Blum over den politieken toestand ïn Holland wordt gedamd - - Handen af van Spaansch grondgebied! Amerika maakt plan voor luchtontwapening Maatregelen tegen Joden in Oppersilezië Oostenrijks protest tegen onjuist Duitsch bericht Palestina's verdeelingsplan Nederland is het eens met Frankrijk en Engeland Rumoer in Chineescbe provincie Zigeunerkoning gekozen Trein derailleert bij Gent Vliegtuig in Amerika neergestort T ransatlantischc luchtdienst Vonnissen tegen Duitsche geestelijken Onofficieele volksstemming over de Belgische Amnestie Duitsch dorp door brand geteisterd Fascistendemonstratie te Londen Engeland versterkt Middellandsche zeevloot Franco ontevreden over Duitschland en Italie's houding Engeland zal geen inbreuk toe staan. Minister Eden heeft te Cougliton in War- wickshire een rede gchoudei, waarin hij zeide: „de regeering streeft er in de eerste plaats naar, den oorlog binnen de Spaan- sche grenzen te houden, doch wij hebben nog een ander belang: de handhaving van de territorale onschendbaarheid van Spanje. In dit opzicht wordt de meening der Brit- sche regeering door de beide partijen in Spanje gedeeld en daarbij zullen zij altijd onzen steun hebben. Engeland wil met Spanje slechts normale vriendschappelijke betrekkingen, welke ook de regeeringsvorm is. Onlangs zijn tusschen Londen en de Spaansche regeeringen be sprekingen gevoerd, welke het, naar wij ho pen, mogelijk zullen maken, dat een aan zienlijk aantal Spanjaarden, die thans te Madrid in zeer ongelukkige omstandigheden leven, aan boord van een britsch hospitaal schip uit Valencia woruen afgehaald. In November aldus vervolgde Eden heb ik verklaard dat de Middellandsche zee voor ons niet een dwarsweg is, maar een groote hoofdweg. De opvatting van de regee ring te dien aanzien is niet gewijzigd en zal niet veranderen. Wij zijn van meening, dat het vraagstuk van den regeeringsvorm een vraagstuk van het Spaansche volk is, maar uit dit feit, mag niet worden afgeleid, dat wij geen belangstelling hebben voor de Bi'itsche belangen aan de land- en zeegren- zen van Spanje of voor de handelswegen in de nabijheid van dat land." Eden zeide verder, dat aan de credietzijde de betrekkingen met Frankrijk geschreven kunnen worden, die beter zijn dan ooit en die gegrondvest zijn op een ideale basis, om dat er niets exclusiefs of dreigends in de ze vriendschap is. Een tweede bemoedigend element in de wereldsituatie vormen de be trekkingen met de Vereenigde Staten die eveneens voortreffelijk zijn. Minister Blum heeft gisteren op een socia listische vergadering te Bordeaux de rede nen uiteengezet, waarom hij: 1. volmachten voor zijn regeering heeft gevraagd. 2. met het oog op de weigering van den senaat het ontslag van zijn regeering heeft aangeboden; 3. deelneemt aan de regeering van Chau- temps. Voorts sprak hij over de nieuwe devalu atie. Blum zeide o.m.: De vorige regeering heeft op financieel en monetair gebied steeds ernstiger en hard nekkiger moeilijkheden ondervonden. Deze moeilijkheden begonnen niet met haar. Reeds jarenlang verdwijnen, bijna regelma tig, goud en kapitaal uit Frankrijk, jaren lang reeds vertoonen de begrootingen een toenemend tekort. Blum zeide, dat het oogenblik gekomen was om het evenwicht op de begrooting te consolideercn en dat men gereed was voor een belastingherzie ning. Een buitengewoon hevige aanval werd ontketend op de franc en do staatsfondsen, welke aanval gepaard ging met het gerucht, dat een onafwendbare devalutatie voor de OOK DE EGYPTISCHE KONIN GEN HIELDEN VAN EEN SPELLETJE DAM! Na Frankrijk wordt de zwart-witte kunst het meest in Nederland beoefend. Het dammen is ons land altijd druk beoefend en het is niet te ver wonderen dat er een groote belang stelling bestaat voor den grootcn dam-tweekamp tusschen Springer en Raichenbach, die thans sinds en kele weken aan den gang is. Van en over het damspel en zijn geschiedenis vertelt onderstaand artikel enkele aardige bijzonderhe den. De belangstelling voor een sport wordt doorgaans grooter, naarmate de .sterren" in die sport van zich doen spreken. Wat was de tweekamp om het wereldkampioenschap schaken daar niet een goed voorbeeld van! De belangstelling voor het schaken en de gewone onderlinge wedstrijd bleef tot de schakers beperkt, totdat Euwe en Al- jechin den grooten strijd aanbonden. Naar mate het tournooi vorderde, werd de belang stelling grooter. Oud en jong, kenner en „huis-tuin-en-kcuken-schakcr", iedereen volg de het verloop van den grooten strijd. En met de belangstelling steeg ook de spanning: de. radio verkondigde dagelijks het verloop der partijen, de kranten gaven geestdriftige beschouwingen, caricaturistcn toekenden Euwe en Aljechin (met zijn poes); het was al schaken wat de klok sloeg Het damspel heeft een alleszins eerbiedwaardigen leeftijd. Immers toen de Grieksche dichter Home rus zijn Odyssea schiep, wijdde hij al enkele regels aan het damspel! En wanneer men in een oudheidkun- -. dig museum eens een Grieksche vaas of kruik onder oogen krijgt, dan kan het gebeuren dat men daarop twee Grieksche belden afgebeeld vindt, die de pauze in den een of anderen krijg voor een spelletje dam benutten. deur stond, de toestand werd nog verergerd door het aftreden van twee belangrijke per sonen, die in Maart j.1. door de icgeering waren benoemd om van advies te dienen bij het beheer over de egalisatiefondsen. Deze feiten hebben de regeering genoopt volmach ten te vragen.. De strijd tegen den senaat. De strijd tegen den Senaat werd met wet tige, constitutioneele middelen gevoerd. De ze strijd zou de moeilijkheden van de schat kist hebben kunnen verergeren op het ern stige oogenblik in den buitenlandschen toe stand. dat zich het incident met de „Leip- zig" voordeed, dat „een diplomatieken crisis veroorzaakte, welker beloop moeilijk te voorzien was". Daarom trok de regeering zich terug en deed het een beroep op het land alle koel bloedigheid te bewaren. Een weigering deel te nemen aan de re geering Chautemps zou de solidariteit tus schen socialisten en radicaal-socialisten en derhalve het volksfront hebben kunnen bre ken. Daarom heeft Blum de socialistische partij verzocht en heeft deze er in toege stemd deel te nemen aan. een regeering onder radicale leidin" "o socialisten heb ben er in toegestemd ooging te doen beide Kamers met eik. 'er te verzoenen en een oplossing te zoeken van de monetai re moeilijkheden. De speculatie werd tot staan gebracht op het oogenblik. dat zij zich tijdens de mi nistercrisis weer ernstig "liet gelden en e<en paniekstemming ontketende, welke lang zamerhand onweerstaanbaar werd. Wanneer iedereen devaluatie onafwendbaar acht, wordt zij dat inderdaad. Blum wees er ten slotte op. dat de nieuwe regeering dank zij de goedgekeurde vol machten, beter gewapend is dan haar voor gangster. Het eerst met Van Zeeland er over gesproken. In officieuze kringen te Washington wordt vernomen, dat Amerikaansche diplomaten zich bezig houden met een plan voor lucht ontwapening. Deze plannen zouden de Ge- neefsche teksten, waarbij het bombardement van plaatsen, die geen militaire beteekenis hebben, verboden wordt, in een nieuwen vorm gieten. Een accoord, krachtens het welk de bewapening der bombardements vliegtuigen gedemonteerd zou worden, zou daaraan worden toegevoegd. Diplomatieke kringen, die een strenge geheimhouding over deze ontwerpen betracht hadden, ge ven thans toe, dat zij er het eerst met Van Zeeland over gesproken hebben. Norman Davis is de man, die zich na zijn Europee- sche reis aan het vraagstuk wijdde. Een ambtenaar van het departement van buitenlandschc zaken heeft verklaard, dat er geen vastomlijnd pian bestaat, Hij Voegde hieraan toe, dat de Amerikaansche regeering onder de bestaande omstandigheden geen ini tiatief op het gebied van ontwape ning of op politiek gebied kan ne men zonder zeker te zijn van suc ces. De ambtenaar zeide verder, dat de bespre kingen met Van Zeeland van algemeenen aard zijn geweest. Dammen met vijf steenen. Omtrent het juiste tijdstip waarop het dammen is uitgevonuen, tast men lieden ten dage nog in het duister; zeker is even wel dat de Egyptenaren het 2000 jaar voor Christus al beoefenden. Op oude afbeeldin gen treffen wij Koning Ramses aan, dam spelend met een of andere hooge Egyptische personage of wel met de vrouwen uit zijn hofhouding. Te oordeelen naar die oude overleveringen en voorstellingen, werd het damspel toen gespeeld op een vierkant met 25 ruiten, terwijl iedere speler 5 kegelvor mige steenen had. Bij opgravingen in Cyprus (in 1908 door Dr. Richter) vond men een rijk versierde ivoren doos, op de bovenzijde waarvan een dambord voorkwam, terwijl de inhoud uit platronde ivoren schijven bestond. De verspreiding van het spel. Men neemt voorts aan dat de Phoeni- ciërs het spel naar Griekenland brachten, vanwaar de Romeinen het overnamen. Een Moorsch schaakspeler bracht het naar Span je en maakte het spel ingewikkelder met 12 steenen voor iederen speler op een bord van 61 velden (het schaakbord). Zoo werd trou wens langen tijd en gedeeltelijk nog in En geland, Duitschland, Rusland, Spanje en Italië gespeeld. In 1723 was het een Pool die het spel in Parijs wijzigde in den vorm die wij thans nog kennen met 100 vakken, om het andere licht en don ker gekleurd, verdeeld in 10 rijen elk van 10 vakken. Bij het dammen wordt (wat ons land be treft) het bord zóó geplaatst dat de lange lijn van de bespeelde vakken, bij ons is dat de donkere uitgaat van de linkerzijde van eiken speler. De nummering van de vakken, (die men bij de spelbeschouwingen van den match RaichenbachSpringer vrij wel dagelijks door den luidspreker hoort!) gaat van 1 tot 50, t.w. boven links 1, verder naar rechts 2, 3, 4, 5 enz. Men speelt met 20 witte en* 20 zwarte schijven, waarvan de zwarte op de vakken 1 tot 20 staan en de witte op die van 31 tot 50. De kleur wordt hij loting bepaald. Over de regels van het mei zolvp willen wü nn deze plaats niet VPr- Tal van functionarissen zullen uit hun ambt ontzet worden. De Duitsche regeering heeft eenige anti semitische maatregelen getroffen in Opper silezië, welke Zaterdag in het staatsblad zijn verschenen en door Hitier onderteckend zijn. Tot dusver waren beslissende maatre gelen in dit gebiedsdeel krachtens de in 1922 tusschen Duitschland en Polen geslo ten overeenkomst verboden. Dit accoord was echter 15 jaar geldig en is op 15 Juni jl. afgeloopen. De maatregelen betreffen in de eerste plaats Joodsche ambtenaren. Dezen moeten deels op 31 Aug., deels op 31 Dec. van dit jaar met pensioen gaan. De Joodsche nota rissen worden uit hun functie gezet en de benoemingen van Joodsche doctoren, tand artsen, veeartsen en apothekers, welke sinds 30 Jan. 1933 zijn verleend, worden geannu leerd op 30 Sept. a.s. De wet treedt 15 Juli 1937 in werking. Onlusten in Oostelijk Hopei. Volgens hardnekkige geruchten, zouden de autoriteiten van Oostelijk Hopei in China onlusten willen verwekken in Pei- ping en Tientsin, teneinde de komende verkiezingen voor de Nationale Vergadering te Nanking te bemoeilijken. De laatste da gen zijn verscheidene verdachte personen gearresteerd. De poorten van Peiping wor den bewaakt en op sommige strategische punten zijn machinegeweren opgesteld. In Oostelijk Hopei is de staat van beleg af gekondigd. Do Chineesche autoriteiten van Hopei en Tsjahar zijn in een dringende conferentie bijeengekomen om maatregelen te beramen. Men verzekert van Chineesche zijde, dat men den toestand meester is. Zijn troon werd van de opera geleend. In de omgeving van Warschau hebben heden de Poolsche zigeuners hun koning ge kozen. Dertig senatoren kozen eenstemmig den 52-jarigen blikslager Janusz Kwiek. Na de verkiezing werd de koning door drie orthodoxe geestelijken ge kroond, terwijl de koning plaats had genomen op een troon, welke was geleend uit de requisiten van de opera. Vervólgens boden de se natoren hem geknield geschenken aan. De verkiezing werd aangekondigd door het afsteken van 21 voetzoekers. Op het oogenblik telt Polen ongeveer 100.000 zigeuners, zij mochten de stad niet binnen komen en derhalve werd de kroning buiten de muren der stad gevierd. BOMMEN IN DE NABIJHEID VAN BRITSCHE JAGERS. De Britsche admiraliteit deelt mede, dat een vliegtuig van onbekende nationaliteit twee bommen heeft laten vallen op een mijl af stand van twee Britsche torpedobootjagers, die deelnamen aan het toezicht aan de Spaansche noordkust. der uitwijden, daar die als bekend veronder steld mogen worden, maar typisch is het groote verschii dat zich bij het dammen in andere landen voordoet. Hoe speelt men in Canada? In Canada b.v. speelt men dam op een bord met 144 ruiten, verdeeld in 12 rijen elk van 12 vakken. De regels zijn bijna dezelf de als bij ons, wij en zwart hebben elk 30 schijven. Het is daar gewoonte kampioen schappen te verspelen met inzetten van 1000 dollar en meer. Dat kennen wij in Holland niet. In Frankrijk wordt het „Poolsche" damspel het meest beoefend. Men speelt dat even veelvuldig als er hier gekaart wordt. Frankrijk leverde dan ook het eerst talrijke beroemde dam spelers. Na Frankrijk wordt het dam men ongetwijfeld het meest in Ne derland beoefend. Noord-Holland leverde Ne- derland's eersten beroemden dammer. In groote en kleine steden, maar ook overal op het platteland vindt men de dammers. Het allereerst werd er in Noord-Holland gespeeld, waar Aris de Heer (1806—1874), Ne- derland's beroemdste dammer woon de. De eerste groote damvereennig. werd in Rotterdam opgericht in 1899, de tweede: het „Vereenigd Amster- damsch Damgenootschap" volgde in 1900 in de hoofdstad. Men kan zeg gen dat vanaf dien tijd het groote damleven in ons land dateert. Mede door de propaganda van den meester J. de Haas, kampioen van Nederland van 1902 tot 1913 en van beide genoemde clubs, werden overal dam-vereenigingen opgericht. In 1906 volgde de stichting van den „Alge meenen Nederlandschen Dambond" en de „Nationale Dambond". die zich later, in 1911 vercenigden in den „Nederlandschen Dam bond". te Amsterdam gevestigd en konink lijk goedgekeurd. Onnoodig te zeggen, dat deze bond regel matig wedstrijden organiseert, die natuurlijk in de belangstelling van heel dammend Ne derland staan. De tweekamp RainchenbachSpringer heeft weer eens duidelijk de groote betee kenis van hef damspel onderst re ent-. Hongerstaking in een concentratiekamp. Oostenrijk heeft energieke protesten aan Berlijn gezonden tegen de onjuiste bericht geving door de radio over een hongerstaking die was ondernomen door nat. socialisten, die in het concentratiekamp van Garsten in Opperoostenrijk opgesloten zijn. Deze voedselweigering heeft twee dagen geduurd en was afgekondigd op grond van de wei gering der autoriteiten de gevangenen te doen vallen onder de amnestie. Het gaat hier hoofdzakelijk om terroristen, die aan slagen of moorden gepleegd hebben. De regeering heeft last gegeven alle dagbla den, die de Duitsche radioberichten afdruk ken, in beslag te nemen. Twaalf licht gewonden. Gistermorgen tegen acht uur is een uit Ostende komende personen trein op het station Gent-St. Pie- ters in den flank aangereden. De trein derailleerde. Twaalf personen werden licht gewond. Drie personen omgekomen Zaterdagavond is een groot Amerikaansch verkeersvliegtuig, dat plaats biedt aan zes passagiers, neergestort op den Patrick heu vel nabij Morris. Het toestel vloog in brand De drie inzittenden kwamen jammerlijk om het leven. Twee vliegtuigen van weerskan ten vertrekken heden. Het reuzenvliegtuig der Imperial Airways, Caledonia, is gistermorgen van Southamp- ton naar Foynesi in Ierland vertrokken van waar het heden starten zal voor een vlucht over den Oceaan. Er bevinden zich tien per sonen aan boord. Het „Clipper" vliegtuig der Pan American Airways, dat tegelijkertijd een proefvlucht zal ondernemen naar Engeland, is gistermor gen 7.25 uur (plaatselijke tijd) vertrokken naar New Foundland, om de eerste étappe gf te leggen. De beide vliegtuigen zullen elkaar onge veer boven-liet midden van den Atlantis.chcn Oceaan ontmoeten. De rechtbank te Heilsberg in Duitschland, heeft thans uitspraak gedaan in het proces tegen Roomsch-Katholieke geestelijken, die van het aanzetten tot oproer beschuldigd worden. De vier hoofdverdachten, zijn ver oordeeld tot gevangenisstraffen, varieerende tusschen een en drie jaar. Zes jongere geeste lijken werden veroordeeld tot kortere vrij heidsstraffen, terwijl een zevende slechts een waarschuwing in ontvangst kreeg te nemen. Arrestaties in verband met het incident te Bergen. Het comité van actie der Hene- gouwsche Vuurkruisers heeft een oproep gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat, een niet officieele volks stemming over de amnestie zal wor den georganiseerd. In verband met de ongeregeldheden van Vrijdag, waarbij de Minister van Justitie in het gezicht geslagen werd, zijn vier perso nen, onder wie een Rexistisch lid der pro vinciale staten, in hechtenis genomen. Acht boerderijen in asch gelegd In den nacht van Zaterdag op Zondag is het dorp Windebeig in het district Muebl- hausen (Tueringen) door brand geteisterd. Acht boerderijen en twaalf schuren war den een prooi der vlammen, terwijl twee hui zen ernstig werden beschadigd. Talrijke varkens en kleinvee kwamen in de vlam men om. De blussching werd bemoeilijkt door ge brek aan water. Een afdeeling van het le ger heeft krachtig geholpen bij het blusschen De oorzaak van den brand is nog niet vastgesteld, doch algemeen vermoedt men, dat opzet in het spel is. Nieuwe onlusten verwacht. Men verklaart, te Jeruzalem, dat de bij zonderheden over de aanbevelingen der Ko ninklijke commissie voor de regeling van het Palestijnsclie vraagstuk uit gezagheb bende Joodsche bron te Londen afkomstig zijn. Palestina zou worden verdeeld in drie zo nes: de eerste zone zou den Jond«chen staat verman ew uit het g< heete dal bi' Galilea, de kustvlakte van Esdraelon, een deel van het Zuiderdistrict en de steden Haifa, Safad, Acre en Tiberias. De tweede zone zou een gebied onder Britsch mandaat vormen en Jeruzalem, Bethlehem, Nazereth omvatten benevens een doorgang langs' den-weg Jaffa-Jeruzalem, zoodat de Arabier ren toegang konden hebben tot de haven van Jaffa. De derde zone, hét Arabische gebied, zon de rest van het land omvatten en met Transjordanië vereenigd worden. Naar het Vlksbl. verneemt, verwacht de Britsche regeering nieuwe onlusten in Pa lestina, wanneer het rapport van de Pales- tina-commissie deze week gepubliceerd zal worden. Speciaal van Arabische zijde wor den aanslagen verwacht. De kruiser „Re- pulse" is naar Haifa vertrokken om bij het bewaren der orde te assisteeren. Twintig arrestaties. Gistermiddag heeft de „British Union of Fascists" een betooging gehouden in de volkrijke voorstad Kentishtown. De betoom ging is onder bescherming van de politie zeer rustig verloopen. De betoogers wilden oorspronkelijk weer door Eastland trekken, doch de minister van binnenlandsche zaken heeft dit verboden, zoodat zij genoegen moes ten nemen met een tocht van Kentishtown naar Trafalgar Square. De stoet werd op Trafalgar Square zon der incidenten ontbonden, nadat Sir Oswald Mosley een toespraak had gehouden. Geheel zonder incidenten schijnt een eni ander toch niet te zijn verloopen, want eenige arrestaties werden verricht Vandaag zal een twintigtal personen voor den poli- tierechter verschijnen. In verband met de plannen der bij heé Spaansche non-interventie vraagstuk be»< trokken mogendheden hebben wij te bevoeg- der plaatse gevraagd naar het standpunt der Nederlandsche regeering, aldus liet Vlksbld. Nederland is n.1. gelijkgerechtigd lid der non-interventiecommissie. Men deelde mede, dat de Neder landsche regeering accoord gaat met het Fransch-Engelsche plan om de vlootcontrole van Italië en Duitsch land over te nemen en centrale waarnemers aan boord der contro- leerende oorlogsschepen te plaatsen. Ter motiveering van dit standpunt deel de men mede, dat Nederland geen voorkeur! voor een bepaald stelsel heeft, doch ieded stelsel aanvaardt, dat geschikt is om op( de beste wijze de non-interventie te waar borgen. Schepen beter beschermd tegeij luchtaanvallen Naar Ilavas uit LondeD meldt, zal de Brit sche Middellandsche Zeevloot weldra aan zienlijk versterkt worden door den terugkeer op Malta van de Warspite, een linieschipj van 31.000 ton, dateerende van 1913, dat on langs nieuwe machines, een betere bescher ming tegen luchtaanvallen, nieuw geschut; en een nieuwe vliegtuiguitrusting heeft ge kregen. Ook de eveneens gemoderniseerde Malaya van dezelfde klasse is gemoderniseerd en opj weg naar Malta, waar zij de Queen Elisa- beth zal aflossen, die ook tot deze groep be hoort en die dezelfde bewerking zal onder gaan. Voorts wordt de Royal Oak, die tot een iets moderner Itlasse, zij het ook van het begim van den oorlog, behoort, in gereedheid ge houden om zich zoo noodig naar de Spaan sche wateren te begeven. Ook dit schip is voorzien van een beterQ bescherming tegen aanvallen uit de lucht. Opmerkelijke stem uit Portugal* Kapitein Jorgc Bothelo Mortiz,d e directeur van de Portugeesche Radioclub, welker rol als verdedigster van de zaak der Spaansche! opstandelingen bekend is, heeft voor den microphoon een belangwekkende uiteenzet- ting gegeven van den toestand, zooals diö ontstaan is door de laatste besprekingen in het Londensche comité. De kapitein verklaarde o.m., dat hij ten zeerste betwijfelde of de hou ding van Duitschland en Italië de re geering-Franco heeft bevallen. Deze houding heeft nl. grootelijks de loo- pende onderhandelingen gehinderd en scha de toegebracht aan den internationalen toe stand van hot rechtscho Spanje ten gunste van de Italiaansch-Duitsche politiek. Vol gens den Portugeeschen spreker wensclien Duitschland en Italië niet, dat liet rechtscho Spanje nieuwe vriendschappen aanknoopt., ten minste niet naar den kant van Enge land en Frankrijk. Spr. zette ten slotte uit een. dat een erkenning als oorlogvoerende, verkregen in directe onderhandelingen met Engeland, aanzienlijk de Engelsche en Fran- sohe posities in rerht.sch Spanje zou verbelcj ron.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 2