WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
De afsluitdijk en de
Texelsehe visschers
De Engelschen
op bezoek
Agenda
Texel
Ponderdag 12 Augustus 1Q17
^xicUnieiau-ó
Tweede Blad
Beiaardconcert
Een klok die automatisch de
glazen slaat
De drooglegging, een prachtig stuk werk, maar voor de visschers
is er een zeer bittere nasmaak aan
Beloften die nog niet nagekomen werden
VjiAteheAij,
Vischafslag Den Helder
Aanrijding
Hij kon niet verder
Omgekeerd komt meer voor
Diefstal 7
Burgerlijke Stand van Den Helder
HERMAN NYPELS'
Huisduiner weezen op reis
Benoeming tijdelijk leeraar
Gemeenteijlk Lyceum
Ongeval op de T. 85
Texel I krijgt een le klasser
op bezoek
Gisteren stond onze stad in het teeken
van het bezoek der tweede groep van
1000 padvinders.
Ditmaal waren't uitsluitend Engelschen
die met den trein van 11.26 aan het Sta
tion alhier arriveerden. Ook thans was er
geweldige belangstelling, zoowel op het
Stationsplein als in de Prins Hendriklaan.
Het weer was niet zoo mooi als de dag
ervoor, maar we mochten al heel blij zijn,
dat het droog was en.., bleef.
Ging het den eersten dag bij de ontvangst
aan het station niet heelemaal naar wensch
dtt keer klopte ook dit onderdeel van de regie
uitmuntend. Nu zijn de Engelschen er juist de
menschen naar, waar men organisatorisch wat
mee bereiken kan. Op het perron was de
de lange collonne weldra geformeerd en onder
verdeeld in wat wij zouden noemen secties,
aan het hoofd waarvan een commandant ging.
Niets viel er te bespeuren van de groote pa-
ketten, die het aanzien van de troep van den
vorigen dag zoo slordig hadden gemaakt. De
Engelsche scouts hadden hun broodjes netjes
opgeborgen in hun rugzakken en er was niets
van te zien. Keurig was van te voren uitge
mikt, hoe de jongens moesten loopen en tot
hoever, zoodat alles nu van een leien dakje
ging.
1000 Engelsche padvinders stonden even
later netjes in de houding op het Helder-
sche Stationsplein, met het front naar het
gebouw, waar de geluidversterkingsin
stallatie van de firma van Baaren, welke
deze dagen zulk een uitstekende diensten
verricht, opgesteld stond. De burge
meester, aan wien we deze internationale
atracties te danken hebben, was natuur
lijk present en nadat de heer Joh. Bakker
hem door „den stem van den reus" geïn
troduceerd had, kwam hijzelf voor de
microfoon. Dat was om wat hij den vorigen
dag in drie talen moest presteeren, dit
maal alleen in het Engelsch te doen. N.l.
de jongens en hun leiders hartelijk wel
kom te heeten in onze stad en hun een
genoeglijken dag toe te wenschen.
We zijn er al aan gewend geraakt, dat op
de speech, al is die nog zoo beknopt, van een
der gastheeren, prompt een antwoord van één
der gasten volgt. En zoo was het ook nu: de
Engelschen, bij wie wij vele sea-scouts (zee
verkenners) zagen, waren nog geen 5 minu
ten „binnen", of reeds sprak hun leider
woorden van dank voor de ontvangst...
We zullen den lezer niet vermoeien met op
nieuw een relaas te geven van alles wat men
de jongens heeft laten zien; hetzelfde pro
gramma werd afgewerkt als de dag ervoor.
Hier en daar hebben we de jongens eens
opgezocht. Zoo vonden we hen om twee uur
op het Havenplein, waar het weer een ge
krioel was van buitenlanders en Heldersche
jongens en meisjes. Handteekeningen werden
gevraagd en gegeven, sluiters van fototoe
stellen knipten, kleine voorwerpen werden
gechanged, ijsies werden bij tie.ntallen ver
werkt, kortom het was weer die gezellige
sfeer, welke hier den vorigen dag ook ge-
heerscht had. Het aspect van de haven was
even levendiger door de aanwezigheid van de
„Dorus Rijkers" en van de „Java", welke des
's morgens uit Rotterdam was aangekomen.
De kruiser was door de marineleiding zelfs
ter bezichtiging beschikbaar gesteld, waarvan
een dankbaar gebrluik gemaakt werd.
De plechtigheid rond het Helden-der-zee
monument had ook thans veler belangstelling.
Het gemeentebestuur ontving de leiders weer
in de trouwzaal, waar den burgemeester een
„He is a jolly good fellow" toegezongen werd.
De heer Joh. Bakker was 't, die in goed
gekozen bewoordingen het verband schetste,
dat er tusschen de beide landen bestaat en
die verhaalde van den strijd, welke Nederland
steeds gevoerd heeft en altijd zal moeten
blijven voeren om het eenmaal op de zee ver
overde land te behouden. Hij bracht een toast
uit op de blijvende vriendschap tusschen de
beide naties, op het verder verblijf van de
Engelschen in ons land en op de padvinders
zelf. Vanzelfsprekend werd toen door de
Engelschen een dronk op den „chief-guide
Uitgebracht.
De uittocht van de 1000 Engelschen via
Kanaalweg en Prins Hendriklaan naar het
Station was tevens een ware zegetocht voor
de heeren van het comité, die den jongens een
ongetwijfeld onvergetelijken dag in Den Hel
der bezorgd hadden. Ten aanschouwe van hon
derden stadgenooten liepen die leiders mee,
waaraan in den stoet; de burgemeester, de
heeren Joh. Bakker, H. G. M. Nijpels en M.
Klerk.
Luttele minuten voor zessen verliet weer
een lange trein „afgeladen" met padvinders
ons vriendelijk stationnetje. Het afscheid van
de burgerij en autoriteiten was weer allerhar
telijkst geweest, lang werd er nagewuifd,
Vooral door enkele jongedames, die blijkbaar
hiet onverschillig waren gebleven voor enkele
frissche typen onder deze correcte zonen van
Albion
en U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Eiken dag moet uw lever een liter Stf-rh^dine
Eewanden doen vloeien. Wanneer de galafschelaing
onvoldoende is, wordt Uw voedsel niet verteerd, he
bederft. Er vormen zich gassen in Uw
raakt verstopt. Uw organisme wordt vergif 8.
U wordt humeurig en loom. U ziet alle1
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmid
j*elen: een geforceerde stoelgang neemt
laak niet weg
Maar CARTER S LEVERPILLETJES zullen zor
|en voor de vrije toevoer van gal. waardoor U
Beheel herstelt. Een plantaardig, zacht, onover
"•otfen middel om de gal te doen vloeien
Eischt Carter-s Leverpilletjes, verkrijgbaar bt
■Pothekers en drogisten in flacons yan ti./o.
Klikkenspel Monument Nederlandsche Red
dingwezen te geven op Donderdag 12 Augus
tus 1937, van 8 u.9 u. n.m., door den Stads-
beiaardier Tj. Joh. Dito.
Programma:
1. „Aan d' Oever van een snellen Vliet"
Samehtini
2. „Ave Maria" jef Denijn
3. a. „De kleine Chauffeur" Aug. Weiss
b. „De Mondharmonica" Jac. Hamel
c. „Baas Jan de Timmerman"
Bernhard Diamand
4. „Menuett" l. von Beethoven
5. a. „IJs met Slagroom" C. van Praag
b. „De Oempa's" Bern. Diamand
c. „Koos de Gymnast" Theo van der Bijl
d. „Luilak" j. f. Tierie
e. „Het lied met het Refeintje"
C. van Praag
6. „Sonatina" Paul Gilson
De firma Bakker, de bekende horlogerie in
de Keizerstraat, demonstreert momenteel in
haar étalage een klok, welke automatisch de
glazen slaat. Het uurwerk bevindt zich in
één der étalages, zooals men duidelijk kan
zien, terwijl de glazen duidelijk hoorbaar zijn,
daar de slag overgebracht is in de groote klok
welke boven de winkeldeur hangt. Naar ons
medegedeeld werd, heeft de firma deze klok
al drie jaar in haar bezit.
DUITSCHE ONDERZEEBOOTEN IN
FINLAND.
Een Duitsche onderzeeboot-flottielje brengt
een bezoek aan de Finsche hoofdstad Hel-
singfors.
We hebben voor eenige weken den
gunstigen kant van de Texelsehe vis-
scherij laten zien. Dat betrof de kotter-
visscherij. Er is echter ook een andere
kant. Helaas! De garnalen- en zeegras-
visschers zien zich door de afsluiting
van de Zuiderzee van hun boterham be
roofd. En de regeering belooft... be
looft, zonder tot nog toe haar belofte
na te komen.
Iedere medaille heeft haar keerzijde. Heeft
de afsluiting van de Zuiderzee sommige vis
schers tot de uiterste inspanning geprikkeld,
om met groot risico hun bedrijf om te zet
ten van kustvisscherij in Noordzeevisscherrj,
anderen zijn door dit gigantische werk van
hun boterham beroofd, zonder in staat te zijn,
door financieele of andere omstandigheden,
tot een verandering in hun bedrijf te kunnen
overgaan.
De visschers en het zijn er verscheidene op
Texel, die zich een kotter konden aanschaf
fen, hebben zich weer een behoorlijke boter
ham veroverd. Zij kunnen met inspanning
van alle krachten, de toekomst gerust tege
moet zien, omdat ze door hun uitstekend
materiaal, de vischgronden op kunnen zoe
ken en het „levende goud" op kunnen delven.
Vraag naar visch is er voldoende, dus de be
sommingen zijn over het algemeen bevredi
gend.
De groep van gedupeerden.
Maar daar is een andere groep, lang
niet de kleinste, die door de afsluiting
zeer gedupeerd is. Zij zagen zich niet
alleen van hun boterham beroofd, doch
zij moesten het lijdelijk aanzien, dat de
regeering, jaar in, jaar uit, al hun klach
ten voor kennisgeving aannam en naast
zich neerlegde.
Men sprak er wel over. De handelingen van
de Tweede Kamer staan er vol van.
Beloften, beloften en nog eens beloften,
totdat men vorig jaar de toezegging deed,
dat de Texelsehe en Heldersche visschers on
der de Zuiderzeesteunwet zouden vallen.. Een
gejuich ging in de betrokken kringen op.
Eindelijk recht! En men wachtte op de uit-
keering. En men wacht nog... de regeerings-
molen maalt langzaam.
Het garnalenbedrijf is vernietigd. Dat geldt
zoowel voor de Texelaars als voor de Helder
sche visschers: We bepalen ons echter van
daag tot de eerste groep.
Voor de afsluiting van de Zuiderzee
maakten de garnalenvisschers een jaar-
besomming van 1000—2000 gulden en nu
van 250—350 gulden
Sprekende cjjfers.
In het winterseizoen 1930—'31 werden aan
gevoerd door de Texelsehe garnalenvisschers
380.000 kg garnalen.
In 1931—'32 297.000 kg
1932'33 «7.000
In het tweede halfjaar 1933 837
De cijfers behoeven weinig commentaar. In
den winter is er geen garnaal meer te vis-
schen Voor de afsluiting trokken de garna
len bij koud weer, uit de Zuiderzee naar die
per water. Ze werden dan opgevangen en
er werden dan zeer goede prijzen voor ge
maakt omdat alleen de Heldersche en Texel
sehe visschers ze aan de markt brachten.
Maar dit alles behoort nu tot het verleden.
Zoolang de Texelsehe visschers nog een
loon van 10 tot 12 gulden kunnen verdienen,
blijven ze aan het werk. Maar is ook deze be
somming niet te maken, dan gaan ze in de
werkverschaffing. Steun kent men niet en
dus... geen visscherij, dan landarbeid.
Maar een visscherman op het land is als een
visch op het droge. Zijn handen staan er ver
keerd voor, zgn hart is op het water.
Gezonde oplossing.
Laat de menschen visschen, zoolang het
eenigszins kan, zoo heeft de heer Joh.
Parlevliet meermalen gepleit, en garandeer
ze het loon, in werkverschaffing. Daar is
de visscherman mee gediend en rjjk en
gemeente eveneens.
Het lijkt ons een gezonde en goede oplos
sing óók voor de Heldersche visschers. Laat
ze werken en garandeer hun het steunbedrag.
Het houdt de menschen fit en het bedrijf
gaande.
Ook de wiervisseherij verloren.
Het is niet alleen de garnalen visscherij, die
als gevolg van de afsluiting ten gronde is ge
gaan. Ook de wiervisseherij is volkomen ver
loren gegaan.
Deze tak van bedrijf bracht voor Texel
7080.000 per jaar op. De wierwaarden echter
zijn geheel dood en de generale commissie, die
door de regeering werd ingesteld voor onder
zoek naar de oorzaken van dezen ondergang,
achtte het lang niet uitgesloten, dat de afslui
ting de oorzaak van dit faillissement was.
De heer Parlevliet en met hem tal van auto
riteiten op visscherijgebied zijn er van over
tuigd, dat de eenige oorzaak van dezen on
dergang, de afsluiting van de Zuiderzee is.
Het wier is doodgegaan door de sterke stroo
mingen. Vroeger was de bodem modderig,
daarin vond het wier een goede voedings
bodem, doch na de afsluiting is er een sterke
schurende stroom gekomen, die het wier
heeft afgerukt en in de plaats van den mod-
derigen bodem een harde zanbodem heeft
gebracht, waarop het wier niet groeien kan.
Ziekte was de oorzaak van het teniet gaan
van het zeegras, beweerden regeeringsauto-
riteiten, maar Texelsehe visschers toonden
aan, door het nemen van proeven, dat het
zeegras gezond was en welig groeide op ge-
schikten bodem
Gemeentebestuur op de bres.
Het gemeentebestuur van Texel heeft ge
vochten voor het recht van de visschers. De
heeren v. d. Bilt en Drop hebben in de Kamer
voor de Heldersche en Texelsehe visschers
gepleit, maar zooals we in den aanvang
schreven, tot op heden zonder direct finan
cieel resultaat, al is er dan een toezegging...
Texel wacht ...wacht op zijn recht, want
behalve de garnalen- de paling- en de ha-
ringvisschers, behalve de wiervisschers, zijn
er ook de havenlossers van Oudeschild, die
gedupeerd zijn en hun recht zoeken.
De toepassing van de Zuiderzeesteun.
Dr. Colijn heeft er eveneens voor gepleit,
dat was in 1932, dat de toepassing van de
Zuiderzeesteun naar de wet van 1918 zal plaats
vinden, d.w.z. dat niet alleen zrj, die broode
loos zijn geworden door de afsluiting, onder
steuning zullen genieten, maar ook zij, die
in hun bedrijf geschaad zijn.
Het wachten is op het werk van den nieu
wen minister en men heeft alle hoop, dat
deze de zaak energiek zal aanpakken.
Daarnaar zien niet alleen de Texelsehe
visschers maar ook de Heldersche uit.
Begint de paling al te loopen?
Uit Enkhuizen wordt aan de N. R. Crt. be
richt, dat er in de fuiken, die bij Enkhuizen
in het IJselmeer staan, thans reeds blanke
paling wordt gevangen, zoodat men aan-
aaneemt, dat de trek van de grauwe paling
naar zee reeds is begonnen. Men treft reeds
voorbereidingen, om de fuiken buiten den af
sluitdijk in gereedheid te brengen.
De herfstvisscherij naar paling zou dan wel
heel vroeg een aanvang nemen.
Aalvisscherjj in het IJselmeer.
Hoe groot soms de vangsten van koraal
thans kunnen zijn, moge blijken uit een mede-
deeling uit Enkhuizen, waarin gewag wordt
gemaakt van vangsten van 800 pond aal per
vaartuig. Als is dan de prijs laag, zoo komt
men toch nog tot een zeer bevredigende be
somming.
Vischprjjzen.
Woensdag waren de vischprijzen aan den
afslag goed te noemen. Tarbot was echter
heel wat omlaag gegaan en noteerde van
0.62 tot 0.74 per kilo; tong deed van
1.20 tot 1.50.
Griet noteerde van 16.tot 32.per
50 kilo.
De scholprijzen waren uitstekend in prijs.
Groote schol noteerde 34.middel-schol
deed 24.zetschol deed van 17.50 tot
18.en kleine schol van 4.30 tot 18.
Schar noteerde ook goed en deed van 2.10
tot 7.50.
De schelvisch- en kabeljauwprijzen hadden
een hoog peil.
Wijting deed van 1.40 tot 3.makreel
van 10.tot 12.en haring van 1.70
tot 4.20.
Er wordt steeds geklaagd, dat de hakeprij-
zen zoo laag blijven. Toegeschreven wordt,
dat aan de exportmoeilijkheden naar Frank
rijk.
De Noordbooten, die anders om dezen tijd
van het jaar met deze visscherij aardige be
sommingen konden maken, hebben nu geringe
resultaten.
Werd er andere jaren, bij een middelmatig
prijsniveau 80.— k 100.per kist van
125 kilo gemaakt, thans is dat slechts onge
veer 40.
Aweer dus een moeilijkheid voor het groot-
reederij-bedrijf.
Meer schepen in bedrijf.
Ondanks de zeer wisselvallige uitkomsten
der visscherij worden toch meer schepen in
bedrijf genomen. Binnenkort zal dit aantal
weer zijn aangewassen tot ongeveer een
zeventigtal.
Pr(js levende garnalen.
De prijs der levende garnalen te Amster
dam was Woensdag van 1.75 tot 2.25 per
lit van 15 kilo.
Aangebracht door korders:
Tongen p. kist 1.311.24
Slips 1.18—1.12
Schol le soort p. kist 7.406.00
Schol 2e soort 2.802.00
Schar 2.201.50
Gisterenavond om ongeveer half elf werd in
de Spoorstraat een 16-jarig meisje, zekere
mej. Zuuring, door een auto aangereden. Het
achterwiel van de auto reed over den rechter
voet van de jongedame, met het gevolg, dat
eenige middenvoetbeentjes zijn gebroken. Het
meisje werd het militair Tehuis binnengedra
gen, waar zij door Dr. Vroom, die inmiddels
gewaarschuwd was, werd geholpen, waarna
zij naar haar woning aan de Bassingracht
werd vervoerd.
De bestuurder van de auto, waarvan het
kenteeken bekend is, reeds door. Het is niet
uitgesloten, dat deze bestuurder geen erg in
de aanrijding heeft gehad.
Vannacht zag een agent een persoon op
een bank in de Prins Hendriklaan liggen. Bij
onderzoek bleek, dat deze persoon, die in
Anna-Paulowna woont, eerst kortgeleden uit
het hospitaal, waarin hij 4 maanden ver
pleegd werd, is ontslagen. Hij voelde zich
weer niet goed worden en heeft toen zijn toe
vlucht gezocht tot genoemde bank. Op advies
van een geneesheer, die werd gewaarschuwd,
is de man weer naar het hospitaal vervoerd.
Een bestuurder van een auto, die gisteren
op den Rijksweg ter hoogte van het vlieg
kamp de Kooij stilstond, werd aangereden
door een wilrijder, met het gevolg, dat de
auto werd beschadigd.
Een bewoner van de Asterstraat deed aan
gifte, dat een zonnebril met doublé haken uit
zijn tent, die bij de Donkere Duinen stond,
werd ontvreemd.
van 11 Aug. 1937.
-iJSe.
BEVALLEN: A. Molijn—Bos, d.
ONDERTROUWD: D. de Jong en H. de
Vries; G. van Praag en J. van Praag; J. H.
Strater en H. Kuipers; H. P. Mastenbroek en
C. G. van der Roost; J. A. Bosch en A. M.
Vermeulen; J. van Pel en A. E. Wolters; G.
D. de Lang en M. C. Heesters.
GETROUWD: (op 10-8) J. Boon en G. A
Pijl.
OVERLEDEN: A. Boon—Kooiman, 64 j.
Natuurhistorisch Museum. Elke week:
elk< Woensdagmiddag van 35 uur, eiken
Zaterdagavond van 710 uur, den eersten
Woensdag van elke maand van 810 uur,
den eersten Zondag van elke maand van
3—5 u.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur.
Bioscopen:
Rialto-theater, Spoorstraat, aanvang half 8:
„Maria Stuart" met Katherine Hepburn en
Fredric March.
Tivoli-theater, Spoorstraat: aanvang half 8:
.,De Tuin van Allah" en „Het geheim van
het gezonken schip".
Witte Bioscoop, Koningstraat, aanvang half 8:
„De Schipbreuk" en „Regie".
Opgenomen om 8 uur hedepmorgen.
Hoogwater (heden) 11.400.05
Laagwater (heden) 5.3018.35
Hoogwater (Vrijdag) 12.050.40
Laagwater (Vrijdag 6.3519.05
Licht op (heden) 21.02
Barometerstand Den Helder 761.0
Temperatuur zeewater 18.2
Temperatuur lucht 17.1
Hoogste temperatuur lucht gisteren 20.0
Laagste temperatuur lucht gisteren 16.2
GESLAAGD: Voor Acte 9A Handteekenen
en decoratief teekenen, getuigschrift art. 38
le lid v. d. Nijverheids-onderwijswet, behoo-
rend bjj de acte n.e.: W. W. Schoonhoven, al
hier.
KLEDINGMAGAZIJNEN DEN HELDER
Uniformen voor de Kon. Marine.
Mooi passend en niet duur. Vraagt
onze prijscourant.
Dinsdag 10 Augustus j.1. zal langen tijd in
het geheugen van de kinderen, die in de
Weesinrichting te Huisduinen ondergebracht
zijn, gegrift blijven. Dien dag werden zij n.l.
door eenige autobezitters in de gelegenheid
gesteld om een tochtje door het Noordelijkste
deel van onze provincie te maken. De rit ging
over Callantsoog, Petten, Camperduin,
Schoorl, Bergen, over de Egmonden tot Cas-
tricum en weer terug. Onderweg kregen de
kinderen ruimschoots de gelegenheid om zich
in de speeltuinen te laven en te vermaken op
het vroolijke rad, -in den dwaaltuin, bij de
lachspiegels, enz. Teruggekomen in Huisdui
nen waren de kinderen uiterst dankbaar ge
stemd jegens hun weldoeners, wat we ons
levendig in kunnen denken.
Burgemeester en Wethouders stellen den
Raad voor tot tijdelijk leeraar te benoemen
aan het Gemeentelijk Lyceum voor het cur
susjaar 1937'38 de heer H. J. H. Steen-
meyer, tot 1 September a.s. verbonden als
tijdelijk leeraar aan den cursus in de oude
talen.
AANBESTEDINGSNIEUWS.
Door de Nederlandsche Spoorwegen werd
te Utrecht in het openbaar aanbesteed vol
gens bestek no. 1554 HS het maken van
een onderbouw voor een brug over de Vecht,
nabij Weesp in den spoorweg Amersfoort
Amsterdam. Raming 158.000.
Ingekomen waren 42 inschrijvingsbiljetten.
Laagste inschrijver fa H. Broersma te Har-
lingen 128.928.
Hoogste inschrijver J. Oordt Vriezenveen,
162.300.—
O.m. schreef nog in:
J. de Vries te Den Helder, voor 129.400.
op 1 na de laagste en voor 105.300.met
eigen ontwerp.
Gebr. H. J. en J. de Vries, Purmerend,
146.000.—.
Dame breekt haar enkel.
Een gezelschap toerende dames en heeren
zat gisteren aan boord van de Texel 85 om
de garnalenvangst eens mede te maken. Toen
men eenigen tijd in zee was en de kor binnen
gehaald werd, gingen eenigen van het gezel
schap uit nieuwsgierigheid op een beun staan
Deze bleek niet tegen den druk bestand en
bezweek. Een der dames kwam hierbij zoo
ongelukkig ten val, dat zijn haar enkel brak.
Zij werd met de T 85 naar den Helder ge
bracht, waar zijn in het Marinehospitaal werd'
opgenomen.
Zondag a.s. zal op het Sportterrein te
Den Burg een vriendschappelijke wed
strijd gespeeld worden tusschen Texel I
en Leeuwarden I (le klasse K.N.V.B.).
PROPAGANDA A.N.W.B.
Op Texel wordt thans propaganda gemaakt
voor den A.N.W.B. Op de Groeneplaats te
Den Burg staat een tent met reclame-mate
riaal, terwijl hedenavond bij gunstig weder
bij het Mierennest in de duinvallei een film-
vertooning zal worden gegeven te 9 uur,
