De Brabantsche Brief
van
EIMELIJKE
DE
STRIJD
door Michael Corvin
Ulvenhout, 10 Juni 1937.
Amico.
Zomerdag!
En in 'nen wit
ten flakker brand
de den nieuwen
dag uit den Oos
terkim.
'Nen witten we-
mel gloeide glo-
rieënd achter de
kleurlooze wea-
reld vandaan Den
dag, brak mee
wit geweld den
waterkleurigen
nacht, die sjuust
nog rimpelloos
over de schepping lag, deur gin windeke
bewogen.
En zwaar leunde de hitte op de wije
velden. Den dag was deur den nacht ge
brand als 'n laaiende vlam deur 'n vel
kleurloos cellophaan.
Toen slepte 'n traag Zuidoosterke z'n
eigen moeizaam over d'eerde. 't Kroop
machteloos deur 't zware loof, dat nie be
woog.
't Sleurde over 't koren, deus teere win-
deke, of 't te zwak was, om te gaan. En
hooger likten de zonnevlammen aan den
staalblanken hemel, die overtoog mee felle
glanzings, schampen uit 't witte vuur-
Ernstig stonden de bruine zwoegerskop
pen van de hooiers, die mee 'nen tragen,
grooten pas de velden opbeenden.
't Wierd ginnen dag van arbeid, 't wierd
*nen dag van véchten mee den arbeid, die
als 'n zwaar, log beest zijn struische poo-
ten op huile schouwers zou slaan. Mee zij
nen heeten asem snuffelen zou in de taaie,
gekerfde nekken; op de beenige, gespierde
schoeften, schouwers, waarvan de spier-
bussels golfden deur 't dunne, donkerge-
zweeten boezeroen!
En hooger likten de vlammen van *t
witte zonnevuur aan den roerloozen hemel,
waaruit de hitte werlde in stillen, stagen
wemel.
Eindelijk sloegen de zilveren sikkelmes
sen al zuigend deur 't hoog gewas, dat
neerviel in lange lijnen, over 't wije veld.
't Hooien was begonnen. Lijk lichtscham-
pen joegen de messen over d'eerde en
Zengden alle gewas plat.
Gin woord wierd gezegd. In stuggen, stil
len strijd vochten de zwoegers mee den
Zwaren beest en kregen 'm eronder!
Fel stak de zon.
De locht vibreerde.
Als dat maar goed afliep.
En ik riep Dré III.
„Zeg, Dréke, voelt ge de zon steken deur
oewen kiel?"
„Nou, Opa!"
't Jonk had 'nen snor van zweetkralekes,
die daauwden langs z'nen jongen, rooien
mond. En uit den breejen slagschaduw van
zijnen strooien hoed fonkelden, veul zwar
ter, de glanzende oogkrieken. Donker plak
te z' nen kiel op de al vierkantige schou
wers.
„Waart ge nou nog maar op Kostschool,
fee? Dan lagde nog te pitten, op de koele
beschauwde slaapzaal!"
Een oog kneep is dicht en t ander oog
yroeg of ik 't „hier had."
„Voelt ge de zon steken, onder oew vel?"
„Kommaaraf!"
„En ziet ge die staalwltte locht?"
„Oem."
„Ziet ge dleën werl van hitte over ons
land dansen?"
„Net kleine muggies!"
„Sjuust!"
.Luister nou goed! Zie, daar in t zuiën,
witter nog dan de locht, daar staat 'n
klein wolkske. Nóg heb 'k gin volle zeker
heid, maar 't kan 'n „donderkopke" worden"
„HèAh!" Z'n oogen wierden twee keer
glanzender en grooter! „Fijn, opa!"
„Gaat nog al, manneke! Want 'k heb nie
geren regen op ons hooi...!"
Twee natte rimpels tusschen z'n wenk-
braauwen trokken nadenkend over 't klam
me blanke voorhoofd. En hij keek naar
den hittedans in de trillende locht. Naar 't
wije, wije witte wolkske, dat naauwelijks
te bespeuren was in de blinkend-witte loch-
ten.
„Ge hebt gezwommen van den mergen?
„Tuurlijk!"
„Hoe was 't water?"
„Lauw!"
„Was 't werm?"
,,'t Waswerm, Ja"!
„Sjuust! We zitten hier temidden van
de bosschen. En bosschen trekken 't onweer
aan. De kansen op 'n kledder-, bliksem- en
donderbui zijn dus groot!"
Nadenkend knikte-n-ie.
„Nou hebt ge veul kans, Dréke, als ik
straks onderweugen ben, mee den groenten-
wagel, dat de bui loskomt. Vroeg in den
middag."
„Wat moet ik dan doen. Opa?"
„Sjuust! Begrepen! Ge mot dan iets
doen!
Ge stuurt 't volk naar den hof. Grootmoe
der exerceert er daar wel verder mee.
Gij blijft, als ge durft, op 't veld, daar
in dat stalleke en ge houdt oog op 't vee.
Als 't schrikt zou 't somtijen in d'akkers
gaan draven!" n
„Pak ik Bles en 'k jaag ze terug!
„In orde! Na de bui komt 't volk van
eigens terug. Vaneigens? Trui!!"
„Jawel."
Dan laat ge al 't afgeslagen. gras
spreien en keeren. Is 't bovenop droog, weer
keeren. En 't nieuwe hooigras laat ge tel
kens spreien! Drijft de buit den kant van
Antwerpen uit, dan hoeft ge nikk te doen,
dan te onthouwen deus onderricht in weer-
veurspelling. En nou weer aan den slag!"
Daar ging ie, de zeis locht over den
schouwer, den hoed schuin achterover, d'
Armen bloot, blinkend bruin, de pilosche
broek mee 'nen riem vast om de heupen.
'Nen volwassen kearel gelijk
„Dré!"
„Opa?"
„Valt t mee?"
„Nee"!
„Kunt ge d'anderen bijhouwen?"
Hij lachte 'ns mee 'n bietje minachting
om z'n eigen.
,Hebt ge niks te vragen meer?"
„Wat moet ik doen, mot die blaar hl m'n
pooten?"
„Net doen of ge ze nie ziet. Veurbij loo-
pen! Is 't overmorgen 'n plek heeltl"
„Jaa?"
„Vast!"
Toen knlpte-n-ie n oogske en ti paar mi
nuten later sloeg ie den zwaren stok mee
den zilveren sikkel verbeten en kloek deur
't stugge gewas.
Het ketste de zon op de propere kelen
van 't ouwe stedeke. Straks vlakten de
schaduw in de witte straten. Aan den punt
van den hoogen toren zat 'nen witten, ron
den wolk gestoken, lijk 'nen blommigen
patat aan 'nen vork.
De locht was blaauwer nou en rag
van wolken witsel hing als 'n voile veur
de zon. 't Windeke wierd dunner, lochter!
En in 't Noorden, daar achter dieën grooten
tQren, zag ik meer vam die patatwolken.
Draaide ik me om, ja t Wolkske in
't Zuien was' ook nie meer zoo wijd weg!
Scherper en ronder, grooter óók, kwam 't
naar Ulvenhout.
Ik spoeide me van klant tot klant, deur
de broeiwerme straten, die stiller dan an
ders waren. Stil van de hitte, waarin 'n
groote autobus, te breed eigenlijk veur de
smalle straat, 'n vlaag van wermte veegde
langs oewen nek.
't Stedelijke filmke van 't gewone ver
tier, draaide langzamer af. Trager ging 't
leven in deuzen Zomerdag. Den slagers
jongen floot z'n leste radiomopke nie,
maar stampte traag de plompe mandfiets
deur den stroop der hitte. Op 't hoogst
stond de zon en in m'nen schaduw was
ik 'n klein, gedrongen keareltje. Tenminste,
als er schaduw wés!
Want dikker wierd den wolkentule veur
de zon. die lijk 'nen zilverglazen bol deur
den hemel dreef, die boven m'nen kop
nog blaauw, maar aan 't Zuien loodkleu
rig was.
Gelukkig, ik most vertrouwen op m'nen
compagnon. Op m'nen Dré III, die daar,
wijd weg, in de velden, tusschen 't kloeke
volk 'n oog in 't zeil hield. Plazierig ge
dacht!- Trui kost heur gangske gaan op
den hof. Daarbuiten „liep" t! Ik kost
m'nen gang gaan onder de klanten, thuis
en in de velden „liep" 't! En bij één van
m'n klantjes, die 'nen sigarenwinkel drijft,
kocht ik 'n pakske bokkies veur m'nen
kleinen bedrijfsleider, die al van vier uren
af deuzen mergen, in 't touw was! Ver-
nolle, dan mocht ie toch ten avond, onder
den notenleer wel 'n paar bokkies weg-
smoren „net-als-opa", wat altij nog z'n
grootst plariër is..!!
Zwaarder begost den dag te wegen op
eerde en alle schepsels.
Den schaduw van lagere wolkenstape
ling hing over de weareld.
M'n handen wierden bovenop klam van
d'hitte, die lijk ovenwermte tusschen de
straten krinkelde.
Heel wijd weg rommelde de locht. En
gin windeke viel te bespeuren!
De natuur leek toegedekt mee 'n wollen
deken.
En als ik teugen drieën op huis aan
ging berst.e 'nen eersten bliksem deur de
dikke locht, die efkens vol van wolken-
teekening stond.
'Nen verren donder rommelde lang en
traag over de stilte van den Zomermiddag,
die te smoren lag in 'nen duisteren oven.
Toen leek 'n windvlaag op te flieren
van den grond en dikke stuifwolken
„rookten" in de volle bladkruinen van 't
geboomt.
Blaauw als' gif smee 'nen volgenden blik
sem even 't licht uit m'n oogen weg.
En knallend beukte den donder d'eerde
tot schuddens. Angstig blafte Blek onder
den wagel. Maar als ie m'n stem hoorde,
was den goeien beest weer gerust. Druppen,
wijd uit malkaar, kledderden spattend op
de droge wegels. Eénen zoo 'nen drup viel
op m'n hand mee de zwaarte van „iets"
van de veugeltjes...!
Bloedstremmend snee weer 'n bliksem
straal als 'n vlem deur m'n zielement en den
donder die volgde, leek te botsen op m'n
schouwers. Opgestoken wervelwinden zwiep
ten deur de zware bladkruinen en toen
Goddank, de bui viel leeg!
Ginnen veugel, gin levend wezen was te
bespeuren van hende of verre.
Werm was 't water, dat van den hemel
klatste.
„Slechts uitgezocht", zee ik in m'n eigen,
denkende om den hooi-oogst. Maar jah!
't volk was afgesproken, 'k Moést van den
mergen wel laten beginnen, al had ik deu
zen omkèer al gezien bij 't krieken van den
dag. Toen de zon in vlammen opkwam!
In stralen zeeg den regen neer. Ik voelde
hoe aan m'n broek getrokken wierd, deur
't gewicht van water!
En elke straal, ze fontelnde weer óp, op
't zwarte, glimmende zeil over mijnen wa
gel. Maar daar kwam lucht! Lucht om vrij
te asemen. En 't waterallee, dat smékt
op m'n vel! Dat spetterde over de ^ge's,
dat kledderde en schuimde in t volle ge-
boomt, dat klalste neer mee duvelsch ge
weld. Ilat ruischte, dat schuimde, dat tier
de cn stroomde, dat klukte en klokte. dat
klatste over d'eerde op 't gewas, op de Mau
in fluitend en suisend en slissend lawijt.
Maar zwakker wierd 't gebliksem en gedon
der, wijer weg spoeide 't van Ulvenhou
gejaagd deur de lochten!
Ik róók 't water, da k er honger van
kreeg. En altij viel 't neer, als uit volle
kuipen, droop 't over m'nen rug, biggelde
't over m'nen kop, koelde t m n knoken
ze gesmeerd wierden mee den zachtsten en
geurigsten balsem.
De landerijen lagen verlaten van volk.
Verlaten onder den smakkenden regen, ais
achter gordijnen.
Maar in de verte, midden in t land, daar
zag ik 'n vaag silhouet van 'nen ruiter die
mee z'nen hoed 't peerd aanspoorde tot draf.
En ik voelde naar de bokkies! Als ze
maar nie nat waren!
Na'n uur straalde n zon fier deur den
gewasschen buiten. Nog hoorde-n-ik t over
tollig water lekken en druipen van daken
en kruinen, 't Smakelijk wegklukken deur
volle goten. Maar den drogen eerde zóop,
zoop mee volle teugen, want ochirre, amico,
we lagen hier in 't zand zoo droog!
En 's avonds, na 'nen dag van zestien zwa
re uren, als we mee z'n drieën zaten te be
komen onder den uitgedrupten notenleer, de
ondergaande, roskoperen zon, groot als n
wagelwiel, veur weinig uren maar, ging
wegzinken achter de bloeiende, sprankelen
de eerde, waarin den dag ros nagloorde en
versmeulde in de tinten van 'n doovend sin-
telvuur, dan hebben we daar gelukkig en
moei met malkaar zitten zwijgen, alleen nog
maar wachtend op den slaap, dien we rap
vinden zouwen in de zachte koelte van de
geblijkte lakens!
't Was 'nen straffen, maar nen schoonen
volzomerschen dag, dien 'k mee volle teu
gen leeggedronken heb, tot t lekkere, prik
kelende koolzuur zachtjes deur m'nen neus
gaten plofte.
'Nen dag, die verlangen dee naar den
volgenden dageraad, mee zijnen daauw,
zijn geuren van hooi, zijnen flonker van
licht en van lieve leven!
'Nen dag was 't, mee 'nen duidelijken
keurstempel er op, van Onzenlievenheer Zijn
beste merk!
Maar nou schei 'lc eraf.
't Was vandaag ook weer veul druk!
Veul groeten van Trui, van m'nen Com
pagnon, en als altij gin horke minder van
oewen t-a.v,
DRé.
ZONDAG IS JUNI 1937.
Hilversum I.
8.80 NCRV. 9.80 KRO. 5.05 NCRV. 7.45—
11.80 KRO.
8.30 Morgenwijding van het Leger des Heils.
9.80 Gramofoonmuziek,
10.00 Hoogmis.
11.45 Gramofoonmuziek.
12.00 KRO-orkest.
12.45 Nieuws over de a.s. Radio-Missiedag.
12.50 Gramofoonmuziek.
1.00 Boekbespreking.
1.20 De KRO-Melodisten en solist.
2.00 Godsdienstonderricht voor ouderen.
2.30 Gramofoonmuziek.
2.40 Relais Koloniaal Programma.
3.00 Het KRO-orkest en Gramofoonmuziek.
4.00 Zanghulde van de Amsterdamsche Jood-
sche Jeugd (Gr.pl.),
4.15 Ziekenlof.
4.55 Sportnieuws.
5.05 Geref. Kerkdienst. Hierna: Gewijde mu
ziek (Gr.pl.).
7.45 Sportnieuws.
7.50 Causerie „Inlandsche Hulp bjj het Mis
siewerk".
8.10 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.25 De KRO-Melodisten en solist.
8.50 Gramofoonmuziek.
9.10 De KRO-Melodisten.
9.30 Gramofoonmuziek.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Epiloog.
11.0011.30 Esperantolezing.
Hilversum IX.
8.55 VARA. 12.00 AVRO. 5.00 VARA. 6.30
VPRO. 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gramofoonmuziek.
9.00 Postduivenberichten,
9.05 Tuinbouwpraatje.
9.30 Gramofoonmuziek.
9.45 Lezing „Van Staat en Maatschappij",
10.00 Het Hartvelt-kwartet.
10.45 Declamatie.
11.05 „Fantasia" en Gramofoonmuziek.
12.00 Orgelconcert.
12.10 Het schilderij van de maand.
12^30 Gramofoonmuziek.
12.45 Kovacs Lajos' orkest.
1.30 „De Luchtvaart in en over Indië", Caus
I.50 Gramofoonmuziek.
2.00 Boekenhalfuur.
2 30 Mannenkoor „Zanglust".
3X0 Residentie-orkest en soliste. (In de pauze.
Declamatie)
4.30 AVRO-Dansorkest.
4 55 Sportnieuws ANP.
5.00 Arbeiders-Muziekvereentging „Oefenine
kweekt kennis" en Gramofoonmuziek,
6.00 Sportpraatje.
6.30 „Zij die in September gaan studeeren"
causerie.
6.45 Nedrd. Herv. Kerkdienst.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Residentie-orkest en soliste.
9.15 Radiojournaal.
9.30 Causerie.
9.40 Het Omroeporkest, Glno Bordin's Gitaren
ensemble en solisten.
II.00 Berichten ANP. Hierna AVRO-Dans-
orkest.
11.4012.00 Gramofoonmuziek.
MAANDAG 14 JUNI 1937.
Hilversum I.
NCR V-Uitzendlng.
8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde muziek
(gr.pl.).
8.30 Gramofoonmuziek.
9.30 Gelukwenschen.
9.45 Gramofoonplaten.
10.30 Morgendienst.
11.00 Christ. Lectuur.
11.30 Christ. Friesch halfuur.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.30 Orgelspel.
1.15 Gramofoonmuziek.
I.40 Pianokwartet „Die Haghe".
3.00 Wenken voor de keuken.
3.30 Gramofoonmuziek,
3.45 Bijbellezing.
4.45 Bas en piano.
5.45 Gramofoonmuziek.
6.30 Vragenuur.
7.00 Berichten.
7.15 Vragenuur,
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP. Herhaling SOS-Ber.
8.15 Tenor en orgel.
9.30 Momenten uit de geschiedenis van
Leeuwarden, oauaerie.
10.00 Berichten ANP.
10.05 Christ. Gemengde Zangvereeniging „De
Harpe Davids".
10.45 Gymnastiekles.
II.0012.OO Gramofoonmuziek.
11.0012.00 Gramofoonmuziek.
Hierna: Schriftlezing.
Hilversum H.
Algemeen Prograrrmw», verzorgd door de
AVRO.
8.00 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 De Groninger Orkestvereniging en
gramofoonmuziek.
12.00 Kovacs Lajos' orkest en orgelspel,
2.00 Omroeporkest en soliste.
In de pauze: Declamatie.
4.30 Meesterwerken van de Fransche Toon
kunst, causerie.
5.30 De Koninklijke Marine-Kapel en gr.pl,
7.00 Declamatie.
7.30 Cello en piano.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Gramofoonmuziek.
8.30 Concertgebouw-orkest en soliste.
9.30 Radiotooneel.
10.20 Gramofoonmuziek.
11.00 Berichten ANP, Hierna tot 12.00
AVRO-Dansorkest.
ï?a ioiwJi'sa/yondS
tot 1I, uur vóór zonsopgang
zijn geluidssignalen verbo
den: knippert dan met de
koplichten als attentiesein!
GELUIDSSIGNAAL VERBODEN
31.
„En u bent van dezelfde opinie als Addison?"
Jury bood haar een sigaret aan, gaf haar
vuur en antwoordde ook met een vraag: „Stelt
U dan zoo weinig vertrouwen in mij
„Wij zijn beiden vreemden voor elkander,
maar moeten vreemden steeds vijanden zijn?"
„Niet allen en misschien niet altijd. Bij ons
echter wel meestal. U weet- voor welk doel
ik hier ben en u weet ook, dat het daarbij
mijn plicht is goed op te letten met wie ik
converseer. Toen we elkander leerden kennen,
gebeurde er juist een klein avontuur, niet on
gewoon voor rnjj en enerveerend evenmin.
Toen wij over dat voorval spraken, bemerkte
ik, dat u weliswaar met die mevrouw Jeffers
niets uitstaande had, maar ik bemerkte even
eens, dat u iets van haar en haar beroep
wist. Ondanks dat heb ik u toch veel over
mijzelf verteld. Ondanks dat heb ik ook geen
oogenblik geaarzeld u over Larker te infor-
meeren en ook in de toekomst zal ik probee-
ren alles te doen, wat in mijn macht staat,
om u uw taak te verlichten. Ook dan, wan
neer ik die taak niet zal kennen."
Hij vermeed het Esther aan te zien, terwijl
het meisje nog slechts een oogenblik aarzelde,
voor zij hem over de tafel heen de hand toe
stak, die hij met een stevigen handdruk vast
hield. Nu ontmoetten hun blikken elkander
en Esther Raleigh haalde diep adem, voor zij
begon:
„Ik weet, Jury Jagainoff, dat ik openhartig
kan en moet spreken. Addison heeft gelijk.
Ik hen niet hier om in Februari berichten uit
de society voor de „Welt" te schrijven. De
Engelsche montaan-industrieelen willen hun
bedrijven moderniseeren en een groote chemi
sche industrie opbouwen."
Zagainoff knikte zwijgend.
„Zij willen met de Duitschers samènwerken
om een groot, stevig gesloten front te stich
ten. Duitschland is op dit gebied in Europa
toonaangevend en de concurrentie van Ame
rika beteekend voor Engeland een verschrik
kelijk gevaar. Het gaat om de voorbereiding
tot de bepaling der houding tusschen Europa
en de Vereenlgde Staten."
Zagainoff schudde glimlachend het hoofd en
verzocht Esther voort te gaan, wat zij deed,
doch tamelijk verbaasd.
„Mijn berichten hebben dus ook op deze
zaken betrekking en hoewel ik slechts inder
daad niet anders dan een journaliste hen,
meen ik toch te weten, dat het in Duitsch
land niet uitsluitend particulieren zijn, die
zich voor mijn bezigheid interesseeren."
Zij zweeg en keek naar Zagainoff, die zich
met de hand over zjjn gezicht streek, alsof hij
een sluier of een spinneweb weg wilde wis-
schen.
„Geloof je werkelijk, dat dit front uitslui
tend tegen Amerika gericht zal zijn?"
„Denk je aan Rusland?"
„Dat denk ik niet, maar ik weet het vol
komen zeker. Ken je de United Service for
Press Information?"
Esther werd doodsbleek, zoo bleek, dat
Jury opsprong, daar htj dacht, dat zij het vol
gende oogenblik in zwijm zou vallen. Maar zij
werd zichzelf snel weder meester, keek hem
met een vertwijfelden glimlach in de oogen
aan en zelde slechts zacht: „Ik werk ook voor
Selfride.
Een lange pauze volgde. Zagainoff was weer
gaan zitten en had een versche sigaret aan
gestoken. Esther keek met een halven, door
tranen verduisterden blik naar hem. Wat
zou hij nu wel van haar denken Na deze be
kentenis zou een onbevangen omgang wel
niet meer mogelijk zijn; elke gemeenzaam
heid werd door deze openbaring vernietigd.
Er waren twee werelden. Zij leefde in de eene,
die de andere beloerde, bedreigde en zou
willen vernietigen, zoodra de omstandigheden
dit maar zouden veroorlooven. Zagainoff ver
tegenwoordigde de andere, die in den strijd om
het bestaan tot alles bereid moest zijn en zon
der iets te ontzien ook tot alles bereid was.
Esther zag haar overbuur angstig aan. Daar
zat de man, wat den letterlijken afstand be
treft nog geen meter van haar verwijderd en
nu door slechts een paar woorden in een
onbereikbare verte geplaatst. Daar zat hij en
rookte in gedachten verzonken en af en toe de
glinsterende glazen aanhangsels der lampen
boven hem bekijkend en de verdere versierin
gen van het mondaine vertrek. Zij waagde het
niet zijn zwijgen te verbreken. Het was Zagai
noff, die met een snel besluit, zijn pas aange
stoken sigaret uitdrukkend, zich tot haar
richtte.
„Ben je vaste agente van de United Service?"
„Neen. Selfride heeft zich door bemiddeling
van Hardley met mjj in verbinding gesteld,
met het doel, dat we onze informaties zouden
uitruilen. Hij was het, die mij over mevrouw
Jeffers onderrichtte. Daarvoor wil hij alles van
mij vernemen, wat ik voor mijn eigen berichten
niet gebruiken kan".
„Het gewone begin. Een manier, die tegen
over argloozen maar zelden faalt. Heeft hij je
ai materiaal over den een of ander gegeven?"
„Jawel. Hij gaf portretten van de familie
PattersonJeffers, foto's met aanteekeningen
op den achterkant, waaruit blijkt, wie zij zijn
en wat zij willen".
„Hm zeer interessant. Het schijnt dus
toch te kloppen, dat de Amerikanen ener
gieker dan de laatste jaren tegen de Britsche
spionnage willen optreden. Wel handig, om de
agenten in een derde land aan den beul. over
te leveren. Dus verder heb je nog geen op
drachten van Selfride gekregen?"
„Neen."
„Zul je je ook tegen Rusland laten gebrui
ken?"
Esther schudde het hoofd en keek Zagai
noff met een smeekenden blik aan. Htj glim
lachte. Het was een teedere, afwezige glim
lach, die in zijn oogen oplichtte, zonder een
trek van zijn gezicht te doen veranderen. Het
was slechts de echo van een glimlach, maar
op een onverklaarbare wijze troostte het
Esther toch en maakte het haar geruster.
Jury ging voort:
„Al gebeurt het ook vandaag of morgen
nog niet, vroeger of later zal men zooals
trouwens vanzelf spreekt, probeeren je tegen
Rusland in te nemen. Je bent je er toch van
bewust, dat door den tijd je Duitsche positie
hoe langer hoe meer tot dekmantel zal dienen
voor je werk voor het United Service? De
Amerikanen zullen je in Engeland als stroo
man gebruiken. Ze zullen je ook in Frankrijk
gebruiken ze zullen je steeds, daar kun je
gerust op vertrouwen, voldoende materiaal ge
ven om je voor je Duitsche lastgevers onont
beerlijk te maken. Maar Selfride zal geen se
conde aarzelen je te laten vallen, zoodra..."
Zagainoff brak zijn woorden af en haalde de
schouders op. Esther zat bewegingloos tegen
over hem. Wat zou er nu volgen? Zij hoorde
als uit een grooten afstand zijn kalme stem:
„Stel je voldoende vertrouwen in mij óm
nog meer te wagen? Ik wil niets weten van
alles, wat er nu gebeurt, maar zoodra het
zaken betreft, die Rusland raken, wil 1e md
dan...?" J J
Esther antwoordde i^pt. Zij voelde zich on
uitsprekelijk alleen en verlaten en ook dat ge
voel van door een net omgeven te zijn was er
weder, maar dezen keer wist zjj, dat het niet
slechts een gevoel was. Zij was gebonden, red
deloos geboeid en niet in staat om ooit weer
vrij over zichzelf te kunnen beschikken Het
was volkomen onverschillig, weike beslissing
Si m f Z°U nemen' 0f ziJ' Zagainoff iets
beloofde, dan wel zijn verzoek afwees, op haar
weg terugkeeren kon zij toch niet óieer Als
men haar naar Rusland zond zou zii bii een
afwijzen der Russische voorstellen verloren
zijn. Maar als zij ook nog voor de Russen
ging werken, moest vroeg of laat het oogen
blik aanbreken, dat Selfride of Mersheim, ot
iemand anders haar spel doorzag, en zö MXL
eveneens verloren zijn. Zij was in leder geval
verloren.
Esther sloeg haar oogen op. Jury keek haar
stil aan, zoo, alsof zij haar gedachten hardop
uitgesproken had. Hij knikte als ter bevesti-
ging.
„Weet je hoe men zich tegenover agenten
pleegt te gedragen? Men gebruikt hen.
zijn waardevol, zoolang zij met hun leven als
inzet onontdekt blijven. Men laat hen vallen,
zoodra zij zich te ver wagen en vernietig
hen, zoodra zij voor de eigen partij gevaarlij
worden. Dat is het groote gevaar. Bij P
voorwaarts gaan kan men voorzichtig r-P
men kan zijn aftocht dekken, men kan in elke
phase van den strijd tegen den tegenstander
opgewassen zijn en hem in alle bekwaamheden
evenaren. Maar men is hulpeloos, wanneer
men door de eigen partij, door zijn e'ge®
vrienden lastgevers onverwacht door mid"
van verraad opgeruimd wordt. Weet je,
men in zulke gevallen te werk gaat?"
Esther schudde sprakeloos het hoofd
trachtte een drogen snik, die haar dreigde t
doen stikken, te bedwingen.
„Het is doodeenvoudig. De agent ontvang
de een of andere opdracht en tegelijkertijd
verraadt men hem aan de centrale der con
tra-spionnage van den staat, waar men
heen zendt. Op deze wijze wordt ieder sPan_'
daal in het eigen land vermeden en het eP
ruimen van een ongewenschten medewet
volgt even prompt als zeker. Dit is de geW°n
weg van den agent. Zoo zijn de voorwaarden
van den heimelijken strijd, die zonder oph<"£
den gevoerd wordt en welks front sneller ver
nieuwd kan worden, dan in den openlijken
strijd noodig is. J(j bent nu in de eerste P>
geraakt. Heb je aan een asyl gedacht, was
heen je in den uitersten nood je toevlucht ku
nemen?"
(Wordt vervolgd.)
