Voortzetting en beëindiging
van de behandeling der
gemeente-begrooting
Zomerdienstregeling
Heldersche Courant
Tweede Blad
WiQMxL
Aspirin £ï7
compleet
KEIZERSTRAAT 117 DEN HELDER
TELEFOON 732
Groeiend overwicht van het leger
in de binnenlandsche politiek
van Rusland
Df
Mailverzending Oorlogsschepen
Hedenmiddag de openbare séance
van Maloïtz
Tentoonstelling
«Noorder Kunstkring"
Dobbehnomn lekker...man!
I De raad betracht prijzenswaar
dige spoed. Een Fonds voor
stratenverbetering? Critiek van
den heer Steenlage op diensten
van de politie aan het Rijk.
(Slot van de vergadering van
Woensdagavond
B. en VV. antwoorden in tweede
instantie.
De beurt was daarna weer aan het College.
Inzake den 1 Meidag deelde de burgemeester
mede, dat noch de Raad noch het College iets
te zeggen heeft over de houding, welke de amb
tenaren in het algemeen op dien dag aannemen.
Wat de plaats van de s.d.-reclame betreft, spr.
heeft speciaal tegen de plaatsen, welke momen
teel gebruikt worden, geen bezwaar. Men-
schen, die het weten kunnen, hebben bevestigd,
dat de gemeente het goedkoopste uit is, nu de
vuilnisschuit in eigen beheer wordt gemaakt,
vooral met het oog op de stijging van de ijzer-
prijzen. De H.B.S. a zal 1 September van dit
jaar in werking treden, het Lyceum 1 Septem
ber 1938. Omstreeks November van dit jaar
zullen voorstellen van B. en W. den Raad be
reiken en dan kan deze aangelegenheid nader
onder oogen worden gezien.
Wethouder v. d. Vaart
heeft als zijn meening verkondigd, dat van on
derwijzers en alle andere ambtenaren verwacht
mag worden, dat zij volledig deel zullen nemen
aan het openbare leven. (Dit in verband met de
J Mei-optochten).
Toen destijds verhooging van wegenbelasting
werd voorgesteld is uitgerekend, dat door deze
verhooging de bevolking minder nadeel zou
ondervinden dan bij verhooging van b.v. de per-
soneele belasting.
Met het nemen van maatregelen tegen het
Rijk moeten we voorzichtig zijn: het zou er
eens toe kunnen komen om zich gedeeltelijk
zelf te gaan bedruipen (gas, electriciteit) en de
gemeente dient'zuinig te zijn op haar klantjes.
Tenslotte heeft de wethouder betoogd, dat niet
elke inlichting geschikt is om in openbaren
Raad te worden gevraagd: men houde rekening
met de Commisseis van Bijstand en bij klach
ten wende men zich direct tot den betrokken
wethouder.
De algemeene beschouwingen waren hier
mede ten einde.
Critiek van den heer Uithol.
Bij de behandeling van de hoofdstukken van
de begrooting, waaraan men thans gevorderd
was, kwam men weldra aan het Electriciteits-
bedrijf.
Bij dit punt had de heer Uithol een voor-
Stel tot herziening van de electriciteitstarieven
ingediend, waarop hij thans een toelichting
wilde geven. Het reglement van orde kwam er
bij te pas en dat zeide, dat de heer Uithol te
laat was met zijn voorstel, dat vergezeld had
moeten zijn van een schriftelijke toelichting.
Nadat eerst het voorstel als amendement op
post 12 A met vrijwel algemeene stemmen was
afgestemd, kon de heer Uithol aan het einde
van het betrokken hoofdstuk toch zijn critiek
laten hooren.
Hij kan n.1. de opleving in de exploitatie van
de gasfabriek niet bespeuren. Worden de hui
dige tarieven niet gewijzigd, dan zullen het
Volgend jaar de uitkomsten van dit bedrijf nog
Slechter zijn dan thans.
De vergadering werd hierna verdaagd tot
donderdagmiddag 2 uur.
Vergadering van Donderdagmiddag.
Gasfabriek.
Wethouder v. d. Vaart beantwoordt de
Critiek van den heer Uithol op de tarieven
van de gasfabriek en geeft antwoord op de
vraag, of het optimisme van het college, ten
opzichte van de toekomst van de fabriek, ge
grond is. Spr. meent van wel. Het 4e kwar
taal van 1936 gaf een behoorlijke verbruiks-
itoename te zien.
Een bewijs dat de prijzenpolitiek de ge-
Weldige teruggang in het debiet van de
eerste vier maanden van 1936 niet alleen
stop had gezet, maar voor een verhoo-
ging had gezorgd. Dat wil nog niet zeg
gen, aldus de wethouder, dat er nu direct
winst zal worden behaald, omdat de ver
hooging van het gasdebiet, de lage prij
zen zal betreffen, maar dit geeft wel goe
de verwachtingen voor de toekomst.
Wat het voorstel van den heer Uithol be
seft, inzake de wijziging van den meterhuur,
hl hoofdzaak wat de dertig tot vijftig lichts-
- V'
Bal U steeds bij rheumatische
pijnen en verkoudheid aanraden
Aspirin te nemen.
Hij zal er echter tegelijk bij
zeggen, dat Aspirin alleen
«cht is met het 'Baye* -k™!?*
bet product van vertrouwen
Uitsluitend verkrijgbaar In buisjes metcl
jan 20 tabl. 75 ct. en oranje-zakjes van 2 tab^^-
meter betreft, wijst de wethouder erop, dat
uit practische overweging de heele groep
lichtmeters bij elkaar is gebracht en dezelfde
huurprijs wordt gerekend.
De heer Uithol (Nat. Herstel) bestrijdt
de ramingcijfers voor eigen gebruik, die te
hoog zouden zijn en daardoor een onjuist
beeld geven van de productie van de fabriek.
Spr. wijst, in verband hiermee, op de cijfers
van het vorig jaar. Ten aanzien van de me
ters wijst hij op de achteruitgang van het
aantal meters bij de ingezetenen. Hij wil deze
weer plaatsen, tegen goedkooper en prijs en
zi niet op de gasfabriek laten staan.
De heer v. d. Vaart zegt, dat de
hooge raming, die hij evenwel niet te hoog
acht, voor het eigen gebruik, voor onze
gemeentebegrooting uiteindelijk geen be-
teekenis heeft. Hij toont aan, dat de
cijfers niet te hoog geraamd zijn.
De heer Terra (R.K.) zegt voo" de prij
zenpolitiek van het College allesbehalve be
wondering te hebben. Als het College in het
algemeen rapport berekent, dat de kostprijs
van het gas, met inbegrip van de verschillende
lasten 8.1591 cent was, is het toch vrij dwaas
het gas te leveren voor 5 en cent. Spr.
meent voorts dat bij een billijker meterhuur
het gasverbruik zou toenemen.
Wethouder v. d. Vaart betoogt dat de
fabricage-kosten van het gas, zooals ook in
het algemeen rapport gezegd, 2.671 cent is en
bestuurskosten en recognitie, den prijs ver-
hoogen tot het door den heer Terra genoem
de. Deze laatste kosten worden natuurlijk niet
verhoogd bij een grooter debiet en wanneer
dat dus opgevoerd kan worden, zal de moge
lijkheid van winst grooter worden.
De begrooting van de gasfabriek wordt
hierna, zonder hoofdelijke stemming, aange
nomen.
De waterleiding.
Afwijzend wordt beschikt op het voorstel
van de Heldersche Verhuurdersver. „Samen
werking" tot wijziging van de „voorwaarden
van waterlevering" in dien zin, dat de bewo
ners, en dus niet meer de eigenaren, aan
sprakelijk worden gesteld voor de betaling
van de abonnementsgelden voor waterlevering.
De heer Terra (R.K.) voerde nog ter
verdediging van dit adres aan, dat het de be
doeling van de vereeniging was alleen het
meer verbruik voor rekening van de bewo
ners te brengen.
Wethouder v. d. Vaart betoogt, dat
de waterlevering tot de vaste lasten van
den huiseigenaar behoort, terwijl ook,
om practische redenen, het niet wensche-
lijk is in het bestaande systeem verande
ring te brengen.
Op een vraag van den heer Uithol, of
het mogelijk is dat de bewoners van den Stroo-
weg, bij de Donkere Duinen, aansluiting kun
nen krijgen, antwoordt de wethouder, dat het
college dat graag nader zal bezien.
De begrooting van de waterleiding, wordt
hierna, z.h.s., aangnomen.
Gemeente Reiniging.
Mr. Mulder (A.R.) zegt over de beant
woording van de vraag in het algemeen rap
port, over de vrees van verschillende leden,
dat de verder doorgevoerde mechanisatie van
het bedrijf, de kosten daarvan zal verhoogen,
teleurstelling heeft gewekt. Spr. ziet inder
daad hierdoor geen bezuiniging.
Spr. dringt voorts aan op wijziging van
het emmerstelsel, waardoor het euvel van de
papier massa's, die langs de straten waaien,
zal worden verholpen.
De heer Uithol dringt opnieuw aan op het
gebruiken van een goedkoopere olie-soort
voor de gemeente-reiniging.
De Burgemeester verheugt er zich
over, dat de heer Feenstra Kuiper, bij de al
gemeene beschouwingen gezegd heeft, dat de
gemeente-reiniging niet duur is.
Aan de hand van verschillende cijfers
toont de voorzitter aan, dat de laatste
jaren inderdaad een belangrijke bezuini
ging bij dit bedrijf is verkregen.
In 1920 was de bijdrage van de gemeente
120.000 gulden, in 1925 112.000 en in 1936
124.000. J
In 1925 vroeg de Gem.-Reimging 3.87 per
inwoner, nu 3.51.
In 1925 werd 15.341 m3 vuil opgeruimd, in
1936 50.665 m3.
Het aantal straten dat schoongemaakt
moet worden is aanmerkelijk grooter gewor
den Bedroeg de oppervlakte in 1925 280 ha.,
in 1936 moest 352 ha. bewerkt worden. Een
en ander toont duidelijk aan, dat door de
mechanisatie, een belangrijke bezuiniging is
verkregen.
De papier chaos een ergernis voor
den burgemeester.
Ook voor den burgemeester is de
papier-chaos in onze stad, een ergernis.
Hij schrijft het hieraan toe, dat de men-
schen het papier boven in hun open vuil-
nisbakken deponeeren, waardoor de wind
er vrij spel mee heeft.
De burgemeester geeft den heer v. Zwijn-
drecht in overweging, den bond van Barm
hartigheid te animeeren, het papier op te laten
halen. Het heeft tegenwoordig waarde en dan
worden dus twee nuttige dingen bereikt. Het
slingert niet meer langs de straat en wordt
besteed voor een goed doel.
Den heer Uithol belooft spr., na afloop
van de begrooting, het vraagstuk van de
goedkoopere olie te bezien. Alle voorstellen die
bezuiniging beoogen, worden door het college
overwogen.
De heer Uithol verzoekt nog een regeling
te willen treffen, voor het ophalen van het vuil
nis, in die straten, waar het niet op een feest
dag opgehaald wordt.
De Voorzitter zeg toe aan dit vraag
stuk aandacht te besteden.
De begrooting: van de gemeente-reiniging
wordt daarna, z.h.s., aangenomen.
Toegestaan werd de verhooging van het
crediet voor de aanschaffing van een tweede
transportvaartuig voor de Gemeente-reiniging.
De bouw kan thans uitgevoerd worden voor
Pen bedrag van 51.160. Het aanvankelijk toe
gestane be&*S was groot 48,350.
(afwaschbaar),
met vaaspendel,
N
V
Onze abonné's vinden heden in onze
courant ingelegd de zomerdienstrege-
llng, die, voor zoover dat noodig was,
met verschillende nog ontbrekende dien-
sten is aangevuld. Ze mag nu zeker
aanspraak maken op volledigheid, wat
betreft de auto- en vrachtdiensten van
j Den Helder op omliggende plaatsen en
de treinverbindingen tot Utrecht en
Rotterdam.
Eveneens wordt z.ii.s. aangenomen de be
grooting van de zweminrichting.
Centrale Boekhouding.
Mr. Mulder (A.R.) dringt nog eens aan
op spoedige verbetering van de huisvesting
van de C. B.
De Voorzitter erkent, dat de toestand
niet langer zoo kan blijven en zegt, dat er dit
jaar waarschijnlijk een voorstel tot verande
ring zal komen.
De heer Uithol vraagt op welke voor
waarde de heer Ronde is te werk gesteld.
Wethouder v. d. Vaart antwoordt, dat R.
tegen uurloon, in lossen dienst is.
De heer Uithol vraagt, of het niet logisch
is den man, die een buitengewone activiteit
aan den dag legt, in vasten dienst op te ne
men.
De heer v. d. Vaart verklaart, dat er al
meermalen over gesproken is of er voor R.
geen ander dienstverband kan worden aan
gegaan, doch daartegen verzet zich het amb
tenarenreglement en den aard van het werk.
Hij zegt toe, deze aangelegenheid nog eens
nader te bezien.
De begrooting voor de Centrale Boehou
ding wordt hierna, z.h.s., aangenomen.
Gemeente-werken. De bouwveror
dening strenger toegepast.
De heer Kraak (S.D.A.P.) meent, dat de
bouwverordening beter tot zijn recht kan ko
men, indien er beter toezicht uitgeoefend
werd. Waarheidshalve moet spr. zeggen, dat
de nieuwe bouwverordening, in het algemeen,
goed werkt, en ook goed wordt nagekomen,
maar er zijn gebreken.
Spr. wijst op het euvel van de schuurtjes.
Volgens de nieuwe verordening zijn er schuur
tjes toegestaan van 15 m3, maar er worden
er gebouwd, die op duiventillen lijken. De
eigenaardigste producten komt men tegen.
Dergelijke hokken worden natuurlijk niet aan
gevraagd, maar, op hoop van zegen, in elkaar
geprutst, terwijl het ook voorkomt, dat in
dergelijke hokken nog gestookt wordt.
Spr. noemt een aantal straten, waarin hij
deze bouwsels leeft aangetroffen. Hij hoopt,
dat aan een en ander aa.ndacht zal worden
geschonken en de noodige maatregelen zullen
worden getroffen om aan dezen toestand
een einde te maken.
In dit verband wijst spr. ook op het regle
ment van „Woningstichting", waarin een ar
tikel voorkomt, dat het bestuur een schrifte
lijke vergunning tot bouw kan geven. Spr. wil
dat graag veranderd zien en vergunning tot
verbouw alleen in handen leggen van het Col
lege van B. en W.
De heer Kraak vraagt voorts of het moge
lijk is, de poort van de begraafplaats aan
den Westkant open te stellen.
De heer Schoeffelenberger stelt de
vraag of er te weinig personeel is bij ge
meentewerken, om controle op de bouwver
ordeningen uit te oefenen.
Wethouder v. d. Vaart is het met den
heer Kraak eens, dat er wel eens bouwsels
verrijzen, die het College liever niet zag. Maar
alles kan door de bouwverordening niet wor
den voorkomen. Getracht wordt de verorde
ning streng toe te passen en zoo mogelijk af
te laten breken of te laten veranderen, wat
niet aan de eischen voldoet.
De bezetting van den dienst is zoodanig, dat
er geen tekort is, maar wel zoo, dat er niet
dagelijks straat voor straat controle kan wor
den uitgeoefend.
De verhouding tot „Woningstichting" is
zoodanig, dat het bestuur zich heeft te hou
den aan de bouwverordening.
De opening van de poort aan den West
kant van de begraafplaats zal in overweging
worden genomen.
De heer Meyer (V.D.) dringt aan op
herstel van straten en pleinen, vooral in de
binnenstad.
De B u r g e me ester bevestigt het ant
woord van den wethouder, dat strenge maat
regelen genomen zullen worden, wanneer niet
aan de eischen van de bouwverordening wordt
voldaan. Ten opzichte van de nieuwe stad is
een groot bezwaar, dat de bewoners achteruit
niets hebben, waar ze kunnen plassen en
boenen. Het is daar te mooi gemaakt en die
zaak moet eens nader worden bekeken.
Aan het stratenvraagstuk moet noodig
iets worden gedaan. Spr. deelt prematuur
mede, dat hij er over denkt een fonds in
het leven te roepen, om daarin jaarlijks
een bedrag te storten, waaruit de verbe
tering, in werkverschaffing zou kunnen
worden uitgevoerd.
De begrooting van gemeente-werken wordt
hierna z.h.s. aangenomen.
antsoenen.
De heer Van der Veer vraagt hoe het
staat met de proefbeplanting van den Van
Foreestweg.
De heer Uithol wil den handel inscha
kelen voor de levering van planten en hoo
rnen.
De Voorzitter deelt mede, dat de Van
Foreestweg, binnen afzienbaren tijd, zal. wor
den beplant. Hij wil nog meer beplantingen
aanbrengen, maar de tijd van het jaar leent
zich daar niet voor.
De burgemeester wil de tusschenkomst van
den plaatselijken handel bij aanschaffing van
planten en boomen overwegen.
Wethouder Van der Vaart herinnert er
aan, dat dit vraagstuk al van alle kanten
bekeken is en dat hij er niets voor voelt de
plaatselijke leveranciers in te schakelen, om
dat de omstandigheden nog niet veranderd
zijn. Wij gaan buiten de stad, zoo zegt de
wethouder, omdat wij in de stad niet kunnen
krijgen, wat we willen hebben.
De heer Ran (r.-k.) zou graag zien, dat
bij het aanstellen van personeel, voor zoover
dat mogelijk is, menschen uit eigen stad te
nemen.
Na een korte opmerking van wethouder
Smits en een van den heer Meijer, die ten
opzichte van het inschakelen van den plaat-
seiijken handel, na een onderhoud met den
heer Maas, van inzicht veranderd was, werd
de begrooting van plantsoenen z.h.s. aange
nomen.
Vischafslag.
De heer Boogaard (s.d.a.p.) meent, dat
de 90 gulden, uitgetrokken voor vergoeding
voor de inning van gelden, voor het gebruik
van vischkisten, niet betaald behoeft te wor
den. De betaalmeester, die door de gemeente
een behoorlijk garantieloon wordt gegaaran-
deerd, zou dit als tegenprestatie, wel gratis
kunnen doen.
De Voorzitter meent, dat goed onder
scheiden moet worden, dat de werkzaamhe
den, die den heer De Groot hiermede opge
dragen worden, een afzonderlijke functie voor
hem beteekenen en dat het billijk is hem
daarvoor te betalen. Spr. wil de zaak echter
nog wel eens onder het oog zien.
Wethouder Smits meent, dat met den
heer De Groot wel te praten is en zal het
geval eens met hem bespreken. Hij bestrijdt
de meening van den heer Boogaard, dat de
gemeente met den betaalmeester niets te ma
ken zou hebben, omdat hij niet alleen ont
vanger is voor zichzelf, maar ook voor de
gemeente.
De begrooting van den Vischafslag wordt
hierna z.h.s. aangenomen.
(Zie verder op de volgende pagina).
De onthulling van „De Nachtwacht", een der hoofdmomenten van 'de film
„Rembrandt" die hedenavond in het Rialto-Theater draait. Dit bijzondere werk
werd vervaardigd door Alexander Korda. terwijl de titelrol vervuld wordt door den
- vermaarden Charles Laughton. -
e angst van Stalin voor het Trotskisme, is
met het proces tegen Karl Radek en de zijnen,
niet verdwenen. Het zal hieraan wel mede toe
te schrijven zijn, dat de Sowjet-dictator een
bolsjewistische leger-politiek voert, die een
overwicht van het leger op de binnenlandsche
politiek zal verzekeren. Men heeft er dezer
dagen kennis van kunnen nemen, dat de Sow-
jet-regeering, in elk van de 13 militaire distric
ten, waarin de Sowjet-Unie onlangs is inge
deeld, militaire raden heeft ingesteld, bestaan
de uit den commandant van het district en
twee, door Moskou aangewezen, politieke com
missarissen.
De militaire raden krijgen een dubbele func
tie: eenerzijds krijgen zij de meest uitgebreide
bevoegdheden ter bevordering van de militaire
paraatheid, niet slechts van het leger zelf,
maar van de geheele weerbare bevolking, in
hun onderscheiden ressorten; anderzijds zullen
zij moeten waken over de politieke en moree1*3
geestesgesteldheid van het leger.
In een beschouwing zeg het Hbl. o.m.:
Wat het wezen dezer functies betreft,
krijgt men den indruk dat de Sowjet-Unie
practisch den reeds sedert lang voorzienen
weg opgaat van een militaire dictatuur,
waaromtrent de inzichten van partij- en
legerleiding met elkaar overeenstemmen
en waarin de rollen behoorlijk zijn ver
deeld.
Iedere raad krijgt het hoogste en uitsluiten
de gezag om de militaire zaken van het district
te regelen, de bevolking, de spoorwegen en
alle andere middelen van communicatie te
mobiliseeren. Ook krijgt hij onder zijn toezicht
het industrieele apparaat, hetzij het voor mili
taire, hetzij het voor niet-militaire doeleinden
dient, evenals alle instellingen van onderwijs,
die eenig verband houden met de voorberei
ding voor den oorlog.
Het accent van de buitenlandsche politiek
komt aldus hoe langer hoe meer te liggen
op het leger en de legerpolitiek, en wel onder
den invloed van de ontwikkeling der buiten
landsche politiek. In de jongste nauwe aan
eensluiting van Duitschland en Italië, in het
mislukken van de Russische politiek in Cen-
traal-Europa moet men wellicht de recht-
streeksche aanleiding zoeken voor het groei
ende overwicht van het leger in de binnen
landsche politiek van Rusland.
Uiterlijk heeft Stalin een compromis met de
legerleiding bereikt. Of dit compromis de we
zenlijke verhouding dekt, of tusschen partijen
en leger inderdaad een natuurlijke toestand
van evenwicht is verkregen, waarin de positie
van Stalin voor de toekomst verzekerd is, zal
nog moeten blijken.
Volledig voor het buitenland gefrankeerde
stuk kunnen worden verzonden: naar Gibral
tar voor Hr. Ms. „Hertog Hendrik", Hr. Ms.
onderzeebooten „O 13", „O 15" en Hr. Ms. flot-
tieljevaartuig „Johan Maurits van Nassau".
De laatste buslichting aan het hoofdpostkan
toor is op morgen, 22 Mei, te 20.55 u.
Naar Reykjavik voor Hr. Ms. politiekruiser
„Nautilus". De laatste buslichting aan het
hoofdpostkantoor is op 22 Mei te 20.55 u.
Wij vestigen er de aandacht op, dat 4a
openbare séance van den telepaath Maloïtz,
hedenmiddag van 2 tot 4 uur gehouden zal
worden in bijzijn van politie- en andere auto
riteiten en van een vertegenwoordiger van
de Heldersche Courant.
Punt van uitgang is het Hoofdbureau van
Politie in de P. Hendriklaan.
In ons raadsverslag van gisteren werd door
ons geschreven, dat de tentoonstelling van
den Noorder Kunstkring gehouden zou wor
den op a.s. Dinsdag.
Dit berust op een abuis: de expositie wordt
n.1. gehouden op 7 Jurii a.s.
Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBIS-pijp.
Bij Uw winkelier verkrijgbaar.
