Italië in koloniaal opzicht
Luchtaanvallen in
Baskenland
De zeventien Spaansche
vliegtuigen te Pau
Fransch watervliegtuig
verongelukt
pAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Anti-Japansche
Uitwijzing van buiten
landers gaat voort
Vooral Duifschers getroffen
Ernstig luchtvaartongeluk
in Indië
gezindheid in China
REIST PER WACO
r
DONDERDAG
65e JAARG. No. 8004
Besprekingen tusschen Frankrijk
cn Oostenrijk
Mola dreigt van Biskaye een
kerkhof te zullen maken
EERBERICHT
de bilt seint*
5 personen gedood
Trawlers bij de Marine
Het Prinselijk Paar a,s.
Zaterdag in Nederl. terug
AUTOBUSDIENSTEN
naar HOORN, EDAM, AMSTERDAM
en GEHEEL WEST-FRIESLAND
Inlichtingen WACO
Kanaalw.137, Den Helder, tel. 773
HE LDERSCHE COURANT
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
20 MEI 1937
De Moskousche correspondent van de
Manchester Guardian" meldt dat de toe
nemende isolatie van Rusland zich vooral
uit in een politiek van niet-toelating en
jvegdringing van vreemdelingen.
De uitzetting van vreemdelingen heeft
reeds verscheidene malen aanleiding gege
ten tot diplomatieke stappen en protesten,
doch tot dusver heeft men van Russische zij
de nog geen enkele officieele verklaring
yoor bovenbedoelde politiek gegeven.
Vooral onderdanen van landen, wier be
trekkingen met de regeering te Moskou
eenigszins gespannen zijn, worden ontsla
gen. Men trekt hun verblijfpas in of men
peigert dezen te verlengen. Vaak is hen
ook een visum geweigerd om het land bin
nen te komen, wanneer zij na een vacantie
in het buitenland naar Rusland wilden te-
jugkeeren.
De Duitschers zijn het sterkst door deze
campagne getroffen. Zij vormen numeriek
Steeds de belangrijkste groep buienlanders
en hun aantal was na het aan de macht
komen van Ilitler nog gegroeid door de
komst van talrijke vluchtelingen uit de so
ciaal-democratische, communistische en vak-
ivereenigingsgelederen. Hun linksche neigin
gen hebben hen lang niet altijd voor over
last behoed, daar zij .vaak hun denkbeel
den niet onder stoelen of banken staken en
daardcvr onder verdenking .van Trotskisti
sche sympathieën kwamen.
'X
Het Is een bekend ïeït, dat Ver-
scheidene communistische vluchte
lingen, van wie sommigen een ver
zoek tot naturalisatie hadden ge
daan, zich thans in arrest bevin
den. Twee Duitsche vrouwen, die ge
huwd waren met Sowjet-burgers en
die onlangs werden gearresteerd,
zijn uitgewezen naar Duitschland,
waar zij een onzeker lot tegemoet
gaan. Van de vele Duitschers, die
tijdens de groote campagne tegen
hen in November van het vorig jaar
werden gevangen genomen, werden
er in Februari jl. tien over de grens
gezel.
De ontbinding van de laatste Duitsche
Onderneming, de „Deruluft", die vliegdien-
sten tusschen Berlijn en Moskou onder
hield, is reeds eenigen tijd geleden aange
kondigd.
De maatschappij was weliswaar een ge
mengd Russisch-Duitsch bedrijf, doch dé
ontbinding ervan schijnt gewenscht te wor
den geacht, omdat het bestaan der maat
schappij de aanwezigheid van Duitschers
in Rusland noodzakelijk maakte. Men meent
in Moskou, dat andere middelen zullen wor
den gevonden om den luchtdienst voort te
netten, mogelijk door het uitvoeren van
een eigen Russischen dienst tot Kaunas in
Litaüen, waar de Duitsche Lufthansa de
passagiers voor Berlijn dan zou kunnen
overnemen.
Bij de jongste campagne 'tegen de buiten
landers zijn, zegt het Hsbl., ongeveer nog
30 Duitschers, acht Italianen, ongeveer 80
Perzen, twee of drie Fransche onderdanen,
verscheidene Belgen en talrijke Japanners
ar Chineezen betrokken. De meesten hunner
hebben het land reeds verlaten, hoewel som
migen vrijwel hun geheele leven in Rusland
hadden gewoond. Vele anderen woonden
veeds vóór den wereldoorlog in het land.
Hosso, de Italiaansche ambassadeur te Mos
kou, heeft in twee gevallen uitstel van uit
wijzing verkregen, teneinde den betrokke
nen gelegenheid te geven, hun Russische
ONZE OOST
Militair vlieger gedood.
Een fokker-vliegtuig van de lucht-
vaart afdeeling Bandoeng is nabij
het vliegveld Tjikampek brandend
neergestort. Van de vliegvelden
Andir en Tjikampek is hulp gebo
den.
,'De bestuurder, sergeant Luca, is bi]
dit ongeluk gedood
Nader meldt ment
Officieel wordt omtrent dit ongeluk nog
^edegedeeld, dat het te wijten is aan een
mutieve landingsmanoeuvre, waarbij ae
°kker de boomen rond het vliegv
Raakte. Hierdoor is de machine over den
aop geslagen, neergestort en in brand gei
De Europeesche sergeant Liica vverd
ö°od in het toestel aangetroffen. De overle
dene was gehuwd en laat een kind acht
,.De commandant van de luchtvaart at
lng en een commissie van onderzoek
beerden met Glenn Martins op TJlkamP®,j
Hedenochtend zal de begrafenis met miu-
mire eer plaats hebben,
echtgenooten mee te nemen. Uit Italiaan
sche bronnen verluidt, dat zes Italianen
reeds het land hebben verlaten, doch in offi
cieele Russische kringen zegt men slechts
van twee Italianen af te weten.
De Chineezen, wien verlenging van hun
verblijfpas is geweigerd, woonden meestal
reeds zeer lang in Rusland en hadden prac-
tisch een monopolie voor dat deel van het
wasscherijbedrijf, waarop niet door staats-
wasscherijen was beslag gelegd, of dat niet
aan z.g. .arbeiders-kartels" (Coöperatieve
bedrijven) was overgelaten.
In Moskou loopt het verhaal, dat
toen de Chineesche ambassadeur te
Moskou tevergeefs tegen eenige
uitzettingen had geprotesteerd gene
raal Tsjiang Kai-Sjek liet weten,
dat hij voornemens was represailles
te nemen tegen de talrijke Russische
burgers, die op Chineesch gebied ver
blijven. Of dit verhaal waar is of
niet, het blijft een feit, dat de uit
wijzing van Chineezen in vele geval
len niet werd uitgevoerd.
De Russische pers geeft zelfs geen enkele
bedekte aanduiding van hetgeen met deze
buitenlanders gebeurt, laat staan eenige ver
klaring daarvoor. Het is evenwel opmerke
lijk, dat de campagne zeer snel volgde op
de jongste bijzondere waarschuwingen in
pers en redevoeringen om op te passen
voor alle buitenlanders, die mogelijk spion
nen waren en om alle geheimen, zoowel
economische als militaire, streng te bewaren
Zes-] aren-plan voor Abessynlë.
De beteekenls van Lybië als Ita
liaansche kolonie.
In de Italiaansche Kamer heeft de minis
ter voor Afrika gesproken over de ontwikke
ling van de Italiaansche koloniën in Afrika,
waarbij hij in het bijzonder sprak over de be-
teekenis van Lybië als Italiaansche kolonie.
De regeering is niet voornemens een assimi
latie-politiek te voeren ten aanzien van de
inlandsche bevolking. Zij streeft veeleer naar
een politiek van samenwerking. De sympa
thie van Italië voor de Arabische bevolking
wordt bewezen door het handhaven van de
geloofsvrijheid, van de eigen rechtspraak,
van de taal en door de bescherming van de
oude cultuur. De trouw van de Mohameda-
nen is hierdoor versterkt en heeft Italië ook
de sympathie gebracht van de Mohameda-
nen, die buiten het Italiaansche rijk wonen.
De minister verklaarde verder, ver
wijzende naar de woorden van Mus-
solinl, dat Italië thans in koloniaal
opzicht bevredigd is. Italië is voor-
nemens zoowel in Lybië als in Ita-
liaansch Oost-Afrika het vestigen van
kolonisten te bevorderen.
Ten aanzien van de economische ontwikke
ling van Italiaansch Oost-Afrika verklaar
de de minister dat de Staat geenszins een
monopolie politiek wil volgen. Hij zal zich
beperken tot het uitoefenen van controle op
de particuliere bedrijven. Evenmin is de re
geering voornemens den handel uitsluitend
naar Italië te leiden. Zij wenscht, dat het
land zijn oude cliëntèle behoudt, zoowel voor
in- als voor uitvoer en zelfs nog verdere af
zetgebieden in het oosten verovert. Voor Ita
liaansch Oost-Afrika is een zesfjaren-plan
opgesteld, voor het uitvoeren van openbare
werken. Het wegennet zal verder worden uit
gebreid en de haven van Assab zal worden
verbeterd. Dit moet de eerste haven van het
imperium worden. Eveneens zullen de rivie
ren genormaliseerd worden en verder denkt
men aan de verbetering van den landbouw
en het bosch wezen.
Guido Schmidt te Parijs.
Het Fransche ministerie van buïtenland-
sche zaken deelt mede: Delbos heeft gis
terenochtend den onderstaatssecretaris van
buitenlandsche zaken van Oostenrijk, dr
Guido Schmidt, ontvangen, die gehoor heeft
gegeven aan een uitnoodiging der Fransche
regeering en zich thans te Parijs bevindt.
Tijdens hun bespreking hebben de minis
ters in een geest van vertrouwen en harte
lijkheid de verschillende zijden van den Eu-
ropeeschen toestand bezien. Zij hebben de
overeenstemming van opvatting hunner re
geeringen geconstateerd ten aanzien van de
kwesties, welke beide landen interesseeren.
Zij hebben met name de reeds op intellec
tueel, artistiek en oeconomisch gebied be
reikte resultaten geprezen,
AMOREBIETA NOG STEEDS IN
VLAMMEN. MIAJA ZOU OPPER
BEVELHEBBER DER REPUBLI-
KEINSCHE LEGERS WORDEN.
Vliegtuigen der opstandelingen
hebben eenige plaatsen in de nabij
heid van Bilbao, vooral Baracaldo,
met bommen en machinegeweren be
stookt. Zware bommen en brandbom
men werden op het dorp Galdacano,
op den weg tusschen Amorebieta en
Bilbao, geworpen. Door een bom wer
den tien mannen, vrouwen en kin
deren gedood. Door luchtmacht en
geschut slaagden de rechtschen er in,
een bataljon ten Zuiden van den Ja-
taberg uit zijn stellingen te verdrij
ven. Volgens een officier hebben 24
Junkers bombardementsvliegtuigen
en een nog grooter aantal Heinkel-
gevechtstoestellen deelgenomen aan
de operaties tegen Munguia. Zij wier
pen vooral bommen van groote ont
ploffingskracht. De correspondent
van Reuter heeft, toen hij gistermid
dag door Munguia trok, geen enke
len grooten brand gezien. De verde
diging van deze plaats wordt ver
sterkt.
De Havas-correspondent meldt, dat Amo
rebieta gisteravond om 7 uur nog brandde.
De Requetes zijn erin geslaagd, de vlag te
hijschen op den toren van het seminarium.
De troepen van Mola hebben de stad evenwel
nog niet bezet, hoewel zij deze wel beheer-
schen.
De Baskische regeering heeft de
niet-inmengingscommissie een tele
gram gezonden, waarin wordt mede
gedeeld, dat generaal Mola heeft ge
dreigd Biskaje tot een kerkhof te ma
ken, indien Bilbao zich niet over-,
geeft. Hij voegde hieraan toe, dat hij
ruimschoots beschikt over de midde
len hiertoe.
Het schijnt, dat hij hiertoe ook in staat is
hetgeen wel blijkt uit de vernietiging van
Durango, Guernica, Bolivar, Eibar en El-
gueita, zoo schrijft de Bagkische regeering
GENERAAL MIAJA.
verder. De Duitsche luchtmacht in dienst
van de rechtschen zet de actie tegen Mun
guia, Larrari, Maruri, Arrabezua en Plen-
cia voort. Een groote hoeveelheid brandbrom-
men wordt geworpen en de burgerbevolking
wordt met mitrailleurvuur bestookt. Met den
dood bedreigd moet deze in de velden vluch
ten. Vele slachtoffers zijn gevallen, vooral
vrouwen en kinderen.
De luchtmacht der opstandelingen heeft
gistermorgen het dorp Munguia gebombar
deerd, zoodat vrijwel alles verwoest werd.
Dorpen in de nabijheid van Bilbao werden
zonder veel uitwerking onder vuur genomen.
Generaal Miaja is belast met de handha
ving der openbare orde in de hoofdstad.
In welingelichte kringen gelooft men,
dat Miaja binnenkort benoemd zal worden
tot opperbevelhebber van het republikein--
sche leger. Kolonel Rojo zou chef van den
generalen staf worden.
Franco gebruikt geen gifgassen.
In een brief, dien de secretaris van de
vereeniging tegen het gebruik van gifgas
sen te Glasgow, Crompton Holgate, ontvan
gen heeft, verklaart generaal Franco, dat
„noch hij, noch zijn leger eraan gedacht
hebben in den strijd, dien hij tegen het Rus
sische communisme aangebonden heeft, ge
bruik te maken van gifgassen". Franco
voegt hieraan toe, dat hij den strijd op zoo
menschelijk mogelijke wijze zal voortzetten,
en slechts zijn toevlucht zal nemen tot het
verschrikkelijke wapen, dat het gifgas is,
wanneer de vijand er gebruik van zal ma
ken.
Engelschman gearresteerd.
Een leider der Independent Labour Party
is op last van de autoriteiten van Valen-
cia aan de Spaansch-Fransche grens in
hechtenis genomen. De aanleiding tot zijn
arrestatie zou zijn, dat hij berichten over den
recenten opstand in Barcelona mede naar
Engeland wilde nemen.
De gearresteerde, genaamd Bob Smillie,
heeft aan de zijde van Valencia gestreden.
Chef yan den controledienst
keurt vertrek niet goed.
De chef van den internationalen
controledienst aan de Fransch-Spaan
sche grens, de Deensche kolonel
Lunn, heeft gisteren beslist gewei
gerd, den zeventien vliegtuigen van
de Valencia-regeering, die te Pan op
tweeden Pinksterdag een noodlan
ding hadden moeten maken, verlof
te geven, om naar Spanje terug te
keeren, zoolang de Londensche niet-
inmengingscommissie geen beslis
sing hieromtrent heeft genomen.
De met Fransche benzine gevulde tanks,
alsmede de mitrailleurs en munitie, die zich
aan boord bevinden, blijven, volgens Un.
Press voorloopig onder toezicht van Fran
sche gendarmen op het vliegveld Pont Long.
Steeds meer teekenen wijzen er op, dat de
vliegtuigen niet uit Santander zijn gekomen,
zooals de leden van de bemanning bewe
ren en dat zij evenmin „wegens den mist
uit den koers geraakt zijn, toen zij zich bo
ven het front van Bilbao bevonden." Er be
staat gegronde verdenking, dat de machines
van Barcelona naar Santander onderweg wa
ren en het Fransche vliegveld als toevluchts
oord voor een tusschenlanding wilden ge
bruiken.
Het Fransche ministerie van luchtvaart
aanvaardde blijkbaar de verklaring van de
vliegeniers, dat zij in Santander waren ge
start en wegens den mist uit den koers
waren geraakt. Kolonel Lunn schenkt
aan deze verklaring echter geen geloof en
acht het mogelijk, dat de toestellen uit Bar
celona afkomstig zijn.
Fransche luchtvaartdeskundigen zijn van
meening, dat de vliegtuigen niet hoog ge
noeg over Mola's linies konden vliegen,
om veilig te zijn. en daarom de route over
Frankrijk kozen, teneinde Santander ge
makkelijker te kunnen bereiken. Om een
terugkeer naar Barcelona te vermijden en
naar Santander te kunnen vliegen, zou
den zij laatstgenoemde stad als plaats van
vertrek hebben aangegeven.
De communistische pers eischte ook gis
teren wederom, dat de vliegtuigen zouden
worden vrijgegeven, met de motiveering,
dat het lot van Bilbao daarvan afhankelijk
is. Zoolang evenwel de chef van den inter
nationalen controledienst zijn standpunt
handhaaft, zullen alle bemoeiingen van
Fransche zijde in deze aangelegenheid wel
vergeefsch zijn.
Ongerustheid in Tokio.
De Japansche minister van oorlog,
Soegijama heeft de aandacht geves
tigd op de actie van de regeering
te Nanking tot grootere centrali
satie van het bestuur, welke actie
maar al te gemakkelijk een anti-
Japansche strekking kan krijgen vol
gens hem. De centralisatie onder
anti-Japansche leuzen, zal mogelijk
het Chineesche volk tegen het Ja
pansche opzetten en de vredelieven
de ontwikkeling van de Japansche
natie mogelijk ernstig schaden.
Soegijama vestigde verder de aandacht
op het samenvallen van deze Chineesche be
weging met de krachtige politiek in het
Verre Oosten van de Sowjet Unie, welke
vooral tot uitdrukking komt in de intensie
ve herbewapening, in het bijzonder van de
luchtmacht van Siberië, in het feit dat
de Siberische spoorweg van dubbel spoor
wordt voorzien en den opbouw van een
groote munitie industrie in Siberië.
Een telegram uit Tsingtao meldt voorts,
dat de regeering van Nanking troepen naar
die stad gezonden heeft, een handeling die
in strijd is met een internationale overeen
komst, welke verbiedt dat Chineesche troe
pen in de buurt van Tsingtao gestation-
neerd worden. Een bericht uit Peking maakt
tenslotte melding van een groeiende anti-
Japansche gezindheid in Noord-China, welke
gezindheid tot uitdrukking komt in 'een
toenemend aantal incidenten. De secretaris
van de Japansche ambassade te Peking
Kato, heeft den burgemeester van die stad
hier op gewezen.
Verwachting: zwakke tot matige,
westelijke tot zuidel. wind,
zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaring, waarsch. eenige
regen met kans op onweer,
aanvankelijk warmer.
Verdere vooruitzichten: weinig
verandering.
Barometerstand hedenmorgen 8 uur t 76.6
Tot overmaat van ramp ontplof
te een motor. Het werk van 5
jaar in enkele minuten vernie
tigd.
Bij Antibes is gisteren een vier
motorig Fransch watervliegtuig, be
stemd voor den geregelden Atlanti-
schen dienst, in zee gestort en ge
zonken. Van de 8 inzittenden wer
den de piloot en de beide radio-tele
grafisten gedood.
Omtrent het ongeluk van het watervlieg
tuig wordt nader gemeld, dat het toestel het
Prototype „Atlantique no. 1" was, dat gis
teren voor het laatst zijn schroeven beproef
de vóór de overdracht. De zee was vrij
woest en de wind tamelijk sterk.
Toen het zware toestel zou starten
verloor het een van de drijvers. Door
de golfslag kreeg het vliegtuig een
hevige schok, waardoor de inzitten
den in het water werden geslingerd.
Het vliegtuig viel plat op zee terug,
doch toen de drenkelingen zich aan
het toestel vastklemden, ontplofte
een motor en slingerde hen verweg.
Bij deze ontploffing werden de piloot en
de twee radiotelegrafisten gedood, meldt Un.
Press, terwijl de beide mecaniciens en de 3
passagiers ernstig werden gewond.
Het vliegtuig, dat in opdracht van het
Fransche ministerie van luchtvaart door de
Lioret-Olivierfabrieken gebouwd was voor
den Zuid-Atlantischen dienst, had een radi
us van 3.200 kilometer en kon een vier
koppige bemanning, vier passagiers en een
vracht van zeven honderd kilogram aan
boord nemen.
De vier motoren waren elk 880 P.K. sterk
en het totale gewicht van de machine be
droeg acht en tachtig duizend kilogram. Zij
ontwikkelde een snelheid van drie hon
derd veertig kilometer per uur.
Over den bouw van het vliegtuig, dat
geheel van metaal was vervaardigd, had
men vijf jaar gedaan.
Volgens de laatste berichten zijn bij het
vliegongeluk 5 personen om het leven ge
komen.
DE „AMSTERDAM ÏJM. 58" EN DE
„CAROLINA IJM. 26" NAAR DEN
HELDER.
Uit IJmuiden wordt ons gemeld, dat de
stoomtrawlers „Amsterdam IJm. 58" en „Ca-
rolina IJm. 26" gedurende korten tijd bij de
Nederlandsche Marine zullen dienst doen.
Zij zullen vermoedelijk aan het einde van
deze week naar Den Helder vertrekken om
voor het nieuwe doel gereed te worden ge
maakt.
Bij het bezoek aan de vloot
revue te Spithead zal H.K.H.
Prinses Juliana Haar Gemaal
niet vergezellen
Prins Bernhard zal als gast der
admiraliteit aan boord van de
Strathmoreheden den vloot-
schouw bij Spithead bijwonen. Prin
ses Juliana zal daarbij niet aanwe
zig zijn.
Het Prinselijk Paar is voorne
mens Zaterdagochtend met de Ja
vavan Harwich naar het Vader
land terug te keeren.
