WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Ayetula
Uit het leven van Katwijks'
grootsten reeder
NU VAREN
per E.S.O.N.A.
Ponderdag 19 Augustus 1937
Tweede Blad
MctdórUeiuuLj
Motorboot slaat lek in
het N» H» kanaal
Gemeentelijk Lyceum
Heldersche Bestuurders
Bond
Onze Artis excursie
Raadpleeg onze advertentie
kolommen voor uw inkoopen
„Men moet met zaken niet bekrompen zijn. Als er
iets nieuws is moet je de eerste wezen."
naar Schoorldam, Alkmaar
en Amsterdam
Retours vanaf f O.SS
Toenemende bezorgdheid
over den toestand in het
Verre Oosten
D e groote vraag waar de Europeesche mo
gendheden zich op het oogenblik mee bezig
houden is, hoe zij zich buiten het conflict in
het Verre Oosten kunnen houden. De ont
wikkeling van den toestand van de laatste
dagen doet de bezorgdheid over een uitbrei
ding van het conflict toenemen. De eenige
geruststelling is, dat Europa op het oogen
blik in eigen omgeving genoeg problemen
heeft om zich nog moeilijkheden op den hals
te halen in het Verre Oosten, terwijl Enge
land ook niet klaar is voor een oorlog. Sin
gapore is nog niet gereed en de Engelsche
vloot nog niet voldoende krachtig om het be
slissende woord te spreken.
gistermiddag, te omstreeks 3 uur, voer de
heer W. uit Den Helder met zijn motorboot
door het Noord-Hollandsch kanaal, en wilde
ter hoogte van het pompstation der Shell
vastleggen, om de aan boord aanwezigen ge
legenheid te geven tot het gebruiken van het
middagmaal.
Van dit plan is evenwel weinig gekomen,
aangezien het vaartuigje met zóóveel kracht
tegen de schoeiïng van den wal aankwam, dat
aan den, slechts, van een vrij dunnen huid
voorzienen kop, een groot gat gestooten werd.
Daar het te voorzien was, dat het scheepje
binnen weinig minuten vol zou loopen, tracht
te men ijlings het gat te stoppen door een
kussen hiervoor te houden. Een der andere i
opvarenden alarmeerende personeel van de
Shell, alwaar tevens het aannemersbedrijf van 1
de fa. de Vries in Den Helder gewaarschuwd I
werd.
Eenigen tijd wist men zoo de motorboot
drijvende te houden. Later arriveerde een
sleepbootje, doch was het pleit al beslecht;
de onfortuinlijke motor bleek gezonken. Na
zooveel mogelijk leeggeschept te zijn is zij
vervolgens op sleep genomen naar Den Helder.
Zooals uit een advertentie in ons blad van
heden blijkt, kunnen de leerlingen van het
gemeentelijk lyceum de boekenlijst in ont
vangst nemen op a.s. Zaterdag, 21 dezer, aan
de school.
Jaarverslag met een weinig opge
wekt geluid.
Bij het doornemen van het jaarverslag
over 1936 van den Helderschen Bestuurders-
bond valt het dp, dat deze organisatie weer
een jaar van hard werken achter den rug
heeft met een daarbij niet in overeenstem
ming zijnde mate van succes. Trouwens, dat
geluid valt in het voorwoord van het verslag
reeds te beluisteren. Men leze:
„De werkloosheid woedt voort op een on
gekende manier, terwijl aan den anderen
kant stelselmatig de levensmogelijkheden
dezer zwaar getroffen groep worden inge
perkt.
Oorlogsgeruchten en oorlogsdreigingen doen
alles wat hecht en sterk leek op zijn grond
vesten schudden, zonder dat het ook maar
mogelijk lijkt een dergelijke catastrophe te
keeren.
Het is begrijpelijk, dat het onder deze om
standigheden geen prettige taak is een ver
slag van een klein organisme als een be-
stuurdersbond, wiens arbeidsmogelijkheid uit
den aard sterk beperkt is, te moeten samen
stellen, temeer daar het niet altijd mogelijk
is, gewag te maken van overwinningen of
van goede bereikte resultaten. En toch is het
afgeloopen jaar een jaar geweest van harden,
gestagen arbeid, waarbij dikwijls meer noo-
dig is geweest om het bereikte te handhaven,
dan vroeger voor het bereiken noodig was."
Bij den H.B.B. zijn de volgende organisaties
aangesloten: Ambtenaren, bakkers, bouw
arbeiders Den Helder, idem Anna Paulowna,
idem Callantsoog, hotel- en cafépersoneel,
handels- en kantoorbedienden, kappersperso-
neel, landarbeiders te Den Helder, Anna
Paulowna, Koegras en Callantsoog, metaal
bewerkers, meubelmakers, overheidspersoneel
te Den Helder en Anna Paulowna, onderwij
zers, spoor- en tramwegpersoneel, schilders,
slagers, transportarbeiders, typografen, kle
dingindustrie en moderne Ver. van werkloo-
zen. In totaal telde de Bond aan het einde
van het verslagjaar 1696 leden.
Ten aanzien van dit aantal is het verslag
niet best te spreken. Het zegt immers, dat
de daling van het ledental zich ook dit jaar,
geheel tegen de verwachtingen in. voortgezet
heeft. De oorzaak van deze daling wordt toe
geschreven aan de groote werkloosheid en de
speciale moeilijkheden van onze stad. Daling
had niettemin voorkomen kunnen worden,
aldus het verslag, als de propaganda stelsel
matiger was gevoerd.
Het ledental der bouwarbeiders Den
Helder, der landarbeiders alhier en der land
arbeiders te Anna Paulowna is op peil ge
bleven, evenals het jeugdledental der ver
schillende afdeelingen.
De finantiën van den Bond maken een ge
zonden indruk. In totaal werd in 1936 aan
contributies, e.d. ontvangen 2.116.61 (be
grooting 800.en uitgegeven aan propa
ganda, subsidies, e.d. 2.026.39. Het batig
saldo ad 90.22 wordt gereserveerd voor het
30-jarig jubileum van den Bond.
Het bestuur werd aan het einde van het
jaar gevormd door de heeren W. Kraak, voor
zitter; C. Steenlage, secretaris, W. P. Lange-
rak, penningmeester; N. Helder, C. Giltjes,
H. Hoveling, P. Bakker, C. Visser en J. Mens.
Wat de verrichtingen betreft, herinnert het
verslag o.m. aan de acties betreffende de
jeugdwerkloozenzorg, intrekking huurtoeslag,
invoering van de standaardloonen, werkver
schaffing, enz.
Wij herinneren de deelnemers van onze
Artis-excursie eraan, dat zij morgen uiterlijk
vijf minuten voor acht present moeten zijn
voor ons kantoor, Koningstraat. Om 8 uur
precies wordt vertrokken.
Tengevolge van een ziektegeval zijn nog
eer.ige plaatsen opengekomen, zoodat wie
hog mee wil, zich hedenmorgen aan ons kan
toor op kan geven.
Internationale ontmoeting van padvindsters in de Ver. Staten. Terwijl Nederland zijn
Wereld-Jamboree had, kwamen meisjes-padvindsters uit verschillende landen in een kamp
te Briarcliff-Manor in den staat New-York bijeen. Dit kampfeest werd gehouden naar
naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van het Amerikaansche meisjesgilde. Hier ziet
men eenige der Europeesche vertegenwoordigsters, n.1. van links naar rechts: Jadvyga
Pavilanaite uit Litauen, Elisabeth Pike uit Ierland, Ginette Thorn uit Luxemburg, Zofia
Czarnocka uit Polen, Jean MacGregor uit Egypte en Solveig Pahle uit Noorwegen.
In een ruim heerenhuis, dicht bij den Kat-
wijkschen Zeeboulevard, waartegen de zee haar
eewig lied zingt, leeft de groot-reeder N. Par-
levliet. Een man, die ook in Den Helder geen
vreemde is en die op het leven van Texel zijn
stempel gezet heeft. Hij leeft daar, de tachtig
jarige, in herinnering aan de jaren die voorbij
gingen, jaren van strijd en van teleurstelling,
jaren van overwinning en van bloei, sterken
bloei van het zakenleven en jaren van neer
gang.
„Zoudt u uw leven nog wel eens over
willen doen?"
„Nee, „schudt het grijze hoofd." 't Is zoo
genoeg."
Toch is de heer Parlevliet het tegendeel van
een moegestreden mensch, die zat is van alle
zorgen en beslommeringen. Nog sprankelt in
het voorname gelaat een tintelend oog en zijn
de gebaren levendig als hij vertelt uit een be
wogen jeugd en van den strijd die gestreden
werd om den weg naar den groe i van de
groote zaak te bewandelen. Er zit nog felle
bewogenheid in dit leven, dat nog niet is uit-
gebluscht en heel het lichaam veert op als zi-n
geest teruggrijpt in herinneringen die aange
naam waren, terwijl teleurstelling spreekt uit
het oog en gebaar als hij vertelt, dat de regee
ring te sterk heeft ingegrepen in het leven van
de zaak die hem lief was.
„Ik weet nog niet waarom dit noodig
was," zegt de stem mat. „Ik heb m'n
zaak niet voor mezelf gehouden, maar
heb geleefd en laten leven. Geld maakt
niet gelukkig en als God ons zegent, dan
moeten we het geld kunnen besteden."
Het begin van den strijd.
„Ik was 23 jaar toen ik trouwde", vertelt
ons de heer Parlevliet, als we tegenover hem
zitten in de kamer van het heerenhuis aan de
Burgerdijkstraat. Het is hier eenvoundig en
toch voornaam gemeubileerd. De geest in dit
huis spreekt van de degelijkheid en soliditeit
waaruit heel dit leven is opgebouwd. Hij vertelt
ons uit lang vervlogen jaren. Zoo nu en dan
staat hij op en wandelt langzaam door de ka
mer waar hij gelukkige jaren heeft doorge
bracht aan de zijde van zijn vrouw en waar
eens zijn kinderen, tien in getal, leven en lawijt
brachten, doch waar hij nu nog alleen leeft
met z'n huishoudster en met z'n herinnerin
gen
„M'n vader was schipper op een tjalk, die
haring vervoerde naar België. Wat heb ik vaak
die tochtjes meegemaakt. Ik was een van het
zevental kinderen, dal m'n ouders had en toen
ik trouwde zette vader me in een winkel met
koloniale waren. Maar m'n hart was daar niet
bij, dat trok naar de zee en m'n vrije tijd
bracht ik door aan het strand, waar ik de
bommen binnen zag loopen en de schippers
met hun knechts de haring zag overladen op
de wagens. Dat was leven!
De eerste stap naar het reedersbedrijfJ
Ik gaf me wel aan rn'n zaak en die liep goed.
Ik had er ondertusschen ook een steenkolen-
dagelijks (ook Zondags)
De heer N. PARLEVLIET.
en TJ zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Eiken dag moet uw lever een liter gal In de in
gewanden doen vloeien. Wanneer de galafscheiding
onvoldoende is, wordt Uw voedsel niet verteerd, het
bederft. Er vormen zich gassen in Uw lichaam, U
raakt verstopt. Uw organisme wordt vergiftigd en
U wordt humeurig en loom. U ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmid
delen: een geforceerde stoelgang neemt de oor
zaak niet weg.
Maar CARTER'S LEVERPILLETJES zullen zor
gen voor de vrije toevoer van gal. waardoor U weer
geheel herstelt. Een plantaardig, zacht, onover
troffen middel om de gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Leverpillètjes, verkrijgbaar bij
apothekers en drogisten in flacons van 0.75.
handel bij en verdiende een goede boterham,
maar het gaf me geen bevrediging. En toen
ik 26 was kocht ik de eerste bom, dat is een
vaartuig zonder kiel, dat indertijd te Katwijk
voor de visscherij werd gebruikt, omdat men
daarmee op het strand kon binnenloopen.
Katwijk had geen haven. Een binnenhaven
heeft het stadje eerst later gekregen, oder de
energieke leiding van burgemeestr De Rid-
dr, een man, waaraan Katwijk veel te danken
heeft.
M'n eerste schip ging dus naar zee,
maar het eerste jaar was het resultaat
verre van bevredigend. Mijn aandacht
werd te veel in beslag genomen door m'n
andere zaken en ik bemerkte wel, dat
wanneer ik op visscherijgebied iets wilde
bereiken, ik daarvoor alle krachten moest
inspannen.
Ik had spoedig door, dat je met loggers
meer kon verdienen, dan met bommen en
toen ik dertig was, kocht ik m'n eersten
kotter. Het was een EngeLsch schip. Ik was
de eerste, die het met de kottervisscherij zou
probeeren. Of nee, dat is eigenlijk niet juist,
want er was een Katwijksche reeder, die
voor mij met een kotter had gevaren, maar
die na een jaar daarvan weer had afgezien.
Ik ben de meening toegedaan, dat je
met zaken iets bereikt, als je niet be
krompen bent en als je bij het ontdekken
van iets nieuws, het direct toepast, ten
minste, als je de overtuiging hebt, dat het
goed is.
Nieuwe wegen.
Aan boord stond een kaapstand, waarmee
de lijn, waaraan de netten liggen, werd opge
trokken. Dat was een zwaar en vermoeiend
werk en ik bracht daar verandering in door
een machine. Ik was de eerste die dit toe
paste, men lachte mij uit om deze nieuwig
heid, maar het gevolg was, dat ik met meer
netten kon visschen en van dien t(jd af de
hoogste besommingen maakte.
Door deze mechanisatie kon ik mij de mede
werking van de beste schippers en knechts
verzekeren, die het zware en vermoeiende
draaien aan den kaapstand graag aan ande
ren overlieten. De veranstandhouding tot m'n
personeel was altijd uitstekend, omdat ik ze
goed betaalde. Als het mezelf goed ging,
moesten ook m'n menschen daarin deelen.
Ik zal ongeveer dertig geweest zijn, toen er
in Amsterdam, door een groote Amsterdam-
sche reederij een vijftal schepen van haar
vloot werden verkocht. Een oom van me
maakte me daarop attent en zei of ik er niets
voor voelde. Maar ik had geen geld. Ik had
immërs juist dien Engelschen kotter gekocht
en daarin was al m'n geld gaan zitten.
Oom overreedde me om toch met hem mee
te gaan kijken. En we gingen, hoewel ik ab
soluut geen idee had de schepen te koopen.
.'e moet het goud niet op de straat
laten liggen.
Er waren verscheidene Kat wij kers op
de veiling en ik volgde met spaninng het
verloop. De schepen werden tenslotte
afgemijnd op 30.000 gulden. Dertig dui
zend gulden voor vijf schepen. Dat was
geen prijs. Dat koopje mocht ik niet laten
loopen. En ik kocht ze. Ik ben van mee
ning, dat wanneer het goud op de straat
ligt, je het niet moet laten liggen.
Op de veiling was echter een Katwijker, die
me al meer had dwars gezeten, omdat hij
voelde, dat ik z'n pad zou kruisen en hij niet
wilde, dat er een concurrent op de markt zou
komen. Hij was op Katwijk een man van be-
teekenis en na afloop van de veiling ging hij
direct naar m'n vader en vroeg hem of hij
wist, dat z'n zoon vijf schepen gekocht had.
Hij adviseerde m'n vader me daarbij finan
cieel niet te helpen, want dat die zaak be
slist niet goed af zou loopen.
Financieele hulp had ik echter noodig, omdat
binnen acht dagen het bedrag op tafel moest
worden gelegd. Ik ging dus 's avonds, na
afloop van de verkooping naar m'n vader en
vertelde hem wat ik gedaan had. Hij toonde
zich hoogst verbaasd en zei, dat hij met de
zen koop niets te maken wilde hebben en
geen borg wilde zijn. Hoe ik ook praatte, het
gaf me niets. M'n concurrent had dus succes
geboekt. Maar e ik had meer pijlen op m'n
boog.
Den volgenden morgen ging ik naar nota
ris v. Riesen en zei hem, dat ik geld noodig
had en vertelde hem waarvoor.
„Nou als je vader borg wil zijn, kan ik je
er wel aan helpen."
„Ik vertelde hem, dat vader er niets voor
voelde en ik bepleitte mijn zaak, zoo goed en
zoo kwaad het ging."
„Krijgt je vader nog geld van je," wilde de
notaris weten.
„Geen cent," kon ik met een gerust gewe
ten zeggen.
„Nu, zie dan van avond van je vader een
verklaring te krijgen, dat je hem geen cent
schuldig bent, en kom dan morgen terug, dan
praten we nog eens."
Ik kwam den volgenden dag met het
bewijs en toen ik het notariskantoor
verliet, had ik dertigduizend gulden in
m'n zak. Hij had me z'n vertrouwen ge
schonken en is daar gelukkig niet be
schaamd mee uitgekomen.
Een paar dagen daarna was ik eigenaar
van vijf schepen. Ik associeerde me, op ver
zoek, met een kennis, die voor de helft deel
nam aan het bedrijf. Het eerste jaar ging het
echter slecht. We kwamen uit de kosten,
maar hadden geen verdienste. Ik speelde
open kaart met hem en zei, dat ik op eigen
gelegenheid verder wilde gaan. Hij ging er
mee accoord en we verdeelden ons schepen-
bezit. Hij kreeg er drie en ik twee, maar dat
waren de beste schepen. Van dien tijd af is
de groei in m'n zaken gekomen.
Niet klein en bekrompen zijn.
Ik zorgde dat alles eerste klas op m'n
schepen was. Eerste klas schippers, maar
ook eerste klas materiaal. Je moet met den
handel niet te klein en niet te bekrompen
wezen. Ik nam er toen ook den handel bij
en weer begon de strijd tegen den Katwijk-
schen reeder, dit tot nog toe het monopolie
had.
Van een Engelschman kocht ik drieduizend
netten, die hij me aanbood zonder betaling,
dat is te zeggen, ik moest de rente betalen
van het kapitaal dat er inzat. Mijn zaak
breidde zich uit en ik werd steeds kapitaal
krachtiger. Al m'n geld stak ik echter in m'n
zaken. Ik hield niet van oppotten en heb
daardoor honderden menschen in Katwijk
aan brood kunnen helpen, terwijl ik nooit
geschroomd heb om menschen, die toonden
het waard te zijn, zelfstandig te maken. Ik
heb op deze wijze ook goede krachten in an
dere bedrijven kunnen helpen.
't Wordt even stil in de kamer. De blauwe,
levendige oogen staren voor zich uit als in
een ver verleden, 't Leven is voorbij, 't Ging
snel, te snel, als een gedachte, als een droom
na het ontwaken, zegt de Psalmist.
Een bescheiden klopje op de deur herinnert
er ons aan, dat het koffietijd is. een vriende
lijke grijze dame, de huishoudster van den
heer Parlevliet, brengt ons een heerlijke kop
chocolade.
„(Slot volgt.)
Dat de toestand ernstig wordt ingezien
blijkt overigens uit den ministerraad, die
Dinsdag in Londen is gehouden en waar
voor Eden, de Britsche minister van bui-
tenlandsche zaken zijn vacantie heeft
moeten onderbreken.
De interessante vraag is natuurlijk, welke
vraagstukken tijdens deze conferentie zijn be
sproken, zoo schreef „de Maasbode" gisteren
avond in een artikel gewijd aan deze bijeen
komst van Engelsche ministers, en welke be
slissingen zijn gevallen.
In een officieel communiqué wordt al
leen over Spanje gesproken, en medege
deeld, dat de Britsche regeering instruc
ties heeft gegeven, dat, als 'nEngelsch
koopvaardijschip in de Middellandsche
Zee zonder waarschuwing, door een on
derzeeboot wordt aangevallen, de Engel
sche oorlogsschepen tot een tegenaan
val mogen overgaan.
In een officieuse aanvulling wordt ver
klaard, dat de instructie luidt „shoot to
sink", „in den grond boren", wat dus betee-
kent, dat buiten de Spaansche territoriale wa
teren de Engelsche oorlogsbodems volmacht
hebben elke aanvallende duikboot (er wordt
zelfs gezegd „elk schip boven en onder
water") met gewapend geweld te keeren.
Wellicht is dit het belangrijkste besluit,
hetwelk gisteren te Londen genomen werd,
wijl het nog onoverzienbare internationale
consequenties kan hebben.
Maar de beteekenis ervan wordt ietwat
verdoezeld, zegt het blad, wijl momenteel de
groote, de volle belangstelling uitgaat naar
het Verre Oosten, En als men zich nu, met
het oog op- dé artikelen en dè beschouwingen
van de diplomatieke medewerkers van de En
gelsche bladen, afvraagt, wat inzake het
Japansch-Chineesche conflict besloten is, dan
komt men tot een tweevoudige conclusie:
lo. dat de Engelsche regeering de Britsche
onderdanen in de buitenlandsche concessies
en in het Chineesche strijdgebied in het alge
meen met alle haar ten dienste staande
middelen zal beschermen; en
2o. dat de Engelsche regeering voortdu
rend met de regeeringen van de Vereenigde
Staten en van Frankrijk in contact zal blij
ven om onmiddellijk of zoodra zich een gun
stige gelegenheid voordoet, in gemeenschappe
lijke actie bemiddelend tusschen China en Ja
pan te kunnen optreden. Deze bemiddeling
gaat momenteel vooral naar de kwestie-
Shanghai uit, wijl daarbij de groote mogend
heden ten sterkste betrokken zijn; uit de En
gelsche commentaren blijkt echter, dat Lon
den, mits het de medewerking van Amerika
en Frankrijk kan verkrijgen wat ten op
zichte van Washington eenigszins twijfelach
tig wordt geacht bereid .is haar tot het
geheele geschil tusschen China en Japan uit
te breiden.
Het zijn de beide factoren, die we in- den
aanvang van ons overzicht noemden, die een
remmende werking uit zullen oefenen op te
overhaaste besluiten, maar overigens ziet de
toestand er weinig rooskleurig uit.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur.
Bioscopen
Rialto-theater, Spoorstraat, aanvang half 8:
„De laatste nacht" en „De lieveling der
vrouwen".
Tivoli-theater, Spoorstraat: aanvang half 8:
„Oranje Hein" en „Sing baby sing".
Witte Bioscoop, Koningstraat, aanvang half 8:
„Watt en Halfwatt als circusgasten" en „De
held van Silver City",
Opgenomen om 8 uur hedermorgen.
Hoogwater heden
Laagwater heden
Hoogwater Vrijdag
Laagwater Vrijdag
Licht op heden
5.55 18.40
12.10 0.20
6.50 19.35
0.15
20.33
Barometerstand Den Helder 760.2
Temperatuur zeewater 17.8
Temperatuur lucht 16.7
Hoogste temperatuur lucht gisteren 17.8
Laagste temperatuur lucht gisteren 14.8
GESLAAGD: Voor deel 1 van het notarieel
examen, slaagde te 's-Gravenhage onze stad
genoot de heer B. Stasse.
GESLAAGD: Te Utrecht slaagde voor het
aldaar gehouden examen Fransch L.O. mei.
M. H. Fala, alhier.
