Zuivering in
Wit-Rusland
Een nieuwe godsdienst in
PAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De kleine Entente
beraadslaagt
Blum boekt succes
Franco sproeit vuur
over Bilbao
Het Duitsch-Brifsche
contact
Onregelmatigheden
in Wladiwostok?
Dc kabinetsformatie
N.V. WACO - Hoorn
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
DONDERDAG
Geen post meer over de
Russische grens
Verdrag in het nabije
Oosten
Droogte teistert Polen
Koningin onderscheidt Duitschen
Rijkssportleider
Hoogtezon in Duitsche
mijnen
Waarover men op het
internationaal landbouw-
congres spreekt
Weerbericht
DE BILT SEINT:
SPANJE
Vanaf heden Zomerdienstregeling
Onze uitgebreide dienst en
tariefregeling a 5 cent ver-
krijgbaar bij de chauffeurs
HE IDERSCHE COURANT
1 *-
17 JUNI 1937
65e JAARG. No. 8028
Naar uit Minsk wordt gemeld, zijn op
een daar gehouden partij conferentie mede-
deelingen gedaan over een drastische zuive
ring, die in Wit-Rusland ten uitvoer is ge
legd en waarbij hooge persoonlijkheden zijn
betrokken. De oud-pVemier Goloded, de
vroegere volkscommissarissen van landbouw
en opvoeding, en verscheidene leden van
bet centraal comité der communistische
partij, zijn gearresteerd. Naar men beweer
de, bestond er een geheime Trotzkistische
organisatie, voor het bedrijven van spion-
nage, en sabotage, die minstens 45 „volks
vijanden" omvatte, en o.a. voorbereidingen
had getroffen voor de vernietiging van het
yee en de oogsten.
Postverkeer gestaakt.
De Poolsche bladen berichten, dat sedert
gisteren geen brieven of kranten uit de
Sovjet Unie de Poolsch-Russische grens zijn
gepasseerd. De „Kurjer Warszawski" ont
kent, dat de spoorwegverbindingen tusschen
Polen en de Sovjet Unie zijn verbroken.
„Hetgeen wel waar is", zoo schrijft het
blad verder, „is dat de Russische kranten
niet zijn aangekomen en dat het aantal
Russische grenswachten is vermeerderd".
De afzettingen.
De raad van volkscommissarissen te Mos
kou heeft Stanislas Stroemilien, adjunct
directeur van het centrale bureau voor de
economische en sociale statistiek, van zijn
functie ontheven en vervangen door Michiel
Tsagoeria. De directeur van het bureau
was onlangs afgezet.
ONGEREGELDHEDEN TE
WLADIWOSTOK?
Kapitein luitenant ter Zee Iwan Kiroyef,
de assistent-marine-attaché van de Sovjet-
Russische ambassade, die uit Wladiwostok
naar Tokio is vertrokken, deelde aan de
pers mede, dat hem niets bekend was om
trent ongeregeldheden te Wladiwostok, noch
wist hij iets over de geruchten over een
arrestatie van Joernef en Karakhan.
De correspondent van de Nichi Nichi
Sjimboen te Hsinking heeft aan zijn blad
bericht, dat niets met zekerheid bekend is
omtrent den toestand te Wladiwostok. De
stad is geheel geisoleerd.
De correspondent heeft evenwel den in
druk dat in de stad iets buitengewoons voor
valt. Reeds eenigen tijd waren de betrek
kingen tusschen het Roode leger en de Gpoe
gespannen.
De hand aan zichzelf geslagen
De Voorzitter van het Centraal executief-
Comité van de Wit-Russische Sovjet-repu
bliek, Tsjerwiakof, heeft gisteren op grond
van persoonlijke familieaangelegenheden de
band aan zichzelve geslagen.
Amerikaansch bezoek aan Wla
diwostok.
De Amerikaansche admiraliteit heeft me
degedeeld, dat de kruiser „Augusta", het ad
miraalschip van de Amerikaansche vloot in
het Verre Oosten, vermoedelijk binnenkort 'n
officieel bezoek zal brengen aan Wladiwo
stok. Men beschouwt dit als een vriend
schappelijk gebaar ten aanzien van de Sov
jet-Unie,
Rusland en Engeland ervan in
kennis gesteld.
b>e Turksche minister-president Ismet Ino-
hu heeft in de volksvertegenwoordiging het
ontwerp van het Oostelijk verdrag tusschen
iran, Irak, Afghanistan en Turkije inge
vend. Op het oogenblik is dit verdrag door
nne staten geparafeerd, terwijl de naaste
buren van deze statengroep, Engeland en
de Sovjet Unie, ermede in kennis zijn ge
steld.
De reis van Rüstü Aras naar Bagdad en
Jeheran staat evenwel in geen verband met
dit verdrag.
Te vroeg rijpe oogsten en branden.
De droogte, die in een groot gedeelte van
ven thans reeds twee maanden duurt, be
rokkent den landbouw aanzienlijke schade.
Det graan, het fruit en de groenten zijn te
*r°eg rijp, in verband waarmede men slecn-
e oogsten vreest.
De droogte werkt bovendien het uitbreken
branden in de hand. Dinsdag hebben
"een reeds in de provincie Posen negen
r^Hdcn gewoed, die in de dorpen groote
bnade hemmen aangericht.
WAAROVER VON NEURATH TE
LONDEN KOMT SPREKEN.
De twee voornaamste punten van bespre
king van het onderhoud, dat de ministers
Eden en von Neurath zullen hebben, zijn
het terugtrekken van de buitenlandsche
vrijwilligers uit Spanje en de veiligheid
van de controleerende oorlogsbodems. Dit
wil evenwel niet zeggen, dat de overige
vraagstukken, zooals het Westelijk verdrag
of de toestand van de Donau-landen niet
zullen worden besproken. Voor de Engel-
schen is echter de oplossing van het Spaan-
sche conflict het voornaamste punt.
Zonder twijfel verwacht men, dat de
Britsch-Duitsche besprekingen kunnen bij
dragen om Italië er toe te brengen zijn
vrijwilligers terug te roepen.
In Britsclie diplomatieke kringen wijst
men er op, dat hier geenszins sprake is
van het betreden van het terrein van de
niet-inmengingscommissie, doch alleen van
een poging de werkzaamheden van dit or
gaan te bespoedigen. Verder verklaart men,
dat Frankrijk on de hoogte zal worden
gehouden van alles wat tusschen de beide
ministers van buitenlandsche zaken zal
worden besproken.
Ten aanzien van het Westelijk ver
drag. bereidt de Britsche regeering
een nota voor, waarin zij de tot nu
toe gewisselde documenten samen
vat. Vermoedelijk wil Eden dit
document eerst aan von Neurath
laten zien, alvorens het te verzen
den. Men beschouwt dit document
in Britsche kringen als een goeden
grondslag voor verdere besprekingen.
Men hoont in Britsche kringen, dat door
deze besprekingen zoowel de Locarno-
kwestie als de Spaansche kwestie in de
goede richting zullen worden gestuwd.
Baron Von Neurath.
Von Neurath op 23 Juni te Lon
den.
Van Britsche officieele zijde wordt mede
gedeeld, dat de rijksminister van buitenland
sche zaken, baron von Neurath, die op 23
Juni te Londen wordt verwacht, de gast dor
Britsche regeering zal zijn. Er is nog geen
definitief program van ontvangst opgesteld.
Italiaansch oordeel over de reis
van Von Neurath.
Te Rome beschouwt men het bezoek van
den Duitschen minister van buitenlandsche
zaken von Neurath aan Londen als de be
kroning van zijn bezoeken aan Rome, Bel
grado, Sofia en Boedapest. Ook acht men
het een stap voorwaarts naar de samenwer
king van de vier westelijke mogendheden,
welke reeds een feit is geworden bij de over
eenkomst van 12 Juni inzake de controle
in Spanje en de terugkeer van Italië en
Duitschland tot de nict-inmengings-commis-
sie.
Men is in Italiaansche kringen dan ook
niet bevreesd, dat de reis van Von Neurath
de as Rome-Beriijn zal breken. Deze is ster
ker dan ooit en ieder initiatief en iedere
vooruitgang van de Duitsche diplomatie, is
een initiatief en een vooruitgang van Italië.
CHRISTELIJK DOGMA ALS JOOD-
SCHE UITVINDING BESCHOUWD.
De Deutsche Nationalkirche zal in
den vervolge opgenomen zijn in de
reeks ofiicieele door den Duitschen
Staat erkende godsdiensten.
Deze nieuwe kerk is gesticht door
Arthur Dinter, een der oudste le
den der N.S.D.A.P., die machtiging
gekregen heeft uit de partij te treden
om zich geheel te kunnen wijden aan
zijn theologische studiën en zijn
apostolaat.
De Deutsche Nationalkirche heeft zeer
vage betrekkingen tot het christendom: zij
stelt als religieuse waarden het bloed, de
genade en de openbaring van den panthe-
istischen God aan iedere menschenziel. Zij
verwerpt de begrippen der verlossing en ie
der christelijke dogma, dat zij als een jood-
sche uitvinding beschouwt.
Zij erkent echter de onvergelijkelij
ke waarde van den persoon Christi,
doch beweert, dat deze Germaansch
arisch is.
Volgens de Deutsche Nationalkirche is de
leer van Jezus vervalscht door de Joodsche
opstellers der evangeliën, zooals den Rab
bijn Paulus, die den titel van apostel zicli
wederrechtelijk heeft toegeëigend.
Dinter heeft de evangeliën opnieuw ge
schreven, waarbij hij onder den traditionec-
len tekst gezocht heeft, wat volgens hem
van zuiver arischen oorsprong is.
De Deutsche Nationalkirche staat dus
tusschen de groep van nationaal-socialis-
tische Duitsche Christenen en de religieuze
Duitsche groepeeringen als die van Luden-
dorff, de Duitsche geloofsbeweging e.a., die
zelfs zoo ver gaan, in de wouden de riten
van den ouden Wodangodsdienst tot nieuw
leven te roepen.
Duitsche priesters door den Paus
ontvangen.
ZH. de Paus heeft gister 34 pasgewijde
priesters van het Duitsch-Hongaarsch colle:
ge te Rome in audiëntie ontvangen. Hij
sprak hen in het Duitsch toe:
Wij zijn zeer verheugd", zoo zeide de
Heilige vader o.a., ,dat gi.i uw apostolisch
werk in uw land gaat volbrengen in een tijd,
waarin de Duitsche landen een bijzonder
apostoliaat noodig hebben. Hier woedt een
blinde strijd tegen God en de kerk van
Christus". Vervolgens gaf de paus hun zgn
zegen.
Minister vr.n Lidt de Jeude bij
de Koningin, de heer Goseling
en mr. Steenberghe bij dr. Co-
lijn.
H.M. de Koningin heeft gisteren in audiën
tie ontvangen Jhr. Ir. O. C. A. van Lidt de
Jende.
Dr. Colijn ontving den heer Goseling, voor
zitter der R.K. Tweede Kamerfractie, terwijl
mr. Steenberghe een tweede bezoek bracht
aan den kabinetsformateur.
Gistermorgen heeft de katholieke Tweede-
Kamerfractie een vergadering gehouden.
Persstemmen.
Mr. Joekes, leider van de vrij-zinnig-de-
mocratische Tweede Kamerfractie, heeft in
het partij-orgaan der V.D. gezegd, dat het
wenschelijk ware geweest in de eerste plaats
na te gaan of een zoodanig program voor
de komende jaren kon worden ontworpen
dat daarvoor medewerking ware verkregen
van alle grootere partijen, die zich op demo-
cratischen grondslag stellen, derhalve ook
van de S.D.A.P. De verschillen op staatkun
dig gebied tusschen die partijen zijn niet
van dien aard. dat bij voorbaat zoodanige
samenwerking onmogelijk moet worden ge
acht.
De Maasbode vat op deze uitlating vlam:
In abstracto kan men alles verdedigen,
maar een ieder weet, aldus het blad
dat de rechtsche fracties er in de huidige
omstandigheden niet aan denken, 'n kabi
net te vormen met medewerking van de
S.D.A.P. De heer Joekes kan met name dan
aan de katholieken niet euvel duiden, dat
zij nu niet doen, wat de vrijzinnig-democra
ten in de moeilijkst denkbare omstandighe
den, nl. in 1935. aan prof. Aalberse wei
gerden.
Er is een rechtsche meerderheid: deze be
hoort de regeeringsverantwoordelijkheid te
dragen. Met wil ons voorkomen, dat de on
derhandelingen voor de tegenwoordige om
standigheden rijkelijk lang geduurd ^hebben
en dat noodeloos rekken vermeden moet
worden, aldus het blad.
Benoemd tot Groot-Oificicr in de
Orde van Oranje Nassau.
Het heeft H.M. Koningin Wilhelmina be
haagd den Duitschen Rijkssportleider Hans
von Tschammer und Osten, in zijn kwali
teit van voorzitter van het Duitsch-Olym-
pisch Comité, te benoemen tot Grootofficier
in de orde van Oranje Nassau.
De Nederlandsche gezant, Mr. C. Ridder
van Rappard, overhandigde den rijkssport-
lcider de versierselen dezer onderscheiding.
Als tegemoetkoming voor het werken on
der den grond zullen op voorstel van het
Duitsche arbeidsfront in de Duitsche mijnen
hoogtezonbestralingsgangen worden inge
richt. De mijnwerkers zullen op weg van de
waschgelegenheid naar de kleedkamers door
deze gangen, die een lengte van dertig me
ter hebben, met lioogtezonnen bestraald
worden.
In de sectie van de landbouw-
coëperatiën van het Internationaal
Landbouwcongres, dat heden te
Scheveningen geopend is, zullen de
volgende onderwerpen worden be
handeld:
1. De landbouwcoöperaties in een
geordend economisch stelselUwaar-
over gerapporteerd wordt door den
Tsjechischen afgevaardigde Weden.
2. De internationale samenwerking
der coöperaties op het gebied van
propaganda en voorlichting; rappor
teur de heer Hynninen ^Finland).
3. De aanpassing van het land-
bouwcrediet aan de bijzondere be
hoeften van den landbouw en van
de landbouwcoöperatie; rapporten
Louis Tardy (Frankrijk).
Houding tegenover Rusland
wordt herzien.
De Tsjechoslowaaksche minister-president
Hodza, die een bezoek bracht aan Roemenië,
heeft met den minister-president van dat
land Tatarescu te middernacht Boekarest
verlaten om zich voor een ontmoeting met
Stojadinowitsj, den Joegoslavischen minis
ter-president naar Turun-Severin te bege
ven.
In welingelichte kringen te Belgrado
beschouwt men een der belangrijk
ste punten van bespreking de ont
wikkeling in Sovjet-Rusland, die 't
naar de meening van officieele krin
gen te Belgrado noodig schijnt te
maken, dat de drie staten der Klei
ne Entente tegenover Sovjet-Rus
land een gelijke houding aannemen
resp. hun politiek herzien.
Na de besprekingen van Hodza in Boeka
rest, is een communiqué uitgegeven, waar
in gezegd wordt:
De regeeringsleiders der beide Staten
(Tsjechoslowakije en Roemenië) geven
uiting aan hun tevredenheid over de ge
lukkige resultaten der politieke samenwer
king tusschen Tsjechoslowakije en Roeme
nië, die iederen dag vollediger wordt en
die wordt voortgezet in het kader van de
Kleine Entente.
De beide staatslieden bevestigden de
noodzakelijkheid den omvang van den
goederenhandel tusschen de drie staten
der Kleine Entente tot ontwikkeling te
brengen en de economische banden nauwer
aan te halen.
Geconstateerd werd, dat de leve
ringen van oorlogsmateriaal van
Tsjechoslowakije aan Roemenië in
versneld tempo geschieden en dat
de finanieele regeling dezer trans
acties volledig naar wensch ver
loopt.
Voorts werden de gedachtenwisselingen
van Praag hervat over de verwerkelijking
van de zoo noodigc samenwerking tusschen
de Donaustaten en de vreedzame middelen,
die daartoe moeten leiden. Bevestigd werd
de gehechtheid aan het Volkenbondshand
vest, welks beginselen den grondslag vor
men van de samenwerking tusschen beide
landen en van hun betrekkingen met
andere staten. Geen enkele wijziging van
het handvest zal worden aanvaard, 'die tot
strekking heeft verzwakking van het pact
Alleen die wijzigingen zullen aanvaard
worden, die het versterken.
De communisten stemden tenslotte
vóór.
Wij konden in ons blad van gisteren nog
juist opnemen, dat de Fransche regeering
het pleit gewonnen had en de gevraagde
machtigingen om or finantieei terrein te ma-
nipuleeren, van de Kamer had verkregen.
De communisten zijn op het laatste oogen
blik voor het dringend beroep van Blum op
hun medewerking bezweken en hebben voor
gestemd.
Men verwacht echter dat de regeering in
do Senaat op een zeer sterke tegenkanting
zal stuiten.
Verwachting: zwakke tot matige
westelijke tot noordelijke
wind, ged. bewolkt, weinig
of geen regen, warmer.
Verdere vooruitzichten: weinig
of geen regen, geleidelijk
warmer.
Barometerstand hedenmorgen 8 nnr 77.2
TERUGTOCHT DER BASKEN
DREIGT AFGESNEDEN TE
WORDEN.
De laatste linie van tegenstand voor
Bilbao is in handen van de troepen
van Franco gevallen. De troepen vie
len aan na een krachtige voorberei
ding van artillerievuur en een bom
bardement van de luchtmacht.
Alvorens uit Galdacano terug te
trekken, hebben de Basken de spring
stoffenfabriek opgeblazen.
De rechtsche troepen beheerschen
thans den voornaamsten toegangs
weg naar Bilbao, de geheele stad is
thans blootgeseld aan het vuur van
de artillerie niet alleen, doch ook
van de mitrailleurs.
De terugtrekkende Basken hebben te Gal
dacano aanzienlijke schade aangericht. Naar
schatting bedragen de verliezen van de Bas
ken in dezen sector ongeveer tweeduizend
man.
De brigade „Zwarte Pijlen" heeft Plencia
bezet. Op verscheidene plaatsen zijn zij de
Rio de Plencia overgestoken en zij zijp de
monding van de Rio Nervion genaderd.
Gesteund door gemotoriseerde eenheden
konden zij snel oprukken.
De Basken trokken zich over de ge
heele linie spoedig terug, aangezien
de terugtocht op Bilbao dreigde afge
sneden te worden. Om de Rio Ner
vion over te steken hebben de Bas
ken nog slechts de beschikking over
een enkele pont, welke slechts vijf
tien ton kan dragen. De overgang
ligt onder het vuur van de artillerie
der rechtschen.
Een door een rechtsch vliegtuig geworpen
bom heeft de pont van Las Arenas onbruik
baar gemaakt. De Basken hebben thans nog
slechts de beschikking over de spoorwegbrug
van Desertio om terug te trekken. Het ge
rucht doet de ronde, dat zij deze brug zelf
in de lucht hebben laten vliegen.
Hevige weerstand in het Noord
oosten.
De laatste berichten uit Bilbao bevestigen,
dat de Baskische troepen weerstand bieden
ten Noordoosten der stad. Zelfs verzekert
men, dat de Basken er in geslaagd zijn een
tegenaanval te ondernemen in het Noord
oosten langs do kust. Voor Santa Marina en
San Roque konden de hevige aanvallen der
opstandelingen de verdedigingslinie niet
doorbreken. Men rekent uit, dat Bilbao be
schikt over 50.000 man voor zijn verdediging
en men heeft den indruk, dat zij vastbe
sloten zijn te strijden tot het laatste.
Radio Requetes deelt mede, dat de Astu-
rische mijnwerkers alle wegen in de richting
van Bilbao onbruikbaar hebben gemaakt.
In dezen sector zijn dc opstandelingen gis
teren 12 k.m. opgerukt. In den sector van
Galdacano hebben zij San Miguel de Ba-
sain bezet.
Miaja gelooft niet aan een ver
overing van Madrid.
De „Independant Pyrenees Orientales" be
richt, dat generaal Miaja aan den corres
pondent van het blad, Antonio Ramon heeft
verklaard, niet te gelooven, dat de recht
schen Madrid zullen innemen. Niettegen
staande het bombardement door de zware
artillerie acht hij de stad onneembaar.
Alle cabarets, dancings en music-halls te
Valencia zijn op bevel van den directeur
der veiligheidspolitie voor goed gesloten.
