Gewapende arbeiders Dc menschenredder Op zoek naar Wieringermeerhazen De Russisch-Japansche spanning Zaterdag 22 Mei 1937 Derde blad Tram botst tegen vrachtauto Hevige brand in Stiermarken De veroordeeling der Duitsche vliegers Goddcliijkc Wind te Tokio Verboden voornamen in Duitschland KORT VERHAAL Glazcnwasschcr valt van 14 meter hoogte Slechte kwaliteit groenten gedistribueerd TERWIJL HET MACHINEGE WEER RATELT, STAAN DE VROUWEN GEDULDIG IN DE RIJ OM LEVENSMIDDELEN TE BEKOMEN. Is het mogelijk zoo zal de lezer vragen, a mij" eerste brief dat inderdaad de ar- beiders in massa zoo goed zijn bewapend, jat ze het gedurende vele dagen niet zonder „ucces opnemen tegen goed georganiseerde en gopd geoefende guardia's? In normale tijden hebben de arbeiders in Spanje vele wapens gehad, en die ook im- ",er gebruikt. Reeds vroeger waren de straatgevechten aan de orde van den dag. n0ch na 19 Juli is dat alles nog zeer ver eerd. Immers, toen de leider van de Cata- laansche burgerij, Companys (een man, die democraat is en anti-fascist), wist dat een militaire staatsgreep dreigde, heeft hij niet vertrouwd op de politie en de guardia's al leen, om de rechtsche en fascistische putsch te weerstaan. Hij heeft de C.N.T., ook reeds toen de machtigste vakbond, toestemming aeeeven, zich te wapenen uit voorraden, die nog ter beschikking stonden. De C.N.T. heeft goedgevonden, dat zoowat iedereen wapens weghaalde, en het is niet onwaarschijnlijk, dat ook lieden, die sympathiseerden met Franco, uit de voorraad hebben kunnen putten, die voor het grijpen lag. In elk ge val zijn later de syndikalisten dikwijls door tegenstanders met de eigen wapenen gedood geworden. Doch in zooverre had Companys succes met zijn methode, dat inderdaad de arbeiders de kazernes wisten te bestormen, en binnen enkele dagen in Barcelona en in heel Catalonië het fascisme wisten te over winnen. Toen echter vielen dezen syndikalisten en anarchisten veel meer wapens in handen, die slechts gedeeltelijk naar het front gin- zen. En daar stond dan weer tegenover, dat in de fabriekenbijvoorbeeld in de geheel lot oorlogsbedrijf gemaakte Hispano-Suiza- onderneming veel oorlogstuig wordt ge fabriceerd, dat toch ook min of meer onder controle van de syndikaten wordt gemaakt, en eventueel door die vakbonden, de C.N.T. of de U.G.T. kan worden aangewend. Toen ik er mijn verwondering over uitsprak, bij één der barricaden, waar ook pantserwagens stonden, dat de arbeiders over zulk mate riaal beschikten, zeiden ze laconiek: We ma ken het zelf Nu zijn er sinds eenige weken strenge de creten, die de volledige ontwapening eischen van alle particulieren, van de partijen en de vakbonden, en na de bloedige dagen in Barcelona werd daaraan nog eens extra herinnerd. Maar ja, wat komt er van te recht? Dat de eene groep probeert, de an dere de wapens af te kapen. Zoo konden de bolsjewiki in hun Worosjilof-kazerne 'n paar maanden geleden op valsche order briefjes twaalf tanks weghalen uit een fa briek! Zoogenaamd voor het front, In werkelijk heid om die in hun kazerne te verbergen met het oog op de te verwachten partij strijd. Zoo kon het ook gebeuren, dat de zelfde partij, de P.S.U.C., beslag legde op groote voorraden papier, dat bestemd was voor de pers van de C.N.T. en de links-Mar xistische P.O.U.M. Natuurlijk doen dan van hun kant ook de anarchisten, wat ze kun nen, om wapens te verbergen. Ik heb vele kisten handgranaten zien staan, met zeer misleidende opschriften. Hoewel dus de bewapening der arbeiders in die eerste week van Mei weinig te wen- schen overliet, is de taktiek en de techniek niet gelijk aan die van beroepssoldaten en guardia's. De Spanjaarden schieten betrek kelijk slecht. En ze kiezen wel de juiste P''n" ten voor hun barricades, maar vergeten, dat ze dan zelfs niet goed opkunnen tegen de guardia's, die lang van te voren hun posten hadden ingenomen... op de daken. Ik heb veel zien schieten in Barcelona, en steeas stonden de arbeiders in de straten bloot aan aanvallen van boven af. Ongetwijfeld zullen zij dan ook de meeste slachtoffers te betreu ren hebben. Ook de pantserauto's bleken niet te voldoen. Wanneer de regeerings- troepen er zware handgranaten der wierpen, werd de bodem van de auto opengescheurd. Soms kantel de de wagen, maar in elk *eva stond hij stil. Dan zaten de leden, van de bemanning" wanhopig in de val. Zoodra ze de deur °Pend?"' werden ze met handgranaten stookt, tot er geen levend wez®^ meer overbleef. Want gevangenen maakt men wel, doch in den sti b zelf weinig. Verbitterd is er Ke" vochten, tot den dood toe. Daarbij komt, dat vele politieke moorden ?1,n gepleegd. Ontelbaar is het ge tal va hen, die niet zijn gevallen op de barnca hen of in straatgevechten, maar - gearresteerd, door al of niet authentiek ambtenaren en daarna zijn neergeschoten door hun politieke tegenstanders. J ar_ vallen betreffen bijna uitslur^hnlsiewi- 'bisten en syndicalisten, die door .jj. h' en door leden van de Escjuerra den weg geruimd. Tenminste ztm R ?Ver de vele en vele gevallen, di n(iere ant zijn publick gesmaakt van - ,f_ zi.lde geen gegevens verstrekt van aard. Een van de voormannen 0^ holsjewiki, Sésé. is wel is waar* he 0cn hij zich naar het regeeringsgebou aaf van de „Generalidad" het )'an Catalonië doch juist toen ,vaar barricade van de C.N.T. passeerde, controle-patrouille van de <-■- de. doorliet. Het schot is gelost, van een re barricade en zeker heeft de d amveten. wie lui zou treffen, noch dat se. "'ar passeerde. die Det was dan ook' voor iede.!", or de omstandigheden zeer gevaarlijk stad te loopen, en men ontmoette ^mnig menschen. Bij elke barri hoek ""°n zijn papieren tnonen, en op q dat jachten, om te controleeren, of e wprd "loment niet werd geschoten. d;e """n nog telkens verrast door si 1 'n de angstig dichtbij klonken, en waar herkomst moeilijk was vast te Hk0. en echter zijn door de verdv aats nog getroffen? Onze correspondent zet in neven staand artikel de beschrijving voort over zijn bevindingen in het woelige Barcelona. Scherp belicht hij de voor ons onbegrijpelijke tegenstellingen; bar ricades en bommen in de straten naast een geregelde half-uur-dienst van de ondergrondsche. Uiterst merkwaardig is, in zulke dagen te constateeren, welk een groot aanpassings vermogen de Spanjaarden hebben, en vooral de vrouwen. Zij moesten er toch op uit, om brood of melk boonen of sla machtig te worden. Naarmate het tekort vermeerderde, groeiden ook de rijen aan van wachtenden, de „cola's". In de zijstraten, vlak naast bar ricaden soms zag men des middags de vrouwen verschijnen, en den volgenden morgen weer, om geduldig te wachten, tot ze hun verminderd rantsoen hadden be machtigd. In totaal zijn er vier of vijf vrouwen in zulke rijen gewond door schiet partijen. Midden op de Via Layetana die tegenwoordig Via Durruti heet zag ik, terwijl het machinegeweervuur van anar chisten en guardia's over de straat kletter de, dicht langs de huizen, twee oudjes wandelen, zij nog onverschilliger dan hij. Ik hield mijn hart vast. maar inderdaad sloegen ze een zijstraat in, voor de kogels in hun nabijheid neerploften. Vreemdelin gen ziet men soms met de handen in de hoogte, een vlaggetje of een witte zakdoek, passeeren, met de zekerheid, dat geen van beide partijen hen zal beschieten. Maar zonder zekerheid omtrent de trefkans van verdwaalde kogels. Merken we tenslotte op, dat in die woe lige dagen de telefoon volmaakt normaal, automatisch functionneerde, dat de onder- grondsche een half-uur-dienst onderhield, en dat de radio-uitzendingen onafgebroken voortgingen. Vooral de radio van de C.N.T. heeft oproep na oproep uitgezonden, om het vuren te staken. Twee ministers uit Valencia leden van de C.N.T. Garcia Oli- ver en Federica Montseny, richtten pathe tische oproepen tot arbeiders en guardia's, om het vuren te staken. Deze „anarchis tische ministers" waren voortdurend geës corteerd door een auto met vijf guardia's uit Valencia, die zich natuurlijk neutraal hielden, maar voor de veiligheid van de Excellenties moesten waken. Ook deze uiterst linksche ministers werden aange diend als „Excellenties" van een groot land, en als zoodanig behandeld. Maar in Frankrijk gaat dat toch eenvoudiger toe. Al zou menige Spaansche minister wenschen, in de schoenen te staan van zijn Fransche collega's. Toen de straatgevechten waren geëindigd is, zooals men weet, de politieke strijd voort gezet met andere middelen. Nog steeds, da gen na den strijd zelf, werden op groote schaal arrestaties verricht, ook van bui- tenlandsche revolutionairen die het land waarschijnlijk zullen worden uitgezet. Doch iaat dit alles ons niet blind ma ken voor datgene, wat in Catalonië aan constructieve arbeid is evrricht huiten de kazernes, de gevangenissen en de politie- bureaux om. Er is ook nog een ander Span je dan dat der barricaden! Tegen Monnikendamsch vis- scher zes maanden geëischt. Eenige maanden geleden reed een visch- handelaar uit Monnikendam met zijn auto in de Wieringermeer. Hij had samen met een ander een partij visch naar Gronin gen gebracht en het was reeds donker toen zij den terugweg aanvaardden. In de Wieringermeer werd in dien tijd nogal eens gestroopt door middel van de koplampen van auto's. Een aantal jacht opzieners had zich langs den weg opge steld en op zeker oogenblik zagen zij de auto van den vischhandelaar aankomen. Het voertuig reed zig zag over den weg en een van de inzittenden stapte uit om een doodgereden haas op te rapen. Dit was voor de beambten aanleiding om de auto aan te houden, zij gaven een stop signaal, doch de chauffeur gaf vol gas en reed door. Een der opzieners werd bijna overreden en kon nog juist op het laatste nippertje opzij springen. De ambtenaar trok zijn revolver en loste eenige schoten op de banden. De chauffeur raakte door deze schietpartij het stuur over de auto kwijt en reed in den berm van den wég. De man werd vervolgd wegens poging tot doodslag en de rechtbank te Alkmaar veroordeelde hem tot drie maanden gevan genisstraf. Donderdag stond de man in Hooger Be roep voor het Gerechtshof te Amsterdam terecht. Verdachte zeide niet te hebben geweten, dat hij met politiemannen te doen had. Hij had zelfs aan straatroovers gedacht... President: „U brengt de Wieringermeer ook nog in opspraak." De Procureur-Generaal mr. dr. D. Rei- lingh achtte het feit hoogst ernstig en was van meening, dat de opgelegde straf te laag was. In verband hiermede re- ouireerde spr. zes maanden gevangenis straf. De verdediger mr. Simon de Jong pleitte vrijspraak, subs. drong hij aan op het uitbrengen van een reclasseeringsrapport. Arrest 3 Juni. werk'oozen hebben reeds ten stadhuize ge protesteerd. De directeur van Maatschappelijk Hulp betoon verzoekt nu de regeering maatrege len te nemen en vraagt toestemming voor rekening van het Rijk literbussen inge maakte groenten beschikbaar te stellen te gen 3 cents. In de Marnixstraat te Amsterdam, ter hoogte van het politiebureau Raampoort, is gistermiddag tegen vier uur een motorwa gen van lijn li in botsing gekomen met een vrachtauto. De cabine van den auto werd geheel in elkaar gedrukt, De chauffeur kwam met den schrik vrij. Ruim twintig minuten duurde het alvorens de slechts licht beschadigde tram haar reis kon voortzetten. Het tramver keer werd gedurende deze stagnatie omge legd. De vrachtauto is later op den middag weg gesleept. HET WRAK VAN DE „HINDENBURG". Bij het treurig skelet van den eens zoo machtigen luchtreus ziet men te Lakehurst dagelijks deskundigen in ernstig dispuut over' de oorzaak der ontploffing. Nieuwe grensincidenten. Het Japansche ministerie van buitenland- sche zaken heeft van de Japansche ambas sade te Hsinking vernomen, dat ongeveer tien man van het Roode leger nabij grens post 12 de Oostelijke grens van Mandsjoek- wo zijn gepasseerd en het vuur hebben ge opend op een patrouille van het leger van Mandsjoekwo. Na een uur strijden werden de Russen teruggedreven. Mandsjoekwotroepen blijven bij de plaats doch het is niet waarschijnlijk, dat de kwes tie ernstiger vormen zal aannemen. Verder wordt te Hsinking uit Heiho, dat tegenover Blagovestchensck ligt, vernomen, dat Donderdag j.1. een Sovjet-Russische mo torboot de rivier overstak. Drie inzittenden begaven zich op Mandsjoekwosch gebied aan land om topografische opnemingen te doen. Zij werden door de autoriteiten van Mandsjoekwo gearresteerd. Ook de motor boot werd in beslag genomen. Zeven dooden. Op een boerderij te Batersdorf (Stiermar ken) Oostenrijk heeft in den vorigen nacht een brand gewoed waarbij 7 personen om het leven zijn gekomen. De acht bewoners van het uit hout opge trokken en met stroo gedekte boerenhuis werden tijdens hun slaap opgeschrikt. Toen zij wilden vluchten, stortte het dak reeds in, waaronder zeven personen bedolven werden. Men heeft later slechts hun lijken kunnen bergen. De pachter zelf zag nog juist kans te ontsnappen. Hij heeft evenwel zulke ernsti ge brandwonden opgeloopen, dat voor zijn leven wordt gevreesd. Gratie overwogen? Over de veroordeeling van de Duitsche vliegers die in Bilbao ter dood zijn veroor deeld vernemen wij nog het volgende: Tijdens het verhoor van de Duitsche vlie gers Kinzle en Schultze verklaarde eerstge noemde, dat alle vliegers en toestellen te Votoria van Duitschen oorsprong zijn. De orders werden telefonisch gegeven door iemand, die hij niet kende. Tot de getuigen behoorde de Duitsche vlieger Wandel, die een week geleden is ge arresteerd. Deze weerlegde enkele verkla ringen der beklaagden, o.a. ten aanzien van de nationaliteit der vliegtuigen. In een bijzondere bijeenkomst van het ka binet onder voorzitterschap van Aguirre is de kwestie, of grafie zal worden verleend aan de beide ter dood veroordeelden, ern stig besproken. OP HET LAATSTE TRAJECT MET VEEL SLECHT WEER TE KAM PEN. Onder de daverende toejuichingen van duizenden en nog eens duieen- den, die op het vliegveld te Tokio waren samengestroomd, hebben de beide vliegers IJnoema en Tsoelea- gosji, eens onbekend, nu sterren aan het vleiger-firmament, aldaar hun snelle „kist" veilig op den grond neergezet. De „Goddelijke Wind" heeft tusschen Osaka en Tokio met zware slagregens te kampen gehad, die het zicht volkomen be lemmerden, zoodat dit het moeilijkste tra ject van de geheele vlucht was. Het toestel moest langs de kust vliegen, teneinde de in nevel gehulde bergtoppen te vermijden. Dien tengevolge kwam het toestel eenigszins la ter dan oorspronkelijk verwacht, te Tokio aan. Volgens een verordening van het Duitsche rijksministerie van binnenlandsche zaken mogen de Duitsche kinderen voortaan alleen Duitsche voornamen dragen. Noorsche voornamen zooals Jorns, Knut, Bjorns enz. vallen aldus onder de verboden namen. Daarentegen zijn namen van buL tenlandschen oorsprong, die door 't gebruik ingeburgerd zijn, toegestaan, zooals Hans, Johann, Peter, Julius, Elisabeth en Maria, door J. Dierinckx In zorgwekkenden toestand op genomen. Gisterochtend omstreeks kwart over tien is de 37-jarige glazenwasscher J M. B- uit de Molenaarstraat te 's-Gravenhage bij het verrichten van werkzaamheden aan het gebouw van de Borneo-Sumatra Handels maatschappij, Corn. de Wittlaan 8, van 14 nieter hoogte op straat geval len. Hii stond in het kozijn van de tweede ver dieping en is er waarschijnlijk afgegleden. 7eer ernstig gewond - o.a. had hij arm en beenbreuken, alsmede een schedelbasis- fractuur bekomen - werd de man opgeno men en door den gem. geneeskundigen dienst naar het R-K. Ziekenhuis aan t Westeinde ^ZUn^oestand is hoogst zorgwekkend. Werkloozen protesteeren. n„ directeur van Maatschappelijk Hulpbe- De ai.recV;,iI heef( gisterochtend een toon in i Jnrlrn aan het hoofd van den telegram g evensmiddelendistributie, R^rfnPmedegedeeTd wordt, dat de kwaliteit waarin m g „evoer<je groenten deze voor de consumptie ongeschikt maakt. De Midden op straat omarmde mij plotseling iemand, kuste mij en riep: „Eindelijk zie ik U weer! De redder van mijn leven!" Ik keek den man aan, dacht: ,,'k Zou er nauwelijks toe in staat zijn, en zei: „Neemt U mij niet kwalijk, U verwisselt mij met een ander. Ik ben niet de redder van Uw leven." Al weer die afgezaagde bescheidenheid, wond hij zich op, schei daar toch eens mee uit! Toen U mijn leven gered had, bent U ook direct verdwenen om niet gehuldigd te worden door de menigte. En sindsdien heb ik maar één verlangen, om U terug te vinden en dank te brengen; En nu kunt U er U niet meer aan onttrekken!! Ik was overtuigd, dat ik met een krank zinnige te doen had. Ik hem nog nooit iemands leven gered, dat ligt niet in mijn aard. En ik geloof, dat ik niet eens in staat zou zijn mijn eigen leven te redden. Daarom antwoordde ik op zijn enthousiasme „Pardon, U vergist U in de persoon. Wie Uw leven gered heeft, weet ik niet, maar ik was het zeker niet." En ik wou door- loopen. Maar hij hield me tegen en schreeuw de: „Wat? Weet U het niet meer? Dien avond van den 18en Maart?" Ik ken ook geen 18 Maart, en ik wou weer* doorgaan. Hij hield me vast Ik was in de rivier ge vallen. Weet U het nu meer? Nee, heele- maal niet. Het lijkt me trouwens ongeloo- felijk, dat een volwassen mensch in de ri vier kan vallen. En toch was het zoo. Ik lag in de rivier, vocht met den sterken stroom en mijn krachten begonnen mij te begeven. Toen kwam U voorbij, bedacht U slechts een oogenblik en sprong mij na in het water. U zwom met gevaar voor Uw eigen leven naar me toe, greep mij vast en zwom mat me naar den kant. Uitge sloten? Waarom? Omdat ik heelemaal niet zwemmen kan en watervrees heb. Overdrijft U toch niet zoo, U stelt U ge woonweg aan, schreeuwde de man me toe, dacht U dat ik mijn redder niet meer zou kennen? Ik herken alles aan U. Dat edele gezicht! Die vastberaden trek! Die hartelijke oogen! Ik dacht bij mijzelf: alleen de vlucht kan me redden van verdere dankbetuigingen en ik ging er vandoor. Hij kwam me achter na, maar blijkbaar kon hij harder loopen dan ik, want hij haalde me in en brulde: Blijf staan! Waarom vlucht U? Ik zal U toch niets doen! Ik wil U alleen maar be danken! Ik gaf me over. Nou, bedank me dan maar. Een beetje kort, alstublieft, ik heb haast Zijn gezicht straalde. Dus geeft U toe, dat U mijn leven gered hebt? Ja zei ik, wil loos geworden, ik geef het toe, als U dan zoo op dien redder gesteld bent. Het kan mij niet schelen. Dan zal ik mijn dankbaarheid toonen. U zult ondervinden dat er menschen zijn die een nobele daad weten te beloonen. Hij liep een eindje mee en vroeg dan opeens: „Heeft U al gegeten? Ik ontweek: „Maar U wilt toch... niet... Ja, dat wil ik! En we gaan naar het beste, duurste restaurant. Of denkt U, dat ik de redder van mijn leven naar een gaarkeuken zal brengen? Het spijt me, verzette ik mij, ik heb geen tijd en ik eet 's avonds haast nooit iets. Neen, geen tegenspraak! U gaat met mij eten, daarmee uit! Hij duwde mij de draaideur van een groot restaurant in. De kellner kwam en de man, dien ik gered had bestelde. En hoe! Hij ontwikkelde een eet lust, alsof hij sedert den 18den Maart in het water gelegen had. Maar deze vergelij king gaat niet op, want zijn dorst was ook zoo ontzaglijk, als was hij in geen jaren met een vloeistof in aanraking geweest. Toen we aan de mokka zaten, glimlach te hij en zei: Weet U waarom ik mij dien avond van het leven berooven wilde? Och, wilde U zelfmoord plegen? Ik dacht dat U door onvoorzichtigheid in het water gevallen was. Welnee, het was een poging tot zelfmoord. Als je niets te eten hebt en geen dak boven je hoofd, dan kom je daar vanzelf toe. O ja, antwoordde ik, om maar iets te zeggen, en ik voegde erbij: Maar nu bent U gelukkig... Wat bedoelt U? Hii keek me snel aan. Ik bedoel., nu moet U... toch weer... Wat? Wat? Zegt U het maar. Nu moet het U toch weer heel goed gaan.... zei ik verlegen. Zoo, dacht U dat? Ik kan U zeggen, het gaat mij slechter dan ooit tevoren en U had me toen beter niet kunnen redden. Ja maar.... ik hapte naar lucht. Hoe kunt U mij dan uitnoodigen en zooveel bestellen? Denkt U dan dat ik dat kan? Het was dwaasheid van me, ik begrijp mezelf niet. Maar U moet mijn gevoel van groote dank baarheid In rekening brengen. Deze maaltijd zal U een heeleboel kosten. Zeker, dat weet ik en ik kan er geen cent van betalen. Maar U, de redder van mijn leven wilt mij natuurlijk dat be drag wel voorschieten, want anders' word ik nog gearresteerd. Neen, schreeuwde ik, dat doe ik niet! Het is onbeschaamd van U, mij uit te noodigen en dan geld af te zetten! Een minachtende blik werd mii toegewor pen; toen zei hij met bewogen stem: Ja, zoo zijn nu de menschen. Het geld, dat is hun het heiligste in de wereld. Man! schaam je je niet? Je hebt je leven in de waagschaal gesteld om dat van een vreemde te redden! Maar om zoo'n paar gulden word je kwaad en noemt mij onbe schaamd Daar was niets tegen in te brengen. Als ik mijn leven op het spel gezet had en dat had ik niet eens gedaan dan speelde geld zeker geen rol meer. Want le ven is wel niet het hoogste goed maar dan geld heelemaal niet Dus gaf ik hem het bedrag. Hij nam het aan, zonder mij een blik waardig te keuren en ver dween. na even den ober apart genomen te hebben. Na een oogenblik kwam de ober hij mijn tafeltje: Meneer. U wcnscht te betalen? Ik? Nee, dat heeft die andere meneer al gedaan. Neemt U mij niet kwalijk. Die meneer heeft niet betaald. Hij zei dat U het zou doen. Toen ik wat bekomen was, zei ik: Die meneer was een oplichter. Best mogelijk, antwoordde de ober, fatsoenlijke menschen hebben meestal niet zoo'n kolossale eetlust. Ik betaalde, en ik mompelde bij mpzelf: Ze moeten mij nog eens vertellen, dat ik iemands leven gered heb. Ik br«ng hem om.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 9