Radioprogramma
ioister OUD te Miitdenmeer
In hotel Smit te Middenmeer, hield Zater
dagavond voor een groote schare belangstel
lenden, zoowel uit den Wieringermeerpol-
der als uit de wijde omgeving, de heer Mr.
P. J. Oud, Minister van Finanöën, een po
litieke rede.
De heer G. Schoorl Pz. heette namens de
nieuwe afdeeling van den Vrijzinnig-Demo-
cratisehen Bond den Minister welkom en
deelde in zijn openingswoord mede, dat ook
de vrijzinnig-democraten, die in dezen nieu
wen polder wonen, gemeend luidden actief te
moeten optreden op het politiek terrein, hoe
wel de bijzondere samenstelling van de be
volking der Wieringermeer, bet moeilijk
maakt de menschen bij elkaar' te krijgen.
Met den persoon van Minister Oud als in
zet, zou getracht worden een flinke vereeni-
ging op te richten en daarom werden pogin
gen aangewend om den Minister hier te krij
gen. Spr. had altijd gedacht dat een minis
ter, en vooral een minister van finantien het
maar om t zeggen had, doch dra bleek, dat
ook een minister zich had te onderwerpen
aan de bepalingen die Z.Exc. zelf had hel
pen samenstellen. Welnu, dat is democra
tisch.
Nadat men zich dus mot het hoofdbestuur
van den Yrijz.Dem. Bond in verbinding had
gesteld, werd na veel moeite het resultaat
bereikt, dat Z.Exc. hier vanavond aanwezig
is.
Na deze inleiding geeft spr. het woord
aan Minister Oud.
Bij het betreden van het podium wordt
de Minister met een hartelijk applaus be
groet.
Het tegenwoordig Staatsbestel.
De heer Mr. Oud begint met dank te bren
gen aan den voorzitter van de nieuwe af
deeling Wieringermeer van den V.-D. Bond,
voor de wijze waarop hij is ontvangen en
ingeleid. Het doet spr. groot genoegen dat
het bij de verdeeling van de spreekbeurten
zoo geregeld is, dat spr. zijn eerste spreek
beurt vervult in dit nieuwe stuk Nederland.
Het woord dat spr. vanavond zal spreken
zal uit den aard der zaak betrekking heb
ben 011 de a.s. verkiezing van de Tweede Ka
mer. Wij leven gelukkig nog in een land
waar het Staatsbestel van vrijheid. ver
draagzaamheid en democratie heerscht, een
staatsbestel waarbij het volk om de 4- jaren
opgeroepen wordt de volksvertegenwoordi
ging te kiezen. En het is vooral in den ver
kiezingstijd de taak dei- politieke partijen
voorlichting te geven, te spreken over de
problemen die zich in dien tijd voordoen.
Want als men, zonder eenige voorlichting,
in den blinde zou gaan stemmen, zou van
het algemeen kiesrecht niet veel terecht ko
men.
Vooral thans zijn de problemen zooveel en
zoo omvattend, dat het vanzelf spreekt, dat
hij die de geheolo week werkt, en zijn'ge
dachte bij zijn zaak moet hebben, niet zal
weten waar het bij deze verkiezingen in
hoofdzaak om gaat. Speciaal in verband met
de aanvallen op ons tegenwoordig staatsbe
stel zal spr. aantöönen waarom naar onze
meening liet tegenwoordig staatsbestel het
béste is. En als uitgangspunt zal spr. dan
nemen het beleid van het 4-jarig tijdperk dat
achter ons ligt en zal spr. trachten een
richtlijn te trekken voor de toekomst.
Spr. wijst er dan op, dat juist hij voor een
zeer belangrijk gedeelte de verantwoordelijk
heid van dat beleid heeft te dragen, want
dat in 1933 radicaal gebroken is met het
stelsel der politiek: een kabinet rechts of
een kabinet links. Het kabinet-Colijn dat in
1933 is gevormd, was de eerste ernstige po
ging tot samenwerking over de scheidingslijn
van rechts mi links heen. Dat dit ons heeft
verheugd, is bekend; de V.-D. hebben altijd
betreurd dat de scheidingslijn tusschen
réchts en links de politiek heeft beheerscht.
Dat er beginselverschillen zijn, betreuren
wij niet, dat is gelukkig, want daardoor ont
staat een opgewekt geestelijk leven, tenmin
ste wanneer de politiek der partijen op een
werkelijk beginsel berusten. Want liet stre
ven van één politieke partij, waarbij geen
vrijheid wordt gelaten, dat systeem is geen
geestelijke rijkdom doch is geestelijke ar
moede.
Het is de groote verdienste van Dr.
Colijn geweest, dat gebroken werd met de
vorming Van een ministerie rechts of links,
doch een basis te vinden waarop eén bree-
der ministerie zou kunnen worden ge
vormd.
De poging daartoe was temeer toe te jui
chen, omdat we midden in de moeilijke eco
nomische en finantieelo omstandigheden
verkeerden, de omstandigheden waarbij de
welvaart slonk, het bedrijfsleven groote te
genslagen ondervond.
Uitvoerig schetst spr. die moeilijkheden,
toen de opbrengst "der belastingen maar
steeds daalde, de middelen om te steunen
steels minder werden, doch het aantal be-
lioeftigen steeds grootcr werd.
Dat Dr. Colijn oen .beroep op samenwer
king deed buiten de kringen van rechts
heeft spr. niet verheugd., omdat hij het aan
genaam vond voor die taak gesteld te wor-
wordën. Wij hadden inzicht genoeg om te
weten dat als wij het belang van onze eigen
partij wilden dienen, wij het niet moesten
doen Het was immers veel gemakkelij
ker om niet al die zorgen op ons te ne
men, om in de oppositie te gaan- en zich
tegen onaangename dingen te verzetten. Im
mers die onaangename dingen, als bclas-
tingverhooging, bezuiniging, enz., zijn niet
geschikt om de menschen, die dat voorstel
len, populair te maken.
Maar zouden wij, indien de V.D. zicli in
1933 niet bereid hadden verklaard deel te
nemen aan de regeering, blijk gegeven heb
ben van groot verantwoordelijkheidsgevoel?
Zouden wij de belangen van ons volk daar
mee hebben gediend? Waarom vormt men
een politieke partij? Om de belangen van
het volk te dienen, elk naar zijn beste wij
ze. Met liet buiten schot blijven, om winst
vor de partij te behalen, met een dergelijke
politiek behartigt men de belangen van het
volk niet.
Met nadruk wijst spr. er op, dat een re-
geeringsstelsel zijn bruikbaarheid moet
toonen ,als dc omstandigheden moeilijk zijn.
En daar ging liet in 1933 om. Als toen de
democratie zich onmachtig had getoond,
dan zou de democratie, 't stelsel van mede
zeggingschap en verdraagzaamheid verlo
ren zijn geweest.
Vandaar dus dat wij V.D. onze plicht hal
den te doen cn een tweetal Vrijz. Dem. ge
volg gegeven hebben aan den roepstem van
den lieer Colijn.
En als er nu zijn die beweren dat wij ge
durende dit 4-jaiig tijdvak ons beginsel in
den steek hebben gelaten, dat er veel din
gen gebeurd zijn, die niet democratisch
zijn, 'lan is spr.'s antwoord eenvoudig. Dc
Vrijz. Democraten hebben altijd gezegd, wij
hebben onze beginselen, wij hebben onze
idealen, ons programma, maar wij blijven
staan met de voeten op den bodem der wer
kelijkheid. Als wij iets nastreven, en de voor
waarden om die dingen te bereiken, zijn fi-
nantieel en economisch niet aanwezig, dan
dienen wij de democratie niet, door ze des
ondanks ui te voeren.
Dc Vrijz. Democraten hebben, ook in den
verkiezingsstrijd, altijd gezegd, dat wij moe
ten voeren een verstandige politiek, dat wij
ons moeten onthouden van een rijke over
vloed van beloften. En bij de beoordecling
van het beleid van het huidige kabinet dicne
men dan ook goed te zien in welke omstan
digheden wij verkeerden, diene men zich
rekenschap te geven van den toestand, zoo
als die was, Spr. wil niet zeggen, dat er geen
fouten zijn gemaakt, zeer zeker, maar spr.
wil toch ook waarschuwen tegen hen die
aankomen met een geheel ander stelsel of
die een plan in den zak hebben en 't voor
stellen alsof bij de uitvoering van dat plan
er van crisis geen sprake meer is. Zoo een
voudig is 't niet in de wereld.
Om aan te toonen hoe buitengewoon
moeilijk de toestand was, vooral op het ter
rein (ier finantien, de zenuw in 't Staats
bestuur, noemt spreker enkele voorbeelden
boe de inkomstenbelasting in 1930 opbren
gende 99 millioeri, verleden jaar opbracht
45 millioen, terwijl ook andere belastingen
een soortgelijke daling te zien gaven. En
aan den anderen kant de geweldige stij
ging van de crisisuitgaven. De crisis duur
de geweldig lang, het werd een formeele
inzinking, met sprongen gingen de crisis
uitgaven omhoog en wilden we vaste bodem
onder de voeten behouden, dan was bet on
vermijdelijk oVer te gaan tot belastlPgvér-
hoogingen. en bezuiniging. Uitvoerig toont
spr. die noodzakelijkheid aan, en is over
tuigd dat als men het beeld zoo ziet, men
een billijker oordeel zal vellen.
Spr. schetst den afmattenden strijd toen
ieder jaar weer bleek, dat bij de met groote
125. DE KONING KOMT.
De erfprins, die tot nu toe de leiding bij
de belegering had, was niet in staat ge
weest veel uit te richten. Door zijn ondoor
tastend optreden had hij alleen veel kost
baren tijd verknoeid en zelfs geen enkele
ernstige poging gewaagd, de Engelschen
van het eiland Ré te" verdrijven, vanwaar
ze steeds nog de citadel Saint-Martin en het
Fort La Pré bestookten terwijl de Franschen
de stad belegerden.
De koning, die werkelijk, zooals bij ge
ruchte reeds verluidde, zeer ongeduldig was,
rukte in snelle marschen naar La Rochel-
le op, en was juist met zijn geheele gevolg
en 10.000 man versterking in het kamp aan
gekomen. Voor en achter hem reden zijn
musketiers.
d'Artagnan, die zijn plaats in zijn com
pagnie had ingenomen, begroette zijn vrien
den en den lieer de Tréville, die hem dade
lijk herkende.
126. EEN VROOLIJK WEERZIEN.
Nadat de ontvangstplechtigheid voorbij
was, waren dc vier vrienden spoedig veree-
nigd. Ze omhelsden elkaar hartelijk.
„.Jullie hadden geen beter uur kunnen
uitzoeken!" riep d' Artagnan.
„Het eten heeft stellig nog geen tijd ge
had om koud te worden is het niet heeren.
wendde hij zich tot de twee gardisten, die
hij vervolgens aan zijn vrienden voorstel-
dc
„Nu kijk toch eens! Men zou haast denken
dat we voor het plezier op reis waren, zei
Porthos.
„Ik hoop, dat er geen vrouwen bij zijn
merkte Aramis op.
„Is hier werkelijk wijn te knjgen, die te
drinken is?" vroeg Athos.
„Natuurlijk! Wc hebben jullie wijntje...!
„Onze wijn?" vroeg Athos verbaasd.
„Ja. den wijn die jullie mij gestuurd hebt.
„Hebben wij je dan wijn gestuurd.
„Natuurlijk, dat weet je toch, Anjou-wijn
„Zeker, dien wijn ken ik heel .goed
„Het is je lievelingsmerk".
„Ja, dat wil zeggen, als ik geen champag
ne of chambertin kan krijgen.
zorg samengestelde begrooting, de werke
lijke uitkomsten anders waren, de staten
der belastingen steeds weer tegenvielen, de
welvar helaas steeds achteruitging. Maar
bij dien afmattenden strijd; hadden wij ook
steeds de vaste overtuiging, dat we moes
ten vasthouden, dat eenmaal het keerpunt
zou moeten volgen. Want wij hadden de
overtuiging, zegt spr., dat als wij met dc
door ons gevolgde politiek ophielden, de ge
volgen voor ons volk ontzettend zouden
zijn.
Tegenover de door het kabinet-Colijn ge
volgde politiek wordt van andere zijde een
politiek aangeprezen, waarbij de koop
kracht niet zou worden verminderd, doch
verhoogd, n.1. door de uitvoering van het
Plan van den Arbeid. Met voorbeelden
toont spr. echter aan. dat de uitvoering van
dat plan beteekent interen van kapitaal
opeten van vermogen. Het is de taak der
regeering om na te gaan of bepaalde bedrij
ven levensvatbaarheid bezitten en die be
drijven dienen dan gesteund te worden. De
regeering-Colijn heeft dit dan ook op groote
schaal gedaan. Er wordt wel gezegd dat
niet genoeg aan openbare werken is gedaan
maar spr, vraagt zich af, hier in dezen
nieuwen polder staande, of er wel een land
is te noemen, dat een werk als de droogma
king der Zuiderzee ten uitvoer bracht. Ner
gens op de wereld zag men dat. Mans.
Trouwens op 't oogenblik is een v beeld
voor do hand, is het resultaat te zien van de
politiek, die in Nederland is gevoerd en die
van een ander land, Frankrijk. In Frank
rijk, waar verleden jaar een regeering aan
het bewind kwam, die de koopkraht zou
verhoogen, de loonon verhoogen, de 40-urige
werkweek invoeren, dc verplichte vacantie,
met behoud van loon. Allemaal prachtige
sociale dingen, maar waarvoor de mogelijk
heid tot invoering moet bestaan. Wij
zien dan ook nu wel het verschil in positie,
Frankrük of Nederland. Wij gaan nu de
goede vruchten van de gevoerde politiek
lilukkcn. De opbrengst der belastingen be
weegt zich langzaam in stijgende- lijn, zij
gaf in het eerste kwartaal beduidend meer
aan dan vorig jaar; de werkloosheid is be
zig af te nemen. In alle bescheidenheid
meent spr. dan ook te mogen zeggen: de
regeering heeft goed gezien. En van andere
zijde moet men dat ook erkennen. Maar
in de politiek is ook wel humor men
voegt er dan aan toe, dat die verbetering
geconstateerd kan worden ondanks de po
litiek van de regeering.
Hierna wordt gepauzeerd.
De verzorging van de ouden van
dagen.
In het tweede gedeelte van zijn rede,
vraagt Minister Oud aandacht voor het
vraagstuk dat vooral den laatsten tijd de be
langstelling van ons volk weer heeft, n.1.
de verzorging van de ouden van dagen. Spr.
stelt op den voorgrond dat het standpunt
van de vrijz. democraten t. a. v. dit vraag
stuk in geen enkel opzicht veranderd is.
Dat naar hunne overtuiging een werkelijk
afdoende oplossing is, de invoering van
een premie vrij. staatspensioen.
Tusschen de partijen van links en rechts
bestaat een verschil van meening, de rech
terzijde (de groote partijen) .t/faat afkeerig
tegenover Staatspcnsionneering, zij wil het
vraagstuk opgelost, zien langs .den weg.vaa
verzekering. Wij vrijzinnig democraten, heb
ben geen beginsélbezwaar tegen verzekering,
maai de ervaring heeft geleerd, dat het
vraagstuk langs den weg van verzekering
niet op te lossen is. Duidelijk toont spr. aan
dat de wet-Talma en de vrijwillige ouder-
domsverzekering door minister Aalberse in
gevoerd, een afloopend staatspensioen is ge
bleken te zijn, en de voorstanders van pre-
mievrij staatspensioen hebben dan ook vroe
ger reeds gezegd dat men er op die wijze
niet kwam. De groep menschen, die zich
hebben kunnen verzekeren is steeds kleiner
geworden en deze vermindering is nog door
de moeilijke tijdsomstandigheden bevorderd.'
Dc oplossing van het vraagstuk is de in
voering van echt staatspensioen aan hen,
die een inkomen beneden een zeker bedrag
hebben. In 1928 zou dat hebben gekost 55
millioen gulden; in dat jaar stond de zaak
zoo, (lat de Staat in de verzekeringsfondsen
stortte een bedrag van 50 millioen cn spr.
heeft toen dan ook verdedigd om deze stor-
ting aan te vullen met 5 a 6 millioen cn
dan voor de verzekering inplaats, het echte
staatspensioen in te voeren.
1 hans echter staan de zaken er geheel an-
deis looi'. De Slaat heeft n.1. tengevolge van
de giootc finantieele moeilijkheden dc stor
tingen in de verzekeringsfondsen bijna ge
heel moeten stop zetten, en op "t oogenblik
v.°01' cen volledige staatspensionneering
W) millioen op tafel gelegd moeten worden.
En een dergelijk bedrag is er op 't oogenblik
met. Alle politieke partijen met verantwoor
delijkheidsgevoel erkennen dit en in Het
olk is dan ook uitdrukkelijk verklaard
dat menschen, die beweren dat thans vol
ledig staatspensioen kan worden nitgekeerd
met geloofd moeten worden, want dat die'
weiischen thans niet zijn te vervullen. Be
teekent dit nu, dat we voor de onverzorgde
ouden van dagen niets moeten doen Dat
behoett gelukkig niet. Er is een voorloopigo
inauliegel mogelijk, waardoor de groep on
verzorgde ouden van dagen, alsnog in de
verzekering kunnen worden opgenomen. De
poging oin daartoe te komen kan beproefd
worden en er is uitzicht dat die poging zal
gelukken. Voor de menschen die niets heb
ben, zal met 10 a 12 millioen al heel wat
bereikt kunnen worden. Voor dezen nood
maatregel zal wel steun van rechts te ver
krijgen zijn. En wanneer dan de toestanden
beter worden, dan kan weer getracht vvor-
sioen Cn tot een Premievrij staatspen-
De Vrijz. Dem. bond handhaaft dus ook
t^«LZ1J" °a ?PvattinS> dat liet einddoel
moet zijn de algemeene invoering van
staatspensioen. Maar spr. doet nog eens
scherp uitkomen, dat in de moeilijke tijden
die achter ons liggen vóór alles dé finantien
gezond gehouden moesten worden. Als we
voor een finantieele instorting zouden zijn
geplaatst, was er niets van terecht gek"
voor hnVL't10?0," °nze °°Ren niet sluiten
dat er nog vele menschen zijn
die wel uit keering hebben en spr. wil wel
zeggen dat in het 4-jarig tijdvak dat achter
ns ligt, een van sprekers grootste zorgen
is geweesl niet in dc noodzakelijkheid te ko
men de bestaando pensioenen niet meer uit
e betalen. Voor spr.'s deel' heeft hij erloe
bijgedragen dat die uitkecringcn mogelijk
zijn gebleven. Applaus.
Tegen de dictatuur. Samen
werking is noodzakelijk.
Tenslotte vraagt Minister Oud dan de
aandacht voor de allerbelangrijkste quaes-
DINSDAG 37 APRIL 1937.
Hilversum I.
KRO-Uitzendiiig.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 KRO-orkest en Gramofooiimuziek.
2.00 Vrouwenuur.
3.00 Modecursus.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.15 KRO-orkest.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 De KRO-Melodisten en solist.
(Van 5.456.00 Felicitatiebezoek).
6.40 Esperantocursus.
7.00 Berichten.
7.15 Causerie „Het Permanente Hof van In
ternationale Justitie".
7.35 Sporthalfuur.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Het Stedelijk orkest van Maastricht en
solist..
9.00 Gramofoonmuziek.
9.10 J. C. Bunge-Herdenking.
9.25 Gramofoonmuziek.
9.30 Revue-programma.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Bela Kiss' Hor.gaarsch orkest.
11.1012.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum H,
AVRO-Uitzending.
8.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Kovacs Lajos'orkest.
11.00 Huishoudelijke wenken.
11.30 Lyra-trio.
12.15 Solistenconcert.
I.45 Modepraatje.
2.05 Omroeporkest en solisten.
3.00 Knipcursus.
4.00 Zangvoordracht.
4.30 Kinderkoorzang.
5.00 Kinderhalfuur.
5.30 Het Omroeporkest en Gramofoonmuziek.
7.00 Voor de kinderen.
7.05 AVRO-Dansorkest.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Gramofoonmuziek.
8.20 Bonte Dinsdagavondtreln.
9.25 Radiotooneel.
10.00 Vervolg Dinsdagavondtrein.
10.45 Causerie over het Giroverkeer.
II.00 Berichten ANP
11.00 Berichten ANP. Hierna tot 12.00 AVRO-
Dansorkest en Gramofoonmuziek.
tie bij déze verkiezing, n.1. die der onder
linge samenwerking. Het Staatsbestel van
vrijheid en verdraagzaamheid zal kunnen
blijven, als het volk zijn invloed op de sa
menstelling van de nieuwe Kamer zal kun
nen blijven uitoefenen.
Vrije critiek moet blijven bestaan,
al kan die critiék dan in onaangenamen
vorm gevoerd worden. Meerdere malen
heeft de regeering in het afgeloopen tijdvak
voordeel uit die critiek gehaald; de regee
ring vraagt om critiek, zij is een van de
beste goederen van het volk, zij voémt de
band tusschen regcering en volk.
Tegenover het stelsel vrije critiek ziet
men echter gesteld worden een ander stel
sel van de dictatuur, een stelsel dat betee
kent dat de Koningin, het hoofd van de
Staat, afgesloten wordt van het volk.
Dictatuur sluit de Kroon van het volk af.
Als er bij dictatuur critiek komt moet zij on
der den grond blijven en wanneer de
spanning te sterk wordt, dan komt de bur
geroorlog.
Bij het stelsel der democratie is leiding
noodig, de leiders in de democratie zijn in
tegenstelling met den Leider bij dictatuur,
die alleen heeft te commandceren en zijn
volgelingen hebben te zwijgen, de leiders
in de democratie zijn veel bescheidener en
trachten de beginselen hunner partijen
slechts ingang bij de kiezers te doen vin
den. De kiezers moeten daarna zelf naden
ken. In dit stelsel van democratie ligt de
groote rijkdom van ons volk. Wij willen het
aderland van vrijheid cn verdraagzaam
heid houden en voor dat behoud is nood
zakelijk een echte eenheid, met behoud van
verschil in politieke inzichten.
oor die eenheid doet spr. een beroep op
de aanwezigen. Zelf heeft hij in de 4 jaar
die achter ons liggen, met dc daad getoond
die eenheid te willen bevorderen. De sa
menwerking tusschen de 5 richtingen die in
het kabinet-Colijn vertegenwoordigd wa
ren is voortreffelijk geweest en toch heeft
cte lieer Colijn nooit vergeten dat hij anti
revolutionair is, en spr. niet dat hij vrijzin
nig-democraat is. Het is de invloed van
(te groote mannen der verschillende politie
ke richtingen geweest die hun stempel heb
ben gedrukt op het Ned. Volk die het volks
karakter hebben helpen vormen. Het is dan
ook de samenwerking tusschen die politieke
partijen, waarop wij moeten aanstu
ren. En voor ons vrijz. democraten is dan de
aangewezen weg, dat wij optrekken voor
onze beginselen, dat wij trachten een krach
tige vertegenwoordigde V.D. te krijgen
opdat ook in de toekomst de Vrijz Dem'
opnieuw hun invloed zullen kunnen doen
gelden Wij verzetten ons tegen en bestrijden
ben die zich richten tegen dit Staatsbestel.
Moeihjke jaren liggen achter ons, maar
spr. hoopt dat nieuwe lichtpunten gloren.
Samenwerking is echter noodzakelijk. Laat
vrijzinnig democratisch Nederland met dit
voor oogen 20 Mei a.s. ter stembus gaan.
Spr. is overtuigd dat het dan goed zal we-
,dat dom. Nederland ook dan zijn
plaus hebben gedaan. Langdurig ap-
De voorzitter dankt den Minister voor
rijn mooie rede en dankt Z.-E. vooral voor
<ie wijze waarop hij het gesprokene naar
voren heeft gebracht. Ook dankt spr. de Mi
nister voor dew ijze waarop Z.E. z'n taak tij
dens de zittingsperiode heeft vervuld en
daarmee getoond heeft de rechte man op de
rechte plaats te zijn. Spr. wekt de aanwe
zigen-dan ook op, op/26 „Mei te stemmen op
-No. 1 van lijst 6, op Mr. P. J. Oud.
