Critieke toestand van
Groote Kerk te Alkmaar
Naar afschaffing van
het extra luchtrecht
Verwerking van
agrarische producten
Postkantoor moet
worden ontruimd
Boter goedkooper tenge
volge v, melkwolfabrïcage 1
Robinson vestigt 2
wereldrecords
Hooibroei veroorzaakt
brand
Amateur-gidsen
helpen touristen
»nST„SK:e,e" "Ch het
Wegwedstrijd Toulouse-Parijs
Dit wordt waarschijnlijk in de
Handelsschool ondergebracht. -
Loopt het orgel gevaar? In het
middenschip komt een schoor-
werk. Heden officieel onder
zoek.
De directeur van Rijksmonumen
tenzorg, dr. J. Kalff, heeft gisteren
aan den burgemeester van Alkmaar
en aan het kerkbestuur der Ned.
Herv. Kerk geadviseerd onmiddel
lijk, met het oog op het groote ge
vaar dat voor instorting dreigt, ook
het parkeerterrein bij het Kerk
plein af te zetten.
Dt. Kalff adviseerde voorts den
burgemeester het postkantoor te
ontruimen.
Vervolgens adviseerde hij den mi
nister te verzoeken het gevaarlijke
gedeelte van de kerk af te schutten.
Pas daarna zal in het minder ge
vaarlijke gedeelte de dienst mogen
worden hervat.
Men schrijft ons uit Alkmaar:
Opgeschrikt door de mare: „de kerk staat
op instorten, het kraakt en buigt en barst
daarbinnen, de steenen vallen op de eeuwen
oude grafzerken, de heele zuidelijke muur
kan wel naar beneden komen", begaven
talrijke burgers zich naar de plaats des on-
heils.
Zoo erg als het gerucht wilde, was het
gelukkig niet en de troepen burgers, die
dien avond in de buurt van de kerk ston
den, en die verwachtten, dat een deel van
het prachtige gebouw direct in zou storten,
kwamen bedrogen thuis. Er gebeurde niets
meer na het eerste alarmeerende gekraak,
dat door de vrouw van den koster was ge
hoord.
Een diepgaand onderzoek is ingesteld
nadat Alkmaar Vrijdag twee telegrammen
verzond aan het departement van onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen en aan
Monumentenzorg.
Besprekingen In Den Haag.
Inderdaad bleek de toestand zorg
wekkend te zijn, Eenige steunen van
den Zuidgevel zijn gescheurd- of ge
broken, Valt die Zuidgevel, dan zal
ook de Westgevel, waartegen het
prachtige orgel een der fraaiste
van ons land staat, het begeven.
De geheel restauratie, waarvan de
noodzakelijkheid, thans in een
acuut stadium is gekomen, zal een
half millioen vergen. Onmiddellijk
zijn èn door kerkbestuur èn gemeen
tebestuur besprekingen gevoerd ten
departemente en Jhr. Mr. van Kin
schot en de heeren D. Saai, presi
dent-kerkvoogd, Mr. J. Belonje, se
cretaris-kerkvoogd en F. H. Ringers,
zijn gisteren naar Den Haag ge
weest om met Dr. Kalff, den voorzit
ter van monumentenzorg, bespre
kingen te voeren.
Over een eventueel resultaat der diverse
besprekingen wenscht men te Alkmaar nog
geen uitvoerige inlichtingen te geven, aan
gezien men den tijd daartoe nog niet geko
men acht.
Vast staat echter wel. dat men ook in de
residentie den toestand précair vindt en dat
onmiddellijk noodmaatregelen moeten wor
den genomen om groot onheil te voorkomen.
Voor de onmiddellijk noodige voorzieningen
heeft de minister reeds vijftienduizend gul
den beschikbaar gesteld om in afwachting
van een nader accoord inzake gezamenlijke
financiering tusschen kerkvoogdij, rijk, pro
vincie, burgerlijke gemeente en werkfonds
de meest noodige maatregelen te nemen.
O.a. moet het gedeelte van de kerk (waar
nu geen diensten meer worden gehouden)
en waar gevaar voor instorting niet denk
beeldig is, worden afgesloten.
Dan geeft dr. Kalff nog aanwijzin
gen voor de eerst te nemen maatrege
len, doch wat voor de Alkmaarsche
burgerij veel belangrijker is, is het
advies om het postkantoor te sluiten
en elders onder te brengen.
Beslissing over het postkantoor
nog niet genomen.
De directeur van het postkantoor, de heer
Pabbruwe vertelde ons, dat een beslissing
nog niet is genomen, doch wel zeer binnen
kort te verwachten is. Den Haag zal ook
hierin het laatste woord spreken. Ook staat
thans nog niet vast, waar dat tijdelijke post
kantoor zal worden ondergebracht, ook daar
in heeft de directeur slechts een adviseeren-
de stem, doch het gemeentebestuur heeft het
oog op de Handelsschool. De dienst zal ab
soluut geen stagnatie ondervinden, zoodat
het publiek op geen enkele wijze zal worden
gedupeerd.
Plantsoen om de Kerk reeds af
gezet.
Ook met den directeur van gemeentewer
ken, den heer D. G. G Margadant, hebben
we het gevaar besproken, dat voor instor
ting bestaat en dat ook naar zijn meening
niet denkbeeldig is. Het plantsoen om de
kerk is daarom reeds afgesloten. Waarschijn
lijk zal nog een grooter deel van de directe
omgeving bij deze afzetting worden betrok
ken.
De heer F. H. Ringers, architect, neemt den
toestand in de Groote Kerk te Alkmaar in
oogenschouwt
De Westgevel leverde reeds lang
gevaar op. Vandaar de afzetting van
het z.g. Waaigat. In het kerkgebouw
aan den zuidelijken gevel was reeds
een vangsteiger aangebracht.
Naar de meening van den stadsarchitect
loopt het prachtige orgel nog geen gevaar.
We hopen natuurlijk zoo eindigde de
directeur van P. W. zijn inlichtingen dat
heel gauw en met kracht de restauratie kan
worden voortgezet. Na de St. Bavo is dit de
fraaiste kerk in Noord-Nederland, een prach
tig voorbeeld van de bouwkunst van de fa
milie Keldermans, waarvan een lid ook o.a.
het Middelburgsche stadhuis bouwde.
Waarom de restauratie indertijd
werd uitgesteld.
Zooals men zich zal herinneren, waren de
voor de restauratie benoodigde gelden bij
een, indien de gemeente Alkmaar f 60.000.—
fourneerde. Het totaal benoodigde bedrag
werd geraamd op circa vier en een halve
ton en dit zou grootendeels worden gevon
den uit het werkfonds.
De Alkmaarsche gemeenteraad verleende
geen goedkeuring aan het voorstel f 60.000.
disponibel te stellen. Er is indertijd over deze
aangelegenheid heel wat te doen geweest. De
vakvereenigingen wenschten het werk be
schouwd te zien als „normaal" en niet als
een object ter bestrijding van de werkloos
heid en ze eischten dus ook volle loonen. Dit
streven van de zijde der vakbonden was
wellicht begrijpelijk. Onjuist echter was het,
dat B. en W. zoowel als Raad zich door
deze partijgroepen zoodanig lieten intimidee-
ren, dat ze aan de verlangens er van toe
gaven en zich de ondergeschikten betoonden
der vakvereenigingen.
De minister zijnerzijds wenschte de gelden
van het Werkfonds alleen te geven, wan
neer werkverschaffingsloonen werden betaald
en zoo bleef de zaak liggen.
Af en toe werd er bij de begrooting nog
eens aan herinnerd, maar schot kwam er
niet in. De verbouwing bleef rusten, B. en
W. wisten nimmer iets bepaalds te zeggen,
de zaak was in de doofpot.
Maatregelen.
Gisteravond laat, na zijn terugkeer uit
Den Haag, hebben wij nog een onderhoud
gehad met den heer D. Saai, president
kerkvoogd, die ons nog eenige technische
bijzonderheden over de in de naaste toe
komst te nemen maatregelen mededeelde.
Het middenschip van de kerk
zal ontruimd worden en hier zal
een schoorwerk worden gemaakt,
om de werking van den noordelij
ken en zuidelijken muur tot staan
te brengen. Hiertoe zal waarschijn
lijk nog deze week de goedkeuring
van Monumentenzorg worden ver
kregen en de aanbesteding zal be
gin van de volgende week plaats
hebben.
Dit werk zal worden gefinancierd uit de
reeds toegestane vijftienduizend gulden.
Over een maand kunnen de
kerkdiensten in het gebouw
worden hervat.
De diensten in het kerkgebouw zijn
zooals wij meldden tot nader order ge
staakt. Het dwarsschip, dat geen enkel ge
vaar oplevert, zal tot kerk worden inge
richt. Ook de werkzaamheden voor deze
verandering worden de volgende week aan
besteed en de president-kerkvoogd wees er
op, dat over een maand de dienst weer in
het gebouw kan plaats hebben.
Over de ontruiming van het postkantoor
zal heden door den directeur-generaal van
P.T.T. een beslissing worden genomen.
Het is wel zeer dringend, aldus de heer
Saai, dat met deze tweede restauratie zeer
snel wordt begonnen.
Verder zal iemand van de rijksgebou
wendienst naar Alkmaar komen,
om den toestand ter plaatse in oogen-
schouw te nemen.
Over een eventueel beroep op het Neder-
landsche volk kon onze zegsman nog niets
vertellen, daar dit afhangt van den steun
van Monumentenzorg, Rijk, Provincie en Ge
meente.
EUROPEESCH LUCHTPOST-
VERVOER.
Luchtvaart-code van de K.L.M.
aanvaard.
Het 37ste congres van de International
Air Traffic Association, vVaarbij de voor
naamste luchtvaartmaatschappijen ter we
reld zijn aangesloten, is Zaterdag te Parijs
gesloten.
Voor Nederland waren aanwezig de heer
A. Plesman, directeur der K.L.M. en de
heer D. J. de Vries, hoofd van de afdeeling
handel der K.L.M.
Besloten werd, internationaal uniforme
maatregelen te treffen inzake de wijze van
aanleggen, sleepen en aan boord van
schepen hijschen van watervliegtuigen.
Een Nederlandsch voorstel werd
aangenomen om den thans bestaan-
den toeslag op het gewone tarief,
die betaald moet worden wanneer
men een luchtreis op een plaats,
waar een tusschenlanding gemaakt
wordt, wil onderbreken, af te schaf
fen.
Eveneens werd besloten een uniforme re
geling te aanvaarden voor de juiste aan
duiding van het tijdstip van vertrek en
aankomst van vliegtuigen. Op het oogenblik
beschouwt men in sommige landen als het
tijdstip van vertrek het moment, waarop
het vliegtuig zich van den grond verheft,
in andere landen het oogenblik, waarop
het begint te rollen.
De I.A.T.A. treft voorbereidingen om te
komen tot de afschaffing van paspoorten
en visa voor de bemanningen van vlieg
tuigen en daarvoor in de plaats te krijgen
een enkel document, dat door alle landen
erkend zal worden, zoodat de bemanningen
van vliegtuigen voortaan bij het aandoen
van luchthavens in het buitenland even
weinig formaliteiten zal hebben te vervul
len als de zeeman bij het aandoen van
verschillende havens.
Met groote dankbaarheid aanvaardde het
congres een Nederlandsch voorstel om per 1
Januari 1938 internationaal in te voeren
een door de K.L.M. voorgestelde en volledig
uitgewerkte luchtvaart-code in het inter
nationale verkeer tusschen de vliegvelden
en de luchtvaartmaatschappijen. betreffende
hoeking, vrachtvervoer, aankomst en vertrek
van vliegtuigen enz.
Met voldoening vernam het con
gres, dat er belangrijke stappen zijn
gedaan, waaruit met zekerheid valt
af te leiden dat binnenkort in ge
heel Europa het postvervoer zoo
veel mogelijk per vliegtuig zal ge
schieden, zonder dat de posterijen
in de afzonderlijke landen het nor
maal geldende posttarief met een
speciaal luchtrecht zullen verhoogen.
Tot nog toe hebben in Europa alleen Ne
derland en Zweden het luchtrecht geheel
afgeschaft, terwijl dat in Frankrijk, Enge
land en Duitschland gedeeltelijk is ge
schied.
Teleurstelling bij het
tief bedrijfsleven.
coopera-
In verband met de fabricage van wol uit
ondermelk merkt het Hsb. op:
Indien óók in Nederland aan
een flinke hoeveelheid ondermelk
een andere bestemming kan worden
gegeven dan magere kaas, magere
melkproducten en veevoeder, dan
zou dit in ieder geval moeten wor
den toegejuicht, want wanneer
daardoor de geldelijke opbrengst
van het bijproduct zou worden ver
hoogd, zouden de voortbrengings-
kosten van het hoofdproduct, de bo
ter, relatief dalen. Bovendien zou
een vermindering der productie van
magere kaas en dito melkproducten
wellicht een gunstigen invloed heb
ben op den afzet daarvan.
In de kringen der coöperatieve zuivelin
dustrie valt, aldus het blad, een zekere te
rughoudendheid waar te nemen, voortsprui
tende niet uit gebrek aan vertrouwen in de
kansen en mogelijkheden, die de nieuwe
vindingen wellicht zullen kunnen openen,
doch uit teleurstelling over de omstandig
heid, dat het initiatief voor de fabricage van
textiel-caseïne en melkwol is genomen door
het particuliere bedrijfsleven en niet door
het coöperatieve.
Men waarschuwt de zuivelfabrieken niet
te gauw „toe te happen" en verkondigt, dat
ook op dit terrein de boer dus de coö
peratieve bedrijfsvorm de teugels in han
den moet houden, benevens dat de boer en
zijn zuivelfabriek sterk staan, omdat zij
de grondstof de ondermelk in handen
hebben.
YïlolvAAjXxSit
De internat. Motor-Zesdaagsche
Zuur valt uit. Sannes krijgt
straipunten. Goed rijden van
Nederlandsche ploeg.
Onder stroomenden regen zijn gistermor
gen om zes uur om de minuut 220 rijders ge
start voor de negentiende internationale mo-
torzesdaagsche, welke van Llandindrod Wel
les (Eng.) uit is aangevangen.
Helaas was bij de sterke Nederlandsche
K.N.M.V.-ploeg een uitvaller te betreuren.
De B.M.W.-rijder Zuur moest door een de
fect aan zijn machine den strijd staken,
zoodat er thans in totaal nog 18 Nederland
sche rijders mededingen. Hiervan moest al
leen Sannes, die met bandenpech en een de
fect aan de ketting van zijn Eysink te kam
pen had, strafpunten noteeren. Onze overige
landgenooten kwamen „smetteloos" aan,
zoodat ook onze A en B-ploeg voor den wed
strijd om de zilveren vaas nog ongehavend
js.
AJthleJtLe&
Op 800 M. en 880 yards.
Tijdens openingswedstrijden van
een nieuw stadion op het Randalls-
eiland nabij New York is de Ameri-
kaansche athleet Elroy Robinson er
in geslaagd de wereldrecords over
800 meter en 880 yarts te verbeteren.
Hij liep de 880 yards in den tijd van 1 m.
49.6 sec., terwijl het oude wereldrecord se
dert 16 Juni 1934 op naam stond van zijn
landgenoot Ben Eastman met een tijd van
1 min. 49.8 sec., gevestigd tijdens wedstrij
den te Princetown.
Op de 800 meter werd voor Robinson even
eens 1 min. 49.6 sec. genoteerd. Houders
van het oude wereldrecord, zijnde een tijd
van 1 min. 49.8 sec., waren Thomas Hamp-
son (Engeland) en Ben Eastman (Vereenig-
de Staten).
Wieltentwri
Vlaeminck wint de eerste étappe
Gommers 24ste, Bronger 38ste
Dunder 49ste.
De eerste étappe van den wegwedstrijd
ToulouseParijs is een succes geworden
voor twee jonge, Belgische kampioenen, n.1.
Vlaeminck en van Simaeys envoor Ar-
chambaud, een van de Fransche favorieten
in de ronde van Frankrijk, die in de zeven
de étappe van de ronde had opgegeven we
gens moreele inzinking.
De Nederlandsche renners Gommers, Bron-
ger en Dunder hebben zich in deze eerste
étappe goed gehouden. Zij reden gedrieën
in een groote troep renners op ruim tien
minuten afstand van het leidende peleton
en zij deden het lang niet slecht.
Overigens namen in totaal ruim 100 ren
ners deel.
De uitslag van de eerste étappe luidde:
1 Vlaeminck, tijd 7 uur 10 min. 49 sec.,
2 Van Simaeys op een wiellengte, 3 Archam-
baud, 4 Nievergelt, (Zwitserland)
7 Hardiquest (België) 8 Jean Aerts, (id.)
9 de Caluwe (id.)
24. Gommers, 7 uur 21 min. 38 sec.
38. Bronger, zelfde tijd.
49 Dunder, zelfde tijd.
Boerenwoning in de asch gelegd
Op de boerderij van D. van Egmond, na
bij het stoomgemaal „De Voogd", onder de
Kwakel, bij Vinkeveen, werd gistermiddag
omstreeks één uur de temperatuur van de
hooitas te hoog bevonden. Ten einde deze te
doen dalen, werd een gat in het hooi ge
maakt, waarna men den maaltijd ging e-e-
bruiken.
Waarschijnlijk heeft de wind in
het gat gestaan en de hitte aange-
wakkerd, hoe het zij, na enkele
oogenblikken stond de hooitas, die
met de woning en de schuur onder
één dak is gelegen, in vlammen.
De brandweer van Vinkeveen was spoe
dig ter plaatse en stelde alle pogingen in
het werk om het vuur te stuiten, doch zij
kon met verhinderen, dat hooitas en wo
ning in de asch werden gelegd. Slechts de
schuur wist zij te behouden.
De BBTBB A verricht nuttig
werk.
Zaterdag j.1. vertrokken uit Den Haag
twee Amerikaansche reisauto's en een two-
seater in de richting Haarlem. De beman
ning bestond uit 17 New Yorksche studenten
en den leider mr. Barry en zijn vrouw
zoomede twee werkende leden van den Ned
Amateur-gidsenbond, BBTBB A
De wagens bezochten Amsterdam, Alk
maar, de Zuiderzeewerken en Volendam.
Het bijzondere was wel het Oranje zegel
dat aan de voorruiten van de auto's beves
tigd was en waarop de woorden: Tourist-
'RpVTPRAdf1fnd-l" het insiRne van den
BBTBB A het wieltje met nummerbordje
waarop de bondsletters, voorkwamen.
oortaan zullen alle geholpen buitenland
sche automobilisten van dit kenteeken voor
zien worden.
Ook kunnen de buitenlanders in hun hoteï
om hulp verzoeken.
Daartoe zullen alle hotels m steden, waar
zich een afdeeling bevindt, geregeld worden
voorzien van alle aan wij zingen om aan de
hulpaanvragen te voldoen. Ze ontvangen
dan adressen van de consuls en vice-consuls
van de B.B.T.B.B.A, die op zijn beurt re
kent op de medewerking van de hotels, op.
dat spoedig „service" verleend kan worden,
Vijfde Internationale Congres van
landbouwindustrieën geopend.
Hedenochtend is in een plechtige
vergadering in de groote zaal van
het Kurhaus te Scheveningen het
Vijfde Internationale Congres van
Landbouwindustrieën geopend in
aanwezigheid van een vertegenwoor
diger van H. M. de Koningin, van
vele autoriteiten, genoodigden en
congresdeelnemers met hun dames.
Na de begroetingsrede van dr. A. A. I). Rut-
gers, sprak minister Steenberghe de ope-
ningsrede uit.
Wij ontleenen aan deze rede het volgen"
de:
Gevolg gevende aan den oproep van het
Internationaal Comité der Landbouwindu
strieën, zijn de mannen der wetenschap uit
zeer vele landen bereid gevonden de resul
taten van hun studie in meer dan 160 rap
porten voor te leggen en hier aanwezig te
zijn om deze in mondelinge discussie toe te
lichten en te verdedigen. Zij leveren het be
wijs van de nuttigheid der wetenschap toege
past op de verwerking van agrarische pro
ducten.
Nadat voor enkele weken in deze stad het
17de Internationaal Landbouwconbres de be
langen der teelt en der telers van landbouw
producten, in ernstige studie heeft genomen
en welgeslaagd is gesloten, komt gij hier
door uw 5de congres daarop een welkome
aanvulling leveren, door vraagstukken te be
spreken, betrekking hebbende op de bewer
king dier producten en op de chemische pro
ducten, die bij de teelt ervan een rol spelen.
De Nederlandsche regeering, die bijzonder
veel belang stelt in de agrarische productie,
zoowel in Europa als in de overzeesche ge-
biedsdeelen van ons koninkrijk, verheugt er
zich over, dat gij haar residentiestad hebt
gekozen voor uwe bijeenkomst en dat tot
uw werk de Nederlandsche wetenschap een
bijdrage kon leveren.
Weest ervan overtuigd, dat onze regee
ring en in het bijzonder de minister van
Landbouw en Visscherij uwe werkzaamhe
den met volle aandacht volgt en dat zij ten
volle overtuigd is, dat op het door u bestre
ken terrein voor de meer dan 70 millioen
inwoners van het Koninkrijk voor een
zeer belangrijk deel direct of indirect uit
den landbouw levende groote belangen
te behartigen zijn.
I
Ik behoef slechts te herinneren
aan het aandeel, dat wij hebben in
de productie van suiker, caoutchouc,
tabak, coprah, specerijen, melk, eie
ren, aardappelmeel, groenten, bloe
men en bloembollen om dit voor
ieder onmidellijk duidelijk te doen
zijn.
Uit uw programma zie ik, dat gij vele de
zer producten direct of indirect in uwe zit
tingen zult behandelen en tevens zult spre
ken over andere artikelen, die voor ons van
beteekenis zijn, zooals aardolie, pharma-
ceutische producten en verschillende soor
ten machines en dat ook geleerden uit deze
branches bijdragen voor uwe rapporten heb
ben geleverd.
De welvaart der wereld een groot goed
voor het behoud van den wereldvrede
moge door dit congres gediend worden.
Hierna verklaarde de minister het congres
voor geopend.
De eerevoorzitter van de internationale
commissie van Landbouwindustrieën, de
Belgische senator Lucien Beauduin, be
antwoordde de rede van min. Steenberghe.
Het groote aantal afgevaardigden,
aldus spr., getuigt van het belang
dat men stelt in het werk en te
vens in de fraaie scheppingen op
alle gebied, die men in Nederland
aantreft, speciaal wat de landbouw
industrie betreft, en waarin men het
werk kan bewonderen van 'n krach
tig volk, dat in een strijd van een
eeuw zijn vrijheid heeft bevochten
en zijn vaderlandsche grond heeft
veroverd op de zee, waaraan het zoo
juist nog een nieuwe provincie heeft
onttrokken, en om een van de mooi
ste koloniale rijken van de wereld
te kunnen bewonderen, die de vorst
van sprekers land koning Leopold
III, tweemaal heeft bezocht.
1
NederilanH«,.£eluknige c.?mbinatie heeft hef
bloemen i 16altijd de charme van
waadde «nh°rat!eS Wetcn te »aren aan
t uur va n rm ipln?en d.er techniek. De na-
door het eren ls,niet alleen bedwongen
overwonnen Vf k mensch, zij is zelfs
len van ri e" °i gaat om voortbrengse
len arbeid nfn kiVrUchten van vruchtba-
tooi van ?iin P bloemen die er de levende
soort. 1S altijd van de beste
voIrend°comViMrae 1® v°orzitter van het uit-
Hummelhick het woord. G" Wa*>Mar
hijwonfngeSvanbW r? d® uitnoodiFinK tot
Meer dan 1190 dLf° gres RevolS gegeven.
050 buiten la n a de®lnemers, waarvan ruim
ties dïei^enmt ZulIen in 7 vaa de 22 sec-
ginnen, c°ngreswerkzaamheden be-
