te Harenkarspel Ooor vliegtuig meegesleurd Meer dan 40 gezinnen waarschjlnlijk mei iyphusbacillen besmei De weermacht in Ned. Indië zij paraat De 5 pCt korting op rijkssalarisscn Den Haag heeft te veel winkels Hoving in goeden vorm Tot dusver geen levensgevaar voor de patiënten Smokkelaars gesnapt yiiAteiieJi Nieuw Ned» record van Jan Zeegers Vleeschvergiftiging (Van onzen specialen verslaggever). Al eenige dagen was het ons bekend, dat in de ge meente Harenkarspel vrij veel menschen ziek lagen. Nu is een groot aantal gelijktijdige ziektegevallen nog niet direct een alarmeerend feit, zoodat wij ons tot nu toe van be richtgeving hebben onthouden. Gistermorgen werden wij echter opgeschrikt door het bericht, dat zich in de buurtschappen Kalverdijk, Tuitjen- horn en Kerkebuurt een ernstig geval van massavergifti ging had voorgedaan. Onmiddellijk zijn wij natuurlijk op onderzoek uitgegaan en het bleek ons, dat ruim veertig gezinnen het bed moeten houden. Vleeschvergiftiging, zegt iedereen. In Kalverdijk zijn de menschen zoo wat huis aan huis ziek. L)e kermis is er vrijwel door mislukt. Hoewel de vergiftigingsver schijnselen zich al een week lang bij ver schillende menschen openbaarden, iieeft eerst Dinsdag de overheid ingegrepen. De doktoren komen handen tekort om alle pa tiënten te helpen. Vorige week Woensdag begon de ellende bij de wed. Spaans te Kalverdijk, die daar een autobedrijf heeft. Donderdagmorgen voelde een der chauffeurs. Kleibroek, zich niet goed. Hij kreeg heftige pijnen in de maagstreek en moest aanhoudend braken. Niemand dacht toen nog aan een vergifti ging. Wel had K. den vorigen avond vleesch gegeten, maar begrijpelijkerwijs denkt men er niet direct aan, dat dit de oorzaak zou kunnen zijn. Hooge koortsen dwongen K. tenslotte het bed te houden. Er deden zich hier en daar nog wel enkele gevallen voor, maar den daarop volgenden Zondag begon de zaak eerst, een abnormaal grooten omvang aan. te nemen. Dien dag zou te Kalverdijk de kermis be ginnen en tal van menschen halen dan wat extra's in huis en zoo komt ook altijd de slager .Tan Duin, die aan de Kerkebuurt in zijn slagerij noodslachtingen verricht, des Zater dags bij de inwoners langs om te hooren of er nog iets noodig is. Toen nu tal van menschen Zondagmorgen ziek werden en, naar men zegt, al leen zij, die vleesch hadden gegeten, dat uit de slagerij van Duin kwam, rees het vermoeden, dat er iets met die vleeschwaren niet geheel in orde was. Zekerheid had men echter niet en het nog aan den gang zijnde on derzoek zal moeten uitmaken, of hier van vleeschvergiftiging sprake is. Kermisgangers moesten thuis blijven. Hoe het zij, de eene inwoner van Kalver dijk na de andere werd Zondag ziek. Velen, die reeds op het punt stonden om naar de kermis te gaan, kregen ondragelijke aanval len van pijn en moesten met hevige koorts naar bed. De vergiftigingsverschijnselen openbaarden zich soms bij geheele gezinnen. Kasteleins en spullebazen bleven op de ker mis met leege café's -m tenten zitten. De ker misgangers kwamen niet, want zij lagen óf in bed óf zij waren genoodzaakt thuis te blij ven en op zieke familieleden of kennissen te passen. Een caféhouder, de heer Tiebie had 7 musici uit Alkmaar laten komen voor de kermisfeestelijkheden. Publiek kwam er niet maar wel is een der musici ziek ge worden. Zoo zijn de Kalverdijkers met recht van een koude kermis thuis gekomen, en velen hunner is een 'n anders zoo genoegelijke kermis-Zondag volkomen vergald door ja wat? Is het inderdaad vleeschvergiftiging? Met zekerheid valt er nog niets te zeggen, hoewel tal van toevallige om standigheden in die richting wijzen. Maar zoolang de monsters vleesch, die door politie en doktoren naar het Laboratorium te Utrecht zijn op gezonden nog niet zijn onderzocht, is het niet juist beschuldigingen aan het adres van slager Duin te richten. Aanwijzingen. Toch zijn er tal van aanwijzingen. Wij brachten gisteren een bezoek aan de wed. Spaans, die ook zelf te bed ligt. Het is verschrikkelijk, zoo zetde zij ons, mijn heele bedrijf is door deze ellendige gebeurtenissen in de war. Woensdag hebben wij vleesch van Duin gehad: Donderdag werd Kleibroek ziek; Zaterdag hadden we biefstuk van Duin. Zondagmorgen ging mijn zoon Jan naar bed: 's middags volgde ik zelf." Kla gelijk klinkt haar vermoeide stem uit de bedstee door de kamer Het busbedrijf wordt met moeite gaande gehouden. Dan komen wij bij net gezin Kos; elf kin deren; sommigen zijn in de schuur aan het spelen: „Zij zijn al weer opgeknapt", zegt vrouw Kos, „maar nog wat slap op de bee- nen." Haar oudste zoon Jaap, mede-kostwin ner van het gezin, ligt echter nog in bed. Zondagmorgen ziek geworden. Zaterdag avond veel worst gegeten, worst van slager Duin. Verder gaan wij, hier en daar naar slacht offers vragend. Telkens komen wij fietsers tegen, op weg om poeiers te halen bij Dr. Groenhart. Het eenige wat de patiënten mo gen eten is pap. De eene helft van Kalver dijk verpleegt de andere. Verhalen. Af en toe groepjes menschen, die de ge beurtenissen, waar iedereen vol van is, be spréken. Tal van verhalen doen de ronde, sommige waar, andere aangedikt. Velen zijn er, die niet aan vleeschvergiftiging ge- looven. Het gezin Jan Boekei ging een uitstapje maken naar Schooit. Zij vroegen een doch tertje van de familie Boon mee te gaan. Het kind hoefde geen brood mee te nemen, want het gezin Boekei had broodjes met vleesch genoeg. Vleesch kwam van slager Duin. Het meisje is de eenige van het ge zin Boon, die ziek werd. Zoo zOu men kunnen doorgaan. Bij de fa milie Kruier waren Zondag 6 gasten. Allen lagen 's avonds in bed. Zelfde drama bij H. J. Kossen; zes logé's. Steeds wordt ver klaard: Wij zeggen niet, dat het daarvan komt, maar hel vleesch is van slager Duin. Een inwoonster van Kalverdijk herinnerde zich wel, dat het vleesch nogal wit zag. O, dat is altijd het geval met pinkenvleesch verzekerde een ander haar. Beiden lagen den volgenden dag in bed. Een eindelooze stroom van gevallen komt ons ter oore, pleitend tegen slager Duin. Valsch beschuldigd? Dan begeven wij ons naar den man zelf, tegen wien de beschuldigingen van een heel dorp zich richten. Ten onrechte of te recht, het zal nog moeten blijken. Groot is de verslagenheid in het kleine slachterij- tje in de Kerkebuurt. Duin mag op het oogenblik geen vleesch meer verkoopen, is ons reeds tevoren verzekerd. Zijn vrouw staat ons te woord. Onbegrijpelijk vindt zij de uitgebrachte beschuldigingen. Het vleesch is, zooals altijd van te voren be hoorlijk door den keurmeester veearts Wes- ter uit Schagen, gekeurd. Bovendien zijn er heel .veel menschen, die het vleesch niet hebben gegeten en toch ziek zijn geworden of menschen, die het vleesch wel hebben gegeten en niet ziek zijn geworden. Zij noemt namen en voorbeelden. Eenige ge vallen. pleitend vóór de deugdelijkheid van Jan Duin's vleesch, werden ons verteld. B" navraag blijken enkele echter niet ge heel met de werkelijkheid te kloppen. „Hij is er zelf kapot van". De vrouw van Duin verzekert ons nog, dat men zelf ook van het z.g. vergiftigde vleesch heeft gegeten. Het gezin bleef zoo gezond als een visch. „Jan Duin zelf is er heelemaal kapot van", zegt zij onder tranen, „het is te hopen, dat de keuring uitwijst, dat al die bcschudigingen valsch zijn." Door het lage winkeltje gaan wij weer naar buiten. In de winkel hangt eenzaam een groot stuk vleesch aan een haak te bengelen. De meening van Dr. Groenhard. Wij begeven ons nu naar Dr. Groenhard. Hij en zijn collega van IIcstercn uit War- menhuizen zijn den gehcelen dag in touw om de patiënten te helpen. Dokter is zoo vriendelijk ons tusscheft twee bezoeken in even te woord te staan: De eerste gevallen werden mij Zondag gerapporteerd. Zij wijzen inderdaad op vleesch vergiftiging. Vermoedelijk para- typhus. Maandag heb ik keurings monsters opgezonden. Alles hangt af van het laboratoriumrapport. Voordien is nog niets met zekerheid te zeggen, maar een andere moge lijkheid, dan die, welke ik noemde, is er bijna niet. Neen, geen enkele van de voorkomende gevallen is levensgevaarlijk. Alle slachtof fers voelen zich wel verschrikkelijk ziek, maar schadeijkc gevolgen zijn niet te vreezen. Onder mijn behandeing aldus dr. Groenhard bevinden zich al 50 a 60 gevallen, maar er zijn er ongetwijfeld veel en veel meer. Nog steeds word ik bij menschen geroepen, bij wie zich de bekende vergiftigingsverschijnselen geopenbaard hebben." De dokter is gehaast. Hij staat op het punt naar rijksveldwachter de Weijze te gaan. Ook een dienaar der gerechtigheid heeft de venijnige bacil niet gespaard. Politie en keuringsdienst hebben de zaak in onderzoek. Bij tal van slacht offers zijn resten vleesch in beslag genomen. Vermeld zij, dat Harenkarspel niet is aangesloten bij den keuringskring Barsingerhorn, maar behoort tot den kring Oudkarspel. De Schager verwerkingsinrich- ting is dus op geen enkele wijze bij deze zaak betrokken. Slager Duin, die zeer veel parti culiere noodslachtingen verricht, heeft, naar wij uit betrouwbare bron vernemen, gezegd, dat het vleesch, waarvan bij de vergifti- gingsgevallen sprake is, van een pink afkomstig is, doch dit klopte niet met de opgave van den keu ringsdienst. Onderzocht wordt nu, of Duin een pink heeft geslacht. Naar ons verder werd medegedeeld, wor den ook veel noodslachtingen naar Duin gebracht uit gemeenten, die niet tot de keuringskring Oudkarspel behooren, b.v. uit Zijpe. Het is een treurige geschiedenis, die zich daar in Harenkarspel heeft afgespeeld en het is te hopen, dat alles spoedig tot klaar heid zal worden gebracht. Mócht hier werkelijk van vleesch vergiftiging sprake zijn, dan lijkt het ons gewenschtv dat de overheid onmiddellijk maatregelen treft, om een herhaling te voorkomen. Wordt bij overtreding de streng gestraft? voldoen- Wij hebben, naar aanleiding van deze vleeschvergiftiging ons oor ook eens te luis teren gelegd in die kringen, waar men da gelijks te maken heeft met de keuring van vee en vleesch en de vraag gesteld of, in dien er naar de meening van de betrokken keuringsambtenaren eens iets gebeurde, wat niet geheel in orde was, zij de amb tenaren van den vleeschkeuringsdienst op den zoo noodzakelijken en gewenschten steun van de overheid kunnen rekenen. Zoodra wij deze vraag hadden gesteld, vonden wij haar eigenlijk zelf wel wat na- ief. Immers, een zaak van zoo overweldi gend groot belang, die der volksgezondheid, zou toch met de grootste nauwgezetheid en gestrengheid worden gediend door alle in stanties, van laag tot hoog! En we stonden dan ook wel wat perplex, toen we uit het antwoord op onze vraag moesten constateeren, dat naar de meening van onzen zegsman dikwijls op onvoldoen de wijze tegen overtreders van de vleesch- keuringswet wordt opgetreden. Met enkele voorbeelden toonde deze keu ringsambtenaar dat aan en herinnerde er aan, hoe in het blad „Vee- en Vleeschhan- del" meerdere malen was gewezen op den ongewenschten toestand die op t platte land bestaat en hoe als antwoord daarop in hetzelfde vakorgaan gewezen was op de zeer geringe boete die den slager werd op- gelegd. Een slager die een koe te slecht achtte om haar te laten keuren en die alleen den amb tenaar de beenderen kon toone doch niet t vleesch en van wien dus met wiskundige ze kerheid kon worden aangenomen, dat hij het vleesch had verkocht, zonder de verschuldig de accijnzen, de crisisheffingen, de omzetbe lastingen te hebben betaald maar bovenal de volksgezondheid geen dienst, om het zacht uit te drukken, te hebben bewezen werd beboet met f 15.zegge f 15. Is 't wonder dat een dergelijke strafopleg ging eer een aansporing is voor den kwaad willigen om zijn gevaarlijke practijk voort te zetten, tot schade van de volksgezondheid en tot die van den bona-fide slager? Als de toestand werkelijk zóó is en we hebben geen reden om ds mededeelingen van dezen man van 't vak in twijfel te trekken dan leert Ook deze vleeschvergiftiging weer eens, dat bij overtreding met de groot ste strengheid moet worden opgetreden. Ge lukkig zijn nu geen menschenlevens te be treuren, maar het zou ook anders kunnen zijn. De volksgezondheid nummer één, het particulier belang mag daar niet boven ge steld worden! VERHOUDINGEN IN HET VERRE OOSTEN MAKEN VERSTERKING VAN ONZE KOLONIALE DEFEN SIE NOODZAKELIJK. In de vergadering van den Volksraad te Batavia antwoordde de legercommandant gister namens de regeering op de beschou wingen betreffende de begrooting van het Departement van Oorlog. De heer Soetardjo c.s. dienen een gewij zigde motie in betreffende de inheemsche militie, waarbij de Regeering wordt uitge- noodigd, deze kwestie door een commissie te laten bëstudeeren, welke commissie op korten termijn van advies zal dienen. Generaal Boerstra deelt mede, dat thans meer dan voorheen aanleiding bestaat om aandacht te schenken aan den defensiegrondslag, n.1. de verdediging van het grondgebied. Het laat zich aanzien, dat de ver houdingen in het Verre Oosten zich zoodanig zullen ontwikkelen, dat versterking van de weermacht in Nederlandsch-Indië voorshands ge boden blijft. Wat de inheemsche militie betreft, dient men voorshands er aan te denken, dat het hier niet gaat om de vervanging van het beroepsleger, of een deel daarvan, doch om een organisatie boven de bestaande. De Regeering is voornemens, de inschake ling van vrouwelijke krachten bij defensie daadwerkelijk voor te bereiden. De personeelsvoorziening bij de lucht macht geeft geen moeilijkheden van betee- kenis. Op het gevaar van gas- en bacteriën- strijd is het leger voorbereid. Uitgaven voor de stafmuziek acht de Regeering voorshands niet verantwoord. Spr. staat geruimen tijd stil bij den gang van de militaire promoties. Voor duurfetoeslag op de militaire pensioenen bestaat geen aanleiding. De Regeering is niet bereid, de vestiging van een militaire academie hier te lande in overweging te nemen en handhaaft haar zienswijze inzake de opleiding van officieren in Nederland, welke zij van over wegend belang acht. Twee adspirant-officieren te Soesterberg gewond. Gisterochtend is op Soesterberg bij het landen van een S. 4-toestel een ernstig onge luk gebeurd. De adspirant-officieren, leerling-vliegers Simons en Van der Zee, waren des ochtends omstreeks tien uur op het landingsterrein bezig met het uitleggen van landings lappen. Zij hebben het toestel, dat achter hen wilde landen, niet gehoord. Ook de vlieger, sergeant-leerling vlieger van Breughel, heeft hen niet of te laat opgemerkt. Beiden werden door het toestel, dat nog een snelheid had van 80 K.M., meege sleurd en daarna weggeslingerd. Bewusteloos bleven zij liggen. Toen de vlieger uit het toestel klom en zijn collega's bewusteloos zag lig gen, geraakte hij eveneens buiten kennis. De geneeskundige dienst was spoedig ter plaatse en bracht de slachtoffers naar het hospitaal op het vliegkamp, waar het be wustzijn spoedig terugkeerde. Uit het onderzoek bleek, dat de slacht offers geen levensgevaarlijke verwondingen hebben opgeloopen. Simons klaagde over pijn in den nek, terwijl Van der Zee waar schijnlijk Zijn linkerhand zal moeten mis sen. Laatstgehóëmde is naar het hospitaal te Utrecht overgebracht. Bespreking tusschen minister en centrale van Rijkspersoneel. Maandag j.1. verleende de Minister van Binnenlandsche Zaken aan de heeren F. Perdok Hzn. en II. Steketee, voorzitter en secretaris van de Centrale van Rijksper soneel, een audiëntie betreffende de nood zakelijke verbetering in de salarissen en loonen voor het Rijkspersoneel. Het on derhoud werd mede bijgewoond door den heer ir. M. H. Damme den directeur-ge neraal van het P.T.T. bedrijf, voorzitter van de Centrale commissie voor georga niseerd overleg." Bepleit werd herstel van het „Rijksbezol digingsbesluit 1984". Dit herstel houdt in „intrekking van het 5% kortingsbesluit 1936" en van de 4e klasse standplaatsen voor ambtenaren op maand en weekloon, welke op 1 Juli 1936 van kracht werd. Verder werd aangedrongen om in het al dus gewijzigde bezoldigingsbesluit een tij delijke bepaling, een zoogenaamde devalua- tie-clausiule, op te nemen, waarbij be paald wordt, dat de salarissen en loonen voor het geheele Rijkspersoneel op gezette tijden zullen worden aangepast bij het stijgende indexcijfer voor levensonderhoud. In den vorigen nacht zijn in een siga renwinkel in de Buiten-Oranjestraat te Amsterdam door de ambtenaren van invoer rechten en accijnzen, in samenwerking met de politie van het bureau Raampoort, twee mannen gearresteerd, welke trachtten aan... een politieman in burger gesmokkeld si garettenpapier en ongebanderolleerde si garen te verkoopen. De val was opgezet door een der agenten van bureau Raam poort, die zich als koopman had voorgedaan Een groote partij van de smokkelwaar is in beslag genomen. Op beperking aangedrongen. Den Haag heeft te veel winkels, aldus de federatie van plaatselijke Coöperaties en aanverwante instellingen in haar antwoord op een aantal door de K. v. K. gestelde vra gen over de desbetreffende kwestie. De fedeiatie stelt in haar memorie voor op, dat het niet de coöperaties zijn, die om beperking van het aantal winkels vragen De aandrang daartoe gaat uit van bepaalde groepen van particuliere winkeliers Trou- Op de 2 Engelsche mijlen. Gisterenavond organiseerde het district Noord-Holland van dn K.N.A.U. op de sin- telbaan op het Olympiaplein te Amsterdam avondwedstrijden, welke zich in een vrij groote belangstelling mochten verheugen. Het voornaamste feit van deze wedstrijden was het nieuwe Neder- landsche record, dat de A. A. C.- athleet Jan Zeegers Jr. op de 2 Engelsche mijlen vestigde. Zeegers, die buiten mededinging meeliep in de B.-klasse, ging al dadelijk in een vlot tempo aan den kop en rustig, in soepelen stijl legde hij de 2 mijlen af in den tijd van 9 minuten 41,4 sec. JAN ZEEGERS ITet oude nationale record stond met een tijd van 9 min. 52.4 sec. op naam van S. Petit, gevestigd op 26 Augustus 1934. Dit rgcord, dat niet bijzonder scherp stond, is door den A. A. C.-er dus met niet minder dan elf seconden verbeterd. Over het algemeen waren de prestaties niet bijzonder te noemen, al dient men er rekening mede te houden, dat de avond- temperatuur en het kunstlicht niet bevorde- lijk zijn voor de goede tijden en afstanden ^cmemmen Hollandsche zwemmers zegevie ren in alle onderdeelen. Het blijkt nu, wel duidelijk, dat het ze vental van de S. V. Ilillegersberg veel te sterk moet worden geacht voor de ploe gen, welke men in Denemarken tijdens deze tournee ontmoet. Gisteravond werd te Aalborg een waterpolo-partij gespeeld tegen een Jutlandsch zevental. Ilillegersberg won met 9—3, na met rust reeds een 51 voor sprong te hebben behaald. De uitslagen der wedstrijden waren; 190 M. borstcrawl: f. Hoving (R.C.Z.) 1 min. 2.5 sec.; 2. Ramack (R.Z.C.) 1 min. 6 sec.; 3. Gade (Aarliuus) 1 min. 7 sec. 100 meter shoolslag: 1. Van Wijk (S.V. H.) 1 min. 19 se.; 2. Borgensen (Aarliuus) 1 min. 26 sec.; 3. Karlscn (Aalborg) 1 min. 26.5 sec. 4 x 50 M. estafette: 1. R.Z.C. met Hoving, Ramack, Niezen, van Wijk, 1 min. 56 sec. 2. Jutland 2 min. 2.G sec. wens de coöperatieve kruidenierswinkels b.v. hebben ook niet over een tekort aan omzet te klagen. De federatie bespreekt vervolgens de vraag wat onder overbezetting is te ver staan. De federatie verstaat onder overbezetting een toestand, waarin het permanent (dus niet slechts in het diepst van de crisis) voor do winkeliers in het algemeen of in een be paalde branche, onmogelijk is, om bij goed beheer hun onkosten en hun levensonder houd te betalen uit de inkomsten van den winkel. Wanneer nu aangetoond kan wor den, dat er in bepaalde branches zoo een toestand bestaat, dan is de federatie bereid om desnoods aan een stelsel van winkelbe perking mede te werken, mits de belangen van de verbruikers niet geschaad worden en men aan de coöperaties de ontwikke lingsmogelijkheid niet onthoudt. Ook voor Den Haag als geheel acht de fe deratie overbezetting aanwezig. Volgens dé memorie zou dc koopkracht van de Ilaagscho bevolking voldoende zijn voor 9.200 winkels. Er waren er evenwel in 1935 niet minder aon1 winkeliers, die dongen naar de -•i0 millioen guldens, die de Haagsche be volking volgens de berekeningen der memo riein winkels kan besteden. Na kan men natuurlijk moeilijk van over bezetting in het algemeen spreken, doch men moet bet geval nader voor een aantal bram ches onderzoeken. De federatie komt hierbij tot de slotsom, dat er van een teveel aan kruidenierswinkels, broodwinkels en banket winkels gesproken kan worden. De slechte oost and, waarin vele slagerswinkels econo miscb gesproken, verkeeren, shijnt niet zoo zeer een gevolg te zijn van overbezetting, «f wel van de landbouwcrisismaatregelen, die iet vleesch te duur maken voor de koopers. cn slotte acht de federatie het wel ge- nsclit, dat de gemeente het aantal winkel "L u.vve. wijken binnen redelüke grenzen tracht te houden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 2