De Oslo-conferentie te Brussel Conflict in de Fransche socialistische paftij DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Delbos over de internationale politiek Hongarije heeft geen dictator noodig Fascistische actie in Roemenië De eerste stap naar vrij eren handel Geen toenadering BuUenlandsch OverzicM Communisme en Christendom Betoogingen der Poolsche Boerenpartij UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 Bescheiden resultaat dat tevreden stemt Eogelsch schip als blokkade- breker mm Duitschland-Rusland Ifalië-Oostenrijk weer op het tapijt HELDEKSCHE COURANT MAANDAG 19 A P R I L 1937 65e JAARG. No. 7979 Tekst voor plurilaterale over eenkomst opgesteld. In den onlangs te Den Haag gehouden vergadering van deskundigen der landen, welke de conventie van Oslo uitmaken, wer den de mogelijkheden tot uitbreiding van de handelsbetrekkingen vastgelegd in een rapport dat aan de respectieve regeeringen Js voorgelegd. Na onderzoek van dit rapport door de betrokken diensten, zijn de deskundigen van Nederland, België, Denemarken, Finland, Luxemburg, Noorwegen en Zweden, op 12 April j.1. te Brussel bijeengekomen. De al daar gehouden besprekingen zijn Zaterdag geëindigd. De deskundigen hebben den tekst opgesteld van een voorloopig ont werp voor een plurilaterale overeen komst tusschen de landen der con ventie van Oslo, welke ten doel heeft den goederenruil uit te breiden en als een eerste stap beschouwd kan worden op den weg naar verminde ring der belemmeringen voor den internationalen handel. De deskundigen zullen het voorloopige ontwerp en een rapport ter onderzoek aan de respectieve regeeringen voorleggen. Dit program van actie zal eventueel in de naaste toekomst onderzocht worden tij dens een bijeenkomst van de vertegenwoor digers dezer regeeringen. Na afloop van de werkzaamheden van de exnerts heeft de N.B.Ct. een onderhoud ge had met Dr. Hirschfeld die zei te hebben gedacht in vier dagen, te zullen klaar ko men, maar wij hebben, zeide hij, een geheele week noodig gehad. Dit wijst er op. dat hoewel de algemeene tendenz gunstig is ook in verband met de opleving van de wereldmarkt, het niet ge makkelijk valt op het gebied van opheffing ,van de handelsbelemmeringen een oplossing te vinden, Tijdens de wisseling van gedach ten is vooral gesproken over de tarieven van invoer en over de contingenteering. Uit den aard der zaak kan hieromtrentniets naders worden medegedeeld. Op onze vraag in hoeverre volgens te Brussel verspreide geruchten de besprekingen van de deskun digen uit de Oslo-staten verband hielden met de Fransch-Engelsche missie van mi nister-president Van Zeeland antwoordde dr Hirschfeld: Deze twee zaken staan naast elkander en zijn geheel onafhankelijk van elkaar. Waar zal de volgende vergadering wor den gehouden? vroegen wij. In Den Haag, waarschijnlijk eind Mei. Daarover zullen de regeeringen zich echter uiteraard nog definitief moeten uitspreken. En de practische resultaten van de Brus- selsche bijeenkomst? U vindt ze in het officieel communiqué. In het begin moet men zich tevreden stellen met bescheiden resultaten. Alle moeilijkhe den, die bij een groote conferentie opduiken, waren ook hier in klein formaat aanwezig Wat wij op het oog hadden was aan den eenen kant bevordering van het verkeer van onze Oslo-staten onderling, terwijl wij van den anderen kant nagingen in hoeverre die konden bijdragen tot de verbetering van het internationale handelsverkeer. Daaruit blijkt dat men niet exclusief naar de Oslo-groep heeft gekeken. Verzet tegen het extremisme. De Nationale Baad der Socialistische Par tij S.F.I.O. heeft Zaterdag een bijeenkomst gehouden, welke gewijd was aan den po- litieken toestand en kwesties van discipline binnen de partij. Men heeft met name het conflict, dat ge schapen is door de ontbinding van de socia listische jeugdbonden, welke geschiedde na de incidenten te Clichy, bestudeerd. Vooral de kwestie van de uitsluiting van de „revolutionaire linkerzijde", welke onder leiding staat van Marceau Pivert, was aan de orde. De Minister van Staat, Paul Faure, die secretaris-generaal der partij is, gaf als zijn meening te kennen, dat de revolutionaire linkerzijde tegenover de partij een verrader lijk en misdadig spel speelt. Paul Faure voegde hieraan toe, dat de gedelegeerden in den Raad niet het recht hadden de mannen, welke partijvergaderingen, die volkomen soeverein zijn bij hun beraadslagingen, naar de regeering afvaardigden, door dolkste ken in den rug te laten afmaken. Zijn toespraak besluitend eischte hij de „uitsluiting der oproermakers". Ook ver scheidene andere gedelegeerden eischten de uitsluiting der revolutionaire linkerzijde, met name de minister van Arbeid, Lebas, die haar een „organisatie in de partij noem de." Marceau Pivert gaf uitdrukking aan den wensch van zich zelf en zijn vrienden de partij te willen dienen met eerbiediging der regelen, welke zij zal vaststellen. Hij voegde hieraan toe, dat het ernstige gevaren zou op leveren uitsluitingen uit te spreken zonder overleg met de militante leden. De natio nale raad, aldus Pivert, moet slechts een informatieve vergadering zijn. Hij zeide nog, dat een uitsluiting het gevaar zou opleve ren een slag toe te brengen aan de eenheid der partij. In de Fransche haven van St. Jean de Luz liggen tal van Engelsche schepen te wachten, in de hoop spoedig hun lading naar Spanje te kunnen vervoeren. Nu de Emrelsche vloot geen verdere bescherming verleent dan tot de. 3 mijls-grens, is het zeer gewaagd Bilbao binnen te loopen. Een der kapiteins, Jones, in onderscheiding met een andere van denzelfden naam „Aardap- pel-Jones" genoemd, is gisteravond met zijn schip de „LIewelling" van St. Jean de Luz vertrokken in de richting van Bilbao. Men weet niet of het hem gelukt is deze stad te bereiken. Uit Rochefort wordt gemeld, dat een Spaansch schip, dat de haven van Bilbao trachtte binnen te loopen. daarin niet is geslaagd en op de reede van la Roebelle is teruggekeerd. Volgens een bericht uit la Rochclle la Pallice zou de haven van die plaats gedu rende eenige maanden dienst doen als Britsche vlootbasis. NIEUW PLEIDOOI VOOR SAMEN WERKING EN VERDRAAGZAAM HEID. Aan een maaltijd, waarmede het congres der radicaal-socialistische jeugd gesloten is, heeft de Fransche minister van buitenlandsche zaken, Delbos, een groote rede gehouden. Na den arbeid van Blum geprezen te hebben, zeide Delbos, dat het radi- caal-socialisme niet alleen een poli tiek program is, maar in ruimeren zin ook een „geestesgesteldheid" die tegenover de totalitaire stelsels den onwankelbare trouw aan individua listische traditiën plaatst. Het is voor mij een groote steun, aldus vervolgde hij, te weten, dat ik, als ik de bui tenlandsche politiek bespreek, niet alleen uit naam van mijn partij of zelfs uit dien der regeering spreek, maar vrijwel uit naam van geheel Frankrijk, dat eenstemmig een vrede wil, tot stand gebracht in vruchtbare samenwerking tusschen de volken met eerbiediging van hun onafhanke lijkheid en vrijheid DELBOS. Toen de Volkenbond geschapen werd, kon men gelooven, dit ideaal dicht genaderd te zijn, doch de Bond werd verzwakt en ge vaarlijk geschokt, doordat de vroegere vij anden zich niet met elkaar verzoenden, door dat bij de overwonnenen de gedachte aan wraak wakker werd en de eenheid tusschen de vroegere verbondenen losser werd. Ten zeerste zou men zich echter vergissen, in dien men daaruit meende te moeten opma ken, dat de Volkenbond voor goed veroor deeld moet worden. Het kwaad, dat de Bond niet kon verhinderen, mag het goede, dat hij tot stand bracht, niet doen vergeten. Wat zou er van Europa zonder hem geworden zijn? Delbos zeide er van overtuigd te zijn, dat de Bond de moeilijkheden zal kunnen overwin nen. Hun, die critiek oefenen op de niet-in- Redevoering van minister-presi dent Daranyi. Minister-President Daranyi heeft te Szeged een redevoering uitgesproken, waarin hij heeft verklaard, dat „Hongarije geen behoefte heeft aan een dictatuur en nog minder aan dictators, omdat het zijn problemen binnen het kader van zijn grondwet kan oplossen en het een leider bezit: de rijksbestuurder". Daranyi noemde Oostenrijk en Italië vrien den van Hongarije, terwijl hij, sprekende over de HongaarschDuitsche betrekkingen zeide, dat deze vriendschappelijk zijn. Hij verklaarde voldaan te zijn over de Itali- aanschZuid-Slavische overeenkomst en zei de bereid te zijn met de landen der kleine Entente te onderhandelen, indien deze Hon garije rechtsgelijkheid en zekere waarborgen toestaan ten aanzien van de behandeling der minderheoen. De Joodsche kwestie besproken. Ten aanzien van het Joodsche vraagstuk zeide Daranyi: Zelfs indien de Israëlieten niet zouden bestaan, zouden er in Hongarije toch moeilijkheden zijn, daar het land ver minkt is, van nature op den landbouw is aangewezen en niet over voldoende kapitaal beschikt. De Joodsche kwestie berust niettemin niet op 't ras, doch draagt een oeconomisch ka rakter. De Joodsche bevolking speelt in het oeconomisch leven des lands een rol, wel ke niet in verhouding staat tot haar getal. Daarom moet de immigratie van uit het oosten komende Joden worden stopgezet en moeten degenen, die in het land gevestigd zijn er toe gebracht worden vrijer deel te ne men aan het nationale leven. Niet door be toogingen of kloppartijen kan men deze kwestie regelen." Daranyi bereid tot samenwerking met alle partijen. Ten slotte zeide Daranyi in het algemeen bereid te zijn tot samenwerking op politiek terrein met de verschillende partijen, doch de orde tegen de onruststokers te zullen handhaven. Krachtige Duitsche protesten. De Duitsche pers protesteert krachtig te gen de geruchten in de buitenlandsche pers over een toenadering tusschen Duitschland en Sovjet-Rusland. Volgens de „Berliner Boersenzeitung" zijn deze geruchten het resultaat van den uitslag van de conferentie der Kleine Entente, wel ke niet gunstig was voor de Sovjet-Unie. Men tracht thans kunstmatig het prestige van Rusland te vermeerderen door het ge rucht, te verspreiden, dat zelfs het anti- bolsjewistische Duitschland toenadering zoekt. De „Deutsche Algemeine Zeiting" schrijft dat twee kringen de twijfelachtige eer ge nieten in deze leugenachtige berichten te worden genoemd. Op de eerste plaats het le ger. De generaals zouden na besprekingen met Sovjet-Russische officieren getracht heb ben den Fuehrer over te halen zijn houding te wijzigen. Op de tweede plaats economische kringen, die het handelsverkeer met de Sovjet-Unie zouden willen verlevendigen. Deze geruchten zijn zuivere verzinsels, zoowel het leger als de economische krin gen kunnen het als een beleediging be schouwen. menging in.Spanje, stelde Delbos, terwijl hij toegaf, dat er in de toepassing aanzienlijke leemten zijn aan te wijzen, de vraag: „Wat zou het resultaat zijn, als de deur wagen wijd werd opengezet voor de inmenging van alle kanten, wanneer de volken zich, door niets tegengehouden, lieten medesleuren in den Spaanschen oorlog? Waarschijnlijk, zoo niet zeker, zou een algemeene oorlog het gevolg zijn". Ongetwijfeld is niet ieder gevaar bezwo ren. De ernstigste bedreiging is de vorming van statenblokken, die tegenover elkaar staan, maar aldus de minister ik blijf gelooven, dat een overeenkomst tusschen volken, die onder de meest verschillende regeeringsvormen leven, mogelijk is. De 19e eeuw heeft dergelijke blokken gekend en niettemin waren er lange tijdvakken van vrede. Wel is waar komen bij verschillen ten aanzien van den regeeringsvorm thans de verschillen in de internationale politiek Volkenbond en algemeene overeenkomsten tegenover tweezijdige overeenkomsten maar een verschil van meening ten aanzien van de methode kan niet onoverkomelijk zijn. Twee andere belangrijke hinderpalen zijn de bewapeningswedloop en de economi sche zelfverzorging. Frankrijk wenscht van harte, dat de bewapening verminderd wordt. Zooals dr. Schacht onlangs te Brussel ge- zegt heeft zoo vervolgde Delbos onder stelt een economische overeenkomst een po litiek accoord. Men weet sedert lang dat wij bereid zijn, zoo een accoord te sluiten, waar bij weer een goede atmosfeer noodig is. Mi litaire of economische ontwapening zijn niet mogeliik zonder ontwapening in de geesten en de harten. Het is tijd, dat de moreele muren tusschen de volken, die elkaar slechts wenschen te begrijpen in vreedzaamheid, geslecht worden. Frankrijk verheugt zich er over, daartoe een gelegenheid te kunnen bieden door de internationale tentoonstel ling. Be vriendschap van Mussolini berust op verstandelijke overwe gingen. De Oostenrijksche bondskanselier, Schusch- nigg, zal dezer dagen een bezoek brengen aan Mussolini, welk bezoek twee dagen zal duren en waarbij Schuschnigg vergezeldzal zijn van de staatssecretaris van buitenland sche zaken. Het is dus te begrijpen dat men zaken van beteekenis zal bespreken, dat blijkt ook uit het feit dat na Schuschnigg Göring, de Duitsche minister-president, Mus solini zal bezoeken, terwijl ook Nahas Pas ja en Stojadinowitsj bij den Duce hun op wachting zullen maken. Voor Oostenrijk staat het vraagstuk van de restauratie nog steeds als een voornaam punt op het programma van haar wen schen. Maar veel heeft het in dit opzicht niet meer van Italië te verwachten, zooals men weet. De vriendschap van Italië en Duitschland, heeft de restauratie van de Habsburgers voor Italië plotseling op het tweede plan gebracht, omdat Duitschland daarvan een felle tegenstander is. Als Oos tenrijk immers weer een keizerrijk is, komt er van den Duitschen droom „Duitsch land en Oostenrijk één" in de naaste toe komst niets. Hoe staat het nu met de betrekkingen tus schen Oostenrijk en Italië? De Nw. Rott. Crt. wijst er op dat de vriendschap tusschen Oostenrijk en Italië in de eerste plaats be rust op verstandsoverwegingen en practi sche ervaring. Oostenrijk, dat zoowel in geografisch als politiek opzicht in een gevaarlijke positie verkeert, was gedwongen een sterken vriend te zoeken, die aan twee voorwaarden moest voldoen. Eenerzijds moest het een buurstaat zijn, om hem vlug bij de hand te hebben als het noodig mocht zijn, anderzijds moest het een wat onstuimige staat zijn, die in ern stige gevallen ook zonder veel diplomatieke overwegingen dadelijk bij de hand zou zijn. Zooals de houding bij de Juli-putsch van 1934 heeft bewezen, voldeed slechts Italië aan deze voorwaarde, die Oostenrijk zich voor een bondgenoot stelde. Er zal dus waarschijnlijk wel een nieuwe positie-bepaling plaats hebben bij het a.s. bezoek en het zal voor Echuschnigg zeker niet gemakkelijk zijn Mussolini om te bui gen naar Oostenrijkschen kant. Wat het bezoek van de andere staatslie den betreft, waarvan wij hierboven repten, daarover schrijft de N.R.Crt. o.m.: Al deze bezoeken zijn een gevolg van het feit, dat Italië in Midden- en Zuid-Oost Europa een groote po litiek tracht te voeren. Mussolini zal moeten ondervinden, dat er voor een zoo groote opgave nog heel wat diplomatieke takt komt kijken, dat hij er niet mee kan vol staan nu eens den een, dan weer den ander te verzekeren, dat hij 't door hen ingenomen standpunt ten volle deelt. Dat gaat vooral niet, wanneer diegenen, aan wie hij deze toezegging doet, zelf zulke tegengestelde belangen en nog wel meest principieel voor het behoud van hun staat hebben. Een dergelijk afgeven van belof ten aan meer dan een zijde moet op den duur wantrouwen zaaien en dat wantrou wen is te meer gerechtvaardigd, omdat Mus solini een zeer impulsief man is, wiens mee ning nog al eens aan verandering onderhe vig blijkt. Daarom willen de verschillende staatslieden elkaar vooral de gelegenheid niet laten een blijvenden invloed op hem te oefenen. PRINS NICOLAAS ZOU DUBBEL SPEL SPELEN. COMPLOT TE GEN TITULESCO. Ongecensureerde berichten uit Roemenië wijzen er op, dat de toestand daar voortdu rend kritieker wordt door de toenemende agitatie van de IJzeren Garde. Verschillende waarnemers in Boekarest zijn van meening, dat er een zeer ernstige toe stand zou ontstaan, indien de bewering waar is van Cantacuzeno. die bij de sa menkomst van leiders der IJzeren Garde heeft verklaard, dat Jorga hem een schrij ven van prins Nikolaas heeft doen toeko men, waarin deze zoogenaamd bestrijdt de documenten, waarin hij afstand doet van zijn rechten als lid van de koninklijke fa milie, onderteekend te hebben. Indien deze bewering waar is, zou daaruit blijken, dat Jorga zich aan de zijde van de IJzeren Garde heeft geschaard en dit feit zou in dit verband wel als het meest be langrijke dienen te worden beschouwd. On danks zijn vroegere anti-semitische gevoe lens werd Jorga tot nog toe beschouwd als een felle tegenstander van de IJzeren Gar de. Thans wordt gevreesd, dat de IJzeren Garde zich zou kunnen laten verlokken tot een staatsgreep, vooral met het oog op het proces, dat binnenkort begint voor het mi litaire gerecht tegen tien leden van de IJze ren Garde, die beschuldigd worden van moord op het vroegere lid van deze orga nisatie. Stalescu, in Juli 1936. Stalescu was door de Garde wegens „ver raad" ter dood veroordeeld en tien studenten zouden dit „vonnis" aan Stalescu hebben voltrokken, toen deze na een operatie in het ziekenhuis lag. Do beklaagden bevinden zich momenteel in de centrale gevangenis van Boekarest en zijn herhaaldelijk het voorwerp geweest van demonstraties en ovaties van de zijde der IJzeren Garde, die hen als „martelaars" voorstelt, 'n Staatsgreep nu zou de IJzeren Garde in de gelegenheid stellen dit proces niet te doen plaats vinden en zich gelijk tijdig door het verleenen van steun aan prins Nicolaas, te verzekeren van de macht. Complot tegen Titulesco ontdekt Uit het getuigenverhoor tijdens een pro ces tegen een tiental leden van de „IJzeren Garde" is gebleken, dat deze organisatie een complot op touw hadden gezet om Ti tulesco te vermoorden. De tien beklaagden uit het proces worden beschuldigd enkele maanden geleden het oudlid van IJzeren Garde Michael Stelesco te hebben vermoord, die een andere groep had opgericht. Een der getuigen verklaarde, dat Stelesco uit de IJzeren Garde was gezet, doch dat hem was medegedeeld, dat hij weer zou worden opgenomen, als hij Titulesco zou hebben vermoord. „Wat het hart spreekt De deken van Canterbury over de indrukken van zijn Spaan schen reis. De deken van Canterbury, dr. Hewlwtt Johnson heeft gisteravond in de kathedraal van Londen tijdens een predikatie den ge- loovigen mededeeling gedaan van indruk ken, welke zijn jongste reis naar Spanje bij hem hebben achtergelaten. Hij verklaarde o.m.: „De nieuwe orde, waarvoor de regeerings- troepen strijden is in overeenstemming met het geloof in de mogelijkheid van een groote broedergemeenschap. Wat is dat anders dan godsdienst? Dit is het religieus beeld van het leven in Spanje van vandaag en ook in Rusland. Men hoort mij vaak zeggen, aldus de de ken, dat er religie in Rusland was be wuste religie en geinspireerd op het chris tendom. Het is geheel onjuist te zeggen, dat deze volken niet religieus zijn. Zelfs indien zij het bestaan van God ontkennen, is wat zij zeg gen van weinig belang. Wat van belang is, is hetgeen hun harten spreken. Ik weet dat talloozen aan de andere zijde der barrica des in Spanje edel strijden voor zaken, die hun dierbaar zijn en die ons dierbaar zijn. Al hetgeen zich daar ginds afspeelt is een verschrikkelijke tragedie, maar ik geloof, dat er iets nieuws en iets grootsch uit zal geboren worden. DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND. In het vervolg de „Caritas"-coI- lecte in de kerk. Gisterochtend is in alle katholieke kerken te Berlijn een schrijven van den bisschop van Berlijn voorgelezen, waarin deze zegt, dat nu de wereldlijke autoriteiten verbo den hebben nog langer de collecten voor het werk van de „Caritas" op straat te hou den, deze collecten in het vervolg in de k enten Stakingsgolf teistert het land Botsingen met de politie. Te Raclawaice in de provincie Kielce (Po len) hebben zich ernstige incidenten voor gedaan. De boeren- en volkspartij (de partij van Witos) zou er een betooging houden, welke evenwel door de autoriteiten werd verboden. Na afloop van de hoogmis werd een be- toogmg op touw gezet. De politie probeerde de manifestanten te verspreiden. Tijdens de botsing die hierop volgde, werd een be- tooger gedood en werden verscheidene per sonen gewond. De bctoogingen van de boerenpartij, welke in andere deelen des lands zouden worden gehouden, werden eveneens verboden. Van elders worden geen incidenten ge meld. 1500 arbeiders van de mijn „President Moscick in Opper Silezie zijn in staking gegaan. Zij hebben de mijn bezet. Zij eischen een loonsverhooging van 10 tot 15 procent en dreigen in voedselstaking te gaan. De staking in de papierfabriek van Mys- kow heeft de bladen te Warschaugedwongen het aantal pagina's per editie te verminde ren. De staking in de textielindustrie van Rialostock duurt reeds van 12 April af. Zij omvat bijna alle ondernemingen met ongeveer 7.000 arbeiders. Voorts meldt men nieuwe arrestaties va* leden van de boerenpartij van Witos (de oppositioneele volkspartij), alsmede van de socialistische partij vooral te Plock en 'N pa1*?»-!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1