dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier 300 oorlogsbodems bijeen Rechtsche opmarsch in het Noorden gestuit Delbos te Brussel Duilscb schip bij Terschelling gezonken Indrukwekkende vloot- schouw te Spithead De terugkeer van Prinses en Prins Eden stelt China gerust V R IJ D A G 21 MEI 1937 65e JAARG. No 8005 Onze „Java" slaat een goed figuur SPAN1E Westelijk pact ter sprake Vriend van Prins Bernhard verongelukt EERBERICHT DE BILT SEINTi HELDERSCHE COURANT UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR, KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 t Was gisteren in Engelands oor logshaven Portsmouth een drukte, als met de Kroningsfeesten te Lon den. Van heinde en ver was men ge komen om getuige te zijn van de majestueuze vlootrevue, welke ter eere van de kroning van George VI zou worden gehouden. Ka een ietwat mistigen ochtend brak al spoedig de zon door en 't werd mooi, helder weer. Onafzienbare drommen menschen bewo gen zich, reeds vroeg in den ochtend, naar het strand. Duizenden hunner hadden den nacht in Portsmouths straten doorgebracht. De koning, de koningin en prinses Eliza- beth, alsook de hertog en de hertogin van Kent waren den vorigen avond te Cosham bij Portsmouth aangekomen, waar zij zich aan boord begaven van het koninklijk jacht „Victoria en Albert", om er den nacht door te brengen. Alle hotels, restaurants en de schepen langs de kust waren reeds gister avond overvol. Om 8 uur 's ochtends verscheen prinses Elizabeth reeds op het dek van het koninklijk jacht, even later gevolgd door den koning. De zee fonkelde van zonlicht. Er heerschte, zegt Un. Press, een blijde en fiere stemming onder de steeds aangroeien de menigte langs de kust; 't is of de geest van Nelson, den overwinnaar van Trafal- gar, waait over de reede, waar straks een oorlogsvloot, als nimmer sedert den wereld oorlog iemand bijeen zag, in machtige for maties voorbij zal varen. Het is voor de eerste maal, dat Indië, Ca nada, Nieuw Zeeland en Australië door schepen van hun eigen marine .vertegen woordigd zullen zijn. De vloot van het Britsche rijk is vertegen woordigd door 145 oorlogsschepen van de verschillende klassen, waarbij nog gevoegd moeten worden de 17 buitenlandsche oor logsschepen, die gekomen zijn, om het Brit sche koningspaar de huldebetuigingen van de vlootmogendheden van alle deelen der aarde te brengen. In totaal nemen 300 schepen aan de revue deel. In vijf geweldige rijen, elk van zes mijlen lang, liggen, over een uitgestrektheid van Spithead tot de Southampton, de Britsche groote oorlogsschepen, ingesloten ten Zui den door nog een andere linie oorlogssche pen van vier mijlen lengte, en ten Noorden, d.i. tusschen de vloot en het eiland Wight door twee rijen en verschillende groepen koopvaardijvaartuigen en stoomschepen, die als tribunes dienst doen. Voor deze laatste rijen liggen de oorlogsschepen der buiten landsche mogendheden. De Britsche en buitenlandsche marine-des kundigen vinden te Spithead momenteel rij kelijk gelegenhéid tot vergelijkingen tus schen eigen .vloot en die der andere mo gendheden. Een der oorlogsbodems, die vol gens Havas zeer de aandacht trekt is de nieuwe Fransche kruiser „Dun- kerque", vanwege zijn machtige ver dedigingsmiddelen en zijn buitenge wone snelheid. Men wijst er van Brit sche zijde op, dat de „Hood" de eeni- ge Engelsche oorlogsbodem is, die met de „Dunkerque" vergeleken kan worden. De bewapening van de «Hood" overtreft wel die van de „Dunkerque", doch het Fransche schip heeft een aanmerkelijk groo- tere vuursnelheid. De Duitsche „Admiral Graf von Spee een gespecialiseerd model-oorlogsschip, trekt ^eneens zeer de aandacht. Dit schip heeft Dm equivalent niet in de Britsche oorlogs- vloot. Met zijn zes elf-duimskanonnen be- Dt het een absolute superioriteit over eiken anderen kruiser van 10.000 tons. Met de „Admiral Graf von Spee en twee ndere oorlogsbodems van nagenoeg genj constructie, de „Deutschland" en „Ad mi raai Heer", bracht Duitschland een m®u^e" 'actor in de vlootstrategie. De schepen ®eri een snelheid van 27 knoopen en ac*ie-radius is buitengemeen groot. De pantsering dezer oorlogsbodems chter, naar men zegt, te zwak zijn, 'cces een linieschip te kunnen wee v.zooals bekend bouwt Duitschlandthan ^ooteenheden. die een snelheid van 33 k:n kunnen ontwikkelen en heeft Det ^structie van de z.g. kruisers aat stopgezet; een bewijs, dat ook D - li™, inziet, dat de strategische gaarde de r indertijd zoo geroemde oorlogsb ertls veel heeft ingeboet. Jgisterenmiddag te vijf minuten ov aik het koninklijk jacht „Victona and „hert de haven van Portsmouth om zien „\ar Spithaed te begeven. De j ^kleed was in groot tenue van admiraal koningin en prinses Elisabeth stonden op de brug. Zij werden door de duizende toe schouwers op de kade toegejuicht. Even na het verlaten van de haven wer den aan de groote mast drie wimpels ge- heschen als signaal van den koning aan zijn vloot. Deze beantwoordde dit onmiddel lijk met het losbranden van het geschut. De vlammen en witte rookwolken spoten uit de vuurmonden en donderend rolde het saluut aan den Koning over de Wateren van Spithead. Het koninklijke jacht passeerde vervol- gens^ tusschen het slagschip „Queen Elisa- beth" en den kruiser „London", de eerste schepen van de vierde en vijfde linie en voor zoo langs alle schepen. De weg van deze inspectie was twaalf mijl lang. Telkens wanneer het Koninklijke jacht een der oorlogsbodems passeerde zwaaiden de matrozen met hun witte mut sen en weerklonk het „leve de Koning" over het water, hetgeen door den Koning werd beantwoord met salueeren. Na de vloot te hebben geschouwd, ging het koninklijke jacht voor anker en de luchtmacht vloog in formatie over het jacht om den Koning te begroeten. Onze „Java" doet de vlootschouw eer aan. De vertegenwoordiger van Beuter, welke zich aan boord van het schip bevond, waar mede de pers het koninklijk jacht volgde wijst met nadruk op de onberispelijke aan blik, dat de buitenlandsche oorlogsbodems bij de vlootschouw boden, in het bijzonder de Nederlandsche kruiser „Java", de Estland- sche onderzeeër „Kalev", de Poolsche torpe dojager „Burza", de Turksche jager „Koca- tepe", de Zweedsche kruiser „Drottning Vic toria", de beide Deensche kustverdedigings vaartuigen en het Finsche schip „Vaina- moienen". Al deze schepen deden de vloot schouw eer aan. De vloot is gisterenavond van 10 uur tot middernacht verlicht geworden. zou Weinig nieuws aan het Baski- sche front. De luchtmachten van beide partijen onderhouden den strijd. Naar het schijnt is de rechtsche opmarsch in het Noorden gestuit en verloopt de strijd in een stellingoor log, evenals voor Madrid. Hierbij moet worden aangeteekend, dat het slechte weer de krijgsverrichtingen zeer belemmert. Gedurende de laatste dagen heeft de luchtmacht van beide partijen de grootste activiteit getoond. Gisteren hebben rechtsche vliegtuigen de haven van Bilbao gebombar deerd, waarbij verscheidene schepen werden beschadigd. De „Daily Telegraph meldt dat de Brit sche règeering bevel heeft gegeven aan alle Engelsche schepen, die in de haven van Bilbao liggen, vandaar zoo spoedig mogelijk te vertrekken. Kostbare lading verlaat Bilbao. Volgens een bericht uit Bayonne is een stoomjacht met goud, juweelen en bankpa pier ten bedrage van ruim zeven millioen pond sterling uit Bilbao vertrokken, met als bestemming Engeland of Bordeaux. De schat welke zich aan boord bevindt, behoort deels aan de Baskische regeering en deels aan particulieren in Bilbao. Naar vei luidt, be vindt de Baskische minister van binnen- landsche zaken, Monzon, zich aan boord. Manguia nog niet genomen. Niettegenstaande een bombardement van twee dagen zijn de troepen van Franco er nog niet in geslaagd het stadje Manguia, een belangrijk strategisch punt ten Noord oosten van Bilbao aan een tweesprong van wegen naar Plencia en Bermeo, m te ne men. De Baskische militaire autoriteiten hebben verklaard, dat de rechtschen nog nergens zijn gestooten op de fortenlinie rond RilbflO Een poging van de bombardementsvlieg tuigen der regeering om Saragossa te bom bardeeren, mislukte, omdat zij door natio nalistische jagers werden verdreven. In het officieele communiqué van net groote hoofdkwartier wordt gezegd, dat de rechtschen aan het front van Biscaye verder zijn opgerukt. Een speciale correspondent van Havas meldt: Tijdens de gevechten ten Westen van Jata en Sollube zijn de opstandelingen ongeveer 5 kilometer vooruit gekomen De sterke Baskische stellingen op den berg Elordi, bevatten aanzienlijke hoeveelheden oorlogsmateriaal. Om vier uur gistermid dag beheerschten de rechtsche troepen di ie van de vijf wegen, die naar Mun- euia leiden. Tenslotte bereikten zij na Munguia ten zuiden te zijn gepasseerd, kilo meterpaal 15 op den weg naar Bilbao-. Beroep op den Volkenbond vindt geen instemming. Het verzoek van de regeering van Valencia de kwestie van de bui tenlandsche inmenging in Spanje in de raadszitting, die de volgende week te Genève begint, te behan delen, heeft volgens een bericht van Havas uit Londen, in de Engelsche hoofdstad geen instemming gevon den. Men ziet geen heil in een dergelijke be spreking. die niet anders zal doen dan de pogingen in de commissie voor de niet- inmenging ten behoeve van terugtrekking der vrijwiligers, minder vruchtdragend maken. In de commissie van Londen wordt met Duitschland en Italië samengewerkt, wat te Genève niet het geval is, merkt Oien op. De Romeinsche correspondent van Havas meldt, dat men in Italië met onverschillig heid van het verzoek van dè regeering te Valencia heeft kennis genomen, Alvarez del Vayo, die Spanje te Genève zal vertegenwoordigen, is gisteravond uit Valencia naar Parijs vertrokken. Hii heeft een „witboek" bij zich, dat hij 25 Mei te Genève in de raadszitting zal overleggen. Dit witboek bevat fotografische reproduc ties van documenten, die men op Italiaan- sche krijgsgevangenen in beslag heeft ge nomen, of op het slagveld van Guadalajara heeft gevonden na den terugtocht der Ita lianen. De nieuwe minister-president van de re geering te Valencia, Negrin, heeft aan de buitenlandsche journalisten verklaard, dat er geen sprake van kan zijn van bemidde ling in het Spaansche conflict. De Spaansche financier Juan March is vergezeld van een aantal Spaansche aris tocraten uit Sevilla te Gibraltar aangeko men. Allen vertrokken gisteravond naar Italië, waar zij vermoedelijk een onderhoud zullen hebben met Mussolini. De Fransch-Belgische besprekingen te Brussel zijn gistermiddag voortgezet met een Onderhoud tusschen Van Zeeland, Delbos, Spaak en Laroche. Het onderhoud was ge wend aan een gedachtewisseling over poli tieke problemen. Heden zal een aantal oeconomische kwes ties van algemeene strekking, zooals de op dracht aan Van Zeeland, en kwesties van economischen aard, welke beide landen in teresseeren, zooals de rechten, die geheven w rden op mineralen in de haven van Duinkerken en het vraagstuk der grensar beiders ter sprake komen. Morgenavond om 7 uur zal de „Java" met haar Prinselijke pas sagiers de haven van Umuiden binnenloopen. Naar wij vernemen zullen H.K.II. Prinses Juliana en Prins Bernhard zich morgenmiddag te Harwich aan boord van H.Ms. „Java" inschepen voor den overtocht naar Nederland. H. Ms., „Java" zal denzelfden avond om 7 uur te IJmuiden aankomen, alwaar het Prinselijk Paar zal de- barkeeren. In sportvliegtuig naar gestort. beneden Verwachting: Matige, in het Noorden tijdelijk krachtige Oostelijke tot Noordoostelij ke wind, zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk re gen met kans op onweer, la ter koeler. Verdere vooruitzichten: Koeler, aanv. nog kans op regen. Barometerstand hedenmorgen 8 nnr 76.7 Aan de Oostenrijksche "nkstervlucht voor sportvliegers, nam ook deel Graaf Arco Zin- neberg, een .uwde vriend van Prins Bernhard. Toen de vlieger gistermorgen op het vliegveld van Aspern wilde starten voor Munchen gleed het toestel op geringe hoogte af en werd bij den val geheel vernield. Graaf Zinneberg werd op slag gedood. Chineesche belangen zullen niet worden n»r>getast. Minister Eden heeft gisteren langdurig geconfereerd met den Chineeschen minister van financiën, die den president van de Chineesche republiek bij de kroningsfeesten heeft vertegenwoordigd. Eden en Koeng stelden met genoegen bet bestaan van vriendschappelijke betrekkingen tusschen Engeland en China vast en vonden, naar verluidt elementen in de ontwikkeling van den politieken toestand in het Verre Oosten die aanleiding geven tot hoop. Naar verder wordt gemeld zou Eden Koeng de verzekering hebben gegeven, dat in alle onderhandelin gen, die Engeland met andere mo gendheden zou voeren, rekening ge houden zal worden met de belangen van China en dat er geen kwestie zou kunnen zijn van eenigerlei aan tasting van de Chineesche belangen. In diplomatieke kringen te Londen merkt men op dat deze verzekering in het bijzon der betrekking heeft op de Engelsch-Japan- sche besprekingen welke men van plan is te Londen te voeren. Hoewel deze onderhan delingen niet zijn begonnen hebben de plan nen daartoe eenige bezorgdheid gewekt te Nanking. Eind van April heeft toen de Britsche ambassadeur aldaar tegenover de Centrale regeering geruststellende verkla ringen afgelegd. De verklaringen welke Eden gisteren tegenover Koeng heeft afge legd hebben, naar men te Londen aanneemt mogelijk ook betrekking gehad op een even tueel pact van non-agressie voor den Stillen Oceaan. Dit idee schijnt overigens niet zeer gunstig te zijn ontvangen door de En gelsche meening. Na hevige botsing met Itali- aansch stoomschip. Ten gevolge van den dichten mist zijn ter hoogte van Terschelling het Duitsche stoomschip Visurgis dat 1306 ton meet en afkomstig is uit Bremen, en het Italiaansche stoom schip Siena met elkander in botsing gekomen. De Visurgis is direct na de hevige botsing gezonken. De bemanning van dit schip is opgepikt door de Siena. De Visurgis was met een la ding stukgoederen van Rotterdam op weg naar Riga en behoorde toe aan de Argo Reed A. G. te Bremen. 't schip was in 1927 op de werf G. Seebeck te Wesermuende ge bouwd. Het Italiaan«rbe s.s. „Siena" is een vaar tuig van 3200 bruto ton, afkomstig uit Genua. De botsing is geschied op 53 graden 28 54 min. Noorderbreedte en 4 graden 5234 min. Oosterlengte, d.i. op 3V4 mijl afstand van het lichtschip Terschellingerbank. JERUZALEM HERDENKT GEBOORTE VAN DEN PROFEET. Portretten van Mussolini en Hit- Ier in de étalages. Morgens herdenken de Arabieren de ge boorte van den profeet en reeds zijn vele versieringen aangebracht. In de étalages van de Arabische winkels trekken vooral de groote foto's van koning Ghazi, Musso lini en Hitier, versierd met de Arabische nationale kleuren, de aandacht. Padvinders zweven naar Nederland! DELBOS. De besprekingen van gisteren hadden hoofdzakelijk het westelijk pact tot onder werp. Daarbij ging het er om na te gaan hoe het nieuwe internationale statuut van België kan worden gevat in een diplomatiek pact, dat eventueel voor het Locarnoverdrag in de plaats zal komen. Ook is aandacht gewijd aan den toestand, zooals die voort vloeit uit den Spaanschen burgeroorlog. Diner ter eere van Delbos. Na de besprekingen van gistermiddag heeft minister Spaak ter eere van Delbos een diner aangeboden. Daarbij heeft de Belgische minister van buitenlandsche za ken, een rede uitgesproken, waarin hij wees op de vriendschap van België jegens Frank rijk, welks groot en stoutmoedig experiment van heden het met hartstochtelijke belang stelling volgt. De Belgen zijn Delbos dank baar voor de oplossing van het Belgische probleem. De Belgen wijzen iedere gedachte, vol gens welke Europa of de volkeren in twee vijandige kampen zouden worden ingedeeld naar de politieke beginselen, af. Zij kunnen niet zonder afschuw de gedachte van een oorlog aanvaarden, maar zijn vastbesloten zich in de toekomst te gedragen als in het verleden. Voor hun onafhankelijkheid, voor hun vrijheid bestaat geen offer en zal nooit een offer bestaan, dat zij zich niet zouden kunnen opleggen. In zijn antwoord sprak Delbos den lof van het vredelievende Belgische volk. Hij legde er den nadruk op, dat de regeling van de Belgische kwestie slechts een étappe behoort te zijn, op den weg naar andere meer algemeene regelingen, die den Euro- peeschen vrede kunnen consolideeren, Een feest van internationale ka meraadschap, sportiviteit en romantiekl Het zal niet lang meer duren of de inter nationale padvinders-golf zal zich naar Ne derland ontketenen. De Wereldjamboree te Vogelenzang is in aantocht. Padvinders uit alle deelen van de wereld bereiden zich voor op den start en het is op echt frissche, spor tieve wijze, dat zij de reis naar Holland zul len ondernemen. In kano's en per fiets, in vliegtuigen, ja. zelfs in zweeftoestellen komen de kranige jongens van heinde en ver naar ons land. De voorzitter van de pers- en propaganda- commissie der Wereldjamboree, C. R. T. oa- ron Krayenhoff, vérstrekte ons de fleurigstc gegevens over de buitenlandsche jongelui en de vehikels, waarin ze straks op weg gaan! Zoo komen er uit Polen 400 jon gens, waarvan het wielrijders contin gent zal starten van het grenssta tion Zbaszyn en den 850 K.M. lan gen weg geheel per fiets afleggen, waarbij de route door Noord-Duitsch- land voert. Een flotille kano's zal haar weg kiezen door de binnenwate ren en bereikt dus uitsluitend per boot het terrein van de Jamboree. Maar niet alleen de binnenwateren zullen benut worden, de Poolsche „Seebaren" zul len aan boord van den padvinders-schoener „Zawiska Czarny" de zeehaven Gdynia ver laten om de Kager Plassen te bereiken. Ook de vliegers komen met het speciale padvin dersvliegtuig en zweef-vliegtuigen naar Hol land! Uit Frankrijk komt een afdeeling per fiets naar Nederland. Ook in Luxemburg is men 1 druk bezig zich voor te bereiden. Hollandsche woordjes repeteeren! Het Australische contingent van niet min der dan 100 jongens is reeds in Engeland aangekomen. In de Engelsche padvinders bladen vindt men in elk nummer een Hol landsche woorden-lijst. Noorwegen komt met 500 jongens, die grootendeels uit Bergen en Oslo zullen optrekken. De padvinders kunnen naar har telust winkelen. Over de voorbereidingen hier te lande, vertelde baron Krayenhoff nog, dat de bou wer van het kamp, architect van Leeuwen, een „winkelbuurt" heeft ontworpen met een galerij in rustieken trant, gelegen om een plantsoen, waaraan ook gelegen zijn een zeer goed uitgerust postkantoor met pers kamer, bankgebouw, kantoor voor het jam boree-reisbureau etc. Het ligt in de bedoeling de buitenlandsche contingenten over de verschillende subkam pen te verdeelen en zoodoende het onderlin ge contact der verschillende nationaliteiten te bevorderen. Alleen de Amerikanen heb ben gevraagd, of hun contingent in zijn geheel in één subkamp wordt ondergebracht. Om het kampvuur. Er zullen drie groote kampvuren worden gehouden, die voor het publiek toeganke lijk zijn. Het afscheidsvuur én de kamp vuren in de subkampen zijn uitsluitend voor deelnemers. Eiken dag zullen voor stellingen worden gegeven in het Wereld theater (1200 plaatsen). Deze voorstellin gen zijn de recreaties, welke bij de kamp vuren of op het groote demonstratieterrein niet tot haar recht zouden komen, zooals opvoering van legenden, oude gebruiken, zang, muziek en volksdansen. De wereldjamboree belooft een feest te worden van internationale kameraadschap, sportiviteit en romantiek!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1