Japan hongert naar onze koloniën Eden zoekt een oplossing Lewis' nederlaag houdt aan Aardbeving op Rabaul doodde 260 menschen Twee Duitsche geestelijken veroordeeld Arabieren geadviseerd Palestina-rapport te aanvaarden Noodweer boven New-York Het Amerikaansche staalconflict Vooral Ford zat hem dwars SPANJE Strijd bij Madrid Zwemmers werden deserteurs Franco praat niet meer over vrijwilligers Als Amelia's toestel bleef drijven Engelsche leening aan Franco Merkwaardige uitlating van een schout-bij-nacht uit het Verre Oosten. Men heeft, aldus de N. R. Ct., eenigen tijd geleden in het boek van de Bono, den eer sten Itaiiaanschen legeraanvoerder in den oorlog tegen Abessinië, kunnen lezen, achter welk diplomatiek scherm van leugen en be drog dé Italiaansche voorbereiding tot den oorlog werd verborgen en hoe de klachten over de z.g.n. aggressievc daden van de zijde van Abessinië slechts de slotactie van die voorbereiding vormden. In Japan, de vriend van de fascistische Europeesclie rijken Italië en Duitschland, kan men, zoo vervolgt hot blad, bij invloed rijke personen een dergelijk streven consta- teeren ten aanzien van onze overzeesche ge westen en het Verre Oosten. Het laatste bewijs daarvan vinden wij in het Wetenschappelijk Jaarbericht der Ver- eeniging ter beoefening van de krijgsweten schap, waar luit. ter zee le klasse F. S. W. de Ronde, het volgende mededeelt: „Intusschen gaat de propaganda voor de „Zuidelijke levenslijn" onver minderd voort. Er wordt zelfs een nieuw motief gevonden om een even tueel Japansch optreden in deze rich ting te rechtvaardigen. In de aflevering van September van het maandblad „Nippon Hyoron" (The Japan Review) verscheen nml. onder 't opschrift: „De Exploitatie van de Nanyo" (Zuidzee) een bijdrage van schout bij nacht Taneji Sosa, die in den zomer van vorig jaar in ge zelschap van admiraal Takeshita een studie reis naar Ned.-Indië heeft gemaakt. De nabe schouwingen van dezen vlagofficier kunnen als volgt beknopt worden samengevat: „Nederland heeft oorspronkelijk het be stuur over deze gewesten verkregen door het sluiten van verdragegn met inheemsche vor sten, waarbij als voorwaarde werd gesteld, dat de Nederlanders de inlandsche bevolking zouden beschermen en ontwikkelen. Indien dus het Ned. bestuur bezwaarlijk is voor de inlandsche bevolking en haar ontwrichting tegenhoudt, dan is de Neder- landsche politiek in strijd met de vroeger gesloten verdragen. Als deze onredelijkheid bleef voortduren, de inlandsche bevolking daardoor in steeds dieper armoede zou vervallen, de rijke hulpbronnen en uitgestrekte maagdelijke gronden als dood kapitaal bleven liggen, de belangen der menschheid en de ver betering der menschelijke levens voorwaarden, door gebrek aan edel moedigheid van Nederland in het gedrang komen dan behoeven men- schelijklieidsoverwegingen 'n krach tige mogendheid er niet van te weerhouden om haar stem te ver heffen om on correctie van deze „onredelijkheid" aan te dringen. Als dan dit voorstel bovendien insluit bevordering van het geluk der inheemsche bevolking, vlot brengen van het vast.geloo- pen bestuur en bloei van de kolonie in coöperatie tusscben hen en ons, dan be hoeven wij nog minder te aarzelen bij het uitbrengen van dit voorstel. „Hel Internationale gebruik wil, dat men niet tornt aan gebiedsdee- len, die reeds door anderen zijn verkregen en wij eerbiedigen dit ge bruik, doch nu reeds de wenschelijk- heid van „herverdeeling der kolo niën" wordt betoogd, Is het toch ze ker niet buitensporig om ontginning te eischen van maagdelijk terrein, dat anderen bezitten. Waarschijnlijk verwacht de Nederlandsche regeering zelf dan ook wel. dat er zoo iets zal komen. De groote mogendheden, die geen verzadiging kennen, verzetten zich tegen de ontwikkeling der krachtige jonge re staten en werpen daartegen op, in naam om den bestaanden vrede te handhaven. Als zij zich beter rekenschap gaven van het dreigend gevaar van een oorlog in de naaste toekomst, waartoe deze taktiek kan leiden, zouden zij wel een andere houding aannemen tegenover de eisch van correctie van dit „onnatuurlijk" koloniaal bezit. Ja pan wil thans pp waardige wijze ontgin ning van de Zuidzee voorstellen tot gelij kelijk voordeel voor eigen land en voor de betrokken gewesten. Is deze vreedzame penetratie naar het Zuiden niet veel beter dan het wagen van een oorlog?" De N.R.Ct. teekent bij deze overmoedige uitlatingen van den Japanschen schout-bij nacht het volgende aan: Om dergelijke fantasieën omtrent ons, over de geheele wereld geprezen koloni aal bestuur te debiteeren, had de schrijver waarlijk geen reis in Ned.-Indië behoeven te maken. En om een kolonisatie te vinden, die geen succes heeft gehad, had hij dich ter bij huis kunnen blijven door eens in Korea en Mansjoekwo zijn licht op te ste ken. Er zijn menschen, die nog niet genoeg afgeschrikt door de „vreedzame penetra tie" van Japan in liet militair zwakke en verdeelde China de groote democratische mogendheden van Europa hun bewapening tegenover de fascistische staten euvel dui den: ultra-pacifisten en N.S.B.-ërs. die in dit opzicht overeenstemmen, zij het op grond van andere overwegingen en sympa thieën. Maar ook wij doen toch beter ons kruit droog te houden, ook in het Verre Oosten. Verslag van scheepskapitein. De kapitein van de mailboot „Gol den Ear" uit Honoloeloe heeft een rapport overhandigd, dat is opge steld na de aardbeving te Rabaul op Nieuw Guinea, waarbij 260 men schen om het leven zijn gekomen. De bemanning heeft de bewoners gehol pen bij de ontruiming der stad. Tijdens de redding is de marconist van het schip in zee gevallen en in de duisternis, veroor zaakt door de rookwolken der uitbarsting, verdwenen. Gedurende twee dagen en nachten stegen uit een onderzeeschen kra ter witte damp en zwarte asch honderden meters omhoog. Rabaul is volkomen verwoest. De „Dailey TclegraplT' verneemt uit Keu len dat de katholieke geestelijke Roling oud dertig jaar, veroordeeld is tot vier maanden gevangenisstraf, omdat hij in October j.1. van den kansel gezegd heeft, dat een toe stand als in Spanje ook in Duitschland zou kunnen ontstaan. In Frankenthal, in de Pfalz, is nog een geestelijke veroordeeld, tot acht maanden gevangenisstraf even eens op grond van het feit, dat hij van den kansel ongeoorloofde opmerkingen had ge maakt. Vrijdag verslag aan de noninter- ventiecommissie. Frankrijk heeft het besluit tot schorsing der landcontrole officieel mede gedeeld. Engelsche bladen geven de vermoedelijke oplos sing. Eden heeft in het lagerhuis mede gedeeld, dat de Britsche regeering in ieder geval voor of op Vrijdag aan de non-interventiecommissie ver slag zal uitbrengen over haar pogin gen, om een uitweg uit de tegen woordige impasse te zoeken. Op de vraag van den leider der oppositie, Attlee, of er aan den duur van de loopen- de besprekingen een grens was gesteld, ant woordde de minister: „Ik weet, dat deze kwestie werd opgeworpen in de commissie, die er overigens de voorkeur aan gaf, geen limiet vast te stellen en deze kwestie aan het oordeel van de Britsche regeering heeft overgelaten. Ik kan evenwel het huis de verzekering geven, dat wij ons ten volle bewust zijn van het urgente karakter van den toestand. Daarom verklaar ik, dat wij in ieder geval Vrijdag aan de commissie een rapport zullen voorleggen." Lord Plymouth, voorzitter van de commissie voor de niet-inmenging heeft gistermiddag op het Foreign- Office den Franschen ambassadeur, Corbin, ontvangen. Deze overhandig de hem een mededeeling, waarin de Fransche regeering kennis geeft van het reeds aangekondigde besluit, dat zij met ingang van Dinsdag den in ternationalen ambtenaren van het controle-stelsel der Londensche com missie niet langer de faciliteiten kan toestaan, die zij tevoren genoten. In verband met de officieele aankondi ging, het opschorten van de controle aan de Pyreneeëngrens, heeft kolonel Lunn, de chef van de controle in Frankijk, maatrege len genomen om de neutrale waarnemers hedenmiddag hun post te kunnen doen ver laten en hen te kunnen verzamelen op plaatsen, enkele kilometers van de grens. Omtrent de wijze, waarop de Engelsche regeering het conflict tracht op te lossen, wordt in officieele kringen een strikt stil zwijgen bewaard. Wel echter wordt, volgens de N. R. Ct., erkend, dat de mogelijkheid van een geheel nieuwe regeling van de in ternationale controle vrijwel buitengesloten is.Waar het nu om gaat, is niet zoozeer nieuwe plannen uit te deniken, dan de be staande tegenstrijdige plannen in elkaar te voegen. Hoe dit mogelijk is zonder dat van beide kanten belangrijke concessies wórden gedaan, is nog niet duidelijk. Natuurlijk ontbreekt het in de pers niet aan veron derstellingen. Zoo meenen sommige bladen te weten, dat Engeland voor zal stellen de heele zeecontrole aan een groep neutrale mogendheden op te dragen. Het behoeft nauwelijks betoog, dat deze gissing, die ook in officieele kringen geen ingang vindt, wei nig waarschijnlijk is. Een andere veronderstelling is dat Enge land en Frankrijk bereid zouden zijn de zeecontrole te vervangen door een systeem van neutrale waarnemers in Spaansche ha vens. Daar hiervoor de toestemming van de Spaansche autoriteiten zou worden ver- eischt en het gezien de ervaringen, die men in het verleden met dit geenszins nieuwe plan heeft opgedaan zeer twij felachtig is' of deze toestemming zou word«f verkregen, lijkt ook een oplossing dezen aard niet in alle opzichten waar schijnlijk. De moeilijkheid is, dat Rome en Berlijn zooals hun laatste voorsteleln maar ai ie duidelijk hebben gemaakt, een halfslach tige controle wenschen, die in de Pracll]f ten gunste van Franco uitwerkt: Londen en Parijs daarentegen een volledige en onpar tijdige controle. Technische compromissen, hoe ingenieus ook, kunnen deze kloof ni overbruggen. Alleen concessies van prin- cipieelen aard kunnen dat doen en er is alsnog geen enkele reden aan te nemen, dat Londen daartoe bereid is. Emir Abdulla van Trans jorda- nië neemt vredelievende hou ding aan. Toch zijn nog wel eeltige wijzigingen in het ver- deelingsplan noodig. Een speciale correspondent van de „Daily Telegraph" heeft een onderhoud gehad met Emir Adibulla van Transjordanië over het Britsche plan betreffende de verdeelmg van Palestina. Op desbetreffende vragen gaf de Emir te kennen, dat hij den Arabie ren den raad had gegeven zich niet tegen de aanbevelingen te verzet ten. Uiteraard, zoo verklaarde hij verder, was hij teleurgesteld door de voorgestelde ver deeling, maar, mits er een aanpassing tot stand kwam op zekere punten ,welke sterk ten nadeele zijn van de Arabieren, moest hij toch aanvaarding van het plan aanbe velen. De Arbieren aldus de Emir zouden gaarne geheel Palestina als tevoren hebben behouden, maar het is hun plicht de werke lijkheid onder oogen te zien en onder de huidige omstandigheden toe te geven. Er zijn echter een paar punten, die door de Arabieren naar vorén gebracht moeten wor den ten aanzien van de voorgestelde gren zen der Joodsche en Arabische staten. Zoo is Jaffa, dat Arabisch blijft, van den rest van den Arabischen staat gescheiden en alleen voor Arabieren te bereiken via den corridor. Joden ten Zuiden van Jaffa zijn afgesneden van den Joodschen staat door het eigenlijke .Taffa en door den corridor, JeruzalemJaffa. Voorts worden 300.000 Arabieren aan de joden toevertrouwd en worden de Arabieren niet waardig bevon den te heerschen over de kleine Joodsche afdeeling in het gebied van Jennin. Hier zou wijziging in gebracht moeten worden. Ook zou het gebied ten Zuiden van Jaffa moeten worden aangesloten bij den Ara bischen staat, terwijl do voorgestelde corri dor onder Arabisch bestuur zou moeten ko men, maar onder mandaat. Ook willen de Arabieren een overeenkomst ter waarbor ging van de moreele, cultureele en religieu ze rechten der Arabieren in den Joodschen staat. Kortom, de Arabieren beschouwen den toestand deels met spijt, maar toch met den wensch in vrede en vriendschap te le ven met al hun naburen, zoowel nu als in de toekomst. Hittegolf eischte 337 dooden. Gisterenmiddag heeft te New York een buitengewoon hevig noodweer gewoed. In verschillende streken is door don regenvaj de hittegolf, welke tot nu toe 337 dooden heeft geëischt, onderbroken. DIRECTIES DER STAALFA BRIEKEN WEIGERDEN OVER EENKOMSTEN TE SLUITEN. Het verloop van de inmiddels op geloste staking in de onafhankelijke staalfabrieken in de Vercenigde Stalen, beteekent een duidelijke ne derlaag voor de organisatie van den vakvereenigingsleider Lewis, na een reeks van aanvankelijke suc cessen. Dat dit echèc ook in de naaste toekomst van invloed zal zijn op eventueele stakings-bewe- gingen ligt voor de hand. z Het comité voor Industrieelc Organisatie, dat anderhalf jaar geleden door John L. Lewis werd gesticht, na zijn oncenigheid met de sinds 50 jaar bestaande „American Federation of Labor', heeft een in de ge schiedenis der vakvereenigings-beweging on gekende vlucht genomen. Onder de in een hand vercenigde leiding van deze nieuwe Amerikaansche centrale vakvereenigings-organisatic zijn in den be trekkelijk korten tijd van haar bestaan vak verenigingen ontstaan, die niet minder dan 85 industrieën omvatten. Daarmee is de Le- wis-organisatie, ook al omvat zij, wat haar ledental betreft, slechts een klein deel der Amerikaansche industrie-arbeiders, prac- tisch in nagenoeg alle takken van industrie in de Vereenigde Staten doorgedrongen. Opgang. Het meeste succes boekten de organisa ties \an Lewis tot nu toe in de industrie staten New York, New Yerscy. Penssylva- nia, Oliio, Indiana, Illinois en Michigan. JOHN LEWIS. liet laatste halfjaar heeft duidelijk aange toond, dat de .ter erkenning van deze or ganisaties geproclameerde stakingen, door gaans eindigden met een succes der vak- vereenigingen; in het bijzonder na de met succes doorgevoerde groote staking bij de „General Motor Corporation" en bij de Chryslcr-fabrieken, is daarmee haar bctec- kenis als nieuwe machtsfactor in het Ame rikaansche vakvcreenigingsleven afdoende gebleken. De nederlaag die Lewis later te boeken kreeg bij de Fordfabrieken, toen ook daar een staking werd ge proclameerd, kan zijn prestige te genover zijn vele groote sucessen nauwelijks afbreuk hebben gedaan, temeer waar hij verdere besprekin gen met Ford voorzichtigheidshalve achterwege liet. Zoo heerschte dan ook, toen een week of vij-f geleden de groote staking bij de zgn. onafhankelijke staalfabrieken begon, alge meen de meening dat Lewis er ook in dit arbeidsconflict in slagen zou als overwin naar uit het strijdperk te treden. liet dient gezegd, de ontwikkeling van deze staalar- beiders-staking scheen aanvankelijk die meening ook te rechtvaardigen. De staking breidde zich bij de .Republic Steel Corp", de „Youngstown Sheet. Tube Cy" en de „In- land Steel Corp" zichtbaar uit en sloeg la ter ook op een groote fabriek der „Bethle- hem Steel Corp." over. zoodat bij de vier betreffende maatschappijen ten slotte een aantal fabrieken met een gezamenlijk ar beidersaantal van 100.000 man, werd stil gelegd. En toch breekt zich klaarblijke lijk juist in deze staal-staking de eerste groote nederlaag van Lewis baan. De bemoeiingen van de door de regeering samengescldte beniidde- lingscommissie, ten einde tot een ver gelijk te komen of althans de par tijen aan de onderhandelingstafel bij elkaar te brengen, zijn na een week van voortdurende onderhandelingen volkomen mislukt. De staal-maatschappijen waren niet af te brengen van hun weigering om met Lewis onderhandelingen aan te knoopen, laat staan een collectief arbeidscontract met licm te sluiten. Directies kregen steun der arbei ders. Overigens werden de staal-maatschappijen gesterkt in hun afwijzende houding, toen na een stemming onder de arbeiders betreffende de staking, afdoende bleek dat een overgroo- te meerderheid niets liever wilde dan zoo gauw mogelijk weer aan het werk te gaan. Na de feitelijke ontbinding der bemidde- lings-conunissie, begon men dan ook al spoe dig met de voorbereidingen voor het herope nen der stilgelegde staalfabrieken, waarbij niet in het minst het vraagstuk, van de, door de houding van enkele staat-gouver- neurs met groote moclijkheden gepaard gaande bescherming der werkwilligen tegen aanvallen van aanhangers van Lewis, om oplossing vroeg. Al deze feiten en kenteekenen wijzen er op dat deze gigantische staalstaking op een volkomen échec is uitgeloopen. Daaraan ver andert het feit dat stakingsaanhangers de Cambria-fabriek terdege wisten te handicap pen door het laten springen van twee water leidingen, waardoor de watertoevoer afgeslo ten was en 5 hoogovens en 15 staalovens waren uitgesloten, niets. Een dergelijke sa- botage-daad onderstreept veeleer de nerveu- siteit der stakingsleiding, die dan ook voor het alternatief werd gesteld, óf de staking op te heffen, of de ondermijning van haar prestige tot het bittere einde toe af te wach ten. De eenige concessie van de zijde der werk gevers died an taot nu toe alleen nog maar door de „Inland Steel" gedaan werd is de. op aandringen van den gouverneur van Indiana gedane toezegging, af te zien van elke represaille-maatregel tegenover de stakers. Daartegenover staat voor de arbeiders, die in de staking begrepen waren, een loonder ving van in totaal 15 tot 20 millioen dollar. Deze eerste groote nederlaag van een door zijn tot nog toe bereikte successen vrij verwenden Lewis, zal ongetwijfeld op de verdere ontwik keling van de Amerikaansche sta kingsbeweging van invloed zijn. Een in de gebieden der automobiel- en staal industrie in Michigan en Ohio als pro test tegen de op de loonsverhooging gevolg de opdrijving der huurgrenzen voor arbei derswoningen georganiseerde „huursta- kingwerd op het laatste oogenblik ver hinderd, omdat de centiaie van Lewis het blijkbaar niet voor doelmatig hield, de dooi de eeuwige stakingsonrust toch al zoo stérk verontruste Openbare meening juist nu, on der den druk van het recente echec bij de Mnalstakmg, nog ongunstiger te beinvloe- Over de geheele linie blijkt thans op de door de onbegrensde stakingsbeweging be ïnvloede groote vlucht van Lewis' vakorga nisatie, een duidelijke reactie te volgen. Verovering van Villanueva dei Pardillo bevestigd. Korte g«. vechten ter zee. Een communiqué van de regeering bevestigt de inneming van Villa nueva del Pardillo aan 't front van Madrid. Tevens wordt gemeld, dat men 500 krijgsgevangenen maakte. De Verdedigingsraad van Madrid heeft medegedeeld dat aan het cen trale front de rechtschen wanhopige pogingen hebben gedaan om Villa Nueva de Pardillo te hernemen. Rond deze plaats is den geheelen dag verwoed gevochten. De regeerings- troepen brachten den tegenstander aanzienlijke verliezen toe. Het ministerie van landsverdediging heeft medegedeeld dat gisterochtend de kruiser der rechtschen „Canarias" zich meester wilde maken van het petroleum-tankschip „Campillo", op weg van Carthagena naar Valencia. De beide torpedojagers, welke de „Campillo" vergezelden, openden het vuur op den kruiser en deze koos het hazepad. Zonder verdere incidenten kwam het tank schip te Valencia aan. Verder is een klein zeegevecht geleverd voor Cuellera. De vloot der regeering leed hierbij geen verliezen. Het groote hoofdkwartier van de troepen van Franco heeft medegedeeld, dat de rechtsche troepen aan het front voor Madrid alle aanvallen hebben afgeslagen. De verlie zen van de regeeringstroepen zijn aanzien lijk. Ook in Aragon hebben de rechtschen alle aanvallen van den tegenstander terugge slagen. De luchtmacht van Franco heeft aan het front bij Madrid acht jachtvliegtuigen van de regeering en vijf bombardementstoestel len neergeschoten. De adjudant van generaal Pozas heeft aan de pers medegedeeld, dat de rechtsche troe pen bij Teruel aanzienlijke versterkingen hebben ontvangen van troepen van het vreemdelingenlegioen en Marokkanen. Toch konden de regeeringstroepen de stellingen, welke zij verloren hadden, hernemen. In Al- barraneuen worden thans straatgevechten geleverd. Nieuw transport kanen. van Marok- Reuter meldt uit Gibraltar, dat geduren de het afgeloopen weekeinde meer dan 2000 Marokkanen uit Melilla te Algeciras ont scheept zijn. Volgens inlichtingen uit goe de bron zouden zij reeds naar hét Madri- lcensche front vertrokken zijn. Strand van Algeciras gesloten. Er zijn zooveel deserteurs uit Al geciras en La Linea ontkomen naar Gibraltar, door Britsche wateren in te zwemmen, dat de autoriteiten der beide Spaansche steden strenge or ders hebben uitgevaardigd betreffen de sluiting der badinrichtingen aan de stranden. Men gelooft, dat een aantal dezer zwem mende deserteurs verdronken zijn bij hun poging om te ontkomen. Zoowel in Spaan sche als in Britsche wateren zijn een aan tal lijken opgevischt. Honderden F'alangis- ten zijn thans op de kust geplaatst tusscben Algeciras, La Linea en Malaga. Zij hebben instructie zonder onderscheid het vuur te openen op in zee zwemmende personen. Vraagstuk niet oplosbaar In een onderhoud met den correspondent van Reuter heeft de woordvoerder van gene raal Franco verklaard, dat de generaal be sloten heeft niet in discussie te treden over de kwestie van de terugtrekking der buiten- landsche vrijwilligers, omdat hij dit vraag stuk niet oplosbaar acht. T)an bestond er nog een kleine kans om haar te vinden. Amerikaansche marinedeskundigen ver- Klaren, dat de eenige hoop miss Earhart te- K ,'e Yjiden ts, indien haar toestel, na op ff® ,e ZI-'n neergestreken afdrijft in de ricli- van 'iet Gilbert eiland. In dat geval kunnen vliegtuigen van de „Lexinglon", dat. hinr?a!P0,nn*cn in die richting voortzet, haar te hulp snellen. Vnitrnv. millioen pond sterling. nlnhchtingen uit de Londensche wind van r °n K1'0Pp particulieren het bc- veértii? min'a,1C° Kis,erpn '",|1 leening van Do/e w n pond sterling toegestaan, liet crpdfpt Keschiedt onafhankelijk van riteiten ti n" V1J millioen dat den auto- haa in dn ®',w>s onlangs is verstrekt om ducten -/nnm ?Ren'.l0|d te stellen zekere pro ducten zooals benzine, te koopen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 2