Prins Bernhard morgen jarig
Koning tan Roemenië
bezoekt Polen
Strijd bij Madrid
laait weer op
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ernstig auto-ongeluk
in België
Italië bleef niet
neutraal
Bezwaren tegen de
Fransch-Britsche controle
Radek op vrije voeten?
MAANDAG
Morgen, den 29sten Juni, viert Prins Bernhard zijn zes-en-twin
tigsten verjaardag. Nadat twee voor het Koninklijk Huis en heel
Nederland regelmatig terugkeerende feestdagen gedurende de laat
ste jaren helaas veranderd zijn in twee rouwdagen den 2den
Augustus en den 19den April is in het aldus verstilde leven rond
den Troon een nieuwe blijde toon gekomen. Deze eerste verjaardag
van Prins Bernhard als Gemaal van onze Kroonprinses zal hierdoor
het Nederlandsche volk tot een dubbele vreugde stemmen.
Deze vreugde zocht reeds baan in talrijke voorbereidingen voor
het prinsenfeest, waarbij men zich niet minder moeite gegeven
heeft, de viering te doen slagen dan bij eiken anderen Oranjefeestdag.
Dit bewijst wel, dat Prins Bernhard reeds een ruime plaats in de
harten van ons volk inneemt.
Moge het de Koninklijke Familie gegeven zijn, haar Prinselijken
Zoon en Gemaal nog lang in bloeiende gezondheid te behouden!
SPANJE
Nederlandsch verpleger en een
Belg op slag gedood
Baskisch minister
gefusilleerd
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Engclsch stoomschip bij
Maassluis aan den grond
HE LDERSCHE COURANT
UITGAVEi N.V. DRUKKERIJ EN UTTPv
'TGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
28 JUNI 1937
65e JAARG. No. 8037
Conflict met den Bisschop van
Krakau op den achtergrond.
en
een
Zaterdagmiddag zijn koning Carol
kroonprins Michael van Roemenië voor
officieel bezoek aan Polen te Warschau
aangekomen. Het station was rijk met bloe
den en vlaggen versierd. De aankomst van
oen koninklijken trein werd afgewacht door
Oen president der republiek, Noscicki, maar
schalk Smigly-Rydz en tal van andere au
toriteiten. Bij aankomst bracht een eere-
tvacht de eerbewijzen, terwijl het Roemeen-
sche volkslied werd gespeeld.
De Poolsche bladen van alle richtingen
Wijden hartelijke woorden van welkom aan
oen Roemeenschcn koning en kroonprins.
Zij wijzen op de beteekenis van dit bezoek
on op de banden welke beide bevriende
tanden verbinden.
koning Carol heeft gistermorgen een groo-
te ontplooiing van gemotoriseerde troepen
on luchtstrijdkrachten bijgewoond in het
tamp Okenzie in de omgeving van War-
Schau. Ruim 30.000 manschappen waren
v°or deze gelegenheid te Warschau zamen-
Ketrokken. De Poolsche regeeringsbladen
wijzen er op, dat deze betooging een getui
genis vormt voor de militaire macht van
Polen, dat met het leger van zijn bondge
noot, Roemenië waakt op de linie Baltische
Zee-Zwarte Zee.
Het conflict met den Aartsbis
schop van Krakau.
Met het bezoek van den koning van Roe
menië is het conflict tusschen den aartsbis
schop van Krakau en de regeering wat op
uen politieken achtergrond geraakt, locn
Koning Carol.
publiceert de regeeringspers nog veront
waardigde resoluties van verschillende re-
geeringsorganisaties
Tijdens een protest-bijeenkomst, die Zater
dag te Warschau werd gehouden, werd de
inrichting van het bureau van het katho
lieke dagblad „Maly Dziennik" vernield. De
demonstranten begaven zich naar de nun
tiatuur en uitten onwelwillende kreten je
gens den Aartsbisschop van Krakau. Van het
Vaticaan wordt vernomen, dat de Poolsche
zaakgelastigde stappen heeft gedaan bij den.
kardinaal-staatssecretaris. Het conservatieve
regeeringsblad „Czas", dat stelling had ge
nomen ten gunste van den aartsbisschop en
Vrijdag in beslag werd genomen, mocht Za
terdag niet verschijnen.
Aartsbisschop van Krakau ern
stig ziek.
De aartsbisschop van Krakau is ernstig
ziek en zijn toestand is de laatste dagen nog
verergerd. De geneesheeren hebben gisteren
twee keer consult gehouden.
Tot nu toe weinig resultaat.
In het Noorden bereiken Fran
co's troepen de grens Santander
Biscaye.
De opstandelingen hebben giste
rennacht en gisterochtend hevige
aanvallen ondernomen op Caraban-
chel en de regeeringstroepen op Ca-
sa de Campo.
Deze ondernamen een tegenaanval, welke
den geheelen nacht voortduurde. Het schijnt
evenwel, dat deze gevechten geen resultaat
hebben opgeleverd.
Bij Casa de Campo hebben de re
geeringstroepen een vrij hevigen
druk uitgeoefend op de stellingen
welke de vijand er bij de begraaf
plaats hebben ingericht.
De regeeringstroepen hebben deze
belangrijke stelling omsingeld. In
de sectoren Jarama en ten Zuiden
van de Taag is een zekere activi
teit merkbaar, ten Westen van Ma
drid. De opstandelingen zijn, on
danks al hun pogingen er niet in
geslaagd de linies der regeerings
troepen te doorbreken.
Franco's troepen hebben opnieuw een
aanvalondernomen op de stellingen der
regeeringstroepen aan het front van de
Jarama. Zij slaagden er echter niet in de
verdedigingslinie te doorbreken.
De troepenbeweging van Franco's man
schappen, welke sinds eenige dagen valt
waar te nemen in het Noorden der provin
cie Guadalajara, werd voortgezet. De
luchtmacht der regeering ontdekte en ver
nielde een convooi vrachtauto's beladen met
troepen in de omgeving van Siguenza.
Laag vliegende jachttoestellen beschoten
met succes de concentraties van den vijand.
Hét convooi, waarvan verscheidene wagens
ernstige schade opliepen, werd verstrooid.
In het Noorden hebben de rechtsche stel
lingen betrokken op de grens van de pro
vincie Santander en Biscaye.
Een speciale correspondent meldt:
Een groote stroom van uitgewekenen uit
Het strijdtooiieel bij Madrid, waar nieu
we offensieven aan den gang of in voorbe
reiding zijn.
Santander komt naar Bilbao, hetgeen ern
stige moeilijkheden met zich medebrengt
ten aanzien van ravitailleering en huisves
ting. De bevelvoering heeft een beroep ge
daan op de organisaties achter het front
om nu hulp te zenden voor deze vluchtelin
gen.
Zaterdag hebben de opstandelingen zich
meester gemaakt van de kruitfabriek te
Magdalena en San Fuentes, ten Noordwes
ten van San Pedro de Galdames.
Veel munitie en oorlogsmateriaal is
buit gemaakt.
De rechtsche troepen worden thans ge
volgd door genietroepen, die tot taak heb
ben de wegen en bruggen te herstellen, die
de regeeringstroepen vernielen op hun te
rugtocht om den opmarsch der rechtschen
te vertragen.
Het stadje Valmageda, een industriecen
trum, dat bovendien strategische waarde
heeft doordat het een verkeersknooppunt
vormt, schijnt thans het doel der rechtsche
troepen te vormen.
Het terrein is hier nogal heuvelachtig. Men
verwacht, dat de opstandelingen omsinge
lende bewegingen zullen maken.
Verscheiden Brit-sche stoomschepen zijn
te. Santander aangekompi\ oqj er dpel te np-
men aan dé 'éySBütttft aer
Het vertrek is nog niet vastgesteld, maar
wel zijn reeds alle maatregelen genomen
om de voedselvoorziening voor de passa
giers gedurende de reis te verzekeren, over
eenkomstig een afspraak tusschen de gezag
voerders en de Baskische autoriteiten.
Acht zwaar gewonden.
Nabij Namen is een Nederlandsche
auto, bestuurd door Dr. van Boom
uit 's Gravenhage, in botsing geko
men met een Belgische auto. In de
auto van Dr. van Boom zat behal
ve diens familie, nog een verple
ger en een verpleegster. De verpleger
is om het leven gekomen, de overi
ge inzittenden, behalve een kind,
zijn levensgevaarlijk gewond in het
ziekenhuis van Namen opgenomen.
Van de inzittenden van de Belgi
sche auto is een persoon gedood en
twee gewond.
Omtrent het autoongeluk, waarbij Dr. van
Boom werd gewond, wordt nog het volgen
de vernomen:
Gisterochtend omstreeks half twaalf zijn
op den weg tusschen Namen en Brussel in
de gemeente Nyl Saint Vineent drie auto's
en een motorrijder in botsing gekomen. Een
zware wagen van een garagehouder uit Nyl
Saint Vincent raakte in het passeeren een
kleine auto, welke langs den kant van den
weg stond en kwatn vervolgens in botsing
met een anderen wagen, welke uit de rich
ting Brussel naderde. Hierop greep de auto
een motorrijder. Deze werd enkele meters
ver weggeslingerd en was op slag dood. Ten
slotte kwam de wagen in botsing met de
auto, bestuurd door Dr. van Boom uit Den
Haag. In deze auto zaten, behalve Dr. van
Boom, zijn echtgenoote, en beide kinderen,
een verpleger en een verpleegster, beiden in
dienst van den dokter. De verpleger werd
op slag gedood, zooals reeds werd gemeld,
•Je overige inzittenden werden levensgevaar
lijk gewond, en naar het Sint F.lisabeths
ziekenhuis te Namen vervoerd. Een der kin
deren van Dr. van Boom bleef ongedeerd.
In totaal werden bij dit ongeluk twee per
sonen gedood en acht zeer ernstig gewond.
Volgens Rome en Berlijn niet
onpartijdig.
Het besluit van Londen en Parijs om de
leemte, welke door het uittreden van
Duitschland en Italië in de contróleketen
om Spanje is ontstaan, aan te vullen, kan
in Italiaansche, Duitsche en Portugeesche
oogen geen genade vinden.
De Duitsche bladen gaan zelfs zoover, dat
zij de eerlijkheid der regeeringen van Lon
den en Parijs in twijfel trekken. „Het zou
niet zonder gevaar voor de niet-inmenging
zijn", schrijven ze, „indien men aan Frank
rijk en Engeland de zorg liet, de controle
uit te oefenen."
Van het voorstel van Engeland en Frank
rijk, om op de controle-schepen neutrale
waarnemers, welke door het Londensch niet-
inmengingscomité zónden worden aangewe
zen, toe te laten, wordt in de bladen met
geen woord melding gemaakt. Hetgeen
minstens zeer vreemd is; immers die zelfde
Duitsche bladen verweten 'n paar dagen ge
leden de heele Fransche pers, dat zij haar
lezers slecht inlichtte over den waren toe
stand in Spanje.
Ook Portugal schijnt niet gerust op een
uitsluitend FranschBritsche controle
dienst.
Men insinueert, dat beide landen op min
of meer bedekte wijze de regeering te Va-
lencia steunen.
In officieele kringen te Santander wordt
medegedeeld, dat de Baskische minister van
gezondheid, Espinosa, die in handen van de
troepen van Franco is gevallen, door een
noodlanding van zijn vliegtuig, is gefusil
leerd tezamen met de beide andere passa
giers in zijn toestel. De Fransche piloot en
mecanicien bevinden zich nog in gevangen
schap.
Men gelooft verder, dat een aantal dood
vonnissen is geveld tegen Basken, die door
de rechtschen te Bilbao zijn genomen. Vluch
telingen uit de omving van Bilbao hebben
medegedeeld, dat zij lijken van een veer
tigtal personen, die in het geheim terecht ge
steld werden, hebben gezien. Ook zouden de
leden van de Spa'ansche Phalanx in den
nacht, waarin zij Bilbao binnendrongen, 23
personen hebben gedood.
Verwachting: zwakke tot mati
ge wind uit noordel. rich
tingen, ged. bewolkt, weinig
of geen regen, zelfde tempe
ratuur.
Verdere vooruitzichten: onzeker
Barometerstand hedenmorgen 8 nur 76.8
Hij zou Maarschalk Toechats-
jefski hebben verraden.
De „Paris Soir" verneemt uit Riga, dat
te Moskou in welingelichte kringen verluidt
dat Karl Radek, oud-redacteur van de „Iz-
vestia", die bij het groote Trotskisten-proces
in Januari jl. tot dwangarbeid werd veroor
deeld, zou -zijn vrijgelaten op last'van het
politieke bureau van de partij. Men ver
moedt, dat dit zijn reden vindt in het op
treden van Radek in de kwestie-Toechats-
jefski. Zooals men %ich herinneren zal,
maakte Radek toespelingen erop, dat de
Maarschalk in verbinding zou staan met
spionnen, doch later trok hij deze beschuldi
ging weer in. Men zeide bij zijn veroordee
ling te Moskou, dat hij zijn leven dankte
aan het feit, dat hij een belangrijk stuk,
dat betrekking had op Stalin, naar Parijs
had gezonden. Thans wordt vernomen, dat
zich tusschen zijn papier bewijzen bevonden
dat Maarschalk Toechatsjefski in verbin
ding stond met buitenlandsche spionnen.
Radek zou herhaalde malen aan Toechats
jefski gevraagd hebben hem vrij te latén,
aangezien hij anders deze stukken zou pu-
bliceeren. Toechatsjefski weigerde, aange
zien hij volledig vertrouwen stelde in Wo-
rosjilof. Door bemiddeling van den procu
reur Vichinski zou Radek daarna deze com-
promitteerende stukken aan Stalin hebben
aangeboden en Stalin zou dit hebben aan-
•vaard.
Radek zou thans in een klein plaatsje bij
Moskou Wonen, waar hij ongeteekende arti
kelen zou schrijven over de buitenlandsche
politiek.
„Het streed" zegt Mussolini.
In een ongeteekend artikel toegeschreven
aan Mussolini in de „Popoio d' Italia'-
weerspreekt de schrijver een aantal der
jongste berichten.
„Er bestaat in de wereld,-' zoo zegt hij,
„een pers die leeft van leugens en er zich
mede verrijkt van de leugen een handel te
maken. Het is de anti-fascistische pers van
alle landen en van alle schakeeringen. Na
het logische besluit van Berlijn en Rome
ontstond er een ware wedloop van verzon
nen berichten. Men sprak van een Itali-
aanschDuitsche blokkade der Spaansche
kusten, hetgeen onwaar is. Verder dat
15000 Italiaansche soldaten te Malaga aan
land zijn gegaan, eveneens onwaar. De En-
gelsche berichtgevers, die zoo in aantal toe
nemen in de hevens, die zich in handen der
Rechtsche troepen bevinden, weten dat dit
onwaar is. Zekere Amerikaansche corres
pondenten, die er behoefte aan hebben de
Europeesche berichten zoo gepeperd mo
gelijk te maken, daar zij bestemd zijn
voor een publiek, dat over het geheel geno
men niets van Europa afweet zich niet om
het lot van dat werelddeel bekommert,
hebben een troepenconcentratie verzonnen
van 50000 manschappen te Civita Vecchia.,
die gereed staan naar Spanje te vertrekken.
Het is onwaar, het is door en door onwaar,
Naast deze grove leugens zijn er ook klei
nere, die echter niet minder valsch zijn, en
waarin zich de Fransche pers onderscheidt,
berichten die betrekking hebben op de as
Berlijn-Rome, waarvan men alle bewegingen
bespiedt in de vergeefsche hoop een ver
zwakking te ontdekken van de volledige
solidariteit der beide landen.
De Europeesche crisis, aldus het artikel
verder, zal definitief worden opgelost, den
dag waarop de laatste Baskische weerstand
eenmaal gebroken zijnde, generaal Franco
het volle gewicht van zijn troepen naar het
centrale front kan overbrengen De gebeur
tenissen zullen versneld worden. De gordel
van Madrid zal doorbroken worden, evenals
die van Bilbao. Spanje zal het graf van
het bosjewisme zijn. Vervolgens herinnert
de schrijver er aan, dat deze overwinning
ten deele de overwinning van Italië zal zijn,
dat niet neutraal bleef, maar streed.
Hedenochtend te ongeveer kwart voor vijf.
is het Engelsche stoomschip „Farndale" af
komstig uit Gdynia, dat te Schiedam wilde
bunkeren, bij Dukdalf Wit 11 te Maassluis,
tengevolge van den zwaren mist, aan den
grond gevaren.
De kapitein heeft om sleepboot-assistenlie
verzocht,