dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Lissabon s breuk met Praag Een bres in de Japansche linies? Onze gezant te Berlijn op Rijkspartijdag Torpedo's doen hun werk China tracht te leenen Nanking gebombardeerd Nederlandsche mannen in Sjanghai achtergebleven? Marinevliegtuig maakt noodlanding in Duitschland V R IJ D A G Geen sprake van Russische inmenging Japan verwerpt het Britsche bemiddelingsvoorstel Dit nummer bevat 8 pagina's Op koninginnedag versch brood Hevige gevechten aan den Nankaupas iJyEERBERICHT DE BILT SEINT Amerikaansch begrootingstekort Rusland sluit zijn consulaten in Mandsjoerije HELDERSCHE COURANT UITGAVE» N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066 65e JAARG. No. 8083 20 AUGUSTUS 1937 De verbreking der dipomatieke be trekkingen tusschen Portugal en Tsjecho-Slowakije heeft in leidende kringen te Praag groote verwonde ring gewekt. De regeering heeft echter niet haar gewone kalmte laten varen. Zij heeft haar gezant te Lissabon in- strnctie gezonden, op zijn post te blijven, zoolang de Portugeesche re geering hem geen moeilijkheden in den weg zal leggen. In een officieele Tsjecho-Slowaaksche ver klaring aangaande het afbreken der be trekkingen tusschen Portugal en Tsjecho- Slowakije wordt met name gezegd, dat de Portugeesche regeering onlangs met een Tsjecho-Slowaaksche wapenfabriek heeft onderhandeld over de levering van wapens en het ministerie van buitenlandsche zaken yan Tsjecho-Slowakije gevraagd heeft, ver gunning te willen geven voor de levering dezer wapens. Nadat gebleken was dat de firma in kwes tie, op grond van vroegere overeenkomsten om wapens te leveren voor het Tsjecho-Slo waaksche leger niet in staat was, in den yereischten tijd wapens van een bepaalde soort te leveren, werd de Portugeesche re geering een nieuwe aanbieding gedaan, wa pens te leveren van een ander type dan eerst was uitgekozen. De Portugeesche regeering besloot even wel dit nieuwe aanbod niet aan te nemen, doch bleef bij het oorspronkelijke type. De Portugeesche regeering beschouwde Üe nieuwe aanbieding als een weigering de oorspronkelijke opdracht uit te voeren en gaf haar gezant te Praag opdracht, deze stad op 18 Augustus te verlaten. Wij willen duidelijk maken, aldus besluit de Tsjecho-Slowaaksche verklaring, dat tus schen Tsjechq-Slowakije en Portugal geen enkel politiekof diplomatiek conflict be staat. Dat de mislukking der handelsbe sprekingen moet leiden tot eenzijdige en formeele verbreking der diplomatieke be trekkingen, moet beschouwd worden als een geval zonder precedent in de geschiedenis der diplomatieke betrekkingen. Duitsche veronderstellingen. Berlijn begrijpt Lissabon's hou ding. De Duitsche bladen toonen begrip voor de beweegredenen, die Portugal er toe ge bracht hebben de diplomatieke betrekkin gen met Praag af te breken. De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft, dat de motieven van Praag voor het staken der wapenleve ringen inderdaad geschikt waren zeer ern stige verstoordheid in Lissabon te wekken en practisch neerkomen op de verdenking, dat de Franco-regeering via Portugal van wapenen voorzien werd. Eerder kan echter vermoed worden, aldus hetzelfde blad, dat de Tsjechische wapenindustrie niet alleen voor de ongewoon toegenomen behoeften van den Tsjechoslowaakschen staat ten sterkste aan het werk is, maar ook voor vele andere bij wapenen geïnteresseerden ter wereld» Ook hier zal men aan het Roo- de Spanje denken, dat zijn aankoopen vooral daar plaatst, waar een uitgespro ken volksfrontkoers de betrekkingen verge makkelijkt. De „Deutsche Allgememe Zei- tung" schrijft o.m.: Het standpunt ^an Portugal zal in Duitschland begrepen worden In de eerste plaats is de Portu- geesche bewapening een noodzakelijkheid, zoolang de bolsjewistische inmengingspo gingen op het Iberische schiereiland nog niet geheel uit den weg geruimd zijn en in de tweede plaats treedt Tsjechoslowa- kije diplomatiek op in een vor^P' „f, schuldbewustzijn verraadt. Het „Berliner Tageblatt" schrijft: „De inbreuk op de le veringscontracten, die de regeering van Portugal aan Tsjechoslowakije verwijt moe ernstig zijn. Dat is des te opmerkelijker, daar Tsjechoslowakije steeds in de eers e rijen te vinden is. wanneer het. er om gaat de stem te verheffen voor de heiligheid der verdragen". Ook' wordt in de Duitsche pers de mee ning verkondigt, dat Rusland invloed zou hebben uitgeoefend op de Tsjechische gering tot levering van wapens. Moskou ontkent. Politieke kringen te Moskou noemen de bewering, dat Tsjechoslowakije op aan dringen van de Sovjet-Unie geweigerd zou hebben, wapens aan Portugal te verkoo- Pen, onzinnig. Oe verbereking der diplomatieke betrek kingen tusschen Tsjechoslowakije en Por tugal was te Moskou een volkomen verras sing. Duitsche beweringen weerlegd. Tsjechoslowaaksche politieke kringen spreken ten stelligste de Duitsche bewering tegen volgens welke de onderhandelingen over de wapenleveranties aan Portugal ge strand zouden zijn omdat Praag zou heb ben gevreesd door de onderhandelingen te doen slagen inbreuk te maken op het niet- inmengingsaccoord ten aanzien van de Spaansche kwestie. Men voert ter ondersteuning van deze te genspraak twee bewijzen aan: In de eerste plaats zijn bedoelde onderhandelingen pas geopend nadat de regeering van Tsjechoslo wakije de toestemming van de leden der non interventiecommissie had verkregen en in de tweede plaats is de Tsjechoslowaaksche re geering zelf als tusschenpersoon opgetreden tusschen de wapenfabriek en de Portugee sche regeering. Weer een Spaansch schip in de Dardanellen gezonken. On zekerheid omtrent het lot van een anders boot. Woensdagavond is het vrachtschip in dienst van de Spaansche regeering „Armuru", metende 2762 ton, gere gistreerd te Bilbao, door een onbe kenden onderzeeër in de Dardanellen getorpedeerd, vrijwel op dezelfde plaats, waar de „Ciudad de Cadiz" ten onder ging. De bemanning is door een Turksch schip aan boord genomen. In Turkije doen nog niel bevestigde geruchten de ronde, dat het 7.000 ton metende Spaansche vrachtschip „Mar Negro" op 17 Augustus in de Dardanellen getorpedeerd zou zijn en gezonken is. Alle nasporingen hebben echter geen resultaat opgeleverd. De Spaansche consul te Istamboel heeft verklaard, dat hem over het lot van dit schip niets bekend is. De Japansche onderminister van buiten landsche zaken heeft den Britschen zaakge lastigde er gisteren van in kennis gesteld, dat de Japansche regeering niet aan vreem de naties de bescherming van Japansche on derdanen kan toevertrouwen. De ondermi nister beval den zaakgelastigde aan door de mogendheden, die het wapenstilstandsac- coord van 1932 hebben onderteekend, invloed te laten uitoefenen op China, teneinde de ontruiming door de Chineezen van de zone, die bij genoemd accoord ingesteld was, te doen verhaasten, aangezien een dusdanige ontruiming snel een einde zou maken aan de vijandelijkheden. Verklaring van minister Koeng. De Chineesche minister van financiën, Koeng, die gisterenmiddag uit Genua naar zijn vaderland is teruggekeerd, heeft den vertegenwoordiger van de „Piccolo" een on derhoud toegestaan. O.a. bevestigde hij, dat hij met de Tjserhische fabriek Skoda een contract heeft afgesloten voor een handels- crediet van 10 millioen pond sterling on lan gen termijn voor den aankoop van producten van de Tsjechische industrie. Ook sprak hij over de overeenkomst, welke hij beeft gesloten met een groep Fransche banken tot het verstrekken van een leening, bestemd tot het vermeerderen van de bui tenlandsche deviezen van China en over een leening, welke hij in Engeland heeft geslo ten, groot 27 millioen pond sterling, bestemd voor het aanleggen van spoorwegen en ron- solideering van de binnenlandscbe schuld. Minister Koeng toonde zich zeer gereser veerd ten aanzien van de besprekingen, wel ke hij te Berlijn heeft gevoerd met Schacht, von Blomberg en Mackensen, den vertegen woordiger van von Neurath, die afwezig was. Hij zeide alleen zeer tevreden te zijn over zijn verblijf te Berlijn. Verder sprak hij nog over de credieten, welke hem in de Vereenigde Staten zijn ver strekt, terwijl China bovendien in de gele genheid werd gesteld een aanzienlijke kwan titeit zilver te ruilen tegen goud, bestemd voor het stabiliseeren van de Chineesche munt. Er zullen aeen scherpe redevoe ringen worden gehouden. Naar de Tel. verneemt, zal de Ne- derlandsche gezant te Berlijn, Rid der van Rappard, den Rijkspartijdag te Neurenberg, welke van 6 tot 13 September gehouden wordt, bezoe ken. In verband met de viering van den ver jaardag van H. M. de Koningin zal op 31 Augustus a.s. in de broodbakkerijen in alle gemeenten des lands om 3 uur des voor middags met den bakkersarbeid begonnen mogen worden. Om 7.30 uur des voormiddags mogen de bakkers de bakkerij met het versche brood verlaten om dan van 8 uur af met den ver koop of aflevering te beginnen. Ridder van Rappard zal op de drie be langrijkste dagen van het jaarlijksch par tijcongres aanwezig zijn. Dit is de eerste maal, dat een Nederlandsche gezant het partijcon gres der N.S.D.A.P. zal bezoeken. Ook de te Berlijn geaccrediteerde ambassadeurs van Frankrijk, Enge land en Amerika, die tot nu toe nimmer den Rijkspartijdag bezochten aangezien zij dit als een zuiver partij-congres van binnenlandsch politieke strekking beschouwden, zullen dit jaar daarbij tegenwoordig zijn, t.w. Franqois Poncet, sir Ne- ville Henderson en voor de Veree nigde Staten de nieuwe gezant- schapsraad, Prentice Gilbert, die den ambassadeur Dodd zal vertegen woordigen, daar deze zich met ver lof in Washington bevindt. Deze ambassadeurs zullen echter slechts één dag van het partij-congres meemaken. De Beiiijnsche diplomaten, die naar Neu renberg gaan, zijn dus feitelijk in drie cate gorieën verdeeld, t.w. de ambassadeurs van Italië en Polen benevens de gezanten der Zuid-Amerikaansche Staten, Portugal, Tur kije en eenige andere, die de geheele week bet congres bijwonen, dan de vertegenwoor digers van Nederland, Zwitserland, België en de Scandinavische landen, die drie dagen aanwezig zullen zijn, terwijl de andere am bassadeurs, zooals gezegd, slechts voor één dag hun aanwezigheid hebben aangekon digd. Naar nog vernomen wordt, hebben de am bassadeurs en gezanten, die dit jaar voor de eerste maal het partijcongres bezoeken, de toezegging gekregen, dat gedurende de da gen, welke zij aanwezig zullen zijn, geen scherpe redevoeringen gehouden zullen wor den tegen de democratieën in het alge meen of zekere staten meer in het bijzonder. De Chineezen houden officieel staande, dat zij den oever bereikt hebben van de rivier bij de ooste lijke wijk der internationale conces sie en aldus de Japansche iinies in tweeën hebben gesneden. Een beves tiging hiervan nit onafhankelijke bron is nog niet ontvangen. Hoewel dus nadere berichten die nen te worden afgewacht, is toch wel zeker, dat de Chineezen een sterke druk uitoefenen op de Japan sche linies. De Japanneezen verdedi gen zich wanhopig en maken daar bij gebruik van tanks en pantser wagens. In den loop van den nacht zijn op nieuw Japansche iroepen ont scheept. Nanking gebombardeerd. Ja pansche vliegtuigen neergehaald. Het hoofdkwartier fe Nanking deelt me de, dat twee Japansche vliegtuigen te Kwangte op 130 k.m. ten zuidoosten van Nanking zijn neergehaald. Een derde werd omlaag geschoten te Litsoe, dichter bij Nan king. De Japansche bnmbardementstoestellen verschenen om twaalf uur twintig en vlogen bij het naderen van Nanking op groote hoog te. De uitgeworpen bommen misten bet vlieg veld, maar kwamen neer op verscheidene huizen in de buitenwijken, welker bewo ners gedood of gewond werden. Vervolgens verdwenen de toestellen. Om 17 uur begon nen de Japansche toestellen Nanking op nieuw te bombardeeren. Uit Japansche bron wordt daarentegen gemeld, dat de Japansche luchtstrijdkrach ten in den afgeloopen nacht een raid op Nan king ten uitvoer hebben gelegd. Zij lieten bommen vallen op een belangrijke munitie opslagplaats, die vernield werd. Bij terug tocht naar hun basis, die geheim gehouden wordt, zouden de Japansche vliegtuigen een Chineesch bombardementsvliegtuig hebben ontmoet en neergeschoten. Gevaar van een internationaal incident te Sjanghai. De commandant van de Japansche troe pen, Hase.eawa, heeft de consulaire autori teiten ervan in kennis gesteld, dat de Japan sche marine-autoriteiten het verkeer op de rivier stroomafwaarts van het punt waar het Japansche consulaat is gelegen, wilden be perken. De consulaire autoriteiten van de Vereenig de Staten en andere mogendheden hebben in antwoord hierop nadrukkelijk verklaard, dat het rivierverkeer beslist vrij van beperkingen moet blijven, tenzij een compromis wordt gevonden, is de mogelijkheid van een in ternationaal incident niet uitgesloten. De bescherming van de conces sie te Sjanghai. De internationale strijdkrachten voor de bescherming van de nederzetting nemen van dag tot dag toe. Zij omvatten op het oogenblik 800 Fransche soldaten en 900 Fransche mariniers. 2000 Britsche soldaten en 2400 Britsche mariniers, 1000 Ameri kaansche soldaten en 900 Amerikaansche mariniers, 50 Italiaansche mariniers en 200 vrijwilligers van het corps, dat gevormd is uit de buitenlandsche ingezetenen, die vol gens hun nationaliteit in verscheidene com pagnieën zijn verdeeld. "Muiterij te Nanking? Naar verluidt zou muiterij zijn uitgebro ken te Nanking en zou de militaire leider van Kwangsi, generaal Pai Tsjoeng Si in arrest zijn gesteld. Pai, die een bekend voorstander van oorlog met Japan is, zou door aanhangers van Tsjang Kai-sjek ge vangen genomen zijn, omdat deze zou vree zen, door Pai op zijde geschoven te wor den. De Japansche pers schrijft in haar com mentaar op de muiterij te Nanking, dat de Chineesche regeering voornemens zou zijn haar zetel naar Tsjangsa of Tsjengtoe te verplaatsen. Volgens de Asahi Sjimboen zijn er twee partijen in Nanking, de eene zou samen gaan met de Sovjets verlangen en de ander zou toenadering tot Engeland willen zoe ken. De eerstgenoemde partij zou de zetel der regeering naar Sianfoe willen verplaat sen en de andere partij zou meer voor Tsjengtoe voelen. Deze partij wil den strijd rekken door terug te trekken en ondertus- schen in contact met de buitenwereld te blijven via Kanton en Honkong, zelfs wanneer de Japansche vloot de kust blok keert. Aan den Nankau-pas houden de Chineezen stand. Aan het front van Noord-China houdt de Chineesche verdediging ondanks de hevige Japansche aanvallen der laatste tien dagen op den Nankau-pas. die twee Chineesche regimenten gedecimeerd hebben, nog steeds stand en worden den vijand zware verliezen toegebracht. De Chineesche staf verklaart er zeker van te zijn, dat de verdediging het uit zal houden. Aan het front van Noord-Tsjahar zijn de voornaamste punten alle door de Chineezen bezet, behalve Tsjangpeb, waar van de belegering voortduurt. Japansche versterkingen komen aan om Jehol te ver dedigen. Het gaat, ook volgens Japansche berichten hun troepen bij de Nankau-pas niet voor den wind. Wel beweert men binnen korten tijd de Chineezen geheel te zullen hebben ver slagen, maar men erkent, dat de tegenstand zéér fel is. Verwachting: matige noordwes telijke tot westelijke wind, ged. bewolkt, weinig of geen regen, weinig verandering in temperatuur. Verdere vooruitzichten: afnemen de wind, later iets warmer. De Regeeringspersdienst deelt het volgen de mede: Naar aanleiding van de gisteren gepubli ceerde naamlijst van geëvacueerden uit Sjanghai zijn bij het ministerie van Bui tenlandsche Zaken van particuliere zijde berichten binnengekomen, waaruit moet worden opgemaakt, dat alleen de vrouvfen en kinderen vertrokken zijn en de mannen zijn achtergebleven. Aan den consul-generaal, in wiens tele gram blijkbaar een seinfout is geslopen, is telegrafisch om inlichtingen gevraagd. Uit den koers geraakt. Geen persoonlijke ongelukken. Even over de Duitsche grens,, bij Breijell, achter Kaldenkirchen, heeft gistermiddag het marinevliegtuig F 11 van het vliegkamp „De Kooij" bij den Helder, een noodlanding moeten maken. De vlieger en de werktuigkundige ver klaarden uit den koers te zijn geraakt en door een storm boven de Maas boven Duitsch gebied te zijn gekomen. Gebrek aan benzine had hen tot een nood landing gedwongen, welke vlot werd uitge voerd. Nadat zij van brandstof waren voor zien, zijn zij naar Venlo gevlogen, waar de voorraad benzine werd aangevuld. Van daar is de F 11 naar Eindhoven gevlogen, waal de nacht wordt doorgebracht. 292 millioen dollar na zes we ken. Het Amerikaansche departement van fi nanciën maakt bekend dat het op 1 Juli be gonnen begrootingsjaar op 15 Augustus een deficit heeft opgeleverd van 292 millioen dollar tegenover een deficit van 221 mil lioen op 15 Augustus 1936. Crediet verleend voor arbeiders woningen. Het huis van afgevaardigden heeft een crediet van 526 millioen dollar gevoteerd voor den bouw van goedkoope woningen voor arbeidersgezinnen. De senaat zal het ontwerp vermoedelijk vrijwel ongewijzigd goedkeuren. ITALIAANSCHE MINISTERS HOUDEN EEN ZWEMWEDSTRIJD. Bij het verblijf van den Duce en het mee- rendeel zijner ministers te Liracusa, heeft Mussolini aldaar een ministerieelen zwem wedstrijd georganiseerd. De secretaris van de partij bleek overwinnaar, tweede werd de minister van openbare werken, derde de minister van financiën. De Duce zelf fun geerde als scheidsrechter. Volgens fe Chabarowsk ontvangen berich ten heeft de leidèr van het consulaat-gene raal van Sovjet-Rusland in Charbin, Kusne- zow, in opdracht van de Sovjet-Russische re geering geprotesteerd bij. den buitengewoon gevolmachtigde van het Mandsjoerijsche mi nisterie van buitenlandsche zaken te Char bin, wegens de hinderlijke bepalingen, die de Japanseh-Mandsjoerijsche autoriteiten voor de Sovjet-Russische consulaten in Mand sjoerije hebben ingesteld. Tevens heeft hij mededeeling gedaan van het sluiten der Sov jet-Russische consulaten te Pograbutschnaja en Sacbaljan. Volgens ontvaneon berichten zijn de Sovjet-Russische consulaten te Po- granitschnaja cn Sachaljan reeds begonnen met de afwikkeling van de loopende zaken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1