Zomer in de bergen
't HOEKJE
OUDERS
'i 1 -dl
Bent U psychologisch aangelegd?
Wat eten wij
vandaag
Ultra-violette stralen en de zuivere berglucht
zijn weldadig voor den mensch
Radium in den mensch
Helix Timmermans
en de Wijn
VOOR DE
'jo-mz'i oJjp het tand
Een menschenziel is teer
Zo-tidaq,
ïïlacuuLaq.
Qitildag,
W&enldaq,
Donderdag,
Uïgdag,
Zaleidag
Laten wij ons eens voorstellen, dat wij,
uit zee opstijgend, de aarde in groote trek
ken zouden kunnen overzien. Van het
blonde zand zwerven onze blikken over de
rijke vegetatie der kusten, over de groene
weiden van een vruchtbaar achterland,
waardoor zich als zilveren linten de rivie
ren slingeren en waarin meren als vloei
bare spiegels de oogen der aarde op
blinken. Stijgen wij hooger, dan gaat het
lichte groen der loofbosschen over in het
donkef der dennenwouden, de aarde wordt
kaler, rossig en grauw en stijgt omhoog tot
de eenzaamheid van rotskammen en berg-
massieven. En tusschen deze hoogalpine
wereld met haar schaarsche vegetatie en
het middenland, dus op ongeveer 1600 me
ter boven den zeespiegel, spant de aarde
nog eenmaal al haar krachten in, om een
overdaad van bloeiend leven voort te bren
gen. Het landschap straalt in lichteren
glans, want het ligt reeds boven de onder
ste wolkenlaag en steekt als een eiland in
de nevelzee uit boven het waas van het la
ger gelegen middenland. De lucht voert
nog den ademtocht der gletschers in de
zomersche warmte en wat het klimaat be
treft, paart zich hier de milde warmte van
het Zuiden aan de koelte van het hoogge
bergte. Zulk een eiland is het hooggelegen
dal van Davos. Het zou zich, als wij de
aarde zoo in vogelvlucht konden beschou
wen, aan onzen blik vertoonen als een
door bergen en Alpenweiden omsloten
bekken, badend in de zonneschijn, die al
les met haar stralen koestert, het meer,
de donkere dennenbosschen, de bloeiende
weiden, het schitterende gesteente. De om
ringende bergen beschutten het dal tegen
den sterken wind en op deze hoogte komt
in dit beschutte dal de kracht van de zon
tot haar volle recht. Haar stralen bereiken
ons hier zuiverder dan in het laagland,
waar zij gezeefd en verzwakt zijn door
een duizend meter dikke laag van mist,
rook, stof en nevel, zich in een diffuus licht
verliezen.
Bergpassen.
Kunstig aangelegde bergpassen geven
verbinding met het Engadin, eens roman
tische slingerwegen, waar de drijvers in
dienst van den wijnhandel met hun last
dieren langs trokken, thans autowegen met
een druk verkeer, die in enkele uren het
landschap van de eeuwige sneeuw met het
lachende, lokkende Zuiden verbinden. Zoo
ligt Davos juist op een grenslijn in de Al
pen: te hoog, om het afmattende klimaat
van het Zuiden te hebben, en tevens ten
Noorden van de Alpen, nog omwaaid door
den verfrisschenden wind van de eeuw;ge
sneeuwtoppen. En op deze zeldzaam gun
stige ligging: naar het Zuiden open voor
de zon, naai het Noorden tegen den wind
beschut, berust dan ook het heilzame kli
maat van het dal van Davos, ofscnoon ook
nog andere factoren hiertoe bijdragen, die
de wetenschap als bijzondere kenmerken
van dit klimaat in den loop der jaren heeft
ontdekt.
Ultra-violette-stralen.
Het zijn vooral de droogte van de lucht,
de duur en de intensiteit van den zonne
schijn en de voor de vorming van de roode
bloedlichaampjes zoo buitengewoon be
langrijke ultra-violette stralen, die in ver-
eeniging met de zuivere, dunne berglucht
voor kinderen die aan bloedarmoede lij
den, van zoo onscnatbare waarde zijn.
Daar dit Kurort sinds meer dan een halve
eeuw beroemd is om zijn buitengewone re
sultaten bij verschillende ziekten der adem
halingsorganen, vergeet men wel eens, dat
Davos niet alleen een plaats voor zieken
en herstellenden is. doch dat het een van
de allergrootste sportcentra der aarde is,
en wel 's zomers evenzeer als 's winters.
Ontelbaar zijn de wedstrijden en sporteve
nementen, die elkaar hier in snel tempo
opvolgen. Voor den tennisspeler is even
zeer gezorgd als voor den bezoeker van de
golflinks. Wie in zijn vacantie wil zwem
men en den heelen dag aan het strand in
de zon liggen, kan dat hier op 1600 meter
hoogte even goed doen als aan onze Hol-
landsche kust.
De berg-sport.
De wandelaar vindt hier een wegennet
van meer dan honderd kilometer lengte
met onnoemelijk veel variatie. Van de heer
lijke, lange „hooge' promenade, waarin
geen centimeter stijging is, tot de gewaagd
ste gletschertochten, waarbij men met tou
wen aan elkaar gebonden slechts onder
leiding van een gids de eeuwige-sneeuw-
toppen kan bereiken, staan den onderne-
menden toerist de meest verscheiden mo
gelijkheden open. En voor wie het klim
men bezwaarlijk mocht zijn, dien staan de
bergspoortjes, de Parsenn- en de Schatz
alplijn, ten dienste, die hem over malsche
weiden en met bloemen bezaaide berghel
lingen heen tot aan de grens van de eeuwi
ge sneeuw brengen. De eeuwige sneeuw,
die de bewoners van dit bloeiende dal, vol
bruisend leven, als een eeuwige verlok
king van de grillige toppen der omringen
de bergen tegenwenkt.
Een Amerikaanse professor heeft mede
gedeeld, dat ieder mens in zijn lichaam on
geveer 1/1 000 000 gram radium bezit.
Maar zelfs deze geringe hoeveelheid kan
met de moderne meetinstrumenten tame
lijk gemakkelijk vastgesteld en gemeten
worden.
't Was op een avond, al laat dat de be
kende Vlaamsche schrijver Felix Timmer
mans in gezelschap van den Limburgschen
kunstkring vertoefde te Maastricht.
De kunstenaars, waaronder bekende Lim-
burgsche schilders, dichters en drukkers,
hadden een bijeenkomst in een hotel aan de
Groote Markt en de stemming was er danig
in. Doch... het uur van sluiting naderde en
met leedwezen wilde men scheiden, toen plots
de schilder Han Jelinger op het idee kwam
.een excursie te maken naar een Maastricht-
schijn wijnkelder, vlak in de buurt. Met en
thousiasme werd dit denkbeeld onVvangen en
ondanks het vergevorderde uur bleek deze
excursie mogelijk. Met Felix Timmermans
voorop toog men er heen,
Felix, kort, gezet manneke, onder breedge-
randen zwarten hoed, dampend pijpke in het
goedmoedige gezicht, daalde langzaam de
trappen af en bevond zich toen plotseling in
de nachtelijke stilte en rust van een Lim
burgschen wijnkelder.
De oude flesschen Bordeaux en Bourgogne
zullen wel even geschrokken zijn van deze
nachtelijke stoornis, maar Felix stelde hen
gerust: Maar dat is muziek, al die wijnen,
dat is muziek.'
Hij werd er gansch stil van...
En terwijl zijn kunstbroeders, in min of
meer uitgelaten stemming, zich te goed de
den aan een glas fijnen Moezel (wat kan men
beter schenken aan een vroolijk gezelschap,
wanneer men geen tijd heeft een Bordeaux
te chambreeren) vereerde Felix het gast
boek met het volgende gedicht naar hij
later verzekerde de éénige poëzie, die hij
ooit schreef:
In Maestricht
ligt
in een kelder
te groot voor patatten en selder,
de wijn, de edelen wijn te zingen,
in de stilte
den donkeren en de kilte.
Hoort hun mystiek
muz ek.
in flesschen en in tonnen
't gevangen ligt van zomersonnen!
Een symphonie!
't Is poëzie, het is louter
geluk en den dirigent is Mhr Sauter!
En hij schonk ons daar een moezelwijl
lijk er geen tweede kan zijn!
Zingende zonneschijn
Zoo iets lijk de harp van David
die gesmolten in de flesschen zit!
Een alledaagsch
druk aan de wasch.
tooneeltje: Moeder is
Ze loopt en draaft en
moet bijna overal tegelijk wezen: Het eten
staat op, daar gaat de bel weer, wacht, even
kijken naar dit of dat... „Toe, Jantje, niet
zoo druk zijn, hoor! Je ziet toch wel, dat
Moeke het druk heeft?"
Ja. Jantje ziet dit mogelijk wel, maar...
hij heeft het zelf ook druk. Als Moeke hem
nu maar eens eventjes .wilde helpen met
dat touwtje vast te houden, dan was-ie
klaar!
Drukke moeders en drukke kinderen. Op
waschdagen vooral kan moeder zich niet
veel bemoeien met de kleuters. Nu is dat
op zichzelf niet zoo erg. Ik vind het heele-
maal niet vreeselijk, als de kinderen zich
zelf vroeg moeten leeren bezighouden. Het
is nu eenmaal onmogelijk, dat we altijd met
onze kinderen bezig zijn. Ons werk laat dit
niet toe en het behoeft ook niet. Kinderen
mogen gerust aan hun lot worden overge
laten. Het is juist in gezinnen met weinig
kinderen en veel hulp in de huishouding een
verkeerd verschijnsel, dat Mama altijd
maar weer op pad is met de kleinen, altijd
maar weer op visite is met Jantje en
Saartje. In groote gezinnen komt dit weinig
voor. Moeder heeft het druk en soms den
geheelen dag druk bezig met huishoudelijk
werk. Meèrmalen heb ik het gezien, hoe
dan de jongste kleuters in een box of in een
kamer zich maar moesten vermaken. En
ze leerden dit!
Een kind wil bezigheid. Bezigheid is voor
een kind een belangrijk iets. We moeien
er dan ook steeds op uit zijn, onze kinderen
bezigheid te verschaffen. Stille kinderen
zijn doorgaans droomers, wier geest wel
bezig is, doch die het leven beschouwend
leven, als we dit zoo eens noemen mogen.
Nu kan er uit droomers iets groeien. Heel
wat dichters waren in hun kinderjaren
droomers! Maar doorgaans is het verschijn
sel niet normaal. In vele gevallen mogen
we onzelf terdege afvragen, of ons kind,
dat altijd maar zoo stil voor zich uit zit te
staren,, wel lichamelijk gezond is en of het
geen ziekelijke neiging vertoont. De volks
mond noemt een kind gezond, wanneer het
druk en levendig is. Een gezond kind kan
nu eenmaal niet stil zitten, het moet wat
te doen hebben!
Maar zooals ik reeds zeide, kan die druk
heid wel eens vervelend zijn, wanneer men
het zelf druk heeft. Het beste is dan ook,
dat we onze kinderen leeren, zoo vroeg mo
gelijk met zichzelf bezig te zijn. In grootere
gezinnen biedt dit niet zooveel moeilijk
heden. Daar zijn broertjes en zusjes, waar
mede de kleuter spelen kan en die voor hem
de beste speelkameraadjes zijn. Op het
platteland heeft men eveneens minder
moeilijkheden met de kinderen. Men zet ze
buiten in een box op een grasveldje en
geeft ze wat om mee te spelen.
Een geitje, konijntjes, kippen, een hondje,
enz. zijn voor de kleuters reeds gauw goede
speelkameraadjes! Niet, dat ze deze dieren
in de box moeten hebben om er mee te
spelen in praktijk vaak dikwijls: plagen!
Neen, het kijken naar deze dieren verschaft
een kind reeks vermaak. Het zal hun ge
luiden gaan nabootsen, het zal de sprongen
van het speelsche geitje nadoen en het zal
zich verlustigen in het gedraaf van de
snelvluchtende konijntjes! Omgang met die
ren heeft, ik het de vorige maal reeds ge
zegd, groote opvoedkundige beteekenis.
In de steden is dit alles niet mogelijk en
is het probleem van kinderen bezig leeren
zijn ook veel moeilijker. Toen kan ook daar
met wat goeden wil veel tot stand komen.
Een zandbak, hij behoeft zoo groot niet te
zijn, verschaft de kleuters al een aardige
bezigheid. Het vormen van zandkoekjes is
voor alle kinderen al een allerprettigste
bezigheid.
Van groot belang is ook het speelgoed,
dat we aan onze kinderen geven. Er is heel
wat mooi, doch zeer onpractisch speelgoed.
Dé eisch, welke we aan kinderpeelgoed
moeten stellen is deze: Geeft het het kind
gelegenheid tot fantaseeren? Laat het voor
het kind ruimte over, zelf wat uit te den
ken?
Een stokje vervormt het kind tot een
paard, een houten hoepel tot een stuur
rad van een auto en een plankje met een
touwtje eraan, wordt een boot of een wa
gen. Het moderne speelgoed is perfect en
vormt dikwijls kleine producten van ont
wikkelde techniek... maar het is voor kin
deren ondeugdelijk, omdat het hun geen
voedsel geeft voor hun kinderlijke fatasie.
Vandaar ook, dat een eenigst kind met al
zijn mooie speelgoed, zich nog zeer vervelen
kan!
Kinderen leeren bezig zijn is dikwijls
niets anders, dan hun leeren, hun fantasie
vrijen loop te geven. Geeft daarom het kind
eenvoudig speelgoed. Blokken, oude doosjes,
kopjes en vormpje om zandtaartjes te bou
wen. een paar plankjes en een kistje om er
een auto uit te maken, enz.
Ge zult bemerken, hoe vlug ze dan zich
leeren yermaken en hoe blij ze zijn met het
in uwe oogen onbeduidende speelgoed!
Misschien zijn de meeste psychologisch-
aangelegde mensehen wel diegenen, die zich
van deze gave allerminst bewust zijn, ja, in
wier gedachtengang en vocabulaire het
woord „psychologie" zelfs niet voorkomt.
Een menschenziel is teer, en de psycholo-
gisch-aangelegde mensch ontziet de men
schenziel intuïtief, zonder er moeite voor te
doen en zonder er ingewikkelde theorieën
over te houden.
Wanneer wij te zeer verdiept zijn in de
krenkingen, die onze eigen ziel ondervindt
om ervoor te zorgen, dat wij andere men-
schenzielen ontzien, dan zijn wij nog te
egocentrisch om psychologisch op te treden.
Een psychologisch aangelegde mensch be
waart de harmonie in welhaast elke om
geving: hij zal dikwijls die harmonie weten
te bewaren waar zij dreigt verbroken te
worden, en deze zelfs menigmaal herstellen,
waar zij al verbroken is. In moeilijke situa
ties vindt hij of zij het woord, dat kalmeert,
geruststelt of verzacht.
Psychologie is het. meeste noodig tegen
over menschen, wier evenwicht verstoord is.
Gezonde opgewekte menschen, die het voor
den wind gaat, hebben niet zooveel behoefte
om psychologisch aangepakt te worden.
Waardoor is iemand's evenwicht ver
stoord
Daarvoor kunnen verschillende redenen
bestaan. Hij kan verdriet hebben, een te
leurstelling ondervonden hebben, onvoldaan
zijn over zijn levensomstandigheden in het
algemeen. Maar in elk geval kunnen wij wei
aannemen, dat de mensch wiens evenwicht
op een oogenblik verstoord is, iets mist. Hij
heeft iets noodig.
Een psychologisch-aangelegde mede-
mensch kan hem meestal op eenig gebied
behulpzaam zijn: deze kan waarschijnlijk
niet het gemis in letterlijken zin aanvullen,
hij kan niet als bij tooverslag een verloren
genegenheid vergoeden, noch een betrek
king verschaffen of een bedrag in contan
ten. Maar wèl kan kan hij zelfvertrouwen
geven, kalmeeren, een riem onder het hart
steken. Om dit laatste te doen is het dik
wijls al voldoende, wanneer wij iemand die
in moeilijke of verdrietige omstandigheden
verkeert het gevoel kunnen geven, begre
pen te worden, het besef dat een ander het
zelfde heeft doorgemaakt en weet, wat het
zeggen wil.
Elk mensch, wiens evenwicht verstoord
is, leeft onder spanning, en degene in zijn
omgeving, die psychologisch denkt en han
delt zal bijna altijd kunnen zorgen dat die
spanning, zooal niet opgeheven, dan toch
verminderd wordt.
Wanneer men iemand niet vermag te
troosten, dan vermag men het wellicht, zjjn
aandacht op tactvolle wijze af te leiden van
hetgeen hem drukt.
De psychologisch-aangelegde mensch
handelt als volgt tegenover menschen in
moeilijkheden: hjj gedraagt zich kalm, en
doet op rustige en onopvalende wijze dat
gene, wat hem als noodig voorkomt.
Heeft degene, die in moeilijkheden is,
wenschen of gedragingen, die eenigszins
van het gewone afwijken, dan aanvaart hy
deze alsof ze wèl gewoon waren.
Hij voelt intuïtief aan, hoe een ander is.
en hoe deze op bepaalde omstandigheden
reageert en het beste geholpen kan wor
den.
Wat er noodig is om psychologisch te
kunnen optreden? Niet zoo heel veel.
Wat door eigen ervaring en observatie
verkegen menschenkennis, de gave om zich
te verplaatsen in de reacties van diverse
menschentypen en hoofdzaak: een onbaat
zuchtige belangstelling in dat verwonde»!
derlijk teere en gecompliceerde iets: de
menschenziel, die toch tegenover degene die
in liefde tracht te helpen, zoo eenvoudig en
doorzichtig kan worden.
Dr. JOS DE COCK.
PARIJSCHE WERELDEXPOSITIE
TREKT VEEL BEZOEKERS.
Ofschoon ook thans nog niet de geheele
Wereldtentoonstelling te Parijs gereed is,
trekt de expositie toch zeer vele bezoekers.
Zij kan zich met den dag op een grooter
aantal bezoekers verheugen. Twee en vijftig
dagen, nadat de Fransche minister-president
Lebrun de expositie had geopend bezochten
reeds vijf millioen menschen het terrein.
Merwaardig is het, dat ondanks dit hoog
bezoekersaantal er nog verschillende expo-
seerende landen zijn, die het schijnbaar niet
noodig achten wat meer haast achter de tot
standkoming van hun paviljoens te zetten.
Pouletsoep
Ossenhaas
Snijboonen
Gemengde vruchtensla
Koud vleesch met remoulade-
saus
Kropsla
Gebakken aardappelen
Runderlapjes
Andijvie
Griesmeelrand met gestoofde
bessen
Tomaten gevuld met gehakt
Ommelet
Spinazie
Karbonade
Bloemkool
Custard met rabarbervla
Bloemkoolsoep
Tarbot met gewelde boter
Worteltjes
Fruit
Gebakken spek
Tuinboonen
Hangop