Enorme vliegtuigbouw
in lus end
De „Times" over de
verkiezingen
El MELUKE
Duitschland behoefte aan
Helium
Radioprogramma
DE
STRIJD
Offensieve of defensieve
bedoelingen 1
door Michael Corvin
i
Bijna alleen toestellen voor mi
litaire doeleinden.
Geen land heeft uit de ervaringen van
den wereldoorlog zoo goed de consequenties
weten te trekken als de Sovjet-Unie. Terwijl
na den wereldoorlog zelfs Frankrijk er
slechts langzamerhand toe overging, de
luchtvloot tot een zelfstandig militair
lichaam te maken, is het de Sovjet-Unie
geweest, welke de geheele wereld op dit
gebied het groote voorbeeld gegeven heeft.
Aan het einde van het eerste 5-jarenplan,
dus in 1933, werkten er reeds 120.000 arbei
ders in 34 vliegtuigfabrieken. Er werden
toen 1700 vliegtuigen per jaar gemaakt. In-
tusschen is het productiecijfer enorm ge
stegen. Het aantal vliegtuigfabrieken steeg
tot 470 in het jaar 1936, het aantal arbei
ders tot 200.000, maar nog onvergelijkelijk
veel grooter is de productie aan vliegtui
gen zelf geworden deze bedroeg niet min
der dan 6000 toestellen in het jaar 1936.
Daarmede is de productie aan vliegtuigen
in den tijd van 7 jaar met 1100 procent ge
stegen,
De verdere plannen.
Men zoU nu meenen, dat dit nog
steeds met zoo groote economische
moeilijkheden kampende rijk zich
met het reeds b.ereikte resultaat te
vreden zou stellen. Niets is echter
minder waar. De nieuwe eischen,
welke aan de vliegtuigindustrie ge
steld worden, zijn nog veel en veel
zwaarder, dan de vroegere. De jaar
lij ksche productie moet in 1937—'38
tot 10.000 toestellen opgevoerd wor
den.
Het is ook merkwaardig met welk een
hartstocht de industrie der Sovjets zich op
de vervaardiging van vliegtuigmotoren ge
worpen heeft. Op het oogenblik worden er
ongeveer 10.000 motoren per jaar geprodu
ceerd. En in 1938 zal dit aantal nog ver
dubbeld moeten worden.
Wat wil de Sovjet-Unie?
De vraag ligt voor de hand, waarom Rus
land zijn luchtvloot zoo enorm uitbreidt'.
Nu, eerstens hangt het met de uitgestrekt
heid van het land samen, dat men juist
hier een bijzondere voorliefde voor dit snel
ste wapen, dat geen afstanden kent, heeft.
Maar, wanneer het er slechts om te doen
ware, de afstanden te overwinnen en de
burgers van de Sovjetstaten nader tot el
kaar te brengen, zou een groot aantal vei
lige verkeersvliegtuigen zonder kanonnen
en machinegeweer en toch veel doelmatiger
zijn. Ongetwijfeld is deze opmerking, welke
men dikwijls hoort maken, juist. De kwes
tie is echter, dat men in Rusland een over
val uit het buitenland zegt te vreezen. De
ze vrees schijnt intusschen eenigszins onge
motiveerd. Want zelfs Duitschland en Ja
pan zullen wel nimmer op het waanzinnige
ide komen die onmetelijke rijk, aan-
te vallen, dat zich als geen ander land te
gen luchtaanvallen kan verdedigen en
waar ontelbare bommen kunnen ontploffen,
Zonder eenige schade aan te richten.
De sterkte van de Russische luchtmacht
bedraagt op het oogenblik 5000 vliegtuigen
eerste klas en ongeveer 2000 vliegtuigen
tweede klas. In het begin van 1938 zullen
deze aantallen waarschijnlijk tot resp. 8500
en 3000 gestegen zijn. Verder rekent men
er op, dat aan het einde van het tweejarige
bewapeningsprogramma Rusland over 15000
toestellen eerste klas zal beschikken.
Ongeveer 70% van de Russische
militaire vliegtuigen bestaat uit
zware en lichte bommenwerpers,
dat wil dus zeggen, dat verreweg
het grootste deel van de luchtmacht
der Sovjets een agressief karakter
heeft.
DE DRIE MUSKETIERS
-B' "V- A ,.n f. -.•?
173.
ZIJ KOMEN.
Zestien arbeiders en vier soldaten.
Hoever van hier?
Vijfhonderd schreden.
Dan is er nog tijd genoeg tot drinken
en praten. Ga ^ïaar je post terug en waar
schuw als het tijd is.
Wat zal de Kardinaal doen als hij van
je optreden tegenover zijn afgezanten hoort,
vroeg d'Artagnan.
Voorloopig weet hij van niets, dus zijn
wii veilig, meende Aramis.
Juist wii hebben thans de troeven ln
handen.
Ja, ja, wij komen. Dit tot Grhiiaud,
die opnieuw allerlei angstgrimassen stond
te maken.
174. MIJNE HEEREN!
De vrienden keken over de verschansing
en zagen de colonne naderen.
't IS toch eigenlijk onchristelijk, om
zoomaar op die arme bliksems te schieten
zei Athos en meteen sprong hij boven op
de wankele muur en hield de volgende
toespraak!
Mijne Heeren, mijn vrienden en ik hebben
dit bastion uitgekozen om eens rustig te
eten en te drinken. Wij zouden het daarom
ten zeerste betreuren als U onze wensch
om alleen te zijn niet eerbiedigde en ver
zoeken U daarom rechtsomkeert te maken
en in de stad een glas te drinken op ons
aller gezondheid en die van ons dierbaar
Frankrijk in 't bijzonder.
Bommenwerpers kan men slechts in het
land van den vijand gebruiken. Zelfs de
Sovjets zullen niet willen beweren, dat deze
bommenwerpers bestemd zijn tot de vernie
ling van het eigen land. Men zou er met
het oog op dit alles gemakkelijk toe kun
nen komen, achter de uitbreiding van het
Russische luchtwapen booze plannen te
zoeken. In Moskou bestrijdt men intusschen
deze meening met de opmerking, dat in ge
val van een opgedrongen oorlog de aanval
een beter wapen blijft dan de zuivere ver
dediging.
Aanval met parachutisten.
Dan is er nog de vorming van een geheel
nieuw wapen, de luchtinfanterie, het corps
der parachutisten. De Sovjetstaat beschikt
reeds over ongeveer 70.000 militair geoefen
de parachutisten, terwijl er buiten het Roo-
de Leger om nog eenige honderdduizenden
Russen tot valschermspringers zijn opgeleid.
Deze parachutisten hebben tot taak in ge
val van oorlog in het land van den tegen
stander neer te dalen en den vijand in den
rug aan te vallen. Hoewel men in het bui
tenland betrekkelijk weinig vertrouwen in
de doelmatigheid van dit fantastische wa
pen heeft, zijn de Sovjets er reeds toe over
gegaan, groote transportvliegtuigen te bou
wen, welke geen ander doel hebben, dan
deze brigades en divisies van parachutis
ten achter het vijandelijke front te brengen.
Groote capaciteit in het Westen
Tenslotte bewijst ook de reorganisatie
van de luchtmacht, dat dit wapen een agres
sief doel heeft. De eskaders bommenwerpers
worden n.1. in groote verbanden vereenigd,
opdat de generale staf met den meesten
spoed een groot aantal vliegtuigen naar een
bepaalde plaats kan dirigeeren. Wanneer
het werkelijk slechts om de verdediging zou
gaan, ware de decentralisatie over een
groot aantal districten tactisch ongetwij
feld juister dan de concentratie.
70% van de Russische luchtvloot is in
het Westen en 30% in het Verre Oosten ge
concentreerd. Een groot aantal vliegvelden
in het westen van het rijk is reeds op het
oogenblik in staat, plaats aan 4000 a 5000
vliegtuigen te bieden. Men moet inderdaad
zeggen, dat er werkelijk alles gedaan is, om
met een geweldigen sprong den vijand te
kunnen overvallen, nog voordat deze in
staat is, iets tot eigen afweer te onderne
men.
Waterstofgas onverantwoordelijk.
Uit Lakehurst:
Voor de militaire Senaatscommissie heeft
dr. Eckener een lange verklaring over de be-
hoefle aan helium der Duitsche luchtscheep
vaart afgelegd. Hij stelde vast, dat de hulp
der Vereenigde Staten noodig is en verzoent
daarom de noodige wetsmaatregelen zoo
spoedig mogelijk te nemen, opdat in het ko
mende voorjaar het verkeer hervat kan
worden. Eckener zeicle de verantwoordelijk
heid voor het gebruik van waterstofgas niet
langer te kunnen dragen. Het luchtschip,
dat thans in aanbouw is. kan, de geringe
draagkracht van het heliumgas ten spijt, 70
passagiers vervoeren: Eckener hoopt met
twee schepen een dienst te kunnen inrich
ten, waarbij jaarlijks vijftig reizen heen en
terug zouden worden gemaakt. De heliurn-
voorraad te Frankfort is zelfs niet voldoen
de voor de vulling van één militair lucht
schip en de ervaringen van den wereldoor
log hebhen geleerd, dat luchtschepen voor
militaire doeleinden onbruikbaar zijn, daar
zij een te groote trefkans voor vliegtuigen
en afwecrwapcns bicden.
„Nederland is thans zeker van
zichzelf."
Onder het opschrift „Holland houdt
stand" schrijft het Engelsche blad „Times",
dat dr. Colijn bij de verkiezingen een be
moedigende overwinning heeft behaald.
Hij heeft de duidelijke antithese „Democra
tie of Extremisme" gesteld, en het volk
heeft een duidelijk antwoord gegeven.
Oppervlakkig beschouwd aldus vervolgt
het blad schijnt het overdreven, in Ne
derland van extremistische gevaren te
spreken. Brokkelt de sterke rots van het
calvinistische individualisme af?
Nederland is thans zeker van zich
zelf, maar een jaar of zes maanden
geleden was dit nog niet het geval.
Er scheen toen geen einde aan de
economische crisis te komen. Doch
thans ziet men de vruchten der
verstandige, voorzichtige en onop-
zichtelijke politiek van dr. Colijn.
In de eerste plaats heeft hij het gevoel
van vertrouwen versterkt door zijn krachtig
initiatief voor vrijeren handel met en tus
schen de nabuurstaten en door een reeks
daden ter verdediging van de binnenland-
sche democratie. Het gezag van de regee
ring tegenover de Staten-Generaal is ver
sterkt. De nationale verdediging is hersteld
en zal nog krachtiger gemaakt worden. Al
deze dingen hebben de Nederlandsche de
mocratie een gevoel van veiligheid en hoop
gegeven, dat langen tijd ontbroken heeft.
POOLSCH JOURNALIST IN RUSLAND
OVERVALLEN.
De correspondent te Moskou van het Pool-
sche Telegraaf Agentschap (PAT) en een
ambtenaar van de Poolsche ambassade te
Moskou zijn op weg van Kieff naar Czer-
nikof het slachtoffer geworden van een
overval, waarbij de ambtenaar en de chauf
feur werden gewond.
Een ambtenaar van het volkscommissari
aat van buitenlandsche zaken heeft zich
naar het consulaat van Polen begeven om
er uitdrukking te geven aan het leedwezen
der Sovjet-regeering over het gebeurde.
ZATERDAG 29 MEI 1937.
Hilversum I.
KR O-Uitzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 De KRO-Melodisten en solist.
1.00 Gramofoonmuziek en postduivenberichten
I.15 KRO-orkest.
2.00 Voor de rijpere jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.00 Kinderuur.
4.00 Het KRO-orkest en gramofoonmuziek.
5.30 Gramofoonmuziek.
5.45 De KRO-Nachtegaaltjes.
6.15 Gramofoonmuziek.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45—6.55 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 De maatschappelijke positie van den vak-
bekwamen architect, causerie.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting.
8.35 De KRO-Melodisten, solist en gramofoon
muziek. (Om 9.00 Sportpraatje).
9.30 Gevarieerd programma.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Sportreportage.
II.1512.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum n.
VARA-uitzending. 10.0010.20 v.m. en 7.30
—8.00 VPRO.
9
8.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Orgelspel, declamatie en bont program
ma.
12.001.45 Gramofoonmuziek.
2.00 Gramofoonmuziek.
3.15 De nationale reclasseering, causerie.
3.30 „Melody Circle".
4.30 Esperanto-uitzending.
4.50 De Flierefluiters en solist.
5.40 Literaire causerie
6.00 Orgelspel.
6.30 „De Wielewaal" en causerie.
7.00 „Filmland".
7.30 Van Evangelie tot gemeente, causerie.
8.05 Herhaling SOS-Berichten.
8.07 Berichten ANP. VARA-Varia.
8.15 Zangersfeest in het Kurhaus te Scheve-
ningen.
9.00 VARA-Maandrevue.
9.30 Declamatie.
9.50 Gramofonmuziek.
10.00 Berichten ANP.
10.05 VARA-Groot-orkest.
11.00 Berichten.
11.0512.00 „Fantasia" en orgelspel.
18.
Nog even staarde zij met een peinzenden,
doch naar binnen gerichten blik voor zich
Uit. Toen was zij besloten verder te gaan. De
verhalen, die men van stervenden wel doet,
vielen haar in; dat zij hun geheele leven in
het oogenblik van den overgang in bonte
beelden aan zich voorbij zien trekken. Ook
zij zag haar moeder en broeder, haar gestor
ven vader, Burg, Mersheim, George, Selfride
en al die gezichten wervelden voor haar door
een. Al het vroegere was gestorven. Van
heden af kende zij haar weg. Esther Raleigh
was besloten spion te worden.
Zij stond op, nadat zij het couvert bij zich
gestoken had, en liep tusschen de tafels door
naar den uitgang. Zij moest de Pattersons
voorbij en op het oogenblik, dat zij tusschen
de stoelen wilde doordraaien, schoof de vrouw
den haren achteruit, zoodat Esther gedwon
gen was een oogenblik te blijven staan. De
ander keerde zich verschrikt om, verontschul
digde zich en vroeg, terwijl zij Esther onbe
vangen aankeek, of zij niet ook in het hotel
logeerde.
Met kloppend hart erkende Esther dit. Het
tempo der gebeurtenissen eischte reeds nu de
beheersching van al haar zenuwen. Mevrouw
Jeffers, zooals de dame zich voorgesteld had,
maakte plaats voor haar en speelde het klaar
om dadeljjk na Esther onder een of ander
Voorwendsel de zaal eveneens te verlaten.
Esther bewonuerde deze vrouw, die het zoo
goed verstond om zonder moeite en zonder de
aandacht te trekken in de nabijheid van haar
slachtoffers te komen. Zij erkende, dat zij
zonder iets te vermoeden in het net geloopen
zou zijn, als Selfride haar niet op de hoogte
gebracht had. Nu evenwel voelde zij zich
eenigszins gewapend en zelfs eenigszins de
meerdere, daar de andere niet kon vermoeden,
dat haar portret in Esther's handtaschje lag
en vandaag nog naar Berlijn gezonden zou
worden.
Mrs. Jeffers vernam, dat miss Raleigh hier
alleen logeerde en vertegenwoordigster van
de „Welt" was. Zij deed erg nieuwsgierig.
Wat juffrouw Raleigh dan wel moest doen?
Letterkunde interesseerde haar sterk. Zij was
gedwongen maar steeds met haar man rond
te reizen, overal, waar rijn zaken hem riepen.
Of zij Esther eens mocht komen bezoeken?
Misschien konden zij elkander gedurende hun
oponthoud te Londen af en toe ontmoeten?
Esther scheen verrukt over de beminnelijk
heid van Mrs. Jeffers. Natuurlijk voelde zij
zich hier als dame alleen eenzaam en zou zij
erg graag wat conversatie hebben. Zij moest
ook eerst de Engelsche toestanden wat beter
leeren kennen, want trots haar Engelschen
naam was zij nog nooit hier geweest. Als Mrs.
Jeffers haar eenigszins behulpzaam zou wil
len zijn...
Mr. Jeffers schoof zonder veel omslag haar
arm door dien van Esther en verklaarde op
een warmen, half vriendschappelijken, half
moederlijken toon, dat niets haar meer genoe
gen zou kunnen geven. Zij ging met Esther
naar boven naar haar kamer. Esther dankte
de voorzienigheid en haar zin voor orde, dat
er niets rondzwierf, dat ook slechts in het
minst verdacht kon schijnen, want zij wist,
dat er binnen de eerste minuut een nauwkeu
rige inventaris van alle voorwerpen in haar
kamer in het hoofd der beminnelijk Mrs. Jef
fers opgemaakt zou zijn. Zij was zelfs zoo
koen haar handtaschje op het kleine tafeltje
te leggen, waaraan Mrs. Jeffers plaats geno
men had, en zij trad voor den spiegel om heur
haar even op te kammen. In die houding zag
zij in den spLgel haar nieuwe vriendin, die
veel te slim was om door rond te kijken mis
schien eenige verdenking op te wekken. Mrs.
Jeffers keek met onschuldig verrukte blikken
naar Esther's schoone gestalte, zonder voor
de inrichting van het vertrek, of voor eenig
voorwerp een oog over te hebben. Toen Esther
Londensche kantoor van blad meest, deed
Mrs. Jeffers haar uitgeleide tot de hal.
Bij het afscheid nemen verzocht zij Esther
haar liever bij haar voornaam te noemen. Zij
heette Ray. Mrs. Jeffers klonk zoo, alsof men
een vreemde aansprak, en zij hoopte toch,
dat zij niet vormelijk tegenover elkander zou
den blijven. Als het Esther paste, moesten
zij dezen avond samen ergens heen gaan.
Haar man en haar zwager waren bezet en zij
had het eenzaam. Esther stemde toe, schudde
Ray Jeffers de hand en reed naar Dr. Linden.
Het hoofd duizelde haar. Mevrouw
Ray bezat élan en en een onrustbarende
routine en onwillekeurig moest Esther weer
aan de mededeeling van Selfride denken, dat
deze vrouw reeds enkele goede krachten op
haar geweten had. Esther greep haar hand,
waarin zij de gladde, witte vingers der
schoone Ray gevoeld had, krampachtig dicht.
Hoeveel handen zouden die vingers wel om
vat hebben en waar waren die handen nu?
Zij huiverde. Zou het geen schoone taak zijn
deze dame te ontmaskeren?
Heel plotseling ontwaakte er in Esther een
heftig gevoel, nijd en nog iets, dat zij niet kon
defineeren. Het was een soort onbedwingbare
sexe-jalouzie, die haar tegen deze tegenstand
ster in het harnas joeg. Zij gevoelde, zonder
daarvoor echter een eigenlijke reden te kun
nen vinden, dat zij tegenover een man veel
minder gemakkelijk in dezen toestand zou
kunnen geraken. Een man zou om andere
redenen haar afschuw moeten opwekken, om
zulke gevoelens in haar te kunnen doen ont
staan.
Maar deze vrouw, deze katachtig buigzame,
gevaarlijke vrouw, die haar offers met ver
strikkende beminnelijkheid inpalmd- en ver
doofde, deze vrouw, die ongetwijfeld erbar-
mingsloozer was dan zelfs Selfride, was een
tegenstandster, aan wie zij kon beproeven te
bewijzen, dat zij tegen haar opgewassen was.
De auto stopte voor het kantoor. Esther
ging met de lift naar boven en trof Dr. Lin
den, die pas binnengekomen was, thuis. Hij
betreurde het, dat zij hem dien voormiddag
niet aangetroffen had, maar hij had eenige
promniente Duitsche heeren moeten begroe
ten, die vroeg aangekomen waren. Op Es
ther's vragenden blik verklaarde hij, dat het
Dr. Berger van de Vereenigde Kaliwerken,
syndicus Dr. Mosselmann van de Zuidduit-
sche Kleurstoffenfabrieken en de heer Von
Wandt, directeur van het Hegelmann Con
cern waren. Deze heeren waren onverwacht
gekomen, maar toch waren zij ook voor het
feest van overmorgen geinivteerd.
Linden schudde het hoofd.
„Men behoeft slechts een rol in de industrie
te spelen, om tegenwoordig alle deuren
geopend te vinden..."
Esther glimlachte. Het bal beloofde niet
oninteressant te worden. Zij verzocht Linden
haar op het feest aan deze heeren voor te
stellen, wat 1 ij beloofde te zullen doen en
zeide reeds bepaald voornemens geweest te
zijn. Toen maakte zij haar brief voor Dr.
Mersheim met de portretten gereed en ver
zocht Linden hem aangeteekend en gelijk
met de andere stukken van het Kantoor te
verzenden.
Inmiddels was het zeven uur geworden en
om acht uur had zij met mevrouw Ray Jeffers
afgesproken. Zij vond haar vriendin in de hal
van het hotel, bezig de vermakelijkheidsaan
kondigingen in de couranten door te vliegen.
Zij werden het snel eens niet naar een schouw
burg te gaan, want het repertoire was gelei
delijk zoo internationaal geworden, dat men
er zeker van kon zijn in alle groote steden
dezelfde stukken te zullen ontmoeten. Een
concert werd eveneens verworpen, door Mrs.
Jeffers namelijk, en wel om de steekhoudende
reden, dat zij wilde kunnen praten. Tenslotte
kwamen zij overeen een nieuwe Amerikaan-
sche grappige film te gaan zien.
De beide dames waren in de hotelhal reeds
na weinige minuten het middelpunt der be-
langsteling geworden. Terwijl Esther over een
toilet van grijze zijde, dat met oud-goud door
werkt was, een donkeren bontmantel droeg,
die tegelijk haar slankheid deel uitkomen en
verhulde, straalde Ray Jeffers van schitte
rende en opvallende elegance. Haar pels met
oplichtende brocaatvoering was wijd geopend,
zoodat men de zilverkleurige robe kon be
wonderen, die zich eng om borst en heupen
vlijde. Lange, geheel glad zittende mouwen
liepen uit in gedeeltelijk omgeslagen, van bin
nen groen getinte, wijde manchetten, die de
breede, moderne, zacht rinkelende armbanden
meer dezen uitkomen dan dat zij hen ver
borgen.
Esther vond Ray's toilet zonder meer demi-
mondain, maar moest toch terzelfder t(jd
erkennen, dat de grens tusschen de ware
chique en de „halve" wereld reeds sedert den
oorlog zoo vervaagd was, dat het gedrag, om
nog maar te zwijgen van de kleeding van een
vrouw, haast geen betrouwbare conclusie ten
aanzien van haar afkomst en maatschappe
lijke positie meer toeliet. Zij benijdde mevrouw
Jeffers haar geschiktheid om zichzelf tot
kogelvanger van aller blikken te maken
en toch onbevangen en zelfverzekerd te
bljjven, en zij vermoedde niet, dat de meeste
van die blikken haar zelf golden, daar er on
danks haar decente kleeding van haar een
veel grooter bekoring uitging.
Wat zij niet opmerkte, had Ray Jeffers
echter reeds lang gezien, ja, ook het weg
glijden van -die blikken van haar pracht naar
Esther's eenvoud was haar niet ontgaan. Zij
besloot zich niet al te vaak met Esther samen
in het openbaar te vertoonen, want zij wilde
met het risico loopen, dat de centrale plaats
die zij in alle door haar bezochte kringen in
nam, in gevaar gebracht zou worden.
(Wordt vervolgd.)
