tegen Degrelle op en stelde hiermede de katholieke bevolking onder sterken gewetensdwang, een gebeur tenis welke wjj uit de dagen der heerschap pij van het Gentrum voldoende kennen. Engeland ziet er een zege in voor de democratie. De Daily Telegraph schrijft dat de verkie zingen te Brussel een bemoedigend ant woord gaven aan hen, die geloofden dat over de geheele wereld de democratie in ,2?' sJriid achteruit was gedrongen. De „Times is van meening, dat Van Zeeland een overwinning heeft behaald voor zich zelf en voor de Belgische democratie. België bewees opnieuw de waarheid van zijn ko ninklijk devies: „Eendracht maakt macht". Door geweld is volgens de „Po- polo di Roma" een twijfelachtige overwinning behaald. De Italiaansche pers die steeds blijk heeft gege\ en van sympathie voor de Rex-bewe- ging legt meer den nadruk op de paar inci denten die zich op den dag der stemming hebben voorgedaan, dan op den nederlaag van Degrelle. De „hybridische concentratie van katho lieke en duistere elementen", zoo schrijft de „Popoio di Roma", heeft door geweld en mis verstanden een twijfelachtige overwinning behaald." De Messaggero verklaart het resultaat der verkiezing met de ontwikkeling van wat het blad de „Socialistisch-communistische ge welddaden" noemt. De „Populaire" publiceert het volgende; Zaterdag en Zondag is te Parijs een con ferentie gehouden tot het vormen van een Duitsch Volksfront. Voorzitter van de con ferentie was de bekende schrijver Heinrich Mann. Talrijke socialistische en communis tische uitgewekenen en vertegenwoordigers van de republikeinsche bourgeoisie waren aanwezig. Belangwekkende rapporten over alle as pecten van het Hitlerbewind werden aan de vergadering voorgelegd. O.a. door Breit- scheid over de buitenlandsche politiek van het Derde Rijk en door Muenzenberg over het Duitsche Volksfront. Besloten werd een boodschap te richten tot het Duitsche volk, waarin het wordt uit- genoodigd te strijden tegen de oorlogsvoor bereiding van het nationaal-socialisme, de cssentieeie oorzaak van de economische kwa len van het Duitsche volk en te eischen dat een einde komt aan de Duitsche interventie in Spanje. Het hoogtepunt van de vergadering van Zaterdagavond was de ontvangst van den voorzitter van de Spaansche Cortes, Marti- nez Rarrio en de geheele Spaansche dele gatie." De „zitstakingen" zijn in Noord-Amerika tot een ware epidemie geworden. Het nieuw ste op dine gebied is, dat veertien school meisjes te Londen (Ontario), in de klas een „zitstaking zijn begonnen. Gevraagd naar de reden van hun zonderling gedrag, ver klaarden zij: „wij hebben geen reden hier voor. Mij wilden alleen maar eens zien, wat een zitstaking voor een gevoel is" 0r, "i',f--,der..meisies zal het resultaat waarschijnlijk zijn, dat zij van de school worden weggestuurd. Meer succes hebben de verpleegsters van het ziekenhuis te Cornwall (Ontario) ge- nad, die een „hgstaking" waren begonnen om te protesteeren tegen het overwerk en ge bi ek aan voldoende vrijen tijd wonrrf h^ft aan het doel beant woord, want. aan de grieven der verpleeg sters zal thans tegemoet worden g .omen. DE „GODDELIJKE WIND" GAAT DE „QUEEN MARY"TEGEMOET m?eeïeiKPnrPTnSC,he V'1>KerS Masaaki l;nu tend mef i? Tsukogashi zijn gisterenoch- one-lw vliegtuig „Goddelijke Wind" opgestegen om de „Queen Mary" boven liet Kanaal tegemoet te vliegen PrinsT'teehihn df6 ui]ze eer bren^n aa" rins Lhichibu, den broeder van den Kei den Vif" apan' die naar Engeland komt om ning vertegenwoordigen bij de kro-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1