DeBritsche
begrooting
Spanje verzet zich tegen
de niet-inmennings-controle
Waarom Duitschland het
vierjarenplan uitvoert
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Toeneming der
wereldwelvaart
Bijna 200 milliocn pond
voor defensie
Succes der regeerings-
troepen bij Teruel
Officieren van de „Andra"
terechtgesteld
Buitenlandsch
Overzicht
De eenheid der Spaansche
opstandelingen
WOENSDAG
Verhooging der
inkomstenbelasting
SPANJE
Japansche goudzendingen
Amerika
naar
Duitsche ommekeer
EELDERSCHE COURANT
UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
21 A P R I L 1937
65e JAARG. No. 7981
Voor een uiterst vol bezet huis
heeft de Britsche minister van fi
nanciën. Neville Chamberlain, giste
ren zijn millioenenrede, de zesde, die
hij uitgesproken heeft, gehouden. Al
vorens de cijfers voor het volgende
begrootingsjaar te noemen, besprak
hij die van het afgeloopen jaar. Na
vervolgens te hebben gewezen op de
groote uitgaven voor de landsver
dediging, herinnerde hij er aan, dat
het deficit op de begrooting van het
laatste begrootingsjaar 5.597.000 pd.
sterling bedraagt. Aanvullende uit
gaven voor de landsverdediging, ten
bedrage van bijna acht millioen pond
hebben belet een klein overschot te
verwerkelijken, zooals dit geraamd
was. Het valuta-egalisatie-fonds blijft
winsten opleveren. Het genoemde
deficit zal niet getransporteerd wor
den op de rekening van het, op 1
April begonnen, loopende belasting
jaar.
Wat het loopende jaar betreft
worden de algeheele uitgaven be
halve die der departementen die zich
zelf bedruipen, maar met inbegrip
van 10 millioen voor aanvullende
civiele ramingen geraamd op
862.848.000 pond sterling.
Op de basis van de huidige belastingen
worden de algeheele inkomsten geraamd op
847.950.000 pond sterling, zoodat dus uit
nieuwe belastingen een bedrag genomen
moet worden van 14.898.000 pond, teneinde
de begrooting in evenwicht te brengen.
In het hoofdstuk landsverdediging wordt
een bedrag van 198.268.000 pond uitgetrok
ken voor de defensie en een bedrag van
224.000.000 voor den schuldendienst, bene
vens een som van 11^ millioen pond voor
andere kosten in verband met de geconso
lideerde schuld. Bij het hiervoren genoemde
bedrag voor de defensie is niet inbegrepen
Duitsch vlieger boven Bilbao
omlaaggeschoten.
Het ministerie van Oorlog te Valencia
deelt mede, dat de troepen die ten noorden
van Teruel optreden, het dorp Celedas heb
ben bezet. Zij maakten een groote hoeveel
heid oorlogstuig en verscheidene kanon
nen, mortieren, machinegeweren, geweren
en kisten munitie buit.
Het aantal gevangenen is aanzienlijk. Ge
durende den strijd liepen zeer vele solda
ten der rechtschen naar de Volksfront-
troepen over. Volgens een telegram van het
Spaansche persagentschap, afkomstig uit
Valencia, zijnd oor de bezetting van Cele
das de verbindingen tusschen Teruel en
Saragossa verbroken.
Volgens de jongste berichten uit Gijon
heeft de linksche artillerie Oviedo hevig
gebombardeerd. Te Grado en Escamplero is
de artillerie eveneens druk in actie. Een
colonne vrachtauto's der rechtschen werd
vernietigd.
Bijzonderheden over een te
Bilbao neergeschoten toestel.
Omtrent het toestel der opstandelingen,
dat op 18 dezer boven Bilbao omlaag werd
geschoten, wordt nader gemeld, dat,_ de
beide inzittenden, welke te pletter zijn ge
vallen doordat de parachute niet openging,
Duitsche officieren zijn. In de jekker van
den piloot werd een pas ten name van
Hans Sobolka, geboren te Berlijn 1912 ge
vonden. De pas werd te Berlijn en te Rome
van een visum voorzien een droeg het
stempel „Littorio Aeroscalo".
Op de parachute staan Duitsche opschrif
ten. Als constructiejaar staat opgegeven 1935
en verder draagt het valscherm het zegel
van het Duitsche ministerie van luchtvaart.
Nieuw luchtgevecht boven Bilbao.
De Baskische verdedigingsraad deelt me
de, dat opnieuw vijf vliegtuigen van de op
standelingen boven Bilbao verschenen. De
toestellen schenen nieuwe snelle bommen
werpers te zijn. Jachtvliegtuigen van de
regeering stegen op en op drieduizend me
ter hoogte werd een gevecht geleverd. Een
van de bommenwerpers stortte neer in de
omgeving van Gandacano ten zuidwesten
van Bilbao. Een tweede toestel werd even
eens getroffen, doch daalde achter de linies
van de opstandelingen.
CHAMBERLAIN.
80 millioen pond, welke geleend zullen wor
den.
Wat de overeenkomsten van Ottowa be
treft kondigde Chamberlain aan, dat nood
zakelijke, nieuwe wetgevende maatregel 'n
verlaging met zich mede zal brengen van de
preferentieele rechten op zijden kousen en
rijksproducten.
Chamberlain kondigde aan, dat de in
komstenbelasting verhoogd zou worden met
drie pence per pond sterling en dus zou
worden gebracht op vijf shilling per pond
d-w.z. 25 procent.
Verschillende maatregelen zullen worden
genomen om ontduiking van zekere belastin
gen te beletten.
Terugkomende op de 14.898.000 pond ster
ling, die noodig zullen zijn voor het even
wicht van de begrooting, zeide Chamberlain,
dat de reeds genoemde verhooging der in
komstenbelasting in het loopende belasting
jaar een bedrag zal opbrengen van 13 mill.
pond. Een speciale oploopende belasting,
van tijdelijken aard, zal in het loopende
jaar, twee millioen opbrengen en naar
schatting van 20 tot 25 millioen pond in de
komende jaren.
De dertien millioen uit de verhooging der
inkomstenbelasting, tezamen met 2.150.000
pond uit de belasting op winsten en met de
bedragen, die 'gewonnen worden door de
maatregelen tegen ontduiking van zekere
belastingen, leveren 'n totaal van 15.150.000
pond, hetgeen gevoegd bij de andere ge
raamde inkomsten groot 847.950.000 pond,
een totaal geeft aan geraamde inkomsten
van 863.100.000 p. sterling waartegenover to
tale uitgaven staan van 862.848.000 pond,
zoodat een overschot geraamd wordt van
252.000 pond sterling.
Een vreeselijk gerucht doet de
ronde.
De laatste berichten, die wij over het lot
der Nederlandsche bemanning van de „An-
dra" gaven, luidden dat de mannen te San
Sebastian aan land waren gebracht. Thans
meldt de correspondent van de „Daily Tele-
graph", aldus de Tel., dat alle officieren van
de Andra geëxecuteerd zouden zijn.
Het schip, dat naar beweerd wordt, mu
nitie aan boord had, en de vlag van Pana
ma voerde, aldus genoemde correspondent,
was in staat de nationalistische blokkade te
breken en zijn lading te lossen, maar toen
het weer vertrok, lag de nationalistische
kruiser op de loer en opende het vuur, waar
door het schip tot zinken werd gebracht. De
bemanning werd door den kruiser opgepikt
en naar San Sebastian gebracht.
Het bleek, dat zich aan boord een Spaansch
regeeringscomité bevond, bestaande uit drie
leden. Dit comité schijnt de munitie in het
buitenland te hebben gekocht.
De leden van dit comité en alle officieren
van het schip werden door de militaire
rechtbank berecht, ter dood veroordeeld en
geëxecuteerd. De overige leden der beman
ning werden naar het concentratiekamp voor
buitenlanders te Salamanca overgebracht.
Hun werd de doodstraf niet opgelegd, omdat
de militaire autoriteiten te S. Sebastian van
oordeel waren, dat zij geen rol hebben ge
speeld in den aankoop van munitie in het
buitenland.
Bevestiging van militaire autoriteiten te
San Sebastian is echter nog niet verkregen.
Indien dit verschrikkelijk gerucht waar
heid zou bevatten, beteekent dit, dat vier
Nederlandsche officieren hun avontuurlijke
reis met den dood hebben moeten bekoopen.
Tweede goudzending zal
den verscheept.
wor-
Het Japansche Ministerie van Financien
heeft medegedeeld, dat binnenkort een twee
de goudzending, wederom ten bedrage van
50 millioen yen, naar de Vereenigde Staten
zal worden verscheept. Het deficit op de
handelsbalans bedraagt voor het eerste
kwartaal 1937, 350 millioen yen, tegen 200
millioen in 1936.
De vermeerdering van de tonnage en de
verhooging der prijzen van de ingevoerde
grondstoffen, welke noodig zijn voor de ver
wezenlijking van het bewapeningsprogram
hebben een nieuwe vermeerdering van het
deficit bewerkt voor de eerste helft van
April.
In financieele kringen vreest men, dat de
gouduitvoer de 130 yen, welk bedrag on
langs door den minister van financien is
genoemd, zal te boven gaan.
Men merkt op, dat de jaarlijksche goud
productie in Japan 130 millioen bedraagt en
dat de metaalvoorraad des lands slechts 540
millioen yen beloopt.
Het Spaansche ministerie van ma
rine en luchtvaart heeft een commu
niqué gepubliceerd inzake de niet-
inmengingscontrole, dat als volgt
luidt:
„De niet-inmengings-commissie
heeft besloten controle ter zee uit te
oefenen, teneinde te beletten dat wa
penen en munitie naar Spanje wor
den vervoerd. Deze beslissing, welke
is genomen tegen alle beginselen
van het internationaal recht in, be
handelt op gelijken voet de wettige
republikeinsche regeering en hen,
die de wapenen tegen haar hebben
opgenomen. Bovendien is deze zoo
genaamde gelijkheid slechts denkbeel
dig, want het verbod is alleen te
gen ons gericht".
Vervolgens worden in het communiqué
sommige staten, die het pact onderteeken
den, beschuldigd de opstandelingen van
wapenen te voorzien. Dan wordt er op
gewezen, dat deze controle alleen geldt
voor landen, die zich bij de niet-inmenging
hebben aangesloten.
De Spaansche regeering heeft deze niet
aanvaard en derhalve kunnen schepen,
varende onder de vlag der Spaansche repu
blikeinen niet door het systeem worden ge
troffen. Niemand zal de Spaansche sche
pen binnen of buiten de territoriale wate
ren kunnen aanhouden om ze te doorzoe
ken.
Hierna keert het communiqué zich tegen
de onrechtvaardigheid welke ligt in het
verbod aan de regeering zich van wapenen
en munitie te voorzien. Bij de controle maakt
de Spaansche regeering in het communiqué
onderscheid tusschen Frankrijk en Enge
land aan de eene zijde en Italië en Duitsch-
land aan de andere, en zij geeft uiting aan de
vrees, dat deze beide laatste landen van
deze internationale opdracht gebruik zullen
maken om nieuwe misdrijven te begaan.
De Spaansche vloot en luchtmacht wordt
gelast nog krachtiger de schepen onder
Spaansche vlag te beschermen, volgens de
volgende zes punten:
1. de republikeinsche vloot en luchtmacht
zullen zooveel mogelijk de koopvaardijsche
pen, welke de Spaansche vlag voeren con-
voyeeren en beschermen;
2. de ï-epublikeinsche vloot en luchtmacht
moeten beletten, dat schepen onder deze
vlag, welke ook hun lading zij, worden aan
gehouden of gedwongen hun weg te wijzigen
onder voorwendsel van bepalingen, waarme
de zij niets te maken hebben;
3. de republikeinsche vloot en luchtmacht
zullen tevens elk buitenlandsch schip, dat
bescherming vraagt, of deze aanvaardt, in
dien aangeboden, beschermen.
4. de bewakingsdienst in de Middelland-
sche Zee, welke ter controle is toevertrouwd
aan Duitschland en Italië, moet het best
verzorgd worden;
5. indien de dienst een offer eischt, dan
moet dit zonder aarzelen worden gebracht,
wat het ook zij;
6. het communiqué zal bekend worden
gemaakt aan de bemanning van de oorlogs
bodems en de escadrille-vliegtuigen, welke
belast zijn met de bewaking van de kust.
Rede van Dr. Schacht ter gele
genheid van Hitler's verjaardag.
De Rijksminister van economische zaken,
Dr. Schacht, heeft gisteren ter gelegenheid
van den verjaardag van Hitier een rede ge
houden, waarin hij een overzicht gaf van
hetgeen het nationaal-socialisme op econo
misch en monetair gebied heeft bereikt.
De minister zeide o.a. dat de tot dusver
gevolgde methode van controleering der ka
pitaalmarkt nog jarenlang zou moeten wor
den toegepast, tot de verschillende speciale
uitgaven van het Rijk geconsolideerd zijn.
Onze geheele valutapolitiek, aldus Schacht,
is er op gericht, het loon- en prijspeil en
daardoor de koopkracht van onze valuta sta
biel te houden. Wii zijn er als eenige groote
mogendheid in geslaagd, de pariteit van on
ze munt te handhaven.
Het buitenland, vervolgde Schacht, heeft
ons, door ons de terugbetaling der schulden
zooveel mogelijk te bemoeilijken, door be
schermende rechten en contingenteeringen
en door het voeren van een boycothetze, ge
dwongen onze deviezenwetten steeds meer
te verscherpen en voor alles onze buitenland-
sche handelspolitiek grondig te herzien.
De minister vervolgde, dat het ondenkbaar
is, uit den tegenwoordigen valuta-chaos te
geraken, zoolang niet een verstandige rege
ling der internationale schulden, der interna
tionale economische betrekkingen en van de
verdeeling der grondstoffen is getroffen. Wij
hebben ons steeds weer bereid verklaard,
met al onze krachten aan een dergelijke ver
standige regeling mede te werken, doch tot
dusver hebben wij, afgezien van zuiver pla
tonische bijvalsbetuigingen, weinig weder
liefde ondervonden. Wij hebben hieruit de
consequenties getrokken en een nieuw vier-
larenplan opgesteld, dat de bestaande
schaarschte aan buitenlandsche grondstoffen
moet verminderen.
Verlangt Duitschland naar een
weg om uit zijn isolement ver
lost te worden?
We hebben er de laatste weken
eenige malen op kunnen wijzen dat
er in Duitschland een soort tastend
zoeken is om uit zijn isolement te
komen. Om nog even kort te herha
len was daar allereerst de geneigd
heid om militair contact te zoeken
met Rusland, gevolgd door het eco
nomisch contact met de Sowjetre-
geering. Dat laatste wees erop dat
Duitschland in zijn streven om in
eigen onderhoud en productie te
voorzien, gefaald heeft, al werd dit
dan ook niet ronduit erkend.
Een zelfde ommekeer in de Duitsche hou
ding is waar te nemen in het bezoek van
den Engelschen oud-leider der socialistische
Lagerhuisfractie, George Lansbury. Een
jaar geleden was het toch nog niet denk
baar dat Hitier, met een oud socialistisch
fractie-leider een onderhoud zou hebben
van eenige uren en uit dit onderhoud is wel
zooveel gebleken dat Duitschland niet af
keering staat tegenover een internationale
conferentie, waar niet alleen gesproken zou
worden over een oplossing van het econo
mische vraagstuk, maar waar ook de be
perking van de wapening onder het oog
zou kunnen worden gezien.
De omstandigheden, het groeiend besef
dat er iets gebeuren moet en ook gebeuren
kan, zijn grootendeels verantwoordelijk voor
de belangstelling die Lansbury's onderhoud
met Hitier ten deel is gevallen, zoo schreef
de N.R.Crt. gisteravond in een hoofdartikel.
De Engelsche oud-leider der Labour-party
onderneemt op het oogenblik een persoonlij
ke poging om de verschillende landen van
de wereld dichter bij elkaar te brengen.
Zijn bezoek, aan Hitier was een schakel in
de reeks van bezoeken, die Lansbury tot dit
doel bij verschillende staatslieden heeft af
gelegd.
Lansbury is opgetogen over het
antwoord van den Duitschen leider.
Duitschland is bereid aan een oeco-
nomische wereldconferentie deel te
nemen, mits bijeengeroepen door
Roosevelt of een ander gezagheb
bend persoon.
Ongetwijfeld een belangrijk resultaat, al
is het dan ook duidelijk, dat Hitier van dit
bezoek gebruik gemaakt heeft om te ant
woorden op de verschillende uitlatingen van
president Roosevelt en om zijn instemming
te betuigen met de gedachte van het onder
zoek, dat onder den naam Van Zeeland nu
als proefballon plaats vindt. Een onderzoek
dat zonder twijfel bestemd is een test te
zijn voor hen, gelijk de leiders van Amerika
Engeland en Frankrijk, wier positie geen
echec kan dulden.
Hitier ziet - en daarmede heeft hij Schacht's
uitlatingen bevestigd dus op het oogen
blik wel mogelijkheden om langs dezen
weg een betere positie voor zijn land te
verkrijgen. Dat wekt op zichzelf reden tot
voldoening, maar anderzijds legt het op
de organisatoren van een dergelijke confe
rentie een groote verantwoordelijkheid,
meent het blad. Zij zullen deze niet te
lang kunnen uitstellen en daarenboven, de
conferentie moet een succes worden.
ILitler stelt groote verwachtingen in Roo
sevelt. Of hij in staat zal zijn de verlangens
te bevredigen en de scherpe tegenstellingen
weg te neinen? Men kan slechts afwachten
en hopen.
Ons overzicht van gisteren behoeft een
kleine rectificatie. In de Twaalfde alinea
van bovenaf, eerste kolom, stond: „Zou het
(Engeland) iets doen, dan is het heele con
trole stelsel een wassen neus. Geschreven
was natuurlijk: „Zou bet (Engeland) niets
doen enz. Het zetfoutenduiveltje had ons
hier weer parten gespeeld.
De proclamatie van Franco
veroorzaakt Incidenten,
De Zondag door generaal Franco voor
den radiozender van Salamanca uitgespro
ken rede, waarin hij het ideaal en het poli
tieke program van zijn beweging, dat hij
wenscht door te voeren, uiteenzette, heeft
in het geheele aan zijn troepen onderwor
pen gebied van Spanje diepen indruk ge
maakt.
Zijn rede wordt opgevat als een volledige
aanvaarding door Franco van het pro
gramma der Spaansche Phalanx, hetgeen
de Carlisten, en monarchisten, die aan
hangers zijn van een restauratie der dy
nastie van Alfons XIII, ten zeerste verras-
Ie. Men gelooft, dat de rede den aanvang
vormt van een groote politieke manoeuvre,
de vorming van een nieuwe regeering ten
doel hebbend.
Gelijktijdig met de rede van generaal
Franco heeft de Spaansche Phalanx zijn
bestuur gereorganiseerd en de voorloopige
Junta afgezet, welke tot nu toe de hoog
ste autoriteit was der Spaansche fascisti
sche partij, en Don Manuel Hedilla, den
voorzitter van de Junta tot eenig nationaal
leider benoemd.
Deze reorganisatie heeft in de Spaansche
Phalanx, waarin tot nu toe diverse stroo
mingen bestonden, aanleiding gegeven tot
incidenten. Ofschoon deze incidenten be
langrijk zijn is het op het oogeniblik on
mogelijk hierover nadere bijzonderheden te
geven.
TEEKENEN VAN OPLEVING
ALLER WE GE.
De oorlogsvoorbereidselen vormen
een dam in den stroomloop der
welvaart.
In zijn gisteren uitgegeven rapport
voor 1937 bespreekt Harold Butler, de
directeur van het Volkenbondbureau
voor internationale arbeidsaangele-
genheden, het herstel dat zich over
de geheele wereld gedurende 1936
heeft baangebroken.
Hoewel, zoo zegt hij, gedurende de
afgeloopen twaalf maanden groote
vorderingen gemaakt zijn, was nie
mand er zeker van dat de stabiliteit
of het evenwicht werkelijk bereikt
waren. Hetgeen het duidelijkst aan
het licht trad, was, dat de economi
sche machine, na een ernstige stag
natie, weer op gang gebracht was
De menschheid had zich uit de diep
te der depressie naar boven gewor
steld tot een punt, waar het met een
gevoel van diepe verlichting kon te
rugblikken en den blik kon vestigen
op een taak naar een betere toekomst.
Echter waren er abnormale facto
ren welke een schaduw legden over
dit opgewekte beeld en de voornaam
ste was de toeneming der bewape
ning en de economische levendigheid
welke hierdoor teweeg werd ge
bracht.
Ongelukkigerwijze kon men niet nauw
keurig bepalen welk aandeel de oorlogs
productie had in den opbloei der industrie,
maar wel kan gezegd worden dat dit aan
deel in sommige landen aanzienlijk was
en dat voor de wereld in haar geheel de
bewapeningsfactor in aanmerkelijke mate
ertoe had bijgedragen om de cijfers van
werkgelegenheid en productie te verhoogen.
De invoer van grondstoffen voor de oor
logsindustrie zoo vervolgt Butler, geschiedt
vaak ten koste van de voor het volk benoo-
digde levensmiddelen of ten koste van de
grondstoffen welke noodig zijn voor de nor
male industrieën. Kortom, bewapening moet
ten allen tijde een korting beteekenen op
de nationale welvaart. Het geval wordt nog
erger, wanneer een groot bewapeningspro-
gramsma wordt uitgevoerd in 'n tijdperk van
toenemende welvaart, zooals op dit oogen
blik. Het dan bestede geld beteekent een
onttrekking aan particuliere ondernemin
gen, de dan voor vernielingsdoeleinden ge
bruikte arbeidskracht beteekent een ont
trekking aan productiedoeleinden, de dan ge
bruikte grondstoffen veroorzaken een duur
te voor de industrieën, welke werken tot
verhooging van de nationale welvaart.
De teweegbrenging van de economische
gevaren welke buitensporige bewapenings-
programma's beteekenen, en de onmogelijk
heid om deze gevaren langs politieken weg
tegen te houden toont duidelijk aan hoezeer
in internationale aangelegenheden het ge
zond verstand zoek is. De bewapeningswed
loop wordt dan een zwak element in het
herstelproces, en tevens een voorteeken
van nog grootere zwakte.
De algemeene onrust welke blijkt uit de
open toebereidselen voor oorlog in Europa
en het Verre Oosten vormt een kolossalen
dam in den stroomloop der welvaart, welke
thans weer begint te vloeien.
Zoolang de vrees voor oorlog zoo sterk de
overhand heeft als in de laatste maanden
van 1936, is het ij del te verwachten dat de
wereld haar volle economische kracht kan
bereiken.
De hervatting van het internationale eco
nomische verkeer zal op allerlei wijze be
lemmerd worden door maatregelen welke
eerder door militaire noodzaak dan door
economisch overleg gerechtvaardigd wor
den.
Alle financieele, commercieele en sociale
maatregelen waardoor men tracht de groote
crisis van de laatste vijf jaren te boven te
komen, zijn niets dan ijdelheid, indien de
geheele politieke en economische structuur
van onze hedendaagsche beschaving onder
de voortdurende bedreiging staat, ontwricht
te worden door een nieuw internationaal
conflict. v
Alleen wanneer die bedreiging wordt weg-
aevaagd door een werkelijk georganiseer-
den vrede, gewaarborgd door een versterk
ten Volkenbond, kan de economische en so-
ciale vooruitgang voortgang maken.
