Het „Bondsgebouw" wordt geveild ABDIJSIROOP BUIKGORDEL Doelmatigheid! <^Wiia Prima kwaliteit! Goede pasvorm! Lage prijs! P. J. STEINBERG tPnb k, prebtHbfurten DE EIMELIJKE STRIJD 19 Mei a.s. verkooping in „Musis aby f 4.75 Keizerstraat 47-49 - Den Helder f7.50 en f9.75 De stichting, aan welke het gebouw toebehoorde, moest faillissement aanvragen Hoe het gebouw tot stand kwam PUROL<$t> Verkoudheid, hoesl, bronchitis AKKER's verstèrkte George Pickard's band in Casino Beiaardbespelingen Bios Boys-Harmonie mag worden aangenomen, dat een aan de volgende eischen MOET voldoen ELAST. KOUSEN en BREUK BANDEN) bij: Of 't zóó uit den winkel komt door Michael Corvin Het Bondsgebouw. Het staat daar in het Julianapark bijkans 23 lange jaren, overstoorbaar in al zijn ruwe grootheid, in zjjn forsch- heid en kracht: een burcht van steen en graniet. Het Bondsgebouw. Bijna een kwart eeuw lang is het een onderwerp van gesprek geweest van den minderen marineman niet alleen, maar ook van den hoogere, van den autoriteit. Van de oprichting af, ja, zelfs al vóór de eerste steen gelegd was! Veel is er over dit gebouw te doen geweest, zeer veel, maar zélf heeft het er niets van geleden, het staat er nog even fier en even sterk als het daar in 1914, nog juist voor de oorlog uitbrak, neergezet werd. Thans staat het „te koop", een bonds gebouw te koop! Dat gebeurt niet alle dagen. Geen normale verkoop nog bovendien, maar een, welke plaats zal vinden op last' van den curator in het faillissement van de stichting, aan welke het gebouw laatstelijk behoorde. Uit de opbrengst van dit gebouw zullen de crediteuren, waaronder de hypo theekgevers van de stichting, voldaan moeten worden, voor zoover, dat tenminste mogelijk zal zijn Over dit bondsgebouw, dat thans opnieuw aller aandacht heeft en op veler lippen is, gaan wij hier het een en ander vertellen, niet alleen, omdat het den 19en van deze maand verkocht wordt, maar ook omdat de geschiedenis ervan interessant genoeg is, om naverteld te worden. Zooals gezegd, er is heel wat gebeurd met het gebouw en zouden we volledigheid willen betrachten, we zouden daarin zeker niet slagen, omdat veel wat gepasseerd is, niet zwart op wit staat, terwijl van de menschen, wier naam onverbrekelijk aan de geschiedenis van het gebouw verbonden zijn, er ettelijken niet meer zijn. We zullen de historie dus in groote lijnen behandelen en slechfis hier en daar in details treden, waar dit ons, met het oog op de duidelijkheid, gewenscht lijkt. Plannen tot oprichting van een gebouw doemen op... Het is niet precies te zeggen, wie het eerst piet het plan is komen aandragen, om voor het mindere personeel, voor Janmaat, een eigen gebouw te stichten, waar deze zich thuis zou kunnen wanen en waar hij dè,t zou vinden, wat hij door het gemis van een ouder huis noodig had. Zeker is het, dat deze idee uit den boezem van Janmaat zélf naar voren is gekomen en dat het ongeveer in het begin van deze, onze, eeuw geweest moet zijn. In die dagen bestond de Algemeene Bond van Nederlandsche Marinematrozen, welke later den naam van Bond van Minder Marinepersoneel zou verkrijgen. De gedachte van een „eigen gebouw" werd door genoem den Bond overgenomen en nader uitgewerkt. In de eerste plaats was het natuurlijk een kwestie van „centen" en hoe zou men daar aan komen? Wel, door sparen, werd er ge zegd en zoo kon het gebeuren, dat de leden van den Bond van M.M.P. in 1908 begonnen met het maken van een spaarpot voor een eigen gebouw. Hoe dat gebouw er uit zou komen te zien, daar had men geen idee van, eerst moest er maar een flink kapitaal bijeen gebracht worden. Hel huidje blijft gaaf en gezond, in; dien Uhet behandeltmet en droog houdtmetPurolpoeder Purol 30 cl. Purolpoeder 60 ct. Het sparen verliep vlot van stapel, de Jantjes betaalden, behalve hun contri butie aan den Bond, een vrijwillige bij drage voor „het gebouw" en dat ging allemaal zoo spontaan, dat in enkele jaren tijds een behoorlijk sommetje ver gaard was. De loonen van de Jantjes waren niet hoog en zij hebben zich inder daad offers moeten getroosten, steen- voor steen kwam het gebouw tenslotte bij elkaar. Met het stijgen van de geld middelen kwamen er nadere plannen, men werd zoo optimistisch gestemd, dat men aan een gebouw begon te denken, dat, ware het in dien vorm verrezen, het tegenwoordige met stukken geslagen zou hebben! Liep het met de finantiën dus naar wensch, er waren toch nog ettelijke moeilijkheden op te lossen, alvorens de eerste spade in den grond gezet werd. Zoo was er de kwestie van den grond. Het had heel wat voeten in de aarde alvorens de Bond het stuk grond aan den Stationsweg, zooals het daar toendertijd naar we meenen, heette, in erfpacht kon krijgen! En dat nog tegen een zeer duren prijs, welke afstak tegen den prijs welke anderen voor gelijkwaardigen grond moesten betalen. Het gebouw komt tot stand. Weinige jaren, nadat de matrozen met sparen begonnen waren, werd besloten den bouw door te laten gaan. Het ont brekend bedrag werd verkregen uit een lste en 2e hypotheek op het gebouw. Met het ontwerp werd belast de bekende architect P. L. Kramer en in den zomer van 1913 kon de eerste steen op plechtige wijze gelegd worden. De bouw, welke uitgevoerd werd door den heer J. J. Schoeffelenberger, vlotte snel en zoo naderde Zaterdag, den 20sten Juni 1914, op welken datum het Bondsgebouw op plechtige wijze geopend werd. Over deze plechtigheid het volgende. Deze geschiedde des middags 2 uur, onder aan wezigheid van een groot aantal genoodigden, waaronder geen autoriteiten. Dezen, van Rijk zoowel als Gemeente, waren wèl uitge- noodigd, doch er was er géén verschenen. In die dagen was de sympathie voor den Bond en voor het Gebouw dus al niet groot! Van hen, die er wel waren ontrukken we aan de vergetelheid, de heeren Jan Oudegeest van het N.V.V., F. W. H. Hugenholtz, Tweede Kamerlid, A. B. Kleerekooper namens de Redactie van „Het Volk", het raadslid W. Biersteker en natuurlijk de bestuurderen van den Bond, o.m. wijlen de heer Verstegen en de heer Michels, die als administrateur van den Bond werkzaam was. Kanonschoten dreunden van de transen, zoo schreef de verslaggever van ons blad destijds, om den volke kond te doen van de opening. Den volgenden dag werd er door oud-leden, die uit alle deelen van het land gekomen waren, een gedenksteen aangeboden, welke door Hildo Krop vervaardigd was en welke thans nog te zien is in den muur van het gebouw. „Aan onze makkers op de vloot, van oud-leden" staat er op. De periode voor 1933. Van de oprichting af tot de gebeurtenissen, welke in 1933 zooveel stof hebben doen op waaien, is het Bondsgebouw een vrij rustig bestaan beschoren geweest. En dat, terwijl de oorlog over zijn tinnen ging! Het bestuur had het gebouw vrijwillig ter beschikking van de plaatselijke autoriteiten gesteld en het is 't de 4 jaren, welke de oorlog duurde, ge bleven. Overeenkomstig de plannen, was het gebouw toegankelijk voor militairen en burgers, met uitzondering van hen, die in op leiding waren. Maar nadat de Bond de Koninklijke Goedkeuring had verkregen, hield ook deze verbodsbepaling op te bestaan. Met de exploitatie ging het naar wensch. Hoofd zaak was het om de schepelingen een ge zellige home te verschaffen, bijzaak waren het hotel- en het cafébedrijf. Er waren jaren, dat het gebouw zich uit de baten kon be druipen, maar meestal was het toch zoo, dat de Bond een tekort moest dekken. hetgieen heelemaal niet erg was, want telken jare werd er van de middelen van den Bond een gedeelte voor het gebouw ter beschikking gesteld. Daar slechts menschen met een bescheiden beurs in het gebouw kwamen, waren de con sumptieprijzen laag, zoo ook de huren van de kamers, welke alleen door leden van den Bond gehuurd konden worden. Opvallende gebeurtenissen uit deze periode zijn er maar weinige. Vermeldenswaard is het bezoek van minister Bijleveld aan het gebouw, de eenige minister, die ooit in het gebouw geweest is! Verder de herdenking van het 10-jarig bestaan in 1924, toen het geheele gebouw prachtig geïllumineerd was. De ouderen onder ons zullen zich dit ongetwijfeld nog herinneren. En tenslotte zij hier her innerd aan het bezoek, dat de bemanning van de Duitsche kruiser „Berlin" om streeks dien tijd aan het gebouw gebracht heeft. De Hollandsche Jantjes hebben toen hun Duitsche collega's een paar prettige avonden in het gebouw bezorgd, bij welke gelegenheid de tractatie op... huzarenslaatjes zeer tot het gemoed van de Duitschers sprak. In een volgend artikel hopen we iets van de periode na 1933 te vertellen, waarmee de lijdensgeschiedenis van den bond begon. en de gevaarlijke gevolgen daarvan. Sommige menschen, die wat vatbaar zijn op borst en keel denken, dat het nu eenmaal hun lot is 's winters te moeten hoesten, kuchen, hijgen, benauwd en vol op de borst te zijn. Indien Gij tot diegenen behoort, Pikeert dan eens de nieuwe versterkte Akker s Abdijsiroop die honderdduizenden hun ievens-blijheid heeft teruggegeven. Reeds na enkele lepels bemerkt Ge dat dit mid del U zal kunnen helpen. De slum, die U op de borst drukte, en U benauwd maakte, komt gemakkelijk los, de hoestbuien wor den zeldzamer en verdwenen, Uw adem haling wordt weer diep en geruischloos en de slijmvliezen van Uw borst en keel worden versterkt. De planten-extracten en de codeïne, de grootste hoest-bedwin- ger. maken de nieuwe verstèrkte .Abdij siroop tot ,,'s werelds béste Hoest-siroop Verlaagde prijzen: 75 ct., f 1.25, f 2-, 13.50 p. flacon In het fleurig versierde Casino treedt de beide Pinksterdagen George Pickard's groote Band op. Dit dansorkest behoort tegenwoordig tot één der beste in Nederland en heeft een bezetting van niet minder dan 11 personen. Dat het optreden hier van George Pickard iets bijzonders wordt, getuige onderstaande critiek in „Het Vaderland". „Het optreden van George Pickard and his Band bij Gaillard-Jorissen, was voor jazz- minnend Den Haag een verrassing. De pre staties van deze Amsterdammers staan op een peil, dat ons voor semi-professionals moeilijk bereikbaar had toegeschenen. Reeds nadat enkele nummers ten gehoore waren ge bracht had Pickard hét pleit gewonnen, terwijl het enthousiasme van het publiek tegen het einde der middag geen grenzen kende." Klokkenspel Monument Nederlandsch Reddingwezen. Door den stadsbeiaardier, den heer Tj. J. Dito, zal vanmiddag en op de beide feest dagen, een carillonbespeling worden gegeven. Hedenmiddag van 4 tot 5 uur. Op den eersten en op den tweeden Pinksterdag zal de beiaar dier van 12.151.15 uur de klokkenklanken over de stad doen zingen. In hoofdzaak zal een programma van vaderlandsche liederen ten gehoore worden gebracht. Zondagmorgen half elf spelen de Bios-Boys op hun terrein aan de Langevliet een friendly game tegen een elftal van „Har monie". ALS BEKEND Koop een buikgordel dus bij een adres, dat als betrouwbaar bekend staat en dat kan alléén zijn (ook voor BUSTEHOUDERS, >eu. Herv. Gem. (Nw. Kerk, Weststraat) 2e Pinksterdag: 's Morgens 10 30 uur, Ds. F.W. J. v.d.p0e, Wcsterkerk, (Helden der Zeeplein). Ie Pinksterdag: •s Morgens 10.30 uur, Ds. H. A. Enklaar Geref. Kerk. (Julianapark). Ie Pinksterdag: 's Morgens 9 uur, Ds. Tollenaar 's Morgens 11 uur, Ds. Tollenaar 's Avonds 5.30 uur, Ds. Meijnen 2e Pinksterdag 's Morgens 10 uur, Ds. Meijnen Geref. Kerk (Rehoboth-Kerk). Ie Pinksterdag: 's Morgens 10 uur, Ds. Meijnen s Avonds 5.30 uur, Ds. Tollenaar 2e Pinksterdag: Geen dienst. Oud Geref. Kerk (Hoogstraat). Ie Pinksterdag 's Morgens 10 uur en 's avonds 5.30 uur Leesdienst. 2e Pinksterdag 's Morgens 10 uur, Leesdienst. Chr. Geref. Kerk (Steengracht). Ie Pinksterdag: 's Morgens 10 uur en 's avonds 5 uur de heer J. Rebel. 2e Pinksterdag 's Morgens 10 uur, de heer J. Rebel Herst. Evang. Luth. Gem. (Weezenstr.). Ie Pinksterdag: 's Morgens 10.30 uur, Ds. W. J. F. Meinera Liturgie en koorzang Doopsgezinde Gemeente (Kerkgracht). Ie Pinksterdag 's Morgens 10 uur, Ds. P. J. Smidts Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 76) le Pinksterdag 's Morgens 10 uur, plechtige hoogdienst. 's Avonds 6.30 uur, Vesper 2e Pinksterdag 's Morgens 10 uur, kerkdienst. Evangelisatie (Palmstraat), le Pinksterdag 's Morgens 10 uur, Ds. G. J. Waardenburg van Haarlem. Collecte voor de zending 2e Pinksterdag: 's Morgens 10 uur, Cand. J. B. Oskamp Gebouw Middenstraat 117. le Pinksterdag: 's Avonds 8 u., Evangelisatie-samenkomst Evangeliesatiegebouw, Vijzelstraat: le Pinksterdag: 's Morgens 10.30 um-, samenkomst Zondagmiddag 4 uur, straatprediklng Tuindorp. Verschillende sprekers, 's Avonds 8 uur, samenkomst 2e Pinksterdag: 's Avonds 8 uur, samenkomst Leger des Heils. le Pinksterdag: 10 uur v.m. Heiligings-Samenkomst 3.30 Openluchtsamenkomst. 8 uur n.m. Verlossings-Samenkomst 2e Pinksterdag: Geen dienst. Donderdagav. 8 u., Heiligings-samenkomst Hersteld Apostolische Zending Gemeente 2e Pinksterdag: 's Morgens 10.30 uur, dienst. Kerk van Jezus Christus, Janzendw.str. 8 1e Pinksterdag 's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur Samenkomsten. huisduinen Ned. Herv. Gemeente. le Pinksterdag: 's Morgens 9.30 uur Ds. M. van Wichen wordt een over hemd, dat U stijft met Crackfree, Deze edelst ij fsel geeft het een ge heel nieuw apprêt. FABRIKAAT; N.V. „ONDER ONS" DE KRIM (0.) 9) Zij trachtte zichzelf een gevoel van zeker heid en overtuiging bij te brengen, terwijl zij een licht wankelen in haar knieën voelde. In ieder geval moest vandaag nog Burg een be richt van haar hebben. Zonder eenige dekking durfde zij de verantwoordelijkheid niet op zich nemen. Zij ging naar haar kamer om een uitvoerig, doch voor oningewijden onschuldig telegram naar Berlijn op te maken. Die mijnheer Hardley moest wel reeds voor het eten naar haar geïnformeerd hebben, daar hij van den kellner, die haar immers niet kende, geen inlichtingen kon hebben ver wacht. Zij herinnerde zich, dat zij hem reeds aan zijn tafel had zien zitten, toen zij de eet zaal binnentrad, dus kon hij ook niet onmid dellijk voor het betreden der zaal den portier uitgevraagd hebben. Zij dacht een oogenblik na. Uit de hotellijst, waarop zij zich ingeschre- had, waren haar naam en beroep niet moei lijk te weten te komen geweest en ook het nummer van haar kamer had hij gemakkelijk kunnen nagaan. Maar dan bleef nog haar uiterlijk over. Daarvan hadden evenwel de portier en het personeel der étage, waar zij woonde, een beschrijving kunnen geven. Toen zij zoover met haar afleidingen ge vorderd was, meende zij de conclusie te kun nen trekken, dat de oplettendheid van den heër Hardley beslist minder haar persoon dan haar beroep golden. Esther sloot eenige se conden haar oogen om haar gedachtengang des te helderder te kunnen controleeren. Het kwam haar voor, dat met dit oogenblik de geschiedenis van haar verblijf in Engeland een bepaalden vorm begon aan te nemen. Het lag niet in haar voornemen om onbekend en eenzaam te blijven. Zij moest integendeel met beslistheid optreden om zich een weg te banen en naast haar officieele taak, die haar naar Londen gevoerd had, haar geheime zending tot een welgeslaagd einde te brengen. Dien middag zou zij nog een onderhoud met Mr. Hardley hebben, om zijn wenschen nader te vernemen. Was hij een vijand al scheen het haar overklaarbaar, hoe hij er dan toe ge komen mocht zijn, dat te willen wezen dan was het eerst recht van waarde voor haar hem van aangezicht tot aangezicht te kennen, zelfs al beschikte zij dan ook niet over Burg's menschenkennis. Het visitekaartje, dat zij tel kens opnieuw onderzocht, bood geen aan- knoopingspunten aan. Het was een dun laagje ivoorcarton met steendrukletetrs en zonder eenig spoor van persoonlijkn smaak. Op den achterkant had Mr. Hardley nog ge schreven, of zij hem om vijf uur zou willen ontmoeten, dan zou hij in den theesalon een tafeltje laten reserveeren. Esther borg het kaartje in haar taschje en begon haar koffers uit te pakken. Zij bracht eenigen tijd door met het geven van ge schikte plaatsje aan alle voorwerpen, die zij bij zich had en toen zij na gedanen arbeid zich voor het diner begon te kleeden, zag zij op haar horloge, dat het reeds bijna half vier was. Klokslag vier uur bromde haar telefoon. De portier was zoo vrij te informeeren of het be zoek van Dr. Linden haar aangenaam zou zijn. Zij verzocht den bezoeker bij haar te doen brengen en twee minuten later klopte de Londensche vertegenwoordiger van de „Welt" aan haar deur. Dr. Linden was een groote, slanke man, die misschien vijf en dertig of veertig jaar kon zijn. Het glad achterover gekamde haar liet het hooge, maar toch niet zeer indrukwekkende voorhoofd ge heel vrij, terwijl de oogen achter spiegelende brilleglazen verborgen bleven. Toen hij buigend de kamer binnentrad, be merkte zij zijn vriendelijken, maar eenigszins weeken mond en kreeg daarna, toen zij hem uitnoodigde een paar minuten te gaan zitten, gelegenheid zijn handen eens op te nemen. Het waren merkwaardige handen, in zooverre, dat zij volstrekt niet bij dezen schralen man met het intellectueelen-gezicht schenen te pas- sel. Hij geleek haar een boerenzoon, die in lange, maar dikke vingers, die op ieder lid een klein eilandje bruine haren vertoonden. De toppen dier vingers waren stomp, wat door de recht afgesneden nagels nog des te sterker opviel. Ester Raleigh vond deze han den afschuwelijk en den man, die daar nu tegenover haar zat, een onharmonisch meng- setl. Hij geleek haar een boeorenzoon, die in de hoogere wetenschappen niet meegekund had. Linden scheen den gemengden indruk, dien hij maakte, niet te gevoelen. Hij was leven dig en had Esther met eerlijk verbaasde en bewonderdende oogen opgenomen. Nu deed hij zijn best om haar met vijf woorden een indruk van Engeland te geven. Zij glimlachte hem toe. Hoe lang was hij al hier? Toen hij vertelde, dat men hem twee jaar geleden hier heen gezonden had, vroeg zij hem of hij dan nu het land reeds zoo nauwkeurig kende, maar hij nam haar kleine plagerij niet kwaad op en lachend gingen zij samen naar beneden, hoewel Esther verklaarde, dat het haar na haar lunch pas een paar uur geleden eenigs zins moeilijk zou vallen om nu reeds weder te eten. Toen zij aan haar tafeltje plaats genomen had, zag Esther, die met haar rug naar de zaal zat, Mr. Hardley in een spiegel, die tegen over haar hing. Hij had haar nog niet opge merkt. Naast hem zat een man op een stoel, die haar bij den eersten oogopslag aan Burg deed denken. Zij ontwaarde zijn haast vorm- looze massa en vond het jammer, dat zij in den slecht geslepen spiegel zijn gelaatstrekken niet kon onderscheiden. Zonder dat Dr. Linden het bemerkte, keek zij onder het eten herhaaldelijk naar het tafeltje van Mr. Hardley. Het gesprek, dat daar werd gevoerd, was blijkbaar levendiger dan het hare met Dr. Linden. De dikke man had zich een paar maal in zijn heele massieve grootte opgericht en scheen Hardley over het een of ander te willen overreden. Hardley van zijn kant scheen af te weren en keek her haaldelijk om, alsof hij luisteraars vreesde. Toen hij bij een van die gelegenheden Esther ontwaarde en herkende, werd zijn onderhoud met den omvangrijken vreemdeling gematig der wat Esther aardig wantrouwig maakte. Dr. Linden had haar intusschen voorgesteld om den volgenden morgen, als de mist althans opgetrokken zou zijn, eens op zijn bureau te komen, dat, zooals wel vanzelf sprak, steeds geheel tot haar beschikking stond. Vooral wanneer zij met Berlijn wilde telefoneeren was het aangenamer en goedkooper, daar hij een persaansluiting had. Morgen konden zij dan ook eens over de aanstaande gebeurte nissen in de groote wereld spreken, omdat juf frouw Raleigh zich daar immers zou moeten bewegen. Zelf was hij goed ingevoerd, al waren zijn relaties in den grond dan ook niet anders dan van politieken en van journa* listieken aard. Esther keek op haar horloge, wat Dr' Linden opvatte als een signaal om op breken. Hij. nam afscheid, terwijl zij nog' ble® zitten, om later op den afgesproken Hr' waaraan echter nog een kwartier ontbra naar de theezaal te gaan. Zij keek Dr. Linde» na, toen hij, eenigszins links en verlegen, doo de zaal naar de hal liep. Toen verwisselde zu van plaats, zoodat zij nu recht voor zich W en zonder de aandacht te trekken, de tafel van Hardley kon overzien. Men scheen daar aan het einde van het onderhoud gekomen te zijn. De dikke man leunde achterin zijn stoel e had een sigaar opgestoken en hij keek aa dachtig naar de kringen, die hij blies, ifl waardoor hij Esther ook alweer aan den ouae» Burg deed denken. Hardley, wiens aangezien zij nu en profiel zag, rookte een sigaret, die n te dikwijls aan het aschbakje afstreek. stiet den rook haastig uit en liet in ,s pauzen zijn tong door zijn mond spelen, a iemand, die een ergernis zou willen t'J kauwen en inslikken. De ander keek slec onverschillig voor zich uit, hoewel Esther en toe een snellen, scherpen blik uit z'-'. kleine oogen meende te ontdekken, als zij ZJ waarts loenschten en Hardley monsterden. Plotseling keek de dikke man haar aa zoo scherp en vorschend, dat zij nauwehj' haar schrik kon verbergen, hoewei zij hem onbevangen mogelijk bleef aanzien. v waren heel andere oogen dan die van ft'ied Burg! De oude Burg mocht z°° J over zijn gebrek aan sentimentaliteit spo'c als hij maar wilde, zijn oogen waren te 111 schelijk om hem zoo maar gelijk te gej (Wordt vervolgd!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 6