dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Streven near dictatuur
in ile Vereenigde Stelen
Ontmoeting
Hongarije eischt bescherming
der minderheden
Londen viert feest
Mussolini-Hitier
De ondergang van
de „Hindenburg"
Twee leden der Andra-
bemanning gestorven
Regen als spelbreker
Duitschlands vierjarenplan
REIST PER WACO
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
DONDERDAG
13 MEI 1937
65e JAARG. No. 7999
Milliardair op het politieke
oorlogspad
Naamdag van Z.H. dc Paus
Een koning spreekt tot
zijn volk
WEERBERICHT
DE BILT SEINT:
Priesters in Duitschland
veroordeeld
AUTOBUSDIENSTEN
naarHOORN,EDAM, AMSTERDAM
en GEHEEL WEST-FRIESLAND
HELDERSCHE COURANT
Opzienbarende brief van den
Amerikaanschen gezant te Ber
lijn.
De Richmond Times Dispatch heeft giste
ren een brief gepubliceerd, die de ambassa
deur van de Vereenigde Staten te Berlijn,
William Dodd, op 1 Maart j.1. aan verschei
dene Amerikaansche senatoren heeft gezon
den. In dezen brief verdedigt Dodd het plan
van Roosevelt tot hervorming van het Hoog
gerechtshof. De „New York Times" pu
bliceert de voornaamste passages van dit
schrijven.
Er wordt o.a. in gezegd, dat „be
paalde individuen in de Vereenig
de Staten die een groot fortuin be
zitten, de instelling van een dicta
tuur wenschen. Er bestaan politieke
personen, die gelooven, dat het hun
mogelijk is, tot een macht te gera
ken, gelijk aan die, welke in Euro
pa wordt uitgeoefend. Intieme vrien
den hebben mij verklaard, dat
iemand, die bijna een milliard dollar
bezit, bereid is aan een dergelijk
programma zijn steun te verleenen
en natuurlijk om er het toezicht op
uit te oefenen."
Dodd vervolgt dan: „Ieder onzer, die deze
geschiedenis kent en vertrouwen heeft in
ons regeeringsstelsel, moet alles doen om
onzen president te steunen, zelfs indien hij
enkele zijner hervormingen wil gewijzigd
zien."
Dodd verklaart, dat de huidige
crisis in de Vereenigde Staten de
gevaarlijkste is sedert Lincoln.
„Wij verkeeren, aldus de ambassa
deur, in een even gevaarlijke po
sitie als in 1914".
Dodd vermeldt in zijn brief niet den naam
van de milliardair, waarop hij doelt.
Geen groote beteekenis aan het
incident gehecht.
Het schrijven van den Amerikaanschen
ambassadeur te Berlijn, William Dodd,
waarin hij uiteenzet, dat Roosevelt de
beste borstwering tegen de dreiging der
dictatuur vormt in de Vereenigde Staten,
heeft een levendigen indruk gewekt onder
de democratische parlementsleden, die
cenigszins verdeeld zijn ten aanzien van het
ontwerp tot hervorming van het Federale
Hooggerechtshof. In politieke kringen
verheelt men den indruk niet, dat de open
hartigheid van den ambassadeur wel eens
tengevolge zou kunnen hebben, dat hij uit
Berlijn zou worden overgeplaatst.
In het staatsdepartement schijnt men
slechts geringe beteekenis aan dit incident
te hechten.
GEHEIMZINNIGE DUITSCHE TREIN
NAAR VENETIË.
ROME ONTKENT.
In gezaghebbende kringen te Wee-
nen verluidt, dat een officieele Duit-
sche trein, bestaande uit vijf wagens,
Zaterdag 15 Mei a.s. Innsbrtick zal
passeeren, op weg naar Venetië.
Van daar zal deze trein 17 Mei te
15 uur naar Berchtesgaden vertrek
ken.
Blijkens de berichten, welke gisterochtend
in officieele Oostenrijksche kringen zijn ont
vangen, schijnt een wijziging te zijn geko
men in de plannen, betreffende een onder
houd tusschen Hitier en Mussolini.
Berichten uit Rome bevestigen, dat sedert
eenige dagen sprake is van een bezoek van
den duce aan Ilitler, doch niets wijst er op,
dat dit bezoek reeds de eerstvolgende dagen
zou worden gebracht.
Verder betwisten de inlichtingen, welke
door Oostenrijksche officieele kringen uit
Berlijn zijn ontvangen, dat de speciale trein,
welke Zaterdag a.s. Innsbrück zal passee
ren een officieel karakter heeft. Men weet
thans te Weenen niet, of de geruchten over
een wijziging inzake het onderhoud betrek
king hebben op de reis of op den datum.
De kwestie van den specialen trein, welke
15 dezer Innsbrück zal passeeren is nog on
opgelost. In gezaghebbende kringen te Wee
nen bevestigde men gisteravond, dat de
trein in ieder geval is aangekondigd en dat
zij bericht hebben ontvangen, dat deze trein
moet dienen voor het vervoer van een voor
aanstaande Duitsche persoonlijkheid, zoo
dat speciale veiligheidsmaatregelen noodig
zijn.
Men heeft evenwel geen nadere mededee-
lingen ontvangen, In politieke kringen heeft
men den indruk, dat de persoon in kwestie
zeker niet Hitier is. Men vraagt zich af, of
het dan wellicht Goering zal zijn.
Geen bevestiging te krijgen.
Officieele regeeringspersonen te Rome wei
geren, volgens U. P., de berichten, volgens
welke Hitler en de duce elkaar Maandag
a.s. te Venetië zouden ontmoeten, te beves
tigen of te ontkennen.
Een zegsman van het ministerie van bui-
tenlandsche zaken herinnerde er evenwel
aan, dat het bezoek van Hitler aan Italië
nog moet worden beantwoord, maar, voegde
hij er aan toe, omtrent den datum van het
tegenbezoek is nog absoluut niets bekend.
Intusschen circuleert in diplomatieke krin
gen het gerucht, dat een speciale trein
Mussolini Maandag naar Berchtesgaden zal
brengen, om met Hitler te confcreeren.
Rome ontkent.
Te Rome verklaarde men gisteravond naar
aanleiding van uit Weenen afkomstige ge
ruchten over een ontmoeting tusschen Hit
ler en Mussolini tijdens de Pinksterdagen,
dat de voorbereidingen van de Oostenrijk
sche bondsspoonvegen, die de oorzaak zijn
van de geruchten, vermoedelijk in. verband
gebracht moeten worden met het voor de
Pinksterdagen te verwachten extra vervoer
van toeristen. Zij kunnen, aldus de meening
van bevoegde kringen te Rome, moeilijk
iets te maken hebben met een reis van
Mussolini naar Duitschland, omdat van de
ze reis de datum nog niet is vastgesteld.
De Paus vierde gister zijn naamdag. Uit
alle deelen van de wereld ontving hij tele
grafische gelukwenschen. Van alle gebou
wen in den kerkelijken staat wapperden de
pauselijke kleuren, doch geen bizondere
plechtigheid kenmerkte den dag.
Als gewoonlijk heeft de Heilige Vader we
derom een aantal jonggehuwden in audiën
tie ontvangen.
Minister-president Daranyi roemt
goede verstandhouding met Italië
en Duitschland.
Minister-president Daranvi heeft gisteren
aan het slot van de behandeling der be
grooting een rede gehouden over de bui-
tenlandsche politiek van Hongarije, die,
naar hij zeide, er op gericht is, steeds het
belang van een waren vrede te dienen.
Hongarije, aldus de premier, is met de
onderteekenaars van de protocollen van
Rome, Oostenrijk en Italië, in onaantast
bare nauwe samenwerking verbonden.
Met Duitschland onderhoudt Hon
garije in de praktijk beproefde, op
rechte vriendschapsbetrekkingen.
Hongarije wil echter ook de han
gende kwesties met andere landen
langs den weg van wederzijdsch
overleg regelen en is bereid, alle
voorstellen voor samenwerking in
het Donaugebied te overwegen, on
der voorwaarde van de erkenning
der algeheele rechtsgelijkheid en
van de bescherming der Hongaar-
sche minderheden.
Zonder een bevredigende regeling van het
lot der minderheden kunnen geen normale
betrekkingen tuschen Hongarije en de
Kleine Entente tot stand gebracht wor
den. De laatste jaren is de regeering her
haaldelijk genoodzaakt geweest de aan
dacht der openbare wereldmeening op het
minderhedenvraagstuk te vestigen. De te
genwoordige positie der minderheden
maakt niet slechts de tot nu toe door den
Volkenbond verstrekte waarborgen, doch
ook een vreedzame samenwerking in het
Donaugebied illusoir.
SAMENZWERING TEGEN DE MEXI-
CAANSCHE REGEERING
Te Mcxico-city is een samenzwering ont
dekt tegen de regeering. Verscheidene per
sonen, die steun verleenden aan de opstan
delingen in den staat Guanajuato, zijn in
hechtenis genomen.
Over de doodsoorzaak wordt het
stilzwijgen bewaard.
Naar wij uit het Hsbl. vernemen
heeft de kapitein van het s.s. „An-
dra" gistermorgen aan het Neder-
landsche Bevrachtingskantoor me
degedeeld, dat er twee leden van de
equipage, de 60-jarige donkeyman
Stolk uit Rotterdam en de machinist
Dekens uit Groningen zijn overle
den. Omtrent de doodsoorzaak heeft
de kapitein niets medegedeeld.
De mededeeling geschiedde per brief
kaart, die in de Fransche taal was gesteld.
De kapitein berichtte voorts, dat de overige
opvarenden van de „Andra" zich in goe
den welstand bevinden.
Het Nederlandsche Bevrachtingskantoor
heeft gisteravond de familie van Stolk van
het overlijden in kennis gesteld.
Het onderzoek hervat.
Na een onderbreking van een dag, in ver
band met de rouwplechtigheid voor de
slachtoffers van de „Hindenburg", heeft de
commissie van onderzoek heden haar werk
zaamheden hervat. Als eerste getuige ver
klaarde luitenant Tyler, de commandant
van de landingsploeg, o.a. dat de brand
naar zijn meening te wijten is aan een ont
ploffing, Aangezien hij de steekvlam vlak
voor het hoogteroer heeft waargenomen,
houdt hij het reeds hierom voor uitgeslo
ten, dat de explosie een gevolg zou kunnen
zijn van na-ontsteking in de uitlaatbuizen
der motoren, die reeds stilstonden. De lan-
dingstouwen zijn beslist droog geweest. Zij
konden dus niet in aanmerking komen als
geleiders van eventueel opgehoopte stati
sche electriciteit.
De politie heeft medegedeeld, dat haar
beste detectives en ontploffingsdeskundigen
ter beschikking gesteld zullen worden van
de commissie van onderzoek.
Geen aanslag.
Dé deskundigen op liet gebied
van ontplofbare stoffen, die het
wrak van den „Hindenburg" hebben
onderzocht, hebben verklaard, dat
zij niets hebben gevonden, dat zou
kunnen doen gelooven, dat een bom
of eenig ander ontploffingsmiddel
de oorzaak van den ondergang van
den „Hindenburg" is geweest.
De Amerikaansche minister van handel,
Roper, heeft gisteren verklaard naar aan
leiding van den ondergang van den „Hin
denburg": „Wij moeten de door de lucht-
Nadat de kroningsstoet gistermid
dag de Westminster Abbey had ver
laten, begon het te regenen en nau
welijks was de Koninklijke familie in
Buckingham Palace terug, of de re
gen ging over in een gestadig ncer-
stroomende gietbui, die echter niet
in staat was de menigte weg te ja
gen van het groote plein voor het
paleis, waar men dicht opeenge
drongen stond en in spreekkoren om
den Koning bleef roepen, afgewis
seld door het zingen van „He's a
Jolly good fellow". En dit geroep
bleef niet onverhoord: na korten tijd
verscheen de geheele Koninklijke
familie op het balcon en het was een
plechtig oogenblik, toen de menigte
met ontbloot hoofd den pas gekroon-
den vorst het „God save the king"
toezong.
De regen verstoorde min of meer de kin
derpartijen, welke men vooral in de armere
buurten van East end op straat had georga
niseerd, ten behoeve waarvan de politie
heele straten voor het rijverkeer had afge
sloten.
De regen zag echter geen kans de feest
vreugde te verstoren, waaraan vanavond in
de straten van Londen tienduizenden zich
hebben overgegeven.
Café's en restaurants, die tot lang na
toiddernacht open bleven, en bijzondei e
feesten hadden georganiseerd, waren tjok
vol. Op de straten bewoog zich een zingende,
hossende menigte. De politie had den wijzen
maatregel genomen, de voornaamste stra
ten binnen de corronation waren ook 's
avonds voor alë rijverkeer afgesloten te hou
den en zoo konden de hossende, feestvier
ders in lange rijen, arm in arm over de
volle breedte van de straat zwieren.
In West End bereikte de feeststemming
een hoogtepunt. Groote troepen hossende
jongelui met toeters, mutsen, ratels en vlag
gen, trokken zingend langs Piccadilly, Ox-
fordstreet, en Regpntstreet en bij Leicester
Square en Piccadilly Circus kon men, on
danks het ontbreken van elk rijverkeer op
het ruime plein ten gevolge van de drukte
meestal nauwelijks vooruitkomen of slechts
voetje voor voetje voorbij schuifelen langs
het beeid van Amor,-midden in Piccadilly,
Circus, dat men voorzichtigheidshalve voor
deze gelegenheid achter een schutting had
geplaatst
Eerste Hulpdienst behandelt
95.000 personen.
Van de millioenen, die den kroningsstoet
voorbij hebben zien trekken, zijn er 95.000
meest personen, die flauw waren geval'en.
ter plaatse behandeld, terwijl 160 personen
naar de ziekenhuizen zijn vervoerd.
Eerste Ministers der landen van
het Britsche Gemeenbest voor de
radio.
De kroningsdag is besloten met een betoo
ging van de toenadering tusschen de onder
danen van den koning in den vorm van een
radio-uitzending. De eerste ministers en ver
tegenwoordigers der verschillende landen
van het Britsche Rijk voerden daarbij bet
woord te Londen of in de ver afgelegen ge
bieden. De gouverneur van de Bermuda-ei-
landen sprak de eerste rede uit en betuigde,
sprekende uit de hoofdstad dezer eilanden,
tfouw uit naam van de koloniën. Vervolgens
spraken de vice-voorzitter van de regeerings-
commissie van Newfoundland, de Canadee-
sche premier, de vertegenwoordigers van
Nieuw-Zeeland, Australië en Birma. Uit Sim-
la sprak de BritschIndische onderkoning.
Hij werd gevolgd door den premier van
Rhodesia en dien van Zuid-Afrika, gene
raal Hertzog. Ten slotte voerde Baldwin, on
middellijk voor den koning, een kort woord,
waarin hij uiting gaf aan de ontroering, die
hij gevoelde en wederom zijn trouw betuigde.
Hij eindigde met de woorden: Uaten wij ons
wijden aan den dienst van onze gelijken in
ons land, in het rijk, in de geheele wereld
niet met woorden, maar met onze levens
zooals de Koning en de Koningin dit doen.
Vanuit Buckingham Paleis heeft de ko
ning zich gisteravond in een radiorede tot
zijn volkeren gericht.
Hij zeide o.a. met betrekking tot de
kroning:
„Nooit heeft de plechtisrheid zulk een
breede beteekenis gehad want de do
minions zijn thaqs in vrijheid en gelijkheid
verhonden aan dit oude Koninkrijk, en ik
bad vanmorgen bet gevoel, dat het geheele
Rijk fe.itp';ïk binnen de muren van de West
minster Abdij vereenigd was.
Uit naam van hemzelf en van de ko
ningin wenschte de Koning vervolgens ge
zondheid en geluk aan allen en gaf hij
uiting aan zijn warmen dank voor de
liefde en aanhankelijkheid, die men hem
had betoond. Tndien ik, vervolgde hij, in de
komende jaren u mijn erkentelijkheid kan
betuigen door u te dienen, zal dit de manier
zijn, die ik boven alles zal verkiezen. Met
God's huln zullen wij ons trouw van onze
plichten kwijten.
Sommigen uwer zullen in de komende
jaren van het eene gedeelte van het ge-
meenebest naar het andere trekken. Gij zult
dan zien welk een hooge beteekenis onze
vrije verhondenlieid voor on« hpoft en boe
zeer onze vriendschap voor elkander en met
andere volkeren de zaak van den vrede en
den vooruitgang kan helpen.
Mogen wij, de Koningin en ik, steeds de
welwillendheid waardig zijn, die ons. naar
ik met trots geloof, bij den aanvang van
mijn regeering, omringt. Ik dank u van
ganscher harte en God zegene u allen."
Koninq Georae dacht ook aan
den Onbekenden Soldaat.
Havas meldt uit Londen, dat de stal
meester van Z. M. koning George gister
morgen op het graf van den Onbekenden
Soldaat een krans heeft gelegd van roode
rozen met een lint in de koninklijke kleu
ren.
Een arrestatie.
Op het oogenblik, dat de stoet zich weer
opstelde om naar Buckingham Palace terug
te keeren, heeft de politie op den hoek van
Bridge Street en Cannon Bow een man ge
arresteerd. De politie had groote moeite het
publiek binnen de voorgeschreven afbake
ning te houden en op bevel van een hoog
marine-officier kwamen mariniers de poli
tie te hulp. De officier gaf eenige orders aan
zijn ondergeschikten en op dit oogenblik
werd een van de toeschouwers door een po
litieman gearresteerd en naar Scotland Yard
gebracht.
Een doode bij een relletje.
's Morgens is in Regent Street een jonge
man bij een relletje om het leven gekomen,
terwijl twee personen zoo ernstig werden
gekwetst, dat zij naar het ziekenhuis moes
ten worden vervoerd. Twee personen had
den woorden gekregen over een plaats langs
den weg en omstanders kozen partij. Ten
slotte werd men handgemeen, en het slacht
offer, een jongeman van negentien jaar,
werd met een leege flesch op het hoofd ge
slagen. De politie maakte door een kort,
doch krachtdadig optreden een einde aan de
vechtpartij, verscheidene personen werden
in verband met deze kwestie gearresteerd.
De misdadigers in Londen hebben geen
groot gebruik gemaakt van de drukte tij
dens de kroning. Scotland Yard heeft
slechts bericht van drie groote misdrijven
ontvangen, n.1. een juweelendiefstal ter
waarde van 1000 pond sterling te Streatham
een inbraak in een postkantoor te Purlev en
een inbraak in een winkei van muziekin
strumenten in het noordwesten der stad.
Ierland wel vertegenwoordigd.
In Iersche kringen in Londen verklaarde
men gisteravond, dat het gerucht, dat Ier-
laad niet vertegenwoordigd was bij de kro
ning niet juist is. De Hooge-commissaris van
den vrijstaat, Dvlantv, woonde de plechtig
heden in Westminster Abbey bij.
-«
-I
i,ii
Verwachting: zwakke verander
lijke wind, zwaar bewolkt m.
regen of onweer en tijdelijke
opklaringen, weinig veran
dering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Nog wei
nig verandering.
Barometerstand hedenmorgen 8 uur76.3
Met Pinksteren mooi weer
Koop nu nog een
R.S.Stokvis-fiets
schepen bij het herhaalde oversteken van
den Oceaan zonder ongelukken tot stand
gebrachte prestatie van transport van dui
zenden passagiers als karakteristiek erken
nen. Wij mogen ons niet laten ontmoedi
gen of vooringenomen zijn. De kwestie of
helium of waterstofgas gebruikt moet wor
den zal nauwkeurig bestudeerd worden, ik
persoonlijk geloof, dat een plan kan worden
uitgewerkt op grond waarvan heliumgas
uit onze voorraden voor wereldhandelsdoel
einden ter beschikking kan worden gesteld,
natuurlijk zonder welk deel ook van onze
vredespolitiek daaraan op te offeren. Het mi
nisterie van den minister bestudeert op het
oogenblik nog diepgaander dan te voren de
mogelijkheid van het vervoer door luchtsche
pen, dat vooral bij den dienst over den oce
aan doelmatig is gebleken.
Heliumgas in Rusland.
Naar aanleiding van het ongeluk met de
Hindenburg, dat vermeden ware, indien
het luchtschip met heliumgas gevuld was
geweest, inplaats van met waterstofgas,
deelt de Prawda mede, dat in de centrale
rayons van de Sowjetunie proeven genomen
zijn ter verkrijging van helium uit natuur-
gas en winning door middel van 'n specoale
installatie, aldus de N.R.Crt.. Deze proefne
mingen moeten met groot succes bekroond
zijn, Ook in andere streken des lands wordt
bodemonderzoek naar het voorkomen van
helium gedaan. Er zal nu worden overge
gaan tot den bouw van een groote fabriek
voor helium. Het project is gereed en dit
jaar zal met den bouw begonnen worden.
De totdusver gegraven boorputten van heli-
umhoudende gassen zijn reeds voldoende om
de fabriek tientallen jaren aan het werk
te houden.
Optimistische verklaring van Ko
lonel Loeb.
Kolonel Loeb, onderdirecteur van het bu
reau voor grondstoffen, waarvan Göring de
leider is, verklaarde gisteren, volgens Ha
vas, omtrent de voorziening van Duitschland
met grondstoffen het volgende.
Hij bevestigde, dat de schaarschte aan
ijzer zonder moeite zou worden overwonnen
door de productie van hoogovens en van
ertsen in Duitschland uit te breiden. Het
komt, voegde hij hieraan toe, slechts aan op
den vasten wil.
Wat lood, tin en koper betreft, ging hij
voort, bezitten wij Duitsche grondstoffen
genoeg, vooral wat de lichte metalen aaa-
gaat. Men kan den invoer van hout ont
beren, mits het Duitsche volk het verbruik
als brandstof opgeeft Het zal turf en kolen
moeten branden.
Sprekende over de voorziening met tex-
tielvezels zeide hij, dat een begin is gemaakt
met de volle dekking van het verbruik. De
vervanging van rubber door Buma betee-
kent een technischen vooruitgang.
De voorziening met motorbrandstof zal ge
schieden binnen het tijdsverloop door Hitler
vastgesteld.
Al deze maatregelen zullen tot gevolg
hebben, dat de deviezen-positie wordt ver
licht.
Wegens vergrijpen tegen de zeden
De strafkamer te Breslau heeft gisteren
den veertigjarigen geestelijke K.B. wegens
vergrijpen tegen de zeden veroordeeld tot
jaar tuchthuis en 2 jaar verlies van
eere-rechten. Voorts zijn om dezelfde reden
twee vroegere leden van de orde der barm
hartige broeders veroordeeld tot VA resp.
o jaar tuchthuis. In Koblenz is voorts nog
een geestelijke veroordeeld tot 2 jaar tucht
huis en 3 jaar eerverlies.
Inlichtingen WACO
Kanaalw.137, Den Helder, tel. 773